RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (21) Numer zgłoszenia: 322352 (22) Data zgłoszenia: 29.09.1997 (19) PL (11) 189595 (13) B1 (51) IntCl7 B41M3/14 B42D 15/00 G03C 5/08 G03G 21/04 (54)Wzór zabezpieczający dla papierów wartościowych, papier wartościowy, oraz sposób druku wzoru zabezpieczającego na papierach wartościowych (30) Pierwszeństwo: 06.06.1997,CH,1381/97 (73) U praw niony z patentu: DE LA RUE GIORI S A, Lozanna, CH (43) Z głoszenie ogłoszono: 07.12.1998 BUP 25/98 (72) Tw órcy wynalazku: Gianfranco Foresti, Bussigny, CH (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 31.08.2005 WUP 08/05 (74) Pełnom ocnik: Szafruga Anna, POLSERVICE Sp z o.o. PL 189595 B1 ( 5 7 ) 1 Wzór zabezpieczający dla papierów wartościowych, szczególnie banknotów, mający tło składające się z co najmniej pierwszego obszaru i drugiego obszaru położonych obok siebie, przy czym te obszary zawierają wzory geometryczne właściwe każdemu obszarowi i pierwszy obszar ma intensywność koloru większą od intensywności drugiego obszaru, zaś drugi obszar tworzy motyw, znamienny tym, ze na drugi obszar nałożony jest nadruk ( 2 0 ) odpowiadający wspomnianemu motywowi, i ten nadruk (2 0 ) zawiera wzory geometryczne różne od tych z wyżej wymienionego drugiego obszaru, w kolorze wybranym tak aby wyrównać różnicę intensywności koloru między wyżej wymienionymi obszarami, w taki sposób ze wzór zabezpieczający pojawia się jako jednolity i bez motywu dla gołego oka, ale ów motyw wychodzi wyraźnie w innym kolorze niż pierwszy obszar w razie fotokopiowania wzoru zabezpieczającego. FIG 2
2 189 595 Wzór zabezpieczający dla papierów wartościowych, papier wartościowy, oraz sposób druku wzoru zabezpieczającego na papierach wartościowych Zastrzeżenia patentowe 1. Wzór zabezpieczający dla papierów wartościowych, szczególnie banknotów, mający tło składające się z co najmniej pierwszego obszaru i drugiego obszaru położonych obok siebie, przy czym te obszary zawierają wzory geometryczne właściwe każdemu obszarowi i pierwszy obszar ma intensywność koloru większą od intensywności drugiego obszaru, zaś drugi obszar tworzy motyw, znamienny tym, że na drugi obszar nałożony jest nadruk (20) odpowiadający wspomnianemu motywowi, i ten nadruk (20) zawiera wzory geometryczne różne od tych z wyżej wymienionego drugiego obszaru, w kolorze wybranym tak aby wyrównać różnicę intensywności koloru między wyżej wymienionymi obszarami, w taki sposób że wzór zabezpieczający pojawia się jako jednolity i bez motywu dla gołego oka, ale ów motyw wychodzi wyraźnie w innym kolorze niż pierwszy obszar w razie fotokopiowania wzoru zabezpieczającego. 2. Wzór zabezpieczający według zastrz. 1, znamienny tym, że obszar najmocniejszej intensywności koloru zawiera grupy linii (lla, llb ) nadrukowanych równolegle i ustawionych pod kątem co najmniej w dwóch różnych kierunkach, a drugi obszar zawiera linie krzywe (12) lub linie proste, zaś nadruk (20) zawiera linie proste lub krzywe tak, że linie nadruku przecinają linie wyżej wymienionego obszaru o najsłabszej intensywności koloru podczas nakładania. 3. W zór zabezpieczający według zastrz. 2, znamienny tym, że wyżej wymienione grupy linii i wyżej wymienione linie krzywe lub proste są umieszczone w zamkniętych geometrycznych strefach (11). 4. Wzór zabezpieczający według zastrz. 2 albo 3, znamienny tym, że linie krzywe obszaru o najsłabszej intensywności koloru są spiralami a linie nadruku (20) są prostymi. 5. Wzór zabezpieczający według zastrz. 2 albo 3 albo 4, znamienny tym, że kąt linii (lla, llb ) ustawionych w pierwszym kierunku wynosi około 22,5, w drugim kierunku wynosi około 67,5, a kąt linii nadruku (20) wynosi około 45, przy czym wielkości te mają tolerancję +/- 20%. 6. Wzór zabezpieczający według zastrz. 2 albo 3, znamienny tym, że zawiera strefy (lic) mające linie równoległe ustawione w trzecim kierunku i kąt trzeciego kierunku wynosi około 112,5, z tolerancją +/- 20%. 7. Wzór zabezpieczający według zastrz. 2, znamienny tym, że grubość linii prostych wynosi około 90 (im, a odległość między różnymi liniami tej samej strefy brana między środkiem każdej linii wynosi około 350 p.m, z tolerancją+/- 20%. 