Bogdan Wankiewicz - Wicestarosta Wałecki Wanda Grochowska-Skonieczna - Kierownik PUP Marek Pawłowski - Radny Rady Powiatu Bogdan Białas - Przedsi biorca Jan Krzyszto - Radny Rady Powiatu Maciej Zar ba - Z-ca Burmistrza Miasta Wałcza Józef Kropielnicki - Naczelnik Wydziału O wiaty, Kultury, Turystyki i Sportu Marian Rekowski - Pełnomocnik ds. Rozwoju Gospodarczego i Promocji przy współudziale samorz dów gmin powiatu wałeckiego i komisji Rady Powiatu w Wałczu 1
SPIS TRE CI: Wprowadzenie. Podstawa prawna. Wst p. Cele i działania programu I. Podejmowanie działa na rzecz rozwoju gospodarczego. II. Aktywizacja rynku pracy. Działania na rzecz zwi kszenia zatrudnienia i zmniejszenia stanu bezrobocia, Przedsi wzi cia na rzecz poprawy mobilno ci zatrudnieniowej i zatrudnialno ci bezrobotnych i innych osób poszukuj cych pracy. III. Podejmowanie działa lokalnych na rzecz rozwoju przedsi biorczo ci i wzrostu zatrudnienia. Powiatowe Centrum Wspierania Przedsi biorczo ci oraz Gminne Stanowiska Wspierania Przedsi biorczo ci, Powiatowy Fundusz Por cze Kredytowych, Opracowanie studium lokalnego potencjału gospodarczego jego bie ca aktualizacja, utworzenie banku informacji gospodarczej, Wspieranie rozwoju zainteresowa i wiedzy w zakresie przedsi biorczo ci i innowacyjno ci, Wprowadzenie ulg i preferencji dla podmiotów tworz cych miejsca pracy dla bezrobotnych. Zarz dzanie i monitorowanie programu. Zał czniki. Stan bezrobocia w gminach Powiatu Wałeckiego na dzie 31.12.2001 r. Podmioty gospodarki narodowej wg sekcji-tabela nr 1. Zestawienie ilo ci osób obj tych aktywizacj w ramach programów finansowanych przy udziale rodków Funduszu Pracywykres nr 1. Zestawienie ilo ci osób podejmuj cych prac i ofert pracy pozostaj cych w dyspozycji Powiatowego Urz du Pracy-wykres nr 2. 2
WPROWADZENIE Powiatowy Program Przeciwdziałania Bezrobociu oraz Aktywizacji Lokalnego Rynku Pracy jest programem bran owym, którego opracowanie i realizacj zakłada uchwalona w czerwcu 2001 r. Strategia Rozwoju Społeczno- Gospodarczego Powiatu Wałeckiego do 2010 roku. Potrzeb uchwalenia takiego programu przewiduje równie znowelizowana ustawa z dnia 05.06.1998 r. o samorz dzie powiatowym. Dokument uwzgl dnia priorytety i cele wynikaj ce z takich dokumentów jak: - program Europejskiego Funduszu Socjalnego, - Narodowa Strategia Wzrostu Zatrudnienia i Rozwoju Zasobów Ludzkich w latach 2000-2006, - Program Wspierania Przedsi biorczo ci, Wzrostu Innowacyjno ci Gospodarki i Kierunki Przeciwdziałania Bezrobociu w Województwie Zachodniopomorskim. Potrzeba opracowania programu wynika z konieczno ci podj cia działa maj cych na celu stworzenie wi kszej ilo ci nowych miejsc pracy i w konsekwencji ograniczenia skali bezrobocia w powiecie. Program zakłada realizacj przedsi wzi w zakresie łagodzenia skutków bezrobocia, działa na rzecz poprawy jako ci zasobów ludzkich znajduj cych si na rynku pracy oraz dostosowania kierunków kształcenia do potrzeb rynku pracy. Przewidziane do realizacji przedsi wzi cia zostały uj te w trzech grupach: - zadania wynikaj ce ze Strategii Powiatu, - zadania własne Powiatu wynikaj ce z obowi zuj cych przepisów prawa oraz - system działa lokalnych na rzecz rozwoju przedsi biorczo ci i wzrostu zatrudnienia. Forma programu oraz zakres uj tych w nim zada jest wynikiem pracy powołanego przez Zarz d Powiatu w Wałczu Zespołu, który po konsultacji opracowanych na pocz tku zało e do programu z wszystkimi samorz dami gminnymi, zarz dami gmin, Zarz dem Powiatu, bran owymi komisjami rad gmin i Rady Powiatu oraz Powiatow Rada Zatrudnienia, po uzyskaniu od wszystkich pozytywnych opinii, uwzgl dniaj c zgłoszone wnioski, wypracował zadania mo liwe do realizacji w planowanym zakresie. Uj cie w programie przedsi wzi zgodnych z priorytetami polityki Rz du oraz obowi zuj cym programem województwa daje wi ksze szanse na pozyskanie niezb dnych do ich realizacji rodków finansowych. Starosta Wałecki Janusz Ró a ski 3
