WPŁYW WARUNKÓW ZAMRAALNICZEGO PRZECHOWYWANIA NA MIKROFLOR MIAZGI ALOESOWEJ

YWNO. Nauka. Technologia. Jako, 26, 1 (46) Supl., 173-12 IZABELA STEINKA, ANITA KUKUŁOWICZ WPŁYW WARUNKÓW ZAMRAALNICZEGO PRZECHOWYWANIA NA MIKROFLOR MIAZGI ALOESOWEJ S t r e s z c z e n i e Celem bada była ocena wpływu warunków zamraalniczego przechowywania na kształtowanie jakoci mikrobiologicznej miazgi aloesowej. Materiałem badawczym były licie trzyletniego aloesu (Aloe arboresces) poddane homogenizacji, przy czym cz lici rozdrabniano ze skór, a drug cz po usuniciu skóry. Miazg aloesow pakowano w woreczki PA/PE, hermetycznie zamykano i zamraano. Okrelano wpływ temperatury -1ºC i -35ºC, oddziałujcej przez 3 i 6 dni przechowywania, na kształtowanie si liczebnoci populacji gronkowców, drody, grzybów oraz mikroflory mezofilnej w miazdze aloesowej. Wykazano, e przechowywanie miazgi aloesowej w stanie zamroonym wywierało zrónicowany wpływ na przeywalno i rozwój badanych grup drobnoustrojów. Stwierdzono, e wysoko temperatury zamraalniczego przechowywania i forma preparowania aloesu wpływały w istotny sposób na liczb mikroorganizmów w miazdze aloesowej. W badaniach wykazano, e zamraalnicze przechowywanie aloesu w postaci rozdrobnionej, w temp. -1ºC, prowadziło do zmniejszenia liczby mikroorganizmów zasiedlajcych miazg. Słowa kluczowe: aloes, miazga, mikroflora, mroenie, przechowywanie Wprowadzenie Wprowadzanie nowych produktów na rynek moe wiza si ze stosowaniem dodatków, których celem jest m.in. podnoszenie bezpieczestwa ywnoci. Wród dodatków rolinnych wiele charakteryzuje si zarówno funkcjami sensorycznymi, jak i stymulujcymi lub hamujcymi rozwój mikroorganizmów. Istotn spraw jest, aby stosowane dodatki odznaczały si jak najmniejszym stopniem zanieczyszczenia mikrobiologicznego. Aloes jest sukulentem zawierajcym aminokwasy egzogenne i substancje o charakterze biostatycznym w stosunku do mikroorganizmów. Badania prowadzone nad zastosowaniem aerozolu aloesowego wykazały m.in. moliwo jego stosowania do twarogu o niskim stopniu zanieczyszczenia mikrobiologicznego []. Dodatki rolinne charakteryzuj si jednak nisk trwałoci, co determinuje Dr hab. I. Steinka prof. AM, mgr A. Kukułowicz, Katedra Towaroznawstwa i Ładunkoznawstwa, Akademia Morska, ul. Morska 1-7, 1-225 Gdynia

174 Izabela Steinka, Anita Kukułowicz poszukiwanie skutecznych metod ich utrwalania. Istnieje niewiele takich metod, m.in. utrwalanie ywnoci za pomoc wysokich cinie lub promieniowania jonizujcego. W przypadku stosowania dawki promieniowania 2 7 kgy mona skutecznie eliminowa z materiału rolinnego bakterie potencjalnie chorobotwórcze [3, 5]. Istotnym problemem wydaje si jednak opracowanie takich metod, których zastosowanie nie spowodowałoby zmian sensorycznych i właciwoci fizykochemicznych dodatków. Mroenie ywnoci to dotychczas jedna z najbardziej optymalnych metod utrwalania, która ogranicza wzrost mikroflory reinfekujcej tkanki rolinne [2, 12]. Celem bada była ocena wpływu warunków zamraalniczego przechowywania na populacje mikroorganizmów zasiedlajcych