Sieciowanie w programie LEADER oraz Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich w okresie 2007-2013 Urszula Budzich-Szukała
Krajowa Sieć Leader+ podstawy prawne Rozporządzenie Rady 1260/99 dotyczące ogólnych przepisów w sprawie funduszy strukturalnych Zawiadomienie Komisji (Commission Notice) do krajów członkowskich, zawierające wytyczne w sprawie Inicjatywy Wspólnotowej LEADER+ (2000 r.)
Zawiadomienie Komisji Stawia wymóg aktywnej współpracy w sieci wszystkim Lokalnym Grupom Działania Otwiera moŝliwość współpracy innym podmiotom, nie będącym LGD Pozostawia krajom członkowskim swobodę co do sposobu budowania sieci, ale zawiera pewne rekomendacje co do funkcjonowania Jednostki Sieciującej
Rekomendacje co do zadań Jednostki Sieciującej cej z Zawiadomienia Komisji Zbieranie, analiza i upowszechnianie na poziomie krajowym informacji o dobrych praktykach (dających się przenieść) Organizacja działań sieci LGD Wymiana doświadczeń i wiedzy, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów mniej doświadczonych Wsparcie techniczne dla współpracy między LGD w kraju i za granicą
Sytuacja w starych krajach członkowskich DuŜa róŝnorodność rozwiązań: rolę jednostek sieciujących pełnią instytucje publiczne (Niemcy), instytuty naukowe (Irlandia) albo organizacje pozarządowe (Finlandia, Szwecja) W wielu krajach, obok oficjalnej jednostki sieciującej finansowanej z UE istnieją struktury nieformalne utworzone z inicjatywy LGD (ale np. w Irlandii struktura nieformalna ściśle współpracuje z jednostką sieciującą)
Struktury utworzone przez LGD Są szczególnie aktywne w krajach gdzie LGD obejmują znaczną część kraju i mają duŝy wpływ na rozwój obszarów wiejskich (Irlandia, Portugalia, Hiszpania) Utworzyły stowarzyszenie na poziomie europejskim (ELARD European Leader Association for Rural Development), w którym uczestniczy ponad 600 LGD z 9 krajów UE
Europejskie sieci LGD ELARD współpracuje głównie z nieformalnymi sieciami krajowymi PREPARE Partnerstwo dla Wsi Europejskiej (partnerami są krajowe sieci org. wiejskich ze Szwecji, Finlandii, Estonii, Litwy, Łotwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier i Słowenii niektóre z nich pełnią takŝe funkcję sieci LGD)
Krajowe sieci LGD Krajowa Sieć Grup Partnerskich Sieci regionalne: Dolny Śląsk woj. kujawsko-pomorskie woj. pomorskie Forum Aktywizacji Obszarów Wiejskich
Projekt Krajowa Sieć Leader+ Realizowana jako projekt na zlecenie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi od końca 2006 roku Przetarg wygrało konsorcjum, w którego skład weszły: Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa FAPA (pełnomocnik konsorcjum) Forum Aktywizacji Obszarów Wiejskich Krajowa Rada Izb Rolniczych Centrum Doradztwa Rolniczego
Zakres projektu KSL+ Prowadzenie bazy danych beneficjentów PPL+ oraz innych organizacji i instytucji Prowadzenie strony internetowej Sieci Upowszechnianie informacji i dobrych praktyk w zakresie realizacji projektów i podejścia Leader Współpraca z instytucjami publicznymi, prywatnymi i innymi podmiotami Organizacja 2 konferencji krajowych i 1 konferencji międzynarodowej (kaŝda dla 200 osób) Organizacja co najmniej 6 warsztatów szkoleniowych dla LGD Wydawanie kwartalnika o tematyce Leader
