Odpowiedzialna energia. Wprowadzenie do Raportu Społecznego GK PGNiG 2010

Odpowiedzialna energia Wprowadzenie do Raportu Społecznego GK PGNiG 2010

Odpowiedzialna energia Wprowadzenie do Raportu Społecznego GK PGNiG 2010 Odpowiedzialna energia 3

Spis treści 1. Misja i wartości 6 2. List Prezesa Zarządu 8 3. PGNiG profil firmy 10 3.1. Struktura GK PGNiG 12 3.2. PGNiG na giełdzie 12 3.3. Ład korporacyjny 13 3.4. Działalność i łańcuch wartości 14 4. Nasze podejście do zrównoważonego rozwoju 20 4.1. Interesariusze GK 20 4.2. Strategia Zrównoważonego Rozwoju i Odpowiedzialnego Biznesu 21 4.3. Zarządzanie Strategią 22 4.4. Informacje nt. Raportu 22 4.5. Kluczowe wydarzenia 23 Satysfakcja Klienta 5. Zwiększenie satysfakcji obecnych oraz pozyskanie nowych klientów poprzez poprawę jakości obsługi klienta 26 Stworzenie efektywnej, przyjaznej dla użytkownika platformy samoobsługowej 26 Poprawa komfortu obsługi klienta w BOK 28 Budowanie świadomości i edukacja klienta odnośnie użytkowania gazu i efektywnego korzystania z energii 28 Wprowadzenie działań wspierających klientów wrażliwych społecznie 30 Podsumowanie 31 Zobowiązania na przyszłość 31 5.1. E-pasaż PGNiG wszystko, czego potrzeba, by stworzyć ciepły dom 32 Społeczności lokalne 6. Efektywna, oparta o partnerskie zasady i dialog współpraca z partnerami społecznymi i biznesowymi 34 Wypracowanie jasnych zasad działalności sponsoringowej 34 Budowanie pozytywnych relacji ze społecznością lokalną 34 Dzielenie się wiedzą ekspercką i poszerzanie współpracy z uczelniami 36 Podsumowanie 36 Zobowiązania na przyszłość 37 Środowisko naturalne 7. Prowadzenie działalności biznesowej w sposób odpowiedzialny i z poszanowaniem środowiska naturalnego 38 Wdrażanie, utrzymywanie i doskonalenie systemów zarządzania środowiskowego (SZŚ) 38 Wykorzystywanie elementów systemu zarządzania środowiskowego w spełnianiu wymagań HSE 39 Edukacja i poprawa świadomości ekologicznej 41 Uwzględnianie aspektu ochrony środowiska w procesie wyboru nowych inwestycji, rozwiązań i technologii 42 Podsumowanie 47 Zobowiązania na przyszłość 48 7.1. Gaz niekonwencjonalny a ochrona środowiska 49 4 PGNiG

Miejsce pracy 8. Stworzenie przyjaznego i bezpiecznego Miejsca Pracy 51 Polepszenie statystyk HSE poprzez poprawę efektywności funkcjonowania systemu 51 Dbanie o rozwój kompetencji pracowników / Firma ucząca się 54 Kojarzenie marki z dobrym pracodawcą (Pracodawca z wyboru) 54 Wprowadzenie jednolitych standardów komunikacji wewnętrznej, budowanie wspólnej kultury korporacyjnej 55 Podsumowanie 56 Zobowiązania na przyszłość 56 8.1. Kodeks etyki i System zarządzania programem etycznym 57 8.2. Badanie satysfakcji pracowników nasz portret własny i wskazówki na przyszłość 58 8.3. POGC Libya czekamy na możliwość powrotu 59 Komunikacja i marketing 9.1. Komunikacja w Strategii Zrównoważonego Rozwoju i Odpowiedzialnego Biznesu GK PGNIG 60 9.2. Komunikacja a klient i rynek 62 9.3. Komunikacja a miejsce pracy 64 9.4. Komunikacja a środowisko naturalne 65 9.5. Komunikacja a społeczności lokalne 66 Podsumowanie 67 Zobowiązania na przyszłość 67 9.6. Branża energetyczna na drodze do zrównoważonego rozwoju 68 9.7. Koalicja na rzecz odpowiedzialnego biznesu 69 Nowe obszary biznesu 10. Poszukiwanie nowych obszarów działalności biznesowej zgodnych z ideą zrównoważonego rozwoju 70 Rozszerzenie zakresu działalności firmy o segment wytwarzania i obrotu energią elektryczną 70 Rozwój kompetencji w obszarze proekologicznych rozwiązań (CCS, geotermia, CNG, LNG) 72 Podsumowanie 72 Zobowiązania na przyszłość 73 10.1. Gaz niekonwencjonalny 74 10.2. Efektywność energetyczna kaprys czy konieczność 75 11. Nagrody i wyróżnienia 77 12. Koordynatorzy ds. zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialnego biznesu w GK PGNiG 83 13. Słowniczek kluczowych zagadnień CSR 87 13.1. Słowniczek terminów branżowych 89 14. Ankieta 90 15. Podziękowania 93 16. Kontakt 94 Odpowiedzialna energia 5

Misja i wartości Naszą misją w obszarze zrównoważonego rozwoju jest kształtowanie polskiego rynku energii w sposób odpowiedzialny, z uwzględnieniem i poszanowaniem oczekiwań i potrzeb kluczowych grup Interesariuszy i środowiska naturalnego oraz poprzez promocję innowacyjnych i proekologicznych rozwiązań oraz technologii. 6 PGNiG

Wiarygodność to długotrwałe i konsekwentne budowanie wysokiej kultury komunikacji, opartej o zasady dialogu, stymulującej atmosferę zaufania wśród wszystkich naszych interesariuszy. Odpowiedzialność to podstawa codziennego działania wszystkich pracowników PGNiG, niezależnie od zajmowanego stanowiska, a jednocześnie wyzwanie, które mobilizuje nas do dbania o wspólne dobro. Partnerstwo to budowanie trwałych, opartych na wzajemnym zaufaniu i obopólnie korzystnych relacji, w ramach PGNiG z pracownikami i organizacjami związkowymi oraz na zewnątrz z klientami, społecznościami lokalnymi i innymi uczestnikami rynku. Jakość to stałe doskonalenie naszych produktów i poziomu świadczonych usług poprzez wdrażanie nowoczesnych technologii, usprawnianie systemów zarządzania i kształtowanie etycznego środowiska w PGNiG SA, w zgodzie z aspiracjami naszych klientów, pracowników i wszystkich partnerów. Odpowiedzialna energia 7

