WYMAGANIA EDUKACYJNE Zespół Szkół w Somoninie Gimnazjum Publiczne im. Jana Pawła II

Transkrypt

1 WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZEDMIOTU WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE KLASA IIIA, IIIB i IIIC ROK SZKOLNY 2013/2014 Wymagania edukacyjne opracował Adam Mejer w oparciu o nową podstawę programową z przedmiotu wiedza o społeczeństwie zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 4 poz. 17). Do opracowania wymagań edukacyjnych wykorzystano program nauczania Kształcenie Obywatelskie w Szkole Samorządowej dopuszczony do użytku szkolnego decyzją dyrektora Gimnazjum Publicznego w Somoninie nr dopuszczenia: G36/2010 oraz podręcznik Wiedza o społeczeństwie w gimnazjum: Kształcenie Obywatelskie w Szkole Samorządowej część 2 numer dopuszczenia: 169/2/2010. Temat lekcji Rola konstytucji w państwie. Wymagania na poszczególne oceny dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra celująca wyjaśnia terminy: konstytucja, preambuła, trójpodział władzy, suwerenność narodu, państwo prawa, decentralizacja władzy wymienia podstawowe prawa obywatelskie Polaków określa obowiązki obywatelskie Polaków odszukuje w Konstytucji III RP rozdziały, w których zawarte są podstawowe zasady ustroju oraz wolności, prawa i obowiązki obywateli źródłowego podaje prawa dzieci zapisane w Konstytucji III RP wyjaśnia znaczenie praw i obowiązków wynikających z Konstytucji III RP wymienia przykłady sytuacji, w których doszło do naruszenia praw obywateli uzasadnia znaczenie nadrzędności Konstytucji nad innymi aktami prawnymi interpretuje wybrane fragmenty Konstytucji III RP Zasady ustroju Polski. - zna fundamentalne zasady konstytucyjne: suwerenności narodu, rząday prawa, pluralizm, trójpodział władz (władza ustawodawcza, wykonawcza i sądownicza) - odszukuje zapisy w Konstytucji III RP dotyczące praw i wolności człowieka i obywatela - odnajduje zasady ustrojowe w Konstytucji RP - zasady ustrojowew Konstytucji RP wyszukuje przykłady ich realizacji w życiu publicznym - odnajduje zasady ustrojowe w Konstytucji RP i analizuje ich znaczenie Opracował: A. Mejer Strona 1/7

2 Prawo i rządy prawa. - zna podstawowe zasady obowiązujące w prawodawstwie demokratycznego państwa prawnego - wyszukują prawa i wolności zagwarantowane w Konstytucji RP - wie, jak prawo reguluje stosunki między różnymi podmiotami - obywatelami, instytucjami i organami władzy - analizuje prawa i wolności zagwarantowane w Konstytucji RP Na scenie politycznej, Jak działa parlament? Prezydent i rząd, czyli władza wykonawcza w. wyjaśnia termin: partia polityczna omawia funkcje partii politycznych określa typy systemów partyjnych wyjaśnia terminy: immunitet, próg wyborczy, Zgromadzenie Narodowe, inicjatywa ustawodawcza, ordynacja wyborcza, wotum zaufania, wotum nieufności omawia funkcjonowanie polskiego parlamentu przedstawia kwestie związane z zasadami wyborczymi podaje imię i nazwisko obecnego Prezydenta RP oraz aktualnego prezesa Rady Ministrów opisuje rolę władzy wykonawczej w koncepcji wymienia nazwy krajów, w których obowiązują poszczególne systemy partyjne charakteryzuje typy partii politycznych podaje nazwy partii politycznych istniejących w źródłowego wskazuje cechy ideologii konserwatywnej tłumaczy, na czym polega proces ustawodawczy wylicza uprawnienia sejmu i senatu w opisuje rolę parlamentu w koncepcji trójpodziału władzy określa