Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Transkrypt

1 Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Systemy i mechanizmy wsparcia efektywności energetycznej Małgorzata Kijowska Departament Ochrony Klimatu Warszawa, dnia 29 września 2011 r.

2 Plan prezentacji - System finansowania ochrony środowiska w Polsce źródła finansowania. - NFOŚiGW jako filar systemu finansowania ekologii: - środki krajowe (formy i dziedziny finansowania; priorytety, zasady i kryteria; beneficjenci; sposób udzielania dofinansowania tryb konkursowy) - finansowanie projektów ze środków zagranicznych. - Źródła finansowania efektywności energetycznej. - Programy dedykowane efektywności energetycznej. - Realizowane konkursy

3 Źródła finansowania ochrony środowiska w Polsce Fundusze Ochrony Środowiska - Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej - Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej - Powiatowe i Gminne Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej do 2009 r. Środki zagraniczne, w tym Unii Europejskiej Środki jednostek samorządu terytorialnego i przedsiębiorstw, Bank Ochrony Środowiska i inne banki Budżet państwa i budżet wojewodów Pozostałe (agencje, fundacje, środki prywatne)

4 Fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej jest wspólnie z wojewódzkimi funduszami filarem polskiego systemu finansowania ochrony środowiska. Narodowy Fundusz działa od 1 lipca 1989 roku, powstał na podstawie ustawy z dnia 31 stycznia 1980 roku o ochronie i kształtowaniu środowiska jako fundusz celowy. Od 1 stycznia 2010 r.: NFOŚiGW państwowa osoba prawna (przejął całość zadań dotychczasowego funduszu celowego) WFOŚiGW samorządowa osoba prawna Podstawa prawna: Ustawa o finansach publicznych 2009 Ustawa Prawo ochrony środowiska (nowelizacja 2009)

5 Struktura przychodów Narodowego Funduszu w 2009 r. - środki krajowe Opłaty i kary za korzystanie ze środowiska 16% Opłaty wynikające z ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji 10% Opłaty eksploatacyjne koncesyjne 9% Pozostałe przychody 13% ( m.in. zwroty rat pożyczek, odsetki od pożyczek i wolnych środków) Opłaty zastępcze i kary wynikające z ustawy Prawo energetyczne 33% Inne (składki, opłaty, dotacje z budżetu państwa) - 19%

6 Formy i dziedziny finansowania Finansowanie według form Dotacje inwestycyjne i nieinwestycyjne Pożyczki inwestycyjne Pożyczki pomostowe Kredyty udzielane przez banki ze środków NFOŚiGW Dopłaty do demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji Dopłaty do oprocentowania kredytów Umorzenia Inwestycje kapitałowe Nagrody Dopłata do oprocentowania lub ceny wykupu obligacji* Częściowa spłata kapitału kredytów* * od 2010 roku Finansowanie według dziedzin Ochrona wód i gospodarka wodna Ochrona powietrza i klimatu - efektywność energetyczna Ochrona powierzchni ziemi Ochrona przyrody i krajobrazu Leśnictwo Państwowy Monitoring Środowiska Zapobieganie klęskom żywiołowym Górnictwo Geologia Edukacja ekologiczna Ekspertyzy i prace naukowo-badawcze Odnawialne źródła energii i kogeneracja wsp. Gospodarka odpadami, w tym recykling

7 Priorytety, zasady i kryteria Programy priorytetowe Zgodne z Polityką Ekologiczną Państwa Zatwierdzane przez Radę Nadzorczą Dostosowywane do potrzeb występujących w kraju Zasady udzielania pożyczek i dotacji Proponuje Zarząd, zatwierdza Rada Nadzorcza Zapewniają przejrzyste zasady działania Narodowego Funduszu Eliminują subiektywną uznaniowość Kryteria wyboru Każdy program ma swoje kryteria Kryteria pozwalają ustalić listy rankingowe Decyduje punktacja najwięcej za efektywność kosztową i wpływ inwestycji na poprawę środowiska

8 Beneficjenci Jednostki samorządu terytorialnego Przedsiębiorstwa Instytucje i urzędy budżetowe Szkoły wyższe i uczelnie Jednostki organizacyjne ochrony zdrowia Organizacje pozarządowe (fundacje, stowarzyszenia) Administracja państwowa Osoby fizyczne Status prawny umożliwiający zawarcie umowy cywilno prawnej

9 Sposób działania po ogłoszeniu konkursu Składanie przez Beneficjentów wniosków o dofinansowanie Ocena wniosku (ocena kompletności, ocena techniczno - ekologiczna, ocena finansowa) Decyzja Zarządu lub Rady Nadzorczej Podpisanie umowy z Beneficjentem Wdrożenie projektu Zakończenie projektu

10 Finansowanie ochrony środowiska przez NFOŚiGW w okresie 20 lat działalności ( )* Wypłaty dotacji i dopłat 7,4 mld zł Wypłaty pożyczek i kredytów 13,8 mld zł Kwota umów zawartych 24,2 mld zł Koszt całkowity przedsięwzięć 86,1 mld zł Kwota umów zakończonych 18,0 mld zł Koszt całkowity przedsięwzięć 61,4 mld zł Liczba umów zawartych Liczba umów zakończonych * Dane dotyczą umów dotacji, pożyczek, kredytów BOŚ oraz umów z dopłatami do oprocentowania.

