Morfologia drobnoustrojów
|
|
- Krystyna Baranowska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Morfologia drobnoustrojów
2 W. I. Cel nauczania mikrobiologii, miejsce drobnoustrojów w przyrodzie Morfologia bakterii i grzybów: kształt, wymiary, budowa komórki bakteryjnej, struktury powierzchniowe (fimbrie, rzęski, otoczki, slime) i wewnątrzkomórkowe (nukleoid, rybosomy, mezosomy, plazmidy, transpozony, przetrwalniki, ziarnistości ). Różnice w budowie ściany komórkowej bakterii Gram-dodatnich (peptydoglikan, kwasy tejchojowe, kwasy mykolowe) i Gram-ujemnych (peptydoglikan, lipopolisacharyd, białka porynowe). Drobnoustroje z defektywną ścianą komórkową: mykoplazmy, protoplasty, sferoplasty, formy L. Podstawowe cechy różnicujące bakterie (Procaryota) i grzyby (Eucaryota). Metody badania morfologii drobnoustrojów badania mikroskopowe: preparaty przyżyciowe i barwione, zastosowanie różnych typów mikroskopów w mikrobiologii. Metody barwienia podziały, zastosowanie praktyczne (metoda Grama, Ziehl-Neelsena, Neissera, Giemsy, Löfflera). Wykorzystanie morfologii do różnicowania drobnoustrojów. Ogólne zasady klasyfikacji drobnoustrojów rodzina, rodzaj, gatunek, szczep, biotyp, serotyp. Podstawowe grupy bakterii Gram-dodatnich ziarniaki: Staphylococcus, Streptococcus, Enterococcus, Peptostreptococcus; laseczki: Bacillus, Clostridium; pałeczki: Corynebacterium, Listeria, Lactobacillus, Propionibacterium; prątki Mycobacterium; promieniowce: Actinomyces, Nocardia Podstawowe grupy bakterii Gram-ujemnych ziarniaki: Neisseria, Veilonella; różne grupy pałeczek: z rodziny Enterobacteriaceae (E coli, Klebsiella, Salmonella...), niefermentujace: Pseudomonas, Acinetobacter; inne: Vibrio, Campylobacter, Helicobacter, Haemophilus, Bordetella, Gardnerella, Legionella..., beztlenowe: Bacteroides, Fusobacterium...; krętki Treponema, Borrelia; riketsje; chlamydie; mykoplazmy.
3 Dlaczego uczymy się mikrobiologii? micros mały bios życie logos - nauka * drobnoustroje = mikroorganizmy, mikroby wirusy wirusologia bakterie bakteriologia grzyby mikologia pierwotniaki parazytologia * szeroko rozpowszechnione w przyrodzie: woda, gleba, ścieki, powietrze hydromikrobiologia, mikrobiologia sanitarna, przemysłowa, rolna, spożywcza kolonizują rośliny, ptaki, zwierzęta..., ludzi!!! - komensale, saprofity niektóre gatunki są chorobotwórcze!!! - patogeny mikrobiologia lekarska, weterynaryjna * źródłem zakażenia może być człowiek, zwierzę, środowisko...
4 Mikrobiologia - dziedziny: ogólna najbardziej podstawowe pojęći z dziedziny mikrobiologii (fizjologia, anatomia, rozmnażanie, środowisko życia drobnoustrojów, itd.) szczegółowa - (systematyka drobnoustrojów, charakterystyka poszczególnych taksonów klasyfikacji) przemysłowa drobnoustroje w procesach przemysłowych (przemysł: chemiczny, farmaceutyczny, kosmetyczny, piekarniczy, browarniczy, winiarski oraz oczyszczanie ścieków); związana jest z biotechnologią; środowiskowa wpływ drobnoustrojów na ożywione i nieożywione elementy środowiska i odwrotnie; wykorzystanie drobnoustroje do oczyszczania ścieków; lekarska wpływ na organizmy żywe przede wszystkim człowieka, a także zwierzęta i rośliny; czynniki etiologiczne chorób, ich przebieg, sposoby leczenia, profilaktyki. weterynaryjna zajmuje się badaniem oddziaływania drobnoustrojów chorobotwórczych na zwierzęta; sanitarna sposoby rozprzestrzeniania się drobnoustrojów patogennych dla roślin; gleby drobnoustroje w środowisku glebowym;
5 Co należy wiedzieć? jakie drobnoustroje kolonizują człowieka i gdzie (flora fizjologiczna) które są chorobotwórcze - kiedy, dlaczego, objawy zakażenia, odczyn obronny, mechanizmy odpornościowe - wypadkowa interakcji: mikrorganizm-gospodarz jak wykryć czynnik etiologiczny jaki materiał i jak pobrać, jak wyizolować drobnoustrój (różne wymagania), jak zidentyfikować (różne testy)... jak leczyć który lek jest optymalny (skuteczny, tani, bez objawów ubocznych, nie zwiększa oporności drobnoustrojów na leki antybiogramścisłe zasady) epidemiologia zakażeń jak często, jaki typ: epidemiczne, endemiczne, sporadyczne; szpitalne, pozaszpitalne; źródła zakażenia; drogi przenoszenia, wrota zakażenia... metody zapobiegania szczepienia profilaktyczne, dezynfekcja, sterylizacja, dezynsekcja, deratyzacja, izolacja chorego, kwarantanna...
6
7 Filogenetyczne drzewo życia Procaryota - bezjądrowce właściwe 3 odrębne taksony/domeny - jądrowce
8 Porównanie podziałów systematycznych Linnaeus królestwa Haeckel królestwa Chatton nadkróles twa Copeland królestwa Whittaker królestw Woese i in królestw Woese i in domeny Protista Prokaryota Monera Monera Eubacteria Bacteria Archebact e ria Archea Eucaryota Protoctista Protista Protista Eucarya Vegetabilia Plantae Fungi Fungi Plantae Plantaee Plantae Animalia Animalia Animalia Animalia Animalia
9 Międzynarodowy Kodeks Nomenklatury Bakterii International Code of Nomenclature of Bacteria zgodnie z kodeksem (reguła 5b ICNB) bakterie dzielone są na 5 kategorii: - gatunek (species) - rodzaj (genus) - rodzina (familia) np. Micrococacceae, Staphyloccocus aureus Enterobacteriaceae, Escherichia coli - rząd (ordo) - klasa (classis), typ nazwy umieszczane są na liście "Approved Lists of Bacterial Names" publikowane w czasopiśmie "International Journal of Systematic and Evolutionary Microbiology"
10 Klasyfikacja/identyfikacja bakterii cechy fenotypowe - morfologiczne - morfologia komórki, barwienie, morfologia i fizjologia kolonii - biochemiczne - biotyp - antygenowe - serotyp, serowar, serogrupa - skład chemiczny: lipidów, cytochromów, aminokwasów, profile białkowe, profile produktów fermentacji kwasów tłuszczowych, charakterystyka enzymów.. cechy genotypowe - skład zasad w DNA (C+G - od 25 do 75 mol%) - badanie materiału nieulegającego transferowi - rrna (podjednostki rybosomu: 16S rrna (mała), 5S i 23S rrna (duże) - tworzą operon, który zawiera regiony z sekwencjami konserwatywnymi - 100% homologii pomiędzy organizmami, i regionami zmiennymi) - badanie homologii DNA - pokrewieństwo w obrębie gatunku - identyfikacja genów zjadliwości, oporności.. - PCR - sekwencjonowanie DNA - określenie genomu