List Prezesa Zarządu Szanowni Państwo, z przyjemnością oddaję w Państwa ręce kolejny Raport pt. Odpowiedzialna energia przedstawiający społeczne i środowiskowe zaangażowanie PGNiG i szerzej Spółek GK PGNiG. Nieprzypadkowo pozostajemy przy tytule przyjętym dwa lata temu, który jest także nazwą cyklu konferencji poświęconych zrównoważonemu rozwojowi w branży energetycznej organizowanych co roku w czerwcu. Trudno przecenić znaczenie odpowiedzialności branży energetycznej w świecie kurczących się surowców, problemów z dostępem do energii, czy wręcz ubóstwa energetycznego dotykającego wiele rodzin, a równocześnie wyzwań związanych z przeciwdziałaniem zmianom klimatycznym i ograniczeniem emisji CO 2. Dlatego PGNiG tak bardzo zależy na integracji branży wokół idei zrównoważonego rozwoju jesteśmy przekonani, że możemy w tym zakresie współpracować z pożytkiem dla wszystkich. Stąd idea konferencji Odpowiedzialna Energia i Deklaracji na rzecz zrównoważonego rozwoju w branży energetycznej, którą popisało już 20 firm działających w Polsce. Tym bardziej angażujemy się w przedsięwzięcia podejmowane przez takich partnerów jak: Forum Odpowiedzialnego Biznesu, Pracodawcy RP czy Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie, organizator RESPECT Indexu. Traktujemy je równie poważnie jak szereg inicjatyw wewnętrznych, zmierzających do rozwoju i budowania wartości PGNiG i Spółek GK PGNiG zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Zaangażowanie w inicjatywę ONZ Global Compact potwierdza natomiast, że GK PGNiG jest częścią światowego biznesu, który dba o wartości i doskonali się z myślą o przyszłości otoczenia społecznego i środowiska naturalnego, a nie tylko w celu maksymalizacji zysków. W 2010 roku udało nam się zrealizować wiele przedsięwzięć biznesowych ważnych dla GK PGNiG. Przede wszystkim, pomyślnie zakończyć negocjacje z rosyjskim partnerem PGNiG, dzięki czemu możemy być spokojni o realizację priorytetu, którym dla PGNiG zawsze było i jest zapewnienie bezpiecznych, nieprzerwanych dostaw energii. Zakończono też prace nad podziemnym magazynem gazu zaazotowanego w Bonikowie, zrealizowano pierwsze projekty, które w przyszłości pozwolą PGNiG odegrać istotną rolę w sektorze elektroenergetycznym. Myślę tu zarówno o wspólnym z Tauronem projekcie budowy największej w Polsce elektrociepłowni zasilanej gazem ziemnym w Stalowej Woli, jak i umowach z Lotosem czy KGHM. Na bazie istniejących spó łek montażowo- -budowlanych GK PGNiG powstała nowa spółka PGNiG Technologie, która przyczyni się do wzrostu konkurencyjności w tym obszarze. W 2010 roku PGNiG Norway pozyskało udziały w kolejnych koncesjach poszukiwawczych na obszarze Morza Północnego, realizowano prace, które umożliwią PGNiG w 2011 roku pierwsze wydobycie gazu ziemnego i ropy naftowej na obszarze norweskiego szelfu kontynentalnego. W 2011 roku działalność operacyjną rozpocznie także nasza niemiecka spółka POGC Trading, która będzie odpowiedzialna za handel gazem ziemnym. Rok 2010 był też najlepszym od momentu wejścia firmy na Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie SA w aspekcie finansowym przychody ze sprzedaży osiągnęły rekordowy poziom. 8 PGNiG

Tym bardziej cieszę się, że równocześnie realizowaliśmy naszą Strategię Zrównoważonego Rozwoju i Odpowiedzialnego Biznesu, w tym kontynuowane były prace nad Kodeksem Etyki PGNiG, które umożliwiły formalne powołanie w 2011 roku Pełnomocnika ds. Etyki i stworzenie odpowiedniego systemu funkcjonującego od niedawna w całej Spółce. Po raz kolejny Spółka została uznana za najbardziej odpowiedzialną społecznie w branży Paliwa, Energetyka, Wydobycie w V Rankingu Odpowiedzialnych Firm Dziennika Gazety Prawnej. Jesteśmy także uczestnikiem RESPECT Indexu Giełdy Papierów Wartościowych od początku jego funkcjonowania. To powody do satysfakcji, ale i do dalszego doskonalenia organizacji. Rok 2010 był pierwszym, w którym działaliśmy w oparciu o strategię Zrównoważonego Rozwoju i Odpowiedzialnego Biznesu. To właściwa droga, by być bliżej naszych Interesariuszy klientów, partnerów biznesowych i społecznych, władz administracyjnych i samorządowych. Jestem prawdziwie wdzięczny wszystkim pracownikom PGNiG i Spółek GK za ich zaangażowanie, profesjonalizm, kreatywność. Myślę, że działanie w oparciu o zasady zrównoważonego rozwoju jest najtrwalszą podstawą efektywnego, długofalowego budowania wartości GK PGNiG, w zgodzie z aspiracjami naszych akcjonariuszy, kadry zarządzającej, pracowników i wszystkich partnerów. Zapraszam do lektury Odpowiedzialnej energii i dzielenia się z nami Państwa opiniami, wątpliwościami czy pomysłami. Działając razem możemy osiągnąć więcej. Z poważaniem, Michał Szubski Prezes Zarządu PGNiG SA Odpowiedzialna energia 9

Podstawowe dane finansowe Grupy Kapitałowej PGNiG [mln PLN] 2010 2009 2008 2007 2006 2005 Przychody ze sprzedaży 21 281 19 332 18 432 16 652 15 198 12 560 Zysk (strata) netto 2 457 1 237 866 916 1 328 881 Aktywa 34 316 31 074 29 745 28 402 30 677 30 364 Kapitały własne 23 519 21 435 20 716 21 022 21 153 20 768 * dane z rocznych Skonsolidowanych Sprawozdań Finansowych PGNiG profil firmy Kluczowe rezultaty w 2010 roku Wydobycie gazu ziemnego 4,22 mld m 3 Wydobycie ropy naftowej 501 tys. ton Sprzedaż gazu ziemnego 14,42 mld m 3 Długość sieci dystrybucyjnej 117 tys. km Import gazu ziemnego 10,07 mld m 3 Dystrybucja paliwa gazowego DSG GSG KSG MSG PSG WSG Razem Liczba odbiorców (mln) 0,75 1,3 1,4 1,5 0,75 0,9 6,6 Wolumen dystrybuowanego gazu (mln m 3 ) 1078 1466 1924 2132 992 1688 9280 Długość sieci dystrybucyjnej bez przyłączy (tys. km) 7,74 20,88 44,76 18,90 9,59 15,49 117,36 10 PGNiG

Na darowizny, w tym na działalność statutową Fundacji PGNiG im. I. Łukasiewicza, przekazano w 2010 r. w Centrali PGNiG 6.000.800,00 zł. Wolumen sprzedanego gazu w 2010 r. Pozostali 3% Wyniki finansowe za rok 2010 były najlepsze od chwili wejścia firmy na Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie SA. Przychody ze sprzedaży osiągnęły rekordowy poziom blisko 21,3 mld zł, a wynik netto około 2,5 mld zł. Bardzo dobre wyniki to w głównej mierze efekt rekordowego wolumenu sprzedaży gazu ziemnego, a także wyższe przychody ze sprzedaży ropy naftowej i usług geologiczno-geofizycznych oraz poszukiwawczych. Handel i usługi 11% Odbiorcy indywidualni 28% Grupa PGNiG ma pozycję lidera rynku gazu ziemnego w Polsce. Spółki wchodzące w skład Grupy PGNiG zatrudniają około 30 tysięcy osób, które pracują w Belgii, Danii, Egipcie, Norwegii, Pakistanie, Rosji, na Białorusi oraz Ukrainie, ale przede wszystkim w Polsce, gdzie jesteśmy jednym z największych pracodawców. Pozostali odbiorcy przemysłowi 34% Producenci energii i ciepła 9% Zakłady azotowe 15% Sprzedaż gazu ziemnego przez PGNiG w 2010 roku do odbiorców przemysłowych. Pozostali odbiorcy przemysłowi 21,1% Przemysł materiałów budowlanych i ceramiczny 6,5% Hutnictwo szkła 8,2% Hutnictwo żelaza i stali 6,2% Przemysł spożywczy 9,3% Zakłady azotowe 26,1% Przemysł rafineryjny i petrochemiczny 11,3% Elektrownie i elektrociepłownie 7,3% Ciepłownie 4,0% Podstawowym obszarem działalności PGNiG jest wydobycie i sprzedaż gazu ziemnego oraz ropy naftowej. Zarówno w kraju, jak i za granicą, prowadzimy działania związane z badaniami geofizyczno-geologicznymi, poszukiwaniem złóż, ich eksploatacją oraz przygotowaniem produktów do sprzedaży. Jesteśmy obecni w Danii, Egipcie, Indiach, Jemenie, Kazachstanie, Mozambiku, Pakistanie, Ugandzie, a także realizujemy projekty związane z eksploatacją złóż na norweskim szelfie kontynentalnym. Sprzedaż gazu ziemnego obejmuje surowiec wydobywany ze złóż krajowych oraz pochodzący z importu. By zapewnić stałe i nieprzerwane dostawy gazu ziemnego, korzystamy z ośmiu nowoczesnych podziemnych magazynów gazu. Poprzez tysiące kilometrów gazociągów, będących własnością sześciu regionalnych spółek gazownictwa, gaz trafia do naszych klientów zarówno indywidualnych, jak i do małych i średnich przedsiębiorstw, a także do wielkich zakładów przemysłowych. Od września 2005 roku PGNiG jest notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Grupa PGNiG cieszy się rosnącym zaufaniem rynku kapitałowego i uzyskuje bardzo dobre oceny ratingowe. O pozycji PGNiG świadczy fakt, że firma jest notowana w ramach WIG20 indeksu największych spółek warszawskiej giełdy, a od października 2009 roku także w ramach Respect Index indeksu spółek odpowiedzialnych społecznie. Zatrudnienie na koniec 2010 roku według segmentów (w osobach) 2010 2009 2008 Centrala PGNiG 840 833 837 Poszukiwanie i wydobycie 11 592 10 800 10 725 Obrót i magazynowanie 3 809 3 836 3 793 Dystrybucja 13 881 13 851 13 746 Pozostała działalność 2 296 2 073 2 044 Razem 32 418 31 393 31 145 Odpowiedzialna energia 11