miazg aloesow. Materiał i metody bada Materiał badawczy stanowiły licie trzyletniego aloesu (Aloe arboresces). Prób 2 g lici płukano w jałowej wodzie destylowanej, osuszano, a nastpnie dzielono na dwie czci. Pierwsz cz stanowiły licie poddane procesowi homogenizacji wraz ze skór (próby AS) za pomoc urzdzenia marki Eldom, natomiast cz drug stanowiły licie po usuniciu skóry (próby BS), przygotowane wg zgłoszenia patentowego P3466 [9]. Cz przygotowanej wieej miazgi, z kadej metody preparowania, poddawano badaniom przed zamroeniem (próba kontrolna), natomiast pozostał dzielono, umieszczano w jałowych woreczkach PE/PA firmy PACMAR. Woreczki hermetycznie zamykano za pomoc pakowarki próniowej firmy Severin, a nastpnie zamraano i przechowywano w temp. -1 ±,2ºC w zamraarce firmy Zanussi oraz w -35 ± 1ºC w zamraarce firmy Bosch. Analizy mikrobiologiczne wykonywano tradycyjn metod płytkow przed zamroeniem (próba kontrolna) oraz po 3 i 6 dniach przechowywania. Materiał badawczy po wyjciu z zamraarki pozostawiano w temp. pokojowej (2 ± 2ºC) na około 1 godz. w celu rozmroenia miazgi za pomoc ciepła pobranego z otoczenia. W badanym materiale oznaczano ogóln liczb bakterii mezofilnych tlenowych na podłou agar odywczy firmy Merck, liczb Staphylococcus aureus na podłoach selektywnych Baird-Parker RPF firmy biomerieux oraz liczb grzybów na podłou wybiórczym YGC z chloramfenikolem firmy Merck. Inkubacj mezofilnych tlenowców prowadzono w temp. 3ºC przez 72 godz., gronkowców w 37 o C przez 4 godz. a grzybów w 25ºC przez 12 godz. Posiewy wykonywano zgodnie z PN-9/A- 7552/4 [6]. Liczb bakterii podawano jako logarytm jednostek tworzcych kolonie w 1g produktu. Badania przeprowadzono w 6 powtórzeniach. Równania regresji opisujce zmienno drobnoustrojów w czasie zamraalniczego przechowywania rozdrobnionego aloesu obliczano za pomoc programu Excel 23 z pakietu Word Office 23.

WPŁYW WARUNKÓW ZAMRAALNICZEGO PRZECHOWYWANIA NA MIKROFLOR MIAZGI ALOESOWEJ 175 Wyniki i dyskusja Wykazano zrónicowane zmiany liczby populacji mikroorganizmów zanieczyszczajcych miazg aloesu w czasie przechowywania. redni stopie zanieczyszczenia kontrolnych prób miazgi aloesu zhomogenizowanego ze skór (AS) gronkowcami koagulazoujemnymi i koagulazododatnimi, jak te bakteriami mezofilnymi oraz grzybami strzpkowymi i drodami wynosił odpowiednio: 3,2 log jtk/g, 1,54 log jtk/g, 4,74 log jtk/g, 4,56 log jtk/g oraz 3,53 log jtk/g. Stopie zanieczyszczenia kontrolnych prób miazgi z aloesu bez skóry (BS) tymi samymi drobnoustrojami wynosił odpowiednio: 1,93 log jtk/g,,23 log jtk/g, 4,44 log jtk/g, 3,4 log jtk/g oraz 2,24 log jtk/g. T a b e l a 1 Liczba koagulazoujemnych Staphylococcus aureus w miazdze aloesowej przechowywanej w temp. -1ºC. i -35ºC. Count of coagulase-negative Staphylococcus aureus in the aloe pulp stored at -1ºC and 35ºC. Czas przechowywania Period of storing Liczba bakterii [log jtk/g] Count of bacteria [log cfu/g] AS -1 C AS -35 C BS -1 C BS -35 C Próba kontrolna Control sample 3 dni 3 days 6 dni 6 days max X min max X min Max X min max X min 