KARIERA BEZ GRANIC TRANSGRANICZNA ORIENTACJA ZAWODOWA W EUROREGIONIE NEISSE- NYSA Transgraniczny rynek pracy Szkolenie dla nauczycieli w ramach projektu Dolnośląskiej Izby Rzemieślniczej we Wrocławiu 20-21.02.2013 Transgraniczny rynek pracy Jelenia Góra, 20.02.2013 r. Opracowała: Marta Kawwa Geringer doradca zawodowy, psycholog CIiPKZ 1
Informacja zawodowa Poradnictwo zawodowe indywidualne i grupowe Poradnictwo zawodowe na odległość Określanie predyspozycji zawodowych Zajęcia warsztatowe z zakresu poszukiwania i przygotowania do wejścia na rynek pracy Wsparcie psychologiczne podczas rozwiązywania problemów zawodowych 2
TRANSGRANICZNY RYNEK PRACY Ludność w Polsce /wg statystki GUS/ - 38 533 789 w tym zamieszkała w woj. dolnośląskim - 2 915 500 Sektorowa struktura zatrudnienia w regionie dolnośląskim : I miejsce - sektor usług (rynkowe/ nierynkowe) II miejsce sektor przemysł/ budownictwo III miejsce sektor rolnictwo/ leśnictwo/ rybołówstwo Transgraniczny rynek pracy GOSPODARKA WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO Region dolnośląski należy do najbardziej uprzemysłowionych regionów Polski przemysł wydobywczy oraz inne gałęzie przemysłu bazujące na produktach górnictwa i kopalnictwa (m.in. górnictwo węglowe, miedzi, surowców skalnych; budownictwo i drogownictwo, przemysł ceramiki szlachetnej i budowlanej - m.in. granit, bazalt, złoża kamieni drogowych i budowlanych, kruszywa naturalne, przemysł energetyczny, przemysł szklarski produkcja artykułów spożywczych i napojów produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych produkcja tkanin i odzieży produkcja wyrobów przemysłowych (m.in. lodówki, pralki, sektor samochodowy) 3
GOSPODARKA WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO Działalność turystyczna / wypoczynkowa / lecznictwo uzdrowiskowe Turystyka i lecznictwo uzdrowiskowe to jedna z podstawowych sfer działalności Turystyka/ wypoczynek- m.in. Karkonosze, Masyw Śnieżnika, Góry Stołowe, Góry Izerskie, Rudawy Janowickie Uzdrowiska m.in. Cieplice, Świeradów, Polanica, Duszniki, Kudowa, Szczawno GOSPODARKA WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO Rolnictwo / leśnictwo w skali województwa to działalność charakterystyczna dla pasa centralnego regionu (m.in. powiaty- Strzelin, Ząbkowice, Świdnica Jawor, Legnica) 4
GOSPODARKA WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO PODMIOTY GOSPODARCZE - jako miernik przedsiębiorczości lokalnych społeczności: handel hurtowy i detaliczny obsługa nieruchomości, nauka, usługi doradczo-finansowe budownictwo przetwórstwo przemysłowe transport, logistyka, łączność GOSPODARKA WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO Spółki z kapitałem zagranicznym pozytywny efekt transformacji systemowej oraz lokalizacji woj. dolnośląskiego Specjalne Strefy Ekonomiczne Wałbrzyska Specjalna Strefa Ekonomiczna INVEST PARK - m.in. branże : elektromaszynowa, metalowa, elektrotechniczna, budowa maszyn, przetwórstwo tworzyw sztucznych i ceramicznych Kamiennogórska Specjalna Strefa Ekonomiczna (KSSEMP) - m.in. sprzęt oświetleniowy, branża reklamowa, opakowania, branża motoryzacyjna, spożywcza, produkcja mebli, drukarnia Legnicka Specjalna Strefa Ekonomiczna - m.in. elektrotechniczna, obuwnicza, metalowa 5
