WYTYCZNE DLA WNIOSKODAWCÓW

Instytucja Kontraktująca: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Departament Współpracy Terytorialnej (Wspólna Instytucja Zarządzająca) Europejski Instrument Sąsiedztwa i Partnerstwa PROGRAM WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ POLSKA-BIAŁORUŚ-UKRAINA 2007-2013 Decyzja KE nr K(2008)6411 z dnia 6 listopada 2008 r. WYTYCZNE DLA WNIOSKODAWCÓW OBOWIĄZUJĄCE DLA TRZECIEGO NABORU WNIOSKÓW Działanie 3.2 "Inicjatywy społeczności lokalnych" Numer referencyjny WIZ: PBU3 Numer Referencyjny EuropeAid: EuropeAid/132-575/M/ACT/Multi OSTATECZNY TERMIN SKŁADANIA WNIOSKÓW: 14 CZERWCA 2012 Strona 1 z 41

ZAWIADOMIENIE Niniejszy dokument dotyczy otwartego naboru wniosków, w którym wszystkie dokumenty składane są równocześnie (tzw. kompletny wniosek). Wszystkie dokumenty zostaną najpierw poddane ocenie administracyjnej i ocenie kwalifikowalności. Następnie, w odniesieniu do wnioskodawców, których wnioski spełnią wszystkie kryteria i wymogi administracyjne i kwalifikowalności, zostanie przeprowadzona ocena jakościowa kompletnego wniosku. Należy zwrócić uwagę, że Wspólny Komitet Monitorujący (WKM) zatwierdził dokumenty aplikacyjne w języku angielskim i ta wersja językowa jest nadrzędna wobec tłumaczeń dokumentów na inne języki (polski, rosyjski lub ukraiński). Strona 2 z 41

Spis treści 1. PROGRAM WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ POLSKA-BIAŁORUŚ-UKRAINA 2007-2013 5 1.1 Informacje ogólne......5 1.2 Cele i priorytety programu... 5 1.3 Alokacja środków zapewnianych przez Instytucję Kontraktującą... 6 2. ZASADY MAJĄCE ZASTOSOWANIE DO NINIEJSZEGO ZAPROSZENIA DO SKŁADANIA WNIOSKÓW 7 2.1 Kryteria kwalifikowalności... 7 2.1.1 Kwalifikowalność wnioskodawców: kto może składać wnioski aplikacyjne?... 7 2.1.2 Partnerstwo i kwalifikowalność partnerów... 9 2.1.3 Projekty kwalifikowalne: projekty, w zakresie których można składać wnioski... 16 2.1.4 Kwalifikowalność kosztów: koszty, które mogą być pokryte w ramach dofinansowania...19 2.2 Jak składać wnioski i jakie procedury stosować... 22 2.2.1 Formularz wniosku aplikacyjnego... 22 2.2.2 Miejsce i sposób składania wniosków aplikacyjnych... 24 2.2.3 Ostateczny termin składania wniosków aplikacyjnych... 24 2.2.4 Dodatkowe informacje na temat sprawdzania wniosków aplikacyjnych... 25 2.3 Proces ewaluacji i wyboru wniosków aplikacyjnych... 25 2.4 Decyzja o przyznaniu dofinansowania grantowego... 35 2.4.1 Odwołania... 35 2.5 Warunki realizacji projektu po wydaniu przez WKM decyzji o przyznaniu dofinansowania... 36 3. WYKAZ ZAŁĄCZNIKÓW 39 Strona 3 z 41

WYKAZ STOSOWANYCH AKRONIMÓW WA CBC KE EFR EOG EISP UE KO WdW WIZ WKM WST PWP PWM PM NGO Dz.U. PPWP PRAG VAT Wniosek aplikacyjny Współpraca Transgraniczna Komisja Europejska Europejski Fundusz Rozwoju Europejski Obszar Gospodarczy Europejski Instrument Sąsiedztwa i Partnerstwa Unia Europejska Komisja Oceniająca Wytyczne dla Wnioskodawców Wspólna Instytucja Zarządzająca Wspólny Komitet Monitorujący Wspólny Sekretariat Techniczny Partner Wiodący Projektu Parasolowego Partner Wiodący Mikroprojektu Partner Mikroprojektu Organizacja Pozarządowa Dziennik Ustaw Partner Partnera Wiodącego Projektu Parasolowego Praktyczny przewodnik po procedurach zawierania umów dla zewnętrznych działań Wspólnot Europejskich Podatek od wartości dodanej Strona 4 z 41

1. PROGRAM WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ POLSKA-BIAŁORUŚ-UKRAINA 2007-2013 1.1 INFORMACJE OGÓLNE Program Współpracy Transgranicznej Polska-Białoruś-Ukraina 2007-2013 realizowany w ramach Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa (EISP) stanowi kontynuację i rozszerzenie współpracy w obszarach przygranicznych trzech państw. Współpraca między administracją lokalną i regionalną, różnymi instytucjami, szkołami, organizacjami pozarządowymi i osobami w regionie objętym programem wymaga usprawnienia w celu realizacji i pełnego wykorzystania potencjału społecznego i gospodarczego regionu. Program opiera się na dobrych praktykach wypracowanych podczas wdrażania Programu Sąsiedztwa Polska- Białoruś-Ukraina INTERREG IIIA / Tacis CBC 2004 2006 i skupia się na wzroście konkurencyjności oraz poprawie jakości życia na obszarze objętym programem poprzez wspieranie przedsiębiorczości oraz rozwój głównej infrastruktury transportowej i środowiskowej. Kolejnym celem programu jest zachęcanie do podejmowania lokalnych inicjatyw i wspieranie ich w różnych dziedzinach wśród osób i wspólnot sąsiadujących obszarów przygranicznych w celu budowania dobrych relacji i tworzenia podstaw dla dalszego rozwoju współpracy. Ramy prawne programu określają następujące dokumenty: - Rozporządzenie (WE) Nr 1638/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 2006 roku określające przepisy ogólne w sprawie ustanowienia Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa; - Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 951/2007 z dnia 9 sierpnia 2007 roku ustanawiające zasady stosowania programów współpracy transgranicznej finansowanych w ramach rozporządzenia (WE) nr 1638/2006; - Program Współpracy Transgranicznej Polska-Białoruś-Ukraina zatwierdzony przez Komisję Europejską w dniu 6 listopada 2008 roku. - Praktyczny przewodnik po procedurach przyznawania kontraktów w odniesieniu do działań zewnętrznych KE (PRAG) 1 obowiązujący od listopada 2010 1.2 CELE I PRIORYTETY PROGRAMU Głównym celem Programu jest wspieranie transgranicznych procesów rozwoju. Cele Programu będę realizowane poprzez działalność w ramach następujących priorytetów i działań: Priorytet 1. Wzrost konkurencyjności obszaru przygranicznego: Działanie 1.1. Lepsze warunki dla przedsiębiorczości; Działanie 1.2. Rozwój turystyki; Działanie 1.3. Poprawa dostępności regionu; Priorytet 2. Poprawa jakości życia: Działanie 2.1. Ochrona środowiska w obszarze przygranicznym; Działanie 2.2. Sprawne i bezpieczne granice; 1 http://ec.europa.eu/europeaid/work/procedures/implementation/grants/index_en.htm Strona 5 z 41