3,7 4,9 1 3,4 3,2 4,1 5 2,7 4 3,7 1,3 2, 2,5 3,2 2,3 6 2,2 5 2,32 1,3 2,36 1,95 Objanienia: / Explanatory notes: AS miazga aloesowa - licie homogenizowane ze skór / aloe pulp leaves homogenized with their skin, BS miazga aloesowa licie homogenizowane bez skóry / aloe pulp leaves homogenized with their skin peeled. Na rozwój mikroorganizmów wpływ miała temperatura przechowywania miazgi aloesowej (tab. 1). Stwierdzono redukcj liczby gronkowców koagulazoujemnych pochodzcych z materiału przechowywanego w temp. -1ºC. Po 6 dniach zamraalniczego przechowywania miazgi aloesowej AS stwierdzono zmniejszenie populacji gronkowców o 1 cykl logarytmiczny. W miazdze BS obserwowana redukcja wynosiła od 1,93 do 1,47 log jtk/g. W miazdze BS przechowywanej w temp. -35ºC wykazano wzrost populacji gronkowców koagulazoujemnych. Po 3 dniach 1,9 3 1,7 9 1,4 7 1,3 2,3 2 2,7 3 3,5 3 1,9 3 2,1 1 2, 2 1,3

176 Izabela Steinka, Anita Kukułowicz przechowywania nastpowało nieznaczne zmniejszenie, o,17 log jtk/g, a po kolejnych 3 dniach obserwowano wzrost liczby gronkowców do 2,2 log jtk/g. Liczba gronkowców zasiedlajcych miazg AS, przechowywan w tej samej temperaturze, pocztkowo wynosiła 3,2 log jtk/g. Po 6 dniach zamraalniczego przechowywania stwierdzono redukcj tej populacji. W kocowej fazie przechowywania liczba bakterii zmniejszyła si do 2,25 log jtk/g. Liczba gronkowców koagulazododatnich zasiedlajcych miazg AS, przechowywan w temp. -1ºC po 6 dniach przechowywania została zredukowana a o 1,5 cyklu logarytmicznego (tab. 2). Ten sam poziom redukcji po 6 dniach stwierdzono w miazdze BS, mimo e w pierwszej fazie przechowywania obserwowano wzrost bakterii od,23 do 1,6 log jtk/g. Miazga AS przechowywana w temp. -35ºC, podobnie jak w przypadku aloesu przechowywanego w temp. -1ºC, charakteryzowała si zmniejszeniem liczby gronkowców koagulazododatnich po 3 dniach przechowywania o ponad 1 cykl logarytmiczny. W temp. zamraalniczego przechowywania -35ºC liczba tych bakterii nieznacznie wzrastała po 6 dniach przechowywania (tab. 2). T a b e l a 2 Liczba koagulazododatnich Staphylococcus aureus w miazdze aloesowej przechowywanej w temp. -1ºC. i -35ºC. Count of coagulase-positive Staphylococcus aureus in the aloe pulp stored at -1ºC and -35ºC. Czas przechowywania Period of storing Liczba bakterii [log jtk/g] Count of bacteria [log cfu/g] AS -1 C AS -35 C BS -1 C BS -35 C Próba kontrolna Control sample 3 dni 3 days 6 dni 6 days Max X min max X min max X min max X min 2, 1,54 2, 1,54 1,,23 1,,23 1,3,47 1,,3 2,3 1,6 1,,3 1,,7 1,,3 Objanienia jak w tab. 1. / Explanatory notes as in Tab. 1. Wykazano zmniejszenie liczby bakterii mezofilnych w miazdze aloesowej przechowywanej w dwóch wartociach temperatury (tab. 3). W przypadku miazgi AS przechowywanej w temp. -1ºC redukcja wynosiła 1,74 log jtk/g i jej warto była o około 1 cykl logarytmiczny wysza ni przy zastosowaniu temp. -35ºC. Zarówno miazga z aloesu BS, jak i AS, charakteryzowały si znacznie wysz redukcj bakterii mezofilnych wówczas, gdy miazg przechowywano w temp. -1ºC (tab. 3).