8. Wzór zabezpieczający według zastrz. 2, znamienny tym, że grubość linii krzywych wynosi około 41 (im, zaś odległość między każdą linią krzywą brana między środkiem każdej linii wynosi około 250 ^m, z tolerancją + /- 20%. 9. Wzór zabezpieczający według zastrz. 1, znamienny tym, że intensywność koloru nadruku (20) wynosi około 0,010 do 0,300. 10. Wzór zabezpieczający według zastrz. 3, znamienny tym, że zamknięte geometryczne strefy (11) mają kształt trójkątny, lub prostokątny, lub sześciokątny, lub kołowy lub inny. 11. Wzór zabezpieczający według zastrz. 1, znamienny tym, że wyżej wymienione wzory geometryczne są w różnych kolorach a wyżej wymieniony nadruk (20) jest złożony z wielu kolorów. 12. Papier wartościowy, zawierający na co najmniej jednej ze swoich stron wzór zabezpieczający, który ma tło, składające się z co najmniej pierwszego obszaru i drugiego obszaru położonych obok siebie, przy czym te obszary zawierają wzory geometryczne właściwe każdemu obszarowi i pierwszy obszar ma intensywność koloru większą od intensywności drugiego obszaru, zaś drugi obszar tworzy motyw, znamienny tym, że na drugi obszar nałożony jest nadruk (20) odpowiadający wspomnianemu motywowi, i ten nadruk (20) zawiera wzory geometryczne różne od tych z wyżej wymienionego drugiego obszaru, w kolorze wybranym tak aby wyrównać różnicę intensywności koloru między wyżej wymienionymi obszarami, w taki
189 595 3 sposób że wzór zabezpieczający pojawia się jako jednolity i bez motywu dla gołego oka, ale ów motyw wychodzi wyraźnie w innym kolorze niz pierwszy obszar w razie fotokopiowania wzoru zabezpieczającego. 13. Papier wartościowy według zastrz. 12, znamienny tym, że obszar najmocniejszej intensywności koloru zawiera grupy linii (lla, llb ) nadrukowanych równolegle i ustawionych pod kątem co najmniej w dwóch różnych kierunkach, a drugi obszar zawiera linie krzywe (12) lub linie proste, zaś nadruk (20) zawiera linie proste lub krzywe tak, że linie nadruku przecinają linie wyżej wymienionego obszaru o najsłabszej intensywności koloru podczas nakładania. 14. Papier wartościowy według zastrz. 13, znamienny tym, ze wyżej wymienione grupy linii i wyżej wymienione linie krzywe lub proste są umieszczone w zamkniętych geometrycznych strefach (11). 15. Papier wartościowy według zastrz. 13 albo 14, znamienny tym, ze linie krzywe obszaru o najsłabszej intensywności koloru są spiralami a linie nadruku (20) są prostymi. 16.Papier wartościowy według zastrz. 13 albo 14 albo 15, znamienny tym, że kąt linii (lla, llb ) ustawionych w pierwszym kierunku wynosi około 22,5, w drugim kierunku wynosi około 67,5, a kąt linii nadruku (20) wynosi około 45, przy czym wielkości te mają tolerancję +/- 20%. 17. Papier wartościowy według zastrz. 13 albo 14, znam ienny tym, ze zaw iera strefy (lic ) mające linie równoległe ustawione w trzecim kierunku i kąt trzeciego kierunku wynosi około 112,5, z tolerancją+/- 20%. 18. Papier wartościowy według zastrz. 13, znamienny tym, że grubość linii prostych wynosi około 90 am, a odległość między różnymi liniami tej samej strefy brana między środkiem każdej linii wynosi około 350 (im, z tolerancją+/- 20%. 19. Papier wartościowy według zastrz. 13, znamienny tym, ze grubość linii krzywych wynosi około 41 (im, zaś odległość między każdą linią krzywą brana między środkiem każdej linii wynosi około 250 nm, z tolerancją+/- 20%. 20. Papier wartościowy według zastrz. 12, znamienny tym, że intensywność koloru nadruku (20) wynosi około 0,010 do 0,300. 21. Papier wartościowy według zastrz. 