11 Drobnoustroje - bardzo zróżnicowane grupy morfologicznie i fizjologicznie!!! priony zakaźne cząsteczki białka wirusy jeden kwas nukleinowy: DNA lub RNA,+ białko+/-osłonka, skomplikowany rozwój w żywej komórce, bezwzględny pasożyt wewnątrzkomórkowy Procaryota: * bakterie typowe ściana komórkowa z peptydoglikanem, chromosom (DNA), RNA, podział poprzeczny, rosną na podłożach sztucznych..., gł. pasożyty zewnątrzkomórkowe * mykoplazmy brak ściany komórkowej * chlamydie, riketsje, erlichie specjalny cykl rozwojowy w żywej komórce, pasożyty wewnątrzkomórkowe, Eucaryota: jądro z błoną jądrową, chromosomy, podział mitotyczny.. * grzyby drożdże, grzyby nitkowate, grzyby dimorficzne * pierwotniaki szczegóły w ramach biologii
12 Budowa komórki bakteryjnej struktury powierzchniowe: adherencja do podłoża, komórek * otoczka, śluz (slime) wielocukrowa, rzadko białkowa (laseczka wąglika) * rzęski białka, narząd ruchu * fimbrie białka, f. zwykłe przyleganie, f. płciowe - koniugacja ściana komórkowa sztywna, kształt, b. złożona, różna u Gram(+) i Gram(-), całkowite usunięcie protoplasty, częściowe sferoplasty po antybiotyku - formy L, błona cytoplazmatyczna półprzepuszczalna, transport elektronów, mezosomy (centra oddechowe) cytoplazma: DNA chromosomalne - nukleoid (chromosom, chromatyna) DNA pozachromosomalne plazmidy, transpozony, integrony rybosomy synteza białek substancje zapasowe, ciałka wtrętowe - skrobia, wolutyna przetrwalniki - tylko laseczki
13
14
15
16 Bakterie dzielą się podział poprzeczny - większość co min. - prątki gruźlicy co godzin
17 Bakterie w zależności od budowy ściany komórkowej i zdolności barwienia się dzielą się na: Gram-ujemne i Gram-dodatnie
18
19 Ściana komórkowa bakterii Gram-dodatnich: *peptydoglikan (gruba warstwa) *kwasy tejchojowe * kwasy lipotejchojowe * białka PBP * błona cytoplazmatyczna Ściana komórkowa bakterii Gram-ujemnych: * błona zewnętrzna *lipopolisacharyd LPS *białka porynowe *lipoproteiny * peptydoglikan (cienka warstwa) * przestrzeń periplazmatyczna * białka PBP * błona cytoplazmatyczna
20
21 Ściana komórkowa bakterii Gram-dodatnich: - peptydoglikan (gruba warstwa) - kwasy tejchojowe - kwasy lipotejchojowe - białka PBP - błona cytoplazmatyczna
22 Ściana komórkowa bakterii Gram-ujemnych - błona zewnętrzna - lipopolisacharyd LPS - białka porynowe - lipoproteiny - peptydoglikan (cienka warstwa) - przestrzeń periplazmatyczna - białka PBP - błona cytoplazmatyczna
23
24
25
26
27
28
29 Ściana komórkowa bakterii kwasoopornych (prątki) -gruba warstwa lipidowa (40%) kwas mykolowy, glikolipidy, arabinogalaktan Barwienie metodą Ziehl-Neelsena
30 Bakterie: wielkość 1-10 μm widzimy tylko w mikroskopie, w preparatach Mikroskopy: * świetlny (powiększenie x) * fluorescencyjny najczęściej używane * ciemne pole widzenia * elektronowy * skanningowy preparaty świeże (mokre), barwione metody barwienia * pozytywne tylko drobnoustroje - Grama!!!, Loeflera, Ziehl-Neelsena.. * negatywne tylko tło, widać otoczki tusz chiński, nigrozyna * pozytywno-negatywne widać otoczki i bakterie
31 Rysunki bakterii z 1695r Anton van Leeuvenhoek Mikroskop z 1885r
32 Preparat mokry drożdżaki pleśnie
33 Metody negatywne widoczne otoczki
34 Hans Christian Gram, duński bakteriolog rewolucja w mikrobiologii
35 Barwienie metodą Grama + - fuksyna
36
37 Kształty bakterii: kuliste, cylindryczne spiralne
38 Bacterial Shapes Name Basic Shape Example (electron micrograph) Coccus (sphere) Staphylococcus aureus Bacillus (rod) (starting to divide) Salmonella typhi Spirillum (spiral)
39
40
41
42 Bakterie w mikroskopie kontrastowo-fazowym Barwienie metodą Neissera (błękit metylenowy+chryzoidyna) Metoda Loefflera (błękit metylenowy)
43 Bakterie w mikroskopie fluorescencyjnym - świecą żywe - zielone zabite - czerwone Treponema pallidum krętek blady
44 Staphylococcus aureus + E.coli
45 gronkowce paciorkowce pneumokoki Staphylococcus Streptococcus Str.pneumoniae rikestje przecinkowce cholery Leptospira Ricketsia Vibrio cholerae
46 pałeczki mikroskop skaningowy gronkowce mikroskop elektronowy laseczki tężca Clostridium tetani laseczki wąglika Bacillus anthracis
47 Rzęski narząd ruchu - cecha różnicująca - mogą być różnie ułożone Badanie ruchu bakterii: - podłoże półpłynne (0,5% agaru) Ruch (-) (+)
48 Ruch (-) (+)
49 Rzęski w mikr. elektr. Przetrwalniki biegunowe
50 Laseczki tężca Gram-dodatnie przetrwalniki biegunowe Barwienie w kierunku przetrwalników
51 Przetrwalniki tworzą laseczki ułożone: biegunowo centralnie podbiegunowo
52 Proteus mirabilis Staphylococcus mikroskop skaningowy
53 Bakterie-Procaryota Grzyby-Eucaryota wielkość komórki: 0,5-10 μm brak błony jądrowej jeden chromosom, kulisty podwójna spirala DNA rozmnażanie: podział poprzeczny oddychanie: via mezosomy ściana kom. peptydoglikan * błona cytoplazm. brak steroli rybosomy 70S (50S + 30S) * oddychanie tlenowe i beztlenowe mogą wiązać azot * miejsce działania antybiotyku μm obecna błona jądrowa, jąderka wiele chromosomów nić podwójna podział mitotyczny, seksualny i aseksualny via mitochondria chityna *, celuloza zawiera sterole * 80S (60S + 40S) * tlenowe nie mogą *miejsce działania antybiotyku
54 Candida Staphylococcus aureus
55 Schemat badania mikrobiologicznego: posiew, identyfikacja, antybiogram posiew w zależności od materiału, spodziewanych drobnoustrojów, różne wymagania, różne podłoża preparat bezpośredni - kształt, wielkość, Gram(+), Gram (-)..., inne metody barwienia, bezpośrednie wykrycie antygenu hodowla ocena morfologii kolonii, hemolizy, preparat z hodowli.. typowanie biochemiczne ustalenie rodzaju lub gatunku typowanie serologiczne ustalenie gatunku lub typu serologicznego typowanie bakteriofagowe bad.epidemiologiczne typowanie bakteriocynowe bad. epidemiologiczne badania genetyczne identyfikacja, bad. epidemiologiczne, wykrycie genu oporności... badanie zjadliwości drobnoustrojów - metody in vivo i in vitro
56 Mieszana hodowla pałeczki Gram(-), paciorkowce, drożdżaki
57 Podstawowe grupy bakterii Gram-dodatnich ziarniaki, ziarenkowce tlenowe, beztlenowe katalazo-dodatnie katalazo-ujemne laseczki wytwarzają przetrwalniki, tlenowe, beztlenowe pałeczki - tlenowe, beztlenowe nieprzetrwalnikujące, regularne nieprzetrwalnikujące, nieregularne - maczugowce prątki - tlenowe nitkowate, promieniowce - tlenowe, beztlenowe
