KOMENTARZ RYNKOWY Czerwiec 9 OTOCZENIE MAKROEKONOMICZNE ŁUKASZ WITKOWSKI Wykres. Produkcja przemysłowa a wskaźnik PMI. Produkcja przemysłowa r/r, wyrównana sezonowo (lewa oś) 6, PKB I PRODUKCJA PRZEMYSŁOWA Polska gospodarka jest wciąż w fazie spowolnienia. W maju dynamika produkcji przemysłowej była kolejny miesiąc z rzędu ujemna i wyniosła -,% r/r, a po uwzględnieniu czynników sezonowych -,9% r/r (we wcześniejszym miesiącu było to odpowiednio -,% r/r i. -8,% r/r). Dane o produkcji przemysłowej liczone w relacji do danych z roku poprzedniego w najbliższym okresie najprawdopodobniej wciąż będą ujemne, aczkolwiek spadki te nie będą już pogłębiane i produkcja powinna stabilizować się na bieżącym poziomie. Tę poprawę sygnalizuje również wskaźnik PMI (Wykres ), który ponownie nieznacznie wzrósł i wyniósł punkty, co oznacza, że od swojego dołka w grudniu zeszłego roku jest już większy o prawie punktów. W związku z powyższym wzrost gospodarczy w całym 9 roku szacujemy na poziomie -% r/r. Wskaźnik PMI (Indeks aktywności gospodarczej w sektorze wytwórczym) ze względu na swoją istotną korelację z dynamiką produkcji przemysłowej w długim okresie może być traktowany jako wskaźnik wyprzedzający dynamikę PKB. - - kwi- Wskaźnik menedżerów logistyki PMI (prawa oś) Źródło: Dane GUS i Markit Economics. INFLACJA kwi- kwi- kwi- kwi- Inflacja w maju obniżyła się z poziomu,% r/r do,6% r/r (Wykres ) i w najbliższych miesiącach spodziewany jest jej dalszy spadek. Przyczyną spadku inflacji w kwietniu był przede wszystkim efekt bazy związany ze znaczną podwyżką cen gazu w ubiegłym roku, co spowodowało spadek cen w kategorii użytkowanie mieszkania i nośniki energii. Na niższą inflację wpłynęły również niższe niż w ubiegłym miesiącu ceny żywności. Na początku bieżącego miesiąca Ministerstwo Finansów podało swoją prognozę inflacji za czerwiec na poziomie,% r/r. Tak jak pisaliśmy poprzednio, inflacja w kwietniu najprawdopodobniej osiągnęła swój szczyt w tym roku i w kolejnych miesiącach będzie kształtowała się w okolicach górnego przedziału celu inflacyjnego banku centralnego (,%-,%). W przypadku ponownego odbicia cen surowców na rynkach międzynarodowych, wzrostu cen żywności oraz nagłego istotnego osłabienia złotego, co jednak naszym zdaniem w chwili obecnej wydaje się znacznie mniej prawdopodobne niż jeszcze kilka miesięcy temu, widzimy ryzyko wyższej inflacji, pomimo oczekiwanego istotnego spowolnienia gospodarczego.,,,,,,
Wykres. Inflacja a cel inflacyjny NBP. 9 8 7 6 - kwi- kwi- kw i- Źródło: Dane GUS i NPB. RYNEK PRACY Inflacja CPI r/r Inflacja PPI r/r Górna granica celu inflacyjnego Cel inflacyjny NBP Dolna granica celu inflacyjnego Inflacja bazowa (po wyłączeniu cen żywności i cen energii) kw i- kw i- Na rynku pracy wciąż mamy do czynienia z publikacją coraz słabszych danych (Wykres ). Dynamika płac w sektorze przedsiębiorstw wyniosła,8% r/r (w porównaniu do,8% r/r w kwietniu), a w ujęciu realnym zaledwie,% r/r (,8% r/r miesiąc wcześniej). Naszym zdaniem w najbliższych miesiącach dynamika płac będzie nadal spadała. Z miesiąca na miesiąc obniża się dynamika zatrudnienia, która w maju spadła piętnasty miesiąc z rzędu i po raz kolejny była na poziomie ujemnym (-,7% r/r). Słabnie także dynamika nominalnego i realnego funduszu płac, która w maju drugi miesiąc z rzędu od ponad lat była na poziomie ujemnym i wyniosła -,% r/r. Spadek funduszu płac oznacza spadek dochodu rozporządzalnego dla gospodarstw domowych, a co za tym idzie osłabienie popytu wewnętrznego. W całym 9 roku oczekujemy znacznego pogorszenia się sytuacji na rynku pracy: dynamiki płac na poziomie około % r/r, wzrostu stopy bezrobocia do ponad % oraz ujemnej dynamiki zatrudnienia. 