Agnieszka OPERACZ Politechnika Œwiêtokrzyska al. Tysi¹clecia Pañstwa Polskiego 7, 25-314 Kielce aoperacz@tu.kielce.pl Tomasz OPERACZ Pañstwowy Instytut Geologiczny Pañstwowy Instytut Badawczy Oddzia³ Karpacki ul. Skrzatów 1, Kraków tomasz.operacz@pgi.gov.pl Technika Poszukiwañ Geologicznych Geotermia, Zrównowa ony Rozwój nr 1/2014 WARUNKI KORZYSTANIA ZE ZWYK YCH WÓD PODZIEMNYCH W REJONIE IWONICZA-ZDROJU I RYMANOWA-ZDROJU W ŒWIETLE UREGULOWAÑ OBOWI ZUJ CYCH DLA REGIONU WODNEGO GÓRNEJ WIS Y STRESZCZENIE W rejonie od Iwonicza-Zdroju do Rymanowa-Zdroju eksploatowane s¹ zarówno zwyk³e wody podziemne, jak i wody o charakterze wód leczniczych. W celu korzystania z wód leczniczych konieczne jest uzyskanie koncesji. W zale noœci od sposobu wykorzystania oraz charakterystyki poboru wód zwyk³ych, w zwi¹zku z obowi¹zuj¹cymi uregulowaniami prawnymi, konieczne mo e okazaæ siê uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego. W artykule przedstawione zosta³y obowi¹zuj¹ce aktualnie przepisy prawne dotycz¹ce szczególnego korzystania z wód, z naciskiem na og³oszone przez Regionalny Zarz¹d Gospodarki Wodnej (RZGW) w Krakowie w styczniu 2014 roku Warunki korzystania z wód regionu wodnego Górnej Wis³y. S OWA KLUCZOWE Korzystanie z wód, zwyk³e wody podziemne, pozwolenie wodnoprawne * * * WPROWADZENIE Cech¹ charakterystyczn¹ okolic Iwonicza-Zdroju i Rymanowa-Zdroju jest wspó³wystêpowanie wód zwyk³ych i leczniczych na powierzchni b¹dÿ w strefie przypowierzchniowej (Chowaniec, Witek 2003). Ze wzglêdu na skomplikowan¹ budowê geologiczn¹ i zró nicowane warunki hydrogeologiczne œcis³a granica miêdzy tymi wodami jest trudna do uchwycenia. 53
Wydobycie wód o charakterze leczniczym, niestanowi¹cych przedmiotu niniejszego artyku³u, prowadzone jest w obrêbie obszarów górniczych Iwonicz w Iwoniczu-Zdroju i Rymanów w Rymanowie-Zdroju. W celu eksploatacji tych wód konieczne jest uzyskanie koncesji. Zwyk³e wody podziemne czwartorzêdowego i paleogeñskiego (fliszowego) poziomu wodonoœnego wykorzystywane s¹ g³ównie do zaopatrzenia ludnoœci, rolnictwa i przemys³u. Ujmowane s¹ najczêœciej studniami wierconymi i kopanymi oraz ze Ÿróde³. Wykorzystywane s¹ bezpoœrednio na miejscu b¹dÿ przesy³ane na dalsze odleg³oœci g³ównie do wiejskich osiedli. Szczególne korzystanie z wód s³odkich, tj. wykraczaj¹ce poza korzystanie zwyk³e i powszechne, wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego zgodnie z obowi¹zuj¹c¹ procedur¹ regulowan¹ ustaw¹ Prawo Wodne (Dz. U. 2001 Nr 115 poz. 1229 z póÿn. zm). Przedmiotowy obszar znajduje siê w regionie wodnym Górnej Wis³y, dla którego na mocy Rozporz¹dzenia 4/2014 Dyrektora RZGW w Krakowie z dnia 16 stycznia 2014 roku okreœlono warunki korzystania z wód. Ka da inwestycja zwi¹zana z poborem wód podziemnych w trybie wnioskowania o wydanie pozwolenia wodnoprawnego musi byæ zgodna z ustaleniami tego rozporz¹dzenia. 