PO STAGNACJI NORMALIZACJA Październik nie przyniósł radykalnych zmian sytuacji na rynku nieruchomości. Wg wyników badań ofert zamieszczonych w ub. miesiącu w serwisie OFERTY.NET w największych aglomeracjach ceny ofertowe sprzedaży mieszkań utrzymywały się na stabilnym poziomie; w Warszawie średnia stawka wywoławcza spadła o 1%, w Krakowie pozostała bez zmian a w Łodzi, Poznaniu, Gdańsku i Wrocławiu wzrosła od 0,8% do 3,1%. Do spadków cen ofertowych przekraczających 3% doszło w Sopocie, Lublinie i Bydgoszczy. Największy zaś wzrost cen odnotowały Katowice (4,6%) oraz Białystok (5,6%) - miasta, w których średnie ceny 1m2 mieszkania należą do jednych z najniższych w kraju. miasto 09'07 (PLN/m2) 10'07 zmiana (PLN/m2) (%) średnia cena mieszkania o pow. 50 mkw.* (PLN) wysokość raty w PLN (6,30%) w CHF (4,19%) ile trzeba zarabiać, aby uzyskać kredyt (netto) w PLN w CHF Bydgoszcz 4550 4340-4,6 217 000 1490 1260 2354 2702 Lublin 5425 5239-3,4 261 950 1621 1336 2676 3096 Sopot 11056 10707-3,2 535 350 3314 2731 4849 6081 Szczecin 5248 5103-2,8 255 150 1579 1302 2627 3036 Gdynia 6554 6468-1,3 323 400 2002 1650 3114 3673 Warszawa 9810 9710-1,0 485 500 3005 2477 4397 5515 Kraków 8454 8458 0,0 422 900 2618 2158 3830 4804 Rzeszów 5104 5137 0,6 256 850 1590 1310 2639 3051 Łódź 4757 4793 0,8 239 650 1483 1223 2516 2900 Poznań 6423 6513 1,4 325 650 2016 1661 3130 3699 Gdańsk 6685 6838 2,3 341 900 2116 1744 3246 3883 Wrocław 7033 7253 3,1 362 650 2245 1850 3394 4119 Katowice 4037 4221 4,6 211 050 1306 1077 2369 2707 Białystok 4412 4660 5,6 233 000 1442 1189 2468 2842 * na podstawie cen z października br. ** ile trzeba zarabiać, aby uzyskać kredyt na zakup 50-m. mieszkania w danym mieście, na 30 lat; założenie: 1-osobowe gospodarstwo domowe w dużym mieście, bez innych obciążeń kredytowych; wyliczenia mają charakter szacunkowy Po trwającym blisko pół roku okresie stagnacji na rynku wtórnym sprzedaży mieszkań i mającej miejsce korekcie cen październik przyniósł wyraźne ożywienie. Jak wynika z analiz serwisu OFERTY.NET od początku ubiegłego miesiąca znów zaczęła rosnąć liczba klientów poszukujących mieszkań. Choć trend ten nie znajduje jeszcze zdecydowanego odzwierciedlenia w liczbie zawieranych transakcji, to można sądzić, że klienci "oswoili się" z obecnymi - wysokimi w porównaniu do lat ubiegłych - cenami i ponownie zaczęli intensywnie szukać ofert z myślą o dokonaniu zakupu. Przy znacznym wzroście podaży ofert (o ok. 36% w ciągu 6 m-cy) i większej elastyczności sprzedających sytuacja na rynku zaczyna się normalizować.
