Prognozy makroekonomiczne dla Polski i najważniejsze trendy kształtujące polską gospodarkę Przegląd trendów gospodarki Polski przemysł bardzo odporny Str. Prognozy PKB Prognozy wysokie, niektóre już są obniżane Str. 5 Heatmapa koniunktury Pierwsze symptomy ochłodzenia koniunktury Str. 4 Prognozy inflacji Oczekiwany spadek inflacji w dalszej części roku Str. 6
PRZEGLĄD Gospodarka w pigułce Inflacja WZROST GOSPODARCZY W % STREFIE EURO W 8 WYNIESIE,4 PROC sierpień, r/r WEDŁUG KONSENSUSU EKONOMISTÓW RYNKOWYCH PKB 5,% II kwartał, r/r Bezrobocie 5,9% lipiec Przemysł,% lipiec, r/r Opinie rynkowe Zakładając, że w kolejnych kwartałach tempo wzrostu PKB utrzyma się na poziomie z drugiego kwartału 8 roku licząc na danych wyrównanych sezonowo roczne tempo wzrostu w drugiej połowie bieżącego roku obniży się w okolice 4,5 proc., a w 9 roku spadnie już poniżej 4 proc Teresa Czerwińska, Minister Finansów, 4.8.8 Inwestycje wzrosły w II kwartale jedynie o 4,5% r/r. Gdyby nie samorządy, wzrost inwestycji wyniósłby (słownie - zero). mbank Research,.8.8 W II kwartale dynamika wydatków majątkowych JST wyniosła % r/r. Implikacje: ten cykl wyborczy jest monstrualny; duża część spiętrzenia to zasługa wyborów; wkład inwestycji JST do wzrostu PKB w II kwartale to ok,8 pkt proc. mbank Research, 4.8.8
Tysiące TRENDY Główne trendy w gospodarce Ceny w budownictwie szybko rosną Wzrosty cen w budownictwie tak często zgłaszane przez przedsiębiorców znajdują swoje odzwierciedlenie w oficjalnych danych GUS Ceny produkcji budowlano-montażowej wzrosły w lipcu aż o, proc.. Ale znaczenie ma nie sama wartość wskaźnika lecz kierunek i tempo zmian. Wartość, jest najwyższym wzrostem od listopada 8 roku. Wszystko wskazuje więc na to, że presja inflacyjna w budowlance (ale też w przemyśle)będzie rosnąć przeciwnie do cen konsumentów. Pojawia się więc problem z rentownością koszty rosną, a ceny nie za bardzo. Jedynym wyjściem jest więc spadek zysków. Dynamika cen w budownictwie wg GUS w porównaniu z dynamiką cen konsumpcyjnych,5,,5 Budownictwo CPI,,,5,, - -, -,5 sty 6 lip 6 sty 7 lip 7 sty 8 lip 8 Zezwolenia na pracę dla cudzoziemców Ogółem Ukraina 6 5 5 9 5 4 5 6 7 Coraz więcej imigrantów zarobkowych Wiele się mówi na temat znacznego napływu imigrantów zarobkowych do Polski, ale nadal istnieje poważny problem związany z metodą liczenia skali tego zjawiska. Z danych za 7 rok wynika, że wydano aż 6 tys. zezwoleń na pracę. 7 proc. z nich wydano Ukraińcom. Z kolei w I półroczu 8 roku wydano aż 48 tys. zezwoleń, co sugeruje, że obecny rok może zakończyć się przekroczeniem tys. Istotną, szybko rosnącą grupą pozostają Nepalczycy i Hindusi. W pierwszych 6 miesiącach obecnego roku wydano zgodę na pracę 7 obywatelom Indii i aż 94 obywatelom Nepalu. Dołączyć do nich mogą za niedługo również Filipińczycy. Polski przemysł bardzo odporny Jednym z najsilniejszych powiązań gospodarczych ostatnich lat jest to między polskim a niemieckim (szerzej europejskim) przemysłem. Dane za ostatnie kilka miesięcy wskazują jednak, że powiązanie to zepsuło się. O ile spowolnienie w Polsce było widoczne spowolnienie w europejskim przemyśle z przełomu lat 7/8 to obecnie w Polsce produkcja przemysłowa rośnie coraz szybciej, a w UE coraz wolniej. Dlaczego? Wydaje się, że to zasługa boomu budowlanego, który napędza zamówienia w polskim przemyśle. Jak ten efekt się skończy to czeka nas najprawdopodobniej ochłodzenie koniunktury. Produkcja przemysłowa Polska vs. UE Średnia -miesięczna dynamika r/r 9 8 7 6 5 4 Polska UE sty 5 paź 5 lip 6 kwi 7 sty 8,9 7,
