REGIONALNY PLAN DZIAŁAŃ NA RZECZ ZATRUDNIENIA NA ROK 2005 DLA WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO

REGIONALNY PLAN DZIAŁAŃ NA RZECZ ZATRUDNIENIA NA ROK 2005 DLA WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO

WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W GDAŃSKU REGIONALNY PLAN DZIAŁAŃ NA RZECZ ZATRUDNIENIA NA ROK 2005 DLA WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO Gdańsk, marzec 2005

Spis Treści Wstęp... 4 Rozdział I Regionalna polityka rynku pracy... 7 Rozdział II Cele i działania... 11 Cel 1. Tworzenie warunków dla rozwoju gospodarczego i powstawania nowych miejsc pracy. Przedsiębiorczość... 11 Działanie 1.1. Rozwój biznesowego wsparcia dla przedsiębiorstw... 14 Działanie 1.2. Rozbudowa systemu funduszy pożyczkowych i poręczeniowych... 16 Działanie 1.3. Wsparcie dla rozwoju mikroprzedsiębiorstw... 18 Działanie 1.4. Promowanie elastycznych form zatrudnienia... 19 Działanie 1.5. Wspieranie mobilności przestrzennej na rynku pracy... 21 Działanie 1.6. Wspieranie zastosowań gospodarki elektronicznej... 22 Działanie 1.7. Regionalne strategie innowacyjne i transfer wiedzy... 22 Cel 2: Rozwój zasobów ludzkich w odniesieniu do wymagań rynku pracy... 26 Działanie 2.1. Doskonalenie systemu informacji o kształceniu ustawicznym... 28 Działanie 2.2. Wspieranie kształcenia na odległość w formach pozaszkolnych (e-learning).... 29 Działanie 2.3. Wzbogacanie oferty programowej kształcenia ustawicznego (np. poprzez tworzenie programów modułowych)... 31 Działanie 2.4. Zwiększenie dostępu do edukacji i promocja kształcenia przez całe życie (lifelong learning).. 33 Działanie 2.5. Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki, w tym podwyższenie jakości edukacji stosownie do potrzeb rynku pracy... 36 Działanie 2.6. Programy stypendialne dla uczniów i studentów o utrudnionym starcie edukacyjnym... 38 Cel 3: Wzrost aktywności zawodowej... 41 Działanie 3.1. Tworzenie i realizacja regionalnych programów aktywizacji zawodowej.... 45 Działanie 3.2. Aktywizacja zawodowa młodzieży... 49 Działanie 3.3 Aktywizacja długotrwale bezrobotnych i pomoc w powrocie na rynek pracy... 56 Działanie 3.4. Reorientacja zawodowa osób zagrożonych procesami restrukturyzacyjnymi... 62 Działanie 3.5. Reorientacja i aktywizacja zawodowa osób odchodzących z rolnictwa i ludności wiejskiej... 65 Działanie 3.6. Aktywizacja osób w wieku powyżej 50 roku życia... 69 Działanie 3.7. Promocja legalnego zatrudnienia i legalnej pracy zarobkowej... 70 Cel 4: Wyrównywanie szans... 74 Działanie 4.1. Promocja antydyskryminacyjnych przepisów prawa pracy... 76 Działanie 4.2. Integracja i reintegracja zawodowa kobiet... 76 Działanie 4.3. Integracja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych... 76 Działanie 4.4. Wsparcie grup szczególnego ryzyka dla zwiększenia ich szans na zatrudnienie... 78 Działanie 4.5. Przeciwdziałanie marginalizacji społecznej w kontekście rynku pracy... 79 Cel 5: Rozwój instytucji rynku pracy... 81 Działanie 5.1. Usprawnianie instrumentów rynku pracy... 84 Działanie 5.2. Usprawnienie instytucji rynku pracy.... 84 Działanie 5.3. Rozwijanie usług poradnictwa zawodowego... 86 Działanie 5.4. Monitorowanie regionalnego rynku pracy (w tym uruchomienie badań zawodów deficytowych i nadwyżkowych oraz badań popytu na pracę)... 86 Działanie 5.5. Wdrażanie i rozwijanie systemu międzynarodowego pośrednictwa pracy EURES Europejskie Służby Zatrudnienia... 88 Działanie 5.6. Dialog społeczny i partnerstwo lokalne... 89 Rozdział III Kalendarium prac nad tworzeniem RPD/Z... 92 Rozdział IV Sposób monitorowania i sprawozdawania... 95 Podsumowanie... 96 Załączniki... 105

Wstęp Opracowanie Regionalnego Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia jest wykonaniem postanowień art. 3 ust. 4 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001 z późn. zm.). Regionalny Plan Działań na Rzecz Zatrudnienia przygotowywany jest corocznie na podstawie Krajowego Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia, który jest dokumentem zawierającym zasady realizacji Europejskiej Strategii Zatrudnienia. Regionalny Plan Działań na Rzecz Zatrudnienia uwzględniając strategię rozwoju województwa oraz strategię województwa w zakresie polityki społecznej, określa preferowane programy regionalne, projekty lokalne, priorytetowe grupy bezrobotnych i innych osób wymagających wsparcia po zasięgnięciu opinii powiatowych jednostek samorządu terytorialnego oraz partnerów społecznych. Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy określa (art. 8 ust. 1), że do zadań samorządu województwa w zakresie polityki rynku pracy należy m.in. określanie i koordynowanie regionalnej polityki rynku pracy i rozwoju zasobów ludzkich w odniesieniu do krajowej polityki rynku pracy przez przygotowanie i realizację regionalnego planu działań na rzecz zatrudnienia. Przewiduje również (art. 8 ust. 9), że sejmik województwa, co najmniej raz w roku, dokonuje oceny sytuacji na rynku pracy i realizacji zadań w zakresie polityki rynku pracy. W związku z art. 3 ust. 4 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Zarząd Województwa Pomorskiego postanowił, że Samorząd Województwa Pomorskiego na podstawie Krajowego Planu Działań, uwzględniając strategię rozwoju województwa oraz strategię wojewódzką w zakresie polityki społecznej, po raz pierwszy przygotuje Regionalny Plan Działań na Rzecz Zatrudnienia po zasięgnięciu opinii powiatowych jednostek samorządu terytorialnego oraz partnerów społecznych. Realizacja RPD/Z będzie elementem corocznej oceny sytuacji na rynku pracy i realizacji zadań w zakresie polityki rynku pracy dokonywanej przez Sejmik Województwa Pomorskiego. Zarząd Województwa Pomorskiego powołał jednocześnie Zespół Zadaniowy ds. Regionalnego Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia (RPD/Z). W skład Zespołu wchodzą: Przewodniczący Zespołu - Wicemarszałek Województwa Pomorskiego - Pan Kazimierz Klawiter, Zastępca Przewodniczącego - Dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku - Pani Iwona Malmur, przedstawiciele następujących jednostek organizacyjnych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego: Biura ds. Sektorowego Programu Operacyjnego, Departamentu Edukacji i Spraw Społecznych, Departamentu Gospodarki i Infrastruktury, Departamentu Komunikacji Społecznej, Departamentu Kultury, Sportu i Turystyki, Departamentu Programów Regionalnych, Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich i Ochrony Środowiska, Departamentu Rozwoju Regionalnego i Przestrzennego, Departamentu Współpracy Międzynarodowej i Gospodarczej, Departamentu Zdrowia, oraz Wicedyrektor ds. usług rynku pracy Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku (Uchwała Nr 55/167/05 Zarządu Województwa Pomorskiego z dnia 18 stycznia 2005 r. w sprawie powołania Zespołu Zadaniowego ds. Regionalnego Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia). R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 5-4 -

