Finansowanie przedsięwzięć z zakresu gospodarki wodno ściekowej w perspektywie do roku 2020 Podtytuł prezentacji Ewa Kamieńska Zastępca Dyrektora Departament Ochrony i Gospodarowania Wodami 15.10.2015 r., Gdańsk
Plan prezentacji 1. Doświadczenie NFOŚiGW w finasowaniu gospodarki wodno - ściekowej 2. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 3. Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych 4. Wybrane kryteria wybory projektów 5. Program Priorytetowy NFOŚiGW Gospodarka wodno ściekowa w aglomeracjach
Finansowanie gospodarki wodno ściekowej Lata 1989 2014 (ze środków krajowych): zawarliśmy 3,7 tys. umów na inwestycje wodno-ściekowe przeznaczyliśmy 12 mld zł wartość dofinansowanych przedsięwzięć to ponad 53,5 mld zł Usunięty ładunek zanieczyszczeń odpowiada 20 mln RLM.
Finansowanie gospodarki wodno-ściekowej ze środków Unii Europejskiej Fundusz Spójności 2004-2006 ( w tym ISPA) Wartość zrealizowanych projektów 18,7 mld zł, dofinansowanie z UE 11 mld zł Usunięty ładunek zanieczyszczeń - 2,3 mln RLM PO IiŚ 2007-2013 Wartość projektów 24,2 mld zł dofinansowanie z UE 12,5 mld zł Usunięty ładunek zanieczyszczeń - 1,5 mln RLM W tym: Wartość wdrażanych przez NFOŚiGW projektów - 15,4 mld zł dofinansowanie z UE 7,8 mld zł Usunięty ładunek zanieczyszczeń - 788 tys. RLM
Finansowanie gospodarki wodno-ściekowej ze środków Unii Europejskiej PO IiŚ 2014-2020 na inwestycje z Funduszu Spójności przewidziano 6,7 mld zł, pozwoli to na wykonanie projektów o wartości 10,5 mld zł
POIiŚ 2014 2020 Informacje ogólne Osie priorytetowe Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (PO IiŚ) 2014-2020: I.Zmniejszenie emisyjności gospodarki (alokacja wkład UE: (1 828 mln EUR) II.Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu (3 509 mln EUR) III.Rozwój sieci drogowej TEN-T i transportu multimodalnego (9 532 mln EUR) IV.Infrastruktura drogowa miast (2 970 mln EUR) V.Rozwój transportu kolejowego w Polsce (5 009 mln EUR) VI.Rozwój niskoemisyjnego transportu zbiorowego w miastach (2 299 mln EUR) VII.Poprawa bezpieczeństwa energetycznego (1 000 mln EUR) VIII.Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury (467,2 mln EUR) IX.Wzmocnienie strategicznej infrastruktury ochrony zdrowia (468,1 mln EUR) X.Pomoc Techniczna (330 mln EUR)
POIiŚ 2014 2020 Informacje ogólne OŚ PRIORYTETOWA II: Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu Priorytet Inwestycyjny (PI) 6.II: Inwestowanie w sektor gospodarki wodnej celem wypełnienia zobowiązań określonych w dorobku prawnym Unii w zakresie środowiska oraz zaspakajania wykraczających poza te zobowiązania potrzeb inwestycyjnych określonych przez państwa członkowskie. Działanie 2.3: Gospodarka wodno-ściekowa w aglomeracjach
Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych zatwierdzony 23.07.2015 r. Cel działania 2.3: Cel główny: zwiększenie liczby ludności korzystającej z ulepszonego systemu oczyszczania ścieków komunalnych (zapewniającego podwyższone usuwanie biogenów); Cel pośredni: wypełnienia zobowiązań wynikających z dyrektywy 91/271/EWG dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych (tzw. dyrektywa ściekowa).
SzOOP, Działanie 2.3 Obszary wsparcia: Aglomeracje ujęte w KPOŚK oraz w Master Planie najmniej 10 000 RLM; o wielkości co Aglomeracje 2 000-10 000 RLM w regionach lepiej rozwiniętych (Mazowsze).