3.1. Struktura GK PGNiG Na koniec 2010 roku w skład Grupy PGNiG wchodziło PGNiG jako podmiot dominujący oraz 37 spółek o profilu produkcyjnym i usługowym, w tym: 25 spółek 12 zależnych spółek pośrednio zależnych PNiG Jasło Sp. z o.o. GK PNiG Kraków PNiG Nafta Sp. z o.o. Geofizyka Kraków Sp. z o.o. Geofizyka Toruń Sp. z o.o. PN Diament Sp. z o.o. ZRG Krosno Sp. z o.o. PGNiG Norway AS POGC Libya B.V. INVESTGAS SA Operator Systemu Magazynowania Sp. z o.o. Dolnośląska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. Górnośląska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. Karpacka Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. GK Mazowiecka Spółka Gazownictwa Pomorska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. Wielkopolska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. Geovita Sp. z o.o. PGNiG Energia SA POGC Trading GmbH PGNiG Technologie Sp. z o.o. BSiPG Gazoprojekt SA Polskie Elektrownie Gazowe Sp. z o.o. NYSAGAZ Sp. z o.o. BUD-GAZ P.P.U.H. Sp. z o.o. BUG Gazobudowa Sp. z o.o. ZUN Naftomet Sp. z o.o. ZRUG Sp. z o.o. (Pogórska Wola) BN Naftomontaż Sp. z o.o. Oil Tech International FZE Powiśle Park Sp. z o.o. Geofizyka Toruń Kish Ltd (Rial) Zakład Gospodarki Mieszkaniowej Sp. z o.o. Biogazownia Ostrowiec Sp. z o.o. CHEMKOP Sp. z o.o. Kraków GAZ Sp. z o.o. GAZ MEDIA Sp. z o.o. (Wołomin) 3.2. PGNiG na giełdzie W 2010 roku minęło pięć lat od debiutu PGNiG na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. Rok ten był równie ważny jeszcze z innego powodu w lipcu liczba akcji spółki będąca w wolnym obrocie wzrosła z 15 do 27%. PGNiG jest jednym z największych polskich przedsiębiorstw notowanych na warszawskim parkiecie. Firma ma status złotej spółki, a jej akcje wchodzą zarówno w skład indeksu WIG20 (od 15 grudnia 2005 roku), jak i prestiżowego indeksu spółek odpowiedzialnych społecznie. PGNiG jest jedną z dziesięciu spółek sektora paliwowego tworzących indeks branżowy WIG-Paliwa. 25 stycznia 2011 roku GPW ogłosiła po raz drugi listę spółek notowanych w ramach RESPECT Index, giełdowego indeksu firm odpowiedzialnych społecznie. PGNiG znalazło się ponownie w elitarnej grupie szesnastu spółek notowanych w tym indeksie. Spółka weszła również w skład nowego indeksu WIGdiv, którego notowania rozpoczęły się 3 stycznia 2011 roku. Na WIGdiv składa się 30 spó łek o najwyższych stopach dywidendy oraz charakteryzujących się regularną jej wypłatą. 12 PGNiG

3.3. Ład korporacyjny Grupa PGNiG przywiązuje dużą wagę do właściwego wypełniania zasad ładu korporacyjnego. W sposób uczciwy, równy i rzetelny traktujemy wszystkich akcjonariuszy, dokładając wszelkich starań, by zbudować jak najlepsze relacje pomiędzy inwestorami a organami spółki. Walne Zgromadzenie Walne Zgromadzenie jest najwyższym organem PGNiG, realizującym uprawnienia akcjonariuszy. Poprzez Walne Zgromadzenie akcjonariusze wypełniają swoje prawa korporacyjne, między innymi rozpatrując i zatwierdzając sprawozdania Zarządu, podejmując decyzje dotyczące wielkości, sposobu oraz terminu wypłaty dywidendy z zysku. Gremium to udziela członkom innych organów PGNiG absolutorium z wykonania obowiązków, powołuje członków Rady Nadzorczej, a także podejmuje decyzje dotyczące majątku spółki. Rada Nadzorcza Rada Nadzorcza sprawuje stały nadzór nad funkcjonowaniem PGNiG we wszystkich dziedzinach jego działalności, zgodnie z zasadami określonymi w Regulaminie Rady Nadzorczej. W skład Rady Nadzorczej wchodzi od pięciu do dziewięciu członków, w tym jeden niezależny, powoływanych na trzyletnią, wspólną kadencję przez Walne Zgromadzenie PGNiG. Skarb Państwa jest uprawniony do powoływania i odwoływania jednego członka Rady Nadzorczej tak długo, jak pozostaje akcjonariuszem PGNiG. Dodatkowo w Radzie Nadzorczej liczącej do sześciu członków, dwóch z nich a gdy Rada liczy od siedmiu do dziewięciu członków, trzech z nich jest powoływanych przez pracowników PGNiG. Do 19 lipca 2010 roku Rada Nadzorcza liczyła 8 członków, byli to: Stanisław Rychlicki, Grzegorz Banaszek, Agnieszka Chmielarz, Marek Karabuła, Mieczysław Kawecki, Marcin Moryń, Mieczysław Puławski, Jolanta Siergiej. Obecnie w Radzie Nadzorczej zasiada 7 członków, gdyż Marek Karabuła został powołany na stanowisko Wiceprezesa ds. Górnictwa Naftowego PGNiG. Przewodniczący Rady Nadzorczej Stanisław Rychlicki nie pełni w Spółce funkcji dyrektora zarządzającego ani żadnej innej funkcji o charakterze kierowniczym. Zarząd Zarząd jest organem wykonawczym kierującym działalnością PGNiG i reprezentującym spółkę we wszystkich czynnościach sądowych i pozasądowych. W Zarządzie PGNiG zasiada od dwóch do siedmiu osób, przy czym liczbę członków określa Rada Nadzorcza. Członkowie Zarządu są powoływani na wspólną kadencję, która trwa trzy lata. Do kompetencji tego organu należą wszelkie sprawy związane z prowadzeniem działalności PGNiG, które nie zostały zastrzeżone przepisami prawa lub postanowieniami Statutu. Zarząd działa na podstawie przepisów prawa, ze szczególnym uwzględnieniem przepisów Kodeksu spółek handlowych oraz postanowień Statutu i Regulaminu Zarządu. Obecnie w Zarządzie zasiada 5 osób: Michał Szubski Prezes Zarządu, Radosław Dudziński Wiceprezes ds. Strategii, Sławomir Hinc Wiceprezes ds. Finansowych, Marek Karabuła Wiceprezes ds. Górnictwa Naftowego, Mirosław Szkałuba Wiceprezes Zarządu. W PGNiG stosuje się procedury pozwalające na uniknięcie konfliktu interesów członków najwyższego organu nadzorczego. Proces pozwalający na uniknięcie takiego konfliktu jest częścią postępowania kwalifikacyjnego, które odbywa się w trybie publicznym, poprzez ogłoszenie o naborze zamieszczane na stronach internetowych Ministerstwa Skarbu Państwa. Komitet Audytu Komitet Audytu działa w ramach Rady Nadzorczej jako stały organ od 27 listopada 2008 roku. Składa się z co najmniej trzech członków Rady, w tym przynajmniej jednego członka niezależnego od spółki i podmiotów pozostających w istotnym powiązaniu z PGNiG, powoływanego przez Walne Zgromadzenie zgodnie ze Statutem PGNiG. Osoba ta musi być kompetentna w dziedzinie rachunkowości i finansów. Członkowie Komitetu Audytu są powoływani przez Radę Nadzorczą. Dobre praktyki Zarząd PGNiG przykłada dużą wagę do przestrzegania wymogów ładu korporacyjnego. Od swojego debiutu giełdowego w 2005 roku spółka stosuje się do zaleceń Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie zawartych w dokumencie Dobre praktyki spółek notowanych na GPW. Raporty dotyczące przestrzegania zasad ładu korporacyjnego przez PGNiG są publikowane na stronie internetowej pod adresem www.pgnig.pl w sekcji ład korporacyjny. Kultura dialogu PGNiG charakteryzuje szeroki dialog z otoczeniem rynkowym. Spółka wypełnia swoje obowiązki informacyjne wobec akcjonariuszy i innych Interesariuszy rynku kapitałowego, publikując raporty dotyczące bieżącej działalności, raporty finansowe, a także organizując konferencje prasowe na temat głównych przedsięwzięć spółki oraz jej celów strategicznych. Regulaminy Walnego Zgromadzenia, Rady Nadzorczej, Zarządu oraz Komitetu Audytu, a także Statut PGNiG są dostępne na stronie internetowej spółki pod adresem www.pgnig.pl w sekcji ład korporacyjny. Odpowiedzialna energia 13