KREDYTY WCIĄŻ DROŻEJĄ Kredyty w PLN Analizy OPEN FINANCE pokazują, że przez ostatni miesiąc - od połowy października - rynkowe stopy procentowe WIBOR wzrosły o 30 punktów bazowych, do 5,39 proc., dyskontując kolejną już podwyżkę stóp procentowych w Polsce. W ciągu ostatnich ośmiu miesięcy rynkowe stopy procentowe wzrosły w Polsce o 119 punktów bazowych - z 5,20 do 6,39 proc. Ponieważ w tym samym czasie Rada Polityki Pieniężnej dokonała łącznych podwyżek stóp procentowych w Narodowym Banku Polskim o 75 pkt bazowych, można założyć, że rynek pieniężny zdyskontował już dwie kolejne podwyżki (w tym oczekiwaną pod koniec listopada). Wszystko to składa się na wzrost oprocentowania kredytów hipotecznych, nawet przy założeniu, że banki zamierzają utrzymać poziom marż. Z wyliczeń OPEN FINANCE wynika, że od marca do listopada rata 30-letniego kredytu hipotecznego opierającego się o aktualne stawki trzymiesięcznego WIBOR wzrosła o 13,8 proc., lub o 75,74 PLN dla każdych pożyczonych 100 tys. PLN. Tylko od połowy października rata takiego kredytu wzrosła o 3,2 proc. lub o 19,5 PLN dla każdych pożyczonych 100 tys. PLN. W rezultacie nawet w tych miastach, gdzie ceny mieszkań spadły, banki mogą wymagać wyższej zdolności kredytowej niż przed miesiącem. Jeszcze trudniej uzyskać kredyt w dużych miastach, gdzie rosną zarówno ceny kredytów jak i mieszkań. Kredyty w CHF Nieco inną sytuację mamy na rynku kredytów walutowych. Według analiz OPEN FINANCE w ciągu ostatniego miesiąca (od 15 października) stopa trzymiesięczna LIBOR dla franka szwajcarskiego spadła o 5 pkt bazowych do 2,75 proc., co jest dobrą informacją dla osób planujących zaciągnięcie kredytu we frankach. Nieco inne zdanie na ten temat mogą mieć ci kredytobiorcy, którzy już spłacają kredyty w CHF. Przez ostatni miesiąc (od 15 października) kurs CHF wzrósł bowiem o 4,13 grosza do 2,257 PLN, czyli o 1,8 proc. I w takim właśnie stopniu wzrośnie w najbliższym czasie rata kredytów w CHF. Trzeba też zauważyć, że w ostatnim czasie wzrost kursu CHF jest znacznie szybszy - od dołka z 29 października kurs wzrósł już o 10 groszy, a więc o 4,65 proc. Utrzymanie tego trendu oznaczać będzie szybszy wzrost rat kredytów we frankach szwajcarskich, niż w złotowych - w krótkim okresie. Akcja kredytowa Ze wstępnych szacunków OPEN FINANCE dokonanych na podstawie danych uzyskanych od największych polskich banków zaangażowanych w akcję kredytową na rynku hipotecznym można wstępnie stwierdzić, że w III kwartale 2007 r. banki udzieliły o ok. 11 proc. więcej kredytów (chodzi o liczbę kredytobiorców) niż w III kwartale 2006 r., ale jest to zarazem o ok. 12 proc. mniej niż w II kwartale 2007 r. Na podstawie tych danych możemy przyjąć, że spadek liczby udzielonych kredytów w III kwartale wobec II kwartału był czynnikiem sezonowym, ponieważ liczba udzielanych kredytów nadal rośnie w porównaniu rok do roku. Jednak dynamika wzrostu jest niższa niż w I półroczu, kiedy liczba udzielonych kredytów hipotecznych wzrosła o ok. 16 proc., oraz niższa od danych liczonych narastająco, gdzie dynamika wynosi 14 proc. (dane Związku Banków Polskich z 20.11.2007 r.). Z analiz OPEN FINANCE wynika, iż utrzymujący się wzrost akcji kredytowej to zasługa sytuacji na rynku pracy - wzrostu wynagrodzeń (11 proc. r/r) i zatrudnienia (5,0 proc. r/r) w sektorze przedsiębiorstw i spadku bezrobocia (11,6 proc.). To właśnie dobra sytuacja na rynku pracy utrzymuje ceny mieszkań na wysokim poziomie, mimo wzrostu kosztów kredytowych. NAJDROŻSZE MAŁE I DUŻE Podczas analiz cen nieruchomości brane są pod uwagę dwie kluczowe wartości - cena za całość oraz cena za m2. Niezależnie od tego, na której cenie się skoncentrujemy możemy mówić, że nieruchomość jest droga bądź tania. Z punktu widzenia znakomitej większości klientów kupujących mieszkania na własny użytek (a nie jako inwestycję) większe znaczenie ma cena za całość. To ona bowiem w szczególności uwzględniana jest przez bank decydujący o udzieleniu kredytu. Jak łatwo zauważyć osoby o najmniejszych dochodach i najmniejszej zdolności kredytowej decydują się na zakup mieszkań najmniejszych i najtańszych zarazem. Jednak ta najniższa cena odnosi się do całości. W przeliczeniu na cenę za m2 jest ona bowiem jedną z najwyższych cen na rynku. Tę prawidłowość potwierdza dokonana przez serwis OFERTY.NET analiza średnich cen mieszkań w