funkcje sejmu i senatu wymienia warunki, które musi spełnić kandydat na posła lub senatora charakteryzuje poszczególne etapy procesu ustawodawczego wymienia podstawowe kompetencje Prezydenta RP i Rady Ministrów przedstawia procedury wyboru Prezydenta RP i Rady Ministrów określa rolę partii politycznych we współczesnym świecie opisuje procedury zakładania partii i podstawy jej działania przedstawia genezę polskiego parlamentaryzmu wymienia podmioty, którym przysługuje inicjatywa ustawodawcza opisuje, na czym polega praca parlamentarzysty wyjaśnia terminy: dymisja, Rada Gabinetowa, kontrasygnata, ratyfikacja wymienia imiona i nazwiska wszystkich prezydentów Polski po 1989 wskazuje zalety i wady poszczególnych typów systemów partyjnych charakteryzuje polską scenę polityczną określa rolę Prezydenta RP i Trybunału Konstytucyjnego w procesie ustawodawczym aktywnie uczestniczy w symulacji procesu ustawodawczego interpretuje wybrane fragmenty Konstytucji III RP opisuje procedury odwołania Prezydenta RP i Rady Ministrów porównuje kompetencje Prezydenta RP z odszukuje informacje o programach partii politycznych istniejących w źródłowego omawia tezę o częstej niejednoznaczności podziału na lewicę i prawicę w ocenia pracę wybranego parlamentarzysty odszukuje w źródłach dodatkowe informacje na temat regulaminu pracy sejmu i senatu ocenia pracę obecnego Prezydenta RP oraz aktualnych członków Rady Ministrów interpretuje wybrane fragmenty Konstytucji III RP Opracował: A. Mejer Strona 2/7

3 trójpodziału władzy r. uprawnieniami prezesa Rady Ministrów Administrować, czyli zarządzać. Wymierzając sprawiedliwość. Silna Polska w świecie, czyli nasi sojusznicy. omawia strukturę administracji publicznej - zadania administracji rządowej i samorządowej wskazuje obowiązki urzędników służby cywilnej wyjaśnia terminy: prawo, adwokat, radca prawny charakteryzuje specyfikę władzy sądowniczej w koncepcji trójpodziału władzy wymienia rodzaje sądów i trybunałów w opisuje rolę sędziego w sprawowaniu władzy sądowniczej wyjaśnia terminy: racja stanu, polityka zagraniczna, służba dyplomatyczna i konsularna przedstawia kierunki polskiej polityki zagranicznej wymienia podmioty uprawnione w do prowadzenia polityki zagranicznej wskazuje główne kierunki polskiej polityki zagranicznej -zna datę wstąpienia Polski wymienia prawa przysługujące obywatelom korzystającym z usług urzędów publicznych źródłowego określa najważniejsze zasady moralne i etyczne obowiązujące urzędników służby cywilnej tłumaczy, na czym polega zasada niezawisłości sędziów uzasadnia konieczność niezawisłości władzy sądowniczej rozróżnia specyfikę pracy prokuratury i policji źródłowego określa wpływ władzy sądowniczej na życie obywateli oraz jej rolę we współczesnym państwie demokratycznym źródłowego omawia tezę o wpływie techniki na politykę międzynarodową -wyjaśnia skrót -przedstawia cele paktu -wymienia państwa członkowskie i wskazuje je na mapie -przedstawia historię, daty rozszerzenia i państwa członkowskie -określa charakter paktu uzasadnia znaczenie apolityczności urzędników służby cywilnej wymienia kompetencje poszczególnych organów władzy sądowniczej w wymienia zadania polskiej dyplomacji charakteryzuje różne sposoby działania w polityce zagranicznej na podstawie mapy przedstawia kierunki polskiej polityki zagranicznej w Europie i na świecie -wymienia zobowiązania państw wstępujących do -zna