3.4. Działalność i łańcuch wartości Podstawowym celem PGNiG jest zapewnienie niezawodnych, bezpiecznych dostaw czystej i przyjaznej dla środowiska naturalnego energii. GK PGNiG pozostaje otwarta na nowe wyzwania, a jednocześnie jest wierna swej tradycji i dba o utrzymanie zaufania klientów. Prowadząc działalność, chcemy być wiarygodnym partnerem, realizującym rozwój i wzrost wartości firmy w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Odbiorcy bezpośredni PGNiG to przedsiębiorstwo z tradycją i ugruntowaną pozycją lidera na polskim rynku gazowniczym. Za sprawą długoletniego rozwoju spółka dysponuje cennym zestawem aktywów i zachowuje kontrolę nad wieloma segmentami rynku energetycznego (produkcja, magazynowanie, sprzedaż i dystrybucja gazu ziemnego), co stanowi solidny fundament dalszego rozwoju i systematycznego podnoszenia jej wartości. Poszukiwanie i Wydobycie Nadrzędnym celem PGNiG jest realizacja wzrostu wartości dla akcjonariuszy. Dążąc do osiągnięcia tego celu, Spółka przyjęła w czerwcu 2011 r. w dokumencie Aktualizacja Strategii Grupy Kapitałowej PGNiG do 2015 r. 18 celów strategicznych, które realizuje w ramach sześciu ogniw łańcucha wartości. Główne cele strategiczne składają się na wizję Grupy PGNiG, zgodnie z którą w perspektywie 2015 roku będzie ona nowoczesną i sprawnie zarządzaną organizacją, obecną w prawie całym łańcuchu wartości w ramach sektora gazowego i skupiającą aktywa z sektorów paliwowego i elektroenergetycznego. Kluczowe dla osiągnięcia celów strategicznych PGNiG będą działania koncentrujące się na trzech obszarach: 1) krajowej i międzynarodowej działalności poszukiwawczo-wydobywczej, zapewniającej dostęp do nowych złóż gazu ziemnego i ropy naftowej; 2) segmencie energetycznym, skoncentrowanym na rozwoju energetyki gazowej w Polsce; 3) zarządzaniu portfelem gazu ziemnego Spółki i działalności na europejskim rynku handlu gazem. Dystrybucja 14 PGNiG

Łańcuch wartości Grupy PGNiG Magazynowanie Hurt/Trading Odbiorcy indywidualni Sprzedaż Odbiorcy przemysłowi Nowe Obszary Działalności Odpowiedzialna energia 15

Poszukiwanie i Wydobycie Dostęp do własnych złóż jest kluczowym czynnikiem sukcesu stąd PGNiG rozwija działalność poszukiwawczo-wydobywczą w kraju i za granicą. Przyjęte w aktualizacji strategii cele obejmują: rozwój działalności poszukiwawczo-wydobywczej w kraju; rozwój międzynarodowej działalności E&P (Exploration & Production) skoncentrowanej na kluczowych regionach; zwiększenie kompetencji i optymalizację działań w obszarze poszukiwań i wydobycia. Działania podejmowane w tym zakresie obejmują m.in.: zwiększenie krajowej produkcji gazu ziemnego do około 4,5 mld m 3 i ropy do około 1 mln ton rocznie, rozwój poszukiwań i wydobycia z głębokich struktur i pułapek niestrukturalnych, utrzymanie wiodącej pozycji w licencjach na poszukiwanie gazu niekonwencjonalnego w Polsce, utrzymanie współczynnika odnawialności rezerw krajowych przynajmniej na poziomie 1,1; rozwój międzynarodowego wydobycia gazu ziemnego do 1,5 2,0 mld m 3 i ropy do 0,6 1,0 mln t w regionach kluczowych (region Morza Północnego oraz region Afryki Północnej i Wschodniej) oraz zwiększenie międzynarodowych rezerw gazu ziemnego do 18,0 22,0 mld m 3 i ropy do 7,5 9,5 mln t; rozwój kompetencji w międzynarodowej działalności poszukiwawczo-wydobywczej na morzu oraz rozwój kompetencji w poszukiwaniach i wydobyciu gazu niekonwencjonalnego, ponadto wprowadzenie nowych systemów rozliczeń prac spółek serwisowych, w tym systemu daily rate, a także analiza możliwości intensyfikacji produkcji ropy i gazu dzięki zatłaczaniu CO 2. Co już udało nam się zrobić Spośród zadań wykonanych w powyższym zakresie w roku 2010, większość była związana z zagospodarowaniem nowych złóż lub zwiększeniem wydajności pracujących kopalń. Najważniejsze z nich to projekt LMG, czyli zagospodarowanie złóż ropy naftowej i gazu ziemnego Lubiatów, Międzychód, Grotów, na który w 2010 roku spółka przeznaczyła ponad 400 mln zł. Kolejne istotne projekty realizowane w ramach tego celu to budowa odazotowni w Grodzisku Wielkopolskim (zakończona w 2010 roku) wraz z zagospodarowaniem złóż i podłączaniem odwiertów do instalacji, zagospodarowanie złóż w rejonie Środy Wielkopolskiej, Rudki, Rylowej-Rajsko, Woli Różanieckiej i Góry Ropczyckiej. W zakresie prac poszukiwawczych i rozpoznawczych w 2010 roku wykonano na potrzeby PGNiG prawie 50 km wierceń, 2,9 tys. km sejsmiki 2D oraz prawie 900 km 2 sejsmiki 3D w kraju i za granicą. Spośród zagranicznych inwestycji poszukiwawczo- -wydobywczych zagospodarowanie złoża Skarv na Norweskim Szelfie Kontynentalnym to obecnie największy i najbardziej zaawansowany projekt. Wydobycie ze złoża Skarv rozpocznie się już w drugiej połowie 2011 roku i pozwoli na podwojenie rocznej produkcji ropy, która obecnie wynosi 0,5 mln ton rocznie. W Polsce PGNiG SA posiada obecnie 15 koncesji, na obszarze których prowadzone jest lub będzie poszukiwanie i rozpoznawanie gazu łupkowego. Koncesje te znajdują się w pasie od Pomorza przez Mazowsze i Lubelszczyznę do Podkarpacia. Spółka posiada również kilkanaście koncesji, na których spodziewane jest występowanie tzw. gazu zaciśniętego, głównie w rejonie Wielkopolski. Pierwszy próbny odwiert w celu poszukiwania gazu łupkowego, Markowola-1, został wykonany na Lubelszczyźnie w lipcu 2010 roku. PGNiG przeprowadziło dwa pierwsze w Polsce zabiegi szczelinowania. Drugi odwiert (Lubocino-1) został wykonany na Pomorzu w okolicach Wejherowa. Wiercenie do głębokości 3,5 km zakończyło się w marcu 2011 roku. W odwiercie tym w łupkach sylurskich stwierdzono obiecujące przepływy gazu, których analizy potrwają kilka miesięcy. Równolegle spółka prowadzi prace studialne i projektowe na innych koncesjach. Hurt/Trading W celu zbilansowania krajowego popytu na gaz ziemny Grupa PGNiG prowadzi działalność wydobywczą z własnych zasobów, a także pozyskuje gaz poza granicami kraju. Z własnego wydobycia pokrywane jest około 30% zapotrzebowania, natomiast pozostałe ilości są zaspokajane przez import gazu od partnerów zagranicznych głównie z kierunku wschodniego (największy dostawca to Gazprom Export). Mając za zadanie zapewnienie ciągłości i bezpieczeństwa dostaw gazu ziemnego, przyjęto w aktualizacji strategii następujące cele strategiczne: maksymalizacja wykorzystania istniejącej infrastruktury i zapewnienie wystarczających przepustowości; zwiększenie elastyczności zaopatrzenia w gaz ziemny; rozwój krajowego/międzynarodowego tradingu multi-commodity oraz sprzedaży międzynarodowej. Działania podejmowane w tym zakresie obejmują m.in.: wykorzystanie wolnych mocy w terminalu LNG, rezerwacja przepustowości w interkonektorze Lasów oraz potencjalnie dostępnej przepustowości w wirtualnym rewersie na Jamale; renegocjacja i uelastycznienie kontraktów długoterminowych, a także zmiana struktury portfela zakupowego w kierunku zwiększenia udziału wolumenów z kontraktów krótkoterminowych do 15%; utworzenie funkcji Zarządzania Portfelem i Ryzykiem w PGNiG, a także uruchomienie tradingu ropy naftowej, gazu ziemnego, energii elektrycznej i certyfikatów emisji oraz uruchomienie sprzedaży 0,5-0,7 mld m 3 gazu na rynku niemieckim dla klientów przemysłowych. Ponadto docelowo połączenie tradingu gazu ziemnego i energii elektrycznej w jednym podmiocie, opracowanie koncepcji zagospodarowania wolumenów międzynarodowej produkcji gazu ziemnego i ropy naftowej. 16 PGNiG