1. CHARAKTERYSTYKA REJONU IWONICZA I RYMANOWA Pod wzglêdem administracyjnym Iwonicz-Zdrój oraz Rymanów-Zdrój znajduj¹ siê w po³udniowej czêœci województwa podkarpackiego, w powiecie kroœnieñskim. Wed³ug podzia³u regionalnego omawiany obszar nale y do prowincji Karpat i Podkarpacia (51-52), podprowincji Zewnêtrznych Karpat Zachodnich (513), makroregionu Pogórza Œrodkowobeskidzkiego (513.6) mezoregion Pogórze Bukowskie (513.69) oraz makroregionu Beskidów Œrodkowych (513.7) mezoregion Beskidu Niskiego (513.71; Kondracki 2009). G³ówn¹ rzek¹ odwadniaj¹c¹ obszar rejonu uzdrowisk jest Tabor. Tabor jest rzek¹ IV rzêdu, uchodz¹c¹ do Wis³oka. Przedmiotowy teren znajduje siê w granicach regionu wodnego Górnej Wis³y w obszarze zlewiska Morza Ba³tyckiego. Pod wzglêdem geologicznym rejon Iwonicza-Zdroju i Rymanowa-Zdroju po³o ony jest w obrêbie wschodniej czêœci polskich Karpat fliszowych, w obrêbie jednostki œl¹skiej. Ta czêœæ jednostki znana jest w literaturze geologicznej jako centralna depresja karpacka. Id¹c od po³udnia, seria œl¹ska reprezentowana jest na powierzchni przez warstwy kroœnieñskie dolne wykszta³cone w postaci piaskowców i ³upków (oligocen), warstw menilitowych reprezentowanych przez ³upki, piaskowce, rogowce i margle (oligocen). Dalej w kierunku pó³nocnym pojawiaj¹ siê warstwy hieroglifowe wykszta³cone g³ównie jako ³upki pstre i piaskowce cienko³awicowe z wk³adkami grubo³awicowych piaskowców globigerynowych (eocen). Najstarszymi utworami wystêpuj¹cymi na powierzchni s¹ piaskowce ciê kowickie z wk³adkami ³upków pstrych (eocen). Wymienione serie skalne nale ¹ do struktury 54
tektonicznej zwanej fa³dem Iwonicza-Zdroju Rudawki-Rymanowskiej. Na jego przedpolu wystêpuj¹ piaskowce i ³upki nale ¹ce do warstw kroœnieñskich (nierozdzielonych). Wzd³u Taboru przebiega dyslokacja nieci¹g³a, której istnienie na powierzchni maskuj¹ utwory czwartorzêdowe (Wdowiarz i in. 1991). 2. WARUNKI HYDROGEOLOGICZNE WYSTÊPOWANIA WÓD ZWYK YCH W rejonie Iwonicza-Zdroju i Rymanowa-Zdroju znajduje siê G³ówny Zbiornik Wód Podziemnych nr 432 (rys. 1) wyznaczony wed³ug A. S. Kleczkowskiego w 1990 roku. Jest to czwartorzêdowy zbiornik o nazwie Dolina rzeki Wis³ok. Zbiornik ten buduj¹ utwory akumulacji rzecznej (otoczaki, wiry, piaski) o mi¹ szoœci dochodz¹cej do 10 m. Rys. 1. Obszar Iwonicza-Zdroju i Rymanowa-Zdroju na tle G³ównych Zbiorników Wód Podziemnych (Kleczkowski 1990) Fig. 1. Iwonicz-Zdroj and Rymanow-Zdroj area based on the map of main groundwater basins MGWB (Kleczkowski 1990) 55
Na omawianym obszarze wydzielono nastêpuj¹ce g³ówne u ytkowe poziomy wodonoœne (Chowaniec 2004; Chowaniec, Witek 2002a, 2002b, 2002c): czwartorzêdowe: o najwiêkszym znaczeniu dla zaopatrzenia w wody zwyk³e. Buduj¹ je osady rzeczne dolin Tabora, Iwonki, Lubatówki i ich dop³ywów. Poziom wodonoœny wystêpuj¹cy w utworach tarasowych ma zasiêg ograniczony. Warstwa wodonoœna zbudowana jest z otoczaków, wirów i piasków o ró nej granulacji, czêsto zapylonych i zaglinionych. Posiada s³ab¹ izolacjê od powierzchni w postaci glin i py³ów o mi¹ szoœci od 2 do 6 m. G³êbokoœæ wystêpowania g³ównego poziomu wodonoœnego wynosi najczêœciej do 5 m. Wydajnoœci potencjalne studni wierconych wahaj¹ siê od 2 do 5 m 3 /h. Utwory czwartorzêdowe zasilane s¹ bezpoœrednio poprzez infiltracjê opadów