14, znamienny tym, że zamknięte geometryczne strefy (11) m ają kształt trójkątny, lub prostokątny, lub sześciokątny, lub kołowy lub inny. 22. Sposób druku wzoru zabezpieczającego na papierach wartościowych, w szczególności banknotach, w którym za pomocą pierwszej płyty drukującej drukuje się tło składające się z co najmniej pierwszego obszaru i drugiego obszaru położonych obok siebie, przy czym wyżej wymienione obszary zawierają wzory geometryczne właściwe każdemu obszarowi, i pierwszy obszar ma intensywność koloru większą od intensywności koloru drugiego obszaru, a drugi obszar tworzy motyw, znamienny tym, ze następnie, za pomocą drugiej płyty drukującej, drukuje się nadruk (20) odpowiadający motywowi utworzonemu przez drugi obszar przez nałożenie na wspomniany drugi obszar koloru wybranego, tak, aby wyrównać różnice w intensywności między dwoma obszarami, w taki sposób że wzór zabezpieczający pojawia się jako jednolity i bez motywu dla gołego oka, ale motyw ten wychodzi wyraźnie i w innym kolorze niz pierwszy obszar w razie fotokopiowania wzoru zabezpieczającego. 23. Sposób według zastrz. 22, znamienny tym, że używa się tylu płyt drukujących ile jest różnych kolorów. 24. Sposób według zastrz. 23, znamienny tym, że jako sposób druku stosuje się sposób offsetowy lub sposób miedziorytniczy. * * * Niniejszy wynalazek dotyczy wzoru zabezpieczającego dla papierów wartościowych, w szczególności banknotów, papieru wartościowego zawierającego taki wzór zabezpieczający i sposobu druku takiego wzoru zabezpieczającego na papierach wartościowych. Jednym z głównych problemów który występuje obecnie w produkcji papierów wartościowych, w szczególności banknotów jest stworzenie elementów zabezpieczających, które z jednej strony będą łatwe do przeniesienia na banknoty klasycznymi technikami druku i które z drugiej strony będą bardzo trudne wręcz niemożliwe do odtworzenia w szczególności kolo-
4 189 595 rowymi fotokopiarkami nowej generacji. Ponieważ technologia kolorowych fotokopiarek poczyniła znaczne postępy, niezbędne staje się zrealizowanie takich elementów zabezpieczających aby było możliwe bardzo łatwe odróżnienie kolorowej kopii, to jest fałszywego pieniądza od prawdziwego papieru wartościowego lub banknotu. Stosowanie wzorów zabezpieczających dla zapobieżenia podrabianiu papierów wartościowych przez fotokopiarkę kolorową jest znane ze stanu techniki. Znany jest wzór zabezpieczający dla papierów wartościowych, szczególnie banknotów, mający tło składające się z co najmniej pierwszego obszaru i drugiego obszaru położonych obok siebie, przy czym te obszary zawierają wzory geometryczne właściwe każdemu obszarowi i pierwszy obszar ma intensywność koloru większą od intensywności drugiego obszaru, zaś drugi obszar tworzy motyw. Znany jest także papier wartościowy zawierający taki wzór zabezpieczający oraz sposób druku takiego wzoru zabezpieczającego na papierach wartościowych. Na przykład zgłoszenie patentowe EP 0384 897, w imieniu tego samego zgłaszającego opisuje wzór zabezpieczający składający się głównie z trzech nałożonych na siebie wzorów, przy czym każdy wzór jest innego koloru i zawiera równoległe linie ustawione pod kątem, przy czym zespół linii każdego wzoru jest przesunięty bocznie w ten sposób, ze podczas zestawienia wzorów linie nie nakładają się na siebie ale dają wrażenie jednolitego tła. Każdy wzór zabezpieczający zawiera oprócz tego strefy, w których odcinki linii mają inną orientację niż orientacja linii równoległych, w ten sposób, że te linie są nieciągłe. Te strefy odpowiadają w istocie dokładnie literom, które stają się prawie niewidoczne gołym okiem, podczas gdy wzory są nałożone na siebie, ale które wychodzą wyraźnie gdy wykonuje się fotokopię wzoru zabezpieczającego. W ten sposób możliwe jest stwierdzenie natychmiast i w bardzo prosty sposób czy dany papier wartościowy jest oryginałem czy fotokopią, gdy papier ten zawiera taki wzór zabezpieczający. W opisie patentowym GB 2018197 ujawniono sposób drukowania dokumentów, zwłaszcza banknotów lub czeków polegający na tym, że druk zawiera słowo lub wzór i tło, składające się z licznych linii ciągłych, przy czym linie tworzące słowo lub wzór ustawione są pod kątem względem linii tworzących tło, a ponadto szerokość i rozstawienie tych linii są dobrane tak, że to słowo lub wzór są słabo widoczne na oryginalnym dokumencie, ale bardzo dobrze widoczne na kopii tego dokumentu. Opis ten przedstawia także dokument drukowany wyżej opisanym sposobem. W opisie patentowym GB 2167010 przedstawiono papiery wartościowe ujawniające ich fotokopiowanie, które