WPŁYW WARUNKÓW ZAMRAALNICZEGO PRZECHOWYWANIA NA MIKROFLOR MIAZGI ALOESOWEJ 177 Porównanie wpływu warunków zamraalniczego przechowywania na zachowanie drobnoustrojów w zalenoci od sposobu preparowania lici aloesu pozwoliło na stwierdzenie, e w miazdze BS wystpował znacznie wikszy stopie redukcji liczby drobnoustrojów. W próbie kontrolnej liczba bakterii mezofilnych zasiedlajcych miazg z aloesu BS, przechowywan w temp. -1ºC, wynosiła 4,44 log jtk/g, po 3 dniach przechowywania zmniejszenie populacji wynosiło 1 cykl logarytmiczny, a po 6 dniach przechowywania w stanie zamroonym 2 cykle logarytmiczne. Liczba bakterii mezofilnych w miazdze aloesowej AS wynosiła po 6 dniach przechowywania rednio 2,63 log jtk/g. W tym samym okresie w miazdze pochodzcej z aloesu pozbawionego skóry BS, składowanej w temp. -35ºC, nastpiło zmniejszenie ogólnej liczby drobnoustrojów o 1,3 log jtk/g. T a b e l a 3 Ogólna liczba bakterii mezofilnych w miazdze aloesowej przechowywanej w temp. -1ºC i -35ºC. Total count of mesophillic bacteria in the aloe pulp stored at -1 C and -35 C. Czas przechowywania Period of storing Liczba bakterii [log jtk/g] Count of bacteria [log cfu/g] AS -1 C AS -35 C BS -1 C BS -35 C Próba kontrolna Control sample 3 dni 3 days 6 dni 6 days Max X min max X min max X min max X min 5,2 4,74 2,4 5,2 4,74 2,4 4,7 4,44 4,4 4,7 4,44 4,4 3,7 3,23 2,15 4,4 4,9 2, 3,11 3,44 1,6 3,72 3,3 2,2 3,5 3, 1,95 4,4 3,9 2, 3,25 2,63 1,3 3,2 3,13 2,14 Objanienia jak w tab. 1. / Explanatory notes as in Tab. 1. Wykazano równie zmniejszenie liczby grzybów strzpkowych podczas mroenia i przechowywania miazgi aloesowej (tab. 4). Zmiany te stwierdzono w miazdze AS, przechowywanej w temp. -1ºC. Pocztkowa liczba grzybów strzpkowych zasiedlajca wie miazg AS wynosiła rednio 4,56 log jtk/g, natomiast po 6 dniach ju tylko 1,45 log jtk/g. Obserwowana redukcja liczby grzybów strzpkowych wynosiła 3 cykle logarytmiczne (tab. 4). Miazga AS zamraalniczo przechowywana w temp. -35ºC wykazywała zmniejszenie liczby grzybów o 2 cykle logarytmiczne. Po pierwszym okresie przechowywania liczba grzybów strzpkowych zmniejszyła si z 4,56 do 2,75 log jtk/g, jednak po dalszych 3 dniach liczba tych drobnoustrojów wzrastała. Po pierwszych 3 dniach mroenia miazgi aloesowej BS, zarówno w temp. - 35ºC, jak i w -1ºC, zaobserwowano zahamowanie rozwoju grzybów o około 1,5 cyklu

17 Izabela Steinka, Anita Kukułowicz logarytmicznego. Po kolejnych 3 dniach przechowywania w temp. -35ºC wystpował nieznaczny wzrost liczby pleni, natomiast w przypadku temp. -1ºC obserwowano dalsz redukcj tych grzybów (tab. 4). T a b e l a 4 Ogólna liczba grzybów strzpkowych w miazdze aloesowej przechowywanej w temp. -1ºC i -35ºC. Total count of moulds in the aloe pulp stored at -1ºC and -35ºC. Czas przechowywania Period of storing Liczba grzybów [log jtk/g] Count of moulds [log cfu/g] AS -1 C AS -35 C BS -1 C BS -35 C Próba kontrolna Control sample 3 dni 3 days 6 dni 6 days Max X min max X min max X min max X min 4,9 4,56 2,9 4,9 4,56 2,9 2,91 3,4 2,52 2,91 3,4 2,52 1,4 1,5 1, 2,9 2,75 1,9 2,41 1,9 1, 2,2 1,5 1,2 2,11 1,45 3,96 3,46 2, 2,17 1,6 2,52 2,26 1,7 Objanienia jak w tab. 1. / Explanatory notes as in Tab. 1. Populacja drody ulegała zmniejszaniu bez wzgldu na form i temperatur zamraalniczego przechowywania miazgi aloesowej (tab. 5). Wiksz redukcj liczby tych mikroorganizmów