atmosferycznych, w mniejszym stopniu z dop³ywu podziemnego z utworów starszego pod- ³o a. W obrêbie dolin istnieje wiêÿ hydrauliczna wód powierzchniowych i podziemnych. Cieki powierzchniowe maj¹ najczêœciej charakter drenuj¹cy; paleogeñskie: fliszowy poziom paleogeñski zwi¹zany jest g³ównie z piaskowcami grubo- i œrednio³awicowymi warstw kroœnieñskich dolnych jednostki œl¹skiej. Najbardziej zawodniona jest strefa przypowierzchniowa fliszu mocno zwietrza³a i spêkana. Tworzy ona nieci¹g³y poziom wodonoœny o zró nicowanych w³asnoœciach hydrogeologicznych takich jak pojemnoœæ, czy przepuszczalnoœæ. Wystêpuj¹ tu wody typu szczelinowo-porowego. Zwierciad³o wody wystêpuje na ró nych g³êbokoœciach. Nawiercone na g³êbokoœci do kilkunastu metrów jest swobodne lub s³abo napiête, nawiercone g³êbiej jest na ogó³ napiête. Zwierciad³o wody poziomu fliszowego wyraÿnie reaguje na intensywnoœæ opadów atmosferycznych i wiosenne roztopy. Charakteryzuje siê ono zró nicowan¹ amplitud¹ rocznych wahañ zale n¹ od warunków lokalnych. G³êbokoœæ wystêpowania g³ównego poziomu wodonoœnego w utworach fliszowych jest silnie zró nicowana i wynosi od 0 (w przypadku Ÿróde³) do 30 m (stwierdzona otworami studziennymi). Poziom wodonoœny w utworach fliszowych jest zasilany przez bezpoœredni¹ infiltracjê opadów atmosferycznych poprzez pokrywê zwietrzelinow¹, bezpoœrednio na wychodniach oraz w strefach kontaktu poziomu fliszowego z czwartorzêdowymi utworami rzecznymi (poziom czwartorzêdowo-paleogeñski), a tak e przez infiltracjê wód powierzchniowych. Przep³yw wód podziemnych odbywa siê g³ównie w kierunku dolin rzecznych, stanowi¹cych podstawê drena u. Ukszta³towanie morfologiczne terenu (g³êbokie wciêcia erozyjne potoków i rzek) powoduje silne zdrenowanie utworów fliszowych, co objawia siê wystêpowaniem licznych Ÿróde³. Wydajnoœci potencjalne studni wierconych na omawianym obszarze wahaj¹ siê od 2 do 5 m 3 /h. Poziom wodonoœny fliszowy odwadniaj¹ Ÿród³a o bardzo zró nicowanej wydajnoœci nie przekraczaj¹cej z regu³y 1 dm 3 /s. WskaŸnik gêstoœci Ÿróde³ najczêœciej mieœci siê w granicach 5 15 Ÿróde³/km 2. ród³a wydajne i zlokalizowane na zboczach w ma³ej odleg³oœci od zabudowañ wiejskich stanowi¹ ujêcia dla kilku czy nawet kilkudziesiêciu gospodarstw. ród³a ujmowane s¹ równie przez odbiorców indywidualnych. 56
3. KORZYSTANIE Z WÓD ZWYK YCH Prawo do powszechnego korzystania z wód przys³uguje ka demu na mocy artyku³u 34 ustawy Prawo Wodne (Dz.U. z 2001 Nr 115, poz. 1229 z póÿn. zm). Prawo do zwyk³ego korzystania z wód na mocy artyku³u 36 tej ustawy przys³uguje w³aœcicielowi gruntu. Zakres kwalifikacji inwestycji, jako korzystanie powszechne lub zwyk³e, opisany zosta³ szczegó- ³owo w ustawie, a do obowi¹zków korzystaj¹cego z wód nale y rozpoznanie statusu przedsiêwziêcia. Na korzystanie powszechne oraz zwyk³e nie ma koniecznoœci uzyskania pozwolenia wodnoprawnego. W przypadku jednak, gdy korzystanie z wód wykracza poza przedstawione w ustawie przypadki kwalifikuj¹ce je jako korzystanie powszechne lub zwyk³e, nale y uwzglêdniæ koniecznoœæ uzyskania pozwolenia