Zasoby ludzkie województwa dolnośląskiego Procent osób regionu dolnośląskiego: w wieku produkcyjnym - ok. 63-64% w wieku przedprodukcyjnym - ok. 15% w wieku poprodukcyjnym ok. 20% Zasoby ludzkie województwa dolnośląskiego Ludność Dolnego Śląska wg poziomu wykształcenia: z wykształceniem wyższym: 10, 2% z wykształceniem średnim i policealnym: 34,4% z wykształceniem zawodowym: 24,1% z wykształceniem podstawowym: 31,2 % Co piąta osoba nie posiada żadnego wykształcenia kierunkowego!!! 6
(stan na grudzień 2012r.) Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowych Urzędach Pracy oraz procentowa stopa bezrobocia Polska: 2.136.800 tys. 13,4 % Dolnośląskie: 157.400 tys. 13,5 % Podregion jeleniogórski (powiaty) : liczba bezrobotnych absolwentów Bolesławiecki 4.400 tys. 13,9 % 268 Jaworski 4.400 tys. 24,8 % 184 Jeleniogórski 4.100 tys. 21,1 % 110 m. Jelenia Góra 3.700 tys. 10,3 % 96 Kamiennogórski 3.400 tys. 22,0 % 117 Lubański 4.300 tys. 22,9 % 168 Lwówecki 3.900 tys. 25,6 % 188 Zgorzelecki 4.600 tys. 13,9 % 202 Złotoryjski 4.300 tys. 27,1 % 170 OSOBY BEZROBOTNE BĘDĄCE W SZCZEGÓLNEJ SYTUACJI NA RYNKU PRACY wybrane grupy - woj. dolnośląskie 2012 r. Osoby bez wykształcenia średniego 88.422 tys. 58,5 % Osoby bez kwalifikacji zawodowych 46.527 tys. 30,8 % Osoby powyżej 50 roku życia 42.195 tys. 27,9 % Osoby bez doświadczenia zawodowego 28.742 tys. 19,0 % Osoby w wieku do 25 roku życia 24.774 tys. 16,4 % Absolwenci szkół wyższych do 27 r.ż. 1.587 tys. 1,0 % 7
BEZROBOTNI ZAREJESTROWANI W POWIATOWYCH URZĘDACH PRACY /wg zawodów/ na podstawie analizy danych z pow. jeleniogórskiego, jaworskiego, lwóweckiego osoby bez żadnego zawodu/ kwalifikacji sprzedawca robotnik budowlany (m.in. murarz, malarz budowlany) robotnik obróbki metali, mechanik maszyn i urządzeń (m.in. ślusarz, tokarz) technik ekonomista OFERTY PRACY ZGŁASZANE NAJCZĘŚCIEJ DO POWIATOWYCH URZĘDÓW PRACY robotnik gospodarczy sprzątaczka biurowa sprzedawca robotnik budowlany pracownik usług osobistych elektryk kontroler jakości wyrobów mechanicznych 8
KWALIFIKACJE ZAWODOWE BEZROBOTNYCH A OFERTY PRACY proponowane wynagrodzenie przez pracodawców oczekiwania / wymagania pracodawców poziom motywacji osób bezrobotnych do aktywizacji zawodowej oferowanej przez Publiczne Służby Zatrudnienia zjawisko szarej strefy / rejestracja w PUP z powodu ubezpieczenia zdrowotnego mobilność bezrobotnych / problemy komunikacyjne ZAWODY NADWYŻKOWE I DEFICYTOWE /dane z I półrocza 2012r./ Zawód nadwyżkowy zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie Najwięcej zarejestrowanych bezrobotnych w woj. dolnośląskim wg zawodów: sprzedawca pracownik przemysłowy i rzemieślnicy, robotnicy przy pracach prostych, technik ekonomista, technik budowlany, technik rolnik robotnicy, pedagodzy, specjaliści marketingu i handlu, specjaliści administracji publicznej 9