Magazynowanie Działalność magazynowa jest istotnym czynnikiem stabilizującym zmienne zapotrzebowanie rynku na gaz ziemny, gwarantującym bezpieczeństwo dostaw surowca do klientów spółki. W związku z rozwojem rynku oraz potrzebą dostosowania pojemności magazynowych do obowiązującego prawa, PGNiG prowadzi projekty dotyczące rozbudowy i budowy podziemnych magazynów gazu. Do roku 2015 zrealizowanie planowanych inwestycji powinno doprowadzić do zwiększenia pojemności magazynowych do poziomu ok. 3 mld m 3. Co już udało nam się zrobić W ramach budowy odpowiedniej struktury kontraktów importowych w czerwcu 2009 roku PGNiG podpisało z Qatargas Operating Company umowę na sprzedaż i dostawy skroplonego gazu ziemnego (LNG) z Kataru do Polski, do nowego terminalu w Świnoujściu. Zgodnie z warunkami umowy, począwszy od 2014 roku przez 20 lat Qatargas dostarczy 1 milion ton LNG rocznie dla PGNiG. W październiku 2010 roku, po długich negocjacjach, PGNiG oraz Gazprom Export podpisały aneks do Kontraktu Jamalskiego, na mocy którego zwiększono wolumen dostaw gazu ziemnego do Polski w latach 2010 2022 o ok. 2 mld m 3 rocznie, zniesiono klauzulę o zakazie reeksportu gazu ziemnego do krajów trzecich, a także wprowadzono preferencyjną cenę w okresie 2010 2014 w stosunku do ceny kontraktowej, dla wielkości gazu odebranych w ciągu odpowiedniego roku ponad minimalne ilości roczne. Z kolei w zakresie prowadzenia międzynarodowego tradingu gazem ziemnym i ropą naftową, PGNiG w grudniu 2010 roku powołało spółkę POGC Trading GmbH z siedzibą w Monachium. Za jej pośrednictwem PGNiG planuje od 2012 roku rozpocząć pełny handel gazem na rynku niemieckim, wykorzystując do tego własny gaz z Norwegii. POGC Trading w późniejszym terminie może rozszerzyć swą działalność o rynek holenderski, a nawet Wielką Brytanię. Przyjęte w aktualizacji strategii cele strategiczne w zakresie rozbudowy pojemności podziemnych magazynów gazu obejmują: zapewnienie odpowiednich zdolności magazynowych; wydzielenie prawne Operatora Systemu Magazynowania; utrzymanie możliwie wysokiej rentowności w obszarze magazynowania po włączeniu do eksploatacji nowych PMG. Działania podejmowane w tym zakresie obejmują m.in.: powiększenie pojemności magazynowych o ok. 1,4 mld m 3 do całkowitej pojemności ok. 3,0 mld m 3 oraz pozyskanie środków unijnych w ramach finansowania inwestycji; utworzenie wewnętrznej struktury organizacyjnej dla wydzielonego prawnie Operatora Systemu Magazynowania oraz zawarcie umów usługowych z Grupą Kapitałową PGNiG; utrzymanie WACC przed opodatkowaniem w obszarze magazynowania na poziomie 8-10% oraz maksymalizacja sprzedaży usług magazynowych. Co już udało nam się zrobić W roku 2010 ponad 60% ogólnej kwoty przeznaczonej na budowę i rozbudowę magazynów gazu wysokometanowego zostało wydatkowane na rozbudowę PMG Wierzchowice, który jest największym magazynem gazu ziemnego w Polsce. Umowa na rozbudowę PMG Wierzchowice z pojemności 0,575 mld m 3 do pojemności 1,2 mld m 3 została podpisana w listopadzie 2008 roku z konsorcjum firm na czele z polskim PBG SA. Wartość umowy wynosi około 1,1 mld zł. Co ważne, w 2010 roku Komisja Europejska zaakceptowała wniosek PGNiG SA, dzięki czemu cztery projekty PMG realizowane w Polsce uzyskały dofinansowanie w wysokości 673,4 mln zł, w tym 503,6 mln zł na PMG Wierzchowice. Ponadto również w listopadzie 2008 roku został zakończony formalnoprawny proces wydzielenia Operatora Systemu Magazynowania. Decyzją z 31 grudnia 2008 roku prezes URE wyznaczył PGNiG Operatorem Systemu Magazynowania. W celu spełnienia wymogów Dyrektywy 2009/73/WE w zakresie prawnego rozdzielenia działalności magazynowania paliw gazowych od innych rodzajów działalności realizowanych w ramach zintegrowanego pionowo przedsiębiorstwa gazowniczego, w listopadzie 2010 roku zawiązana została spółka Operator Systemu Magazynowania Sp. z o.o. W listopadzie 2009 roku został otwarty nowy magazyn PMG Daszewo pierwszy w Polsce magazyn gazu zaazotowanego. Pojemność czynna PMG Daszewo wynosi 30 mln m 3. W 2010 roku zakończona została również budowa drugiego magazynu gazu zaazotowanego w Bonikowie. Jego pojemność wynosi 200 mln m 3. Odpowiedzialna energia 17