MONITORING BIEŻĄCY Heatmapa koniunktury Pierwsze symptomy końca boomu? Chociaż polska gospodarka nadal jest dość rozgrzana widoczne są już pewne (choć niewielkie) objawy słabnięcia tempa wzrostu. Najistotniejszym wskaźnikiem na przełomie sierpnia i września wydają się być pogarszające się indeksy koniunktury GUS. Gospodarka realna, a w szczególności produkcja przemysłowa i budowlana, jak na razie trzymają się dobrze jakby nie doświadczając osłabienia europejskiego przemysłu. Widać jednak, że gorsza koniunktura w UE odbija się negatywnie poprzez osłabienie tempa wzrostu eksportu towarów. Inflacja natomiast od trzech miesięcy (uwzględniając dane z Szybkiego Szacunku za sierpień) utrzymuje się na poziomie proc, wskazujące na krótkoterminową stabilizację zmian cen (pomimo koloru czerwonego na heatmapie). Podaż pieniądza powoli rośnie o ile na początku roku oznaczyliśmy jej wzrost najciemniejszym kolorem niebieskim to obecna dynamika zbliża się do średnioterminowej średniej. Miesięczne dane ekonomiczne Kluczowe wskaźniki wykorzystywane do analizy bieżącej koniunktury, kolory oznaczają odchylenia od 4-letniej średniej (szczegóły w notce metodologicznej), * - dane z Eurostatu w celu zgodności z danymi z raportu o CEE aktywność gospodarcza wrz 7 paź 7 lis 7 gru 7 sty 8 lut 8 mar 8 kwi 8 maj 8 cze 8 lip 8 sie 8 Indeks koniunktury GUS, w pkt. 6,5 6,5 7,9 9, 8,6 6, 6,7,,8,4, 8,5 Produkcja przemysłowa (SA)*, % rdr 6,9, 7, 7,5 6,5 7, 5, 6, 7, 6,6 7,9 Produkcja budowlana (SA)*, % rdr 8,7 9,6 7,4 8,7,,8 8, 7,6 4,, 6,6 Eksport towarów, % rdr,5 5,8 5,5,6, 5,9 -,6 8,9,7 9, Import towarów, % rdr 8,9 5,4 5,9,9 6,7 8,,4,,5, Sprzedaż detaliczna (SA)*, % rdr 5,9 6,6 8,4 8,6 5,4 7, 6, 7,8 8, 7,7 7,6 ceny Inflacja CPI, % rdr,,,5,,9,4,,6,7,,, Inflacja bazowa, % rdr,,8,9,9,,8,7,6,6,6 Zatrudnienie, % rdr 4,5 4,4 4,5 4,6,8,7,7,7,7,7,5 rynek pracy Wynagrodzenia, % rdr 6, 7,4 6,5 7, 7, 6,8 6,7 7,8 7, 7,5 7, Stopa bezrobocia rejestrowanego, % 6,8 6,6 6,5 6,6 6,9 6,8 6,6 6, 6, 5,9 5,9 kredyt Podaż pieniądza M, % rdr 5,4 5,7 4,5 4,6 4,8 4,9 5,8 5,7 6,6 7, 7, budżet Dochody z VAT, % rdr,, 7,6 7,7-6,6, 7,4,8,7 5, -6,7 Pozytywne zaskoczenia Choć przez większość sierpnia nasz indeks zaskoczeń ekonomicznych znajdował się poniżej zera (odczyty gospodarcze były przeciętnie niższe od prognoz) to we wrześniu gospodarka zaskakuje nieznacznie in plus. Główna w tym zasługa wyższych odczytów inflacji i handlu zagranicznego. Najbardziej negatywnie zaskoczył wskaźnik PMI, który spadł we wrześniu do 5,4 z 5,9 chociaż analitycy oczekiwali wzrostu do 5,. Jest to najniższa wartość tego indykatora od października 6 roku. Indeks zaskoczeń ekonomicznych SpotData,5,, - -, sie 7 lis 7 lut 8 maj 8 sie 8 4
