Załącznik Nr 4 Standardy nauczania dla kierunku studiów: filologia STUDIA MAGISTERSKIE I. WYMAGANIA OGÓLNE Studia magisterskie na kierunku filologia trwają nie mniej niż 5 lat (10 semestrów). Łączna liczba godzin zajęć dydaktycznych realizowanych na specjalnościach grupy A wynosi od 2.000 do 3.000, a łączna liczba godzin zajęć realizowanych na specjalnościach grupy B wynosi od 2.700 do 3.900, w tym 1.665 godzin dla grupy A i 1.965 godzin dla grupy B określonych w standardach nauczania. W ramach kierunku studiów filologia prowadzone są specjalności, które różnią się wymiarem godzin zajęć dydaktycznych, liczbą przedmiotów oraz liczbą godzin poświęconych na praktyczne opanowanie odpowiednich, w przypadku niektórych filologii dwóch lub trzech, języków. Na filologiach: angielskiej, germańskiej, romańskiej (filologia francuska) i rosyjskiej odpowiednio język angielski, niemiecki, francuski i rosyjski są środkami komunikacji (przedmioty kierunkowe: wykłady, ćwiczenia i seminaria są prowadzone w języku specjalności), a ich praktyczna nauka odbywa się na poziomie bardzo zaawansowanym. Na innych specjalnościach, takich jak filologia skandynawska, studenci poznają język od podstaw, a zajęcia podstawowe prowadzone są w języku polskim. Biorąc pod uwagę ten fakt, standardy różnicują specjalności kierunku, dzieląc je na dwie grupy: Grupa A obejmuje te specjalności, na których nauka języka rozpoczyna się od poziomu zaawansowanego (filologia angielska, germańska, romańska, rosyjska) oraz filologie takie, jak: klasyczna, słowiańska, białoruska, ukraińska, na których nauka języka rozpoczyna się od początku, ale może być ona realizowana w wymiarze godzinowym zbliżonym do specjalności, na których kontynuuje się naukę języka. Grupa B obejmuje pozostałe filologie, na których nauka języka rozpoczyna się od początku i wymaga znacznie większej liczby godzin zajęć dydaktycznych. Standardy nauczania nie uwzględniają minimów programów umożliwiających uzyskanie przez filologa dodatkowych kwalifikacji zawodowych. II. SYLWETKA ABSOLWENTA Absolwent studiów magisterskich na kierunku filologia otrzymuje tytuł zawodowy magistra. Absolwent kierunku filologia reprezentuje wysoki poziom przygotowania ogólnohumanistycznego oraz posiada ogólną znajomość literatury, kultury i historii obszaru językowego wybranego języka i ogólne wykształcenie językoznawcze. Ponadto absolwent jest specjalistą w zakresie praktycznej znajomości języka i - w zależności od wybranej specjalizacji - znawcą literatury danego języka, zagadnień kulturowych danego obszaru językowego lub specjalistą z zakresu językoznawstwa. Przygotowanie filologa stanowi podstawę do zdobycia dodatkowych kwalifikacji, umożliwiających wykonywanie zawodu tłumacza, wydawcy, organizatora i propagatora kultury danego obszaru językowego. III. GRUPY PRZEDMIOTÓW I MINIMALNE OBCIĄŻENIA GODZINOWE: grupa A grupa B 1. PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO 330 330 2. PRZEDMIOTY PODSTAWOWE I KIERUNKOWE 1.335 1.635 Razem: 1.665 1.965
IV. PRAKTYKI Dla tego kierunku nie ustala się obligatoryjnej praktyki. V. PRZEDMIOTY W GRUPACH I MINIMALNE OBCIĄŻENIA GODZINOWE: 1. PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO (A i B) ogółem: 330 1. Przedmiot do wyboru (taki, jak: informatyka, logika, podstawy ochrony własności intelektualnej, przedmiot przyrodniczy) 30 2. Historia filozofii 60 3. Język obcy (inny niż język specjalności, może być realizowany zgodnie z "Zaleceniami") 120 4. Łacina/staro-cerkiewno-słowiański (w zależności od historycznej przynależności języka głównego) 60 5. Wychowanie fizyczne 60 2. PRZEDMIOTY PODSTAWOWE I KIERUNKOWE A B 1.335 1.635 Blok zajęć literaturoznawczych: 1. Wstęp do literaturoznawstwa 30 30 2. Historia literatury 120 120 Blok zajęć z zakresu zagadnień kulturowych: 3. Kultura obszaru językowego 60 60 4. Historia obszaru językowego 30 30 Blok zajęć językoznawczych: 5. Wstęp do językoznawstwa 30 30 6. Gramatyka opisowa 120 120 7. Historia języka z elementami gramatyki historycznej 30 30 8. Gramatyka kontrastywna/ metryka (przedmiot realizowany na filologii klasycznej) 15 15 Praktyczna nauka języka specjalności (w przypadku "filologii klasycznej" są to "języki specjalności") 900 1.200 VI. TREŚCI PROGRAMOWE PRZEDMIOTÓW 1. Wstęp do literaturoznawstwa Teoria dzieła literackiego, stylistyka, wersyfikacja, rodzaje i gatunki literackie. 