posiadają, włączony do wzoru, obszar porównawczy i obszar sygnalizacyjny, które dla gołego oka są prawie nie do odróżnienia, ale wyraźnie różnią się na fotokopii. Efekt taki osiągnięto ustawiając linie w obu obszarach pod różnymi kątami, oraz stosując metaliczną farbę drukarską lub inną substancję odbijającą światło. W opisie patentowym GB 2040224 ujawniono dokumenty posiadające wzór zabezpieczający przed ich reprodukcją, złożony z obrazu który zawiera liczne równoległe linie ułożone w pierwszym kierunku oraz tła, które ma liczne równoległe linie ułożone w drugim kierunku. Grubość linii, ich rozstawienie i względny kontrast pomiędzy liniami a odstępami między nimi są zasadniczo takie same zarówno dla obrazu jak i tła, dlatego też obraz nie jest widoczny gołym okiem, a pojawia się dopiero na kopii. W opisie patentowym EP 0614133 ujawniono dokument/papier wartościowy posiadający podłoże, mające powierzchnię, na której wydrukowane jest tło oraz określenie wyrażające unieważnienie, np. nieważny". Tło druku posiada wzór złożony z elementów o pierwszym rozmiarze i o pierwszej częstotliwości, drukowanych na powierzchni z pierwszą intensywnością, zaś określenie wyrażające unieważnienie posiada wzór złożony z elementów o drugim rozmiarze i drugiej częstotliwości, drukowanych na powierzchni z drugą intensywnością, tak, ze określenie wyrażające unieważnienie ukazuje się na kolorowej kopii dokumentu jako odmienny odcień. W opisie patentowym EP 0551205 ujawniono, zabezpieczony przed kopiowaniem dokument/papier wartościowy mający na swej powierzchni co najmniej trzy, drukowane półtonowo taśmy, posiadające kropki lub linie. Każda z taśm ma inną gęstość sitodruku, tj. gęstość kropka/linia i na każdej z taśm kropki lub linie tworzą ostrzegawcze słowo lub symbol, np.
189 595 5 nieważny, albo tło. Kropki lub linie tego ostrzegawczego słowa lub symbolu, względnie tła, giną podczas kopiowania (nie zostają skopiowane), podczas gdy inne kropki lub linie - zostają skopiowane, dzięki czemu to ostrzegawcze słowo lub znak, niewidoczne na oryginale, staje się widoczne dopiero na kopii. W opisie patentowym EP 0546765 ujawniono dokument zabezpieczony przed reprodukcją poprzez kopiowanie, posiadający tło, złożone z licznych krótkich linii, tworzących wzór różny od prostoliniowego, oraz druk ostrzegawczy złożony z licznych kropek, tworzący na tym tle znak ostrzegawczy tak, że gołym okiem nie można go odróżnić od tła. Rozmiary znaków tworzących tło i znak ostrzegawczy są tak dobrane, że jedne są dobrze odwzorowywane w procesie kopiowania, zaś drugie nie, to znaczy nie podlegają kopiowaniu z taką samą wyrazistością jak pierwsze, dzięki czemu na kopii dokumentu znak ostrzegawczy staje się dobrze widoczny. Ponadto, z japońskiego opisu patentowego JP 07266770 znany jest wzór zabezpieczający przed kopiowaniem i fałszowaniem dokumentów zawierający niewidoczny dla oka nieuzbrojonego motyw, który pojawia się w innym kolorze niż tło podczas kolorowego fotokopiowania dokumentu w szerokim zakresie intensywności przez to, że motyw znaku i jego tło są zadrukowywane dwukrotnie z różną rozdzielczością linii oraz w różnych kolorach (raz np. 65 linii dla motywu i 150 linii dla tła w kolorze niebiesko-zielonym oraz ponownie 150 linii dla motywu i 65 linii dla tła w kolorze purpurowym), przez co zostają wyrównane różnice intensywności koloru między tymi obszarami i w konsekwencji wzór zabezpieczający staje się niewidoczny dla oka nieuzbrojonego. Inna odmiana wzoru zabezpieczającego znana jest z opisu patentowego JP 08175063. W tym rozwiązaniu obszary motywu i tła są zadrukowywane z różną gęstością linii oraz z różną intensywnością barwy, przez co niewidoczny dla oka nieuzbrojonego motyw wychodzi dopiero podczas kolorowego fotokopiowania dokumentu. Niniejszy wynalazek ma na celu udoskonalenie znanych wzorów zabezpieczających a w szczególności wykonanie wzoru zabezpieczającego zawierającego wzór w kolorze ukrytym, niewidoczny lub prawie niewidoczny gołym okiem na prawdziwym papierze wartościowym, przy czym ten wzór w kolorze ukrytym wychodzi wyraźnie na kolorowej fotokopii