ZAWODY NADWYŻKOWE I DEFICYTOWE /dane z I półrocza 2012r./ Zawód deficytowy - to zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie Zawody o największym wskaźniku deficytu: pracownik domowej opieki osobistej, pośrednik finansowy, operator i monter maszyn i urządzeń, spawacz, pracownik ochrony fizycznej I stopnia, nauczyciele kształcenia zawodowego, wyżsi urzędnicy, specjaliści STRUKTURA GOSPODARKI DOLNEGO ŚLĄSKA perspektywy rozwoju Pod względem atrakcyjności inwestycyjnej województwo dolnośląskie zajmuje 2 miejsce wśród wszystkich województw. W strukturze gospodarczej Dolnego Śląska dominują małe i średnie przedsiębiorstwa. sektor usług usługi rynkowe i nierynkowe sektor przemysłowy przetwórstwo przemysłowe (branża chemiczna/ farmaceutyczna, przemysł wydobywczy/ surowcowy, elektryczny/ elektroniczny, samochodowy/ transportowy, branża informatyczna) sektor handlu jako uzupełniający dla kluczowych branż przemysłowych i usług 10
NAJWAŻNIEJSZE KIERUNKI ROZWOJU REGIONALNEGO W POWIATACH EUROREGIONU NYSA Bolesławiec: przemysł wydobywczy/ surowcowy (Kopalnia Gipsu i Anhydrytu w Niwnicach, obróbka kamienia) przemysł ceramiczny (ceramika artystyczna i budowlana) Jawor działalność przemysłowa w ramach Specjalnej Strefy Ekonomicznej rozszerzanie oferty kulturalnej i turystycznej w oparciu o walory i położenie miasta i powiatu Jelenia Góra usługi turystyczno/rekreacyjno/sportowe usługi uzdrowiskowo/lecznicze (wody termalne) przemysł drzewny, ceramiczny, elektromechaniczny Kamienna Góra dalszy rozwój Specjalnej Strefy Ekonomicznej Małej Przedsiębiorczości uzyskanie statutu głównego korytarza transportowego przez Sudety (budowa dróg szybkiego ruchu) modernizacja i rozwój bazy gastronomiczno- noclegowej, zagospodarowanie ośrodków wodnych rewitalizacja zabytkowych centrów (Chełmsko, Krzeszów, Lubawka, Kamienna Góra) NAJWAŻNIEJSZE KIERUNKI ROZWOJU REGIONALNEGO W POWIATACH EUROREGIONU NYSA Lubań rozwój infrastruktury paraturystycznej (gastronomia, hotele, usługi tranzytu) rozwój Specjalnej Strefy Ekonomicznej Nowogrodziec / Wykroty rozszerzenie przejścia granicznego w Miłoszowie (dla ruchu ciężarowego) wszelkie działania proekologiczne Lwówek Śl. przemysł wydobywczy/ (surowce skalne, kopaliny skalne/surowcowy rozwój branży budowlanej i drogowej rozwój turystyki, działania proekologiczne- produkcja zdrowej żywności rozwój handlu zagranicznego Zgorzelec przemysł wydobywczy i energetyczny (węgiel brunatny, żwir, piasek, bazalt działalność przemysłowa w ramach Specjalnej Strefy Ekonomicznej rozwój przedsiębiorczości i handlu ( Niemy, Czechy) Złotoryja: rozwój obszarów wiejskich (proekologia) rozwój turystyki eksploatacja surowców skalnych 11
POLITYKA RYNKU PRACY ROZWÓJ ZASOBÓW LUDZKICH w strategii rozwoju woj. dolnośląskiego do 2020r. dostosowanie oferty edukacyjnej do faktycznych potrzeb indywidualnych odbiorców i rynku pracy stworzenie i uruchomienie mechanizmów tworzących atrakcyjne warunki pierwszego zatrudnienia wspieranie i dostosowanie kwalifikacji zawodowych osób pracujących do profilu gospodarczego regionu promocja samozatrudnienia zwiększanie dostępu do zatrudnienia (m.in. pomoc w nabywaniu nowych umiejętności i kwalifikacji, rozwój alternatywnych form zatrudnienia) rozszerzenie współpracy międzyregionalnej i międzynarodowej (kooperacja gospodarcza firm regionalnych w ramach UE z uwzględnieniem regionów transgranicznych) OCZEKIWANIA PRACODAWCÓW FORMALNE udokumentowane dyplomem lub świadectwem potwierdzającym odpowiednie kwalifikacje, umiejętności, uprawnienia NIEFORMALNE pożądane przez pracodawcę, ale nie wynikające z opisu stanowiska pracy 12