58 Ziarniaki, ziarenkowce katalazo-dodatnie Staphylococcus gronkowce Micrococcus mikrokoki Peptococcus ziarniaki beztlenowe katalazo-ujemne Streptococcus - paciorkowce Enterococcus enterokoki, paciorkowce kałowe Peptostreptococcus paciorkowce beztlenowe
59 Ziarenkowce Gram-dodatnie - ważne środowisko naturalne, skóra, ucho, (-) jama ustna, kał, mocz Staphylococcus - gronkowce S. aureus gronkowiec złocisty, koagulaza(+) S. epidermidis skórny, koagulaza(-) Streptococcus - paciorkowce S. pyogenes S. pneumoniae Enterococcus - enterokoki, paciorkowce kałowe
60 S. aureus chorobotwórczość zakażenia praktycznie w każdym miejscu skórne czyraki, rana pooeracyjna głębokie szpiku, kości, stawów, sepsa, SSSS zespół skóry oparzonej, TSS zespół wstrząsu toksycznego, choroba tamponów zatrucia pokarmowe tzw. wczesne
61 Gronkowce czynniki ryzyka niedobory odpornościowe wcześniactwo, cukrzyca, urazy, oparzenia, przeszczepy choroby nowotworowe choroby serca operacje sercowonaczyniowe ciało obce protezy naczyniowe, kostne, stawowe, zastawki, cewniki naczyniowe, otrzewnowe!!! zakażenia odcewnikowe zakażenie wirusem grypy terapia antybiotykami (szczepy MRSA - oporne na wszystkie antybiotyki betalaktamowe)
62
63
64
65 Gronkowce diagnostyka typowe zakażenie wydzielina ropna!!! bad. mikroskopowe Gram(+), ułożone w grona!! hodowla - kolonie: białe, żółtawe, wzrost po 18-24godz. identyfikacja - koagulaza +
66 Streptococcus paciorkowce bardzo liczne gatunki, kolonizują gł. j. ustną i gardło ludzi i zwierząt podstawa różnicowania typ hemolizy!!! ß-hemolizujące S. pyogenes (gr. A), S. agalactiae (B), gr. C, F, G -hemolizujące zieleniące większość komensale j. ustnej S. pneumoniae znaczna chorobotwórczość (otoczka) -hemolizujące zwykle komensale S. mutans (próchnica)
67 S. pyogenes zakażenia ropne, mniej nasilone niż gronkowcowe angina paciorkowcowa płonica - angina z wysypką róża liszajec martwicze zap. powięzi (często z beztlenowcami) bakteriemia, sepsa gorączka połogowa zespół wstrząsu toksycznego
68 S. pneumoniae otoczka polisach. ponad 90 serotypów płatowe zap. płuc, zap. ucha środk., zatok, oskrzeli, opon mózg.-rdz. są szczepionki
69 Pałeczki Gram(+) Bacillus anthracis przetrwalnikujące * Bacillus - laseczki tlenowe * Clostridium - laseczki beztlenowe nieprzetrwalnikujące - tlenowe * Corynebacterium maczugowce * Mycobacterium prątki * Listeria - listerie * Erysipelothrix - włoskowiec * Nocardia - promieniowce nieprzetrwalnikujące - beztlenowe * Propionibacterium * Actinomyces - promieniowce Corynebacterium diphteriae Listeria monocytogenes Nocardia asteroides
70 Laseczki zawsze przetrwalniki rezerwuar: gleba, kurz tlenowe Bacillus anthracis laseczka wąglika, postać skórna (czarna krosta), płucna, jelitowa liczne gatunki niechorobotwórcze beztlenowe Clostridium C. tetani laseczka tężca C. perfringens - laseczka zgorzeli gazowej C. botulinum laseczka jadu kiełbasianego
71
72 7.dzień 15.dzień
73 Clostridium perfringens zgorzel gazowa
74 Clostridium tetani Zakażenia przyranne odchody końskie, gleba... tężec - objawy związane z toksemią napadowe kurcze toniczne, szczękościsk, porażenie mięśni oddechowych
75
76 Clostridium botulinum intoksykacja Laseczki występują w ziemi, mułach dennych.. - zatrucia toksyną wyprodukowaną w zanieczyszczonych pokarmach warzywa konserwowane w domu, wędzone na zimno mięso, ryby, orzeszki ziemne.. w Polsce - kilkadziesiąt przypadków rocznie
77
78 Broń biologiczna - BB Kategoria A: Bacillus anthracis, Clostridium botulinum, Yersinia pestis, Variola major, Francisella tularensis, viral hemorrhagic fever Kategoria B: Coxiella burnetti, Brucella, Burkholderia mallei, toksyna Ricinus communis, toksyna Clostridium perfringens, enterotoksyna B Staphylococcus aureus Kategoria C: Nipah wirus, hantawirus, krwotoczne i encephalitis wirusy przenoszone przez kleszcze, żółta febra, wielooporne prątki
79 Pałeczki Gram-dodatnie regularne Listeria listerie, tlenowe L. monocytogenes Lactobacillus beztlenowe, pałeczki kwasomlekowe nieregularne Corynebacterium maczugowce tlenowe C. diphteriae maczugowce błonicy Propionibacterium - maczugowce beztlenowe P. acnes (bierze udział w patogenezie trądzika)
80 Pałeczki Gram-dodatnie prątki - Mycobacterium M. tuberculosis - prątki gruźlicy promieniowce tlenowe - Nocardia beztlenowe - Actinomyces
81 Mycobacterium prątki wybitnie tlenowe generalnie wolnorosnące * typowe wolnorosnące: dni, > 20gat. * szybko rosnące : 5-7 dni, > 20 gat. kwasooporne: niewrażliwe na odbarwianie kwaśnym alkoholem (metoda Ziehl-Neelsena!!!) * w ścianie kom. ok % lipidów: kwas mykolowy, glikolipidy, arabinogalaktan
82 Prątki - chorobotwórczość chorobotwórcze: wywołujące klasyczną * gruźlicę proces przewlekły (zakażenie pierwotne+ powiększenie okolicznych węzłów chłonnych) - M. tuberculosis prątek ludzki - M. bovis prątek bydlęcy (gł. gruźlica kości) - M. africanum gruźlica w Afryce - M. microti gruźlica zwierząt * trąd M. leprae prątki trądu nie rosną na podłożach sztucznych!!! * zmiany atypowe - w płucach, węzłach, skórze, przewodzie pokarmowym... - prątki inne niż gruźlicze MOTT mycobacteria other than tuberculosis, saprofityczne: ucho, mastka, j. ustna..
83
84
85 Zapadalność / WHO 2006 czerwony = >300 pomarańczowy = żółty = zielony niebieski = <50 szary - brak danych
86
87 Corynebacterium maczugowce tlenowe C. diphteriae maczugowiec błonicy nosicielstwo w gardle, wytwarza silną egzotoksynę * błonica gardła i migdałków z objawami ogólnymi: zap. mięśnia sercowego, neuropatia, ciężka postać krup (duża śmiertelność) obecnie rzadko - szczepionka D - anatoksyna (DTP), wzrost zakażeń w latach 90-tych - zakażenia od osób z dawnego ZSRR
88
89
90 Erisipelothrix rusiopathiae włoskowiec różycy, cienkie Gram(+) pałeczki * świnie, ryby, kraby, drób, gryzonie * zakażenia skóry czasami z odczynem węzłowym.. posocznica * zawodowe, rzadko
91 Listerioza powszechne w środowisku: woda, dzikie, domowe zwierzęta (owce), pokarmy Listeria monocytogenes pasożyt wewnątrzkomórkowy, zakażenia u osób starszych, płodu, noworodków
92 Nocardia asteroides tlenowe promieniowce zakażenia egzogenne - promieniowce bytują glebie, butwiejących liściach, sianie.. (charakterystyczny zapach) nokardioza: postać płucna, ropnie w mózgu, nerkach... w ciepłych krajach: zmiany skórne stopa madurska (często ze Streptomyces, Actinomadura...)