PROGNOZY 5 proc. pobite ponownie! Według pierwszych odczytów GUSu realny wzrost PKB w II kwartale 8 roku nadal wynosi powyżej 5 proc. aż 5, proc. Przyczyniły się do tego zdaniem ekonomistów wszystkie segmenty w największym stopniu jednak konsumpcja. Inwestycje wzrosły tylko o 4,5 proc. r/r, jednak te ze strony przedsiębiorstw prywatnych praktycznie ani drgnęły. Biorąc pod uwagę przyspieszenie inwestycji samorządów (wzrosty o ponad proc. r/r) i dużych firm sugeruje to, że w przypadku mniejszych firm mamy wręcz do czynienia z zapaścią inwestycyjną. Ważnym motorem wzrostu, poza popytem krajowym, jest sektor budowlany. Prognozy PKB Dynamika PKB r/r ceny stałe roku poprzedniego 6 5 4 wrz mar wrz mar 5 wrz 6 mar 8 5, Konsensus prognoz PKB na koniec 8 5,5 5, 4,5 4,,5, zasięg min-max,5 lis 7 sty 8 mar 8 maj 8 lip 8 4,7 Ryzyka dla wysokich prognoz Pod koniec sierpnia aż dwa z ankietowanych przez nas banków oczekiwały, że rok 8 zakończy się wzrostem równym 5 proc. Głównym argumentem za takim scenariuszem pozostają silny rynek wewnętrzny, odporność polskiego przemysłu na osłabienie w strefie euro oraz boom w budowlance i inwestycjach samorządowych. Przesuwane są też oczekiwania odnośnie szczytu cyklu inwestycyjnego na II połowę roku. Widać też, że coraz więcej ekonomistów bankowych zauważa ryzyka dla realizacji tak wysokiej dynamiki wzrostu. Stąd też wynika np. rewizja prognoz w dół przez Credit Agricole z 5 do 4,8 proc. czy banku Millenium z 4,8 do 4,7 proc. Konsensusy prognoz na kolejne lata zmienna 5 6 7 8 9 PKB, rdr w cenach stałych,8, 4,6 4,8,9 konsumpcja prywatna, rdr w cenach stałych,,9 4,8 4,6,8 inwestycje, rdr, w cenach stałych 6, -8,,4 8,4 4,8 Prognozy 5
PROGNOZY Prognozy inflacji i bezrobocia Od trzech miesięcy proc. Inflacja mierzona indeksem CPI wyniosła w sierpniu % rok do roku. Od trzech miesięcy roczna zmiana cen wynosi dokładnie tyle samo. Jest to jednak wartość cały czas niższa od celu inflacyjnego. Obecnie najważniejsze są dwa kanały zmian cen: rosnące ceny ropy naftowej i słabszy niż rok temu złoty sprzyjają drożeniu paliw, które w sierpniu były aż o 5, proc. wyższe niż przed rokiem. Obniża się z kolei dynamika cen żywności osiągając w sierpniu, proc. Od sierpnia podwyższone zostały też taryfy za gaz przeciętnie rachunki mają być wyższe o,6 proc r/r. Dynamika inflacji r/r,,5,,5,, - -, -,5 -, sie 4 sie 5 sie 6 sie 7 sie 8 Konsensus prognoz inflacji na koniec 8,5,5 zasięg min-max lis 7 sty 8 mar 8 maj 8 lip 8,7 Stabilne prognozy inflacji Według konsensu prognoz rynkowych inflacja na koniec 8 roku wyniesie,7%. Wpływ na spadek tempa inflacji mają mieć trzy kluczowe czynniki. Pierwszym z nich jest wysoka baza w listopadzie 7 inflacja wyniosła aż,5 proc. rr/r. Analitycy przewidują również spadek dynamiki wzrostu cen paliw po części też efekt bazy. Kolejnym czynnikiem ma być spadek cen żywności. Ma być on jednak niższy od wcześniejszych oczekiwań ze względu na suszę. Najprawdopodobniej wzrosną ceny pieczywa, warzyw i owoców a spadną ceny mięsa z uwagi na zwiększony ubój zwierząt, dla których zabraknie paszy. Konsensus prognoz na kolejne lata zmienna 5 6 7 8 9 inflacja CPI, średnioroczna -,9 -,6,,7, stopa bezrobocia rejestrowanego, koniec okresu przeciętne wynagrodzenie, rdr, nominalnie w sektorze przedsiębiorstw 9,7 8, 6,6 5,8 5,5,5,8 5,9 7,5 7,6 Prognozy 6
AUTORZY Kamil Pastor SpotData Ignacy Morawski dyrektor SpotData Łukasz Below SpotData Ignacy Morawski SpotData jest platformą wizualizacji i analizy danych ekonomicznych, działającą na styku Dyrektor mediów i analiz, SpotData będącą częścią Bonnier Business Polska - wydawcy Pulsu Biznesu i Bankier.pl. Analitycy SpotData zajmują się dostarczaniem firmom dedykowanych danych branżowych i ogólnogospodarczych, a także przygotowywaniem raportów specjalnych. 7