9 8 7 6 - Wykres. Rynek pracy w Polsce. 6% % 8% % % -% -8% Zatrudnienie, r/r Realna dynamika funduszu płac, r/r (-miesięczna średnia ruchoma) Realna dynamika płac, r/r (-miesięczna średnia ruchoma) sty-99 kwi-99 lip-99 paź-99 Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych GUS. FINANSE PUBLICZNE kw i- kw i- kwi- kwi- kw i- Po maju budżet państwa zamknął się deficytem rzędu 6, miliarda PLN, co oznacza wykonanie ponad 9% założonego deficytu na cały rok. Zgodnie z naszymi oczekiwaniami, Rząd poinformował o konieczności nowelizacji ustawy budżetowej i zwiększenia deficytu o około 9 miliardów PLN. Rząd zrewidował również swoje założenia makroekonomiczne za 9 rok (m.in. PKB szacowane jest na poziomie,% r/r w porównaniu do,7% r/r przed nowelizacją, a średnioroczna inflacja CPI na poziomie %). Zostały także zrewidowane założenia na rok, zgodnie z którymi zdaniem Rządu PKB wzrośnie o,% r/r, średnioroczna inflacja CPI wyniesie,%, a stopa bezrobocia podskoczy do poziomu,8. Naszym zdaniem sytuacja fiskalna będzie dla Polski największym problemem w kontekście przyjęcia wspólnej waluty euro. W związku z objęciem Polski procedurą nadmiernego deficytu oraz brakiem szybkich perspektyw na poprawę sytuacji krajowych finansów publicznych spodziewamy się, że Polska może wejść do strefy euro najwcześniej w roku. 6% % 8% % % -% -8%
RYNEK OBLIGACJI I RYNEK WALUTOWY ŁUKASZ WITKOWSKI W czerwcu 9 roku obserwowaliśmy niewielkie zmiany rentowności polskich obligacji: - w sektorze -letnim rentowności spadły o 8 p.b. - w sektorze -letnim rentowności spadły o p.b. - w sektorze -letnim rentowności wzrosły o p.b. Wykres. Kurs EUR/PLN i kurs USD/PLN od początku 8 roku.,,8,6,,, EUR/PLN (lewa oś) USD/PLN (prawa oś),9,8,6,,,,,9 W ubiegłym miesiącu Rada Polityki Pieniężnej obniżyła stopę referencyjną o punktów bazowych (w chwili obecnej stopa referencyjna wynosi,% i jest najniższa w historii). Decyzja ta będąc zgodną z oczekiwaniami uczestników rynku, nie miała wpływu na rynek obligacji. NBP przedstawił jednocześnie najnowszą projekcję inflacyjną i projekcję PKB, które pokazały zarówno niższą ścieżkę inflacji i PKB w porównaniu do wcześniejszej projekcji z lutego. Nowa projekcja oraz gołębie wypowiedzi niektórych członków RPP, a także rozwój sytuacji gospodarczej na świecie spowodowały spadek rentowności na rynku pieniężnym w Polsce. Czerwiec 9 roku przyniósł na rynku walutowym lekkie uspokojenie w całym miesiącu kurs złotego do euro i dolara amerykańskiego zmienił się nieznacznie, a zakres zmienności nie przekraczał groszy (Wykres ). Miniony miesiąc na rynku walutowym był kolejnym, świadczącym o powolnym normowaniu się sytuacji globalnej i spadku awersji do ryzyka. Kurs EUR/PLN wciąż wyraźnie nie złamał wzrostowej linii trendu zapoczątkowanej w połowie sierpnia 8 roku i cały czas możliwe jest krótkoterminowe osłabienie się złotego. Taki scenariusz jest jednak w naszym przekonaniu mało prawdopodobny. W średnim i długim okresie jesteśmy nastawieni pozytywnie do polskiej waluty i oczekujemy jej ponownego umocnienia, acz nie do takich poziomów, jak miało to miejsce w połowie 8 roku. Przy wciąż dużej niepewności co do rozwoju sytuacji na rynkach finansowych oraz wzrostu gospodarki globalnej ciężko jest prognozować skalę umocnienia się złotego w nawiązaniu do konkretnego horyzontu czasowego.,8,6,,, gru 7 sty 8 lut 8 mar 8 kwi 8 maj 8 cze 8 lip 8 sie 8 wrz 8 paź 8 lis 8 gru 8 sty 9 lut 9 mar 9 kwi 9 maj 9 cze 9 Źródło: Dane NBP. Zgodnie z naszymi oczekiwaniami Rada Polityki Pieniężnej w czerwcu obniżyła stopy procentowe. Najprawdopodobniej była to ostatnia lub