93 Podstawowe grupy bakterii Gram-ujemnych ziarniaki, ziarenkowce tlenowe beztlenowe pałeczki - różne grupy: jelitowe, duże, rodzina: Enterobacteriaceae niefermentujace zakrzywione (przecinkowce) małe, kokopałeczki, beztlenowe spiralne, krętki riketsje, chlamydie, mykoplazmy
94 Ziarniaki Gram-ujemne tlenowe Neisseria N. meningitidis dwoinki zap. opon mózgowo-rdzeniowych, sepsa N. gonorrhoeae dwoinki rzeżączki, nieleczona - niepłodność Moraxella catarrhalis - jamie ustnej beztlenowe Veilonella - w jamie ustnej
95 Pałeczki Gram-ujemne jelitowe, duże - rodzina: Enterobacteriaceae E coli, Klebsiella, Salmonella, Shigella, Proteus, Enterobacter.. niefermentujące Pseudomonas, Acinetobacter zakrzywione (przecinkowce) Vibrio, Campylobacter, Helicobacter małe, kokopałeczki E.coli Haemophilus, Bordetella, Brucella, Pasteurella, Francisella, Gardnerella, Legionella beztlenowe Bacteroides, Fusobacterium
96 Pałeczki Gram(-) jelitowe, duże rodzina: Enterobacteriaceae kolonizują przewód pokarmowy ludzi i zwierząt (kał), wszechobecne w środowisku droga przenoszenia: fekalno-oralna, pokarmy, woda.. pierwotnie patogenne - zakażenia żołądkowojelitowe: Salmonella, Shigella, niektóre E. coli większość: zakażenia oportunistyczne drogi moczowe, rany, ropnie, posocznice, zap. płuc, kości, opon mózg-rdz : E. coli, Klebsiella, Proteus, Providencia, Morganella, Serratia, Citrobacter, Enterobacter.. Yersinia pestis dżuma Y. pseudotuberculosis - zap.węzłów chł. krezki Y. enterocolitica zap. jelita cienkiego i okrężnicy E.Coli K.pneumoniae
97 Pałeczki Gram-ujemne niefermentujące tlenowe, nie fermentują glukozy, b. małe wymagania środowisko zewnetrzne, wilgotne: woda, gleba, ścieki, odpady... zakażenia oportunistyczne, szpitalne, oporne na antybiotyki Pseudomonas aeruginosa Stenotrophomonas maltophilia, Burkholderia cepacia Acinetobacter baumannii
98 Pałeczki Gram-ujemne oksydazo(+), zakrzywione, ruchome, przecinkowce Vibrio cholerae cholera, typ O1 żródło: chory, nosiciel, droga fekalno-oralna woda, żywność V. parahaemolyticus biegunki lżejsze, niedogotowane owoce morza
99 Helicobacter pylori - ureaza(+), kolonizuje odźwiernik, - przewlekłe zap. żołądka i dwunastnicy - szczepy caga+ bardziej toksyczne rak żołądka, chłoniaki
100 Campylobacter jejuni biegunki (lekkie) najczęstszy czynnik etiologiczny biegunek na świecie, na ogół nie izolowany (wymaga selektywnych podłoży)
101 Pałeczki Gram-ujemne małe, kokopałeczki różna chorobotwórczość i wymagania wzrostowe-duże Haemophilus influenzae nosicielstwo w nosogardzieli, człowiek, zapalenia opon-mózgowo- rdzeniowych - szczepionka, zap.ucha śr., zatok, oskrzeli, oka, tkanki podskórnej... Bordetella pertussis krztusiec (toksyny, adhezyny), człowiek, szczepionka, Brucella B. abortus, B.melitiensis, B.suis bruceloza, odzwierzęca Francisella tularensis tularemia, Legionella pneumophila - zapalenia płuc, aerozol wodny, klimatyzacja
102
103
104
105
106
107
108 Bakterie spiralne: Borrelia burgdorferi - borelioza Treponema pallidum - kiła Leptospira interrogans - leptospiroza
109 Bakterie spiralne Borrelia burgdorferi - borelioza, choroba odkleszczowa Treponema pallidum - kiła Leptospira interrogans - leptospiroza
110 Borrelia burgdorferi sensu lato Genogatunki: B. burgdorferi sensu stricto B. garinii (E, A) B. afzelii (E) B. valaisiana (E)? A14S (Am. Płn., E. Wsch.) Rozpoznanie - objawy kliniczne + przeciwciała IgM, IgG
111 Riketsje * Rickettsia prowazeki - tyfus plamisty *Coxiella burnetti - gorączka Q *Rickettsia conori - gorączka plamista Chlamydie * Chlamydia trachomatis jaglica, STD - niepłodność * Chlamydophila pneumoniae Bartonella hensele - choroba kociego pazura
112
Program ćwiczeń z mikrobiologii klinicznej dla studentów III roku Oddziału Analityki Medycznej, rok akademicki 2015/2016
Program ćwiczeń z mikrobiologii klinicznej dla studentów III roku Oddziału Analityki Medycznej, rok akademicki 2015/2016 SEMESTR ZIMOWY Wykłady (14 godz.): Ćwiczenia (60 godz.): Wtorek 15.00 16.30 sala
Bardziej szczegółowoWNOZ - DIETETYKA 13.10.2014 PODSTAWOWE METODY STOSOWANE W BAKTERIOLOGII METODY MIKROSKOPOWE MORFOLOGIA BAKTERII BAKTERIE GRAM-UJEMNE
WNOZ - DIETETYKA 13.10.2014 ĆWICZENIE 1 PODSTAWOWE METODY STOSOWANE W BAKTERIOLOGII PODŁOśA I WARUNKI HODOWLANE METODY MIKROSKOPOWE MORFOLOGIA BAKTERII BAKTERIE GRAM-UJEMNE 1. Cel badań mikrobiologicznych
Bardziej szczegółowoTyp badania laboratoryjnego, które dało dodatni wynik. na obecność laseczki wąglika: - badania
Rodzaje biologicznych czynników chorobotwórczych podlegających Zgłoszeniu, typy badań laboratoryjnych w kierunku biologicznych czynników chorobotwórczych, które dały dodatni wynik, oraz okoliczności dokonywania
Bardziej szczegółowoProgram ćwiczeń z Mikrobiologii i Diagnostyki Mikrobiologicznej dla studentów III roku Oddziału Analityki Medycznej, rok akademicki 2018/2019
Program ćwiczeń z Mikrobiologii i Diagnostyki Mikrobiologicznej dla studentów III roku Oddziału Analityki Medycznej, rok akademicki 2018/2019 SEMESTR ZIMOWY Wykłady (14 godz.): Ćwiczenia (60 godz.): Wtorek
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK Nr 1. Biologiczny czynnik chorobotwórczy podlegający zgłoszeniu
ZAŁĄCZNIK Nr 1 WYKAZ BIOLOGICZNYCH CZYNNIKÓW CHOROBOTWÓRCZYCH PODLEGAJĄCYCH ZGŁOSZENIU ORAZ OKOLICZNOŚCI DOKONYWANIA ZGŁOSZENIA DODATNICH WYNIKÓW BADAŃ W KIERUNKU BIOLOGICZNYCH CZYNNIKÓW CHOROBOTWÓRCZYCH
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 25 marca 2014 r.
Załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 25 marca 2014 r. WYKAZ BIOLOGICZNYCH CZYNNIKÓW CHOROBOTWÓRCZYCH PODLEGAJĄCYCH ZGŁOSZENIU ORAZ OKOLICZNOŚCI DOKONYWANIA ZGŁOSZENIA DODATNICH WYNIKÓW
Bardziej szczegółowoSpis treœci. 1. Wstêp... 1
Spis treœci 1. Wstêp........................................................... 1 Czêœæ 1: MIKROBIOLOGIA OGÓLNA..................................... 3 2. Budowa i taksonomia bakterii.....................................