2. Historia literatury Historia piśmiennictwa obszaru językowego danego języka, uwzględniająca reprezentatywne pozycje literatury: poezji, dramatu i prozy. 3. Historia i kultura obszaru językowego Elementy historii i kultury danego obszaru językowego, wyznaczające jego specyfikę kulturową. 4. Wstęp do językoznawstwa Kategorie językowe, poziomy analizy języka, relacje paradygmatyczne i syntagmatyczne, wybrane zagadnienia historii językoznawstwa. 5. Gramatyka opisowa Treści obejmują działy tematyczne istotne dla danego języka spośród: fonetyki, fonologii, morfologii, składni, semantyki, pragmatyki. 6. Gramatyka kontrastywna Pojęcia, zasady i cele analizy porównawczej. 7. Historia języka z elementami gramatyki historycznej
Historyczny kontekst rozwoju języka z uwzględnieniem cech systemu gramatycznego danego języka na najistotniejszych etapach jego rozwoju. VII. ZALECENIA Przedmioty, które powinny być dodatkowo realizowane na wymienionych specjalnościach oprócz standardów dla kierunku: - filologia bałtycka: język łotewski 60 godzin, - filologia romańska: drugi język romański 240 godzin, - filologia rumuńska: język francuski 800 godzin, - filologia słowiańska: drugi język słowiański 240 godzin, - filologia ukraińska i białoruska: język rosyjski 240 godzin. STUDIA ZAWODOWE I. WYMAGANIA OGÓLNE Studia zawodowe na kierunku filologia trwają nie mniej niż 6 semestrów (3 lata). Łączna liczba godzin zajęć dydaktycznych wynosi nie mniej niż 2.800, w tym 1.785 godzin określonych w standardach nauczania. II. SYLWETKA ABSOLWENTA Absolwent studiów zawodowych na kierunku filologia otrzymuje tytuł zawodowy licencjata. Absolwent powinien być specjalistą w zakresie praktycznej znajomości języka, posiadać wykształcenie ogólnohumanistyczne oraz specjalistyczne w zakresie wiedzy o literaturze, kulturze i historii obszaru językowego wybranego języka. Studia zawodowe na kierunku filologia umożliwiają zdobycie zawodu nauczyciela, jeżeli spełnione są wymagania określone w przepisach o standardach kształcenia nauczycieli, oraz przygotowują do podjęcia zatrudnienia w charakterze tłumacza, organizatora i propagatora kultury danego obszaru językowego. W kształceniu powinny dominować zajęcia o charakterze warsztatowym, które przygotują absolwenta do pracy w wybranym zawodzie. III. GRUPY PRZEDMIOTÓW I MINIMALNE OBCIĄŻENIA GODZINOWE A. PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO 240 B. i C.PRZEDMIOTY PODSTAWOWE I KIERUNKOWE 1.215 D. PRZEDMIOTY SPECJALIZACYJNE I SPECJALNOŚCIOWE 330 Razem: 1.785 IV. PRAKTYKI Obligatoryjnym elementem kształcenia na studiach zawodowych są praktyki. Powinny one trwać nie mniej niż 8 tygodni. W zależności od specjalizacji student może je odbyć w instytucjach takich, jak: szkoła, biuro tłumaczeń, biuro podróży. V. PRZEDMIOTY W GRUPACH I MINIMALNE OBCIĄŻENIA GODZINOWE A. PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO 240 1. Język obcy (inny niż język specjalności) 120 2. Historia filozofii 30 3. Przedmiot do wyboru 30
4. Wychowanie fizyczne 60 B. i C. PRZEDMIOTY PODSTAWOWE I KIERUNKOWE 1.215 1. Historia literatury 120 2. Gramatyka opisowa 120 3. Kultura obszaru językowego 60 4. Historia obszaru językowego 30 5. Wstęp do językoznawstwa 30 6. Wstęp do literaturoznawstwa 30 7. Historia języka 30 8. Gramatyka kontrastywna 15 9. Praktyczna nauka języka specjalności 780 D. PRZEDMIOTY SPECJALIZACYJNE I SPECJALNOŚCIOWE 330 W zależności od ustalonej przez uczelnię specjalności i specjalizacji. VI. TREŚCI PROGRAMOWE PRZEDMIOTÓW A. PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO 1. Język obcy (inny niż język specjalności) Kształtowanie i rozwijanie umiejętności porozumiewania się w podstawowych sytuacjach życia codziennego, wypracowanie umiejętności rozumienia ze słuchu, prowadzenia dyskusji, wyrażania opinii na dany temat, interpretacji przeczytanych tekstów, tworzenia własnych tekstów. 