11 Obsługa przez NFOŚiGW środków zagranicznych w okresie przedakcesyjnym Fundusz PHARE Ekologiczny Fundusz Partnerski PHARE Pomoc bilateralna, w tym m.in.: - Szwedzki Ekologiczny Fundusz Partnerski SIDA/BITS - Duńska Agencja Ochrony Środowiska DEPA - Fundusz Darów Fińskich - Amerykańska Agencja Ochrony Środowiska EPA Projekt Banku Światowego Ochrona środowiska na terenach wiejskich Instrument Przedakcesyjnej Polityki Strukturalnej ISPA Liczba projektów ogółem 650 Wartość projektów ogółem 1,5 mld zł

12 Obsługa przez NFOŚiGW środków zagranicznych - po przystąpieniu Polski do UE ISPA/Fundusz Spójności w perspektywie finansowej projektów, w tym 1 projekt z zakresu ochrony powietrza Fundusze strukturalne w perspektywie finansowej w tym: Sektorowy Program Operacyjny Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw - Działanie 2.4 Wsparcie dla przedsięwzięć w zakresie dostosowania przedsiębiorstw do wymogów ochrony środowiska Liczba podpisanych umów Wartość podpisanych umów - 730,4 mln zł Kwota wypłaconych środków: z EFRR - 547,8 mln zł z NFOŚiGW - 182,6 mln zł

13 Obsługa przez NFOŚiGW środków zagranicznych-po przystąpieniu Polski do UE cd. Mechanizm Finansowy EOG oraz Norweski Mechanizm Finansowy (NMF) Liczba podpisanych umów Wartość podpisanych umów - 111,7 mln EUR Kwota wypłaconych środków - 242,5 mln zł Nowa perspektywa MF EOG : Grudzień 2009 umowa Norwegii z UE; planowany nabór w 2011 r. w perspektywie: ok. 300 mln euro na ochronę środowiska Priorytety środowiskowe Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w perspektywie finansowej Instrument Finansowy LIFE

14 Narodowy Fundusz jako Instytucja Wdrażająca PO IiŚ - wielkość środków z FS i EFRR Priorytet I Gospodarka wodno-ściekowa mln Priorytet II Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi Priorytet IX Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna (działania 9.1, 9.2, 9.3) Priorytet IV Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska Priorytet III Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska

15 Źródła finansowania projektów z zakresu efektywności energetycznej Środki statutowe NFOŚiGW, w tym pochodzące z opłat i kar naliczanych na podstawie ustawy Prawo energetyczne System Zielonych Inwestycji GIS - środki z transakcji sprzedaży uprawnień do emisji CO 2 Środki UE IX oś priorytetowa PO IiŚ - działanie 9.1, 9.2 i 9.3 IV oś priorytetowej PO IiŚ działanie 4.2 i 4.3 Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

16 Sposób finansowania efektywności energetycznej Program dla przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii i obiektów wysokosprawnej kogeneracji część 1) i część 2) Efektywne wykorzystanie energii System Zielonych Inwestycji GIS oraz IX oś priorytetowa PO IiŚ - działanie 9.1, 9.2 i 9.3 Program priorytetowy: Współfinansowanie IX osi priorytetowej POIiŚ cz. 1) Dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych dla przedsięwzięć realizowanych w ramach działania 9.3 Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej. IV oś priorytetowej PO IiŚ działanie 4.2 i 4.3 Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

17 Program dla przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii i obiektów wysokosprawnej kogeneracji Program dla przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii i obiektów wysokosprawnej kogeneracji część 1) - ogłoszono 3 konkursy. I Konkurs brak wniosków z zakresu wysokosprawnej kogeneracji; II Konkurs wpłynęły 4 wnioski na kwotę 52,3 mln zł, z czego 1 wniosek na kwotę 18, 9 mln zł zostałzakwalifikowany do dofinansowania; III Konkurs 2 - etapowy 1 etap na podstawie wniosku wstępnego - promesa udzielenia pożyczki 2 etap pełna dokumentacja udzielenie pożyczki do 75% kosztów kw. Nabór zakończono r.wpłynęło 21 wniosków z zakresu wysokosprawnej kogeneracji. na kwotę pożyczek 473,0 mln zł. Program dla przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii i obiektów wysokosprawnej kogeneracji część 2) - Alokacja 187 mln zł. Konkurs w trakcie. Inwestycje o koszcie całkowitym od 0,5 do 10 mln zł realizowany przez WFOŚiGW. Brak informacji o finansowaniu efektywności energetycznej. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