wspomnianego papieru wartościowego, i to również na fotokopiach wykonanych za pomocą fotokopiarek ostatniej generacji. Wzór zabezpieczający dla papierów wartościowych, szczególnie banknotów, mający tło składające się z co najmniej pierwszego obszaru i drugiego obszaru położonych obok siebie, przy czym te obszary zawierają wzory geometryczne właściwe każdemu obszarowi i pierwszy obszar ma intensywność koloru większą od intensywności drugiego obszaru, zaś drugi obszar tworzy motyw, według wynalazku charakteryzuje się tym, że na wyżej wymieniony drugi obszar nałożony jest nadruk odpowiadający wspomnianemu motywowi, i ten nadruk zawiera wzory geometryczne różne od tych z wyżej wymienionego drugiego obszaru, w kolorze wybranym tak aby wyrównać różnicę intensywności koloru między wyżej wymienionymi obszarami, w taki sposób że wzór zabezpieczający pojawia się jako jednolity i bez motywu dla gołego oka, ale ów motyw wychodzi wyraźnie w innym kolorze niż pierwszy obszar w razie fotokopiowania wzoru zabezpieczającego. Korzystnie obszar najmocniejszej intensywności koloru zawiera grupy linii nadrukowanych równolegle i pod kątem co najmniej w dwóch różnych kierunkach, a drugi obszar zawiera linie krzywe lub linie proste, zaś nadruk zawiera linie proste lub krzywe tak, że linie nadruku przecinają linie wyżej wymienionego obszaru o najsłabszej intensywności koloru podczas nakładania. Korzystnie wyżej wymienione grupy linii i wyżej wymienione linie krzywe lub proste są umieszczone w zamkniętych geometrycznych strefach. Korzystnie linie krzywe obszaru o najsłabszej intensywności koloru są spiralami a linie nadruku są prostymi. Korzystnie kąt linii ustawionych w pierwszym kierunku wynosi około 22,5, w drugim kierunku wynosi około 67,5, a kąt linii nadruku wynosi około 45, przy czym wielkości te mają tolerancję + /- 20%.
6 189 595 Korzystnie wzór zabezpieczający zawiera strefy mające linie równoległe ustawione w trzecim kierunku i tym, ze kąt trzeciego kierunku wynosi około 112,5, z tolerancją+ /- 20%. Korzystnie grubość linii prostych wynosi około 90 (im, a odległość między różnymi liniami tej samej strefy brana między środkiem każdej linii wynosi około 350 jim, z tolerancją+/- 20%. Korzystnie grubość linii krzywych wynosi około 41 im, zaś odległość między każdą linią krzywą brana między środkiem każdej linii wynosi około 250 (im, z tolerancją+/- 20%. Korzystnie intensywność koloru nadruku wynosi około 0,010 do 0,300. Korzystnie zamknięte geometryczne strefy mają kształt trójkątny, lub prostokątny, lub sześciokątny, lub kołowy lub inny. Korzystnie wyżej wymienione wzory geometryczne są w różnych kolorach a wyżej wymieniony nadruk jest złożony z wielu kolorów. Papier wartościowy, zawierający na co najmniej jednej ze swoich stron wzór zabezpieczający, który ma tło, składające się z co najmniej pierwszego obszaru i drugiego obszaru położonych obok siebie, przy czym te obszary zawierają wzory geometryczne właściwe każdemu obszarowi i pierwszy obszar ma intensywność koloru większą od intensywności drugiego obszaru, zaś drugi obszar tworzy motyw, według wynalazku charakteryzuje się tym, że na drugi obszar nałożony jest nadruk odpowiadający wspomnianemu motywowi, i ten nadruk zawiera wzory geometryczne różne od tych z wyżej wymienionego drugiego obszaru, w kolorze wybranym tak aby wyrównać różnicę intensywności koloru między wyżej wymienionymi obszarami, w taki sposób ze wzór zabezpieczający pojawia się jako jednolity i bez motywu dla gołego oka, ale ów motyw wychodzi wyraźnie w innym kolorze niż pierwszy obszar w razie fotokopiowania wzoru zabezpieczającego. Korzystnie obszar najmocniejszej intensywności koloru zawiera grupy linii nadrukowanych równolegle i ustawionych pod kątem co najmniej w dwóch różnych kierunkach, a drugi obszar zawiera linie krzywe lub linie proste, zaś nadruk zawiera linie proste lub krzywe tak, że linie nadruku przecinają linie wyżej wymienionego obszaru o najsłabszej intensywności koloru podczas nakładania. Korzystnie wyżej wymienione grupy linii i wyżej wymienione linie krzywe lub proste są umieszczone w