i omawia funkcje wskazuje różnice między pracownikami służby cywilnej a urzędnikami mianowanymi służby cywilnej wyjaśnia, na czym polega zasada instancyjności sądów podaje nazwy instytucji, do których można się zwrócić w przypadku bycia świadkiem naruszenia prawa uzasadnia konieczność współpracy międzynarodowej -przedstawia w jaki sposób pakt zapewnia bezpieczeństwo państwom członkowskim -zna nazwisko obecnego dowódcy sił -omawia okoliczności wstąpienia Polski do -określa zobowiązania Polski wobec sojuszników bierze udział w dyskusji na temat funkcjonowania idealnego urzędu ocenia działalność sądów, prokuratury i policji w ocenia bieżącą politykę zagraniczną Polski -zna korzyści Polski wynikające z członkowstwa w -określa koszty członkowstwa Polski w Opracował: A. Mejer Strona 3/7

4 do -przedstawia emblemat poszczególnych organów Wspólna Europa - jak i po co? Instytucje Unii Europejskiej. Polacy - obywatele Unii Europejskiej. przedstawia najważniejsze etapy integracji europejskiej charakteryzuje trzy filary Unii Europejskiej -omawia sytuację gospodarczą i polityczną Polski przed wstąpieniem do UE -zna rok wstąpienia Polski do UE wymienia nazwy organów Unii Europejskiej wskazuje na mapie państwa członkowskie Unii Europejskiej -wymienia przyczyny wstąpienia Polski do UE -wskazuje efekty wstąpienia Polski do UE omawia przyczyny integracji europejskiej -zna bariery jakie musiała pokonać Polska aby stać się członkiem UE -omawia i ocenia efekty wstąpienia Polski charakteryzuje organy Unii Europejskiej -uczestniczy w dyskusji nt. czy członkowstwo Polski w UE zagraża niezależności naszego kraju -wskazuje pomoc świadczoną przez UE -wyraża opinię nt. co zyskali Polacy dzięki przystąpieniu Polski do UE -wie o planach wprowadzenia waluty euro w i wyraża własne zdanie Narody Zjednoczone. podaje nazwy najważniejszych organów ONZ wymienia najważniejsze organizacje wyspecjalizowane ONZ omawia przyczyny utworzenia ONZ określa założenia i cele tej organizacji charakteryzuje działalność UNESCO i UNICEF przedstawia genezę ONZ charakteryzuje poszczególne organy ONZ ocenia skuteczność działań podejmowanych przez ONZ lokalizuje na mapie miejsca misji pokojowych ONZ uczestniczy w dyskusji na temat przyszłości i reformy ONZ Kraje bogate, kraje biedne. Globalizacja, czyli nawzajem od siebie zależymy. wyjaśnia terminy: Trzeci Świat, pomoc humanitarna, globalizacja charakteryzuje problemy współczesnego świata wskazuje na mapie kraje bogatej Północy i biednego Południa opisuje różne wymiary globalizacji wskazuje pozytywne i negatywne strony globalizacji uzasadnia konieczność niesienia pomocy humanitarnej w wybranych rejonach świata charakteryzuje działalność organizacji humanitarnych przedstawia sposoby rozwiązywania problemów współczesnego świata Niespokojny świat. wyjaśnia terminy: migracja, terroryzm charakteryzuje aktualne konflikty i wskazuje na mapie miejsca, w których do nich doszło wymienia potencjalne skutki konfliktów zbrojnych i działań terrorystycznych charakteryzuje różne formy migracji tłumaczy, na czym polega uchodźstwo odszukuje informacje na temat najważniejszych konfliktów zbrojnych na świecie opisuje wybrane zamachy terrorystyczne w XXI w. ocenia działalność terrorystyczną, uwzględniając zasady moralne, prawo oraz skuteczność działania Jak działa człowiek -wymienia potrzeby -wymienia sposoby - przedstawia cechy i - umie zastosować w - bierze udział w Opracował: A. Mejer Strona 4/7

