11a. Pałeczki Gram-dodatnie tlenowe Część praktyczna: Wejściówka 11b. Bakterie beztlenowe Część praktyczna: Wejściówka

Transkrypt

1 11a. Pałeczki Gram-dodatnie tlenowe Pałeczki Gram-dodatnie przetrwalnikujące: Bacillus Pałeczki Gram-dodatnie nieprzetrwalnikujące: Corynebacterium - maczugowce, Mycobacterium - prątki, Erysipelothrix, Listeria. Rozgałęzione pałeczki promieniowce: Nocardia, Streptomyces, Rodococcus, Actinomadura. Zakażenia wywoływane przez prątki kwasooporne Mycobacterium: podział, morfologia i fizjologia prątków, postacie kliniczne, diagnostyka w gruźlicy (opracowanie materiału, homogenizacja, preparaty bezpośrednie, hodowle, próba biologiczna, system Bactec 460, sondy molekularne, lekooporność. Odporność (szczepienia, próba tuberkulinowa) i epidemiologia w gruźlicy. Zakażenia wywoływane przez Nocardia asteroides, diagnostyka, leczenie. Zakażenia wywoływane przez Corynebacterium diphtheriae diagnostyka, leczenie, profilaktyka, odporność. Film: Trąd Oglądanie hodowli maczugowców rzekomobłoniczych na agarze z krwią oraz podłożu Löfflera. Wykonanie preparatów barwionych metodą Grama i Neissera z maczugowców błonicy i rzekomobłoniczych. Wykonanie preparatów barwionych metodą Grama oraz hodowli na agarze zwykłym (mikrokolonie) promieniowców Nocardia. Barwienie prątków gruźlicy w preparatach bezpośrednich metodą Ziehl-Neelsena i fluorescencyjnych. Oglądanie hodowli prątków na podłożu Lövensteina-Jensena i lekooporności. Test niacynowy. Wykrywanie prątków metodą RT-PCR. 11b. Bakterie beztlenowe Ziarniaki Gram-dodatnie: Peptococcus, Peptostreptococcus, Sarcina Ziarniaki Gram-ujemne: Veilonella; Pałeczki Gram-ujemne nieprzetrwalnikujace: Bacteroides, Porphyromonas, Prevotella, Fusobacterium, Leptotrichia; Pałeczki Gram-dodatnie nieprzetrwalnikujące: Actinomyces, Propionibacterium, Eubacterium, Lactobacillus, Bifidobacterium, Mobiluncus; Pałeczki Gram-dodatnie przetrwalnikujace (laseczki): Clostridium; Występowanie bakterii beztlenowych we florze fizjologicznej człowieka. Uwarunkowania zakażeń wywołanych przez bakterie beztlenowe, czynniki sprzyjające, czynniki warunkujące chorobotwórczość, postacie kliniczne zakażeń beztlenowcami, wskazania, rodzaje materiałów i transport na badania w kierunku beztlenowców. Zasady badania bakteriologicznego w kierunku beztlenowców: pobieranie materiału, transport (odpowiednie podłoże transportowe), ocena preparatu bezpośredniego barwionego metodą Grama, posiewy na odpowiednie podłoża w warunkach beztlenowych, kontrola wzrostu w warunkach beztlenowych (równoległy przesiew na podłoża tlenowe i beztlenowe), identyfikacja biochemiczna, ocena wrażliwości beztlenowców na antybiotyki. Zakażenia wywoływane przez beztlenowe promieniowce Actinomyces israeli (promienica) oraz przez laseczki z rodzaju Clostridium (C tetani, C difficile, C botulinum, C perfringens i inne) chorobotwórczość, diagnostyka, epidemiologia, leczenie. Mechanizmy odpornościowe w zakażeniach wywołanych przez beztlenowce. Film: Podstawowe metody hodowli beztlenowców. Hodowle beztlenowców pokaz w pracowni diagnostycznej. Wykonanie i oglądanie preparatów bezpośrednich barwionych metodą Grama z beztlenowcami (z płytki nazębnej, kieszonki dziąsłowej, kału). Wykonanie posiewów w celu wykrycia obecności bakterii beztlenowych Oglądanie hodowli z bakteriami beztlenowymi (charakterystyczny zapach). Wykonanie preparatów z hodowli Actinomyces i laseczek Clostridium. Wykonanie preparatów z hodowli Propionibacterium acnes ze zmiany trądzikowej. Różnicowanie biochemiczne bakterii beztlenowych typu API. Ocena antybiogramu z bakterii beztlenowych, wypisanie wyniku. 