W celu realizacji przez Samorząd Województwa Pomorskiego regionalnej polityki rynku pracy i rozwoju zasobów ludzkich Zarząd Województwa Pomorskiego podjął 28 stycznia 2005 r. Uchwałę Nr 80/169/05 w sprawie określenia Celów i działań do Regionalnego Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia na rok 2005 oraz przygotowania Regionalnego Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia na rok 2005. Uchwała określa Cele i działania do RPD/Z na rok 2005 opracowane przez Zespół Zadaniowy ds. RPD/Z, będące podstawą przygotowania RPD/Z na rok 2005 dla województwa pomorskiego. Prace nad Celami i działaniami do Regionalnego Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia na rok 2005 prowadzone były w toku konsultacji z samorządami powiatowymi województwa pomorskiego, prezentowane były na Komisjach Sejmiku Województwa Pomorskiego, informacje przekazano również radnym Sejmiku Województwa Pomorskiego, prowadzono szerokie konsultacje społeczne (m.in. w ramach seminarium) z udziałem partnerów społecznych i ekspertów. Cele i działania uzyskały pozytywną opinię Konwentu Starostów Województwa Pomorskiego. Konsultacje merytoryczne odbywały się również przez internet (na stronie internetowej Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku uruchomiono specjalną podstronę RPD/Z) i w ten sposób również zgłaszane były uwagi i propozycje celów i działań do RPD/Z na rok 2005. Opracowane ostatecznie przez Zespół Zadaniowy ds. Regionalnego Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia Cele i działania uwzględniły zgłoszone w toku konsultacji propozycje. Cele i działania zostały pozytywnie zaopiniowane przez Wojewódzką Radę Zatrudnienia oraz przez Wojewódzką Komisję Dialogu Społecznego, która uznała, że wychodzą one naprzeciw potrzebom województwa. Koordynację prac nad tworzeniem RPD/Z Zarząd Województwa Pomorskiego powierzył Wojewódzkiemu Urzędowi Pracy w Gdańsku. Tryb prac nad tworzeniem RPD/Z na rok 2005 obejmuje m.in. zgłoszenie przez członków Zespołu Zadaniowego ds. RPD/Z przedsięwzięć realizujących Cele i działania do RPD/Z na rok 2005. Dodatkowo Przewodniczący Zespołu Zadaniowego ds. RPD/Z zwrócił się z prośbą do Prezesa Zarządu Agencji Rozwoju Pomorza S.A. o zgłoszenie do Planu tych działań Agencji, które wpisują się w cele i działania RPD/Z. Regionalny Plan Działań na Rzecz Zatrudnienia na rok 2005 dla województwa pomorskiego przygotowany został na podstawie Krajowego Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia na rok 2005 1, który został przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 21 września 2004 r. Określone cele regionalnej polityki rynku pracy koncentrują się wokół działań w zakresie: tworzenia warunków dla rozwoju gospodarczego i powstawania nowych miejsc pracy oraz przedsiębiorczości tj. rozwoju biznesowego wsparcia dla przedsiębiorstw, rozbudowę systemu funduszy pożyczkowych i poręczeniowych, wsparcia dla rozwoju mikroprzedsiębiorstw, promowania elastycznych form zatrudnienia, wspierania mobilności przestrzennej na rynku pracy, wspieranie zastosowań gospodarki elektronicznej oraz regionalne strategie innowacyjne i transfer wiedzy; rozwoju zasobów ludzkich w odniesieniu do wymagań rynku pracy tj. doskonalenia systemu informacji o kształceniu ustawicznym, wspieranie kształcenia na odległość w formach pozaszkolnych, wzbogacanie oferty programowej kształcenia ustawicznego, zwiększenie dostępu do edukacji i promocja kształcenia przez całe życie, rozwój kadr nowoczesnej gospodarki, w tym podwyższenie jakości edukacji stosownie do potrzeb rynku pracy, programy stypendialne dla uczniów i studentów o utrudnionym starcie edukacyjnym; wzrostu aktywności zawodowej tj. tworzenia i realizacji regionalnych programów aktywizacji zawodowej, aktywizacji zawodowej młodzieży, aktywizacji długotrwale bezrobotnych i pomoc w powrocie na rynek pracy, reorientacji zawodowej osób zagrożonych procesami restrukturyzacyjnymi, reorientacji i aktywizacji osób odchodzących z rolnictwa i ludności wiejskiej, aktywizacji osób w wieku powyżej 50 roku życia, promocji legalnego zatrudnienia i legalnej pracy zarobkowej; 1 Opracowanie Krajowego Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia jest wykonaniem postanowień art. 3 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001z póź. zm.) oraz zapisów art. 125 i art. 128 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. KPD/Z jest również dokumentem informującym o tym, jak polska polityka zatrudnienia odpowiada na wyzwania wynikające z przekrojowych i szczegółowych wytycznych zatrudnienia, jako części Europejskiej Strategii Zatrudnienia, przyjętych Decyzją Rady Europejskiej z dnia 22 lipca 2003 r. w sprawie wytycznych polityk zatrudnienia (2003/578/WE). Dokument jednocześnie stanowi plan realizowania przez Polskę w sposób najbardziej odpowiadający własnym potrzebom, europejskich wytycznych zatrudnienia. Informacje na temat KPD/Z można znaleźć na stronie Ministerstwa Gospodarki i Pracy www.mpips.gov.pl/plik_do_pobrania/kpd_210904.doc - 5 - R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 5

wyrównywania szans tj. promocji antydyskryminacyjnych przepisów prawa pracy, integracji i reintegracji zawodowej kobiet, integracji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, wsparcie grup szczególnego ryzyka dla zwiększenia ich szans na zatrudnienie, przeciwdziałanie marginalizacji społecznej w kontekście rynku pracy; rozwoju instytucji rynku pracy tj. usprawnieniu instrumentów rynku pracy, usprawnieniu instytucji rynku pracy, rozwijaniu usług poradnictwa zawodowego, monitorowaniu regionalnego rynku pracy, wdrażaniu i rozwijaniu systemu międzynarodowego pośrednictwa pracy EURES, dialogu społecznego i partnerstwa lokalnego. Zgodnie z przyjętą koncepcją w Planie ujęto przedsięwzięcia realizowane przez Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, jednostki organizacyjne Samorządu Województwa Pomorskiego oraz Agencję Rozwoju Pomorza S.A. Podstawowym narzędziem służącym do przygotowania planu realizacji działań podejmowanych przez komórki organizacyjne Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego oraz jednostki organizacyjne samorządu wojewódzkiego, wpisujących się w przyjęte Cele i działania, była Karta realizacji działań Regionalnego Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia dla województwa pomorskiego w 2005 roku. Karta będzie również wykorzystana do monitoringu Planu i do oceny osiągniętych rezultatów. Każde działanie dzięki karcie posiada te same elementy opisu. Wyjaśnienia wymaga określenie Działanie bezkosztowe pojawiające się w opisie kosztu realizacji działania. Oznacza to, że działanie finansowane jest z budżetu danej jednostki przeznaczonego na stałą jej działalność. Regionalny Plan Działań na Rzecz Zatrudnienia na rok 2005 dla województwa pomorskiego jako dokument koncentruje się na roku 2005, wyznaczając perspektywę realizacyjną do roku 2007, tam gdzie to było niezbędne i wynikało z przyjętego czasu realizacji przedsięwzięcia. Regionalny Plan Działań składa się czterech rozdziałów: Rozdział I jest wprowadzeniem do opisu regionalnej polityki rynku pracy w kontekście aktualnej sytuacji na rynku pracy województwa pomorskiego. Rozdział II opisuje przedsięwzięcia realizowane w ramach przyjętych celów i działań do RPD/Z na rok 2005 według jednolitego schematu. Rozdział III zawiera m.in. kalendarium prac nad tworzeniem RPD/Z na rok 2005 dla województwa pomorskiego. Rozdział IV określa sposób monitorowania i sprawozdawania z realizacji przedsięwzięć opisanych w Planie. Integralną częścią dokumentu są załączniki zawierające zbiorcze tablice finansowe podjętych przedsięwzięć według źródeł pochodzenia środków finansowych i ich strukturę procentową oraz nazwy instytucji, których przedsięwzięcia zostały ujęte w RPD/Z, tablice te są podstawą do podsumowania Planu. Dokument zawiera również informacje uzupełniające będące ilustracją opisów uzasadnień podejmowanych działań w ramach każdego celu (patrz Rozdział II). R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 5-6 -