Priorytet 3. Współpraca sieciowa oraz inicjatywy społeczności lokalnych: Działanie 3.1. Rozwój regionalnych i lokalnych możliwości Współpracy transgranicznej; Działanie 3.2. Inicjatywy społeczności lokalnych; Ogólnym celem tego naboru wniosków jest realizacja celów programu poprzez wspieranie projektów w ramach priorytetu trzeciego programu: Współpraca sieciowa oraz inicjatywy społeczności lokalnych. Szczegółowym celem tego naboru wniosków jest wspieranie inicjatyw społeczności lokalnych w ramach Działania 3.2 Inicjatywy społeczności lokalnych. Ogólnym celem Działania 3.2. jest społeczna, naukowa, edukacyjna i kulturalna integracja obszaru pogranicza. W ramach Działania 3.2. wspierany będzie rozwój transgranicznych kontaktów międzyludzkich i inicjatyw społecznych, współpracy naukowej i edukacyjnej, imprez kulturalnych i sportowych. Wspierana będzie współpraca transgraniczna szkół oraz uczelni wyższych, w tym wymiana studentów, uczniów, nauczycieli oraz naukowców, konferencje i seminaria naukowe. Wsparcie otrzymają projekty ukierunkowane na rozwój inicjatyw społecznych, imprez kulturalnych i sportowych. Wsparcie będzie udzielane projektom społeczności lokalnych, w tym ukierunkowanych na promocję i podtrzymywanie wspólnych tradycji obszarów przygranicznych. Tworzone będą warunki na rzecz ułatwienia wzajemnych kontaktów społeczności przygranicznych. Wsparcie uzyskają także działania na rzecz kultywowania różnorodności kulturowej, na rzecz mniejszości narodowych a także szeroko rozumianego rozwoju społeczeństwa obywatelskiego i wspólnot lokalnych. Społeczności zamieszkujące obszar pogranicza polsko-białorusko-ukraińskiego są połączone więziami kulturowymi i historycznymi. Jednakże pomimo istotnego rozwoju współpracy, w dalszym ciągu ważne jest przełamywanie barier kulturowych, psychologicznych czy językowych. Ważne jest tworzenie nowych powiązań poprzez wspieranie transgranicznej współpracy pomiędzy różnymi podmiotami, których efektem będzie dalsza integracja. Ważnym elementem takich powiązań są sieci miast. Działania takie przyczynią się do wzmocnienia poczucia tożsamości mieszkańców obszaru, wzajemnego zrozumienia i przełamywania istniejących wciąż barier. Rozwijanie współpracy na wielu płaszczyznach, w tym edukacyjnej i kulturalnej, pozwoli na poszerzenie wiedzy o regionie, m.in. jego zróżnicowań kulturowych i gospodarczych, prowadząc do dalszej integracji lokalnych społeczności. Intensyfikacja współpracy sprzyjać będzie równieŝ rozwiązywaniu wspólnych problemów. 1.3 ALOKACJA ŚRODKÓW ZAPEWNIANYCH PRZEZ INSTYTUCJĘ KONTRAKTUJĄCĄ Całkowita indykatywna kwota finansowania przewidziana w zakresie niniejszego naboru wniosków wynosi 6 654 291,98 EUR. WKM zastrzega sobie prawo do nieprzyznawania całości dostępnych środków. Wielkość dofinansowania grantowego Każde dofinansowanie grantowe w ramach niniejszego naboru wniosków musi zawierać się pomiędzy następującą minimalną a maksymalną kwotą: Minimalna kwota: 225 000 EUR Maksymalna kwota: 900 000 EUR Projekty parasolowe o całkowitym budżecie przekraczającym kwotę 350 000 EUR oraz o zrównoważonym podziale kosztów pomiędzy partnerami będą traktowane priorytetowo. Strona 6 z 41

Nie przyznaje się dofinansowania grantowego przekraczającego 90% całkowitych kosztów kwalifikowalnych projektu (zob. także Część 2.1.4). Pozostały koszt należy pokryć z własnych środków wnioskodawcy lub jego partnerów lub z innych źródeł poza budżetem Wspólnoty Europejskiej lub budżetem Europejskiego Funduszu Rozwoju. 2. ZASADY MAJĄCE ZASTOSOWANIE DO NINIEJSZEGO NABORU WNIOSKÓW Niniejsze wytyczne określają zasady składania, wyboru i realizacji działań finansowanych w ramach niniejszego naboru, zgodnie z zapisami Praktycznego przewodnika po procedurach zawierania umów dla zewnętrznych działań Wspólnot Europejskich, który ma zastosowanie do niniejszego naboru (i jest udostępniony w Internecie pod adresem: http://ec.europa.eu/europeaid/work/procedures/implementation/practical_guide/index_en.htm. 2.1 KRYTERIA KWALIFIKOWALNOŚCI Istnieją trzy grupy kryteriów, odnoszących się indywidualnie do: wnioskodawcy(ów) występującego(ych) z wnioskiem o dofinansowanie w zakresie projektu parasolowego (2.1.1) oraz partnerów wiodących mikroprojektu i ich partnerów (2.1.2); projektów, dla których może zostać przyznane dofinansowanie (2.1.3); rodzajów wydatków branych pod uwagę przy ustalaniu kwoty dofinansowania (2.1.4). 2.1.1 Kwalifikowalność wnioskodawców: kto może składać wnioski aplikacyjne? (1) w celu spełnienia warunków kwalifikowalności w zakresie dofinansowania, wnioskodawcy (partnerzy wiodący projektów parasolowych) muszą: posiadać status osoby prawnej lub jednostki nieposiadającej osobowości prawnej 2 i jednocześnie działać na zasadzie non-profit 3 i jednocześnie należeć do określonego typu organizacji, takich jak: organizacje pozarządowe, podmioty sektora publicznego, władze lokalne, podmioty prawa publicznego, organizacje międzynarodowe (międzyrządowe) zgodnie z Artykułem 43 Przepisów Wykonawczych do Rozporządzenia Finansowego KE 4 i jednocześnie 2 Dotyczy wyłącznie polskich partnerów (np. szkół, muzeów itp.), wnioski o dofinansowanie mogą spełnić kryterium kwalifikowalności, jeśli przedkładane są przez podmioty, które nie posiadają osobowości prawnej na podstawie właściwego prawa krajowego, pod warunkiem, że ich przedstawiciele są uprawnieni do podejmowania zobowiązań prawnych w ich imieniu i przyjmowania na siebie odpowiedzialności finansowej. Decyzja w sprawie spełnienia przez dany podmiot warunków kwalifikowalności zostanie podjęta przez Komisję Oceniającą i zaakceptowana przez Wspólny Komitet Monitorujący. 3 Podmioty ustanowione w szczególnym celu zaspokajania potrzeb w interesie publicznym, i nie mającym przemysłowego lub handlowego charakteru oraz w przypadku instytucji innych niż organizacje pozarządowe: finansowanym w przeważającej części przez Skarb Państwa, władze regionalne lub lokalne, lub inne podmioty prawa publicznego; lub jego zarząd podlega nadzorowi sprawowanemu przez takie podmioty; lub w skład jego organu administracyjnego, zarządzającego lub nadzorczego, wchodzi ponad połowa członków powoływana mianowanych przez władze państwowe, regionalne lub lokalne, lub przez inne podmioty prawa publicznego (zgodnie z postanowieniami Dyrektywy 2004/18/WE). 4 Powyższe organizacje międzynarodowe uwzględniają międzynarodowe organizacje sektora publicznego utworzone na podstawie porozumień międzyrządowych oraz podobnie utworzone wyspecjalizowane agencje; Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża oraz Międzynarodowa Federacja Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) i Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI) są także uznawane za organizacje międzynarodowe. Strona 7 z 41