12a. Bakterie beztlenowe Oglądanie: własnych hodowli z bakteriami beztlenowymi Wykonanie preparatów z hodowli Różnicowanie biochemiczne bakterii beztlenowych typu API 12b. Zakażenia odzwierzęce antropozoonozy Czynniki etiologiczne chorób odzwierzęcych: bakterie, wirusy, inne. Choroby wywołane przez pałeczki Gram-ujemne: bruceloza (Brucella abortus, B melitensis), tularemia (Francisella tularensis), dżuma (Yersinia pestis), jersiniozy (Yersinia enterocolitica i Y pseudotuberculosis), Pastereuella multocida. Choroby wywołane przez pałeczki Gram-dodatnie nieprzetrwalnikujace: listerioza (Listeria monocytogenes), różyca (Erisipelothrix rhusiopathiae.)

2 Choroby wywołane przez bakterie spiralne: leptospirozy (Leptospira interrogans serotypy: L. icterohaemorrhagiae choroba Weila, L grippotyphosa gorączka błotna, ), borelioza z Lyme (Borrelia burgdorferi), dur powrotny ( Borrelia recurrentis), choroba kociego pazura (Bartonella henselae), goraczka Q (Coxiella burnetii), riketsjozy - dur plamisty (Rickettsia prowazeki) oraz inne gorączki, erlichioza (Ehrlichia), papuzica (Chlamydia psittaci). Choroby wywołane przez pałeczki Gram-dodatnie, przetrwalnikujace laseczki): wąglik (Bacillus anthracis). Czynniki warunkujące chorobotwórczość w/w drobnoustrojów, postacie kliniczne, specyfika diagnostyki w poszczególnych schorzeniach (preparat bezpośredni, hodowle na odpowiednich podłożach, identyfikacja, badania serologiczne, próby skórno-alergiczne), epidemiologia i profilaktyka. prezentacje własne studentów Wykrywanie Borrelia burgdorferi metodą IF, Elisa i westernblot. 13a. Zakażenia grzybicze Przypomnienie morfologii grzybów budowa, rozmnażanie. Praktyczna klasyfikacja grzybów dermatofity, drożdżaki i grzyby drożdżopodobne, pleśnie, grzyby dimorficzne przykłady. Występowanie grzybów w środowisku i normalnej mikroflorze człowieka. Zakażenia wywoływane przez Candida, Cryptococcus, Pityrosporum, Trichosporon, Geotrichum, Aspergillus, dermatofity. Czynniki wpływające na rozwój grzybic. Kliniczne postacie grzybic. Odporność w zakażeniach grzybiczych. Ogólny schemat badania mykologicznego: preparat bezpośredni (formy inwazyjne),hodowle, różnicowanie cech morfologicznych i biochemicznych, diagnostyka serologiczna, testy skórne, próba biologiczna. Mykotoksyny. Ocena morfologii kolonii grzybów na podłożu Sabourauda. Ocena morfologii komórek w hodowli szkiełkowej. Wykonanie i ocena preparatów bezpośrednich z plwociny. Ocena morfologii grzybów w preparacie z KOH. Odczytanie testu filamentacji. Wykonanie mykogramu. 13b. Zakażenia grzybicze Odczytanie testu biochemicznego (asymilacja, fermentacja) API. Odczytanie mykogramu. Wykrywanie antygenów grzybiczych. 