Rozdział I Regionalna polityka rynku pracy Wprowadzenie Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001 z późn. zm.) zawiera regulacje prawne służące wzmocnieniu pro-zatrudnieniowych działań na rynku pracy. Umożliwia zdecydowane wzmocnienie aktywnych form polityki rynku pracy. Ustawa stanowi, że do zadań samorządu województwa w zakresie polityki rynku pracy należy określanie i koordynowanie regionalnej polityki rynku pracy i rozwoju zasobów ludzkich w odniesieniu do krajowej polityki rynku pracy poprzez przygotowanie i realizację regionalnego planu działań na rzecz zatrudnienia. Regionalny Plan Działań na Rzecz Zatrudnienia na rok 2005 dla województwa pomorskiego pełni rolę dokumentu sprawozdawczo planistycznego o regionalnej polityce rynku pracy, jak również formułuje najważniejsze Cele i działania w zakresie regionalnej polityki rynku pracy i rozwoju zasobów ludzkich na rok 2005. Regionalny Plan Działań na Rzecz Zatrudnienia jest kompleksowym dokumentem określającym regionalną politykę rynku pracy i rozwoju zasobów ludzkich oraz określającym działania, które będą miały wpływ na rynek pracy i rozwój zasobów ludzkich w odniesieniu do krajowej polityki rynku pracy. Realizacja Planu jest istotna z punktu widzenia aktualnej sytuacji na rynku pracy województwa pomorskiego. Regionalny Plan Działań na Rzecz Zatrudnienia uwzględnia również działania współfinansowane z Funduszy Strukturalnych UE w tym Europejskiego Funduszu Społecznego i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Fundusze te wspierają działania związane ze wzmocnieniem rozwoju zasobów ludzkich w regionie oraz z aktywną polityką rynku pracy, integracji zawodowej i społecznej w regionie. Wykorzystanie tych środków będzie miało istotny wpływ na realizację regionalnej polityki rynku pracy i rozwoju zasobów ludzkich w roku 2005 i latach następnych. Regionalny rynek pracy Obecną sytuację na rynku pracy województwa pomorskiego należy ocenić jako trudną. Świadczy o tym zarówno poziom i natężenie bezrobocia, jak również stopień zaangażowania ludności w procesie pracy. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy województwa pomorskiego w końcu grudnia 2004 r. wyniosła 179,7 tys. osób, przy stopie bezrobocia 21,3 % (w Polsce 19,1 %). Według BAEL w IV kwartale 2003 r. wskaźnik zatrudnienia dla ludności w wieku 18 59/64 lata był równy 54,4 % (dla kraju 56,2 %). Dla porównania wskaźniki zatrudnienia (dla ludności w wieku 15 64 lata) dla UE wynosił ok. 63 %. Odnotowywane w roku 2004 ożywienie gospodarcze nie przekłada się na przyrost miejsc pracy i w efekcie na poprawę sytuacji na rynku pracy. W roku 2004 na rynku pracy województwa pomorskiego zmniejszyła się przeciętna liczba zatrudnionych w sektorze przedsiębiorstw w porównaniu z rokiem 2003. Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w 2004 r. ukształtowało się na poziomie 233,7 tys. osób i było niższe o 0,2 % niż w 2003 r. (w kraju przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw obniżyło się o 0,9 %). Najwyższy spadek odnotowano w sekcjach: rybołówstwo i rybactwo oraz budownictwo. Pozytywnym zjawiskiem, jakie odnotowano w roku 2004 było zmniejszenie się liczby bezrobotnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy o 11,9 tys. osób tj. o 6,2 % (w kraju liczba bezrobotnych - 7 - R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 5

zmniejszyła się o 5,5 %). Jednocześnie nieznacznemu spadkowi uległa stopa bezrobocia o 1,1 p.p. w stosunku do poprzedniego roku (w kraju stopa bezrobocia obniżyła się o 0,9 p.p.). Najtrudniejszymi problemami rynku pracy województwa pomorskiego, wynikającymi głównie ze strukturalnego charakteru bezrobocia są: duże zróżnicowanie terytorialne natężenia bezrobocia; najwyższą stopę bezrobocia w grudniu 2004 r. odnotowano w powiecie nowodworskim 41,4 %, a najniższą w Sopocie 8,4 %; różnica pomiędzy najwyższą i najniższą stopą bezrobocia odnotowaną w grudniu 2004 r. w powiatach województwa pomorskiego wynosiła 33 punkty procentowe; wysokie bezrobocie wśród młodzieży; w końcu grudnia 2004 r. w ewidencjach powiatowych urzędów pracy zarejestrowanych było 42,0 tys. osób bezrobotnych w wieku 18 24 lata co stanowiło 23,4 % ogółu bezrobotnych (w kraju 24,3 %); według BAEL w II kwartale 2004 r. w województwie pomorskim stopa bezrobocia młodzieży wynosiła 37,2 % (w kraju 42,2 %); w roku 2004 liczba bezrobotnej młodzieży zmniejszyła się o 6,2 tys. osób tj. o 12,8 % duży udział bezrobocia długookresowego; w końcu grudnia 2004 r. bezrobotni pozostający bez pracy powyżej 12 miesięcy stanowili 53,3 % ogółu bezrobotnych (w kraju 52,2 %); niski poziom kwalifikacji osób bezrobotnych; w końcu grudnia 2004 r. bezrobotni posiadający wykształcenie zasadnicze zawodowe oraz gimnazjalne i poniżej stanowili 69,1 % (w kraju 66,2 %); wysoki udział osób mieszkających na wsi wśród ogółu bezrobotnych; w końcu grudnia 2004 r. w ewidencjach urzędów pracy pozostawało 77,9 tys. osób bezrobotnych zamieszkałych na wsi, stanowiąc 43,3 % ogółu bezrobotnych (w kraju 42,1 %); Jednym z istotnych uwarunkowań dla kształtowania się poziomu zatrudnienia oraz bezrobocia w województwie podobnie jak w całym kraju są zmiany demograficzne. Przy ogólnym przyspieszeniu procesu starzenia się polskiego społeczeństwa, liczba ludności w wieku produkcyjnym będzie wzrastać do 2010 roku. W świetle prognoz demograficznych GUS w stosunku do danych rzeczywistych z 2003 r. liczba ludności w wieku produkcyjnym w województwie pomorskim wzrośnie do roku 2010 o 52,9 tys. osób tj. o 3,8 % (w kraju o 2,6 %). W roku 2010 populacja w wieku produkcyjnym będzie najwyższa i wynosić będzie 1440,5 tys. osób. Począwszy od 2010 r. populacja w wieku produkcyjnym zacznie się zmniejszać. Do roku 2010 sytuacja ta będzie utrudniać pokonywanie problemu bezrobocia, natomiast po 2010 roku będzie stwarzać większe możliwości zatrudnienia i ograniczenia bezrobocia. W roku 2003 odsetek osób w wieku zdolności do pracy wynosił 63,4 % (w kraju 62,9 %). W świetle prognoz w roku 2010 wynosić będzie 65,2 % (w kraju 65,1 %). Okres ten stanowić będzie z perspektywy polityki rynku pracy największe wyzwanie. Należy także uwzględnić to, iż po 2006 r. ograniczone zostaną możliwości przechodzenia na wcześniejsze emerytury i świadczenia przedemerytalne. Po 2010 r. liczba osób w wieku produkcyjnym będzie się zmniejszać i w 2030 będzie o 9,1 % niższa niż w 2003 r. (w kraju o 13,6 %). Podstawowe wyzwania w dziedzinie rynku pracy w Polsce to: zwiększanie wskaźnika zatrudnienia, przede wszystkim dla grup, w których wskaźnik ten jest najniższy: osób młodych, starszych pracowników oraz osób niepełnosprawnych; zmniejszenie wskaźnika bezrobocia; działania po stronie podaży pracy: poprawa kwalifikacji pracowników, zwiększanie mobilności zawodowej i przestrzennej; działania po stronie popytu na pracę: ograniczanie klina podatkowego, rozwój przedsiębiorczości; Realizacji tych wyzwań pomóc może Europejska Strategia Zatrudnienia oraz wdrażanie Krajowych Planów Działań na rzecz Zatrudnienia. (cyt. za Założenia Narodowego Planu Rozwoju na lata 2007 2013, Warszawa, 30 kwietnia 2004). W te właśnie podstawowe wyzwania wpisują się działania Regionalnego Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia na rok 2005 dla województwa pomorskiego. R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 5-8 -

Przygotowany Plan inwentaryzuje przedsięwzięcia podejmowane przez Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego i jednostki organizacyjne Samorządu Województwa Pomorskiego oraz Agencję Rozwoju Pomorza S.A. wpisujące się w przyjęte za podstawę opracowania Planu Cele i działania. Opis realizowanych działań poprzedzony jest uzasadnieniem wynikającym z sytuacji na rynku pracy województwa pomorskiego w pięciu aspektach regionalnej polityki rynku pracy określonych poprzez przyjęte cele. Źródła: Biuletyn Statystyczny Wojewodztwa Pomorskiego III kwartał 2004, Urząd Statystyczny w Gdańsku, Listopad 2004; Komunikat o sytuacji społeczno gospodarczej województwa pomorskiego Nr 12, Urząd Statystyczny w Gdańsku, Grudzień 2004, www.stat.gov.pl/urzędy/gdansk; Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2004, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, Październik 2004; Rocznik Statystyczny Województwa Pomorskiego 2004, Urząd Statystyczny w Gdańsku, Grudzień 2004; Statystyki rynku pracy, www.praca.gov.pl, www.wup.gdansk.pl; Tezy do Krajowej Strategii zatrudnienia na lata 2007 2013, Ministerstwo Gospodarki i Pracy, Departament Rynku Pracy, Warszawa, Październik 2004; Założenia Narodowego Planu Rozwoju na lata 2007 2013, Warszawa, 30 kwietnia 2004; - 9 - R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 5