posiadać przynależność państwową 5 polską, białoruską lub ukraińską, niniejsze zastosowania do organizacji międzynarodowych, oraz kryterium nie ma być bezpośrednio odpowiedzialny za przygotowanie, zarządzanie i realizację projektu 6 wraz ze swoimi partnerami i jednocześnie być zarejestrowany i zlokalizowany na obszarze objętym programem (w rejonie wsparcia lub w rejonie przyległym) i jednocześnie posiadać doświadczenie w realizacji (jako partner wiodący) co najmniej jednego projektu finansowanego przez UE i co najmniej jednego projektu transgranicznego o wartości każdego z nich co najmniej 150 000 EUR. (2) Potencjalni wnioskodawcy (partnerzy wiodący projektu parasolowego) i partnerzy nie mogą uczestniczyć w naborach wniosków, ani ubiegać się o dofinansowanie, jeśli znajdują się w jakiejkolwiek z następujących sytuacji: a) znajdują się w stanie upadłości lub likwidacji, lub ich działalność podlega nadzorowi sądowemu, lub zawarli ugodę z wierzycielami, zawiesili prowadzenie działalności gospodarczej, podlegają postępowaniu sądowemu dotyczącemu powyższych spraw lub znajdują się w analogicznej sytuacji wynikającej z podobnej procedury przewidzianej w ustawodawstwie lub regulacjach krajowych; b) zostali skazani za przestępstwo dotyczące etyki zawodowej prawomocnym wyrokiem właściwej instancji (tj. od którego nie przysługuje środek odwoławczy); c) są winni poważnego wykroczenia zawodowego, którego prawdziwość Instytucja Kontraktująca może udowodnić w dowolny sposób; d) nie wypełnili zobowiązań odnoszących się do opłacania składek na ubezpieczenie społeczne lub płacenia podatków, zgodnie z przepisami kraju, w którym mają siedzibę rejestrową, lub kraju Instytucji Kontraktującej, lub kraju realizacji umowy o dofinansowanie (umowy realizacji projektu parasolowego); e) kiedykolwiek podlegali prawomocnemu wyrokowi za nadużycia finansowe, korupcję, zaangażowanie w działalność przestępczą lub każdą inną działalność naruszającą finansowe interesy Wspólnoty; f) podlegają obecnie karze administracyjnej, o której mowa w Artykule 96(1) Rozporządzenia finansowego (BUDŻET) / w Artykule 99 Rozporządzenia finansowego (10. EFR). Punktów od (a) do (d) nie stosuje się w przypadku zapewniania dostaw na szczególnie korzystnych warunkach od dostawcy definitywnie likwidującego swoją działalność albo od syndyków lub likwidatorów masy upadłościowej poprzez układ z wierzycielami, lub w ramach podobnej procedury na mocy prawa krajowego. Przypadki, o których mowa w punkcie (e), obejmują: 5 Narodowość w powyższym rozumieniu określana jest na podstawie aktu założycielskiego organizacji, który powinien wykazywać, że przedmiotowa organizacja została ustanowiona przez instrument regulowany prawem krajowym danego państwa. W związku z tym, każdy podmiot prawny, którego akt założycielski został przyjęty na terytorium innego kraju, nie może być uznany za kwalifikowalną organizację lokalną, nawet jeżeli jego akt założycielski jest zarejestrowany lokalnie lub nawet gdy właściwy Protokół ustaleń został zawarty. 6 Projekt = projekt parasolowy Strona 8 z 41

1) przypadki nadużyć finansowych, określonych w Artykule 1 Konwencji o ochronie interesów finansowych Wspólnot Europejskich, sporządzonej na mocy aktu Rady z dnia 26 lipca 1995 r.; 2) przypadki korupcji, określone w Artykule 3 Konwencji w sprawie zwalczania korupcji, w którą zaangażowani są urzędnicy Wspólnot Europejskich lub urzędnicy Państw Członkowskich Unii Europejskiej, sporządzonej na mocy aktu Rady z dnia 26 maja 1997 r.; 3) przypadki udziału w organizacjach przestępczych, zgodnie z określeniem zawartym w Artykule 2(1) Wspólnego Działania Rady 98/733/WSiSW [ang. JHA]; 4) przypadki prania brudnych pieniędzy, określone w Artykule 1 Dyrektywy Rady 91/308/EWG. W części V wniosku aplikacyjnego ("Deklaracja wnioskodawcy"), wnioskodawcy (partnerzy wiodący projektu parasolowego) i partnerzy oświadczają, że nie znajdują się w żadnej z powyższych sytuacji. Liczba wniosków aplikacyjnych i liczba grantów przypadająca na jednego wnioskodawcę Pojedynczy wnioskodawca (partner wiodący projektu parasolowego) może złożyć więcej niż jeden wniosek aplikacyjny, ale nie może uzyskać więcej niż 3 oddzielne granty w ramach niniejszego naboru wniosków. Partner wiodący projektu parasolowego ze swymi partnerami odpowiedzialnymi za realizację projektu (pierwszy poziom partnerstwa) nie może równocześnie realizować pojedynczego mikroprojektu jako partner wiodący mikroprojektu ani uczestniczyć w realizacji tego samego projektu parasolowego jako partner mikroprojektu. Partnerzy mikroprojektów mogą brać udział w więcej niż jednym mikroprojekcie w ramach tego samego projektu parasolowego. Partner wiodący projektu parasolowego (wnioskodawca) ze swymi partnerami odpowiedzialnymi za realizację projektu (pierwszy poziom partnerstwa) może równocześnie realizować mikroprojekt jako partner wiodący mikroprojektu lub uczestniczyć w realizacji innego projektu parasolowego jako partner mikroprojektu. 2.1.2 Partnerstwo i kwalifikowalność partnerów W przypadku tego typu projektu występują trzy poziomy partnerstwa: "Pierwszy poziom partnerstwa" 7 pomiędzy partnerem wiodącym projektu parasolowego a organizacją (maximum 1), która uczestniczy w realizacji projektu parasolowego; - w przypadku gdy partner wiodący projektu parasolowego jest z Polski, organizacja uczestniczącą w realizacji projektu parasolowego musi być organizacja z Ukrainy lub Białorusi; - w przypadku gdy partner wiodący projektu parasolowego jest z Ukrainy lub Białorusi, organizacją uczestniczącą w realizacji projektu parasolowego musi być z Polski. "Drugi poziom partnerstwa" - pomiędzy partnerem wiodącym projektu parasolowego a partnerami wiodącymi mikroprojektów; 7 Przyjęcie pierwszego poziomu partnerstwa nie jest obowiązkowe. Projekt parasolowy może być realizowany wyłącznie przez partnera wiodącego projektu parasolowego pod warunkiem spełnienia reguły partnerstwa transgranicznego nad granicą UE na drugim i trzecim poziomie partnerstwa. Strona 9 z 41

