Kryteria oceniania z wiedzy o społeczeństwie w klasie III Opracowała Jolanta Łukaszewska Semestr I Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: Uczeń wyjaśnia, w jaki sposób powołani są prezydent i premier. Wymienia po 2 uprawnienia prezydenta i premiera. Wyjaśnia, jakie warunki musi spełniać decyzja administracyjna, i jak można się od niej odwołać. Określa, jakimi zasadami powinien kierować się urzędnik administracji państwowej. Uczeń wyjaśnia zasady niezawisłości i nieusuwalności sędziowskiej. Wyjaśnia, jakie są zadania prokuratury i policji. Objaśnia pojęcia: adwokat, prokurator, sędzia świadek, powód, pozwany, biegły, dowód, pozew. Wie, kto prowadzi polską politykę zagraniczną. Nazywa organizacje międzynarodowe, do których należy Polska. Wie, czym zajmuje się ambasador a czym konsul. Rozwija skrót NATO. Wymienia państwa wchodzące w skład NATO. Wymienia i wskazuje na mapie kraje należące do UE oraz te, które chciałyby do niej wstąpić. Rozpoznaje i wyjaśnia znaczenie symboli UE. Wymienia i wyjaśnia wolności obowiązujące na rynku krajów należących do UE. Wymienia najważniejsze instytucje UE. Nazywa euroregion w Europie. Podaje datę wstąpienia Polski do UE. Przedstawia cele, metody działania oraz najważniejsze organy ONZ. Wyjaśnia, kim jest uchodźca. Nazywa agendy ONZ. Wskazuje na mapie kilka krajów zaliczanych do bogatej Północy i biednego Południa. Nazywa przyczyny konfliktów na świecie. Wyjaśnia pojęcie terroryzm. Wyjaśnia, na czym polega zjawisko globalizacji oraz podaje jej przykłady. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: Opanował wiadomości i umiejętności na poziomie oceny dopuszczającej oraz Określa, kto desygnuje premiera, a kto zatwierdza kandydaturę. Nazywa systemy rządów na świecie. Określa system Polski, USA, Indii. Objaśnia, co to jest administracja publiczna. Określa, jakich dziedzin życia dotyczą poszczególne gałęzie prawa. Przedstawia główne elementy procedury w procesie karnym i cywilnym. Wyjaśnia, jak powstało NATO oraz jakie są główne jego zadania. Podaje przykład misji pokojowych i operacji militarnych, w których biorą udział polscy żołnierze oraz NATO. Wyjasnia, w jakim celu powstała UE oraz wskazuje jej współczesne zadania. Wymienia najważniejsze instytucje UE, krótko opisuje ich zadania. Wyjasnia skąd pochodzą środki finansowe w budżecie UE i na co są przeznaczane. Nazywa regiony sąsiadujące z Polską (przynajmniej 5). Wyjasnia, z jakimi uprawnieniami wiąże się obywatelstwo unijne. Wskazuje, na przykładach, różnice między krajami globalnego Południa i globalnej Północy. Wie, jakie są przyczyny ubóstwa. Wymienia i wskazuje na mapie miejsca wybranych konfliktów międzynarodowych. Podaje przykłady codziennych zachowań, które mogą wpływać na życie innych ludzi oraz losy świata.