SzOOP, Działanie 2.3 Typy projektów: Projekty dotyczące gospodarki wodno-ściekowej, realizowane w aglomeracjach o wielkości co najmniej 10 000 RLM, w regionach lepiej rozwiniętych w aglomeracjach o wielkości od 2 000 RLM do 10 000 RLM, dotyczące: budowy, rozbudowy lub modernizacji oczyszczalni ścieków; zagospodarowania osadów ściekowych; wyposażenia aglomeracji w sieć kanalizacyjną w celu osiągnięcia poziomu zgodnego z dyrektywą ściekową; uzupełniająco działania związane z poprawą jakości systemów zaopatrzenia ludności w wodę i kanalizacją deszczową - do 25% wartości projektu.
SzOOP, Działanie 2.3 Inwestycje dotyczące systemów zaopatrzenia w wodę: tylko w przypadku, gdy przedsięwzięcia te służyć będą aglomeracji objętej projektem; zadania obejmujące budowę i modernizację infrastruktury wodociągowej (ujęć wody, stacji uzdatniania wody, sieci wodociągowych); zadania podejmowane w celu ograniczania strat wody, w tym zakupu sprzętu do wykrywania niekontrolowanych przecieków z sieci wodociągowej; koszt budowy wchodzi do limitu 25% wartości projektu.
SzOOP, Działanie 2.3 Budowa kanalizacji deszczowej (poza rozdziałem sieci ogólnospławnej): pod warunkiem realizowania jednocześnie inwestycji dotyczących kanalizacji sanitarnej i deszczowej (wykonywanych w tych samych ulicach); zakres dotyczący kanalizacji deszczowej musi uwzględniać również odprowadzenie wód opadowych do istniejącego systemu zbierania lub do odbiornika; koszt budowy wchodzi do limitu 25% wartości projektu tj. poza kosztem dotyczącym ścieków i osadów komunalnych (sieci kanalizacyjnej i oczyszczalni).
SzOOP, Działanie 2.3 Beneficjenci: jednostki samorządu terytorialnego i ich związki oraz działające w ich imieniu jednostki organizacyjne, podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji obowiązków własnych jednostek samorządu terytorialnego nie będących przedsiębiorcami.
SzOOP, Działanie 2.3 Forma dofinansowania: dotacja. Poziom dofinansowania: maksymalnie 85% wydatków kwalifikowanych. W przypadku projektów generujących dochód zastosowanie stawki zryczałtowanej dochodu w wysokości 25% (zgodnie z zał. nr 5 do rozporządzenia ogólnego UE 1303/2013). Alokacja finansowa środków UE: 1,6 mld EUR
SzOOP, Działanie 2.3 Zasady wyboru projektów: procedura konkursowa; kryteria punktowe i waga punktów: https://www.pois.gov.pl/strony/oprogramie/instytucje/komitet-monitorujacy/; szczególny nacisk na osiągnięcie efektu ekologicznego. Główne dokumenty stanowiące podstawę wyboru projektów: KPOŚK i Master Plan dla wdrażania dyrektywy ściekowej, zawierający listy potrzeb inwestycyjnych w poszczególnych aglomeracjach.
Działanie 2.3, Wybrane kryteria Dodatkowe kryteria formalne (wybrane kryteria): 13. Zapewnienie zgodności przedsięwzięcie z prawem unijnym oraz krajowym w zakresie oczyszczania ścieków komunalnych Budowana lub modernizowana oczyszczalnia ścieków po zakończeniu realizacji projektu inwestycyjnego i oddaniu do użytkowania musi spełniać wymagania dyrektywy 91/271/EWG oraz rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska, Ścieki odprowadzane z nowo budowanej lub zmodernizowanej kanalizacji sanitarnej muszą po zakończeniu realizacji projektu inwestycyjnego być odprowadzane do oczyszczalni, która spełnia ww. wymagania.