- w przypadku gdy partner wiodący projektu parasolowego jest z Polski, co najmniej jeden z partnerów wiodących mikroprojektów musi być z Ukrainy lub Białorusi; - w przypadku gdy partner wiodący projektu parasolowego jest z Ukrainy lub Białorusi, co najmniej jeden z partnerów wiodących mikroprojektów musi być z Polski; "Trzeci poziom partnerstwa" pomiędzy partnerami wiodącymi mikroprojektów a organizacją/organizacjami uczestniczącymi w realizacji danego mikroprojektu - każdy z mikroprojektów musi być realizowany wspólnie przez partnerów z Polski i z Białorusi lub Ukrainy. Partnerzy w ramach każdego mikroprojektu muszą zapewnić jeden z następujących składów członkowskich w ramach partnerstwa: - Polska i Ukraina, lub - Polska i Białoruś, lub - Polski i Białoruś i Ukraina. Pierwszy poziom partnerstwa Drugi poziom partnerstwa Trzeci poziom partnerstwa PWP PPWP PM PWM PWM PM PM PWM PM PM PWM PM PM PM PM M PWP PPWP PWM PM PWM Partner Wiodący Projektu Parasolowego Partner Partnera Wiodącego Projektu Parasolowego odpowiedzialny za realizację projektu (maksimum jeden partner) Partner Wiodący Mikroprojektu (minimum pięciu partnerów) Partnerzy uczestniczący w realizacji mikroprojektów PARTNERSTWO TRANSGRANICZNE NAD GRANICĄ UE PM Strona 10 z 41

Każdy projekt parasolowy musi obejmować partnerstwo transgraniczne nad granicą UE 8 na trzecim poziomie i na co najmniej jednym z pozostałych poziomów: na pierwszym lub na drugim. Partner Wiodący Projektu Parasolowego Projekt parasolowy jest przedstawiany przez wnioskodawcę (partnera wiodącego projektu parasolowego) działającego jako jedyny bezpośredni kontakt pomiędzy samym projektem parasolowym a wspólną strukturą realizacji przedmiotowego programu. W zakres odpowiedzialności partnera wiodącego projektu parasolowego wchodzi zapewnienie prawidłowej i należytej realizacji przedmiotowego projektu parasolowego. Partner wiodący projektu parasolowego składa wniosek aplikacyjny, podpisuje umowę o dofinansowanie (umowę realizacji projektu parasolowego) ze Wspólną Instytucją Zarządzającą (WIZ) oraz ponosi pełną odpowiedzialność prawną i finansową za realizację projektu wobec powyższego organu. Jest on także wyłącznie odpowiedzialny wobec WIZ oraz bezpośrednio odpowiedzialny wobec tego organu w zakresie operacyjnego i finansowego postępu podejmowanych działań. Partner wiodący projektu parasolowego przyjmuje zobowiązania w następującym zakresie: a) określa relacje z partnerami uczestniczącymi w poszczególnych mikroprojektach (z partnerami wiodącymi mikroprojektów) oraz, w razie potrzeby, z partnerem odpowiedzialnym za realizację projektu parasolowego, w Umowie partnerskiej obejmującej m.in. postanowienia gwarantujące należyte zarządzanie finansowe funduszami przeznaczonymi na realizację mikroprojektów, a także ustalenia dotyczące odzyskiwania kwot nienależnie przekazanych, podpisuje Umowę partnerską (zgodną z postanowieniami Załącznika I "Założenia do Umowy partnerskiej") z każdym partnerem wiodącym mikroprojektu i, w razie potrzeby, z partnerem odpowiedzialnym za realizację projektu parasolowego, co stanowi warunek wstępny zawarcia Umowy o dofinansowanie grantowe (umowy realizacji projektu parasolowego) z WIZ, w szczególności zapewnia on, że postanowienia Warunków ogólnych Umowy o dofinansowanie grantowe (umowy realizacji projektu parasolowego), które mają zastosowanie do poszczególnych partnerów mikroprojektów, są uwzględnione w Umowie partnerskiej; b) składa wniosek aplikacyjny w zakresie projektu parasolowego; c) podpisuje umowę o dofinansowanie (umowę realizacji projektu parasolowego) z WIZ w zakresie całego budżetu przedmiotowego projektu parasolowego. W związku z powyższym będzie on ponosił odpowiedzialność finansową za fundusze programowe i współfinansowanie obejmujące wszystkich partnerów mikroprojektów, w tym odpowiedzialność wobec WIZ w zakresie łącznej kwoty dofinansowania; d) jest odpowiedzialny za zapewnienie realizacji całości przedmiotowego projektu parasolowego, tj. za zarządzanie projektem parasolowym i za ogólną koordynację działań w ramach przedmiotowego projektu parasolowego; e) zapewnia monitorowanie i sprawozdawczość w zakresie postępów prac w ramach realizacji projektu parasolowego; f) zapewnia sytuację, w której wydatki przedstawiane przez poszczególnych partnerów mikroprojektów są ponoszone wyłącznie w sposób zapewniający właściwą realizację projektu parasolowego, i w sposób zapewniający ich kwalifikowalność i właściwość w zakresie działań uzgodnionych pomiędzy poszczególnymi partnerami; g) przyjmuje wkład finansowy od WIZ i odpowiada za przekazanie części dofinansowania na rzecz partnerów wiodących mikroprojektów uczestniczących w przedmiotowym projekcie parasolowym; h) dokonuje zwrotu na rzecz WIZ kwot nienależnie wypłaconych w ramach realizacji projektu parasolowego; 8 Partnerstwo transgraniczne nad granicą UE oznacza partnerstwo pomiędzy organizacjami polskimi i ukraińskimi i/ lub białoruskimi Strona 11 z 41

