Strona 1 z 1 Projekt : Wykorzystanie komórek macierzystych w terapii przewlekłej niewydolności nerek STANDARDOWA PROCEDURA OPERACYJNA Tytuł: Zasady terapii przewlekłej niewydolności nerek u małych zwierząt SOP obowiązuje od: 05.05.2014 Data ważności: 31.10.2014 Zastępuje wersję: Zastępuje instrukcję: Zmiany: Dystrybucja: Oryginał: u Dyrektora laboratorium Joanna Sanford PhD Kopie: (1) u osoby odpowiedzialnej za system jakości (2) przy stanowisku pracy. SOP ustalił: dr n. wet. Katarzyna Olbrych SOP zatwierdził: dr Joanna Sanford Data ustalenia: 05.05.2014 Data zatwierdzenia: 05.05.2014 Podpis: Podpis: Osoba odpowiedzialna za system jakości: mgr inż. Kalina Stachowiak Data: 05.05.2014 Podpis:
Strona 2 z 2 Projekt : Wykorzystanie komórek macierzystych w terapii przewlekłej niewydolności nerek 1. CEL PROCEDURY Procedura określa zasady przebiegu terapii przewlekłej niewydolności nerek u psów i kotów przy wykorzystaniu przeszczepów autologicznych komórek macierzystych izolowanych z tkanki tłuszczowej zwierzęcia. 2. ZAKRES PROCEDURY 2.1. Przedmiot procedury Przedmiotem procedury są zasady postępowania podczas terapii przewlekłej niewydolności nerek przy wykorzystaniu autologicznych komórek macierzystych. 2.2. Zakres stosowania procedury Procedura obowiązuje lekarzy weterynarii, którzy w swoich praktykach lekarskoweterynaryjnych zadeklarowali chęć przeprowadzenia terapii przewlekłej niewydolności nerek u psów i kotów z wykorzystaniem autologicznych komórek macierzystych we współpracy z firmą VetRegen. 2.3. Zakres odpowiedzialności Lekarz weterynarii przeprowadzający terapie odpowiada za: przestrzeganie zasad aseptyki i antyseptyki, właściwą technikę znieczulenia ogólnego, pobrania tkanki tłuszczowej oraz przygotowania kroplowego wlewu dożylnego lub zastrzyku dożylnego, przygotowanie psychiczne i fizyczne zwierzęcia do terapii, bezpieczeństwo zwierzęcia w czasie trwania terapii, zaopatrzenie swojego gabinetu w odpowiedni sprzęt i leki dokumentowanie swoich działań. Firma VetRegen odpowiada za: zaopatrzenie lekarzy weterynarii w zestaw pobraniowy oraz dokumentację niezbędną do wykonania procedury zapewnienie bezpieczeństwa mikrobiologicznego materiału biologicznego
Strona 3 z 3 dystrybucję materiału biologicznego w opakowaniach dostosowanych do potrzeb terapeutycznych, realizację na bieżąco zamówień współpracujących lekarzy weterynarii, 2.4. Opis postępowania Pierwszy etap procedury badania obejmuje zasady kwalifikacji zwierząt ze zdiagnozowaną dysfunkcją nerek. Ma to celu wyłonienie chorych psów i kotów, które odpowiadają wymogom niezbędnym do przeprowadzenia terapii. W drugim etapie następuje przygotowanie chorego zwierzęcia do zabiegu pobrania tkanki tłuszczowej w znieczuleniu ogólnym. Zwierzę musi osiągnąć w badaniach diagnostycznych i laboratoryjnych (badanie ogólne, ultrasonografia jamy brzusznej, morfologia i biochemia krwi) odpowiednie parametry, aby zminimalizować ryzyko związane ze znieczuleniem ogólnym. Trzeci etap związany jest z pobraniem komórek macierzystych z tkanki tłuszczowej pacjenta w znieczuleniu ogólnym. W czwartym etapie dochodzi do podania drogą dożylną autologicznych komórek macierzystych. Ostatni i piąty etap to monitoring zwierzęcia po przeszczepie. Obejmuje on badania diagnostyczne i laboratoryjne: badanie ogólne zwierzęcia, morfologia i biochemia krwi oraz badanie moczu w okresie wyznaczonym przez protokół procedury (tzw. punkty kontrolne). 3. MATERIAŁY Zestaw do pobrania tkanki tłuszczowej ( butelka z jałowym PBS i antybiotykiem) Komplet dokumentów: o Umowa o Formularz informacyjny dla właściciela zwierzęcia o Formularz świadomej zgody na udział w badaniu o Karta kwalifikująca zwierzę do terapii komórkowej o Karta badań kontrolnych zwierzęcia w czasie terapii o SOP nr 1 dla lekarza weterynarii