Załącznik do Uchwały Nr 80/169//05 Zarządu Województwa Pomorskiego z dnia 28.01.2005 r. CELE I DZIAŁANIA do Regionalnego Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia na rok 2005 1. Tworzenie warunków dla rozwoju gospodarczego i powstawania nowych miejsc pracy. Przedsiębiorczość. 1.1. Rozwój biznesowego wsparcia dla przedsiębiorstw 1.2. Rozbudowa systemu funduszy pożyczkowych i poręczeniowych 1.3. Wsparcie dla rozwoju mikroprzedsiębiorstw 1.4. Promowanie elastycznych form zatrudnienia 1.5. Wspieranie mobilności przestrzennej na rynku pracy 1.6. Wspieranie zastosowań gospodarki elektronicznej 1.7. Regionalne strategie innowacyjne i transfer wiedzy 2. Rozwój zasobów ludzkich w odniesieniu do wymagań rynku pracy 2.1. Doskonalenie systemu informacji o kształceniu ustawicznym 2.2. Wspieranie kształcenia na odległość w formach pozaszkolnych (e-learning) 2.3. Wzbogacanie oferty programowej kształcenia ustawicznego (np. poprzez tworzenie programów modułowych) 2.4. Zwiększenie dostępu do edukacji i promocja kształcenia przez całe życie (lifelong learning) 2.5. Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki, w tym podwyższenie jakości edukacji stosownie do potrzeb rynku pracy 2.6. Programy stypendialne dla uczniów i studentów o utrudnionym starcie edukacyjnym 3. Wzrost aktywności zawodowej 3.1. Tworzenie i realizacja regionalnych programów aktywizacji zawodowej 3.2. Aktywizacja zawodowa młodzieży 3.3. Aktywizacja długotrwale bezrobotnych i pomoc w powrocie na rynek pracy 3.4. Reorientacja zawodowa osób zagrożonych procesami restrukturyzacyjnymi 3.5. Reorientacja i aktywizacja zawodowa osób odchodzących z rolnictwa i ludności wiejskiej 3.6. Aktywizacja osób w wieku powyżej 50 roku życia 3.7. Promocja legalnego zatrudnienia i legalnej pracy zarobkowej 4. Wyrównywanie szans 4.1. Promocja antydyskryminacyjnych przepisów prawa pracy 4.2. Integracja i reintegracja zawodowa kobiet 4.3. Integracja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych 4.4. Wsparcie grup szczególnego ryzyka dla zwiększenia ich szans na zatrudnienie 4.5. Przeciwdziałanie marginalizacji społecznej w kontekście rynku pracy 5. Rozwój instytucji rynku pracy 5.1. Usprawnianie instrumentów rynku pracy 5.2. Usprawnienie instytucji rynku pracy 5.3. Rozwijanie usług poradnictwa zawodowego 5.4. Monitorowanie regionalnego rynku pracy (w tym uruchomienie badań zawodów deficytowych i nadwyżkowych oraz badań popytu na pracę) 5.5. Wdrażanie i rozwijanie systemu międzynarodowego pośrednictwa pracy EURES - Europejskie Służby Zatrudnienia 5.6. Dialog społeczny i partnerstwo lokalne Gdańsk, 25 stycznia 2005 r. Opracowano przez Zespół Zadaniowy ds. Regionalnego Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 5-10 -

Rozdział II Cele i działania Cel 1. Tworzenie warunków dla rozwoju gospodarczego i powstawania nowych miejsc pracy. Przedsiębiorczość Działania 1.1. Rozwój biznesowego wsparcia dla przedsiębiorstw. 1.2. Rozbudowa systemu funduszy pożyczkowych i poręczeniowych. 1.3. Wsparcie dla rozwoju mikroprzedsiębiorstw. 1.4. Promowanie elastycznych form zatrudnienia. 1.5. Wspieranie mobilności przestrzennej na rynku pracy. 1.6. Wspieranie zastosowań gospodarki elektronicznej. 1.7. Regionalne strategie innowacyjne i transfer wiedzy. Uzasadnienie podjęcia działań Według danych Urzędu Statystycznego w końcu stycznia 2005 r. w rejestrze REGON zarejestrowanych było w województwie pomorskim 223,8 tys. podmiotów. Wielkość ta nie uległa zmianie w porównaniu ze styczniem ub. roku, natomiast w stosunku do stanu z końca grudnia ub. roku wzrosła o 0,3%. W sektorze publicznym zarejestrowanych było 9,7 tys. podmiotów, (4,3% ogółu jednostek), co stanowiło wzrost o 1,7% w stosunku do stanu z końca stycznia 2004 roku. Natomiast w sektorze prywatnym - 214,1 tys. podmiotów (95,7% ogółu) i ich liczba nie zmieniła się w stosunku do analogicznego okresu 2004 r. W sektorze tym dominowały osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą (168,5 tys.), które stanowiły 75,3% ogólnej liczby podmiotów. W porównaniu ze styczniem 2004 roku liczba przedsiębiorstw państwowych zmniejszyła się o 36,7% i wyniosła 50 jednostek. Nieznacznie zwiększyła się natomiast liczba spółdzielni (o 3 jednostki, tj. o 0,3%), wzrosła także liczba spółek handlowych (o 604 jednostki, tj. 3,7%), w tym spółek z ograniczoną odpowiedzialnością (o 500 jednostek, tj. o 3,4%), które stanowiły 88,0% ogółu spółek handlowych. Najwięcej podmiotów zarejestrowanych w rejestrze REGON koncentrowało swą działalność w sekcjach: handel i naprawy (27,9%; spadek w stosunku do analogicznego okresu ub. roku o 0,4 pkt procentowego), obsługa nieruchomości i firm (18,1%; wzrost o 0,4 pkt), przetwórstwo przemysłowe (11,8%; spadek o 0,1 pkt) oraz budownictwo (10,3%; spadek o 0,2 pkt). Natomiast w przekroju terytorialnym najwięcej podmiotów zarejestrowano w miastach na prawach powiatu, tj. w Gdańsku (26,1% ogółu zarejestrowanych jednostek), Gdyni (13,7%) i Słupsku (6,3%), a najmniej w powiatach sztumskim (1,3%), nowodworskim (1,5%) oraz kościerskim (1,8%). W województwie pomorskim mikroprzedsiębiorstwa, czyli firmy zatrudniające poniżej 10 pracowników, stanowią zdecydowaną większość podmiotów zarejestrowanych w rejestrze REGON tj. 94,9% wszystkich małych i średnich firm w regionie (dane z maja 2003 roku). Udział mikroprzedsiębiorstw w ogólnej liczbie MSP w poszczególnych powiatach jest podobny: waha się od 92,8% w powiecie sztumskim do 96,4% w powiecie lęborskim. Natomiast ilość mikroprzedsiębiorstw jest zróżnicowana przestrzennie najwięcej firm - 11 - R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 5