przedostatnia obniżka w bieżącym cyklu. Możliwa jest jeszcze jedna obniżka stopy referencyjnej, która będzie jednak uzależniona od napływających danych oraz sytuacji globalnej. Kolejne dane makroekonomiczne będą potwierdzały słabą kondycję polskiej gospodarki, co nie będzie już jednak miało istotnego przełożenia na wzrost cen polskich papierów dłużnych. W ostatnim okresie rentowności polskich obligacji długoterminowych osiągnęły takie poziomy, które w obecnej sytuacji można uznać za atrakcyjne, tym bardziej, że rynek w pełni zdyskontował już zwiększenie deficytu budżetowego, a w miesiącach letnich podaż na rynku pierwotnym tych papierów będzie mocno ograniczona. Ponadto w najbliższych tygodniach wsparciem dla polskich papierów dłużnych (i innych aktywów finansowych) będzie kontynuacja większego apetytu na ryzyko na świecie w związku z poprawą sentymentu i powolnym powrotem stabilności na rynkach międzynarodowych.,7,6,,,,
RYNEK AKCJI MARCIN WINNICKI RYNEK SUROWCÓW MICHAŁ HOŁDA W czerwcu pozytywne nastroje na GPW były kontynuowane. Indeksy WIG oraz WIG wzrosły po odpowiednio,7% oraz,%. Mniej bo,% zyskał natomiast indeks MWIG. W regionie mocno rosła giełda w Istambule, gdzie tamtejszy indeks zyskał w czerwcu,%. Główne rynki zachodnioeuropejskie zanotowały gorsze stopy zwrotu niż rynek warszawski, gdzie DAX spadł o blisko,7%, natomiast CAC spadł o,%. Praktycznie swojej wartości nie zmienił amerykański indeks S&P. Ze spółek z indeksu WIG największe wzrosty zanotowały: GTC (+7,%), BRE (+6,%), KGHM (+6,%), zaś największe spadki PKN (-9%) oraz TVN (-7,%). Pozytywny sentyment na akcjach utrzymuje się w związku z przekonaniem inwestorów, że dno recesji zostało już osiągnięte i w roku globalna gospodarka powoli zacznie wychodzić z kryzysu. Inwestorzy wierzą również, że spółki (w tym banki) stopniowo zaczną poprawiać swoje wyniki i nie będą już potrzebowały dużych zastrzyków gotówki, aby nie zbankrutować. Wydaje się, że sporo oczekiwań, szczególnie odnośnie co do wyników spółek, może być zbyt optymistycznych. Biorąc również pod uwagę to, że indeksy od swoich lutowych dołków wzrosły po kilkadziesiąt procent, uważam, że rynek akcji wchodzi w okres spadków, które mogą znieść sporą część wzrostów z ostatnich miesięcy. W czerwcu 9 roku indeks szerokiego rynku surowców Reuters/Jefferies CRB spadł o,%. Sytuacja w poszczególnych segmentach rynku towarowego była zróżnicowana, jednakże w większości grup surowców nastąpiła korekta wzrostów notowanych w kilku ubiegłych miesiącach. Ceny ropy naftowej na giełdzie w Nowym Jorku wzrosły o,%, oleju opałowego o,6%, natomiast benzyny spadły o,8%. Pozytywny wpływ na notowania ropy naftowej miały dane dotyczące poziomu zapasów tego surowca w Stanach Zjednoczonych, które od kilku tygodni wykazują tendencję spadkową. Sytuacja na rynku produktów przerobu ropy naftowej, w tym głównie benzyny, nie była już tak pozytywna, ponieważ publikowane dane świadczą o narastaniu ich zapasów. Fakt ten może tłumaczyć zwiększona produkcja ze strony rafinerii pragnących przygotować się na nadchodzący sezon letni, w którym zapotrzebowanie na paliwa tradycyjnie wzrasta. Segmentem rynku surowców, w którym notowania w czerwcu w dalszym ciągu rosły są metale przemysłowe ceny miedzi na giełdzie w Londynie wzrosły o,8%, aluminium o,%, a niklu o,%. Powodem tych wzrostów była kontynuacja pozytywnych danych makroekonomicznych, głównie z gospodarek azjatyckich. Z drugiej jednak strony, zakończenie programu zakupów metali na światowych giełdach, o którym informowała chińska agencja rezerw strategicznych, może spowodować realizację zysków przez część inwestorów. Zwłaszcza że silne dotychczasowe wzrosty przyciągnęły na londyńską giełdę metali wielu nowych inwestorów, co wskazuje na ryzyko gwałtownych ruchów cen w ślad za zmieniającymi się nastrojami na innych rynkach. Dla kruszców czerwiec był miesiącem spadków złoto na londyńskim rynku metali potaniało o,%, a srebro o,%. Ceny metali szlachetnych zmieniają się bowiem w kierunku przeciwnym do zmian wartości dolara amerykańskiego na rynku walutowym, dlatego czerwcowemu umocnieniu dolara towarzyszyły spadki notowań kruszców. Mimo