i) ułatwia przeprowadzanie kontroli według ścieżki audytu wszystkim właściwym organom Wspólnoty Europejskiej, WIZ i organom krajowym, z uwzględnieniem przechowywania dokumentów zgodnie z wymogami zawartymi w Artykule 45 Rozporządzenia Komisji WE nr 951/2007 / i w odpowiednich zapisach PRAG. Partner Partnera Wiodącego Projektu Parasolowego odpowiedzialny za realizację projektu Partnerzy wiodący projektu parasolowego (wnioskodawcy) mogą realizować przedmiotowy projekt z możliwością pomocy ze strony organizacji partnerskiej na pierwszym poziomie partnerstwa zgodnie z powyższym opisem. Wnioskodawcy mogą mieć tylko jednego partnera na pierwszym poziomie partnerstwa. Przedmiotowy partner musi spełniać następujące kryteria: posiadać status osoby prawnej lub jednostki nieposiadającej osobowości prawnej 9 i jednocześnie działać na zasadzie non-profit 10 i jednocześnie należeć do określonego typu organizacji, takich jak: organizacje pozarządowe, podmioty sektora publicznego, władze lokalne, podmioty prawa publicznego, organizacje międzynarodowe (międzyrządowe) zgodnie z Artykułem 43 Przepisów Wykonawczych do Rozporządzenia Finansowego KE 11 i jednocześnie posiadać przynależność państwową 12 polską, białoruską lub ukraińską, niniejsze kryterium nie ma zastosowania do organizacji międzynarodowych, oraz być zarejestrowany i zlokalizowany na obszarze objętym programem (w rejonie wsparcia lub w rejonie przyległym). Partner Partnera Wiodącego Projektu Parasolowego odpowiedzialny za realizację projektu przyjmuje zobowiązania w następującym zakresie: a) zapewnia pomoc na rzecz partnera wiodącego projektu parasolowego w zakresie identyfikacji i wyboru mikroprojektów przeznaczonych do realizacji po swojej stronie granicy oraz pomoc w zakresie realizacji wybranych mikroprojektów. Zakres jego obowiązków musi być jasno określony w punkcie 1.9 Wniosku aplikacyjnego - Załącznik A "Opis pierwszego poziomu partnerstwa"; 9 Dotyczy wyłącznie polskich partnerów (np. szkół, muzeów itp.), wnioski aplikacyjne o dofinansowanie grantowe mogą spełnić kryterium kwalifikowalności, jeśli przedkładane są przez podmioty, które nie posiadają osobowości prawnej na podstawie właściwego prawa krajowego, pod warunkiem, że ich przedstawiciele są uprawnieni do podejmowania zobowiązań prawnych w ich imieniu i przyjmowania na siebie odpowiedzialności finansowej. Decyzja w sprawie spełnienia przez dany podmiot warunków kwalifikowalności zostanie podjęta przez Komisję Oceniającą i zaakceptowana przez Wspólny Komitet Monitorujący. 10 Podmioty ustanowione w szczególnym celu zaspokajania potrzeb w interesie publicznym, i nie mającym przemysłowego lub handlowego charakteru oraz w przypadku instytucji innych niż organizacje pozarządowe: finansowanym w przeważającej części przez Skarb Państwa, władze regionalne lub lokalne, lub inne podmioty prawa publicznego; lub podlegającym nadzorowi zarządczemu sprawowanemu przez takie podmioty; lub w którego radzie administracyjnej, zarządczej lub nadzorczej, ponad połowa członków jest powoływana przez Skarb Państwa, władze regionalne lub lokalne, lub przez inne podmioty prawa publicznego (zgodnie z postanowieniami Dyrektywy 2004/18/WE). 11 Powyższe organizacje międzynarodowe uwzględniają międzynarodowe organizacje sektora publicznego utworzone na podstawie porozumień międzyrządowych oraz podobnie utworzone wyspecjalizowane agencje; Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża oraz Międzynarodowa Federacja Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) i Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI) są także uznawane za organizacje międzynarodowe. 12 Narodowość w powyższym rozumieniu określana jest na podstawie aktu założycielskiego organizacji, który powinien wykazywać, że przedmiotowa organizacja została ustanowiona przez instrument regulowany prawem krajowym danego państwa. W związku z tym, każdy podmiot prawny, którego akt założycielski został przyjęty na terytorium innego kraju, nie może być uznany za kwalifikowalną organizację lokalną, nawet jeżeli jego akt założycielski jest zarejestrowany lokalnie lub nawet gdy właściwy Protokół ustaleń został prawidłowo zawarty. Strona 12 z 41

b) odpowiada za zapewnienie realizacji części projektu parasolowego w ramach swoich kompetencji, zgodnie z planem działań w ramach realizacji projektu parasolowego oraz Umową partnerską zgodną z zapisami Załącznika I; c) współpracuje z partnerem wiodącym projektu parasolowego w zakresie realizacji projektu parasolowego z uwzględnieniem sprawozdawczości i zapewnienia monitorowania; d) ponosi odpowiedzialność za wszelkie przypadki wystąpienia nieprawidłowości w zakresie własnych zadeklarowanych wydatków, oraz ma obowiązek dokonywania zwrotu na rzecz partnera wiodącego projektu parasolowego beneficjenta kwot nienależnie wypłaconych; e) ułatwia przeprowadzanie kontroli według ścieżki audytu wszystkim właściwym organom Wspólnoty Europejskiej, Wspólnej Instytucji Zarządzającej i organom krajowym, z uwzględnieniem przechowywania dokumentów zgodnie z wymogami zawartymi w Artykule 45 Przepisów wykonawczych i w odpowiednich zapisach PRAG. Partnerzy wiodący mikroprojektów W celu spełnienia warunków kwalifikowalności, partnerzy odpowiedzialni za realizację poszczególnych mikroprojektów (partnerzy wiodący mikroprojektów) muszą: posiadać status osoby prawnej lub jednostki nieposiadającej osobowości prawnej 13 i jednocześnie działać na zasadzie non-profit 14 i jednocześnie należeć do określonego typu organizacji, takich jak: organizacje pozarządowe, podmioty sektora publicznego, władze lokalne, podmioty prawa publicznego, organizacje międzynarodowe (międzyrządowe) zgodnie z Artykułem 43 Przepisów Wykonawczych do Rozporządzenia Finansowego KE 15 i jednocześnie posiadać przynależność państwową 16 polską lub białoruską lub ukraińską, niniejsze kryterium nie ma zastosowania do organizacji międzynarodowych, oraz być bezpośrednio odpowiedzialny za przygotowanie, zarządzanie i realizację mikroprojektu i jednocześnie być zarejestrowany i zlokalizowany na obszarze objętym programem (tj. w rejonie wsparcia lub w rejonie przyległym). 13 Dotyczy wyłącznie polskich partnerów (np. szkół, muzeów itp.), wnioski aplikacyjne o dofinansowanie grantowe mogą spełnić kryterium kwalifikowalności, jeśli przedkładane są przez podmioty, które posiadają osobowości prawnej na podstawie właściwego prawa krajowego, pod warunkiem, że ich przedstawiciele są uprawnieni do podejmowania prawnych w ich imieniu i przyjmowania na siebie odpowiedzialności finansowej. Decyzja w sprawie spełnienia przez dany podmiot warunków kwalifikowalności zostanie podjęta przez Komisję Oceniającą i zaakceptowana przez Wspólny Komitet Monitorujący. 14 Podmioty ustanowione w szczególnym celu zaspokajania potrzeb w interesie publicznym, i nie mającym przemysłowego lub handlowego charakteru oraz przypadku instytucji innych niż organizacje pozarządowe: finansowanym w przeważającej części przez Skarb Państwa, władze regionalne lub lokalne, lub inne podmioty prawa publicznego; lub podlegającym nadzorowi zarządczemu sprawowanemu przez takie podmioty; lub w którego radzie administracyjnej, zarządczej lub nadzorczej, ponad połowa członków jest powoływana przez Skarb Państwa, władze regionalne lub lokalne, lub przez inne podmioty prawa publicznego (zgodnie z postanowieniami Dyrektywy 2004/18/WE). 15 Powyższe organizacje międzynarodowe uwzględniają międzynarodowe organizacje sektora publicznego utworzone na podstawie porozumień międzyrządowych oraz podobnie utworzone wyspecjalizowane agencje; Komitet Czerwonego Krzyża oraz Międzynarodowa Federacja Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) i Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI) są także uznawane za organizacje międzynarodowe. 16 Narodowość w powyższym rozumieniu określana jest na podstawie aktu założycielskiego organizacji, który powinien wykazywać, że przedmiotowa organizacja została ustanowiona przez regulowany prawem krajowym danego państwa. W związku z tym, każdy podmiot prawny, którego akt założycielski został przyjęty na terytorium innego kraju, nie może być uznany za kwalifikowalną organizację lokalną, nawet jeżeli jego akt założycielski jest zarejestrowany lokalnie lub nawet gdy właściwy Protokół ustaleń został zawarty. Strona 13 z 41