5 przedsiębiorczy? człowieka zaspokajania potrzeb - umie wyjaśnić na przykładach z życia własnej rodziny, miejscowości i całego kraju, w jaki sposób praca i przedsiębiorczość pomagają w zaspokajaniu potrzeb ekonomicznych; umiejętności człowieka przedsiębiorczego; praktyce podstawowe zasady organizacji pracy (ustalenie celu, planowanie, podział zadań, harmonogram, ocena efektów); przedsięwzięciach społecznych, które pozwalają rozwinąć postawę przedsiębiorczości; O racjonalnym gospodarowaniu. - wyjaśnia pojęcia: rzadkość dóbr, decyzje ekonomiczne, zasoby naturalne, czynniki wytwórcze. - przedstawia podmioty gospodarcze (gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa, państwo) i związki między nimi; -podaje przykłady racjonalnego i nieracjonalnego gospodarowania; - umie zastosować zasady racjonalnego gospodarowania w odniesieniu do własnych zasobów (np. czasu, pieniędzy); - opisuje obieg okrężny dóbr, usług i płatności. Rynek, czyli w poszukiwaniu równowagi. -wyjaśnia terminy: przedsiębiorczość, praca, ekonomia, podaż, popyt, rynek, cena, monopol, oligopol, -zna określenie człowieka jako istoty społecznej -opisuje czym jest gospodarka -wyjaśnia charakter społeczny pracy -dostrzega zależność między ceną, a popytem i podażą -wyjaśnia, na czym polega gospodarka centralnie zarządzana -wymienia różnice między gospodarką rynkową i nakazową -określa czynniki mające wpływ na poziom rozwoju gospodarczego kraju W świecie pieniądza. -wyjaśnia terminy: środek płatniczy, handel wymienny, depozyt, bankier, czek, weksel, bankomat, moneta, banknot -wie kim byli pierwsi bankierzy i skąd wzięły się pierwsze banki -wyjaśnia terminy: bank, giełda, depozyt bankowy, akcje, akcjonariusz, wierzyciel, obligacje, waluta, emisja, Narodowy Bank -zna historię pieniądza -wymienia podstawowe funkcje pieniądza -określa istotę działalności banków -zna różnice między akcjami i obligacjami -zna rodzaje usług oferowanych przez banki -omawia prawo popytu i podaży -wyjaśnia terminy: inflacja, dewaluacja, denominacja -wymienia nazwy pieniądza i materiał z którego był zrobiony -zna ideę wprowadzanie wspólnej europejskiej waluty - euro -wyjaśnia nazwy: Warszawska Giełda Papierów Wartościowych -wymienia zadania Narodowego Banku -omawia i ocenia współczesne środki płatnicze -porównuje funkcje pieniądza i wyciąga wnioski biciem monet i usprawnieniem handlu -wyjaśnia różnice między funkcją NBP a bankiem komercyjnym -wskazuje zagrożenia wynikające z korzystania z różnorodnych usług -wymienia pozytywne i negatywne skutki nieograniczonego dostępu do pieniędzy -zna zasady funkcjonowania funduszy inwestycyjnych Opracował: A. Mejer Strona 5/7

6 Polski, Rada Polityki Pieniężnej, konto bankowe, lokata, kredyt, makler, indeks giełdy, hossa, bessa Polskiego i Rady Polityki Pieniężnej, bankowych -ocenia rodzaje usług oferowanych przez banki -opisuje na czym polega praca maklera giełdowego -określa ryzyko związane z grą na giełdzie Gospodarka i państwo. -wyjaśnia terminy: podatek, budżet państwa, stawka podatku, akcyza, deficyt budżetowy -wymienia instytucje odpowiedzialne za przygotowanie i realizację budżetu państwa -wyjaśnia potrzebę płacenia podatków -wymienia rodzaje podatków i stawki podatkowe obowiązujące w -odczytuje i porównuje dane z tabeli -wskazuje źródła dochodów i wydatków państwa -wyjaśnia terminy: fundusz