Warszawie z uwzględnieniem powierzchni. Wynika z niej, że najwyższe ceny osiągają mieszkania najmniejsze - małe kawalerki (11 489 PLN). W miarę zwiększania się powierzchni cena za m2 spada by osiągnąć najniższą cenę - 9236 PLN w przypadku mieszkań średniej wielkości - o powierzchni od 61 do 70 m2. Cena ponownie rośnie gdy w grę wchodzą duże, wielopokojowe apartamenty mierzące ponad 100 m2 (11 477 PLN). MAŁO MIESZKAŃ W STARYCH KAMIENICACH Jak wynika z analizy ofert sprzedaży mieszkań zgłoszonych do serwisu OFERTY.NET w październiku największy udział w podaży na stołecznym rynku wtórnym miały mieszkania w budynkach oddanych do użytku w latach 2001-2007. Stanowiły one blisko 1/3 nowych ofert. Niemal co piąte mieszkanie oferowane do sprzedaży w ub. miesiącu znajduje się w budynku wzniesionym w latach 70-ych. Warto zauważyć, że był to okres, w którym dominowało budownictwo wielkopłytowe. Cieszące się zainteresowaniem klientów mieszkania i apartamenty w przedwojennych kamienicach stanowią niewielki udział w podaży. Niespełna 6% ofert to lokale w budynkach wzniesionych do 1945 roku. Ich skromna ilość i zazwyczaj bardzo dobra lokalizacja mają swoje odzwierciedlenie w cenach. Za tego typu lokale zbywcy żądają średnio od 10 do 15 tys. PLN/m2 a w przypadku najbardziej prestiżowych ulic stawki są nawet dwukrotnie wyższe (20-30 tys. PLN/m2). Oferty w niższych cenach można zaś znaleźć na Starej Pradze (mieszkanie do remontu - od 6000 PLN/m2). Warszawa - podaż ofert wg roku budowy rok budowy udział (%) do 1945 5,7 1945-1960 12,5 1960-1970 13,4 1970-1980 18,8 1980-1990 6,8 1990-2000 13,6 2000-2007 29,3
INDEX KREDYTOWY OPEN FINANCE - RYNEK KREDYTÓW W WYBRANYCH MIASTACH POLSKI W PAŹDZIERNIKU Dane przygotowane na podstawie wniosków kredytowych składanych przez Klientów OPEN FINANCE w październiku 2007 r. miasto średnia wartość kredytu w październiku (w PLN) zmiana w stosunku do września br. (w proc.) średnie LTV (stosunek kwoty kredytu do wart. nieruch., w proc.) średni okres kredytowania (w latach) Warszawa 457 499 10,9% 88 34 Kraków 318 525-9,4% 90 29 Wrocław 349 004 4,4% 89 32 Poznań 266 681-18,3% 84 31 Gdańsk 287 880-10,8% 79 33 Gdynia 311 094-18,2% 79 32 Katowice 229 221 0,3% 89 28 Lublin 232 587-9,7% 82 32 Olsztyn 235 746-23,7% 93 32 Raport został przygotowany na podstawie danych statystycznych serwisu OFERTY.NET - nieruchomości w Internecie oraz danych OPEN FINANCE. Badanie odbyło się na próbie 15 344 unikalnych ofert sprzedaży mieszkań wystawionych przez agencje nieruchomości i osoby prywatne w październiku 2007 r. Szczegółowe statystyki cen ofertowych mieszkań w Warszawie, wskaźniki popularności dzielnic, preferencji cenowych osób poszukujących mieszkań w aglomeracjach oraz zestawienia cen transakcyjnych są dostępne w serwisie OFERTY.NET w dziale 'statystyki' na stronie: http://www.oferty.net/statystyki. Wysokości rat i wymaganych zarobków przygotowane w OPEN FINANCE zostały oszacowane na podstawie aktualnie dostępnych ofert kredytów hipotecznych. Index Kredytowy przygotowano na podstawie wniosków kredytowych składanych za pośrednictwem OPEN FINANCE w październiku 2007 r. Podane ceny mają charakter transakcyjny, dotyczą mieszkań kupowanych zarówno na rynku wtórnym, jak i pierwotnym. Więcej informacji o kredytach hipotecznych na stronie: http://www.open.pl. W przypadku wykorzystywania informacji zawartych w niniejszym raporcie, prosimy o podawanie źródła: "Raport z rynku nieruchomości OFERTY.NET i OPEN FINANCE". OFERTY.NET Warszawa, ul. Rakowiecka 36, III p. tel 22 848 40 65 e-mail: m.drogomirecki@oferty.net http://www.oferty.net OPEN FINANCE Biuro Prasowe tel 22 541 51 20, -17 e-mail: pr@open.pl http://www.open.pl