Dlaczego LGD w UE chcą ze sobą współpracowa pracować? Zdają sobie sprawę z własnych w ograniczeń (lokalny charakter działań,, stosunkowo niewielkie środki) dzięki współpracy pracy mają większe moŝliwo liwości oddziaływania Wiele cech wspólnych moŝliwo liwość osiągni gnięcia synergii, znalezienia partnerów w do realizacji wspólnych projektów Bo dzięki temu mogą pozyskać nowe środki MoŜliwość wzajemnego uczenia się od siebie, podpatrywania pomysłów i rozwiązań Wymóg UE (patrz Zawiadomienie Komisji) Dowodem woli współpracy jest tworzenie własnych struktur, takŝe nieformalnych
Krajowe (i Europejska) Sieci Obszarów Wiejskich Na podstawie pozytywnych doświadczeń z sieciowania LGD oraz zgodnie z postulatem PREPARE Ŝeby sieciowanie rozszerzyć o inne podmioty, w okresie 2007-2013 przewidziane jest utworzenie Krajowych Sieci Obszarów Wiejskich (podstawa: rozporządzenie 1698/2005) Będzie to rozszerzenie zarówno pod względem członkostwa (poza LGD do współpracy zostaną zaproszone urzędy marszałkowskie, samorządy, organizacje rolnicze itp.) jak i tematyki (szeroko rozumiany rozwój obszarów wiejskich) Krajowe Sieci mają powstać do końca 2008 roku
Cele krajowych sieci obszarów w wiejskich (wymogi minimalne UE) Łączenie organizacji zaangaŝowanych w rozwój obszarów wiejskich Ułatwianie wymiany doświadczeń i wspieranie oceny polityki wobec obszarów wiejskich Zapewnienie przepływu informacji miedzy poziomem lokalnym, krajowym i europejskim
Podstawowe załoŝenia (wg. wytycznych opracowanych przez KE) Po raz pierwszy jasno określone, Ŝe sieć to są podmioty zaangaŝowane we współpracę, zaś odgórnie tworzona jest tylko jednostka sieciująca, która ma ułatwiać sieciowanie (a nie zarządzać) Jednostka sieciująca moŝe być zlokalizowana w Ministerstwie Rolnictwa lub kontraktowana na zewnątrz (wiele krajów, w tym Polska, wybrało pierwszą opcję) Maksymalnie 25% środków moŝe być przeznaczone na jednostkę sieciującą, reszta na plan działań sieci
Struktura Krajowej Sieci (wg. wytycznych KE) Jednostka centralna (sekretariat) Komitet Koordynujący (sterujący) składający się z przedstawicieli zainteresowanych sektorów Sieci tematyczne (np. według osi PROW co jednak moŝe budzić wątpliwości czy taki podział nie pogłębi rozdźwięku między osiami zamiast integrować) Odrębne potraktowanie LGD (i wymóg aby sieć prowadziła dla nich szkolenia) Rekomendowane jest budowanie sieci krok po kroku
Przykład Rumunii cele KSOW Zmobilizowanie wszystkich zainteresowanych do uczestnictwa w rozwoju obszarów wiejskich Zapewnienie przepływu informacji, wymiany pomysłów i dobrych praktyk oraz współpracy między wszystkimi podmiotami zaangaŝowanymi w rozwój wsi Zwiększenie świadomości zainteresowanych podmiotów co do moŝliwości, jakie im stwarza PROW Zachęcenie beneficjentów do korzystania z funduszy PROW Wzmacnianie partnerstwa między sektorami i podmiotami Informowanie rządu o potrzebach i oczekiwaniach podmiotów zaangaŝowanych w rozwój wsi
Rumunia główni aktorzy Sieci Ministerstwo Rolnictwa, Leśnictwa i Rozwoju Wsi Wszystkie podmioty zainteresowane rozwojem wsi (to one STANOWIĄ sieć) Jednostka Sieciująca Komitet Sterujący
Rumunia dodatkowe elementy Tematyczne Grupy Robocze mają wspomagać zainteresowane podmioty w nawiązywaniu współpracy na konkretne tematy (przy wsparciu Jednostki Sieciującej oraz Komitetu Sterującego). Lokalne Grupy Działania w poprzek wobec grup tematycznych. Jednostka Sieciująca moŝe oferować szkolenia dla LGD i wspierać ich współpracę. Europejska Sieć Obszarów Wiejskich. 27 sieci krajowych będzie włączonych w system Europejskiej Sieci, z własną jednostką sieciującą i własnym Komitetem Sterującym (przedstawiciele wszystkich krajów).