18 Program Efektywne wykorzystanie energii Program kierowany do przedsiębiorców, u których zużycie energii jest nie mniejsze niż MWh/rok. Część 1) alokacja 40 mln zł dofinansowanie: 100 audytów energetycznych wykazujących min. 7% oszczędności energii dotacja do 70% kosztów kwalifikowanych w ramach pomocy de minimis Część 2) - alokacja 780 mln zł dofinansowanie w formie pożyczki na zadania inwestycyjne i uzyskanie MWh/rok oszczędności energii. min. kk przedsięwzięcia - 5 mln zł; pożyczka: od 3,5 mln zł do 42 mln zł; oprocentowanie: wibor 3M + 50 pkt bazowych; okres finansowania do 5 lat od daty pierwszej wypłaty transzy pożyczki. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

19 Program System Zielonych Inwestycji GIS Podstawy prawne: Protokół z Kioto (art. 17) Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.). Ustawa z 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz.U. Nr 130 poz z późn. zm.). Rozporządzenie Rady Ministrów z 20 października 2009 r. w sprawie rodzajów programów i projektów przeznaczonych do realizacji w ramach Krajowego systemu zielonych inwestycji

20 Program System zielonych inwestycji GIS cd. Dofinansowanie efektywności energetycznej: Część 1) Zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej. Część 5) Zarządzanie energią w budynkach wybranych podmiotów sektora finansów publicznych.

21 Program System zielonych inwestycji GIS Część 1) - Zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej I Konkurs- nabór zakończony r. 45 wniosków wpłynęło na kwotę: dotacja 176 mln / alokacja mln pożyczka 233 mln / alokacja -520 mln na liście rankingowej znalazły się 34 wnioski. Trwa podpisywanie umów. II Konkurs - nabór zakończony r. 32 wnioski na kwotę: dotacja 130 mln / alokacja 181 mln zł pożyczka 219 mln na liście rankingowej znalazło się 21 wniosków. Trwa podpisywanie umów.

22 Program System zielonych inwestycji GIS Część 1) - Zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej cd. III Konkurs - nabór zakończony r. 232 wniosków wpłynęło na kwotę: dotacja 333 mln / alokacja - 50 mln pożyczka 385 mln Aktualnie prowadzona jest ocena wniosków

23 Program System zielonych inwestycji GIS Część 5) - Zarządzanie energią w budynkach wybranych podmiotów sektora finansów publicznych I Konkurs - nabór zakończony r. wpłynęło 25 wniosków na kwotę: dotacja 111,2 mln / alokacja - 50 mln Aktualnie prowadzona jest ocena wniosków

24 IX oś priorytetowa PO IiŚ - działanie 9.1, 9.2 i 9.3 działanie 9.1 Wysokosprawne wykorzystanie energii 2 konkursy ogłoszone w latach rozstrzygnięte Pierwszy konkurs zawarto 11 umów Drugi konkurs w lipcu br. przeprowadzono ocenę merytoryczną II stopnia. Umowy w trakcie zawierania. działanie 9.2 Efektywna dystrybucja energii Konkurs ogłoszony w 2010 r. Lista rankingowa została opublikowana w XI.2010 r. Ocena merytoryczna II stopnia przeprowadzona. Do dnia 26.VIII zawarto 8 umów o dofinansowanie. działanie 9.3 Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej Konkurs ogłoszony w 2008 r. Opublikowana lista rankingowa objęła 37 wniosków o statusie podstawowym. Umowy zostały zawarte. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

25 IV oś priorytetowa PO IiŚ 4.2 Racjonalizacja gospodarki zasobami i odpadami w przedsiębiorstwach (oszczędność energii). 4.3 Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie wdrażania najlepszych dostępnych technik (BAT). Konkursy ogłoszone i rozstrzygnięte. Alokacja wyczerpana.

26 WNIOSKI Efektywność energetyczna jest jednym z 2 najważniejszych kierunków finansowania przedsięwzięć z zakresu ochrony powietrza.

27 Dziękuję za uwagę Zapraszam do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ul. Konstruktorska 3a Warszawa oraz na naszą stronę internetową: m.kijowska@nfosigw.gov.pl