14a. Zakażenia dróg oddechowych i oka Przypomnienie flory fizjologicznej układu oddechowego oraz mechanizmów obrony przed zakażeniem. Najczęstsze postaci kliniczne zakażeń górnych (URTI) i dolnych (LRTI) dróg oddechowych, czynniki etiologiczne (wirusy, grzyby, bakterie: gronkowce, paciorkowce, pałeczki Gram-ujemne, inne, drobnoustroje wywołujące atypowe zapalenia płuc: Mycoplasma, Chlamydia, Legionella, Coxiella), zakażenia pozaszpitalne i szpitalne. Zasady diagnostyki (posiewy, badania serologiczne, wykrycie antygenu) i leczenia zakażeń układu oddechowego. Chorobotwórczość, diagnostyka, epidemiologia zakażeń wywołanych przez Haemophilus influenzae, Mycoplasma pneumoniae, Legionella pneumophila, Bordetella pertussis. Zakażenia oka zakażenia wirusowe, grzybicze, bakteryjne, postaci kliniczne, zasady diagnostyki i leczenia. Wykonanie preparatów bezpośrednich i posiewów materiałów z górnych dróg oddechowych. Opracowanie plwociny. Oglądanie i ocena preparatów bezpośrednich z plwociny (leukocyty, bakterie, grzyby). Oglądanie hodowli różnych materiałów z dróg oddechowych z udziałem: Staphylococccus aureus, Streptococcus pyogenes, Streptococcus pneumoniae, Klebsiella pneumoniae, Pseudomonas aeruginosa. Przypomnienie zasad różnicowania w/w drobnoustrojów. Różnicowanie gatunków H influenzae (krążki X, V, XV) oraz Moraxella catarrhalis. 14b. Zakażenia dróg oddechowych i oka Odczyt testów biochemicznych. Wykrywanie antygenów Legionella pneumophila met. immunofluorescencji i ELISA. Ocena antybiogramów wykonanych z w/w drobnoustrojów, wypisanie i interpretacja wyniku. Wykrywanie Chlamydia i Mycoplasma. 15a. Zakażenia układu pokarmowego. Zatrucia pokarmowe Przypomnienie flory fizjologicznej przewodu pokarmowego i miejscowych mechanizmów

3 obronnych. Czynniki etiologiczne (bakterie, wirusy, pasożyty), postacie kliniczne, epidemiologia, leczenie zakażeń przewodu pokarmowego i zatruć pokarmowych. Zasady badań mikrobiologicznych w chorobach przewodu pokarmowego: - badanie kału i wymazów z odbytu na podłożach wybiórczo-różnicujących, badanie biochemiczne, typowanie serologiczne, typowanie fagowe; - posiew krwi, moczu, żółci, kału, odczyny serologiczne (dur i paradury); - wykrycie toksyn (Clostridium botulinum, Clostridium difficile, S aureus); - wykrycie antygenu w kale (Rotavirus); Profilaktyka zakażeń jelitowych: badanie nosicielstwa Salmonella, Shigella, badanie stopnia zanieczyszczenia wody miano coli. Wykonanie posiewu kału na podłoża wybiórcze. Oglądanie preparatów i dodatnich posiewów w kierunku patogenów jelitowych. Odczytanie odczynu Widala. Ocena stopnia zanieczyszczenia wody (demonstracja). Izolacja i wykrycie toksyn Clostridium difficile. 15b. Zakażenia układu pokarmowego. Zatrucia pokarmowe Odczytanie testu biochemicznego. Ocena testów biochemicznych wyizolowanych pałeczek Gram-ujemnych. Wykonanie badania serologicznego celem wykrycia patogennych E coli. Ustalenie serotypu Salmonella, Shigella. Wykrycie antygenów rotawirusów, Helicobacter pylori. Wykrywanie przeciwciał przeciw Helicobacter pylori. 