Mołdawia Municypium Kiszyniów Informacje na temat Mołdawii Profil Kiszyniowa PołoŜenie Współpraca z województwem lubuskim Współpraca Kiszyniowa z innymi regionami Galeria Strony internetowe Kontakty INFORMACJE NA TEMAT MOŁDAWII Mołdawia, Moldova, Republika Mołdawii, Republica Moldova Stolica: Kiszyniów (Chisinau) Powierzchnia: 33 843 km 2 Ludność: 4 324 450 tyś. Gęstość zaludnienia: 128 osoby/km 2 Ustrój: republika Głowa państwa: prezydent Vladimir Voronin Szef rządu: premier Zinaida Greceanii Podział administracyjny: 40 rejonów i 10 rejonów miejskich Język urzędowy: mołdawski(rumuński), lokalnie takŝe rosyjski, ukraiński i gagauski. Jednostka monetarna: 1 lej mołdawski = 100 bani Grupy etniczno - rasowe: Mołdawianie (64,5%), Ukraińcy (13,8%), Rosjanie (13%), Gagauzi (3,5%), Bułgarzy (2%), pozostali (3,2%) Religie: prawosławni (80%), wyznawcy judaizmu (5%), pozostali (15%) Przyrost naturalny: 0,09%o (2002) Przeciętna dł. Ŝycia: 66,1 lat (męŝczyźni 62,3 lat, kobiety 69,8 lat) Ludność miejska: 53,6% Struktura uŝytkowania ziemi: grunty orne 50%, plantacje 13%, uŝytki zielone 9%, lasy 6%, pozostałe 22% Struktura zatrudnienia: rolnictwo 46%, przemysł 14%, usługi 40% PNB na 1 mieszk.:1297 USD (2008 r.) ZadłuŜenie: 1040 mln USD Święto narodowe: 27 sierpnia (ogłoszenie niepodległości w 1991r.)
Mołdawia przez większą część swej historii powiązana była z Rumunią, następnie w okresie napoleońskim znalazła się w granicach Rosji. Dzisiejsza, powstała po rozpadzie ZSRR, Republika Mołdawii pozostaje krajem niezaleŝnym i trudno ocenić, czy dzieje się tak dlatego, Ŝe Ŝyjąca tam rumuńska większość obawia się reakcji silnej rosyjskiej armii, stacjonującej w Naddniestrzu, czy teŝ tak bardzo ceni nieoczekiwanie zdobytą niepodległość. Wydaje się, Ŝe najpowaŝniejszym zadaniem stojącym przed ekipą rządzącą tym jednym z najuboŝszych państw Europy jest wprowadzenie skutecznej reformy gospodarczej i powstrzymanie postępującej recesji. HISTORIA W XII i XIII w. północna część obecnej Mołdawii znajdowała się w granicach księstw ruskich (halickiego i halicko-wołyńskiego). Gospodarstwo Mołdawskie w XIV-XVI w. znajdowało się w orbicie zainteresowania Polski, Węgier oraz Turcji. W XVI w. kraj został podporządkowany Turcji. W 1812 r. Rosja włączyła do swojego terytorium Besarabię (obszar pomiędzy rzekami Dniestr i Prut). Po 1919 r. obszar ten znajdował się w granicach Rumunii. W 1940 r. Besarabia została zajęta przez Związek Radziecki. Besarabia wraz z Naddniestrzem utworzyła Mołdawską Socjalistyczną Republikę Radziecką w ramach ZSRR. W czasie II wojny światowej Besarabia na krótko znalazła się w granicach Rumunii. Po rozpadzie ZSRR stanowiące część Mołdawii Naddniestrze i Gaugazja, zamieszkałe przede wszystkim przez Rosjan i Ukraińców utworzyły niezaleŝne republiki. Recesja spowodowała wojnę domową (1990-1992), która jednak nie przyniosła rozstrzygnięcia - Nadniestrze jest obsadzone przez armię rosyjską. Mołdawia w 1991 r. ogłosiła niepodległość i w tym samym roku przyłączyła się do Wspólnoty Niepodległych Państw. Kwestia ewentualnego przyłączenia się Mołdawii do Rumunii została odrzucona w referendum przeprowadzonym w 1993 r. GOSPODARKA Produkt krajowy PKB: 2,3 mld USD Produkt krajowy na 1 mieszk.: 1297 USD (2008 r.) Przyrost PKB: -2,0% Eksport: 0,8 mld USD Import: 1,1 mld USD Inflacja: 13% Bezrobocie: b.d. TURYSTYKA Turystyka nie naleŝy do najlepiej rozwiniętych działów gospodarki Mołdawii. Infrastruktura turystyczna kraju jest uboga, a liczba zagranicznych turystów niewielka. Wśród odwiedzających Mołdawię przewaŝają Rumuni, Ukraińcy i Rosjanie. Większość przyjezdnych odwiedza duŝe miasta kraju: Kiszyniów, Bielcy, Bendery i Tyraspol (w Naddniestrzu).