tego rodzaju zlokalizowanych jest w Gdańsku (55 103), natomiast w powiecie sztumskim jest ich ponad 20 razy mniej (2 608). Działania ukierunkowane na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw wynikają z docenienia ich znaczenia oraz uznania kluczowej roli w tworzeniu nowych miejsc pracy. Podkreślić należy potencjał innowacyjny i elastyczność małych i średnich firm, które szybko dostosowują się do zachodzących zmian społeczno-gospodarczych w województwie pomorskim. Ważnym elementem w działaniach wspierających MSP jest promowanie cech skutecznego przedsiębiorcy (inicjatywa, kreatywność, podejmowanie ryzyka) oraz zachęcanie do zakładania własnych przedsiębiorstw przez grupy społeczne nie posiadające doświadczenia w prowadzeniu firm: bezrobotni, kobiety, absolwenci szkół, młodzież. W Polsce i w regionie pomorskim następowały bardzo znaczne zmiany w liczbie i strukturze podmiotów gospodarczych. W ramach restrukturyzacji gospodarczej przedsiębiorstw, w ciągu ostatnich kilku lat, następowało zmniejszanie liczby zatrudnionych pracowników w wielu dużych podmiotach gospodarczych. Jednocześnie następował w tym okresie stopniowy wzrost liczby małych i średnich przedsiębiorstw, które organizując nowe miejsca pracy w dużym stopniu przyczyniły się do łagodzenia skutków bezrobocia. Samorząd województwa, samorządy powiatowe, gminy oraz partnerzy lokalnego rynku pracy zainteresowani ożywieniem gospodarczym, wspieraniem tworzenia nowych miejsc pracy, mogą w dużym stopniu wpływać na przyspieszenie rozwoju MSP poprzez wspieranie rozwoju biznesowego wsparcia dla przedsiębiorstw. Rozwój infrastruktury wsparcia MSP pozwoli na zaspakajanie rosnących potrzeb przedsiębiorców w zakresie specjalistycznej pomocy biznesowej i doradczej dotyczącej: prowadzenia działalności na Jednolitym Rynku Europejskim, wprowadzania innowacji i nowych technologii, podejmowania i rozwijania działalności eksportowej; tworzenia sieci kooperacyjnych, rozwoju i łączenia przedsiębiorstw, podwyższania poziomu wiedzy i kwalifikacji kadry zarządzającej i pracowników, inicjowania projektów dofinansowywanych z Funduszy Strukturalnych UE. W ramach aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu realizowanych przez lokalne samorządy i finansowanych z Funduszu Pracy (powiatowe urzędy pracy) prowadzone są działania wspierające rozwój MSP, w tym powstawanie mikroprzedsiębiorstw poprzez dotacje na podejmowanie działalności gospodarczej przez osoby bezrobotne. Ważne znaczenie ma tu udzielanie pomocy, doradztwa, szkoleń w pokonywaniu barier utrudniających zakładanie mikroprzedsiębiorstw, jak i w okresie początków jego funkcjonowania. Ponadto w ramach programów rynku pracy oraz funduszy krajowych i Funduszy Strukturalnych UE inicjowane mogą być programy, które wspierają tworzenie rozwiązań systemowych w zakresie infrastruktury rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw, w tym mikroprzedsiębiorstw. W wyniku współpracy społeczności gmin i powiatów, przedstawicieli przedsiębiorców, lokalnych banków, instytucji finansowych, specjalistów, doradców itd. realizowane są na terenie kilku rejonów województwa pomorskiego programy rozwoju lokalnego, ośrodki wspierania przedsiębiorczości, inkubatory przedsiębiorczości. W ramach tych działań tworzona i rozwijana jest infrastruktura sprzyjająca rozwojowi MSP w postaci wyposażonych miejsc lokalizacyjnych dla wielu małych przedsiębiorstw, zapewniająca obsługę w zakresie doradztwa, pomocy w okresie uruchamiania i rozwoju firmy. Miejsca takie są znane jako Inkubatory Przedsiębiorczości, Centra Wspierania Przedsiębiorczości, Centra Innowacyjne, Parki Technologiczne itd. Natomiast rozwijane istniejące i tworzone nowe lokalne fundusze gwarancyjne i pożyczkowe mogą istotnie ułatwiać przedsiębiorcom dostęp do zewnętrznych źródeł finansowania rozwoju przedsiębiorstw, inwestycji dla podniesienia ich konkurencyjności, wspierania tworzenia nowych miejsc pracy. W ramach tworzenia warunków dla rozwoju gospodarczego i powstawania nowych miejsc pracy ważne znaczenie ma promowanie rozwoju elastycznych form zatrudnienia wśród pracodawców jak i pracobiorców. Te nowoczesne formy organizacji i rozwoju działalności gospodarczej umożliwiają wejście lub powrót na rynek pracy osób szczególnie zagrożonych bezrobociem np.: młodzieży, kobiet, osób starszych, a także osób niepełnosprawnych. W ramach rozwoju gospodarki elektronicznej wzrasta rola elastycznej formy zatrudnienia R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 5-12 -

telepracy. Staje się ona atrakcyjna nie tylko dla w/w grup ludności mających utrudniony dostęp do rynku pracy, ale przede wszystkim dla pracodawców, gdyż przyczynia się do zmniejszenia kosztów pracy. Poważne znaczenie w tworzeniu nowych i utrzymaniu istniejących miejsc pracy ma również wspieranie mobilności przestrzennej na rynku pracy. Dotyczy to zmniejszania barier komunikacyjnych w przemieszczaniu się zasobów ludzkich między sąsiedzkimi obszarami zamieszkania i pracy, dostarczanie informacji o możliwościach zatrudnienia w sąsiednich rejonach lub oddalonych, w tym na Jednolitym Rynku Europejskim. Wspieranie zastosowań gospodarki elektronicznej, w tym rozwoju infrastruktury teleinformatycznej stanowi jeden z kluczowych elementów podwyższania konkurencyjności, innowacyjności oraz efektywności lokalnej gospodarki w ramach tworzenia warunków dla rozwoju gospodarczego, powstawania nowych miejsc pracy i przedsiębiorczości. Kluczem do skutecznej i wzrastającej orientacji lokalnego społeczeństwa, środowiska biznesu oraz administracji w zakresie możliwości wykorzystania elektronicznej gospodarki jest szerokie udostępnianie odpowiednich informacji, doradztwa, publikacji, szkoleń i pomocy w zakresie praktycznego wdrażania zaleceń Unii Europejskiej i organizacji międzynarodowych dotyczących ułatwień w handlu, transporcie, administracji i bankowości z wykorzystaniem nowoczesnych narzędzi jakimi są elektroniczna gospodarka i Internet. Przyjęta Uchwałą Nr 489/XXX/04 z dnia 22 grudnia 2004 Sejmiku Województwa Pomorskiego Regionalna Strategia Innowacji dla Województwa Pomorskiego (RIS-P) stanowi ważne narzędzie rozwoju regionalnej gospodarki i podwyższania jej konkurencyjności, w tym tworzenia nowych miejsc pracy w innowacyjnych firmach. Jednocześnie rozwijane mechanizmy transferu wiedzy, w tym upowszechnianie celów, priorytetów i działań związanych z realizacją w/w RIS-P służyć mogą podwyższaniu poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego województwa pomorskiego w zakresie edukacji, zagadnień społecznych, ochrony zdrowia i środowiska, bezpieczeństwa publicznego itp. Źródła: Komunikat o sytuacji społeczno-gospodarczej województwa pomorskiego dane Urzędu Statystycznego w Gdańsku, Opracowanie luty 2005 r.; www.stat.gov.pl/urzedy/gdansk/gd_pl. Mapa Przedsiębiorczości Województwa Pomorskiego. Analiza rozkładu branżowego i przestrzennego MŚP z maja 2003 r., Samorząd Województwa, opracowanie Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową. Regionalna Strategia Innowacji dla Województwa Pomorskiego (RIS-P), Uchwała nr 489/XXX/04 z dnia 22 grudnia 2004 Sejmiku Województwa Pomorskiego. Krajowy Plan Działań na Rzecz Zatrudnienia na 2005 rok, Ministerstwo Gospodarki i Pracy, Warszawa, wrzesień 2004 r. - 13 - R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 5