wodnoprawnego. W œwietle obowi¹zuj¹cych w Polsce uregulowañ prawnych (Prawo Wodne), posiadanie takiego pozwolenia jest wymagane m.in. na szczególne korzystanie z wód i wykonanie urz¹dzeñ wodnych. Pobór wód podziemnych w iloœci przekraczaj¹cej 5 m 3 /d oraz wykonanie urz¹dzeñ wodnych do poboru wód podziemnych na potrzeby zwyk³ego korzystania z wód z ujêæ o g³êbokoœci powy ej 30 m wymaga zatem uzyskania decyzji wodnoprawnej. Dla inwestycji wymagaj¹cych uzyskania pozwolenia wodnoprawnego konieczne staje siê opracowanie operatu wodnoprawnego, jako g³ównego dokumentu za³¹czanego do wniosku o wydanie pozwolenia. Zakres operatu wodnoprawnego opisano szczegó³owo w artykule 132 ustawy Prawo Wodne. Og³oszona w 2001 roku ustawa Prawo Wodne podlega³a wielu zmianom. Szczególnie wejœcie Polski do Unii Europejskiej poci¹gnê³o za sob¹ koniecznoœæ dostosowania polskich przepisów prawnych w zakresie gospodarowania i ochrony wód do obowi¹zuj¹cych uregulowañ wspólnotowych. 22 grudnia 2000 r. wesz³a w ycie Ramowa Dyrektywa Wodna (RDW, 2000/60/WE), której najwa niejszym przes³aniem jest ochrona zasobów wodnych dla przysz³ych pokoleñ. W myœl informacji zawartych w RDW woda nie jest produktem handlowym takim jak ka dy inny, ale raczej dziedziczonym dobrem, które musi byæ chronione, bronione i traktowane jako takie. W og³oszonej dyrektywie wskazano równie, e konieczna jest dalsza integracja ochrony i zrównowa onego gospodarowania wod¹ z innymi dziedzinami polityk wspólnotowych, takich jak energetyka, transport, rolnictwo, rybo³ówstwo, polityka regionalna i turystyka, a tak e, e niniejsza dyrektywa powinna tworzyæ podstawê do kontynuacji dialogu oraz rozwoju strategii dla dalszej integracji poszczególnych obszarów polityk. Pomimo tych zapisów czêsto osi¹gniêcie kompromisu pomiêdzy ochron¹ wód a ich wykorzystaniem u ytkowym jest trudne. Zgodnie z ustaw¹ Prawo Wodne ka da inwestycja zwi¹zana z uzyskaniem pozwolenia wodnoprawnego musi byæ w zgodzie z ustaleniami planów gospodarowania wodami na obszarze dorzecza oraz z warunkami korzystania z wód w regionie wodnym. Wed³ug obowi¹zuj¹cego w prawie polskim postêpowania wodnoprawnego na szczególne korzystanie z wód podziemnych i wykonanie urz¹dzeñ wodnych s³u ¹cych do ich poboru, analizê wp³ywu inwestycji na œrodowisko rozszerzono o analizê ryzyka nieosi¹gniêcia celów œrodowiskowych zdefiniowanych w Ramowej Dyrektywie Wodnej. Realizacja 57
inwestycji wymaga aktualnie udowodnienia mo liwoœci wykorzystania zwyk³ych wód podziemnych w aspekcie maksymalnego poszanowania komponentów œrodowiska oraz obligatoryjnego celu œrodowiskowego RDW, jakim jest osi¹gniêcie dobrego stanu wszystkich czêœci wód. Ramowa Dyrektywa Wodna wprowadzi³a zintegrowan¹ politykê wodn¹, maj¹c¹ na celu zapewnienie ludziom dostêpu do czystej wody pitnej w rozs¹dnej cenie, umo liwiaj¹c¹ rozwój gospodarczy i spo³eczny przy równoczesnym poszanowaniu potrzeb œrodowiska naturalnego. Planowanie gospodarowaniem wodami odbywa siê w podziale na obszary dorzeczy, dla których opracowane zosta³y Plany gospodarowania wodami PGW, uwzglêdniaj¹ce w fazie tworzenia