Partner wiodący mikroprojektu przyjmuje zobowiązania w następującym zakresie: a) jest odpowiedzialny za zapewnienie realizacji mikroprojektu w ramach swoich kompetencji, zgodnie z wnioskiem aplikacyjnym dotyczącym projektu parasolowego, planem działania mikroprojektu b) współpracuje z wnioskodawcą (partnerem wiodącym projektu parasolowego) oraz z innymi partnerami uczestniczącymi w realizacji projektu parasolowego / mikroprojektu, z uwzględnieniem sprawozdawczości i zapewnienia monitorowania; c) ponosi odpowiedzialność za wszelkie przypadki wystąpienia nieprawidłowości w zakresie własnych zadeklarowanych wydatków w ramach mikroprojektu, oraz ma obowiązek dokonywania zwrotu na rzecz wnioskodawcy (partnera wiodącego projektu parasolowego) kwot nienależnie wypłaconych; d) ułatwia przeprowadzanie kontroli według ścieżki audytu wszystkim właściwym organom Wspólnoty Europejskiej, Wspólnej Instytucji Zarządzającej i organom krajowym, z uwzględnieniem przechowywania dokumentów zgodnie z wymogami zawartymi w Artykule 45 Przepisów wykonawczych i w odpowiednich przepisach PRAG. Partner wiodący mikroprojektu i każdy z partnerów uczestniczących w realizacji mikroprojektu może podpisać umowę partnerską we wspólnie uzgodnionej formie. W umowie partnerskiej partnerzy uzgadniają, że każdy z partnerów wykazuje właściwe zrozumienie założeń przedmiotowego mikroprojektu, jest świadomy działań, za jakie ponosi odpowiedzialność, i poziomu współfinansowania,jakie jest zobowiązany zapewnić (jeśli dotyczy), wspiera koncepcję mikroprojektu i podziela zrozumienie dla wspólnej wizji dotyczącej wyników i rezultatów realizowanego projektu. Partnerzy uczestniczący w realizacji mikroprojektów W celu spełnienia warunków kwalifikowalności, każdy z partnerów uczestniczących w realizacji mikroprojektów musi: posiadać status osoby prawnej lub jednostki nieposiadającej osobowości prawnej 17 i jednocześnie działać na zasadzie non-profit 18 i jednocześnie należeć do określonego typu organizacji, takich jak: organizacje pozarządowe, podmioty sektora publicznego, władze lokalne, podmioty prawa publicznego, organizacje międzynarodowe (międzyrządowe) zgodnie z Artykułem 43 Przepisów Wykonawczych do Rozporządzenia Finansowego KE 19 i jednocześnie 17 Dotyczy wyłącznie polskich partnerów (np. szkół, muzeów itp.), wnioski aplikacyjne o dofinansowanie grantowe mogą spełnić kryterium kwalifikowalności, jeśli przedkładane są przez podmioty, które posiadają osobowości prawnej na podstawie właściwego prawa krajowego, pod warunkiem, że ich przedstawiciele są uprawnieni do podejmowania prawnych w ich imieniu i przyjmowania na siebie odpowiedzialności finansowej. Decyzja w sprawie spełnienia przez dany podmiot warunków kwalifikowalności zostanie podjęta przez Komisję Oceniającą i zaakceptowana przez Wspólny Komitet Monitorujący. 18 Podmioty ustanowione w szczególnym celu zaspokajania potrzeb w interesie publicznym, i nie mającym przemysłowego lub handlowego charakteru oraz w przypadku instytucji innych niż organizacje pozarządowe: finansowanym w przeważającej części przez Skarb Państwa, władze regionalne lub lokalne, lub inne podmioty prawa publicznego; lub podlegającym nadzorowi zarządczemu sprawowanemu przez takie podmioty; lub w którego radzie administracyjnej, zarządczej lub nadzorczej, ponad połowa członków jest powoływana przez Skarb Państwa, władze regionalne lub lokalne, lub przez inne podmioty prawa publicznego (zgodnie z postanowieniami Dyrektywy 2004/18/WE). 19 Powyższe organizacje międzynarodowe uwzględniają międzynarodowe organizacje sektora publicznego utworzone na podstawie porozumień międzyrządowych oraz podobnie utworzone wyspecjalizowane agencje; Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża oraz Międzynarodowa Federacja Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) i Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI) są także uznawane za organizacje międzynarodowe. Strona 14 z 41

posiadać przynależność państwową 20 polską lub białoruską lub ukraińską. Powyższe kryterium nie ma zastosowania do organizacji międzynarodowych, oraz być zarejestrowany i zlokalizowany na obszarze objętym Programem (tj. w rejonie wsparcia lub w rejonie przyległym). Każdy partner uczestniczący w realizacji mikroprojektu przyjmuje zobowiązania w następującym zakresie: a. jest odpowiedzialny za zapewnienie realizacji określonej części mikroprojektu w ramach swoich kompetencji, zgodnie z opisem mikroprojektu i podpisanej deklaracji partnerskiej; b. współpracuje z partnerem wiodącym mikroprojektu w zakresie realizacji przedmiotowego mikroprojektu z uwzględnieniem sprawozdawczości i zapewnienia monitorowania; c. ponosi odpowiedzialność za wszelkie przypadki wystąpienia nieprawidłowości w zakresie własnych zadeklarowanych wydatków, oraz ma obowiązek dokonywania zwrotu na rzecz partnera wiodącego projektu parasolowego kwot nienależnie wypłaconych; d. ułatwia przeprowadzanie kontroli według ścieżki audytu wszystkim właściwym organom Wspólnoty Europejskiej, Wspólnej Instytucji Zarządzającej i organom krajowym, z uwzględnieniem przechowywania dokumentów zgodnie z wymogami zawartymi w Artykule 45 Przepisów wykonawczych i w odpowiednich przepisach PRAG. Współpraca transgraniczna oraz rzeczywiste zaangażowanie partnerów w realizację projektu parasolowego na każdym jego etapie stanowi jeden z kluczowych elementów oceny realizacji projektu parasolowego. Deklaracja partnerska (Część III (2) wniosku aplikacyjnego) W celu zapewnienia sprawnej realizacji projektu parasolowego, wszyscy partnerzy na wszystkich trzech poziomach partnerstwa z wyjątkiem partnera wiodącego projektu parasolowego (wnioskodawcy) muszą potwierdzić przyjęcie własnych zobowiązań w ramach realizacji projektu parasolowego poprzez podpisanie Deklaracji partnerskich. Partner wiodący projektu parasolowego (wnioskodawca) przyjmuje zasady dobrej praktyki współpracy partnerskiej poprzez podpisanie Deklaracji wnioskodawcy. Umowa partnerska Jedna Umowa partnerska musi zostać podpisana pomiędzy wszystkimi partnerami na pierwszym i drugim poziomie partnerstwa. W razie konieczności, umowy partnerskie mogą być podpisywane na trzecim poziomie partnerstwa tj. pomiędzy partnerem wiodącym mikroprojektu i innymi partnerami uczestniczącymi w realizacji danego mikroprojektu we wspólnie uzgodnionej formie. Przedmiotowy dokument określa prawa i obowiązki każdego z partnerów na pierwszym i drugim poziomie partnerstwa (definiuje funkcje i zadania w ramach realizacji projektu, wzajemne zobowiązania i zakres odpowiedzialności) zgodnie z Załącznikiem I do Wytycznych dla wnioskodawców "Założenia do Umowy partnerskiej". Umowa partnerska jest podpisywana po zatwierdzeniu projektu parasolowego przez WKM, ale przed podpisaniem Umowy o dofinansowanie (umowy realizacji projektu parasolowego). Wspólna Instytucja Zarządzająca może podpisać umowę o dofinansowanie grantowe z partnerem wiodącym projektu 20 Narodowość w powyższym rozumieniu określana jest na podstawie aktu założycielskiego organizacji, który powinien wykazywać, że przedmiotowa organizacja została ustanowiona przez instrument regulowany prawem krajowym danego państwa. W związku z tym, każdy podmiot prawny, którego akt założycielski został przyjęty na terytorium innego kraju, nie może być uznany za kwalifikowalną organizację lokalną, nawet jeżeli jego akt założycielski jest zarejestrowany lokalnie lub nawet gdy właściwy Protokół ustaleń został prawidłowo zawarty. Strona 15 z 41