zamkniętych geometrycznych strefach. Korzystnie linie krzywe obszaru o najsłabszej intensywności koloru są spiralami a linie nadruku są prostymi. Korzystnie kąt linii ustawionych w pierwszym kierunku wynosi około 22,5, w drugim kierunku wynosi około 67,5, a kąt linii nadruku wynosi około 45, przy czym wielkości te mają tolerancję +/- 20%. Korzystnie papier wartościowy zawiera strefy mające linie równoległe ustawione w trzecim kierunku i kąt trzeciego kierunku wynosi około 112,5, z tolerancją +/-20%. Korzystnie grubość linii prostych wynosi około 90 (im, a odległość między różnymi liniami tej samej strefy brana między środkiem każdej linii wynosi około 350 (im, z tolerancją + /- 20%. Korzystnie grubość linii krzywych wynosi około 41 im, zaś odległość między każdą linią krzywą brana między środkiem każdej linii wynosi około 250 im, z tolerancją+/- 20%. Korzystnie intensywność koloru nadruku wynosi około 0,010 do 0,300. Korzystnie zamknięte geometryczne strefy mają kształt trójkątny, lub prostokątny, lub sześciokątny, lub kołowy lub inny. Sposób druku wzoru zabezpieczającego na papierach wartościowych, w szczególności banknotach, w których za pomocą pierwszej płyty drukującej drukuje się tło składające się z co najmniej pierwszego obszaru i drugiego obszaru położonych obok siebie, przy czym wyżej wymienione obszary zawierają wzory geometryczne właściwe każdemu obszarowi, i pierwszy obszar ma intensywność koloru większą od intensywności koloru drugiego obszaru, a drugi obszar tworzy motyw, według wynalazku charakteryzuje się tym, że następnie, za pomocą drugiej płyty drukującej drukuje się nadruk odpowiadający motywowi utworzonemu przez drugi obszar przez nałożenie na wspomniany drugi obszar koloru wybranego, tak, aby wyrównać różnice w intensywności między dwoma obszarami, w taki sposób że wzór zabezpieczający pojawia się jako jednolity i bez motywu dla gołego oka, ale motyw ten wychodzi wyraźnie i w innym kolorze niż pierwszy obszar w razie fotokopiowania wzoru zabezpieczającego. Korzystnie używa się tylu płyt drukujących ile jest różnych kolorów.
189 595 7 Korzystnie jako sposób druku stosuje się sposób offsetowy lub sposób miedziorytniczy. Tło wzoru według wynalazku jest złożone z dwu stref z liniami prostymi i liniami krzywymi, przy czym dwie strefy m ają różną intensywność koloru, a strefa o najsłabszej intensywności tworzy motyw. Wzór zabezpieczający zawiera oprócz tego nadruk odpowiadający motywowi, który jest wydrukowany przez nałożenie na wspomnianą strefę o słabszej intensywności koloru, koloru wybranego w ten sposób by wyrównać różnicę intensywności koloru między dwiema strefami, tworząc w ten sposób wzór w ukrytym kolorze lub obraz w ukrytym kolorze. Dzięki temu wzór zabezpieczający pojawia się jako jednolity i bez motywu dla gołego oka, ale motyw ten wychodzi wyraźnie i w innym kolorze niz kolor obszaru o najsilniejszej intensywności koloru podczas fotokopiowania wzoru zabezpieczającego. W istocie podczas fotokopiowania ta kombinacja różnych intensywności i niuansów kolorów nakłada się na poziomie skanera fotokopiarki. Kontrast między tłem wzoru zabezpieczającego i motywem będzie mocno powiększony i ten ostatni wyraźnie się pojawi na kopii w innym kolorze niz reszta wzoru zabezpieczającego czyniąc to podrobienie widocznym gołym okiem i pozwalając łatwo odróżnić fotokopię od oryginału. Motyw lub wzór w ukrytym kolorze jest korzystnie literą lub znakiem takim jak X, lub też zespołem liter tworzących słowo takie jak VOID lub COPIE. Może on również zawierać jedną lub wiele cyfr czy wręcz jakikolwiek bądź motyw. Zastosowanie takich wzorów zabezpieczających nie jest oczywiście ograniczone do samych papierów wartościowych i banknotów. W istocie ten wzór zabezpieczający może być używany na kartach jak na przykład karta kredytowa lub inna, czekach, lub znaczkach. Wzór ten może być stosowany na każdym nośniku drukowanym którego podrobienia chce się uniknąć za pomocą takich środków jak fotokopiowanie. Przedmiot wynalazku uwidoczniono w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia wzór zabezpieczający znany ze