m.in. szerokie konsultacje spo³eczne. Wed³ug RDW plany gospodarowania wodami s¹ narzêdziem planistycznym, które ma usprawniæ proces osi¹gania celów œrodowiskowych. Stanowi¹ fundament podejmowania decyzji maj¹cych wp³yw na stan zasobów wodnych oraz zasady gospodarowania wodami w przysz³oœci. Plany gospodarowania wodami maj¹ wp³yw nie tylko na kszta³towanie gospodarki wodnej, ale tak e na inne sektory gospodarki, w tym: przemys³, rolnictwo, leœnictwo, gospodarkê komunaln¹, transport, rybo³ówstwo, czy turystykê. Rejon od Iwonicza-Zdroju do Rymanowa-Zdroju znajduje siê w obszarze dorzecza Wis³y. Dla obszaru dorzecza Wis³y zatwierdzono na posiedzeniu Rady Ministrów w dniu 22 czerwca 2011 roku Plan Gospodarowania Wodami (PGW) na Obszarze Dorzecza Wis³y (Monitor Polski Nr 49, poz. 549). Omawiany obszar znajduje siê równie w regionie wodnym Górnej Wis³y administrowanym przez Regionalny Zarz¹d Gospodarki Wodnej w Krakowie, dla którego na mocy Rozporz¹dzenia 4/2014 Dyrektora RZGW w Krakowie z dnia 16 stycznia 2014 roku okreœlono nastêpuj¹ce warunki korzystania z wód: szczegó³owe wymagania w zakresie stanu wód, wynikaj¹ce z ustalonych celów œrodowiskowych, priorytety w zaspokajaniu potrzeb wodnych, ograniczenia w korzystaniu wód. Wymienione dwa dokumenty, tj. PGW na Obszarze Dorzecza Wis³y oraz Warunki korzystania z wód w regionie wodnym Górnej Wis³y stanowi¹ obecnie zbiór istotnych informacji, do których nale y odnieœæ siê w opracowywanym operacie wodno prawnym. 4. NAJWA NIEJSZE USTALENIA WARUNKÓW KORZYSTANIA Z WÓD Rejon od Iwonicza-Zdroju do Rymanowa-Zdroju znajduje siê na obszarze jednolitej czêœci wód podziemnych JCWPd nr 157 o kodzie europejskim PLGW2200157 (rys. 2), dla której zgodnie z za³. 3 do Rozporz¹dzenia RZGW okreœlaj¹cego warunki korzystania z wód celem œrodowiskowym jest utrzymanie dobrego stanu iloœciowego i chemicznego. Jednostka nie zosta³a wymieniona jako zagro ona nieosi¹gniêciem celów œrodowiskowych. W rozdziale 2 pkt 2 przytoczonego Rozporz¹dzenia stwierdzono, e w celu osi¹gniêcia 58
Rys. 2. Rejon Iwonicza-Zdroju i Rymanowa-Zdroju na tle Jednolitych Czêœci Wód Podziemnych (wg Rozporz¹dzenia RZGW w Krakowie) Fig. 2. Iwonicz-Zdroj and Rymanow-Zdroj area based on the map of groundwater bodies (according to RZGW Cracow) oraz zachowania dobrego stanu jednolitych czêœci wód podziemnych zmiany bêd¹ce wynikiem nowych dzia³añ nie mog¹ negatywnie oddzia³ywaæ na osi¹ganie celów œrodowiskowych. Zgodnie z definicj¹ umieszczon¹ w RDW dobry stan wód podziemnych oznacza stan osi¹gniêty przez czêœæ wód podziemnych, je eli zarówno jej stan iloœciowy, jak i chemiczny, jest okreœlony jako co najmniej dobry. RDW w art. 4 przewiduje dla wód podziemnych nastêpuj¹ce g³ówne cele œrodowiskowe: zapobieganie dop³ywowi lub ograniczenia dop³ywu zanieczyszczeñ do wód podziemnych, zapobieganie pogarszaniu siê stanu czêœci wód podziemnych, zapewnienie równowagi pomiêdzy poborem a zasilaniem wód podziemnych, wdro enie dzia³añ niezbêdnych dla odwrócenia znacz¹cego i utrzymuj¹cego siê rosn¹cego trendu stê enia ka dego zanieczyszczenia powsta³ego