16a. Zakażenia układu moczowo-płciowego Przypomnienie flory fizjologicznej układu moczowo-płciowego Czynniki sprzyjające zakażeniom dróg moczowo-płciowych, postacie kliniczne. Czynniki etiologiczne zakażeń dróg moczowych. Badanie bakteriologiczne moczu zasady i sposoby pobierania moczu, posiewy ilościowe i jakościowe, antybiogram. Flora fizjologiczna, stopnie czystości pochwy. Najczęściej występujące stany zapalne pochwy: drożdżyca, rzęsistkowica, bakteryjna waginoza (Gardnerella vaginalis), chlamydioza (Chlamydia trachomatis), opryszczka (Herpes simplex typ 2). Zasady diagnostyki i leczenia. Zakażenia wewnątrzpłodowe i okołoporodowe (Toxoplasma gondii, Rubella virus, CMV, HSV - TORCH; Treponema pallidum, Streptococcus agalactiae). Wykonanie posiewu moczu ezą kalibrowaną. Oglądanie preparatów bezpośrednich z rzęsistkiem. Ocena biocenozy pochwy. Oglądanie posiewów wymazów z pochwy. Oglądanie hodowli Lactobacillus, Gardnerella vaginalis, Streptococcus agalactiae. 16 b. Zakażenia układu moczowo-płciowego Ocena jakościowych i ilościowych posiewów moczu. Ocena antybiogramów z dróg moczowych, wypisanie i interpretacja wyniku. 17a. Choroby przenoszone drogą płciową STD Czynniki etiologiczne aktualnie związane z chorobami przenoszonymi drogą płciową: 1.wirusowe: 1.a: HSV, HPV, MCV (wywołują lokalne zmiany w obrębie i okolicy narządów rodnych); 1.b. HIV, HBV, HDV, HCV, HGV, HTLV, HHV 8 (komórka docelowa poza układem płciowym); 2. bakteryjne: Treponema pallidum, Neisseria gonorrhoeae, Chlamydia trachomatis, Haemophilus ducreyi, Gardnerella vaginalis; 3. inne: Trichomonas vaginalis, drożdżaki; Kiła morfologia i fizjologia krętka bladego Treponema pallidum, inne krętki wystepujące fizjologicznie i chorobotwórcze, diagnostyka kiły w zależności od okresu choroby (preparat bezpośredni, odczyny serologiczne klasyczne (VDRL, USR, Wassermana, Kolmera) i nowoczesne (FTA, FTA-ABS, immobilizacyjny), profilaktyka kiły, zakażenia poza kontaktem płciowym. Rzeżączka morfologia i fizjologia dwoinek rzeżączki Neisseria gonorrhoeae, diagnostyka ostrej i przewlekłej rzeżączki (preparat bezpośredni, hodowle, identyfikacja), zakażenia poza kontaktem płciowym. Nierzeżączkowe zapalenia cewki moczowej (NGU) chlamydie, mykoplazmy, diagnostyka. Chemioterapia STD.

4 Filmy: Rzeżączka. Kiła wczesna objawowa. HPV. Oglądanie preparatów bezpośrednich z zakażenia dwoinkami rzeżączki. Oglądanie hodowli dwoinek rzeżączki, wykonanie testu na wytwarzanie oksydazy. Wykonanie odczynu VDRL. Oglądanie odczynu FTA-ABS Oglądanie zestawu do diagnostyki Ureaplasma. Wykrycie Chlamydia trachomatis w preparatach bezpośrednich metodą IF. 17b. Zakażenia wirusowe Przypomnienie budowy i sposobów namnażania wirusów oraz mechanizmów odporności w zakażeniach wirusowych. Ogólne wskazania i zasady diagnostyki wirusologicznej izolacja wirusa: - rodzaj, okres pobierania, przechowywanie, transport materiałów; - opracowanie materiału w pracowni wirusologicznej namnażanie na wrażliwych żywych komórkach, identyfikacja wirusa w mikroskopie lub odczynami serologicznymi; Zastosowanie odczynów serologicznych w diagnostyce schorzeń wirusowych (odczyny wiązania dopełniacza, neutralizacji, zahamowania hemaglutynacji lub hemadsorpcji, immunofluorescencji, immnuenzymatyczne, radioimmunologiczne, lateksowe): - do rozpoznania namnożonego wirusa - do określenia miana przeciwciał w surowicy - do wykrycia antygenu wirusowego w surowicy Zastosowanie biologii molekularnej w diagnostyce wirusologicznej. Epidemiologia i diagnostyka zakażeń WZW, HIV, grypy, wścieklizny. Zakażenia