Bardziej szczegółowoZałącznik do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 25 marca 2014 r. (poz. 459)
Załącznik do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 25 marca 2014 r. (poz. 459) Załącznik nr 1 WYKAZ BIOLOGICZNYCH CZYNNIKÓW CHOROBOTWÓRCZYCH PODLEGAJĄCYCH ZGŁOSZENIU ORAZ OKOLICZNOŚCI DOKONYWANIA ZGŁOSZENIA
Bardziej szczegółowoZASADY BADAŃ BAKTERIOLOGICZNYCH
ZASADY BADAŃ BAKTERIOLOGICZNYCH Joanna Kądzielska Katedra Mikrobiologii Lekarskiej Warszawski Uniwersytet Medyczny METODY HODOWLI BAKTERII METODY MIKROSKOPOWE MORFOLOGIA BAKTERII TOK BADANIA DIAGNOSTYCZNEGO
Bardziej szczegółowoWNOZ - DIETETYKA 07.10.2013 PODSTAWOWE METODY STOSOWANE W BAKTERIOLOGII METODY MIKROSKOPOWE MORFOLOGIA BAKTERII BAKTERIE GRAM-UJEMNE
WNOZ - DIETETYKA 07.10.2013 ĆWICZENIE 1 PODSTAWOWE METODY STOSOWANE W BAKTERIOLOGII PODŁOśA I WARUNKI HODOWLANE METODY MIKROSKOPOWE MORFOLOGIA BAKTERII BAKTERIE GRAM-UJEMNE 1. Cel badań mikrobiologicznych
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 448
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 448 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 12, Data wydania: 29 września 2014 r. Nazwa i adres AB 448 WOJEWÓDZKA
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 22 lipca 2016 r. Poz. 1081
Warszawa, dnia 22 lipca 2016 r. Poz. 1081 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 18 lipca 2016 r. w sprawie zgłaszania zakażeń i chorób zakaźnych oraz biologicznych czynników chorobotwórczych na obszarze
Bardziej szczegółowoLeki przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze
Wrocław, 2017-12-12 ZAGADNIENIA DO EGZAMINU Z MIKROBIOLOGII DLA STUDENTÓW II ROKU STOMATOLOGII ROK AKADEMICKI 2017/2018 Mikrobiologia ogólna 1. Budowa ściany komórkowej bakterii Gram-dodatnich. 2. Budowa
Bardziej szczegółowoI. Wykaz drobnoustrojów alarmowych w poszczególnych jednostkach organizacyjnych podmiotów leczniczych.
Instrukcja Głównego Inspektora Sanitarnego dotycząca raportowania występowania zakażeń zakładowych i drobnoustrojów alarmowych z dnia 02 stycznia 2012 r. W celu zapewnienia jednolitego sposobu sporządzania
Bardziej szczegółowo3 Bakteriologia ogólna
Bakteriologia ogólna F. H. Kayser Morfologia i szczegółowa budowa bakterii Wymiary komórek bakteryjnych wynoszą od 0, do 5 m. Komórki przybierają trzy podstawowe formy: ziarenkowce, proste pałeczki oraz
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1. Mikrobiologia ogólna - Pożywki bakteryjne. Techniki posiewów. Uzyskiwanie czystej hodowli.
Ćwiczenie 1. Mikrobiologia ogólna - Pożywki bakteryjne. Techniki posiewów. Uzyskiwanie czystej hodowli. Część teoretyczna (obowiązujący zakres materiału) fizjologia bakterii, postacie i skład pożywek bakteryjnych
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 8 kwietnia 2014 r. Poz. 459 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 25 marca 2014 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 8 kwietnia 2014 r. Poz. 459 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 25 marca 2014 r. w sprawie biologicznych czynników chorobotwórczych podlegających
Bardziej szczegółowoPrzedmiot : Mikrobiologia
UNIWERSYTET MEDYCZNY W BIAŁYMSTOKU ZAKŁAD MIKROBIOLOGII 15-222 Białystok, ul. A. Mickiewicza 2C tel. / fax 085 748 5562 II Rok Wydział Lekarski - Kierunek Lekarski Przedmiot : Mikrobiologia Semestr letni
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKA STACJA SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNA w GDAŃSKU ul. Dębinki 4, Gdańsk
Szkodliwe czynniki biologiczne które mogą wystąpić na stanowiskach pracy na składowiskach odpadów Uwaga W przypadku szkodliwych czynników ch występujących na tej liście skrót spp. odnosi się do innych
Bardziej szczegółowoHarmonogram zajęć z Mikrobiologii z parazytologią i Immunologii dla studentów II roku kierunku lekarskiego WL 2018/2019 GRUPA 5
Harmonogram zajęć z Mikrobiologii z parazytologią i Immunologii dla studentów II roku kierunku lekarskiego WL 2018/2019 GRUPA 5 GRUPY ĆWICZENIOWE 51, 52 : 8.00-10.30 Wtorek: 17.00-19.30 Data Godzina Rodzaj
Bardziej szczegółowoMikrobiologia - Bakteriologia
Mikrobiologia - Bakteriologia 5050 Bezpośrednie barwienie bakteriologiczne Kwiecień, październik 3-9 zdjęć cyfrowych wybarwionych bezpośrednio preparatów, prezentowane na stronie internetowej Labquality
Bardziej szczegółowoDIAGNOSTYKA BEZPOŚREDNIA. Joanna Kądzielska Katedra Mikrobiologii Lekarskiej Warszawski Uniwersytet Medyczny
DIAGNOSTYKA BEZPOŚREDNIA Joanna Kądzielska Katedra Mikrobiologii Lekarskiej Warszawski Uniwersytet Medyczny BADANIA MIKROBIOLOGICZNE CHORZY OZDROWIEŃCY BEZOBJAWOWI NOSICIELE OSOBY Z KONTAKTU PERSONEL MEDYCZNY
Bardziej szczegółowoMateriały dydaktyczne do kursów wyrównawczych z przedmiotu biologia
Człowiek najlepsza inwestycja Materiały dydaktyczne do kursów wyrównawczych z przedmiotu biologia Autor: dr inż. Anna Kostka Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego
Bardziej szczegółowoRok akademicki 2017/2018 MIKROBIOLOGIA. II rok medycyna Wydziału Lekarskiego II. Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej
Rok akademicki 2017/2018 MIKROBIOLOGIA II rok medycyna Wydziału Lekarskiego II Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Kierownik: Prof. dr hab.
Bardziej szczegółowoRok akademicki 2016/2017 MIKROBIOLOGIA. II rok medycyna. Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej
Rok akademicki 2016/2017 MIKROBIOLOGIA II rok medycyna Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Kierownik: Prof. dr hab. med. Andrzej SZKARADKIEWICZ
Bardziej szczegółowo11a. Pałeczki Gram-dodatnie tlenowe 9. 02. Część praktyczna: Wejściówka 11b. Bakterie beztlenowe 10. 02 Część praktyczna: Wejściówka
11a. Pałeczki Gram-dodatnie tlenowe 9. 02. Pałeczki Gram-dodatnie przetrwalnikujące: Bacillus Pałeczki Gram-dodatnie nieprzetrwalnikujące: Corynebacterium - maczugowce, Mycobacterium - prątki, Erysipelothrix,
Bardziej szczegółowoSYLABUS MIKROBIOLOGIA. 60, w tym: 20 - wykłady, 40 ćwiczenia OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA
Nazwa przedmiotu/modułu Wydział Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Forma studiów Język przedmiotu Lekarski I Medycyna stacjonarne Polski SYLABUS MIKROBIOLOGIA Rodzaj przedmiotu obowiązkowy X fakultatywny
Bardziej szczegółowoRok akademicki 2017/2018 MIKROBIOLOGIA. II rok medycyna Wydziału Lekarskiego I. Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej
Rok akademicki 2017/2018 MIKROBIOLOGIA II rok medycyna Wydziału Lekarskiego I Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Kierownik: Prof. dr hab.