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: Opanował wiadomości i umiejętności na poziomie oceny dopuszczającej i dostatecznej oraz Uczeń wyjaśnia, jaką rolę sprawują w polskim systemie politycznym prezydent i rząd, kto wybiera i kto może odwołać prezydenta. Wykazuje na przykładach, jakie są kompetencje wybranych organów administracyjnych. Przedstawia strukturę sądownictwa powszechnego w Polsce. Określa, jakie sprawy powinny trafić do sądu karnego, a jakie do sądu cywilnego. Wyjaśnia różnice w postępowaniu karnym i cywilnym. Charakteryzuje główne kierunki i cele polityki zagranicznej Polski. Wskazuje na mapie sąsiadów Polski oraz krótko charakteryzuje relacje polityczne między nimi. Nazywa aktualnego MSZ Polski. Opisuje, na przykładach, jak realizowana jest polityka obronna Polski. Wyjaśnia, jakie znaczenie dla bezpieczeństwa Polski ma nasz udział w NATO. Przedstawia argumenty za służbą wojskową z poboru i zawodową. Wymienia najważniejsze etapy jednoczenia się Europy oraz najważniejsze ustalenia zawartych w tych etapach traktatów. Formułuje i przedstawia własne zdanie, odwołując się do przykładów z własnego otoczenia, na temat korzyści członkowstwa w UE. Nazywa 3 programy unijne. Wyjasnia, jaką rolę we współczesnym świecie odgrywają organizacje międzynarodowe. Opisuje zadania agend ONZ. Podaje przykłady wzajemnej zależności krajów Północy i Południa i ich mieszkańców. Wskazuje i uzasadnia działania, które można podejmować, by poprawić sytuację mieszkańców Południa. Nazywa organizacje pozarządowe niosące pomoc humanitarną. Wymienia pozytywne i negatywne skutki globalizacji. Wskazuje, na przykładzie codziennego życia, przykłady zależności pomiędzy sobą a światem. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: Opanował wiadomości i umiejętności na poziomie oceny dopuszczającej, dostatecznej i dobrej oraz Podaje główne uprawnienia prezydenta oraz uprawnienia rządu. Omawia główne cechy systemów rządów na świecie. Pisze poprawnie ze względu na formę i treść decyzję administracyjną. Przedstawia skutki nieprzestrzegania zasad postępowania sądowego. Opisuje, na wybranym przykładzie, relacje Polski z innym państwem. Przedstawia własne stanowisko na temat udziału Polski w operacjach NATO. Przedstawia własne stanowisko na temat dalszego rozszerzania UE. Wykazuje na przykładach, jak jest realizowana zasada solidarności i pomocniczości. Wyjaśnia, po co tworzone są euroregiony. Tworzy prezentację multimedialną o wybranym euroregionie. Proponuje własne działania na rzecz pomocy rozwojowej lub humanitarnej. Omawia przyczyny i przebieg wybranego konfliktu międzynarodowego. Wskazuje sposoby rozwiązania wybranego konfliktu.
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: Opanował wiadomości i umiejętności na poziomie dopuszczającym, dostatecznym, dobrym i bardzo dobrym oraz Wykorzystuje aktualne informacje z mediów w trakcie lekcji. Fachowo i z wykorzystaniem technologii informatycznych opracowuje zadania projektowe.
Semestr II Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: Podaje przykłady potrzeb ekonomicznych oraz wyjaśnia, jak są one zaspokajane. Wyjaśnia, czym zajmuje się ekonomia. Wymienia i charakteryzuje podmioty gospodarcze. Podaje przykłady ( także z własnego życia) racjonalnego i nieracjonalnego gospodarowania zasobami. Wymienia główne zasady wolnego rynku. Wyjasnia, na czym polega prawo podaży i popytu. Określa, jakie funkcje pełni pieniądz. Wymienia i charakteryzuje różne formy pieniądza funkcjonujące we współczesnym świecie. Wyjaśnia pojęcia: bank komercyjny, bank centralny, depozyt, stopa procentowa, kredyt, giełda papierów wartościowych Wyjasnia, skąd państwo bierze pieniądze i na co je wydaje. Wymienia podatki, które płacą Polacy. Wyjaśnia, co to jest gospodarstwo domowe, skąd czerpie swoje dochody i jakie ma wydatki. Wyjasnia, jak młodzi ludzie mogą zarządzać własnym kieszonkowym i innymi zasobami. Wyjasnia, co należy brać pod uwagę, przy podejmowaniu decyzji dotyczącej kierunku kształcenia i przyszłego zawodu. Wskazuje własne predyspozycje i preferencje. Wyjasnia pojęcia: siła robocza i stopa bezrobocia. Wskazuje główne przyczyny bezrobocia w swojej miejscowości, regionie i w Polsce oraz ocenia jego skutki. Wyjaśnia, czym zajmują się urzędy pracy i jak można korzystać z ich pośrednictwa. Pisze życiorys i list motywacyjny. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: Opanował wiadomości i umiejętności na poziomie dopuszczającym oraz Omawia na przykładach cechy i umiejętności człowieka przedsiębiorczego. Wymienia i stosuje we własnym życiu podstawowe zasady organizacji pracy. Podaje przykłady czynników, które wpływają na cenę. Oblicza wysokość podatku PIT na podstawie konkretnych danych. Wymienia podstawowe prawa przysługujące konsumentom. Wyjasnia, jak można w Polsce założyć i prowadzić działalność gospodarczą. Wskazuje różnice między głównymi rodzajami przedsiębiorstw. Wskazuje i charakteryzuje główne elemeny marketingu. Przedstawia główne zasady etyczne, którymi powinni się kierować pracodawcy oraz pracownicy. Podaje przykłady szarej strefy w gospodarce oraz omawia jej skutki dla gospodarki. Rozpoznaje przypadki piractwa i inne formy naruszenia prawa autorskiego we własnym życiu.