zaobserwowano w miazdze AS, przechowywanej w temp. -1ºC ni w -35ºC (tab. 5). Równie miazga z aloesu BS charakteryzowała si wysz dynamik redukcji drody w temp. -1ºC. W temp. -35ºC redukcja liczby drody była nieznaczna. Porównujc obie formy aloesu poddane zamroeniu i przechowywane przez 6 dni w tej samej temperaturze mona stwierdzi, e istotne hamowanie wzrostu drody obserwowano w miazdze z aloesu AS i było ono bardziej intensywne ni w miazdze BS. Stwierdzone w pracy zmniejszenie liczby mezofilnych tlenowców było zbiene z wczeniejszymi wynikami bada Steinki i Stankiewicz [1], dotyczcymi wpływu mroenia aloesu na mikroflor pozyskiwanej pulpy. Zgodnie z wytycznymi UE [11] zanieczyszczenie aloesu mikroflor mezofiln nie powinno przekracza 1 5 jtk/g. Brak jest danych dotyczcych liczby grzybów. Ten rodzaj tkanki moe by porównany z tkank mikkich owoców jagodowych. Zgodnie z rozporzdzeniem Ministra Zdrowia [7] ogólna liczba bakterii w tych owocach w stanie zamroenia nie powinna przekracza poziomu 1 5 jtk/g [7]. Poziom zanieczyszczenia mikrobiologicznego kolejnych partii badanych lici aloesowych uwarunkowany był sposobem jego uprawy oraz zbioru. Jednak porównujc wyniki przeprowadzonych bada z wymaganiami

WPŁYW WARUNKÓW ZAMRAALNICZEGO PRZECHOWYWANIA NA MIKROFLOR MIAZGI ALOESOWEJ 179 powyszego rozporzdzenia, nie stwierdzono przekroczenia podanego poziomu. Podczas przechowywania miazgi aloesowej w stanie zamroonym liczba mezofili nie przekraczała wartoci 1 4 jtk/g. Rozporzdzenie Ministra Zdrowia regulujce stan mikrobiologiczny owoców mroonych okrela równie warto progow liczby pleni i drody, wynoszc 5, 1 2 jtk/g [7]. Wyniki oznacze mikrobiologicznych badanej miazgi aloesowej przed zamraalniczym przechowywaniem wykazywały wartoci znacznie przekraczajce podane wymagania. Przechowywanie homogenatu w stanie zamroonym wpłynło na zmniejszenie stopnia zanieczyszczenia pleniami. T a b e l a 5 Ogólna liczba drody w miazdze aloesowej przechowywanej w temp. -1ºC i -35ºC. Total count of yeasts in the aloe pulp stored at -1ºC and -35ºC. Czas przechowywania Period of storing Liczba drody [log jtk/g] Count of yeasts [log cfu/g] AS -1 C AS -35 C BS -1 C BS -35 C Próba kontrolna Control sample 3 dni 3 days 6 dni 6 daysm Max X min max X min max X min max X min 3,76 3,53 2,57 3,76 3,53 2,57 2,41 2,24 1,7 2,41 2,24 1,7 2,66 2,12 3,4 2,66 2,17 2,44 1,93 1,4 2,76 2,19 1,3 2,4 1,72 2,92 2,56 1,9 2,25 1, 2,62 2,5 1, Objanienia jak w tab. 1. / Explanatory notes as in Tab. 1. Na przeywalno mikroorganizmów zasiedlajcych mroone tkanki rolinne wpływ wywierało wiele czynników tj.: skład i rodzaj surowca, jego wyjciowy stan mikrobiologiczny, warunki higieniczne zamraania, czas przechowywania, [1, 4]. Poziom redukcji mikroorganizmów zasiedlajcych obie formy mroonej miazgi aloesowej moe by zrónicowany ze wzgldu na składniki pozostajce w pulpie po usuniciu skóry. Wiksza redukcja mikroorganizmów stwierdzona w przypadku miazgi z aloesu AS zwizana jest zapewne z nakładajcym si oddziaływaniem składników biostatycznych oraz kryształów lodu tworzcych si w czasie zamraania. Redukcja drobnoustrojów w homogenacie lici aloesu moe by wynikiem krystalizacji wody powodujcej rónice cinie osmotycznych midzy rodowiskiem a tkank [11]. T a b e l a 6 Równania regresji opisujce zmiany liczby drobnoustrojów w czasie przechowywania miazgi aloesowej.