stanu techniki, fig. 2 - czarno-biały przykład według wynalazku tła wzoru zabezpieczającego i motywu lub wzoru ukrytego w formie krzyża, przy czym tło i wzór są pokazane oddzielnie, fig. 3 - powiększenie różnych motywów geometrycznych tła, fig. 4 - kopię kolorowej fotografii wzoru zabezpieczającego z motywem w kształcie X według wynalazku, fig. 5 - kopię kolorowej fotokopii fotografii z fig. 4. Na fig. 1 przedstawiony został element zabezpieczający zgodnie ze stanem techniki według zgłoszenia patentowego EP 0 384 897. Trzy wzory o trzech różnych kolorach zostały już nałożone w jeden zespół 1 linii równoległych i gęstych dających wrażenie jednolitego tła. Wzór zabezpieczający zawiera strefy 2, 3, 4, w których linie równoległe są zorientowane w innym kierunku niż główny kierunek linii tła, przy czym te strefy mają kształt liter, liter tworzących słowo VOID. Ponieważ rysunek jest powiększeniem wzoru zabezpieczającego i jest jego kopią, słowa na niej są łatwo rozpoznawalne. Jeśli rozpatruje się rzeczywisty rozmiar takich wzorów zabezpieczających wówczas te słowa są znacznie trudniejsze do rozróżnienia na wzorze oryginalnym. Z drugiej strony wszystkie linie są prostymi lub odcinkami prostej. Na fig. 2 tło 10 wzoru zabezpieczającego według wynalazku jest przedstawione z oddzielnym umieszczonym obok niego nadrukiem 20 w kształcie krzyża, przy czym ten nadruk 20 jest przeznaczony do nadrukowania go na tle 10. Niuanse kolorów są oczywiście trudne do oddania na fotokopiach ale ten przykład jest podany tytułem zilustrowania. Tło 10 wzoru zabezpieczającego jest podzielone na obszary zawierające trójkątne strefy geometryczne 11 umieszczone na przemian jedne obok drugich. W tym przykładzie znajdują się trzy rodzaje stref z różnymi konfiguracjami linii. Pierwszy rodzaj stref 11 zawiera tylko proste równoległe. Spośród tego typu stref z tą pierwszą konfiguracją, rozróżnia się strefy 11 a z prostymi ustawionymi pod kątem w pierwszym kierunku, strefy 1 lb z prostymi ustawionymi pod kątem w drugim kierunku i strefy licz prostymi ustawionymi pod kątem w trzecim kierunku. Tło 10 zawiera oprócz tego drugi typ stref 12 mający linie krzywe w kształcie spiral oraz trzeci typ stref 13 zawierający mieszaninę odcinków prostych równoległych zorientowanych pod kątem i odcinków linii spiralnych. Druk linii i spiral jest zrealizowany w ten sposób ze tworzą one motyw odpowiadający nadrukowi 20 przeznaczonemu do nadrukowania go przez nałożenie w opisanym przykładzie X.
8 189 595 Nadruk 20 w tym sposobie wykonania ma postać X i zawiera linie równoległe ustawione w danym kierunku kątowym, na pr2ykład 45. Podczas drukowania tego nadruku 20 na tle 10, nałożenie linii prostych i krzywych dokona się więc rzeczywiście tak jak nałożenie koloru wyrównującego różnice intensywności kolorów. Kąty ustawienia linii równoległych tła 10 i nadruku 20 mogą mieć obojętnie jaką wartość, przy czym ważne jest by tło 10 miało linie ustawione co najmniej w dwu różnych kierunkach a nadruk linii ustawionych w jednym kierunku różnił się od dwu pozostałych. Korzystnie linie równoległe tła 10 są ustawione pod kątem około 22,5 i 67,5 a linie nadruku 20 są ustawione pod kątem około 45. Jeżeli tło 10 zawiera ponadto linie ustawione w trzecim kierunku, to wybrany kąt wynosi korzystnie około 112,5. Te wartości m ają tolerancję w przybliżeniu + /- 20%. Szerokość linii nadrukowanych równolegle, linii spiralnych i linii nadruku jest również zmienna. Może się ona wahać między około 15 (im a 100 (im. Korzystnie nadrukowane linie równoległe m ają szerokość około 82,55 (im a linie krzywe szerokość około 41,275 (im. Ponadto linie nadruku 20 m ają korzystnie szerokość około 41,275 (im. Wartości te m ają tolerancję w przybliżeniu +/- 20%. Odległość między każdą nadrukowaną linią, mierzona między środkiem dwu graniczących linii, co nazywa się podziałką, może się wahać między 100 im a 800 (im. Wybrana wartość zależy od jednolitości jaką się chce uzyskać dla tła i nadruku 20. Korzystnie odległość ta wynosi około 349,25 im dla linii równoległych tła 10, około 247,65 (im dla nadruku 20 i około 