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKA STACJA SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNA w GDAŃSKU ul. Dębinki 4, Gdańsk
Szkodliwe czynniki biologiczne które mogą wystąpić na stanowiskach pracy w oczyszczalniach ścieków Uwaga W przypadku szkodliwych czynników ch występujących na tej liście skrót spp. odnosi się do innych
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 8 kwietnia 2014 r. Poz. 459
Warszawa, dnia 8 kwietnia 2014 r. Poz. 459 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 25 marca 2014 r. w sprawie biologicznych czynników chorobotwórczych podlegających zgłoszeniu, wzorów formularzy zgłoszeń
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZAJĘĆ Z MIKROBIOLOGII DLA STUDENTÓW II ROKU WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO W ROKU AKADEMICKIM 2015/2016 SEMESTR LETNI
PROGRAM ZAJĘĆ Z MIKROBIOLOGII DLA STUDENTÓW II ROKU WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO W ROKU AKADEMICKIM 2015/2016 SEMESTR LETNI WYKŁADY (30 h) - raz w tygodniu (2h) Poniedziałek 8.30-10.00 ĆWICZENIA (60 h ) -
Bardziej szczegółowoPROGRAM SZCZEGÓŁOWY Z PRZEDMIOTU MIKROBIOLOGIA i CHOROBY ZAKAŹNE DLA STUDENTÓW I ROKU II KIERUNKU BIOTECHNOLOGIA MEDYCZNA ROK AKADEMICKI 2015/2016
PROGRAM SZCZEGÓŁOWY Z PRZEDMIOTU MIKROBIOLOGIA i CHOROBY ZAKAŹNE DLA STUDENTÓW I ROKU II KIERUNKU BIOTECHNOLOGIA MEDYCZNA ROK AKADEMICKI 2015/2016 WYKŁADY 1. Morfologia i fizjologia bakterii, grzybów i
Bardziej szczegółowoMOŻLIWE SKUTKI ZAGROŻENIA WIRUSY
Przykładowa ocena ryzyka pracownik składowiska odpadów MI WIRUSY 1. 2. 3. 4. 5. 6. Wirusy Coxsackie (grupy A i B) Wirusy ECHO Hantawirus Seoul 3 Wirus zapalenia wątroby typu A (ludzki enterowirus typu
Bardziej szczegółowoCENNIK - DIAGNOSTYKI MIKROBIOLOGICZNEJ
(obowiązuje od 01 czerwca 2015 roku) załącznik nr 4 do regulaminu organizacyjnego CENNIK - DIAGNOSTYKI MIKROBIOLOGICZNEJ Zakład Diagnostyki Mikrobiologicznej - siedziba ul. Św. Józefa 53-59 oraz ul. Konstytucji
Bardziej szczegółowo- podłoża transportowo wzrostowe..
Ćw. nr 2 Klasyfikacja drobnoustrojów. Zasady pobierania materiałów do badania mikrobiologicznego. 1. Obejrzyj zestawy do pobierania materiałów i wpisz jakie materiały pobieramy na: - wymazówki suche. -
Bardziej szczegółowoMikrobiologia - Bakteriologia
Mikrobiologia - Bakteriologia 5050 Bezpośrednie barwienie bakteriologiczne (sprawdzian wirtualny) Kwiecień, październik 3-9 zdjęć cyfrowych preparatów bezpośrednio wybarwionych, prezentowane na stronie
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK DO PRZEGLĄDU ZLECEŃ
ZŁĄCZNIK DO PRZEGLĄDU ZLECEŃ Lp. Badany obiekt Badane cechy Metoda badawcza Metoda () kał, wymaz z kału, wymaz z odbytu, szczep Obecność pałeczek Salmonella i Shigella Metoda hodowlano- 1. biochemiczno-
Bardziej szczegółowoODKRYWAMY TAJEMNICE DROBNOUSTROJÓW
ODKRYWAMY TAJEMNICE DROBNOUSTROJÓW Zakład Mikrobiologii Barbara Kot, Aneta Frankowska, Małgorzata Piechota, Jolanta Sachanowicz, Ewa Steć, Katarzyna Wolska, Ewa Zdunek Dlaczego mikrobiologia jest interesująca?
Bardziej szczegółowoŚwiatowy Dzień Mycia Rąk
Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w m. st. Warszawie ul. Kochanowskiego 21, Oddział Promocji Zdrowia, ul. Cyrulików 35; tel. 22/311-80-07 08; e-mail: oswiatazdrowotna@pssewawa.pl Światowy Dzień
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 4-5 Mikrobiologiczne kryteria oceny sanitarnej wody
ĆWICZENIA Z GOSPODARKI ENERGETYCZNEJ, WODNEJ I ŚCIEKOWEJ; CZĘŚĆ MIKROBIOLOGICZNA Ćwiczenie 4-5 Mikrobiologiczne kryteria oceny sanitarnej wody Podczas analizy mikrobiologicznej wody niemożliwe jest badanie
Bardziej szczegółowoz dnia 11 marca 2005 r. (Dz. U. z dnia 3 kwietnia 2005 r.)
Dz.U.05.54.484 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 11 marca 2005 r. w sprawie rejestrów zakażeń zakładowych oraz raportów o występowaniu tych zakażeń (Dz. U. z dnia 3 kwietnia 2005 r.) Na podstawie
Bardziej szczegółowoZachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim
Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania i zapadalność na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i w powiecie białostockim od 1 stycznia do
Bardziej szczegółowoProtokoły do zajęć praktycznych z mikrobiologii ogólnej i żywności dla studentów kierunku: Dietetyka
Protokoły do zajęć praktycznych z mikrobiologii ogólnej i żywności dla studentów kierunku: Dietetyka Protokół I, zajęcia praktyczne 1. Demonstracja wykonania preparatu barwionego metodą Grama (wykonuje
Bardziej szczegółowoCENNIK BADANIA Z ZAKRESU DIAGNOSTYKI MIKROBIOLOGICZNEJ
CENNIK BADANIA Z ZAKRESU DIAGNOSTYKI MIKROBIOLOGICZNEJ ADRES,TELEFON, E-MAIL ul. Hubalczyków 1, 76-200 Słupsk Rejestracja: 59 8460 188 faks: 59 8460 198 e-mail: mikrobiologia@szpital.slupsk.pl GODZINY
Bardziej szczegółowoMOŻLIWE SKUTKI ZAGROŻENIA WIRUSY. zapalenie jelit, biegunka, wymioty przestrzeganie zasad. zapalenie układu oddechowego, angina, gorączki, zapalenie
Przykładowa ocena ryzyka - pracownik oczyszczalni ścieków WIRUSY 1. 2. 3. 4. 5. Caliciviridae - Norovirus V Inne wirusy z rodziny Caliciviridae V Wirusy Coxsackie (grupy i B) V Wirusy ECHO V Wirus zapalenia
Bardziej szczegółowoZachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim
Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania i zapadalność na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i w powiecie białostockim od 1 stycznia do
Bardziej szczegółowoZachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim
Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania i zapadalność na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i w powiecie białostockim od 1 stycznia do
Bardziej szczegółowoZachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim
Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania i zapadalność na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i w powiecie białostockim od 1 stycznia do
Bardziej szczegółowoZachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim
Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania i zapadalność na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i w powiecie białostockim od 1 stycznia do
Bardziej szczegółowoZachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim
Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania i zapadalność na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i w powiecie białostockim od 1 stycznia do
Bardziej szczegółowoZachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim
Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania i zapadalność na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i w powiecie białostockim od 1 stycznia do
Bardziej szczegółowoZachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim
Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania i zapadalność na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i w powiecie białostockim od 1 stycznia do
Bardziej szczegółowoStatus oznaczenia / pomiaru 1 2 3 4 5 1. Bakteriologiczne badanie krwi. Metoda badawcza
adania materiału klinicznego i sporali. L.p. Rodzaj oznaczenia / pomiaru Metoda badawcza Status oznaczenia / pomiaru 1 2 3 4 5 1. akteriologiczne badanie krwi w kierunku bakterii tlenowych instrukcja badawcza
Bardziej szczegółowoZachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim
Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania i zapadalność na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i w powiecie białostockim od 1 stycznia do