Dystrybucja Dystrybucja odgrywa istotną rolę w budowaniu wartości Grupy PGNiG. Cele strategiczne przyjęte w aktualizacji strategii wyznaczone dla obszaru dystrybucji są następujące: zwiększenie rentowności działalności w obszarze dystrybucji; racjonalizacja kosztów i funkcji; optymalizacja rozwoju sieci dystrybucyjnej. Działania podejmowane w tym zakresie obejmują m.in.: zwiększenie wartości regulacyjnej aktywów zaakceptowanej przez URE oraz likwidacja luki kosztowej w taryfie; wdrożenie strategicznych zakupów w spółkach dystrybucyjnych, a także utworzenie centrum usług wspólnych oraz optymalizacja/poprawa efektywności sieci; opracowanie jednolitych zasad rozbudowy sieci dystrybucyjnej (włączając dziesięcioletnie plany inwestycyjne) oraz usprawnienie prawnie dopuszczalnej platformy komunikacji popytu ze strony klientów i obszaru sprzedaży, a także uruchomienie wstępnego programu rozwojowego wykonalności wdrożenia inteligentnych odczytów. Co już udało nam się zrobić W roku 2010 około jednej czwartej wydatków inwestycyjnych w segmencie dystrybucja przeznaczono na rozbudowę sieci dystrybucyjnej. W efekcie, w ciągu 2010 roku długość sieci wzrosła o ok. 1,5 tys. km. Ponadto spółki dystrybucyjne zrealizowały wiele zadań inwestycyjnych związanych z budową nowych przyłączy, modernizacją i wymianą żeliwa czy zakupem układów pomiarowych. Inwestycje sieciowe w Dystrybucji stanowiły w 2010 roku ok. 80% wszystkich wydatków segmentu. Sprzedaż Działalność handlowa w PGNiG opiera się na zaspokajaniu krajowego popytu na paliwo gazowe poprzez transakcje kupna/sprzedaży gazu ziemnego. Gaz ziemny jest sprzedawany zarówno odbiorcom indywidualnym, jak i przemysłowym. W obliczu dynamicznych zmian w otoczeniu prawnym i biznesowym Grupa PGNiG podejmuje wiele działań w obszarze obrotu, aby utrzymać pozycję lidera na rynku polskim w warunkach otwartej konkurencji. Cele strategiczne przyjęte w aktualizacji strategii wyznaczone dla obszaru sprzedaży są następujące: utrzymanie wiodącej pozycji na rynku polskim; zwiększenie efektywności operacyjnej. Działania podejmowane w tym zakresie obejmują m.in.: rozwój nowej oferty produktowej i poprawę obsługi klientów, a także pozyskanie nowych klientów zarówno w obszarach zgazyfikowanych jak i niezgazyfikowanych, a ponadto wejście na rynek energii elektrycznej dla klientów małych i średnich przedsiębiorstw i biznesowych z ofertą dual-fuel (pakiet gaz+prąd ); opracowanie i wdrożenie działań na rzecz uwolnienia rynku gazu spod regulacji, przygotowanie PGNiG do wejścia nowych konkurentów na polski rynek. 18 PGNiG

Co już udało nam się zrobić Począwszy od 2007 roku Grupa PGNiG rokrocznie stopniowo zwiększa sprzedaż gazu ziemnego. Wyjątkiem był rok 2009, kiedy na skutek spowolnienia gospodarczego odbiorcy przemysłowi odebrali 8% mniej gazu niż rok wcześniej. W 2010 roku udało się odrobić z nawiązką ten spadek sprzedaż wyniosła 14,4 mld m 3, najwięcej w historii spółki. Aby sprostać rosnącemu popytowi na gaz spółka w październiku 2010 roku zawarła aneks do Kontraktu Jamalskiego z Gazprom Export, na mocy którego zwiększono maksymalne roczne wolumeny dostaw gazu do Polski o ok. 2 mld m 3. GK PGNiG podjęła już pierwsze działania w celu zwiększenia zakresu oferowanego asortymentu poprzez rozwój rynku CNG oraz zwiększenie produkcji LNG. Jest to szczególnie ważne na polskim rynku, gdzie zarówno obrót, jak i przesył oraz dystrybucja gazu są działalnością regulowaną. W 2010 roku Oddziały Obrotu Gazem zrealizowały zadania inwestycyjne obejmujące m.in. budowę stacji CNG, modernizację kotłowni, budynków oraz inne inwestycje realizowane na potrzeby 23 gazowni. Nowe Obszary Działalności Dostrzegając możliwości dalszego rozwoju Grupy PGNiG, prowadzone są działania zmierzające do rozbudowy i zwiększania skali działalności poprzez alianse strategiczne oraz po wykonaniu stosownych analiz przeprowadzanie fuzji i przejęć w podsektorach: energii elektrycznej; ciepłownictwa; ropy naftowej. W związku z powyższym w aktualizacji strategii wyznaczono następujące cele strategiczne dla nowych obszarów działalności: rozwój segmentu energetycznego; reorganizacja GK PGNiG; zwiększenie efektywności organizacji zorientowanej projektowo; weryfikacja możliwości dokonania optymalizacji infrastruktury logistycznej. Działania podejmowane w tym zakresie obejmują m.in.: rozwój projektów w wytwarzaniu opartym na gazie z krajowymi i międzynarodowymi partnerami oraz wykorzystanie gazu z poza systemowych złóż do wytwarzania energii w technologii modułowej, a także outsourcing energetyczny dla firm; opracowanie i wdrożenie koncepcji sprzedaży części spółek Grupy PGNiG, koncepcji optymalizacji funkcjonowania perspektywicznych spółek należących do Grupy PGNiG, optymalizację wewnątrzgrupowych zakupów, przygotowanie i wdrożenie Programu Dobrowolnych Odejść; przygotowanie systemu motywacyjnego dla członków zespołów zadaniowych, usprawnienie procesów związanych z zarządzaniem dużymi projektami inwestycyjnymi oraz fuzji i przejęć, a także rozwój kompetencji analitycznych; opracowanie koncepcji zbycia ropy naftowej z wydobycia krajowego oraz analiza możliwości wdrażania projektów infrastrukturalnych w celu zwiększenia dywersyfikacji dostaw. Co już udało nam się zrobić W listopadzie 2009 roku Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy PGNiG podjęło decyzję o powołaniu spółki PGNiG Energia. Jej zadaniem jest realizacja planów związanych z przekształceniem Grupy w nowoczesny koncern multienergetyczny. PGNiG Energia będzie się angażować w projekty związane z budową bloków energetycznych, inwestycje w zasilane gazem ziemnym instalacje kogeneracyjne (tj. wytwarzające jednocześnie prąd i ciepło) oraz pilotażowe projekty biogazowe. Najważniejszym projektem PGNiG Energia jest budowa bloku gazowo-parowego w Stalowej Woli. Przedsięwzięcie to zainicjowane zostało podpisaniem 20 listopada 2008 roku przez Tauron Polska Energia i PGNiG listu intencyjnego. 7 maja 2010 roku podpisana została umowa realizacyjna, zaś 11 marca 2011 roku podpisano umowę o funkcjonowaniu Elektrociepłowni Stalowa Wola, umowę sprzedaży energii elektrycznej oraz umowę na dostawy paliwa gazowego. Odpowiedzialna energia 19

