ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI W PROJEKTACH TECHNICZNYCH I INFORMATYCZNYCH

Podobne dokumenty
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1. Cel szkolenia

Cechy charakterystyczne tworzenia oprogramowania w Inżynierii Biomedycznej. Wykładowca Dr inż. Zofia Kruczkiewicz

Projektowanie systemów informatycznych. Roman Simiński programowanie.siminskionline.pl. Cykl życia systemu informatycznego

Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami

Błędy procesu tworzenia oprogramowania (Badania firmy Rational Software Corporation)

Jakość wymagań a wymagania jakości Czy możliwa jest obiektywizacja oceny?

Międzynarodowa Rada Inżynierii Wymagań. The International Requirements Engineering Board (IREB e.v.) Szkolenia IREB w CTS.

Opis metodyki i procesu produkcji oprogramowania

Zarządzanie ryzykiem w projektach informatycznych. Marcin Krysiński marcin@krysinski.eu

Zarządzanie projektami. Wykład 2 Zarządzanie projektem

SYSTEM ZARZĄDZANIA PROJEKTAMI W PRZEDSIĘBIORSTWIE PRODUKCYJNYM PRZYKŁAD WDROŻENIA

Zarządzanie projektami. Porównanie podstawowych metodyk

PLANY I PROGRAMY STUDIÓW

Zarządzanie inicjatywami i wymaganiami w projektach IT

Tematy prac magisterskich Rok akademicki 2013/2014

Agile Project Management

Akademia PMP przygotowanie do egzaminów PMP /CAPM - edycja weekendowa

ŚcieŜki Certyfikacji Testera. Karol Mioduszewski - CORRSE

Projekty BPM z perspektywy analityka biznesowego. Wrocław, 20 stycznia 2011

PLANY I PROGRAMY STUDIÓW

PMP Certification Preparatory Course

PROBLEMY WIELOKRYTERIALNE W ZARZĄDZANIU PROGRAMAMI INFORMATYCZNYMI

COBIT 5 I I N N E S TA N D A R D Y. Sylwia Wystub, CISA, ABCP

Wsparcie narzędziowe zarządzania ryzykiem w projektach

Wprowadzenie dosystemów informacyjnych

Auditorium classes. Lectures

ŚCIEŻKA KRYTYCZNA. W ścieżkach krytycznych kolejne zadanie nie może się rozpocząć, dopóki poprzednie się nie zakończy.

tel. (+48 81) /22 fax (+48 81) Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt

Systemy zarządzania bezpieczeństwem informacji: co to jest, po co je budować i dlaczego w urzędach administracji publicznej

COBIT 5 WHITE PAPER WSTĘP

INŻYNIERIA OPROGRAMOWANIA Jakość w projekcie informatycznym - normy

ZARZĄDZANIE I INŻYNIERIA PRODUKCJI (Management and production engineering)

Szkolenie 2. Zarządzanie programami

Zarządzanie Projektami

Agile Software Development. Zastosowanie metod Scrum i Kanban.

Continuous Testing a nowa era w jakości oprogramowania. Grzegorz Leopold, Michał Błaszak

Nowa specjalność Zarządzanie badaniami i projektami Research and Projects Management

kompetencji zawodowych Dobrze poprowadzone na bazie PMBOK Guide, 6th Edition Grzegorza Szałajko. zespół Indeed wzmocnić korzyści

Wydział Inżynierii Produkcji i Logistyki (Faculty of Production Engineering and Logistics)

Organizacja procesu projektowania, rozwoju i serwisowania systemu wspomagającego zarzadzanie uczelnią

Analityk i współczesna analiza

Wstęp do zarządzania projektami

Wydział Inżynierii Produkcji i Logistyki Faculty of Production Engineering and Logistics

Wytwórstwo oprogramowania. michał możdżonek

1. Wybór systemu ERP. 2. Wzajemne relacje systemów ERP i BPMS.

Projekt Kompetencyjny - założenia

Luki w bezpieczeństwie aplikacji istotnym zagrożeniem dla infrastruktury krytycznej

Wsparcie narzędziowe zarządzania ryzykiem w projektach

Podstawy Zarządzania Projektami w Organizacjach

Projektowanie systemów informatycznych. wykład 6

Wstęp do zarządzania projektami

PODSTAWY ZARZĄDZANIA PROJEKTAMI

Dobre wdrożenia IT cz. I Business Case.