akumulacji, produkt krajowy brutto, produkt narodowy brutto, produkt krajowy brutto na osobę, recesja -zna czynniki określające poziom rozwoju gospodarczego kraju -wyjaśnia terminy: NIP, PIT, CIT, VAT podatkiem VAT i ceną produktu -ocenia dodatkowe koszty rodziny z tytułu podatku VAT -omawia rodzaje podatków w wyjaśnia terminy: bezrobocie, stopa bezrobocia -zna sposoby pokrywania deficytu budżetowego -wyjaśnia zjawisko szarej strefy -porównuje polski PKB z PKB innych krajów UE poziomem PKB i stopą bezrobocia -zna zależności między PKB, a poziomem życia społeczeństwa -wyszukuje w rocznikach statystycznych informacje o wartości wskaźników stanu gospodarki w Domowa gospodarka, czyli jak ułożyć budżet? wyjaśnia terminy: podmiot gospodarczy, gospodarstwo domowe, budżet gospodarstwa, dochód, konsument, karta gwarancyjna, rękojmia, reklamacja -wymienia członków gospodarstwa domowego -zna źródła dochodów gospodarstwa i zależność między dochodami i wydatkami -formułuje cel istnienia gospodarstwa domowego -rozumie i wyjaśnia zapisy w karcie gwarancyjnej towaru - wyjaśnia termin wspólnota ekonomiczna -ocenia wkład poszczególnych członków rodziny na funkcjonowanie gospodarstwa domowego wykształceniem, a dochodem -wymienia prawa konsumenta -omawia sposoby reklamacji towarów -rozumie zależność między dochodami gospodarstw domowych i rozwojem państwa Zakładamy firmę, czyli ABC przedsiębiorstwa. wyjaśnia terminy: biznesplan, marketing określa rodzaje działalności gospodarczej wymienia podstawowe procedury związane z założeniem firmy omawia zasady marketingu i zarządzania wymienia korzyści i zagrożenia związane z założeniem własnej firmy charakteryzuje różne rodzaje działalności przedstawia biznesplan dla własnej firmy Opracował: A. Mejer Strona 6/7

7 gospodarczej Pomyślmy o przyszłości Jak znaleźć pracę? O etyce i prawie w gospodarce. podaje umiejętności i predyspozycje osobiste niezbędne do wykonywania określonych zawodów wskazuje własne predyspozycje zawodowe wymienia rodzaje szkół w omawia możliwości dalszego kształcenia wskazuje źródła informacji o ofertach pracy redaguje CV i list motywacyjny wyjaśnia terminy: norma moralna (etyczna), zaufanie publiczne omawia rodzaje nieuczciwych praktyk planuje własną ścieżkę edukacji i kariery zawodowej źródłowego wyjaśnia ideę zmian w polskim systemie kształcenia źródłowego przedstawia przyczyny funkcjonowania dotychczasowego systemu kształcenia na wybranych kierunkach umie odpowiednio się zachować w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej wymienia zawody zaufania publicznego źródłowego gromadzi argumenty do dyskusji na temat braku możliwości prawnego usankcjonowania zaufania wymienia sposoby pozyskiwania informacji dotyczących dalszego kształcenia uzasadnia dokonany przez siebie wybór dalszej ścieżki edukacyjnej i kariery zawodowej odszukuje w internecie wzory CV i listu motywacyjnego wymienia przyczyny nieuczciwych praktyk rynkowych wskazuje zalety i wady wykonywania określonych zawodów wskazuje korzyści wynikające ze zdobywania doświadczenia zawodowego w trakcie odbywania stażu przedstawia rozwiązania, które mogłyby ograniczyć tzw. szarą strefę i nieetyczne zachowania w życiu gospodarczym ocenia etyczność określonych działań w życiu gospodarczym ocenia skuteczność różnych form poszukiwania pracy odszukuje informacje o kodeksach etyki zawodowej Opracował: A. Mejer Strona 7/7