Nasze podejście do zrównoważonego rozwoju 4.1. Interesariusze GK Ze względu na skalę i zasięg działania GK ma duże grono Interesariuszy. Specyfika biznesowa oddziałów i spółek oraz ich miejsce w łańcuchu wartości determinują zróżnicowanie grup ich kluczowych Interesariuszy. Na różnych etapach łańcucha wartości mamy różnorodny wpływ na Interesariuszy i na relacje z nimi oraz wiążące się z tym specyficzne zobowiązania wobec nich. GK PGNiG stara się prowadzić swoje działania biznesowe w sposób odpowiedzialny, uwzględniając zasady dialogu społecznego. Podczas podejmowania decyzji biznesowych poszukuje rozwiązań korzystnych dla wszystkich grup Interesariuszy jednocześnie, biorąc pod uwagę zarówno aspekty ekonomiczne, jak i społeczne. Taka postawa wynika ze świadomości, że tylko budując porozumienie z Interesariuszami GK możemy prowadzić naszą działalność zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju, poznając i coraz lepiej rozumiejąc wzajemne potrzeby i oczekiwania. Grupy Interesariuszy (pokazane poniżej) zostały wybrane na podstawie doświadczeń spółek i oddziałów GK. Tak, jak zostało to oznaczone w tabeli, niektóre podmioty współpracują ze specyficznymi grupami Interesariuszy. Uwzględnianie ich potrzeb i proces komunikacji z nimi jest także jednym z elementów zarządzania ryzykiem. Dla przykładu: relacje z Interesariuszami w obszarze poszukiwań to długi łańcuch wzajemnych powiązań choć głównym Interesariuszem w poszukiwaniach są operatorzy, którym spółki oferują usługi. W GK PGNiG operatorem jest zarówno właściciel, jak i jego spółki upstreamowe czyli: POGC Libya czy PGNiG Norway AS. Wzajemne relacje polegają na realizacji usług sejsmicznych, geofizycznych i wiertniczych dla lokalnych i zagranicznych operatorów. Aby spełnić warunki współpracy z operatorem, spółki muszą zadbać m.in. o relacje z administracją publiczną, która wydaje zgody na prace w terenie oraz nadzoruje inwestycje pod względem spełniania kryteriów ekologicznych i zgodności wykonywanych prac; zaoferować do prac sprzęt, który pozwoli bezawaryjnie i z poszanowaniem przepisów prawa środowiskowego wykonać usługę, stworzyć bezpieczne miejsce pracy zgodne z wymogami QHSE (Quality, Health, Safety, Environment). Interesariusz GK Pracownicy obecni i emerytowani Metoda dialogu Konsultacje społeczne, Rada Pracowników, system komunikatorów pracowników odpowiedzialnych za komunikację wewnętrzną, codzienny newsletter elektroniczny, portal wewnętrzny, badanie opinii pracowników, czaty z przedstawicielami Zarządu, spotkania okolicznościowe, wyjazdy dla emerytowanych pracowników Klienci Operatorzy czyli zleceniodawcy (P) Operator Systemu Przesyłania (M) Zleceniodawca usług dystrybucyjnych (D) Społeczności lokalne Partnerzy biznesowi NGO Organizacje społeczne Dostawcy Dostawcy usług i sprzętu (W) Instytuty, uczelnie wyższe i szkoły Instytucje doradcze i badawcze (W, M) Urzędy administracji i Regulator, Komisja Europejska (M) Akcjonariusze i inwestorzy Media Badania satysfakcji, infolinia, strona www, Biuro Obsługi Klienta, dedykowani doradcy biznesowi Konsultacje społeczne, działania w ramach Fundacji PGNiG oraz funduszu darowizn, współpraca bezpośrednia z władzami i organizacjami lokalnymi Dedykowani doradcy biznesowi, spotkania bezpośrednie, konferencje, deklaracje branżowe, współpraca w zakresie akcji humanitarnych na świecie, w Polsce poprzez Fundację PGNiG i fundusz darowizn Oceny współpracy, wspieranie rozwoju lokalnego Wspieranie rozwoju szkolnictwa zawodowego na wszystkich poziomach, konferencje, program stypendialny Fundacji PGNiG, wsparcie merytoryczne inwestycji Konsultacje, wspólne inicjatywy konferencje, warsztaty Spotkania z zarządzającymi portfelami, udział w road show oraz w zagranicznych konferencjach dla inwestorów, dedykowany newsletter, raporty bieżące i sprawozdania Artykuły prasowe, wywiady, wkładki tematyczne Legenda: P poszukiwania, W wydobycie, M magazynowanie, D dystrybucja 20 PGNiG

Innym przykładem współpracy z Interesariuszami jest skomplikowana sieć zależności w przypadku wydobycia gazu. Oddziały PGNiG Sanok oraz Zielona Góra zajmują się eksploatacją ropy naftowej i gazu ziemnego. Działalność ta jest ściśle powiązana z ingerencją w środowisko naturalne, a także ze współpracą ze społecznościami lokalnymi. Dlatego dla bliższego i dalszego otoczenia kopalń ropy i gazu niezwykle istotne jest, aby prowadzić działalność w sposób przyjazny dla otoczenia. Współczesne kopalnie to często obiekty położone w środku lasu, posiadające nowoczesny monitoring procesów technologicznych, zbudowane z wykorzystaniem najnowocześniejszych technologii. W obszarze tym istotną rolę odgrywają dostawcy sprzętu i odbiorcy produktów. Spełnianie ich oczekiwań i wymagań dotyczących jakości produktów, elastyczności i terminowości w realizacji dostaw, a także dobrej współpracy na dotychczasowym poziomie jest jednym z priorytetów oddziałów. Współpraca ze społecznościami lokalnymi wiąże się z częstymi konsultacjami społecznymi, a także z zaangażowaniem oddziałów w wydarzenia sportowe i kulturalne realizowane w danym regionie. W wersji elektronicznej Raportu znajdą Państwo informacje na temat polityki PGNIG dotyczącej udziału w życiu publicznym i lobbingu. 4.2. Strategia Zrównoważonego Rozwoju i Odpowiedzialnego Biznesu Strategia Zrównoważonego Rozwoju i Odpowiedzialnego Biznesu GK formalnie została zaakceptowana przez Zarząd PGNiG w lipcu 2009 roku. W jej tworzenie zaangażowani byli pracownicy wszystkich obszarów merytorycznych Centrali PGNiG SA oraz Oddziałów i Spółek GK PGNiG. Równocześnie Strategia Zrównoważonego Rozwoju i Odpowiedzialnego Biznesu GK PGNiG pełni funkcję komplementarną w stosunku do strategii biznesowej. Głównym celem, jaki sobie postawiliśmy formułując naszą misję w zakresie zrównoważonego rozwoju jest aktywność, kształtowanie polskiego rynku energii w sposób odpowiedzialny, z uwzględnieniem oczekiwań i potrzeb naszych Interesariuszy i środowiska naturalnego. Strategia CSR GK jest odpowiedzią na wyzwania, które stawia przed nami nasze otoczenie, a planowane działania wynikają zarówno z potrzeb naszych Interesariuszy, jak i najlepszych praktyk GK w tym zakresie, w szczególności praktyk proekologicznych oraz dotyczących zaangażowania społecznego. Zrównoważony rozwój i odpowiedzialny biznes obejmuje wszystkie elementy łańcucha wartości GK PGNiG, dotyczy każdego z czterech obszarów zrównoważonego rozwoju i opiera się na sześciu filarach strategicznych: Integralnym elementem Strategii jest plan wdrożenia, który definiuje cele operacyjne w odniesieniu do poszczególnych celów strategicznych. Poza zdefiniowaniem celów operacyjnych i planów działań związanych z ich wdrożeniem, określone zostały również miary sukcesu oraz harmonogram realizacji danych działań, które pozwolą systematycznie oceniać postępy PGNiG w realizacji celów, a także właściciela biznesowego każdego z celów. Dodatkowym elementem planu strategicznego jest lista Interesariuszy wewnętrznych i zewnętrznych istotnych dla każdego z działań. Zidentyfikowanie grup Interesariuszy pomaga w lepszym uwzględnianiu ich potrzeb w realizowanych pracach. Poszczególne rozdziały niniejszego Raportu Społecznego przedstawiają realizację działań w obrębie sześciu filarów Strategii Zrównoważonego Rozwoju i Odpowiedzialnego Biznesu z perspektywy wiodącej spółki PGNiG oraz wszystkich podmiotów GK, które realizują własne substrategie. 1 2 3 4 5 6 zwiększenie satysfakcji obecnych oraz pozyskanie nowych klientów poprzez poprawę jakości obsługi klienta; efektywna, oparta na partnerskich zasadach i dialogu współpraca z partnerami społecznymi i biznesowymi; prowadzenie działalności biznesowej w sposób odpowiedzialny i z poszanowaniem środowiska naturalnego; stworzenie bezpiecznego i przyjaznego miejsca pracy; spójna, rzetelna i efektywna komunikacja i marketing; poszukiwanie nowych obszarów działalności biznesowej zgodnych z ideą zrównoważonego rozwoju. Odpowiedzialna energia 21