Działanie 2.3, Wybrane kryteria 14. Gotowość do realizacji: Zgodność z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku jego braku decyzje lokalizacyjne dla wszystkich inwestycji liniowych, dla których jest to wymagane, posiadanie decyzji środowiskowych dla wszystkich zadań, dla których jest to wymagane,
Działanie 2.3, Wybrane kryteria 14. Gotowość do realizacji (cd): w przypadku zadań realizowanych wg Czerwonej książki FIDIC (lub równoważnej) wartość zadań inwestycyjnych, dla których dokonano zgłoszenia robót budowlanych lub posiadających pozwolenia na budowę dla kontraktów na roboty w stosunku do całkowitej wartości zadań planowanych do realizacji (wymagających pozwolenia na budowę lub zgłoszenia) wg warunków kontraktowych Czerwonej książki FIDIC (lub równoważnej) - min. 40%, W przypadku zadań realizowanych w oparciu o Żółtą Książkę FIDIC (lub równoważną) posiadanie Programu Funkcjonalno- Użytkowego (PFU), opisującego zamówienie dla wszystkich zadań realizowanych wg Żółtej Książki FIDIC (lub równoważnej),
Działanie 2.3, Wybrane kryteria 16. Wskaźnik koncentracji aglomeracji Min. 120 mieszkańców (nowopodłączonych w ramach projektu i korzystających z podłączenia uprzednio) na 1 km sieci kanalizacyjnej (nowobudowanej w ramach projektu i istniejącej) na obszarze aglomeracji objętej projektem, z wyjątkiem obszarów wyznaczonych na podstawie 3 ust. 5 rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie sposobu wyznaczania sposobu wyznaczania granic aglomeracji z dnia 22.07.2014 r., dla których na potrzeby finansowania w ramach POIiŚ minimalny wskaźnik wynosi 90 Mk/km (wg metodyki obliczania wskaźnika koncentracji aglomeracji przedstawionej w Regulaminie Konkursu).
Działanie 2.3, Wybrane kryteria Kryteria merytoryczne I stopnia - punktowe (wybrane kryteria) 1. Wypełnienie przez aglomerację wymogów dyrektywy Rady 91/271/EWG w zakresie jakości oczyszczania ścieków komunalnych ocenie podlega zakres przedsięwzięcia realizowanego na oczyszczalni ścieków. 2. Wypełnienie przez aglomerację wymogów dyrektywy Rady 91/271/EWG w zakresie wyposażenia aglomeracji w system kanalizacji zbiorczej dla ścieków komunalnych ocenie podlega wzrost współczynnika skanalizowania aglomeracji. 3. Budowa kanalizacji sanitarnej ocenie podlega liczba RLM, która w wyniku realizacji projektu zostanie podłączona do wybudowanej/zmodernizowanej kanalizacji (jedynie nowoprzyłączona RLM).
Działanie 2.3, Wybrane kryteria 4. Gotowość do realizacji inwestycji ocenie podlega zaawansowanie pod względem stopnia uregulowania własności gruntów oraz w zakresie przygotowania dokumentacji i zakończenia procedur administracyjnych. 5. Wdrożenie technologii umożliwiających wykorzystanie odnawialnych źródeł energii - zastosowanie lub zwiększenie efektywności odzysku biogazu w procesach przeróbki osadów ściekowych oraz jego wykorzystanie do produkcji energii cieplnej i/lub elektrycznej na potrzeby własne oczyszczalni, - zastosowanie lub zwiększenie efektywności innych instalacji tego typu.
Program Priorytetowy NFOŚiGW Gospodarka wodno-ściekowa w aglomeracjach Część 1) Gospodarka ściekowa w ramach Krajowego Programu OczyszczaniaŚcieków Komunalnych Część 2) Współfinansowanie projektów Programu Operacyjnego Infrastruktura iśrodowisko Budżet na lata 2015-2020 1,7 mld PLN
Część 1) Gospodarka ściekowa w ramach Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych Rodzaje przedsięwzięć: budowa lub modernizacja oczyszczalni ścieków komunalnych (także w zakresie osadów ściekowych), budowa lub modernizacja zbiorczych systemów kanalizacji sanitarnej wraz z budową przyłączy, w przypadku projektu kompleksowego także budowa lub modernizacja systemów zaopatrzenia w wodę i/lub budowa kanalizacji deszczowej o wartości mniejszej niż 50% kosztów całkowitych przedsięwzięcia.