w skutek dzia³alnoœci cz³owieka. Dla czêœci wód bêd¹cych w dobrym stanie chemicznym i iloœciowym celem œrodowiskowym jest utrzymanie tego stanu. Jednoznaczne okreœlenie wp³ywu projektowanych inwestycji na cele œrodowiskowe RDW wymaga przeprowadzenia oceny na podstawie charakterystyki Jednolitych Czêœci Wód Podziemnych, w obrêbie których planowana jest inwestycja. Ocena ta jest zagadnieniem multidyscyplinarnym, wymagaj¹cym szczegó³owej analizy, obszernej wiedzy oraz doœwiadczenia. Niezwykle istotna staje siê œwiadomoœæ nieodwracalnoœci ewentualnych zmian negatywnych wprowadzanych w œrodowisku w wyniku b³êdnych decyzji. W celu uzyskania pozwolenia wodnoprawnego przeprowadzona w operacie analiza wp³ywu inwestycji zakoñczona musi byæ wnioskiem o braku negatywnych oddzia³ywañ na osi¹ganie celów œrodowiskowych dla jednostki, w obrêbie której jest zlokalizowana. W przy- 59
padku, gdy wykonana analiza doprowadzi do wniosków odmiennych (negatywny wp³yw) inwestycja taka nie bêdzie mog³a byæ zrealizowana, a inwestor powinien z niej zrezygnowaæ lub te wprowadziæ zmiany projektowe, które pozwol¹ na realizacjê w aspekcie maksymalnego poszanowania œrodowiska. W tekœcie przedmiotowego rozporz¹dzenia dotycz¹cego warunków korzystania z wód w regionie wodnym Górnej Wis³y ustalono priorytety dla poboru wód z przeznaczeniem do spo ycia przez ludzi z uwzglêdnieniem potrzeb wodnych ekosystemów wodnych i od wód zale nych. Korzystanie z wód podziemnych dla celów pitnych ma zatem pierwszeñstwo przed innym sposobem wykorzystaniem zasobów wód podziemnych. Zgodnie z zapisami warunków korzystania z wód ustalonych dla regionu wodnego Górnej Wis³y wnioskowany pobór wód podziemnych musi wynikaæ z uzasadnionego zapotrzebowania na wodê i tym samym pozostawaæ w zgodzie z 14.1 rozdzia³u 4 Rozporz¹dzenia. Wnioskowana iloœæ wód nie mo e przewy szaæ wartoœci zasobów eksploatacyjnych, które zosta³y podane w dokumentacji hydrogeologicznej, stanowi¹cej niezbêdny za³¹cznik do wniosku o wydanie decyzji wodnoprawnej. Zwyk³e wody podziemne wykorzystywane mog¹ byæ przede wszystkim w celu zaopatrzenia ludnoœci w wodê przeznaczon¹ do spo ycia, w celach socjalno-bytowych, do produkcji artyku³ów ywnoœciowych oraz farmaceutycznych. W przypadku inwestycji niemieszcz¹cych siê w podanym zakresie przede wszystkim wykorzystana powinna byæ woda powierzchniowa, a ewentualny wniosek zwi¹zany z poborem wody podziemnej musi zostaæ poparty dowodami wskazuj¹cymi na brak mo liwoœci wykorzystania wód powierzchniowych. PODSUMOWANIE Zwyk³e wody podziemne stanowi¹ w rejonie Iwonicza-Zdroju i Rymanowa-Zdroju doskona³e i zasobne Ÿród³o wody o wysokiej czystoœci. Ka da inwestycja zwi¹zana z poborem tych wód, kwalifikowana jako szczególne korzystanie z wód, zobligowana jest do uzyskania pozwolenia wodnoprawnego. Zasady udzielania tych pozwoleñ zawarte s¹ w ustawie Prawo Wodne. Wejœcie Polski do Unii Europejskiej wymusi³o dostosowanie obowi¹zuj¹cych krajowych uregulowañ prawnych do spójnych uregulowañ wspólnotowych. Tym samym ustawa Prawo Wodne dostosowana zosta³a do wymogów Ramowej Dyrektywy