Rozwój społeczeństwa informacyjnego na Mazowszu w świetle Raportu dr Dominik Batorski Uniwersytet Warszawski 1
Plan wystąpienia 1. Badania Porównanie województwa Mazowieckiego z innymi województwami Zróżnicowanie wewnętrzne w województwie Mazowieckim 2. Wyposażenie gospodarstw domowych 3. Indywidualne korzystanie z komputerów, internetu 4. Sposoby korzystania z technologii 2
Badania panelowe (marzec 2000; 2003 i ) Badanie składa się z dwóch części: Gospodarstwa domowe: Wywiad z głową gospodarstwa domowego. Informacje o całym gospodarstwie oraz o osobach w poniżej 16 lat. Indywidualna: Kwestionariusz indywidualny przeprowadzany z każdą osobą w gospodarstwie w wieku 16+. Badanie jest finansowane przez sponsorów prywatnych, ale publicznie dostępne: http://www.diagnoza.com 3
Próba Badanie przeprowadzone w 2000, 2003 i roku za każdym razem w marcu pytania o komputery i internet od 2003 roku. Liczebność próby Około 4000 gospodarstw domowych. Około 10000 tysięcy indywidualnych respondentów (w tym ponad 1300 z województwa mazowieckiego). Znaczna część z respondentów była badana zarówno w, jak i w 2003 i 2000 roku. Kolejne badanie marzec 2007. 4
Wyposażenie gospodarstw domowych 5
Technologie komunikacji w Gospodarstwach Domowych (GD) GD posiada telefon stacjonarny w 60,4% jest telefon komórkowy w 48,5% znajdziemy telefon stacjonarny i komórkę a 12% ma telefon komórkowy ale nie ma stacjonarnego w 8% nie ma żadnego dostępu do sieci telefonicznej prawie 45% GD posiada komputer 26% ma dostęp do Internetu 16% stałe łącze (czyli 63% GD z dostępem do Internetu) 22% posiada dostęp do wszystkich tych technologii 6
Wyposażenie gospodarstw domowych 10 80,2% 77,7% 92,3% komputer internet tel. stacjonarny 75,6% 66, 58,3% 4 44,5% 45,8% 25,6% 25,5% 41, 49,3% 25,1% 29,6% inne województwa 11,7% Mazowsze Warszawa inne miata wieś 7
Komputer i internet w domu Komputery są w prawie 45% gospodarstw domowych częściej w większych miejscowościach w gospodarstwach, w których więcej jest osób pracujących tych, w których są osoby uczące się pozytywne znacznie ma też liczba osób w gospodarstwie i wyższe miesięczne dochody na osobę Dostęp do internetu deklaruje prawie 26% gospodarstw domowych (~57% gospodarstw wyposażonych w komputer). Dla dostępu do internetu znaczenie mają te same czynniki co dla posiadania komputera 8
Korzystanie z komputerów i internetu w wyposażonych gospodarstwach Nie wszystkie osoby posiadające w domu komputer lub dostęp do internetu korzystają z tych technologii. Spośród osób, które posiadają komputer w domu, aż w ogóle komputera nie wykorzystuje. Dostęp do internetu we własnym domu ma 29% Polaków w wieku 16 i więcej lat. Zaledwie niecałe z tego dostępu korzysta. 9
Korzystanie z komputerów i internetu 100 w wyposażonych gospodarstwach 90 86 83 80 71 71 70 65 66 62 60 58 50 40 30 20 10 użytkownicy komputerów użytkownicy internetu 0 Mazowsze Warszawa inne miata wieś 10
Korzystanie z komputerów, internetu i telefonów komórkowych 11
Korzystanie z komputerów i internetu Korzystanie z komputera przynajmniej od czasu do czasu deklaruje nieco ponad 43 proc. osób w wieku 16 i więcej lat. Z internetu korzystało 33% Polaków. W ostatnim tygodniu komputera używało 4 osób, a z internetu korzystało 27%. Zdecydowanie częściej technologii tych używają osoby: lepiej wykształcone, młodsze, mieszkające w większych miastach, uczące się lub pracujące, oraz z gospodarstw domowych o wyższych dochodach i tych, w których są dzieci. 12