Działanie 1.1. Rozwój biznesowego wsparcia dla przedsiębiorstw 1.1.1. Nazwa instytucji realizującej działanie: Agencja Rozwoju Pomorza S.A. w Gdańsku Opis działania: Wdrażanie Działania 2.5 Promocja przedsiębiorczości w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006 realizowane poprzez konkursy na składanie projektów przez uprawnionych beneficjentów pomocy w ramach Działania. Bezpośrednim celem Działania 2.5 Promocja przedsiębiorczości jest aktywne wspieranie zatrudnienia poprzez stymulowanie powstawania nowych mikroprzedsiębiorstw oraz zapewnienie pomocy w wykorzystaniu dostępnych instrumentów wsparcia. Przedsiębiorczość oraz powstawanie i rozwój małych i średnich firm to skuteczny sposób na stymulowanie rozwoju ekonomicznego i społecznego regionów oraz łagodzenie problemów rynku pracy. Ze względu na fakt, że sektor MŚP odgrywa dominującą rolę w procesie tworzenia nowych miejsc pracy w gospodarce, konieczne jest zbudowanie odpowiednich podstaw i warunków sprzyjających podejmowaniu samodzielnej aktywności w tym sektorze gospodarki. Czas realizacji: lata 2005-2006. Beneficjenci: 1. Ośrodki Krajowego Systemu Usług, 2. Instytucje rynku pracy w zakresie realizowanych działań: (a) publiczne służby zatrudnienia, (b) OHP, (c) agencje zatrudnienia, (d) instytucje szkoleniowe, (e) instytucje dialogu społecznego i partnerstwa lokalnego (organizacje związków zawodowych, pracodawców i bezrobotnych, organizacje pozarządowe współpracujące z publicznymi służbami zatrudnienia), 3. Szkoły wyższe, 4. Organizacje pozarządowe, 5. Agencje rozwoju regionalnego i lokalnego, 6. Jednostki naukowe, 7. Ośrodki poradnictwa zawodowego i psychologicznego, 8. Partnerstwa podmiotów wymienionych w pkt. (1) - (7). Uzasadnienie podjęcia działania: Na podstawie analiz, opracowań oraz zgodnie z zaleceniami Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego oraz zapisami Programu Rozwoju Województwa Pomorskiego na lata 2000 2006, w województwie pomorskim istnieje potrzeba realizowania projektów wspierających przedsiębiorczość. Przewidywane efekty (produkty i rezultaty): W roku 2005 cztery konkursy dla projektów składanych w instytucji realizującej działanie w terminach określonych w Ramowym Planie Realizacji Działania 2.5 na rok 2005. Łączna alokacja środków w roku 2005 6 097,51 tys. zł Partnerzy wnoszący udział finansowy: beneficjenci działania wkład prywatny zgodnie z zapisami Działania 2.5 Uzupełnienia ZPORR 2004-2006 Partnerzy nie wnoszący udziału finansowego: - Koszt realizacji działania: W roku 2005 całkowity koszt realizacji działania: 6 097,51 tys. zł (4 217,51 tys. zł Europejski Fundusz Społeczny, 1 405,84 tys. zł budżet państwa, 474,17 tys. zł środki prywatne) na podstawie Ramowego Planu Realizacji Działania 2.5 na rok 2005 (kwoty przeliczono z Euro na PLN wg tabeli kursów średnich walut obcych NBP nr 75/A/NBP/2004 z dn. 16.04.2004r. Kurs wynosi 1 EUR = 4,7894 PLN). R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 5-14 -

W roku 2006 całkowity koszt realizacji działania: 7 286,09 tys. zł (5 464,57 tys. zł Europejski Fundusz Społeczny, 1 821,52 tys. zł budżet państwa). Alokacja finansowa Działania 2.5 w latach 2004-2006 ogółem wynosi 17 517,47 tys. zł (prefinansowanie w wysokości 12 634,84 tys. zł Europejski Fundusz Społeczny oraz 4 211,61 tys. zł z budżetu państwa i 671,02 tys. zł wkład prywatny). 1.1.2. Nazwa instytucji realizującej działanie: Departament Gospodarki i Infrastruktury Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego Opis działania: Rozwój Pomorskiego Inkubatora Innowacji i Przedsiębiorczości powołanego z inicjatywy Gminy Miasta Gdynia. Inkubator, którego utworzenie zostało sfinansowane w ramach Kontraktu Wojewódzkiego, stanowi element Pomorskiego Parku Naukowo-Technologicznego w Gdyni. Jego działanie jest ukierunkowane na wspierania powstawania i rozwoju pomorskich MSP reprezentujących branże wysokotechnologiczne. Działanie jest realizowane od roku 2003. Samorząd Województwa przekazał w roku 2003 Miastu Gdynia pomoc finansową z przeznaczeniem na dofinansowanie realizacji zadania 150,00 tys. zł Realizując cele określone w Regionalnej Strategii Innowacji dla Województwa Pomorskiego, Departament Gospodarki i Infrastruktury UM będzie koordynował działania mające na celu powołanie Funduszu Inwestycyjnego typu seed capital tj. podmiotu, którego działanie powinno stanowić uzupełnienie oferty funduszy: poręczeniowego i pożyczkowego. Pomorski Fundusz Inwestycyjny, nad którego utworzeniem trwają prace koncepcyjne, powinien wpisać się w strategię działania Pomorskiego Parku Naukowo-Technologicznego, którego Pomorski Inkubator Innowacji i Przedsiębiorczości stanowi część składową. Czas realizacji: Działalność bieżąca. Beneficjenci: Osoby fizyczne i prawne prowadzące działalność gospodarczą,, pomorskie MSP działające w branżach wysokich technologii. Uzasadnienie podjęcia działania: Rozwój sektora MSP wysokich technologii poprzez umożliwienie im funkcjonowania na korzystnych warunkach w proinnowacyjnym środowisku PPN-T. Wsparcie rozwoju nowego centrum transferu technologii, dzięki czemu w pełniejszym zakresie możliwe będzie efektywne wykorzystywanie nowych technologii przez pomorską gospodarkę. Przewidywane efekty (produkty i rezultaty): Liczba MSP które lokują swoją działalność w Inkubatorze do końca 2005 roku : 15. Partnerzy wnoszący udział finansowy: Partnerzy w fazie realizacji projektu: Urząd Miasta Gdyni podmiot przygotowujący i wdrażający zadanie. Partnerzy współfinansujący zadanie: Rząd RP (dotacja z budżetu państwa na dofinansowanie zadania w ramach Kontraktu Wojewódzkiego 2001-2003). Partnerzy nie wnoszący udziału finansowego: - Koszt realizacji działania: w roku 2005 działanie bezkosztowe 1.1.3. Nazwa instytucji realizującej działanie: Departament Współpracy Międzynarodowej i Gospodarczej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego. Opis działania: Na wrzesień 2005r. zaplanowana jest misja gospodarcza pomorskich przedsiębiorców do partnerskiego regionu Szlezwika Holsztynu, połączona z prezentacją gospodarczą Pomorza. Misja wpasuje się w uroczyste obchody 25 lecia partnerstwa pomiędzy Gdynią a Kilonią. - 15 - R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 5

Czas realizacji: wrzesień 2005 roku. Beneficjenci: Małe i średnie przedsiębiorstwa z terenu województwa pomorskiego, zrzeszone w organizacjach około biznesowych Pomorskiej Izbie Rzemieślniczej Małych i Średnich Przedsiębiorstw, Krajowej Izbie Gospodarki Morskiej itp. Uzasadnienie podjęcia działania: Niemcy są głównym partnerem handlowym Polski, a zamiany jakościowe w naszej gospodarce, szczególnie po wejściu do Unii Europejskiej, dokonują się w dużym stopniu dzięki tym powiązaniom. Na koniec 2003r. ponad 28,6% polskiego globalnego eksportu i 21,6% polskiego importu przypadało na rynek niemiecki. Inwestorzy niemieccy z coraz większym zaufaniem lokują w Polsce swój kapitał. Misja gospodarcza oraz rozmowy handlowe mają wzmocnić rozwój MSP na Pomorzu, a co za tym idzie przyczynić się do zwiększenia ilości nowych miejsc pracy. Przewidywane efekty (produkty i rezultaty): Nawiązane międzynarodowe kontakty biznesowe ułatwią polskim przedsiębiorcom pozyskanie stałych, konkretnych partnerów a także długofalowy rozwój gospodarczy. Zachęcą również niemieckie firmy do lokowania kapitału w naszym regionie. W misji planuje się udział około 30 MSP różnych branż, co może zaowocować ok. 2-3 kontraktami handlowymi i przyczynić się do wzrostu gospodarczego regionu. Partnerzy wnoszący udział finansowy: Przedsiębiorcy z terenu Pomorza, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, Izba Handlowa z Kilonii, Kancelaria Szlezwika Holsztynu (SH), Ministerstwo Gospodarki SH Partnerzy nie wnoszący udziału finansowego: Przedsiębiorcy ze Szlezwika Holsztynu, Pomorska Izba Rzemieślnicza MSP Koszt realizacji działania: 105,08 tys. zł (w tym partnerzy z Niemiec 38,00 tys. zł, partnerzy z Polski 45,00 tys. zł, środki prywatne 22,08 tys. zł). Działanie 1.2. Rozbudowa systemu funduszy pożyczkowych i poręczeniowych 1.2.1. Nazwa instytucji realizującej działanie: Departament Gospodarki i Infrastruktury Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego Opis działania: Rozwój Pomorskiego Funduszu Pożyczkowego zainicjowanego przez Samorząd Województwa Pomorskiego w ramach budowy regionalnych instytucji finansowych, wspierających pomorskie MSP. Rozpoczęcie działalności operacyjnej i udzielenie pierwszej pożyczki jest planowane na początek 2005 r. Departament Gospodarki i Infrastruktury UM dokonuje analiz prawnych i ekonomicznych w zakresie realizacji praw z udziałów Samorządu Województwa Pomorskiego w Pomorskim Funduszu Pożyczkowym Sp. z o.o. Czas realizacji: działalność bieżąca Beneficjenci: Osoby fizyczne i prawne prowadzące działalność gospodarczą, pomorskie MSP Uzasadnienie podjęcia działania: Rozwój sektora MSP poprzez ułatwienie dostępu do finansowania zewnętrznego, pobudzenie aktywności gospodarczej MSP, podniesienie ich konkurencyjności i zdolności do funkcjonowania na Rynku Europejskim. Ponadto stworzenie nowych podmiotów gospodarczych oraz nowych miejsc pracy w MSP, którym Fundusz udzieli pożyczki, większe wpływy do budżetów samorządowych z tytułu podatków i opłat lokalnych uiszczanych przez powstające i rozwijające się MSP. R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 5-16 -