parasolowego tylko wtedy, gdy Umowa partnerska została wcześniej podpisana przez wszystkich partnerów na pierwszym i drugim poziomie partnerstwa. Wszystkie podmioty wskazane przez wnioskodawcę jako podmioty uczestniczące w realizacji projektu są traktowane jako partnerzy mający obowiązek spełnić wszelkie wymogi mające zastosowanie do partnerów projektu. Wykonawcy 21 Wnioskodawca (partner wiodący projektu parasolowego) oraz wszyscy pozostali partnerzy są uprawnieni do udzielania zamówień. Wykonawcy nie stanowią partnerów w powyższym rozumieniu oraz podlegają przepisom o udzielaniu zamówień publicznych. Procedury przetargowe na poziomie projektu parasolowego / mikroprojektu zależą od narodowości partnerów ogłaszających przetarg. Partner wiodący i pozostali partnerzy z siedzibą rejestrową na terytorium Polski podlegają polskim przepisom o zamówieniach publicznych zgodnie z dyrektywami Wspólnotowymi stosującymi się do zamówień publicznych.. Partner wiodący i pozostali partnerzy z siedzibą rejestrową na terytorium Białorusi i Ukrainy mają obowiązek zachowywać zgodność z Załącznikiem IV do standardowej umowy o dofinansowanie. Wszystkie procedury przetargowe muszą być przeprowadzane zgodnie z najlepszymi praktykami międzynarodowymi (tj. na zasadach określonych przez przepisy PRAG). 2.1.3 Projekty kwalifikowalne: projekty, na realizację których można składać wnioski Działanie 3.2 będzie realizowane r poprzez projekty parasolowe. Projekt parasolowy jest przedmiotem wniosku aplikacyjnego składanego przez partnera wiodącego projektu parasolowego (wnioskodawcę). Każdy z projektów parasolowych składa się z zestawu mikroprojektów (co najmniej z 5 i maksymalnie z 20) wdrażanych przez partnerów wiodących mikroprojektów. Lokalizacja Każdy projekt (projekt parasolowy) oraz poszczególne mikroprojekty muszą być realizowane na obszarze objętym Programem: w rejonach wsparcia i rejonach przyległych (zob. mapa obszaru objętego Programem - Załącznik I). Główne regiony wsparcia: Polska: Podregion krośnieńsko-przemyski (w województwie podkarpackim), powiaty: bieszczadzki, brzozowski, jarosławski, jasielski, krośnieński, lubaczowski, przemyski, przeworski, sanocki, strzyżowski, leski, powiat m. Krosno, powiat m. Przemyśl; Podregion bialostocko-suwalski (w województwie podlaskim), powiaty: augustowski, białostocki, bielski, hajnowski, moniecki, sejneński, siemiatycki, sokólski, suwalski, powiat m. Białystok, powiat m. Suwałki; 21 Termin "wykonawca" w rozumieniu niniejszych Wytycznych oraz Przepisów PRAG (wersja obowiązująca z listopada 2010 r.) odpowiada terminowi "podwykonawca" w rozumieniu właściwych przepisów prawa ukraińskiego. Strona 16 z 41

Podregiony bialskopodlaski i chełmsko-zamojski (w województwie lubelskim), powiaty: bialski, parczewski, radzyński, włodawski, powiat m. Biała Podlaska i powiat biłgorajski, chełmski, hrubieszowski, krasnostawski, tomaszowski, zamojski, powiat m. Chełm i powiat m. Zamość; Podregion Ostrołęcko-siedlecki (w województwie mazowieckim), powiaty: łosicki, makowski, ostrołęcki, ostrowski, przasnyski, pułtuski, siedlecki, sokołowski, węgrowski, wyszkowski, powiat m. Ostrołęka i powiat m. Siedlce. Białoruś: Obwód grodzieński, obwód brzeski, siedem zachodnich regionów obwodu mińskiego: Miadzioł, Wilejka, Mołodeczno, Wołożyn, Stołpce, Nieśwież, Kleck Ukraina: Obwód lwowski, wołyński, zakarpacki Regiony przyległe: Polska: Podregion rzeszowsko-tarnobrzeski (w województwie podkarpackim) powiaty: dębicki, kolbuszowski, leżajski, łańcucki, mielecki, niżański, ropczycko-sędziszowski, rzeszowski, stalowowolski, tarnobrzeski, powiat m. Rzeszów, powiat m. Tarnobrzeg Podregion łomżyński, (w województwie podlaskim) powiaty: grajewski, kolneński, łomżyński, wysokomazowiecki, zambrowski, powiat m. Łomża. Podregion lubelski (w województwie lubelskim) powiaty: janowski, kraśnicki, lubartowski, lubelski, łęczyński, łukowski, opolski, puławski, rycki, świdnicki, powiat m. Lublin Białoruś: Wschodnia część obwodu mińskiego (15 regionów Berezino, Borysów, Kojdanów, Kopyl, Krupki, Łohojsk, Lubań, Mińsk, Słuck, Smolewicze, Soligorsk, Starye Dorogi, Uzda, Czerwień i Puchowiczi), miasto Mińsk i obwód homelski. Ukraina: Obwód rówieński, tarnopolski oraz iwanofrankowski. Działania indykatywne: wspólne inicjatywy zwiększające zaangażowanie społeczności lokalnych i instytucji, struktur administracyjnych, mediów oraz organizacji pozarządowych w realizację działań w dziedzinach takich, jak: ochrona środowiska, dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe, turystyka, rozwój społeczny i gospodarczy itd.; wspólne inicjatywy zwiększające współpracę transgraniczną szkół oraz uczelni wyższych, w tym wymiana studentów, uczniów, nauczycieli oraz naukowców, a także konferencje i seminaria naukowe itd.; konferencje, seminaria szkoleniowe i wizyty studyjne służące wymianie dobrych praktyk i doświadczeń przyczyniające się do realizacji celów Działania 3.2.; "Inicjatywy społeczności lokalnych" opisane w punkcie 1.2 niniejszych Wytycznych; przygotowywanie transgranicznych wydarzeń turystycznych, kulturalnych i sportowych; przygotowywanie pilotażowych i innowacyjnych projektów skupiających się na wspólnych wyzwaniach takich, jak: ochrona środowiska, równouprawnienie płci, promocja zrównoważonego zatrudnienia, rozwój społeczny i gospodarczy itd. Strona 17 z 41