10 Korzystanie z nowych technologii komputer internet tel. komórkowe 64,9% 68,6% 4 48,1% 49,1% 43,1% 43,9% 33,7% 32,1% 55,4% 45,1% 32,4% 48, 29,1% 38, 17,5% inne województwa Mazowsze Warszawa inne miata wieś 13
Pokrywanie się technologii Korzystanie z różnych technologii informacyjnokomunikacyjnych pokrywa się ze sobą. aż 26% Polaków korzysta zarówno z komputera i internetu, jak i z telefonu komórkowego. równocześnie bardzo duża grupa osób (ponad 41%) nie korzysta z żadnej z tych technologii. 14
100 90 Płeć komputer internet telefon komórkowy 80 70 60 50 48,1 43,1 44,0 52,9 42,4 43,8 40 30 33,4 35,2 31,8 20 10 0 Ogółem mezczyzna kobieta 15
Wiek 100 90 komputer internet telefon komórkowy 80 80 73 76 75 70 60 50 60 49 50 55 40 35 34 37 30 20 10 0 22 22 12 10 8 4 3 do 24 lat 25-34 lata 35-44 lata 45-59 lat 60-64 lata 65+ lat 16
Wykształcenie bez uczących się 100 90 komputer internet telefon komórkowy 90 84 80 70 75 65 69 76 60 50 45 52 53 40 37 30 26 20 16 15 10 6 4 0 podstawowe i niżej zasadnicze zaw./ gimnazjum średnie wyższe/ policealne uczacy sie 17
Wielkość miejscowości zamieszkania 100 90 komputer internet telefon komórkowy 80 70 60 50 40 30 20 59 50 60 54 53 50 45 44 58 49 37 52 51 44 33 30 21 38 10 0 powyzej 500tys. 200-500tys. 100-200tys. 20-100tys. do 20tys. wies 18
Status społeczno-zawodowy 100 90 80 70 72 63 komputer internet telefon komórkowy 80 68 64 90 84 76 60 50 40 30 20 10 56 55 42 52 20 11 33 18 12 26 9 5 17 47 38 33 31 21 21 0 prac. sek. pub. prac. sek. pryw przedsiębiorcy rolnicy renciści emeryci uczniowie i studenci bezrobotni bierni zawodowo 19
10 Miejsca korzystania z komputerów 76% 77% inne województwa Mazowsze 4 37% 44% 22% 9% 9% 21% 15% 3% 2% w pracy w domu w szkole/ na uczelni w kawiarence internetowej u znajomych, rodziny w innym miejscu 20
100 Miejsca korzystania z komputerów 2 90 85 Warszawa inne miata wieś 80 70 76 71 60 54 50 40 42 33 32 30 20 10 14 19 8 12 6 13 20 13 0 w pracy w domu w szkole/ na uczelni w kawiarence internetowej u znajomych, rodziny 21
10 Miejsca korzystania z internetu inne województwa Mazowsze 62% 4 41% 23% 24% 14% 14% 23% 19% 3% 3% w pracy w domu w szkole/ na uczelni w kawiarence internetowej u znajomych, rodziny w innym miejscu 22
100 Miejsca korzystania z internetu 2 90 80 70 69 Warszawa inne miata wieś 60 50 52 57 52 40 34 35 39 30 20 10 16 25 9 16 17 17 23 14 0 w pracy w domu w szkole/ na uczelni w kawiarence internetowej u znajomych, rodziny 23
25 20 Tygodniowy czas korzystania komputer internet 19,6 liczba godz 15 10 15,4 8,5 16,1 8,1 15,8 8,6 8,6 11,9 5 5,6 0 inne województwa Mazowsze Warszawa inne miata wieś 24
Zjawisko rezygnacji z korzystania Znaczny odsetek osób, które korzystały z internetu w 2003 roku, obecnie z niego nie korzysta (15%). Przyrost użytkowników jest większy niż pokazują to inne badania. Przyczyny rezygnacji zmiana sytuacji życiowej Kim są rezygnujący? Częściej są to: kobiety, z wykształceniem zasadniczym zawodowym, z mniejszych miejscowości Osoby wykorzystujące internet mniej wszechstronnie i mniej intensywnie 25