Bardziej szczegółowoMIKROBIOLOGIA DLA STUDENTÓW III ROKU WYDZIAŁU LEKARSKIEGO Z ODDZIAŁEM NAUCZANIA W JĘZYKU ANGIELSKIM - PROGRAM 2015/2016
MIKROBIOLOGIA DLA STUDENTÓW III ROKU WYDZIAŁU LEKARSKIEGO Z ODDZIAŁEM NAUCZANIA W JĘZYKU ANGIELSKIM - PROGRAM 2015/2016 Wykłady 7 h, Seminaria - 7 h, Ćwiczenia 20 h Zajęcia kończą się egzaminem Punkty
Bardziej szczegółowoMIKROBIOLOGIA. Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU : MIKROBIOLOGIA 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek
Bardziej szczegółowoMikrobiologiczne kryteria oceny sanitarnej wody
Gospodarka energetyczna, wodna i ściekowa Mikrobiologiczne kryteria oceny sanitarnej wody Podczas analizy mikrobiologicznej wody niemożliwe jest badanie wszystkich organizmów chorobotwórczych, dużo łatwiej
Bardziej szczegółowo1. Wykonanie preparatów bezpośrednich i ich ocena: 1a. Wykonaj własny preparat bezpośredni ze śliny Zinterpretuj i podkreśl to co widzisz:
Ćwiczenie 2 2018/19 1. Wykonanie preparatów bezpośrednich i ich ocena: 1a. Wykonaj własny preparat bezpośredni ze śliny Zinterpretuj i podkreśl to co widzisz: obecność nabłonków, leukocytów, pałeczek Gram(+),
Bardziej szczegółowoKarta modułu/przedmiotu
Karta modułu/przedmiotu Informacje ogólne o module/przedmiocie. Poziom kształcenia: jednolite studia magisterskie 1. Kierunek studiów: analityka medyczna 3. Forma studiów: stacjonarne 4. Rok: III 5. Semestr:
Bardziej szczegółowoZagadnienia egzaminacyjne z przedmiotu Mikrobiologia kosmetologiczna dla studentów II roku kierunku Kosmetologia
Zagadnienia egzaminacyjne z przedmiotu Mikrobiologia kosmetologiczna dla studentów II roku kierunku Kosmetologia I. Zagadnienia omawiane na wykładach. Uzupełnieniem zagadnień omawianych na wykładach są
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZAJĘĆ Z MIKROBIOLOGII DLA STUDENTÓW II ROKU WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO W ROKU AKADEMICKIM 2018/2019 SEMESTR LETNI
PROGRAM ZAJĘĆ Z MIKROBIOLOGII DLA STUDENTÓW II ROKU WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO W ROKU AKADEMICKIM 2018/2019 SEMESTR LETNI WYKŁADY (30 h) - raz w tygodniu (2h) Poniedziałek 8.30-10.00 ĆWICZENIA (60 h ) -
Bardziej szczegółowoWYTYCZNE W-0018_001 WYTYCZNE WYDAWANIA RAPORTÓW Z BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH. Data wprowadzenia: 10-10-2010
WYDAWANIA RAPORTÓW Z BADAŃ Data wprowadzenia: 1 / 6 Nazwisko Stanowisko Data Podpis Opracował Tadeusz Gadomski Kierownik 10.10.2010 ZaakceptowałBożena Szelągowska Pełnomocnik ds. Zarządzania Jakością 10.10.2010
Bardziej szczegółowodr Irina Niecwietajewa Katedra I Zakład Mikrobiologii Lekarskiej WUM
dr Irina Niecwietajewa Katedra I Zakład Mikrobiologii Lekarskiej WUM Szczyty gór Głębie oceanu Gleba Wody Podziemne źródła Złoża ropy naftowej Powietrze Rośliny Zwierzęta Człowiek Rozkład substancji organicznych
Bardziej szczegółowoSYLABUS X , w tym: 20 - wykłady, 40 ćwiczenia OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA
Nazwa przedmiotu/modułu Wydział Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Forma studiów Język przedmiotu Lekarski I Medycyna stacjonarne Polski SYLABUS MIKROBIOLOGIA Rodzaj przedmiotu obowiązkowy X fakultatywny
Bardziej szczegółowoPROGRAM ĆWICZEŃ Z MIKROBIOLOGII DLA STUDENTÓW II ROKU WYDZIAŁU LEKARSKIEGO W ROKU AKADEMICKIM 2015/2016 semestr zimowy
Wrocław, 2014-09-03 PROGRAM ĆWICZEŃ Z MIKROBIOLOGII DLA STUDENTÓW II ROKU WYDZIAŁU LEKARSKIEGO W ROKU AKADEMICKIM 2015/2016 semestr zimowy Ćwiczenia z mikrobiologii odbywają się w sali ćwiczeń Katedry
Bardziej szczegółowoZachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim
Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania na wybrane choroby zakaźne- porównanie sierpień 2011/2012. Jednostka chorobowa Liczba zachorowań 2012 2011
Bardziej szczegółowoZachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim
Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania na wybrane choroby zakaźne- porównanie wrzesień 2011/2012. Liczba zachorowań 2012 2011 Cholera Dur brzuszny
Bardziej szczegółowoZachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim
Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania na wybrane choroby zakaźne- porównanie grudzień 2011/2012. Jednostka chorobowa Liczba zachorowań 2012 2011
Bardziej szczegółowo3. Szczepy wzorcowe TCS
Nr kat. Nazwa 3. Szczepy wzorcowe TCS Selectrol to liofilizowane na krążkach, mikrobiologiczne szczepy wzorcowe pierwszej generacji. Zgodnie z umową licencyjną z Health Protection Agency Culture Collection
Bardziej szczegółowoKarta modułu/przedmiotu
Karta modułu/przedmiotu Informacje ogólne o module/przedmiocie. Poziom kształcenia: jednolite studia magisterskie 1. Kierunek studiów: Farmacja 3. Forma studiów: stacjonarne 4. Rok: II 5. Semestr: IV 6.
Bardziej szczegółowo18 listopada. Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach
18 listopada Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach Dlaczego obchodzimy Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach? Antybiotyki stały się ofiarą własnego sukcesu. Ich powszechne nadużywanie w leczeniu i
Bardziej szczegółowoMIKROBIOLOGIA BIOTECHNOLOGIA MEDYCZNA
Rok akademicki 2018/2019 MIKROBIOLOGIA BIOTECHNOLOGIA MEDYCZNA Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Kierownik: Dr hab. n. med. Tomasz M.
Bardziej szczegółowoMikrobiologia jamy ustnej preparaty mikroskopowe i pożywki
Mikrobiologia jamy ustnej preparaty mikroskopowe i pożywki Kierownik Zakładu Mikrobiologii i Laboratoryjnej Immunologii Medycznej: dr hab. n.med. prof. nadzw. Janina Grzegorczyk Opracowanie: dr n. med.
Bardziej szczegółowoStefania Giedrys-Kalemba Mikrobiologia i jej udział w rozwoju medycznej diagnostyki laboratoryjnej. Studia Ecologiae et Bioethicae 8/2, 335-340
Stefania Giedrys-Kalemba Mikrobiologia i jej udział w rozwoju medycznej diagnostyki laboratoryjnej Studia Ecologiae et Bioethicae 8/2, 335-340 2010 Prof. Stefania Giedrys-Kalemba Katedra i Zakład Mikrobiologii
Bardziej szczegółowoBadania w kierunku wirusów oddechowych 6. Badania w kierunku wirusów RS
Badania wirusologiczne pozycja cennika metoda ceny złotych 1. Badania wirusologiczne kału w kierunku Enterowirusów PB-SW-09, wyd. 02 z dnia 30.04.2015 r. 254,00 -hodowla GMK 2. Badanie wirusologiczne płynu
Bardziej szczegółowoDiagnostyka mikrobiologiczna swoistych i nieswoistych zakażeń układu oddechowego
Diagnostyka mikrobiologiczna swoistych i nieswoistych zakażeń układu oddechowego Paweł Gruszczyński Zakład Diagnostyki Mikrobiologicznej WCPiT I Zjazd Polskiego Towarzystwa Pneumonologii Dziecięcej Poznań,
Bardziej szczegółowoMikrobiologia lekarska atlas
Mikrobiologia lekarska atlas Kierownik Zakładu Mikrobiologii i Laboratoryjnej Immunologii Medycznej: dr hab. n.med. prof. nadzw. Janina Grzegorczyk Opracowanie: dr n. med. Małgorzata Brauncajs prof. dr
Bardziej szczegółowoLISTA BADAŃ PROWADZONYCH W RAMACH ELASTYCZNEGO ZAKRESU AKREDYTACJI NR 1/LEM wydanie nr 7 z dnia Technika Real - time PCR
NR /LEM wydanie nr 7 z dnia 05.07.09 Technika Real - time PCR Oddział Mikrobiologii - Pracownia Molekularna Próbki środowiskowe: - woda ciepła użytkowa Ilość specyficznego DNA Legionella spp. Zakres: od
Bardziej szczegółowoZachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim
Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Lp. wg ICD- Zachorowania na wybrane choroby zakaźne- porównanie kwiecień /..-3...-3.. A Cholera A. Dur brzuszny 3 A.-3
Bardziej szczegółowoCZĘŚĆ TEORETYCZNA. Pseudomonas sp. Rodzaj Pseudomonas obejmuje 200 gatunków najważniejszy Pseudomonas aerugonosa.