Część 1) Gospodarka ściekowa w ramach Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych Beneficjenci: jednostki samorządu terytorialnego i ich związki, podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego. Forma dofinansowania: pożyczka.
Część 1) Gospodarka ściekowa w ramach Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych Forma dofinansowania pożyczka do 100% kosztów kwalifikowanych, oprocentowanie pożyczki: WIBOR 3M 100 punktów bazowych, nie mniej niż 1% w skali roku, w przypadku tzw. zielonych gmin *), WIBOR 3M, nie mniej niż 2% w skali roku, w pozostałych przypadkach, okres finansowania do 15 lat od daty wypłaty pierwszej transzy pożyczki, *) zielona gmina - ponad 50% powierzchni stanowią obszary o szczególnych walorach przyrodniczych prawnie chronionych (parki narodowe, rezerwaty przyrody lub obszary Natura 2000)
Część 1) Gospodarka ściekowa w ramach Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych Minimalna kwota pożyczki wynosi: 500 000 zł w przypadku zielonych gmin, 1 000 000 zł - w przypadku pozostałych przedsięwzięć. Kwota umorzenia: nie wyższa niż 20% lub 25% lub 30% - w zależności od terminu zakończenia i rodzaju przedsięwzięcia, zwiększona o 10 punktów procentowych w stosunku do powyższych w przypadku zielonych gmin.
Część 1) Gospodarka ściekowa w ramach Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych Nie podlegają umorzeniu: pożyczki udzielane na realizację przedsięwzięć współfinansowanych ze środków UE, części kwot pożyczek wypłaconych na budowę lub modernizację systemów zaopatrzenia w wodę i/lub budowę kanalizacji deszczowej (w przypadku przedsięwzięć kompleksowych).
Część 1) Gospodarka ściekowa w ramach Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych Wybrane kryteria dostępu: Ścieki komunalne oczyszczane na oczyszczalni będącej przedmiotem dofinansowania odprowadzane są z terenu wyznaczonej aglomeracji, Przedsięwzięcie w zakresie obejmującym system kanalizacji sanitarnej, deszczowej lub zaopatrzenia w wodę realizowane jest na terenie wyznaczonej aglomeracji, Aglomeracja uwzględniona jest w obowiązującej KPOŚK lub wskazana została przez Marszałka Województwa, jako konieczna do uwzględnienia w kolejnej aktualizacji KPOŚK. Okres kwalifikowalności kosztów: od 01.01.2014 r. do 31.12.2023 r.
Część 1) Gospodarka ściekowa w ramach Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych Wybrane kryteria wyboru, c.d.: Ścieki komunalne oczyszczane na oczyszczalni będącej przedmiotem dofinansowania będą w dniu przekazania przedsięwzięcia do eksploatacji spełniały wymagania Dyrektywy Rady 91/271/EWG i prawa polskiego, Ścieki komunalne zbierane przez system kanalizacyjny będący przedmiotem dofinansowania zostaną odprowadzone do oczyszczalni, która w dniu przekazania przedsięwzięcia do eksploatacji będzie spełniała wymagania Dyrektywy Rady 91/271/EWG i prawa polskiego, Wnioskodawca posiada komplet decyzji środowiskowych (o ile wymagane prawem), Koszty nadzoru inwestorskiego, dokumentacji projektowej wraz z nadzorem autorskim i niezbędnymi uzgodnieniami nie przekraczają 13% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia (pozostałe koszty dotyczą robót budowlanomontażowych i dostaw).