Umiejętności korzystania bardzo wysokie wysokie przeciętne niskie 4 10 inne województwa 7 23 52 18 Mazowsze 4 26 51 19 Warszawa 5 23 55 16 inne miata 4 31 47 17 wieś 1 19 55 26 26
Sposoby korzystania z komputerów, internetu i telefonów komórkowych 27
Internet: email 10 4 79% 79% 88% 77% e-mail 69% inne województwa Mazowsze Warszawa inne miata wieś 28
Internet: komunikatory 10 komunikatory 61% 49% 47% 54% 43% 4 inne województwa Mazowsze Warszawa inne miata wieś 29
Internet: czaty 10 czaty 52% 47% 54% 52% 4 38% inne województwa Mazowsze Warszawa inne miata wieś 30
Internet: fora dyskusyjne 10 fora 4 34% 32% 35% 31% 29% inne województwa Mazowsze Warszawa inne miata wieś 31
Internet: VoIP 10 IPtelefon 4 31% 23% 21% 29% 16% inne województwa Mazowsze Warszawa inne miata wieś 32
Internet: wideokonferencje 10 wideokonferencje 4 17% 12% 9% 15% 11% inne województwa Mazowsze Warszawa inne miata wieś 33
Internet: przeglądanie stron WWW 10 88% 88% 93% przegladanie WWW 88% 81% 4 inne województwa Mazowsze Warszawa inne miata wieś 34
Internet: szukanie materiałów do pracy i nauki 10 szukanie materialow 74% 75% 77% 73% 76% 4 inne województwa Mazowsze Warszawa inne miata wieś 35
Internet: e-learning 10 kursy 4 19% 18% 14% 24% 13% inne województwa Mazowsze Warszawa inne miata wieś 36
Internet: szukanie pracy 10 szukanie pracy 4 32% 35% 39% 36% 26% inne województwa Mazowsze Warszawa inne miata wieś 37
Internet: zakupy 10 kupowanie 4 33% 33% 37% 34% inne województwa Mazowsze Warszawa inne miata wieś 38
Internet: e-banki 10 e-banki 4 37% 25% 29% 28% 17% inne województwa Mazowsze Warszawa inne miata wieś 39
Internet: płacenie rachunków 10 rachunki 4 21% 24% 29% 24% 15% inne województwa Mazowsze Warszawa inne miata wieś 40
Internet: aukcje internetowe 10 aukcje 4 23% 23% 29% 21% 15% inne województwa Mazowsze Warszawa inne miata wieś 41
Internet: ściąganie oprogramowania 10 sciaganie oprogramowania 4 37% 37% 44% 37% 26% inne województwa Mazowsze Warszawa inne miata wieś 42
Internet: ściąganie muzyki, filmów 10 sciaganie muzyki, filmow 4 42% 39% 39% 43% 33% inne województwa Mazowsze Warszawa inne miata wieś 43
Internet: gry sieciowe 10 gry sieciowe 4 34% 27% 22% 31% inne województwa Mazowsze Warszawa inne miata wieś 44
Internet: własna strona WWW 10 wlasna strona 4 21% 15% 12% 18% 18% inne województwa Mazowsze Warszawa inne miata wieś 45
Internet: twórczość 10 tworczosc 4 16% 14% 9% 18% 13% inne województwa Mazowsze Warszawa inne miata wieś 46
Internet: instytucje 10 instytucje 58% 4 48% 47% 44% 35% inne województwa Mazowsze Warszawa inne miata wieś 47
Internet: formularze urzędowe 10 formularze 45% 4 33% 36% 34% 26% inne województwa Mazowsze Warszawa inne miata wieś 48
Internet: słuchanie muzyki, radia 10 radio, muzyka 4 47% 42% 39% 33% inne województwa Mazowsze Warszawa inne miata wieś 49
Internet: oglądanie telewizji i video 10 telewizja 4 33% 25% 26% 19% 24% inne województwa Mazowsze Warszawa inne miata wieś 50
Internet: praca przez sieć 10 praca 4 35% 41% 51% 39% 27% inne województwa Mazowsze Warszawa inne miata wieś 51
Podsumowanie Wymiary zróżnicowania dostęp i sposoby korzystania Czynniki sprzyjające korzystaniu motywacja, wiek, wykształcenie i miejsce zamieszkania 52