Ćwiczenie 3 CZĘŚĆ TEORETYCZNA 1. Pseudomonas sp. Rodzaj Pseudomonas obejmuje 200 gatunków najważniejszy Pseudomonas aerugonosa. Pseudomonas aeruginosa Epidemiologia - szeroko rozpowszechniony w przyrodzie
Bardziej szczegółowoLISTA BADAŃ PROWADZONYCH W RAMACH ELASTYCZNEGO ZAKRESU AKREDYTACJI NR 1/LEM wydanie nr 6 z dnia Technika Real - time PCR
NR /LEM wydanie nr 6 z dnia.0.08 Technika Real - time PCR Oddział Mikrobiologii - Pracownia Molekularna Próbki środowiskowe: - woda ciepła użytkowa Ilość DNA Legionella spp. Zakres: od 4,4x0 GU/l ISO/TS
Bardziej szczegółowoZachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim
Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania na wybrane choroby zakaźne- porównanie listopad 2011/2012. Jednostka chorobowa Liczba zachorowań 2012 2011
Bardziej szczegółowoZachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim
Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania na wybrane choroby zakaźne- porównanie lipiec 2011/2012. Jednostka chorobowa Liczba zachorowań 2012 2011
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU: MIKROBIOLOGIA 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek
Bardziej szczegółowoKarta modułu/przedmiotu
Karta modułu/przedmiotu Informacje ogólne o module/przedmiocie 1. Kierunek studiów:. Poziom : STUDIA DRUGIEGO STOPNIA BIOTECHNOLOGIA MEDYCZNA 3. Forma studiów: STACJONARNE 4. Rok: II 5. Semestr: III 6.
Bardziej szczegółowoMikrobiologia jamy ustnej treść ćwiczeń
Mikrobiologia jamy ustnej treść ćwiczeń Ćwiczenie 1. Mikrobiologia ogólna - Budowa komórki bakteryjnej. Metody barwienia preparatów bakteryjnych. Pożywki bakteryjne. Techniki posiewów. Uzyskiwanie czystej
Bardziej szczegółowoSzczyty gór Głębie oceanu Gleba Wody Podziemne źródła Złoża ropy naftowej Powietrze Rośliny Zwierzęta Człowiek
dr Irina Niecwietajewa Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej WUM Szczyty gór Głębie oceanu Gleba Wody Podziemne źródła Złoża ropy naftowej Powietrze Rośliny Zwierzęta Człowiek Rozkład substancji organicznych
Bardziej szczegółowoPROGRAM ĆWICZEŃ Z MIKROBIOLOGII DLA STUDENTÓW II ROKU WYDZIAŁU LEKARSKIEGO W ROKU AKADEMICKIM 2016/2017
PROGRAM ĆWICZEŃ Z MIKROBIOLOGII DLA STUDENTÓW II ROKU WYDZIAŁU LEKARSKIEGO W ROKU AKADEMICKIM 2016/2017 Semestr zimowy 2016/2017 13 ćw x 2 h = 26 h Ćwiczenie 1. Morfologia bakterii. Metody barwienia. Budowa
Bardziej szczegółowoZachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim
Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Lp. wg ICD-1 Zachorowania na wybrane choroby zakaźne- porównanie listopad 21/211. 211 21 1 A Cholera 2 A1. Dur brzuszny
Bardziej szczegółowoEkosystem jamy ustnej ekosystem wzajemne stosunki pomiędzy żywymi organizmami a ich środowiskiem
Drobnoustrój człowiek, wzajemne relacje prawdy ogólne: każdy organizm stara się znaleźć swoje miejsce w życiu żyć jak najprzyjemniej, jak najwygodniej na przestrzeni lat, w drodze ewolucji wypracowane
Bardziej szczegółowoWykaz czynników biologicznych, na które narażenia są pracownicy Domu Pomocy Społecznej w
Wykaz czynników biologicznych, na które narażenia są pracownicy Domu Pomocy Społecznej w Opracowano na podstawie publikacji: BIOLOGICZNE CZYNNIKI ZAGROŻENIA ZAWODOWEGO Autor: Jacek Dutkiewicz, Radosław
Bardziej szczegółowoPROGRAM SZCZEGÓŁOWY WYKŁADÓW
PROGRAM SZCZEGÓŁOWY WYKŁADÓW i ĆWICZEŃ Z PRZEDMIOTU: DIAGNOSTYKA MIKROBIOLOGICZNA DLA STUDENTÓW III ROKU ANALITYKI MEDYCZNEJ, WYDZIAŁ LEKARSKO-BIOTECHNOLOGICZNY I MEDYCYNY LABORATORYJNEJ PUM ROK AKADEMICKI
Bardziej szczegółowoPodstawy różnicowania bakterii i grzybów. Imię i nazwisko:
Ćw. nr 1 Podstawy różnicowania bakterii i grzybów. 1. Wykonaj barwienie preparatów własnych ze wskazanych przez nauczyciela hodowli stałych ziarniaków Gram(+), ziarniaków Gram(-), pałeczek Gram+, pałeczek
Bardziej szczegółowoSprawozdanie sanitarno-epidemiologiczne Nr./20...
Choroba wywołana przez ludzki wirus upośledzenia odporności: ogółem (B20-B24) Encefalopatie gąbczaste (choroba Creutzfeldta-Jakoba) (A81) Dur brzuszny (A01.0) Dury rzekome A. B. C. (A01.1-3) Salmonellozy:(A02)
Bardziej szczegółowoRekomendacje diagnostyczne inwazyjnych zakażeń bakteryjnych nabytych poza szpitalem M. Kadłubowski, A. Skoczyńska, W. Hryniewicz, KOROUN, NIL, 2009
Opracowanie: Marcin Kadłubowski, Anna Skoczyńska, Waleria Hryniewicz Krajowy Ośrodek Referencyjny ds. Diagnostyki Bakteryjnych Zakażeń Ośrodkowego Układu Nerwowego (KOROUN) Zakład Epidemiologii i Mikrobiologii
Bardziej szczegółowoMZ-56 rok Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna we Wrocławiu
możliwe prawdopodobne potwierdzone 0 1 2 3 4 5 6 7 1 A00 Cholera 2 A01.0 Dur brzuszny 3 A01.1-3 Dury rzekome A,B,C 4 A02.0 zatrucia pokarmowe UE/PL 5 363 368 252 5 A02.1 Salmonelozy posocznica PL 3 3 3
Bardziej szczegółowoPracownia w Kaliszu 62-800 Kalisz ul. Warszawska 63a tel: 62 767-20-25 fax: 62 767-66-23 zhw.kalisz@wiw.poznan.pl
Pracownia w Kaliszu 62-800 Kalisz ul. Warszawska 63a tel: 62 767-20-25 fax: 62 767-66-23 zhw.kalisz@wiw.poznan.pl Kierownik Pracowni w Kaliszu Dział badań Dział badań mikrobiologicznych lek. wet. Danuta
Bardziej szczegółowoMZ-56 MELDUNEK: Rok Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna we Wrocławiu
możliwe prawdopodobne potwierdzone 0 1 2 3 4 5 6 7 1 A00 Cholera 2 A01.0 Dur brzuszny 3 A01.1-3 Dury rzekome A,B,C 4 A02.0 zatrucia pokarmowe UE/PL 40 402 442 310 5 A02.1 Salmonelozy posocznica PL 4 4
Bardziej szczegółowoProgram ćwiczeń z mikrobiologii dla studentów III roku Oddziału Analityki Medycznej, rok akademicki 2014/2015 SEMESTR LETNI
Program ćwiczeń z mikrobiologii dla studentów III roku Oddziału Analityki Medycznej, rok akademicki 2014/2015 SEMESTR LETNI Wykłady (16 godz.): Środa 12.15-13.45 Ćwiczenia (60 godz.) środa: 9.45-12.00
Bardziej szczegółowo