2. Historia filozofii Przegląd zagadnień filozoficznych w perspektywie historycznej od starożytności po współczesność: klasyczna filozofia grecka, filozofia hellenistyczno-rzymska, filozofia wczesnochrześcijańska, filozofia średniowieczna, filozofia nowożytna, kierunki filozofii współczesnej. 3. Przedmiot do wyboru W zależności od zainteresowań studenta możliwość rozszerzenia wiedzy z dziedziny niezwiązanej bezpośrednio z kierunkiem studiów. B i C.PRZEDMIOTY PODSTAWOWE I KIERUNKOWE 1. Historia literatury Historia piśmiennictwa obszaru językowego danego języka, uwzględniająca reprezentatywne pozycje literatury: poezji, dramatu i prozy. Ukazanie najważniejszych elementów procesu historycznoliterackiego w kontekście tendencji ideowych i filozoficznych, połączenie zjawisk i faktów literackich w całość obejmującą prądy literackie, konwencje artystyczne w ich współzależności i rozwoju historycznym. Rozwijanie umiejętności obcowania z dziełem literackim. 2. Gramatyka opisowa Treści obejmują działy tematyczne istotne dla danego języka spośród: fonetyki, fonologii, morfologii, składni, semantyki, pragmatyki. Omawiane są zagadnienia synchronii i diachronii w badaniu języka. Przedmiot uczy poprawnego stosowania zasad i reguł gramatycznych oraz gramatycznej interpretacji dowolnego tekstu. 3. Kultura obszaru językowego Elementy kultury danego obszaru językowego, wyznaczające jego specyfikę kulturową. Omówienie odrębności danej kultury i jej związków z innymi obszarami kulturowymi. 4. Historia obszaru językowego Elementy historii danego obszaru językowego, wyznaczające jego specyfikę. Omówienie kluczowych dla jego rozwoju wydarzeń, postaci historycznych, problematyki konfliktów i pokojowego współżycia z sąsiednimi państwami. 5. Wstęp do językoznawstwa Kategorie językowe, poziomy analizy języka, wybrane zagadnienia historii językoznawstwa,
współczesne szkoły i nurty językoznawstwa, ukazanie organicznych więzi językoznawstwa z innymi gałęziami wiedzy, wskazanie na praktyczne zastosowania badań językowych. 6. Wstęp do literaturoznawstwa Teoria dzieła literackiego, stylistyka, wersyfikacja, rodzaje i gatunki literackie. Wprowadzenie podstawowych pojęć z zakresu literaturoznawstwa oraz rozwijanie umiejętności czytania dzieła literackiego, jego analizy i interpretacji, określanie cech formalnych. 7. Historia języka Historyczny kontekst rozwoju języka z uwzględnieniem cech systemu gramatycznego danego języka na najistotniejszych etapach jego rozwoju. Periodyzacja, zmiany w słownictwie i gramatyce, czynniki społeczno-kulturowe wpływające na rozwój języka, zabytki piśmiennicze. 8. Gramatyka kontrastywna Pojęcia, zasady i cele analizy porównawczej, zapoznanie z teorią i praktyką badań konfrontatywnych, zarys rozwoju porównywanych języków, ich zróżnicowanie fonetyczne, fonologiczne i morfologiczne. 9. Praktyczna nauka języka specjalności Kształcenie umiejętności poprawnego wykorzystywania języka w zakresie podstawowych rodzajów komunikacji językowej. Rozwijanie umiejętności komunikowania się w różnych sytuacjach, tworzenia tekstów zróżnicowanych stylistycznie, wyrażania sądów i opinii. D. PRZEDMIOTY SPECJALIZACYJNE I SPECJALNOŚCIOWE Listę przedmiotów specjalizacyjnych i specjalnościowych oraz treści programowe tych przedmiotów określają jednostki prowadzące kierunek studiów, uwzględniając wymagania danej specjalizacji. VII. ZALECENIA 1. Przez przedmioty specjalizacyjne należy rozumieć przedmioty przygotowujące do wykonywania zawodu - w szczególności do uzyskania uprawnień zawodowych, przez przedmioty specjalnościowe - przedmioty pogłębiające wykształcenie kierunkowe w określonych zakresach wiedzy. 2. Od kandydatów na studia jest wymagana podstawowa znajomość języka obcego.