iż w ostatnim okresie napływy środków do funduszy inwestujących w złoto spowolniły, w dalszym ciągu istnieją średnioterminowe przesłanki wzrostu notowań metali szlachetnych (możliwe osłabianie się dolara amerykańskiego, prawdopodobny wzrost inflacji). Ceny zbóż w czerwcu gwałtownie spadły pszenica na giełdzie w Chicago potaniała o 9,8%, a kukurydza o,%. Głównym powodem tej przeceny była publikacja przez amerykański departament rolnictwa rocznego raportu o powierzchni upraw rolnych, który wskazywał na większe niż oczekiwane uprawy zbóż. Natomiast notowania soi wzrosły w tym okresie o,6%, co miało związek z rosnącym importem przez Chiny, niskim poziomem zapasów w Stanach Zjednoczonych oraz mniejszymi niż wcześniej oczekiwano prognozami zbiorów w Argentynie. Notowania cukru na giełdzie w Nowym Jorku wzrosły o 7,9% w związku z rosnącym importem przez największego konsumenta tego towaru na świecie Indie. ZASTRZEŻENIA PRAWNE Niniejszy dokument przeznaczony jest wyłącznie dla klientów BPH Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych SA (BPH TFI) i nie jest przeznaczony do publicznej wiadomości. Publikowanie w prasie lub w Internecie w części lub całości niniejszego opracowania wymaga zgody sporządzających komentarz. Materiał został przygotowany na podstawie informacji publicznie dostępnych i źródeł uznanych przez BPH TFI za wiarygodne, ale BPH TFI nie gwarantuje i nie może zapewnić o ich dokładności, kompletności i wiarygodności. Niniejszy dokument ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi wystarczającej podstawy do podjęcia jakiejkolwiek decyzji inwestycyjnej. Opracowanie niniejsze nie ma charakteru rekomendacji dotyczącej instrumentów finansowych w rozumieniu zapisów Rozporządzenia Ministra Finansów z 9 października roku w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, ich emitentów lub wystawców. Wszystkie prezentowane opinie są opiniami własnymi BPH TFI. Pomimo dołożenia należytej staranności przy sporządzaniu niniejszego dokumentu BPH TFI nie może zapewnić, że prezentowane opinie okażą się trafne, a sytuacja na rynku nie ulegnie zmianie, w szczególności w stosunku do określonych instrumentów finansowych. Opinie BPH TFI mogą się zmieniać bez obowiązku każdorazowego informowania o tym fakcie. BPH TFI, jego pracownicy, członkowie władz ani podmioty dominujące i stowarzyszone z BPH TFI nie ponoszą jakiejkolwiek odpowiedzialności za działania lub zaniechania podjęte na podstawie niniejszego dokumentu, w szczególności za decyzje inwestycyjne podjęte na podstawie niniejszego komentarza ani za szkody poniesione w wyniku tych decyzji inwestycyjnych. BPH TFI jest podmiotem zarządzającym cudzym pakietem papierów wartościowych na zlecenie i jest nadzorowany przez Komisję Nadzoru Finansowego. BPH TFI, jego podmioty dominujące, zależne lub stowarzyszone są lub mogą być aktywnymi uczestnikami rynku kapitałowego w szczególności jako emitenci, subemitenci, gwaranci brokerzy, animatorzy, nabywający instrumenty finansowe na rachunek własny, prowadzący działalność inwestycyjną w pozostałym zakresie. Więcej informacji na: www.bphtfi.pl 8 9 98 98 (koszt jak za połączenie lokalne)