Strona 4 z 4 Dawki terapeutyczne komórek macierzystych 4. PROTOKÓŁ PROCEDURY 4.1. Kwalifikacja do terapii Zwierzę kwalifikuje się do zabiegu przeszczepu na podstawie karty kwalifikującej w postaci ankiety, którą wypełnia lekarz weterynarii prowadzący pacjenta (załącznik nr. 1). Zwierzę nie kwalifikuje się z powodu następujących przyczyn: choroby nowotworowej, wścieklizna, białaczka kotów, panleukopenia, kaliciwirosa, chlamydioza, wirusowe zakażenie dróg oddechowych, zespół niedoboru immunologicznego, koci katar, nosówka, parwowiroza, leptospiroza, zakaźne zapalenie wątroby u psów, parainfluenza, kaszel kenelowy, borelioza, Babesia canis, herpeswiroza, koronowiroza, astma, ciężkie alergie różnego tła, ciężkie wielonarządowe zakażenia bakteryjne i wirusowe, ciąża, schorzenia wymagające podawania na stałe leków immunosupresyjnych (czyraczyca odbytu, atopowe zapalenie skóry i inne), ostra niewydolność nerek. 4.2. Przygotowanie do zabiegu Na 3 tygodnie przed zabiegiem nie wolno podawać żadnych sterydowych i niesterydowych leków przeciwzapalnych oraz leków nefrotoksycznych. Przez ostatnie 12 godzin przed zabiegiem nie wolno podawać zwierzęciu żadnego pokarmu, ponieważ wypełniony żołądek stanowi obciążenie dla układu krążenia, a poza tym niektóre środki do znieczulania mogą powodować wymioty, których treść może dostać się do płuc i grozi to poważnymi komplikacjami. Przed zabiegiem zwierzę może tylko pić wodę. W dniu zabiegu należy ograniczyć wysiłek fizyczny, umożliwić swobodne oddawanie moczu i kału. Zaleca się następujące schematy znieczulenia: I preferowany ze względu na największe bezpieczeństwo i brak efektów ubocznych w postaci uszkodzenia nerek, dla zwierząt obarczonych dużym ryzykiem (cukrzyca, padaczka, niewydolność serca, niewydolność wątroby): Atropina s.c. lub i.m. w dawce 0,044 mg/kg m.c. (pies, kot) Ksylazyna i.m. w dawce 0,22 mg/kg m.c. (pies, kot)
Strona 5 z 5 Izofluran do indukcji 3,5 5 %, po osiągnięciu indukcji w celu potrzymania 1,5 2 % (pies, kot) II dla zwierząt obarczonych małym ryzykiem Atropina s.c. lub i.m. w dawce 0,044 mg/kg m.c. (pies, kot) Ksylazyna i.m. w dawce 0,55 1,1 mg/kg m.c. (pies, kot) w połączeniu z ketaminą i. m w dawce 11 mg/kg m.c. 4.3. Zabieg pobrania tkanki tłuszczowej Szczegółowe dane dotyczące pobrania śródoperacyjnie tkanki tłuszczowej zawiera wykład 7, będący załącznikiem do procedury (załącznik nr. 2). Po zabiegu nie zaleca się podawania środków przeciwbólowych, tylko antybiotyk o szerokim spektrum działania (nie nefrotoksyczny) przez okres 5 7 dni. Pacjent powinien być wydany w stanie stabilnym. Przez kolejne 12 godzin powinno zachować się głodówkę. Po operacji w celu ochronny rany zaleca się kołnierz ochronny lub fartuszek przez okres 10 dni. W ciągu 3 miesięcy po zabiegu nie zaleca się podawania leków nefrotoksycznych oraz sterydowych i niesterydowych leków przeciwzapalnych. 