Zarządzanie projektami. Wykład 2 Czym jest zarządzanie projektami?

Rozpoczęcie, inicjacja (ang. inception

Wydział Inżynierii Produkcji i Logistyki Faculty of Production Engineering and Logistics

Zarządzanie Projektami IT. - Nowoczesny Project Manager Nowość

ZARZĄDZANIE I INŻYNIERIA PRODUKCJI (Management and production engineering)

Dotyczy PN-EN ISO 14001:2005 Systemy zarządzania środowiskowego Wymagania i wytyczne stosowania

Zastosowanie symulacji Monte Carlo do zarządzania ryzykiem przedsięwzięcia z wykorzystaniem metod sieciowych PERT i CPM

Standardy dotyczące zarządzania projektami (zwane metodyką) tworzone są często w sposób uniwersalny, niezależnie od dziedziny w której projekt jest

Wstęp do zarządzania projektami

Wydział Inżynierii Produkcji i Logistyki (Faculty of Production Engineering and Logistics)

STUDIA PODYPLOMOWE ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI INFORMATYCZNYMI

dr inż. M. Żabińska, Katedra Informatyki AGH, D17/ 2.27 dr inż. M. Żabińska

Zarządzanie projektami - narzędzia, software, dokumentacja, standard PMBOK Guide

PYTANIA PRÓBNE DO EGZAMINU NA CERTYFIKAT ZAAWANSOWANY REQB KLUCZ ODPOWIEDZI. Część DODATEK

Testowanie oprogramowania w środowisku IBM Rational Software Architect

P O L I T E C H N I K A K O S Z A L I Ń S K A. Zarządzanie Ryzykiem

Program kształcenia i plan studiów podyplomowych: Zarządzanie projektami

PLANY I PROGRAMY STUDIÓW

ZARZĄDZANIE RYZYKIEM W PROJEKTACH

Przedsiębiorstwo zwinne. Projektowanie systemów i strategii zarządzania

Zarządzanie testowaniem wspierane narzędziem HP Quality Center

PLAN STUDIÓW Wydział Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki, Wydział Zarządzania i Ekonomii Inżynieria danych

Zarządzanie projektami. Wykład 1 Projekt i zarządzanie projektem

Model referencyjny doboru narzędzi Open Source dla zarządzania wymaganiami

Modelowanie i analiza systemów informatycznych

Zarządzanie projektami. Zarządzanie ryzykiem projektu

INSPECTION METHODS FOR QUALITY CONTROL OF FIBRE METAL LAMINATES IN AEROSPACE COMPONENTS

Inżynieria oprogramowania (Software Engineering)

Inżynieria oprogramowania (Software Engineering)

Szkolenie 1. Zarządzanie projektami

Kuchta Jarosław Jakość Oprogramowania. Modele dojrzałości procesu wytwarzania oprogramowania CMM/CMMI

RAPORT Z POLSKIEGO BADANIA PROJEKTÓW IT 2010

Zagadnienia w interdyscyplinarnym podejściu do wytwarzania systemów dla podmiotów administracji publicznej

Etapy życia oprogramowania

Katalog szkoleń certyfikowanych Testowanie oprogramowania

ĆWICZENIE Calowanie pokoju gościnnego Ent-teach Rozdział 6 Zarządzanie Projektem

KILKA SŁÓW O ROLI PRODUCT MANAGERA

Zarządzanie projektami. Wykład 1 Projekt i zarządzanie projektem

Etapy życia oprogramowania. Modele cyklu życia projektu. Etapy życia oprogramowania. Etapy życia oprogramowania

( SZKOŁA ZARZĄDZANIA PROJEKTAMI W KOMUNIKACJI

Wykaz osób w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego nr 32-CPI-WZP-2244/13. Podstawa do dysponowania osobą

Rekomendacja D w obszarze zarządzania projektami na przykładzie rozwiązań w Banku Polskiej Spółdzielczości S.A.