4.3. Zarządzanie Strategią Wkrótce po formalnym przyjęciu Strategii powstała struktura dedykowana koordynacji procesów w ramach jej realizacji w GK. Członkowie Zarządu wraz z Prezesem Zarządu pełnią funkcje Sponsorów Projektu. Kolejny stopień to Komitet Sterujący złożony z właścicieli biznesowych celów strategicznych. Pełnomocnik Zarządu ds. Strategii odpowiada za koordynację i monitorowanie procesu wdrożenia Strategii Zrównoważonego Rozwoju i Odpowiedzialnego Biznesu w spółkach i oddziałach GK PGNiG i komunikację działań zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialnego biznesu zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie, podobnie jak jego odpowiednicy w oddziałach i spółkach GK, którymi są regionalni koordynatorzy ds. CSR. W sumie to kilkadziesiąt osób, które dużą część swojego czasu pracy poświęcają kwestiom zrównoważonego rozwoju. Pełnomocnik odpowiada za monitorowanie postępów w realizacji celów strategicznych i operacyjnych, a także za raportowanie Zarządowi działań w ustalonym cyklu. To on zbiera dane z GK i przygotowuje Raport Społeczny we współpracy z regionalnymi koordynatorami. 4.4. Informacje nt. Raportu Odpowiedzialna energia 2010 to trzeci raport społecznej odpowiedzialności Grupy Kapitałowej PGNiG (GK PGNiG), sporządzony w oparciu o wytyczne Global Raporting Initiative oraz wskaźniki IPIECA. Ponadto w publikacji znajdują się wskaźniki i wytyczne wynikające z zasad Global Compact oraz ISO 26000, które są zawarte także w Kodeksie Odpowiedzialnego Biznesu podpisanego przez PGNiG i opracowanego w ramach Koalicji CR (więcej na temat Koalicji w rozdziale Koalicja na rzecz odpowiedzialnego biznesu. Publikacja prezentuje działania wynikające z realizacji celów Strategii Zrównoważonego Rozwoju i Odpowiedzialnego Biznesu od stycznia 2010 do czerwca 2011, wykorzystując dane liczbowe i/lub opis funkcjonujących praktyk, zasad czy procedur. Przedstawione w Raporcie dane liczbowe dotyczą 2010 roku, prezentowane wydarzenia obejmują także I połowę 2011 roku. Wskaźniki przedstawione w sposób liczbowy uwzględniają dane z PGNiG SA, to jest spółki dominującej GK oraz wchodzących w jej skład 23 gazowni, wszystkich oddziałów krajowych oraz większości spółek ze stuprocentowym udziałem PGNiG SA, zgodnie z informacją znajdującą się w rozdziale Struktura Grupy PGNiG. Tegoroczny Raport Społeczny GK PGNiG został przygotowany przez koordynatorów ds. CSR, którzy pracowali w kilkuosobowych grupach nad jednym z sześciu filarów Strategii. Po raz pierwszy koordynatorzy nie tylko zebrali i przesłali do Centrali PGNiG dane do raportu, ale także sami przygotowali treść poszczególnych rozdziałów. To nowa jakość, praca bardzo angażująca, ale i niosąca dużą wartość edukacyjną oraz pomocna w lepszym rozumieniu specyfiki tak różnorodnych obszarów działalności GK PGNiG. Mam nadzieję, że stanie się stałą praktyką w GK PGNiG. Tym bardziej, że takie ćwiczenie pozwala też wykorzystać kompetencje koordynatorów w zakresie odpowiedzialnego biznesu w 2010 roku dwadzieścia jeden osób z grupy koordynatorów ds. CSR ukończyło Podyplomowe Studia Odpowiedzialnego Biznesu w Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie. To ogromny potencjał. mówi Marzena Strzelczak, Pełnomocnik Zarządu ds. Strategii Zrównoważonego Rozwoju i Odpowiedzialnego Biznesu w PGNiG. Na początku rozdziałów opisujących poszczególne filary strategii znajdują się zbiorcze informacje przedstawione w formie graficznej nt. liczby działań podjętych w ramach tego celu strategicznego we wszystkich podmiotach GK PGNiG realizujących własne strategie. Grafy wskazują na łączną liczbę działań zakończonych, przebiegających zgodnie z planem lub z opóźnieniem we wszystkich podmiotach GK PGNiG łącznie. Wskaźniki liczbowe nie uwzględniają danych z następujących podmiotów GK: Oil Tech International F.Z.E., PGNiG Norway AS, POGC Libya B.V., Powiśle Park Sp. z o.o., Geovita Sp. z o.o., PGNiG Energia S.A., POGC Trading GmbH, PGNiG Technologie Sp. z o.o., ZRUG Sp. z o.o. (Pogórska Wola), Operator Systemu Magazynowania Sp. z o.o., Polskie Elektrownie Gazowe Sp. z o.o., NYSAGAZ Sp. z o.o., BUD-GAZ P.P.U.H. Sp. z o.o., Geofizyka Toruń Kish Ltd (Rial), Zakłada Gospodarki Mieszkaniowej Sp. z o.o (Piła), Biogazownia Ostrowiec Sp. z o.o., CHEMKOP Sp. z o.o. Kraków, GAZ Sp. z o.o., GAZ MEDIA Sp. z o.o. (Wołomin). Wersja drukowana Wprowadzenie do Raportu Społecznego 2010 zawiera tylko wybrane informacje nt. działań GK PGNiG w zakresie zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialnego biznesu. Jej integralną częścią jest płyta DVD, zawierająca pełną wersję Raportu oraz tegoroczny Raport Roczny i materiały edukacyjne prezentujące działalność PGNiG. Pełne informacje znajdują się również na stronach www.odpowiedzialna-energia.pl oraz na stronie www.pgnig.pl w zakładce Odpowiedzialny Biznes. Warto dodać, że cele strategiczne od 2010 roku stały się jednym z kryteriów oceny najwyższej kadry menedżerskiej poprzez wpisanie ich do rocznych celów MBO, tym samym znalazły odzwierciedlenie w celach stawianych poszczególnym pracownikom i zespołom. Wszystko to pokazuje strategiczne zaangażowanie i determinację GK we wdrażaniu Strategii. W 2010 roku spółki GK po raz pierwszy prowadziły działalność w oparciu o własne Strategie Zrównoważonego Rozwoju i Odpowiedzialnego Biznesu. Po raz pierwszy także nadesłały na początku 2011r. raporty z ich realizacji, prezentując liczbę zakończonych, realizowanych zgodnie z planem i opóźnionych działań w poszczególnych filarach. Informacje te zostały przedstawione Zarządowi w formie raportu zbiorczego, na tej podstawie zostaną podjęte decyzje o dalszych krokach w ramach realizacji strategii. W minionym roku uruchomiono również Repozytorium Strategii. To specjalny portal poświęcony zagadnieniom z obszaru csr. Znajduje się tam m.in. kalendarium wydarzeń, biblioteka niezbędnych dokumentów, to miejsce wymiany informacji dla koordynatorów csr w GK PGNiG. Z myślą o poznaniu Państwa oczekiwań w zakresie raportowania i działań społecznych GK PGNiG, przygotowaliśmy ankietę, którą dołączamy do niniejszego Raportu oraz zamieszczamy na w/w stronach. Zachęcamy do jej wypełnienia i przesłania na adres informacje@odpowiedzialna-energia.pl Raport nie został poddany weryfikacji zewnętrznej, jednak wybrane wskaźniki i prezentowane dane finansowe są zgodne z informacjami opublikowanymi w Raporcie Rocznym i Raporcie Finansowym PGNiG za 2010 rok i jako takie podlegały weryfikacji audytorów Raportu Rocznego. Równolegle w spółkach PGNiG prowadzone były niezależne audyty między innymi systemów ochrony środowiska. Zmiany, jakie zaszły w organizacji w ostatnim roku, nie wywierają wpływu na porównywalność danych w raportach z poprzednich lat. Informacje o zmianach wprowadzonych w strukturze organizacyjnej firmy zostały zawarte w rozdziale Struktura GK PGNiG, w wersji elektronicznej. Nie ma konieczności nanoszenia korekt do informacji zawartych w poprzednich raportach. Wszelkie prezentowane dane zostały zgromadzone w sposób rzetelny, bezpośrednio z podmiotów, których dotyczy niniejsza publikacja oraz od osób nadzorujących dane obszary aktywności w GK PGNiG. 22 PGNiG