4.4. Zabieg przeszczepu Podanie koncentratu komórek macierzystych należy przeprowadzić do 48 godzin od momentu ich izolacji, następne dwa podania należy wykonać: po 30 i 90 dniach od pierwszego podania. Materiał jest sterylnie zapakowany, w strzykawce, w postaci płynnej. Materiał należy podać dożylnie według następującego schematu: przeprowadzić dekontaminację miejsca przygotowania leków zdezynfekować ręce przygotować opakowanie z płynem infuzyjnym w systemie zamkniętym (jałowy, izotoniczny roztwór soli fizjologicznej Natrium chloratum 0,9 %) przygotować strzykawkę z koncentratem komórek macierzystych otworzyć opakowanie z zestawem do przetaczania płynów infuzyjnych podłączyć zestaw do przetaczania do opakowania z płynem infuzyjnym
Strona 6 z 6 wypełnić dren zestawu do przetaczania płynem infuzyjnym pozostawiając korek zabezpieczający końcówkę zestawu u pacjenta: sprawdzić drożność venflonu oraz czy venflon jest umieszczony prawidłowo w naczyniu żylnym, podając Natrium chloratum 0,9% (strzykawka 2 ml) zdezynfekować membranę złącza bezigłowego zestawu do przetaczania płynów infuzyjnych sprawdzić drożność membrany podając Natrium chloratum 0,9% (strzykawka 2 ml) podłączyć strzykawkę z koncentratem do membrany złącza bezigłowego uregulować przepływ płynu po podaniu 10 ml płynu zatrzymać przepływ za pomocą suwaka na złączce zestawu do przetaczania płynów infuzyjnych podać zawartość strzykawki z koncentratem podłączonej do membrany złącza bezigłowego wznowić podawanie płynu z opakowania uregulować przepływ płynu podać odpowiednią ilość płynu według następujących zaleceń: 50-100 ml / kot lub psa o masie ciała do 5 kg., 100 150 ml / psa o masie ciała od 5 do 10 kg., 150 200 ml / psa o masie ciała od 10 do 15 kg., 200 250 ml / psa o masie ciała od 15 do 20 kg., 250 300 ml / psa o masie ciała od 20 do 25 kg., 300 350 ml / psa o masie ciała od 25 do 30 kg., 350 400 ml/ psa o masie ciała od 30 do 35 kg., 400 450 ml / psa o masie ciała od 35 do 40 kg., 450 500 ml / psa o masie ciała od 40 kg. i powyżej, w czasie trwania wlewu kilkakrotnie dokonać oceny stanu zwierzęcia i miejsca założenia kaniuli
Strona 7 z 7 po zakończonej infuzji odłączyć zestaw do przetaczania płynów W przypadku braku możliwości podania w wolnym wlewie kroplowym, należy podać w postaci jednorazowego zastrzyku dożylnego. Uwaga zaleca się stosować venflony i igły iniekcyjne o przekroju nie mniejszym niż 0,7 (średnica zewnętrzna w mm.). Wszystkie powyższe czynności należy wykonać z zachowaniem zasad sterylności. 4.5. Monitoring po zabiegu Po zabiegu podania koncentratu komórek macierzystych, zaleca się stały monitoring zwierzęcia i kontakt z właścicielem przez okres 3 miesięcy. W tym czasie, jeśli zwierzę przed zabiegiem przeszczepu było na diecie nerkowej, suplementach wspomagających funkcję nerek nie zaleca się ich odstawienia. Jeśli pacjent przed zabiegiem był poddawany płynoterapii zaleca się, pod ścisłą kontrolą lekarską, powolne odstępowanie od kroplówek. Niezbędne są 2 wizyty (punkty kontrolne): pierwsza po 30 dniach od daty podania komórek macierzystych, druga po 90 dniach od daty podania komórek macierzystych. Lekarz weterynarii podczas wyżej wymienionych wizyt kontrolnych ma obowiązek przeprowadzenia badania ogólnego pacjenta oraz badań laboratoryjnych krwi i moczu. Wszystkie dane lekarz wpisuje w formularz stanowiący załącznik do procedury 5 ZAŁĄCZNIKI 1. Karta kwalifikująca zwierzę do terapii komórkowej 2. Wykład online zasady pobrania tkanki tłuszczowej 3. Karta badań kontrolnych zwierzęcia Oświadczam, że zapoznałam / zapoznałem się z powyższą instrukcją: Imię i nazwisko pracownika Data Podpis