Kompetencje kompetencje miękkie (m.in. osobowościowe, społeczne) odnoszą się do umiejętności osobistych, cech osobowości i charakteru, tego jacy jesteśmy, w jaki sposób postrzegamy otoczenie, jak działamy samodzielnie i w zespole kompetencje twarde nasze konkretne umiejętności, które można nazwać technicznymi znajomość języków, umiejętność obsługi komputera, wiedza na temat procesów zarządzania czy budowy określonego urządzenia. Kwalifikacje kompetencje twarde Wykształcenie Staż zawodowy Umiejętności pracownika 13
10 kompetencji przyszłości 1. WNIOSKOWANIE - umiejętność określenia głębszego sensu tego, co jest wyrażane 2. INTELIGENCJA EMOCJONALNA - umiejętność łączenia się z innymi w głęboki i bezpośredni sposób do odczuwania i stymulowania reakcji i pożądanych interakcji 3. SPRAWNOŚĆ ADAPTACYJNA - biegłość w myśleniu i wymyślaniu rozwiązań oraz odpowiedzi niekonwencjonalnych 4. KOMPETENCJE MIĘDZYKULTUROWE - umiejętność pracy w różnych umiejscowieniach kulturowych 5. PRZETWARZANIE DANYCH - umiejętność przetłumaczenia dużej liczby danych na abstrakcyjne pojęcia oraz do rozumowania opartego na wiedzy 6. KOMPETENCJE CYFROWE - umiejętność krytycznej oceny i rozwijania treści opartych na nowych formach i komunikowanie ich 7. MIĘDZYDYSCYPLINARNOŚĆ - zdolność rozumienia pojęć i koncepcji z wielu dziedzin 8. MYŚLENIE PROJEKTOWE - zdolność do rozwijania i doprowadzania zadań i procesów do oczekiwanych wyników 9. PRACA W SZUMIE - zdolność do rozróżniania i filtrowania informacji dla zmaksymalizowania funkcji poznawczych przy użyciu różnych technik i narzędzi 10. WSPÓŁPRACA W WIRTUALU - zdolność do efektywnej, zaangażowanej pracy w wirtualnym zespole " ROZWÓJ RYNKU PRACY PROBLEMY starzejące się społeczeństwo w krajach UE wzrost liczy osób w wieku poprodukcyjnym niż demograficzny generujący zmniejszającą się liczbę wykwalifikowanych osób w wieku produkcyjnym konieczność rozwoju nowych technologii (automatyzacji) procesów wytwarzania 14
ROZWÓJ RYNKU PRACY OCZEKIWANIA Tworzenie modułów edukacyjnych pozwalających zdobyć : umiejętności radzenia sobie z nowoczesnymi technologiami / obsługą urządzeń (tzw. kompetencje twarde) kompetencje wielodyscyplinarne umiejętności związane z innowacyjnością, kreatywnością, przedsiębiorczością (tzw. kompetencje miękkie) Edukacja Rozwój Kierunkowe wykształcenie Aktywność zawodowa Realizacja potrzeb osobistych i społecznych 15
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!!! ŹRÓDŁA OPRACOWANIA GUS / WUS OPRACOWANIA DWUP WYDZIAŁ ANALIZ I STATYSTYK RYNKU PRACY STRATEGIA ROZWOJU REGIONALNEGO WOJ. DOLNOŚLĄSKIEGO URZĄD MARSZAŁKOWSKI STRATEGIA INNOWACYJNA DOLNEGO ŚLĄSKA 2011-2020 URZĄD MARSZAŁKOWSKI MATERIAŁY WŁASNE 16