1 Izabela Steinka, Anita Kukułowicz Regression equations describing changes in the count of micro-flora grown in the aloe pulp stored. Rodzaj mikroorganizmów Type of micro-organisms Staphylococcus aureus koagulazoujemny coagulase-negative Staphylococcus aureus koagulazododatni coagulase-positive Bakterie mezofilne Mesophillic bacteria Grzyby strzpkowe Moulds Drode Yeasts Temp. przechow. Temperature of storing Parametry równa Parameters of equations AS -1ºC a = -,27; b = 3,93,14 AS -35ºC a =,445; b = 1,3967,9 BS -1ºC a = -,23; b = 2,19,95 BS -35ºC a = -,515; b = 3,66,2 AS -1ºC a = -,77; b = 2,21,95 AS -35ºC a = -,42; b = 1,667,44 BS -1ºC a = -,115; b =,4,1 BS -35ºC a =,35; b =,267,75 AS -1ºC a = -,7; b = 5,3967,4 AS -35 C a = -,3; b = 5,3,5 BS -1ºC a = -,655; b = 4,9333,4 BS -35ºC a = -,95; b = 5,3133,99 AS -1ºC a = -1,555; b = 5,64,7 AS -35ºC a = -,55; b = 4,69,36 BS -1ºC a = -,9; b = 4,1,7 BS -35ºC a = -,57; b = 3,6433,5 AS -1ºC a = -,95; b = 4,2667,9 AS -35ºC a = -,45; b = 3,67,2 BS -1ºC a = -,22; b = 2,43,94 BS -35ºC a = -,95; b = 2,35,93 Objanienia: / Explanatory notes: AS miazga aloesowa - licie homogenizowane ze skór / aloe pulp leaves homogenized with their skin, BS miazga aloesowa licie homogenizowane bez skóry / aloe pulp leaves homogenized with their skin peeled, a, b współczynniki liniowe równa regresji / linear parameters of regression equations, R 2 współczynnik determinacji / determination coefficient. R 2 Zmiany liczby populacji drobnoustrojów w czasie przechowywania miazgi aloesowej opisano równaniami regresji prostoliniowej. Zmiany populacji drobnoustrojów, takich jak drode i mezofile tlenowe w czasie zamraalniczego przechowywania miazgi charakteryzowały wysokie współczynniki determinacji R 2 =,7 -,99, wskazujce na wysoki stopie dopasowania wartoci empirycznych do prognozowanych (tab. 6). Współczynniki determinacji (R 2 =,36;,5;,44;,14;,1) równa regresji wyznaczonych w celu oceny wzrostu grzybów strzpkowych i gronkowców w aloesie wskazuj, e poza czasem przechowywania inne czynniki mogły wywiera wpływ na zachowanie populacji zasiedlajcych badan miazg.