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: Opanował wiadomości i umiejętności na poziomie oceny dopuszcającej i dostatecznej oraz Planuje i realizuje działanie, które rozwija postawę przedsiębiorczości w dziedzinie ekonomicznej i/lub społecznej. Omawia na przykładach zależności pomiędzy podmiotami gospodarczymi. Gromadzi informacje na temat wybranego produktu lub usługi. Wymienia i krótko charakteryzuje wskaźniki, za pomocą, których mierzy się siłę gospodarki. Interpretuje dane statystyczne przedstawiające siłę i stan gospodarki ( PKB, stopa wzrostu gospodarczego, stopa inflacji ). Opracowuje budżet wybranego gospodarstwa domowego i przedstawia możliwe sposoby lokowania budżetowych nadwyżek oraz radzenia sobie z deficytem. Układa budżet jakiegoś młodzieżowego przedsięwzięcia ( wycieczka, koncert itp.). Gromadzi i analizuje informacje na temat własnej scieżki edukacyjnej. Wyjasnia znaczenie stawiania sobie celów życiowych oraz stałego doskonalenia własnych umiejtności. Analizuje różne oferty pracy. Określa, jacy pracownicy są najczęściej poszukiwani przez pracodawców na lokalnym rynku pracy. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: Opanował wiadomości i umiejętności na poziomie oceny dopuszcającej, dostatecznej i dobrej oraz Wymienia podstawowe operacje prowadzone przez banki handlowe. Ocenia korzyści wynikające z usług banku dla przediębiorstw i gospodarstw domowych. Znajduje i porównuje oferty różnych banków oraz funduszy inwestycyjnych. Wyjasnia znaczenie marketingu z punktu widzenia działalności gospodarczej oraz konsumenta. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: Opanował wiadomości i umiejętności na poziomie dopuszczającym, dostatecznym, dobrym i bardzo dobrym oraz Wykorzystuje aktualne informacje z mediów w trakcie lekcji. Fachowo i z wykorzystaniem technologii informatycznych opracowuje zadania projektowe.
Końcoworoczne kryteria oceniania z wiedzy o społeczeństwie w klasie III Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: Uczeń wyjaśnia, w jaki sposób powołani są prezydent i premier. Wymienia po 2 uprawnienia prezydenta i premiera. Wyjaśnia, jakie warunki musi spełniać decyzja administracyjna, i jak można się od niej odwołać. Określa, jakimi zasadami powinien kierować się urzędnik administracji państwowej. Uczeń wyjaśnia zasady niezawisłości i nieusuwalności sędziowskiej. Wyjaśnia, jakie są zadania prokuratury i policji. Objaśnia pojęcia: adwokat, prokurator, sędzia świadek, powód, pozwany, biegły, dowód, pozew. Wie, kto prowadzi polską politykę zagraniczną. Nazywa organizacje międzynarodowe, do których należy Polska. Wie, czym zajmuje się ambasador a czym konsul. Rozwija skrót NATO. Wymienia państwa wchodzące w skład NATO. Wymienia i wskazuje na mapie kraje należące do UE oraz te, które chciałyby do niej wstąpić. Rozpoznaje i wyjaśnia znaczenie symboli UE. Wymienia i wyjaśnia wolności obowiązujące na rynku krajów należących do UE. Wymienia najważniejsze instytucje UE. Nazywa euroregion w Europie. Podaje datę wstąpienia Polski do UE. Przedstawia cele, metody działania oraz najważniejsze organy ONZ. Wyjaśnia, kim jest uchodźca. Nazywa agendy ONZ. Wskazuje na mapie kilka krajów zaliczanych do bogatej Północy i biednego Południa. Nazywa przyczyny konfliktów na świecie. Wyjaśnia pojęcie terroryzm. Wyjaśnia, na czym polega zjawisko globalizacji oraz podaje jej przykłady. Podaje przykłady potrzeb ekonomicznych oraz wyjaśnia, jak są one zaspokajane. Wyjaśnia, czym zajmuje się ekonomia. Wymienia i charakteryzuje podmioty gospodarcze. Podaje przykłady ( także z własnego życia) racjonalnego i nieracjonalnego gospodarowania zasobami. Wymienia główne zasady wolnego rynku. Wyjasnia, na czym polega prawo podaży i popytu. Określa, jakie funkcje pełni pieniądz. Wymienia i charakteryzuje różne formy pieniądza