Wodnej, której najwa niejszym przes³aniem jest ochrona zasobów wodnych dla przysz³ych pokoleñ. W praktyce w opracowywanych operatach wodnoprawnych zaistnia³a koniecznoœæ analizy zgodnoœci inwestycji z ustaleniami Planów Gospodarowania Wodami w obszarach dorzeczy oraz z Warunkami korzystania z wód w regionach wodnych. W rejonie Iwonicza-Zdroju i Rymanowa-Zdroju zidentyfikowano jedn¹ jednolit¹ czêœæ wód podziemnych o dobrym stanie iloœciowym i chemicznym. Celem œrodowiskowym dla tej jednostki jest utrzymanie dobrego stanu. Wniosek o pozwolenie wodnoprawne powinien zatem zostaæ oparty na rzetelnej analizie mo liwego wp³ywu przedsiêwziêcia na jakoœæ i iloœæ wód podziemnych oraz wp³ywu na œrodowisko wodne i od wody zale ne. 60
LITERATURA CHOWANIEC J., WITEK K., 2002a Mapa hydrogeologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Nowy migród (1039). Warszawa: CAG. CHOWANIEC J., WITEK K., 2002b Mapa hydrogeologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Rymanów (1040). Warszawa: CAG. CHOWANIEC J., WITEK K., 2002c Mapa hydrogeologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Jaœliska (1056). Warszawa: CAG. CHOWANIEC J., WITEK K., 2003 Ochrona z³o a wód leczniczych w Rymanowie Zdroju, woj. podkarpackie. Arch. Uzdr. Rymanów SA w Rymanowie. CHOWANIEC J., 2004 Wody podziemne wschodniej czêœci Karpat i zapadliska przedkarpackiego oraz ich ochrona. LXXV Zjazd Naukowy PTG. Iwonicz Zdrój 2004 Jas³o, Kraków. KLECZKOWSKI A.S., red., 1990 Mapa obszarów G³ównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP) w Polsce wymagaj¹cych szczególnej ochrony w skali 1: 500 000. Kraków: AGH. Plan Gospodarowania Wodami w obszarze dorzecza Wis³y Monitor Polski Nr 49, poz. 549. Ramowa Dyrektywa Wodna 2000/60/WE (RDW) z dnia 23 paÿdziernika 2000r. ustanawiaj¹ca ramy wspólnotowego dzia³ania w dziedzinie polityki wodnej. Rozporz¹dzenie 4/2014 Dyrektora Regionalnego Zarz¹du Gospodarki Wodnej w Krakowie z dnia 16 stycznia 2014 roku w sprawie warunków korzystania z wód regionu Górnej Wis³y. Ustawa z dnia 18 lipca 2001r. Prawo wodne (Dz.U. z 2001 Nr 115, poz. 1229 z póÿn. zm.). WDOWIARZ S., ZUBRZYCKI A., FRYSZTAK-WO KOWSKA A., 1991 Szczegó³owa mapa geologiczna Polski w skali 1 : 50 000 arkusz Rymanów (M-34-92-B) wraz z objaœnieniami. Warszawa: CAG. THE CONDITIONS OF ORDINARY GROUNDWATER USAGE IN THE IWONICZ-ZDROJ RYMANOW-ZDROJ AREA BASED ON REGULATIONS FOR THE UPPER VISTULA WATER REGION ABSTRACT In the area of Iwonicz-Zdroj and Rymanow-Zdroj both, ordinary and mineral groundwater types are exploited. Mineral groundwater exploitation requires obtaining a license. For ordinary groundwater, depending on the means of usage and water consumption characteristics, in compliance with existing regulations it may be necessary to obtain a water-legal permit. This paper presents currently applicable regulations with particular emphasis on the Conditions for use of water of the Upper Vistula water region announced by the Regional Water Management Board in Krakow in January 2014. KEY WORDS Water using, ordinary groundwater, water-legal permit 61