Przewidywane efekty (produkty i rezultaty): Liczba MSP otrzymujących wsparcie finansowe: 100 podmiotów Partnerzy wnoszący udział finansowy: Realizując zapisy Kontraktu Wojewódzkiego 2004 roku w dniu 04.11.2004 r. przedstawiciele Samorządu Województwa Pomorskiego, Gminy Miasta Gdańska, Gminy Miasta Gdyni, Powiatu Wejherowskiego, Gminy Miasta Sopotu, Gminy Miasta Słupska, Agencji Rozwoju Pomorza S.A., Pomorskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. oraz Fundacji na rzecz Polskich Związków Kredytowych podpisali akt notarialny umowę spółki Pomorski Fundusz Pożyczkowy sp. z o.o. o kapitale zakładowym 4.316.000 zł (4 056 tys. zł środki samorządowe oraz 260 tys. zł środki prywatne). Partnerzy nie wnoszący udziału finansowego: firmy doradcze PAG i UNICONSULT (opracowanie koncepcji działania Funduszu Pożyczkowego). Koszt realizacji działania: w roku 2005 działanie bezkosztowe. 1.2.2. Nazwa instytucji realizującej działanie: Departament Gospodarki i Infrastruktury Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego Opis działania: Rozwój Pomorskiego Regionalnego Funduszu Poręczeń Kredytowych. Inicjatorem utworzenia Regionalnego Funduszu Poręczeń Kredytowych był Samorząd Województwa Pomorskiego, który wspólnie z Gminą Miasta Gdyni i Agencją Rozwoju Pomorza S.A. w dniu 7 grudnia 2001 r. powołał spółkę Pomorski Regionalny Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o. Koordynatorem działań przy realizacji zadania kontraktowego i powołania Funduszu tj. głównym wykonawcą projektu był Samorząd Województwa Pomorskiego. Departament Gospodarki i Infrastruktury UM dokonuje analiz prawnych i ekonomicznych w zakresie realizacji praw z udziałów Samorządu Województwa Pomorskiego w w/w spółce. Czas realizacji: działalność bieżąca Beneficjenci: Osoby fizyczne i prawne prowadzące działalność gospodarczą, pomorskie MSP Uzasadnienie podjęcia działania: Szybszy rozwój gospodarczy regionu i pomorskich MSP poprzez ułatwienie dostępu do finansowania zewnętrznego. Jednocześnie stworzenie nowych podmiotów gospodarczych oraz nowych miejsc pracy w MSP, którym Fundusz udzielił poręczenia kredytu; większe wpływy do budżetów samorządowych z tytułu podatków i opłat lokalnych uiszczanych przez powstające i rozwijające się MSP. Przewidywane efekty (produkty i rezultaty): Ilość MSP otrzymujących wsparcie finansowe (poręczenie kredytowe): 100 podmiotów Partnerzy wnoszący udział finansowy: Partnerzy w fazie realizacji projektu: podmioty, które przystąpiły do spółki PRFPK sp. z o.o. (Agencja Rozwoju Pomorza S.A., Gmina Miasta Gdyni, Gmina Miasta Tczew, Gmina Miasta Rumi,, Gmina Miasta Sopot, Bank Gospodarstwa Krajowego, Powiat Wejherowski, Pomorska Izba Rzemieślnicza Małych i Średnich Przedsiębiorstw, Gmina Miasta Gdańsk, Gmina Miasta Człuchów, Gmina Miasta Brusy, Gmina Miasta Pruszcz Gdański). Podmioty te stając się udziałowcami dokapitalizowały Fundusz. Partnerzy współfinansujący zadanie: Rząd RP (dotacja z budżetu państwa w ramach Kontraktu Wojewódzkiego) oraz Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (dotacja na powiększenie kapitału PRFPK). Partnerzy współpracujący z Funduszem przy udzielaniu poręczeń: banki komercyjne, urzędy pracy, gminy, ośrodki wspierania biznesu. Kapitał zakładowy Funduszu wynosi 14 190 tys. zł (13 660 tys. zł środki samorządowe oraz 530 tys. zł środki prywatne). Partnerzy nie wnoszący udziału finansowego: Biuro Ekspertyz UNICONSULT (opracowanie koncepcji działania Funduszu). Koszt realizacji działania: w roku 2005 działanie bezkosztowe - 17 - R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 5

Działanie 1.3. Wsparcie dla rozwoju mikroprzedsiębiorstw 1.3.1. Nazwa instytucji realizującej działanie: Agencja Rozwoju Pomorza S.A. w Gdańsku Opis działania: Wdrażanie Działania 3.4 Mikroprzedsiębiorstwa w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006 realizowane poprzez konkursy na składanie projektów przez uprawnionych beneficjentów pomocy w ramach Działania. Celem Działania jest zwiększenie konkurencyjności mikroprzedsiębiorstw poprzez ułatwienie dostępu do specjalistycznego doradztwa oraz zwiększenie zdolności inwestycyjnej w początkowym okresie funkcjonowania przedsiębiorstw. Działanie jest ukierunkowane na podniesienie jakości i efektywności zarządzania, a także podniesienie zdolności inwestycyjnej nowopowstałych przedsiębiorstw poprzez ułatwienie im dostępu do wysokiej jakości zewnętrznych usług doradczych świadczonych przez wyspecjalizowane firmy oraz dokapitalizowanie projektów inwestycyjnych. Projekty obu typów dotyczą takich usług i inwestycji, które przyczynią się do zwiększenia zdolności przetrwania i kontynuacji działania nowopowstałych mikroprzedsiębiorstw, unowocześnienia zarówno ich sposobu funkcjonowania jak i wyposażenia, a w konsekwencji dostosowania do konkurencji na jednolitym rynku europejskim. Czas realizacji: lata 2005-2006. Beneficjenci: Mikroprzedsiębiorcy, którzy rozpoczęli działalność gospodarczą (dzień uzyskania wpisu do ewidencji działalności gospodarczej lub wpisu do rejestru przedsiębiorców) nie wcześniej niż 36 miesięcy przed dniem złożenia wniosku, wykluczając mikroprzedsiębiorstwa oparte na wykorzystaniu zaawansowanych technologii o znaczącym potencjale rynkowym, a ponadto, w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych: (1) zatrudniały średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz (2) osiągnęły roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nie przekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów ich bilansu sporządzonego na koniec jednego z dwóch wymienionych lat obrotowych nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro. Uzasadnienie podjęcia działania: Realizacja działania jest zgodna ze Strategią Rozwoju Województwa Pomorskiego przyjętą przez Sejmik Województwa Pomorskiego dnia 3 lipca 2000r. Priorytet 2. Strategii Restrukturyzacja i unowocześnienie gospodarki Cel 2.2. Rozwój sektora małych i średnich przedsiębiorstw mówi o konieczności wspierania rozwoju sektora małych i średnich przedsiębiorstw, polepszenia dostępu MŚP do kapitału oraz informacji gospodarczej i technicznej oraz wspierania działań dostosowawczych MŚP do norm, standardów i warunków konkurencji w Unii Europejskiej. Przewidywane efekty (produkty i rezultaty): W roku 2005 cztery konkursy dla projektów składanych u Instytucji Wdrażającej w terminach określonych w Ramowym Planie Realizacji Działania 3.4 na rok 2005. Partnerzy wnoszący udział finansowy: beneficjenci działania wkład prywatny zgodnie z zapisami Działania 3.4 Uzupełnienia ZPORR 2004-2006 Partnerzy nie wnoszący udziału finansowego: - Koszt realizacji działania: w roku 2005 całkowity koszt realizacji działania: 14 915,39 tys. zł (5 220,39 tys. zł Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, 3 713,93 tys. zł budżet państwa, 5 981,071 tys. zł środki prywatne) na podstawie Ramowego Planu Realizacji Działania 3.4 na rok 2005 (kwoty przeliczono z Euro na PLN wg tabeli kursów średnich walut obcych NBP nr 75/A/NBP/2004 z dn. 16.04.2004r. Kurs wynosi 1 EUR = 4,7894 PLN). R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 5-18 -