Planowany czas realizacji każdego z projektów parasolowych nie może przekroczyć 24 miesięcy. Czas trwania każdego z mikroprojektów nie może być dłuższy niż 12 miesięcy. Każdy mikroprojekt musi znacznie przyczyniać się do osiągnięcia ogólnego celu projektu parasolowego. Kwota całkowita budżetu kwalifikowalnego każdego z mikroprojektów (koszty kwalifikowalne ogółem) w ramach niniejszego zaproszenia do składania wniosków musi zawierać się pomiędzy następującą minimalną i maksymalną kwotą: Minimalna kwota: 10 000 EUR Maksymalna kwota: 50 000 EUR Współfinansowanie ze strony UE dla każdego mikroprojektu jest równe stopie dofinansowania mającej zastosowanie do całego projektu parasolowego. Mikroprojekty o negatywnym oddziaływaniu na środowisko lub takie, w których nie przestrzega się pozostałych zasad polityki horyzontalnej UE, nie mogą otrzymać dofinansowania w ramach programu. Należy mieć na uwadze, że dofinansowanie grantowe nie ma mieć na celu wytworzenia, ani nie może skutkować wytworzeniem, zysku dla któregokolwiek z partnerów projektu parasolowego lub mikroprojektu. W przypadku dofinansowania grantowego, zysk jest zdefiniowany jako nadwyżka przychodów nad kosztami poniesionymi przez Beneficjenta / Partnerów wówczas, gdy składany jest wniosek o dokonanie płatności końcowej. Następujące rodzaje projektów są niekwalifikowane (zarówno na poziomie projektu parasolowego, jaki i mikroprojektu): projekty związane wyłącznie lub głównie z indywidualnym sponsoringiem w zakresie udziału w warsztatach, seminariach, konferencjach, kongresach; projekty związane wyłącznie lub głównie z indywidualnymi stypendiami w zakresie odbywania studiów lub szkoleń; projekty, które zostały już uprzednio zatwierdzone do finansowania z innych źródeł, łącznie z innymi programami WE. Jeśli dany projekt został już wcześniej zgłoszony do finansowania grantowego z innych źródeł w całości lub w części, wówczas Wspólna Instytucja Zarządzająca musi być o takim fakcie poinformowana przez partnera wiodącego projektu parasolowego (wnioskodawcę); projekty, których celem lub skutkiem jest wytworzenie zysku dla beneficjenta lub któregokolwiek z partnerów; projekty związane wyłącznie lub głównie z imprezami charytatywnymi; projekty, w których koszty inwestycji (roboty, dostawy 22 ) przekraczają 20% całkowitych kwalifikowalnych kosztów bezpośrednich projektu parasolowego i mikroprojektów. projekty, w ramach których wnioskodawca i partnerzy wiodący mikroprojektów dokonują re-grantingu środków; 22 Dostawy środków trwałych np. wyposażenia takiego jak: komputery, maszyny, narzędzia itp. Strona 18 z 41

imprezy organizowane regularnie. Należy zwrócić uwagę, że regularnie organizowane imprezy mogą być wspierane wyłącznie w zakresie ich początkowej fazy. Regularne edycje imprez są kwalifikowalne wyłącznie w przypadku zawarcia w planie projektowym elementów innowacyjnych. Tego typu projekty muszą być odpowiednio opisane i uzasadnione w formularzu wniosku aplikacyjnego. w których większość działań projektowych nie jest realizowana przez beneficjenta i jego partnera(ów). 2.1.4 Kwalifikowalność kosztów: koszty, które może pokrywać dofinansowanie Jedynie koszty kwalifikowalne mogą być uwzględniane przy przyznawaniu dofinansowania grantowego i zawierane w projekcie budżetu (Załącznik B). Kategorie kosztów uznawanych za kwalifikowalne i niekwalifikowalne zostały określone poniżej. Przedstawiony budżet stanowi zarówno preliminarz kosztów jak i wskazuje górny poziom kosztów kwalifikowanych. Należy zwrócić uwagę, że koszty kwalifikowalne muszą opierać się na rzeczywistych kosztach wynikających z odpowiednich dokumentów (z reguły nie przewiduje się finansowania przy użyciu stawek ryczałtowych). Koszty poniesione przez partnerów mikroprojektów stanowią koszty kwalifikowane, tak jak koszty poniesione przez partnera wiodącego danego mikroprojektu. Dlatego też w interesie wnioskodawcy leży zapewnienie realistycznego i efektywnego kosztowo budżetu. Partner wiodący projektu parasolowego wraz z partnerem odpowiedzialnym za realizację projektu (pierwszy poziom partnerstwa) może wykorzystać maksymalnie 10% całkowitej kwoty wszystkich mikroprojektów w ramach projektu parasolowego na pokrycie wydatków związanych z zarządzaniem projektem parasolowym. Koszty zarządzania projektem parasolowym muszą być przedstawione osobno w Załączniku B (linie 1a-10a Budżetu projektu). Uwaga: w ramach projektu należy zapewnić weryfikację wydatków, w związku z czym zalecane jest uwzględnienie tego typu kosztów w budżecie projektu. 1. Kwalifikowalne koszty bezpośrednie Aby koszty były kwalifikowalne w ramach niniejszego naboru wniosków, muszą być zgodne z zapisami artykułu 14 Warunków ogólnych standardowej umowy o dofinansowanie (zobacz Aneks F do niniejszych Wytycznych). Koszty kwalifikowalne to faktycznie poniesione przez beneficjenta dofinansowania koszty spełniające wszystkie poniższe kryteria: a) są ponoszone w trakcie realizacji projektu, z wyjątkiem kosztów związanych z raportami końcowymi, weryfikacją wydatków i ewaluacją projektu, bez względu na terminy rzeczywistego poniesienia tych kosztów przez Beneficjenta i/lub jego partnerów. Procedury przyznawania podwykonawstwa w zakresie towarów / usług / użytych prac stosowanych / świadczonych / zapewnionych w okresie realizacji projektu mogą zostać wszczęte, ale umowy podwykonawcze nie mogą być zawierane ani przez Beneficjenta ani przez jego partnerów przed rozpoczęciem okresu realizacji projektu, tj. przed zawarciem Umowy o dofinansowanie pomiędzy Wspólną Instytucją Zarządzającą a wnioskodawcą (partnerem wiodącym projektu parasolowego) b) muszą być wskazane w szacunkowym budżecie całkowitym projektu, c) muszą być niezbędne do realizacji projektu będącego przedmiotem dofinansowania, Strona 19 z 41