Część 1) Gospodarka ściekowa w ramach Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych Wybrane kryteria wyboru cd: Wprowadzono punktowe kryteria jakościowe w następujących zakresach: zasadność realizacji przedsięwzięcia, wykonalność przedsięwzięcia, efektywność kosztowa. Projekt musi uzyskać co najmniej określoną, minimalną ilość punktów, W przypadku, gdy wybrane wskaźniki jednostkowego kosztu efektu ekologicznego dla poszczególnych rodzajów przedsięwzięć przekraczają wielkość graniczną określoną w Programie, koszt powyżej tej wielkości nie będzie uznany za kwalifikowany.
Część 1) Gospodarka ściekowa w ramach Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych Wybrane kryteria wyboru cd: Efektywność kosztowa wskaźniki graniczne: budowa sieci kanalizacji sanitarnej 8 700 PLN/RLM, budowa przyłączy kanalizacyjnych 1 700 PLN/RLM, budowa lub gruntowna przebudowa oczyszczalni ścieków 1 200 PLN/RLM, rozbudowa i modernizacja oczyszczalni ścieków - 650 PLN/RLM, stacja termicznej utylizacji osadów ściekowych 3,8 mln PLN/Mg s.m./d, konwencjonalna suszarnia osadów 3,2 mln PLN/Mg s.m./d, kompostownia 1,5 mln PLN/Mg s.m./d, słoneczna suszarnia osadów 3,6 mln PLN/Mg s.m./d, instalacja do głębokiej stabilizacji 4,6 mln PLN/Mg s.m./d.
Część 2) Współfinansowanie projektów Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Rodzaje przedsięwzięć: Przedsięwzięcia wymienione w Szczegółowym opisie priorytetów POIiŚ 2007 2013 lub POIiŚ 2014-2020. Beneficjenci: Beneficjenci POIiŚ 2007-2013 oraz POIiŚ 2014-2020, Podmioty upoważnione przez Beneficjentów POIiŚ 2007-2013 oraz POIiŚ 2014-2020 do ponoszenia wydatków kwalifikowanych. Warunkiem podpisania umowy o dofinansowanie NFOŚiGW jest podpisanie umowy o dofinansowanie w ramach POIiŚ.
Część 2) Współfinansowanie projektów Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Formy dofinansowania: 1) dopłaty do ceny wykupu obligacji (kuponowych), 2) pożyczki, w tym na zachowanie płynności finansowej Dopłaty do ceny wykupu obligacji (kuponowych) do 15% wartości objętej emisji obligacji przeznaczonej na koszty kwalifikowane przedsięwzięcia, pierwsza dopłata może nastąpić po osiągnięciu planowanego efektu rzeczowego i ekologicznego, kwota emisji obligacji nie większa niż różnica m. kosztami kwalifikowanymi i dofinansowaniem FS.
Pożyczka Część 2) Współfinansowanie projektów Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko do kwoty będącej różnicą m. kosztami kwalifikowanymi i dofinansowaniem FS, oprocentowanie pożyczki: WIBOR 3M 100 punktów bazowych, nie mniej niż 1% w skali roku, w przypadku tzw. zielonych gmin, WIBOR 3M 50 punktów bazowych, nie mniej niż 2% w skali roku, w pozostałych przypadkach, okres finansowania do 15 lat od daty wypłaty pierwszej transzy pożyczki (co do zasady), nie podlegają umorzeniu.
Część 2) Współfinansowanie projektów Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Pożyczka na zachowanie płynności nie większa niż maksymalna kwota niewypłaconych środków FS, do 20% kwoty dofinansowania unijnego, oprocentowanie pożyczki: WIBOR 3M 50 punktów bazowych, nie mniej niż 2% w skali roku, zwrot w terminie 7 dni od wpływu środków FS na rachunek
Programy Priorytetowe NFOŚiGW Szczegóły na stronie NFOŚiGW www.nfosigw.gov.pl/oferta-finansowania/srodkikrajowe/programy-priorytetowe/gospodarka-wodnosciekowa-w-aglomeracjach/
Dziękuję za uwagę