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy

Spis treści. 00 Red. Spis tresci. Wstep..indd :52:08

SYLABUS PRZEDMIOTU W SZKOLE DOKTORSKIEJ

Transkrypt:

ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2017 Seria: ORGANIZACJA I ZARZADZANIE z. 108 Nr kol. 1983 Krzysztof S. TARGIEL Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach Wydział Informatyki i Komunikacji krzysztof.targiel@ue.katowice.pl ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI W PROJEKTACH TECHNICZNYCH I INFORMATYCZNYCH Streszczenie. Złożoność współczesnych projektów powoduje konieczność ustanowienia wspólnych platform porozumienia dla specjalistów różnych dziedzin, biorących w nich udział. Jest to istotne w projektach technicznych, w których należy brać pod uwagę nie tylko aspekty techniczne ale także aspekty biznesowe. Specyficzna sytuacja ma miejsce w projektach informatycznych, które opracowały swoje własne metody wytwarzania oprogramowania. Celem pracy jest przedstawienie wyników analizy porównawczej standardów stosowanych w obszarze zarządzania projektami technicznymi. Dokonano także porównania z podejściami stosowanymi w projektach informatycznych. Słowa kluczowe: zarządzanie projektami, projekty techniczne, projekty informatyczne PROJECT MANAGEMENT IN TECHNICAL AND IT PROJECTS Abstract. The complexity of contemporary projects leds to necessity the establishment of common platforms of agreement for professionals from the various fields involved in project. This is especially important in technical projects, where not only technical but also business aspects must be considered. The specific situation takes place in IT projects that have developed their own software development methods. The aim of this paper is to present the results of comparative analysis of standards used in the field of technical project management. There was also a comparison with the approaches used in IT projects. Keywords: Project Management, Technical Projects, IT projects

404 K.S. Targiel 1. Wstęp Współczesne projekty techniczne muszą spełnić nie tylko wymagania użytkownika, normy techniczne, bardzo często także muszą wpisywać się w strategię rozwoju firmy w której są realizowane. Powoduje to konieczność współpracy wielu specjalistów, nie tylko inżynierów, ale także doświadczonych kierowników projektów. Wielorakość obszarów w których projekty są realizowane powoduje konieczność ustanowienia wspólnej platformy dla współpracy osób zarządzających projektem. Fakt ten stał się powodem tworzenia zbiorów dobrych praktyk w zakresie zarządzania projektami. Przykładem takiego zbioru jest PMBoK opublikowany przez Project Management Institute [6]. To opracowanie mające na celu zebranie dostępnej wiedzy z zakresu zarządzania projektami stało się w pewnym momencie standardem, zwłaszcza w firmach amerykańskich, dobrych praktyk w zakresie zarządzania projektami. Czwarta edycja tego standardu, była podstawą na której utworzono międzynarodowy standard ISO21500 [3]. Współczesne projekty techniczne zwykle polegają na stworzeniu żyjącego systemu, z wielu dostępnych elementów. Kluczową rolę zaczyna w nich odgrywać nie wiedza dziedzinowa, a umiejętność połączenia elementów w działającą całość. Jest to domena inżynierii systemów. Także w tej dziedzinie następuje standaryzacja. Międzynarodowa Rada do spraw Inżynierii Systemów INCOSE (ang. The International Council on Systems Engineering), zebrała zbiór dobrych praktyk w postaci opracowania SEBoK (ang. Guide to the Systems Engineering Body of Knowledge) [1]. Swoją specyfikę mają projekty informatyczne. Zwłaszcza w obszarze tworzenia oprogramowania stworzone specyficzne metody wytwarzania oprogramowania nazywane także projektami, lecz zakres znaczeniowy tego pojęcia jest innych od stosowanego w dwu pierwszych akapitach. Jest to domena inżynierii oprogramowania. Wzajemne relacje pomiędzy tymi trzema obszarami ludzkiej działalności przedstawiono na rys. 1. Przedstawiona praca ma na celu przedstawienie wyników analizy porównawczej zakresu przedstawionych na rys. 1 obszarów: Zarządzanie Projektami, Inżynieria Systemów oraz Inżynieria Oprogramowania. Porównania dokonano w oparciu o przewodniki po wiedzy w tych obszarach jakimi są PMBoK, SEBoK oraz SWEBoK. W punkcie pierwszym pracy omówiono PMBoK-a oraz porównano ze standardem ISO21500. Punkt drugi zawiera omówienie przewodnika po inżynierii systemów jakim jest SEBoK. Punkt trzeci zawiera omówienie SWEBoK-a oraz odniesienie do zwinnych metod zarządzania projektami. Całość kończy porównanie zakresu stosowania pojęcia projekt w tych obszarach.