KUCHNIA Kuchnia Mołdawii przypomina kuchnię sąsiedniej Rumunii. Popularnym daniem mołdawskim jest kukurydziana mamaliga z dodatkim sera i masła, nieco przypominająca włoską pulentę. Z mięs jada się głównie wieprzowinę i wołowinę. Sarmale to rodzaj gołąbków owijanych w liście marynowanej kapusty. W kraju spoŝywa się znane z kuchni rumuńskiej zupy ciorbă i supă. Mołdawia obfituje w owoce i warzywa, produkuje się tu takŝe dobre wina, szampan, śliwowicę i koniaki. Państwo Flaga Państwa PROFIL MUNICUPIUM KISZYNIÓW PROFIL REGIONU Mołdawia Nazwa Municypium Kiszyniów Data podpisania umowy o współpracy 14.04.2007r. Stolica Kiszyniów Powierzchnia 33 843 km² Ludność 4 324 450 osób Język urzędowy Mołdawski Jednostka monetarna Lej Mołdawski (MDL) Kod telefoniczny +373 Domena internetowa.md Strona internetowa http://www.chisinau.md. POŁOśENIE Stolica i największe miasto Mołdawii (765 tys. mieszk.), połoŝone w centralnej części republiki nad rzeką Byk; główny ośrodek gospodarczy, kulturalny i naukowy kraju. Miasto powstało w połowie XV w. Przez dłuŝszy czas Kiszyniów nie odgrywał waŝniejszej roli w historii kraju. W okresie międzywojennym miasto znajdowało się w granicach Rumunii. W czasie okupacji hitlerowskiej Kiszyniów został powaŝnie zniszczony. Do najcenniejszych zabytków miasta naleŝą: XVIII-wieczna cerkiew Mazarakijowska z charakterystycznymi kopułami w kształcie dzwonów, sobór katedralny z 1840 r., XIX-wieczna cerkiew Grigorgijewska, łącząca cechy architektury klasycystycznej i mołdawskiej, drewniana cerkiew Michała Archanioła z XVIII w. W mieście zachowało się ponadto wiele klasycystycznych gmachów z I połowy XIX w. Muzeum A. S. Puszkina prezentuje pamiątki po słynnym rosyjskim poecie.
WSPÓŁPRACA Z WOJEWÓDZTWEM LUBUSKIM Umowa o współpracy między województwem lubuskim (Rzeczpospolita Polska), a Municypium Kiszyniów (Republika Mołdowy) zostało zawarte w Kiszyniowie dnia 14 kwietnia 2007 roku. W dniach 27-28 listopada 2007r. z inicjatywy Międzynarodowego Stowarzyszenia Kiszyniów-Zielona Góra i pod patronatem Ministerstwa Gospodarki i Handlu Republiki Moldova w Zielonej Górze odbyło się Forum Gospodarcze pod nazwą Dni Republiki Moldova w Polsce. Gościem honorowym był Wiceminister Gospodarki Republiki Moldowa -Viorel Mielnic, przedstawiciele strony rządowej (Ministerstwo Rozwoju informacji, Ministerstwo Kultury i Turystyki, Urząd Rozwoju Gospodarki i Handlu) oraz przedstawiciele kultury oraz tamtejszych mediów. W ramach tej imprezy 28 listopada 2007r. odbył się panel dyskusyjny: Uprawa winogrona i winiarstwo Republiki Moldova,. Podczas tego spotkania strona mołdawska przedstawiła swoje doświadczenia w tej dziedzinie a takŝe nawiązała liczne kontakty z przemysłem winiarskim prowadzącym działalność na terenie Ziemi Lubuskiej. W ramach programu Polskiej Pomocy Zagranicznej 2008, udzielanej za pośrednictwem MSZ RP w roku 2008, Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego w Zielonej Górze wraz z Urzędem Wojewódzkim w Gorzowie Wielkopolskim koordynatorem projektu, przystąpili do realizacji projektu pt. Teraz Mołdowa! Lubuskie doświadczenia - europejskie szanse. Projekt zakładał trzy odrębne, a jednocześnie spójne działania: konferencję, staŝe dla personelu instytucji w Kiszyniowie oraz wizytę studyjną dla przedstawicieli strony mołdawskiej, skierowane do partnerów z Mołdawii przyczyniające się do realizacji załoŝonego celu głównego jakim było wsparcie rozwoju samorządności lokalnej w procesie współpracy transgranicznej oraz pozyskiwania funduszy Unii Europejskiej.
GALERIA Kiszyniów Kiszyniów. Pomnik Stefana Wielkiego
Kiszyniów. Cerkiew Kiszyniów. Łuk triumfalny STRONY INTERNETOWE Portal informacyjny:http://www.moldova.pl, www.moldova.org Informacja turystyczna: http://www.eventguide.ru/country/96 Strona internetowa Municypim Kiszyniów :http://wwww.chisinau.md Ambasada Rzeczpospolitej Polskiej w Kiszyniowie:http://kiszyniow.polemb.net KONTAKTY Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Departament Rozwoju Regionalnego i Planowania Przestrzennego Wydział Współpracy Zagranicznej Sylwia Korochoda tel. 068 / 456 52 69 e-mail: s.korochoda@lubuskie.pl Karina Popiołek tel. 068 / 45 65 227 e-mail: k.popiolek@lubuskie.pl Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Departament Rozwoju Regionalnego i Planowania Przestrzennego Dyrektor Maciej Nowicki tel. 068 / 45 65 289 fax 0.68 / 327 14 29 email: m.nowicki@lubuskie.pl Biuro Informacyjne Województwa Lubuskiego w Brukseli Avenue Palmerston 3 B-1000 Brussels
Tel./Fax: +32 2 234 68 56 GSM: +32 485 750 004 e-mail: bruksela@lubuski.pl Ambasada Republiki Mołdawii ul. Miłobędzka 16 02-634 Warszawa tel. (+48 22) 6462099 faks (+48 22)6462099 e-mail: embassy@moldova.pl http://www.moldova.pl Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Mołdowa Str. Plămădeală 3 MD-2009, Chişinău Tel. (+373 22) 23 85 51, 23 85 52 Fax (+373 22) 23 85 53 e-mail: ambpolsk@ch.moldpac.md http://www.kiszyniow.polemb.net