wywoływane przez priony. Film: Zakażenia HIV. Oglądanie ciałek wtrętowych w zakażeniu wirusem wścieklizny w mikroskopie świetlnym oraz metodą IF. Wykrycie swoistych przeciwciał w odczynie zahamowania hemaglutynacji (grypa, świnka, odra). Wykrycie antygenu HBS metodą Elisa. Możliwości diagnostyki różnych zakażeń wirusowych prospekty. RT-PCR: wirus BK, CMV. Wykrywanie zakażenia wirusem Epsteina-Barr. Oznaczanie genotypu wirusa HPV. 18a. Neuroinfekcje, zakażenia krwi, wsierdzia, skóry, kości i stawów Czynniki predysponujące do zakażeń CUN, drogi zakażenia. Zasady pobierania płynu mózgowo-rdzeniowego do badania bakteriologicznego i wirusologicznego. Czynniki etiologiczne zapaleń opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu - - bakteryjne ropne: Neisseria meningitidis, Haemophilus influenzae, Streptococcus pneumoniae, Staphylococus, Streptococcus agalactiae, pałeczki Gram-ujemne, - bakteryjne nieropne: Mycobacterium tuberculosis, Listeria monocytogenes, Borrelia burgdorferi, Treponema pallidum; - grzybicze: Cryptococcus neoformans, Candida - pasożytnicze: Toxoplasma gondii; - wirusowe (limfocytarne): wirusy neurotropowe enterowirusy: Polio, Coxackie, Echo, arbowirusy, wścieklizny; wirusy nie neurotropowe, mogące dać powikłania mózgowe odry, świnki, różyczki, herpes, adenowirusy, schorzenia latentne CUN; Diagnostyka neuroinfekcji: badanie płynu mózgowo-rdzeniowego (preparaty bezpośrednie, hodowle, wykazanie swoistych antygenów), posiewy innych materiałów, badania serologiczne (wykrycie przeciwciał). Posocznica, bakteriemia, zapalenie wsierdzia uwarunkowania kliniczne, czynniki etiologiczne, diagnostyka bakteriologiczna: zasady pobierania krwi na posiew ( czas, objętość, podłoża, liczba próbek itp.), metody hodowli krwi, ocena posiewów, interpretacja wyniku posiewu krwi. Zapalenia skóry, stawów, kości, szpiku czynniki etiologiczne, diagnostyka. Zasady chemioterapii zakażeń CUN i krwi. Demonstracja zestawów i podłoży do pobierania płynu mózgowo-rdzeniowego i krwi. Oglądanie preparatów z zakażeń płynu mózgowo-rdzeniowego i krwi. Hodowle i identyfikacja najczęstszych patogenów CUN i krwi. Opracowanie dodatniej hodowli krwi w systemie monitorowanym. 18b. Neuroinfekcje, zakażenia krwi, wsierdzia, skóry, kości i stawów Ocena posiewów krwi. Ocena antybiogramów, wypisanie i interpretacja wyniku.

5 19a. Zakażenia szpitalne Definicja zakażenia szpitalnego, przepisy. Źródła i drogi szerzenia się zakażeń szpitalnych. Nosicielstwo, kolonizacja, zakażenie. Kliniczne postacie zakażeń szpitalnych. Czynniki etiologiczne bakteryjne, wirusowe, grzybicze, pasożytnicze. Charakterystyka drobnoustrojów szpitalnych - zmienność, oporność na antybiotyki. Zakażenia u chorych z niedoborami odporności (transplantacja, choroby nowotworowe, AIDS, dializa, inne) Nadzór, kontrola, zapobieganie zakażeniom szpitalnym rejestracja bierna, czynna. Zasady chemioterapii zakażeń szpitalnych. Film: Zakażenia szpitalne. Oglądanie i odczytanie antybiogramów z zakażeń szpitalnych. Zasady dochodzenia epidemiologicznego w zakażeniach szpitalnych: typowanie fenotypowe i genotypowe szczepów szpitalnych (MRSA, pałeczki Gramujemne). 19b. Ćwiczenia praktyczne w pracowni (do realizacji w całym semestrze).