Zarządzanie projektami 405 Rys. 1. Wzajemne relacje Źródło: Opracowanie własne 2. Zarządzanie projektami Zarządzanie projektami zostało skodyfikowane na gruncie amerykańskim przez Project Management Institute. Pierwsza edycja A Guide to the Project Management Body of Knowledge została opublikowana w roku 1996. Co cztery lata powstawała nowa wersja. W roku 2013 ukazała się piąta edycja. Standard opiera się o podejście procesowe. Wszystkie procesy zachodzące w trakcie realizacji projektu podzielono na pięć grup: inicjacji, planowania, realizacji, nadzoru i zamknięcia. W piątej edycji zdefiniowano 43 procesy. Wiedzę dziedzinową podzielono na dziesięć obszarów, które przedstawiono w tabeli 1. Jak jest to widoczne w strukturze opracowania, PMBoK skupia się na aspektach biznesowych projektu. Aspektów merytorycznych dotyczy w jedynie obszar wiedzy opisujący zarządzania zakresem. Został w nim opisany proces definiowania zakresu. Jest to jedyny proces dotyczący sedna działalności inżynierskiej. W podobny sposób przedstawiono zarządzanie projektami w standardzie ISO21500, ponieważ powstał on na bazie czwartej edycji PMBoK-a [7]. Zdefiniowano w nim także 5 grup procesów, a w nich 39 procesów. Obszarom wiedzy PMBoK-a odpowiadają Przedmioty (ang. Subjects). Ich porównanie przedstawiono w tabeli 2. Standard ISO21500 jest w dalszym ciągu rozwijany, do tej pory ukazały się standardy ISO21504 opisujący zarządzanie portfelami projektów [4], oraz ISO21505 będący przewodnikiem do zarządzania projektem [5].

406 K.S. Targiel Obszary wiedzy w PMBoK Ed. 5 Tabela 1 Lp. Obszar wiedzy nazwa zakres 1 Project Integration Management Zarządzanie integralnością projektu 2 Project Scope Management Zarządzanie zakresem 3 Project Time Management Zarządzanie czasem, tworzenie harmonogramu 4 Project Cost Management Zarządzanie kosztami, tworzenie budżetu 5 Project Quality Management Zarządzanie jakością w projekcie 6 Project Human Resource Management Zarządzanie zasobami ludzkimi, pozyskanie i budowa zespołu projektowego 7 Project Communications Management Zarządzanie komunikacją, dystrybuowanie informacji 8 Zarządzanie ryzykiem, identyfikacja ryzyk, Project Risk Management opracowywanie planów awaryjnych 9 Project Procurement Management Zarządzanie zamówieniami 10 Project Stakeholder Management Zarządzanie zaangażowaniem interesariuszy Źródło: Opracowanie własne na podstawie [6]. Porównanie Przedmiotów w ISO21500 z obszarami wiedzy w PMBoK Ed. 5 Lp. Obszary wiedzy Przedmiot w ISO21500 obszar wiedzy w PMBoK-u 1 Integration Project Integration Management 2 Stakeholders Project Stakeholder Management 3 Scope Project Scope Management 4 Resource Project Human Resource Management 5 Time Project Time Management 6 Cost Project Cost Management 7 Risk Project Risk Management 8 Quality Project Quality Management 9 Procurement Project Procurement Management 10 Communication Project Communications Management Źródło: Opracowanie własne na podstawie [8]. Tabela 2 Także w tym standardzie, kwestiom merytorycznym zarządzania projektem technicznym poświęcony jest jedynie przedmiot Scope. 3. Inżynieria systemów Inżynieria systemów jest dziedziną wiedzy definiującą sposoby wytwarzania złożonych obiektów technicznych. Jest to proces definiowany od momentu określenia koncepcji nowego rozwiązania. Kolejnymi etapami są zbieranie wymagań i przekształcanie wymagań w model