Alokacja finansowa Działania 3.4 w latach 2004-2006 ogółem wynosi 32 121,93 tys. zł (prefinansowanie w wysokości 15 639,27 tys. zł Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego oraz 6 220,14 tys. zł z budżetu państwa i 10 262,52 tys. zł wkład prywatny). W roku 2006 dofinansowanie realizacji działania z Europejskiego Fund. Rozwoju Regionalnego: 6 763,98 tys. zł Działanie 1.4. Promowanie elastycznych form zatrudnienia 1.4.1. Nazwa instytucji realizującej działanie: Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Gdańsku i Słupsku. Opis działania: Działanie realizowane poprzez świadczenie usług informacyjnych w zakresie promowania elastycznych form zatrudnienia. Usługi informacyjne dotyczą takich elastycznych form zatrudnienia jak: kontraktowanie pracy, zatrudnienie w częściowym wymiarze czasu pracy, praca dorywcza (tymczasowa), samozatrudnienie, wypożyczanie pracowników, dzielenie pracy, zmienny czas pracy pracowników zatrudnionych na stałe, praca na wezwanie oraz praca na telefon, praca w domu telepraca. Usługi informacyjne w tym zakresie dotyczą ukazania elastycznych form zatrudnienia jako atrakcyjnej alternatywy do standardowych form zatrudnienia, umożliwiającej wejście bądź powrót na rynek pracy, a także rozwój zawodowy. Dla potrzeb tego działania centra aktualizują raz na kwartał dane teleadresowe agencji pracy tymczasowej działające na terenie województwa pomorskiego. Czas realizacji: działalność bieżąca Beneficjenci: osoby bezrobotne i poszukujące pracy. Uzasadnienie podjęcia działania: Działanie dotyczące promocji elastycznych form zatrudnienia wpisuje się w Strategię Rozwoju Województwa Pomorskiego w Cel: Zwiększenie mobilności zawodowej. W województwie pomorskim dominuje zatrudnienie w pełnym wymiarze czasu pracy. Pracujący w niepełnym wymiarze czasu pracy stanowili w 2003roku 9% ogółu pracujących w województwie pomorskim. Natomiast wg statusu zatrudnienia tylko 1% stanowiły osoby wykonujące pracę nakładczą, agenci, właściciele, współwłaściciele i bezpłatnie pomagający członkowie rodzin (Rocznik statystyczny województwa pomorskiego 2004). Procesy zachodzące w polskiej gospodarce i na polskim rynku pracy wymagają zwiększenia jego elastyczności, ze względu na wysoki poziom bezrobocia. Z przeprowadzonych badań wynika, iż elastyczność polskiego rynku pracy rozumiana jako elastyczność popytowa (oferowanie niestandardowych form zatrudnienia i organizacji pracy) i elastyczność podażowa (gotowość do ich podejmowania) jest niewielka. Tymczasem elastyczne formy zatrudnienia i organizacji pracy są sposobem aktywizacji zawodowej i w nich upatruje się jednego ze sposobów rozwiązywania problemu bezrobocia. (dr hab. Zbigniew Strzelecki Międzyresortowy Zespół do Prognozowania Popytu na Pracę). Przewidywane efekty (produkty i rezultaty): Przewiduje się, iż z informacji dotyczących promowania elastycznych form zatrudnienia skorzysta następująca liczba osób bezrobotnych poszukujących pracy: 30 z indywidualnego poradnictwa zawodowego100 z grupowego poradnictwa zawodowego; 100 z grupowej informacji zawodowej; 170 z indywidualnej informacji zawodowej (liczba szacunkowa niemożliwa do zweryfikowania). Rezultatem będzie wzrost wiedzy na temat możliwości i szans jakie dają elastyczne formy zatrudnienia, a w wyniku tego przewiduje się wzrost liczby osób korzystających z elastycznych form zatrudnienia. - 19 - R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 5

Partnerzy wnoszący udział finansowy: - Partnerzy nie wnoszący udziału finansowego: - Koszt realizacji działania: W roku 2005 działanie bezkosztowe. 1.4.2. Nazwa instytucji realizującej działanie: Lider projektu: Gdańska Akademia Bankowa/ Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Partner projektu: Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku. Opis działania: Działanie realizowane w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL poprzez projekt EUROSTER. Celem ogólnym tego projektu jest wypracowanie mechanizmów i metod, które pozwolą na wzrost mobilności na rynku pracy pracowników stoczni i firm MSP okołostoczniowych. W ramach projektu przewiduje się wypracowanie mechanizmów i metod podwyższania kwalifikacji, a zwłaszcza wdrożenie koncepcji kształcenia ustawicznego, w tym metody e-learningu jako narzędzia wykorzystującego zarządzanie wiedzą w nowoczesnej organizacji. Ponadto wspieranie rozwoju kapitału intelektualnego stoczni i firm okołostoczniowych opartego na doświadczeniach i szczególnych kwalifikacjach pracowników 50 +. Jednocześnie wdrożenie elastycznych form zatrudnienia, w szczególności leasingu pracowniczego, outsourcingu zadań oraz motywacyjnego wartościowania i wynagradzania pracy. Wdrożenie branżowego serwisu informacyjnego pozwalającego na sprawne podejmowanie decyzji o zapotrzebowaniu na konkretną pracę oraz możliwość rekrutacji i podjęcia pracy w wyniku rekrutacji on-line. Czas realizacji: Projekt w roku 2005 jest w pierwszym etapie realizacji. Planowana realizacja Projektu obejmuje lata 2005-2008. Beneficjenci: pracownicy przemysłu stoczniowego oraz firm z branży stoczniowej. Uzasadnienie podjęcia działania: Przemysł okrętowy w Polsce i Europie ma przed sobą trudne zadanie utrzymania swojego potencjału i sprostania silnej konkurencji krajów azjatyckich. Unia Europejska uznała ten sektor za strategiczny i wymagający podjęcia działań dla wzrostu jego konkurencyjności. Polski w tym pomorski przemysł okrętowy buduje statki o stosunkowo niskiej wartości jednostkowej i małej wartości dodanej. Sprawność produkcyjna polskich stoczni istotnie odbiega od wielkości osiąganych w krajach europejskich. Wstępna diagnoza funkcjonowania sektora przedsiębiorstw przemysłu stoczniowego wskazuje na występowanie wielu problemów w sferze wykorzystania zasobów pracy. Problemy te mają swoje uwarunkowania, wśród których można wymienić: specyfika procesu produkcyjnego w przemyśle stoczniowym (okresowy popyt na dane zadania i prace), zbyt duże uzależnienie małych firm (powstałe w wyniku outsourcingu), zapotrzebowanie na pracowników posiadających więcej niż jeden zawód (wsparcie), niski poziom umiejętności pracowników zatrudnionych w stoczniach jak i firmach satelitarnych. Przewidywane efekty (produkty i rezultaty): W ramach pierwszego etapu projektu (2005 rok) zostaną powołane cztery zespoły robocze inicjujące pierwsze grupy zadaniowe (podprojekty) z 14 zaplanowanych w całym projekcie. W wyniku ich pracy powstaną kluczowe zadania do drugiego etapu projektu: określenie szczegółowych założeń do badań i analiz oraz badania pilotażowe, określenie rzeczywistych warunków testowania, opracowanie założeń strategii promocyjnej i mainstreamingu, instalacja teleinformatycznego środowiska współpracy partnerstwa. Dalsze efekty będą ustalane w trakcie przygotowań do 2 i 3 etapu projektu. Partnerzy wnoszący udział finansowy: - R E G I O N A L N Y P L A N D Z I A Ł A Ń N A R Z E C Z Z A T R U D N I E N I A N A R O K 2 0 0 5-20 -