funkcjonujące we współczesnym świecie. Wyjaśnia pojęcia: bank komercyjny, bank centralny, depozyt, stopa procentowa, kredyt, giełda papierów wartościowych Wyjasnia, skąd państwo bierze pieniądze i na co je wydaje. Wymienia podatki, które płacą Polacy. Wyjaśnia, co to jest gospodarstwo domowe, skąd czerpie swoje dochody i jakie ma wydatki. Wyjasnia, jak młodzi ludzie mogą zarządzać własnym kieszonkowym i innymi zasobami. Wyjasnia, co należy brać pod uwagę, przy podejmowaniu decyzji dotyczącej kierunku kształcenia i przyszłego zawodu. Wskazuje własne predyspozycje i preferencje. Wyjasnia pojęcia: siła robocza i stopa bezrobocia. Wskazuje główne przyczyny bezrobocia w swojej miejscowości, regionie i w Polsce oraz ocenia jego skutki. Wyjaśnia, czym zajmują się urzędy pracy i jak można korzystać z ich pośrednictwa. Pisze życiorys i list motywacyjny.
Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: Opanował wiadomości i umiejętności na poziomie oceny dopuszczającej oraz Określa, kto desygnuje premiera, a kto zatwierdza kandydaturę. Nazywa systemy rządów na świecie. Określa system Polski, USA, Indii. Objaśnia, co to jest administracja publiczna. Określa, jakich dziedzin życia dotyczą poszczególne gałęzie prawa. Przedstawia główne elementy procedury w procesie karnym i cywilnym. Wyjaśnia, jak powstało NATO oraz jakie są główne jego zadania. Podaje przykład misji pokojowych i operacji militarnych, w których biorą udział polscy żołnierze oraz NATO. Wyjasnia, w jakim celu powstała UE oraz wskazuje jej współczesne zadania. Wymienia najważniejsze instytucje UE, krótko opisuje ich zadania. Wyjasnia skąd pochodzą środki finansowe w budżecie UE i na co są przeznaczane. Nazywa regiony sąsiadujące z Polską (przynajmniej 5). Wyjasnia, z jakimi uprawnieniami wiąże się obywatelstwo unijne. Wskazuje, na przykładach, różnice między krajami globalnego Południa i globalnej Północy. Wie, jakie są przyczyny ubóstwa. Wymienia i wskazuje na mapie miejsca wybranych konfliktów międzynarodowych. Podaje przykłady codziennych zachowań, które mogą wpływać na życie innych ludzi oraz losy świata. Omawia na przykładach cechy i umiejętności człowieka przedsiębiorczego. Wymienia i stosuje we własnym życiu podstawowe zasady organizacji pracy. Podaje przykłady czynników, które wpływają na cenę. Oblicza wysokość podatku PIT na podstawie konkretnych danych. Wymienia podstawowe prawa przysługujące konsumentom. Wyjasnia, jak można w Polsce założyć i prowadzić działalność gospodarczą. Wskazuje różnice między głównymi rodzajami przedsiębiorstw. Wskazuje i charakteryzuje główne elemeny marketingu. Przedstawia główne zasady etyczne, którymi powinni się kierować pracodawcy oraz pracownicy. Podaje przykłady szarej strefy w gospodarce oraz omawia jej skutki dla gospodarki. Rozpoznaje przypadki piractwa i inne formy naruszenia prawa autorskiego we własnym życiu. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: Opanował wiadomości i umiejętności na poziomie oceny dopuszczającej i dostatecznej oraz Uczeń wyjaśnia, jaką rolę sprawują w polskim systemie politycznym prezydent i rząd, kto wybiera i kto może odwołać prezydenta. Wykazuje na przykładach, jakie są kompetencje wybranych organów administracyjnych. Przedstawia strukturę sądownictwa powszechnego w Polsce. Określa, jakie sprawy powinny trafić do sądu karnego, a jakie do sądu cywilnego. Wyjaśnia różnice w postępowaniu karnym i cywilnym. Charakteryzuje główne kierunki i cele polityki zagranicznej Polski. Wskazuje na mapie sąsiadów Polski oraz krótko charakteryzuje relacje polityczne między nimi. Nazywa aktualnego MSZ Polski. Opisuje, na przykładach, jak realizowana jest polityka obronna Polski. Wyjaśnia, jakie znaczenie dla bezpieczeństwa Polski ma nasz udział w NATO. Przedstawia argumenty za służbą wojskową z poboru i zawodową.