Zarządzanie projektami 407 logiczny. Dalej następuje rozwój systemu, jego wykorzystanie oraz utylizacja. Inżynieria systemów jest systematycznym podejściem do powyższych procesu. Kluczowym dokumentem w tym obszarze jest propagowany przez Międzynarodową Radę do spraw Inżynierii Systemów (INCOSE) The Guide to the Systems Engineering Body of Knowledge (SEBoK)[1]. Definiuje on 25 obszarów wiedzy pogrupowanych w siedmiu rozdziałach przedstawionych w tabeli 3. Obszary wiedzy w SEBoK ver. 1.8. Lp. Rozdział nazwa obszary wiedzy 1 Introduction Introduction to the SEBoK Introduction to Systems Engineering Introduction to SE Transformation SEBoK Users and Uses Systems Fundamentals 2 Systems Science Foundations of Systems Systems Thinking Engineering Representing Systems with Models Systems Approach Applied to Engineered Systems Introduction to Life Cycle Processes Life Cycle Models Concept Definition 3 System Definition Systems Engineering and System Realization Management System Deployment and Use Systems Engineering Management Product and Service Life Management Systems Engineering Standards Product Systems Engineering 4 Service Systems Engineering Applications of Systems Enterprise Systems Engineering Engineering Systems of Systems (SoS) Healthcare Systems Engineering 5 Enabling Businesses and Enterprises Enabling Systems Enabling Teams Engineering Enabling Individuals 6 Related Disciplines Systems Engineering and Software Engineering Systems Engineering and Project Management Systems Engineering and Industrial Engineering Systems Engineering and Specialty Engineering 7 Matrix of Implementation Examples Systems Engineering Case Studies Implementation Examples Vignettes Źródło: Opracowanie własne na podstawie [1]. Tabela 3 W tym ujęciu zarządzanie projektami jest tylko jedną z powiązanych dziedzin wiedzy. Wypływa stąd wniosek, iż sama umiejętność zarządzania projektami nie wystarcza do

408 K.S. Targiel realizacji projektów technicznych. Nie wystarcza także wiedza dziedzinowa. Musi być ona uzupełniona wiedzą na temat wiązania elementów w systemy jaką jest inżynieria systemów. 4. Inżynieria oprogramowania W obszarze informatyki także realizowane są projekty. Ich natura jest jednak inna od tych opisanych w poprzednich punktach. W inżynierii oprogramowania, która zajmuje się tym obszarem, opisywane są metody wytwarzania oprogramowania. Propagowanym przez IEEE Computer Society podsumowaniem stanu wiedzy w tym obszarze jest SWEBoK Guide (Guide to the Software Engineering Body of Knowledge) [2]. Opracowanie to definiuje 11 obszarów wiedzy, przedstawionych w tabeli 4. Obszary wiedzy w SWEBoK ver. 3.0. Tabela 4 Lp. Obszar wiedzy nazwa zakres 1 Software Requirements Zbieranie wymagań 2 Software Design Projektowanie oprogramowania 3 Software Construction Tworzenie oprogramowania 4 Software Testing Testowanie oprogramowania 5 Software Maintenance Użytkowanie oprogramowania 6 Software Configuration Management Zarządzanie konfiguracją oprogramowania 7 Software Engineering Management Zarządzanie projektem informatycznym 8 Software Engineering Process Cykl życia oprogramowania 9 Software Engineering Models and Methods Metody wykorzystywana w różnych fazach cyklu życia 10 Software Quality Jakość oprogramowania 11 Software Engineering Professional Practice Aspekty etyki zawodowej, zarządzanie zespołem itp. Źródło: Opracowanie własne na podstawie [2]. Także w tym opracowaniu, znalazło się miejsce dla zarządzania projektami. Należy jednak podkreślić, iż w obszarze Inżynierii oprogramowania wypracowano specyficzne metody projektowe oparte o modele interaktywne i wyłaniające, jakimi są metody zwinne. Planowanie zakresu w tych metodach jest dokonywane dynamicznie w trakcie realizacji projektu. Zarządzanie projektami jest tutaj także dyscypliną pokrewną.