250 (im dla linii krzywych. Te wartości mają tolerancję w przybliżeniu +/- 20%. Intensywność koloru nadruku 20 przeznaczonego do wydrukowania przez nałożenie wynosi od około 0,010 do około 0,300. Strefy tła 10 zawierające linie mogą mieć jakikolwiek kształt geometryczny na przykład kształt trójkątny, sześciokątny, prostokątny, kołowy itp. Na fig. 3 przedstawiono powiększenie wzorów geometrycznych znajdujących się w strefach 11 i 12. Odnajduje się tam odcinki linii równoległych i zorientowanych według trzech różnych kierunków odpowiadających kierunkom w strefach 11 a, 1 lb, lic i odcinki prostych zakrzywionych w spiralę odpowiadające krzywym w strefie 12. Figura 4 przedstawia kopię kolorowej fotografii wzoru zabezpieczającego według wynalazku z motywem w kształcie X nadrukowanym przez nałożenie na tło. Tło tego wzoru zabezpieczającego odpowiada tłu 10 w sposobie wykonania opisanym w odniesieniu do fig. 2, ze strefami trójkątnymi naprzemiennymi, których linie są zorientowane w trzech różnych kierunkach a motyw odpowiada nadrukowi 20 opisanemu w odniesieniu do fig. 2. Na tej fotografii motyw w kolorze ukrytym jest trudny do odróżnienia od tła, które przedstawia na pierwszy rzut oka widok jednolity. Na fig. 5 jest przedstawiona kopia kolorowej fotokopii wzoru zabezpieczającego z fig. 4. Na tej fotokopii motyw w kolorze ukrytym wychodzi wyraźnie we wzorze zabezpieczającym i w sposób jednoznaczny, a kontrast i różnice kolorów między tłem a tymże są wyraźnie zaznaczone. Wzory zabezpieczające według wynalazku są wykonywane za pomocą klasycznych sposobów druku takich jak: offset suchy lub wilgotny, miedzioryt, lub ich kombinacje. W przypadku sposobu offsetowego konieczne są co najmniej dwie płyty jedna dla tła i druga dla nadruku. Te płyty m ogą oczywiście zawierać jeszcze inne motywy dodatkowo i są one zamontowane na cylindrze do mocowania płyt offsetowych. Następnie wzory są przenoszone na cylinder wybielający który je przenosi na sam papier. W przypadku kombinacji różnych sposobów druku możną na przykład użyć sposobu miedziorytu dla tła i sposobu offsetowego dla nadruku. Sposób druku wzoru zabezpieczającego według wynalazku na papierze wartościowym lub banknocie zawiera co najmniej dwa następujące etapy: - wydrukowanie, pierwszą płytą drukującą tła składającego się z co najmniej pierwszego obszaru i drugiego obszaru położonych obok siebie, przy czym wyżej wymienione obszary zawierają wzory geometryczne właściwe każdemu obszarowi w ten sposób aby pierwszy obszar miał intensywność koloru większą od intensywności koloru drugiego obszaru, przy czym drugi obszar tworzy motyw,
189 595 9 - wydrukowanie, drugą płytą drukującą nadruku odpowiadającego motywowi utworzonemu przez drugi obszar przez nałożenie na wspomniany drugi obszar koloru wybranego w ten sposób aby wyrównać różnicę w intensywności między dwoma obszarami, w taki sposób że wzór zabezpieczający pojawia się jako jednolity i bez motywu dla gołego oka, ale jednocześnie motyw wychodzi wyraźnie i w innym kolorze niż pierwszy obszar w razie fotokopiowania wzoru zabezpieczającego. Możliwe jest zwiększenie liczby kolorów używanych we wzorach zabezpieczających. Na przykład wzory geometryczne tła mogą być różnych kolorów i nadruk składający się z wielu kolorów. W takim przypadku liczba płyt drukujących musi w konsekwencji być również zwiększona. Wynalazek nie jest ograniczony do opisanego sposobu wykonania ale inne odmiany są możliwe w ramach zastrzeżonej ochrony. Na przykład, można wydrukować linie spiralne w nadruku a na tle zostawić tylko linie równoległe zorientowane w różnych kierunkach. Taki sam efekt przeplatania się linii prostych i krzywych jest w ten sposób powtórzony i zasada wynalazku powiela się. Możliwe są też inne kształty stref geometrycznych na przykład kształt sześciokątny, kołowy czy jakikolwiek inny kształt. W zamian i w miejsce spiral można stosować jako linie krzywe koła współśrodkowe lub elipsy lub fale lub jeszcze inne równoważniki. FIG. 2 10
10 189 595 FIG 3 FIG.4
FIG 5 189 595 11
12 189 595 FIG 4 Departament Wydawnictw UP RP Nakład 50 egz. Cena 4,00 zł