Wymienia najważniejsze etapy jednoczenia się Europy oraz najważniejsze ustalenia zawartych w tych etapach traktatów. Formułuje i przedstawia własne zdanie, odwołując się do przykładów z własnego otoczenia, na temat korzyści członkowstwa w UE. Nazywa 3 programy unijne. Wyjasnia, jaką rolę we współczesnym świecie odgrywają organizacje międzynarodowe. Opisuje zadania agend ONZ. Podaje przykłady wzajemnej zależności krajów Północy i Południa i ich mieszkańców. Wskazuje i uzasadnia działania, które można podejmować, by poprawić sytuację mieszkańców Południa. Nazywa organizacje pozarządowe niosące pomoc humanitarną. Wymienia pozytywne i negatywne skutki globalizacji. Wskazuje, na przykładzie codziennego życia, przykłady zależności pomiędzy sobą a światem. Planuje i realizuje działanie, które rozwija postawę przedsiębiorczości w dziedzinie ekonomicznej i/lub społecznej. Omawia na przykładach zależności pomiędzy podmiotami gospodarczymi. Gromadzi informacje na temat wybranego produktu lub usługi. Wymienia i krótko charakteryzuje wskaźniki, za pomocą, których mierzy się siłę gospodarki. Interpretuje dane statystyczne przedstawiające siłę i stan gospodarki ( PKB, stopa wzrostu gospodarczego, stopa inflacji ). Opracowuje budżet wybranego gospodarstwa domowego i przedstawia możliwe sposoby lokowania budżetowych nadwyżek oraz radzenia sobie z deficytem. Układa budżet jakiegoś młodzieżowego przedsięwzięcia ( wycieczka, koncert itp.). Gromadzi i analizuje informacje na temat własnej scieżki edukacyjnej. Wyjasnia znaczenie stawiania sobie celów życiowych oraz stałego doskonalenia własnych umiejtności. Analizuje różne oferty pracy. Określa, jacy pracownicy są najczęściej poszukiwani przez pracodawców na lokalnym rynku pracy. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: Opanował wiadomości i umiejętności na poziomie oceny dopuszczającej, dostatecznej i dobrej oraz Podaje główne uprawnienia prezydenta oraz uprawnienia rządu. Omawia główne cechy systemów rządów na świecie. Pisze poprawnie ze względu na formę i treść decyzję administracyjną. Przedstawia skutki nieprzestrzegania zasad postępowania sądowego. Opisuje, na wybranym przykładzie, relacje Polski z innym państwem. Przedstawia własne stanowisko na temat udziału Polski w operacjach NATO. Przedstawia własne stanowisko na temat dalszego rozszerzania UE. Wykazuje na przykładach, jak jest realizowana zasada solidarności i pomocniczości. Wyjaśnia, po co tworzone są euroregiony. Tworzy prezentację multimedialną o wybranym euroregionie. Proponuje własne działania na rzecz pomocy rozwojowej lub humanitarnej. Omawia przyczyny i przebieg wybranego konfliktu międzynarodowego. Wskazuje sposoby rozwiązania wybranego konfliktu. Wymienia podstawowe operacje prowadzone przez banki handlowe. Ocenia korzyści wynikające z usług banku dla przediębiorstw i gospodarstw domowych. Znajduje i porównuje oferty różnych banków oraz funduszy inwestycyjnych. Wyjasnia znaczenie marketingu z punktu widzenia działalności gospodarczej oraz konsumenta.
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: Opanował wiadomości i umiejętności na poziomie dopuszczającym, dostatecznym, dobrym i bardzo dobrym oraz Wykorzystuje aktualne informacje z mediów w trakcie lekcji. Fachowo i z wykorzystaniem technologii informatycznych opracowuje zadania projektowe.