Zarządzanie projektami 409 5. Podsumowanie W pracy przedstawiono wyniki analizy relacji pomiędzy zarządzaniem projektami inżynierią systemów oraz inżynierią oprogramowania. W analizie oparto się na podsumowaniach stanu wiedzy w tych dziedzinach jakimi są dla zarządzania projektami: PMBoK, dla inżynierii systemów: SEBoK oraz dla inżynierii oprogramowania: SWEBoK. Projekty techniczne są przedsięwzięciami bardzo złożonymi, w których jest wymagana wiedza nie tylko dotyczącą samego zarządzania projektami, ale także rozległa wiedza o innych procesach niezbędnych do skutecznego uzyskania zamierzonego rezultatu. W przypadku projektów informatycznych, a dokładniej mających na celu wytworzenie oprogramowania, jest to wiedza dotycząca zbierania wymagań, projektowania, wytwarzania i utrzymania oprogramowania. Liczne doświadczenia związane z realizowaniem tego typu projektów, pozwoliły na stworzenie odmiennych metod prowadzenia projektu od tych znanych z PMBoK-a. Są to metody, w których wymagania są określane w ścisłej relacji z klientem, a co więcej są one sukcesywnie rozwijane wraz z tworzeniem rezultatu. Dlatego tego typu metody nazywane są interpersonalno-wyłaniającymi. Przykładami takich metod są metody zwinne wytwarzania oprogramowania. W przypadku złożonych rezultatów dobrze zdefiniowanych, stosowane są metody inżynierii systemów. Są to najczęściej projekty realizowane w obronności, lotnictwie czy też przemyśle kosmicznym. W tej dziedzinie także zaobserwowano obszar wspólny z zarządzaniem projektami, przy czym stosowane są tutaj raczej metody opisywane w PMBoK-u, to znaczy metody kaskadowe lub iteracyjne. Bibliografia 1. BKCASE Editorial Board: The Guide to the Systems Engineering Body of Knowledge (SEBoK), v. 1.8. R.D. Adcock (EIC). Hoboken, NJ: The Trustees of the Stevens Institute of Technology 2017, www.sebokwiki.org [dostęp:] 6.07.2017. 2. Bourque P., Fairley R.E., (eds.) : Guide to the Software Engineering Body of Knowledge, Version 3.0, IEEE Computer Society 2014, www.swebok.org [dostęp:] 6.07.2017. 3. ISO 21500:2012, Guidance on Project Management. 4. ISO 21504:2015, Project, programme and portfolio management - Guidance on portfolio management. 5. ISO 21505:2017, Project, programme and portfolio management - Guidance on governance.

410 K.S. Targiel 6. Project Management Institute: A Guide to the Project Management Body of Knowledge - Fifth Edition, Project Management Institute Inc 2013. 7. Project Management Institute: A Guide to the Project Management Body of Knowledge - Forth Edition, Project Management Institute Inc 2008. 8. Zandhuis A., Stellingwerf R.: ISO 21500 Guidance on project management - A Pocket Guide. Van Haren Publishing, 2013.