WPŁYW WARUNKÓW ZAMRAALNICZEGO PRZECHOWYWANIA NA MIKROFLOR MIAZGI ALOESOWEJ 11 Wnioski 1. Na zmienno mikroflory miazgi aloesowej istotny wpływ wywierała wysoko stosowanej temperatury zamraalniczego przechowywania, czas przechowywania oraz sposób preparowania tkanki (homogenizacja lici aloesu ze skór lub po usuniciu skóry). 2. Wikszy stopie redukcji liczby gronkowców, grzybów strzpkowych oraz drody stwierdzono w przypadku miazgi z aloesu ze skór, przechowywanej w temp. -1ºC. 3. Zamraalnicze przechowywanie miazgi aloesowej w temp. -1ºC było skutecznym działaniem w celu zmniejszenia liczby mikroorganizmów zasiedlajcych badany materiał. Literatura [1] Burbianka M., Pliszka A., Burzyska H.: Mikrobiologia ywnoci. PZWL. Warszawa 193. [2] Douglas L.: Archer Freezing: An underutilized food safety technology. Int. J. Food Microbiol., 24, 9, 127-13. [3] Farkas J.: Irradiation as a method for decontaminating food. Int. J. Food Microbiol., 199, 44, 19-24. [4] Gruda Z., Postolski J.: Zamraanie ywnoci. WNT. Warszawa 1999. [5] Kołoyn-Krajewska D., Trzskowska M.: Słownik terminologii z zakresu zapewnienia bezpieczestwa zdrowotnego ywnoci. http://www.cbr.edu.pl [6] PN-9/A-7552/4. Przetwory owocowe, warzywne i warzywno-misne. Metody bada mikrobiologicznych. Sposób pobierania i przygotowywania prób do bada mikrobiologicznych. [7] Rozporzdzenie Ministra Zdrowia z dn. 13.1.23 r. w sprawie maksymalnych poziomów zanieczyszcze chemicznych i biologicznych, które mog znajdowa si w ywnoci, składnikach ywnoci, dozwolonych substancjach dodatkowych, substancjach pomagajcych w przetwarzaniu albo na powierzchni ywnoci. Dz. U. 23. Nr 37 poz.326, zał. 7. [] Steinka I., Kukułowicz A.: Próba optymalizacji jakoci twarogów za pomoc aerozolu aloesowego. Bromatol. Chemia Toksykol., 23, XXXVI, 4, 341-346. [9] Steinka I., Sposób antygronkowcowej suplementacji skrzepu twarogowego. P3466, Biuletyn Urzdu Patentowego, 23, 17 (721), 3. [1] Steinka I., Stankiewicz J.: Ocena wpływu mroenia aloesu na mikroflor pozyskiwanej pulpy. Post. Mikrobiol. 24, 43 Supl., 499. [11] Quality control methods for medicinal plant. Geneva. Working document QAS/5.131/Rev., 25, 1, 37. [12] Zaleski J.: Mikrobiologia ywnoci pochodzenia zwierzcego. WNT. Warszawa 195 THE EFFECT OF FREEZING STORAGE CONDITIONS ON THE MICRO-FLORA OF ALOE PULP S u m m a r y

12 Izabela Steinka, Anita Kukułowicz The objective of the investigations was to estimate the effect of freezing storage conditions on forming the microbiological quality of aloe pulp. The material investigated constituted three-year-old aloe leaves (Aloe arboresces), which were homogenized: one portion of the leaves was homogenized with their skin, and the other portion - after the skin was peeled. The aloe pulp was packed in PA/PE bags, hermetically closed, and frozen. There was determined the effect the 3 day and 6 day storage temperatures of -1ºC and -35ºC exerted on the development of counts of staphylococci, yeast, moulds and mesoplillic microflora grown in the aloe pulp during the freezing storage. It was proved that the freezing storage of aloe pulp had a diversified impact on the survival and growth of the micro-organisms groups investigated. It was found that the temperature of freezing storage and the method of preparing the aloe plant significantly impacted the count of micro-organisms grown in the aloe pulp. The results of investigations conducted showed that the freezing storage of a homogenized aloe plant at a temperature of -1ºC caused a decrease in the count of micro-organisms grown in aloe pulp. Key words: aloe, pulp, micro-flora, freezing, storage