WST P Najwa niejszym do rozwi zania przez Powiat problemem społecznym jest problem zwi kszaj cego si popytu na miejsca pracy spowodowany rosn cym od kilku lat bezrobociem. Głównymi przyczynami tego niekorzystnego zjawiska jest przede wszystkim zmniejszaj ce si tempo wzrostu gospodarczego, wysokie koszy zatrudnienia, cz sto zmieniaj ce si przepisy prawa utrudniaj ce prowadzenie działalno ci gospodarczej, drogie kredyty b d ce przyczyn obni enia impulsów rozwojowych w małych i rednich przedsi biorstwach potrzebuj cych zarówno ta szych kredytów jak i wi kszej elastyczno ci na rynku pracy. Na wzrost bezrobocia w powiecie ma równie wpływ zwi kszona ilo dokonanych szczególnie w 2001 r. zwolnie z przyczyn dotycz cych zakładu pracy oraz wkraczanie na rynek pracy młodzie y z tzw. wy u demograficznego. Zatrudnienie w najbli szych latach grupy około 7000 osób jest dla Powiatu bardzo powa nym problemem. W powiecie wałeckim na koniec roku 2001 było zarejestrowanych 4959 podmiotów gospodarczych z tego zaliczonych do sektora prywatnego około 4760 tj. 96 %. W porównaniu do ko ca roku 2000 ilo zarejestrowanych podmiotów gospodarczych wzrosła o 4,3 %. Najwi ksza ich ilo koncentruje si w mie cie Wałczu 3262 (65,8 %), najmniejsza za w mie cie i gminie Tuczno 263 5,3 %. Powy sze dane przedstawia Tabela nr 1. Wzrost ilo ci podmiotów nie ma wpływu na wzrost ilo ci osób podejmuj cych zatrudnienie i na spadek wielko ci bezrobocia. Poczynaj c od roku 1997 systematycznie spada ilo osób podejmuj cych zatrudnienie oraz ilo ofert pracy pozostaj cych w dyspozycji Powiatowego Urz du Pracy (zło onych przez pracodawców, pozyskanych przez po redników i utworzonych przy udziale rodków Funduszu Pracy). Ilo osób podejmuj cych prac, zło onych ofert oraz ilo osób obj tych aktywizacj w ramach programów finansowanych z FP przedstawia wykres nr 1 i 2. Powiatowy rynek pracy charakteryzuje si sezonowo ci zatrudnienia. Ponad 95 % ofert pracy pochodzi od podmiotów sektora prywatnego, które przy zatrudnieniu w pełni kieruj si zasadami gospodarki wolnorynkowej. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w powiecie na koniec roku 2001 wyniosła 6546 a stopa bezrobocia 29,2 % plasuje powiat na 10 miejscu w województwie zachodniopomorskim. Najpowa niejszymi problemami zwi zanymi z zasobami ludzkimi w powiecie s problemy zwi zane z wej ciem na rynek pracy osób z wy u demograficznego, w tym absolwentów ró norakich szkół ponadgimnazjalnych, wysokie bezrobocie na obszarach małych miast i wsi, wysokie bezrobocie i brak ofert pracy dla kobiet, wysoki odsetek osób długotrwale bezrobotnych, niski poziom kwalifikacji bezrobotnych i zmniejszaj ce si zatrudnienie 4
w restrukturyzowanych placówkach słu by zdrowia i innych jednostkach sektora publicznego a tak e mo liwe zagro enie redukcj zatrudnienia w placówkach o wiatowych w zwi zku z ni em demograficznym. Opracowany Powiatowy program przeciwdziałania bezrobociu i aktywizacji lokalnego rynku pracy zakłada realizacj misji, której celem jest osi gni cie wy szego zaanga owania ludno ci w procesie pracy. Misja ta zdaniem Zespołu ds. Opracowania Powiatowego Programu mo e by spełniona poprzez takie cele po rednie jak: I. Podejmowanie działa na rzecz rozwoju gospodarczego. II. Aktywizacj rynku pracy, w tym przez system działa na rzecz zwi kszenia zatrudnienia oraz na rzecz poprawy mobilno ci zatrudnieniowej i zatrudnialno ci bezrobotnych i rozwój jako ci zasobów ludzkich. III. System działa lokalnych na rzecz rozwoju przedsi biorczo ci i wzrostu zatrudnienia. Nale y nadmieni, i cele opisane w punktach I i II programu wynikaj w du ej cz ci ze strategii Powiatu. Były ju wcze niej przedmiotem analiz i dyskusji. Jako całkowicie nowe i w pełni mo liwe do realizacji s zadania okre lone w punkcie III. Zało enia do programu zyskały pozytywn opini partnerów rynku pracy. Katalog planowanych przedsi wzi nie jest ograniczony. Program w zale no ci od mo liwo ci finansowych i organizacyjnych powiatu i jednostek współrealizuj cych zadania mo e by modyfikowany i wzbogacany w nowe instrumenty szczególnie wówczas gdy pojawi si nowe perspektywy finansowe wynikaj ce z udziału w programach finansowanych ze rodków pochodz cych z zewn trz. W czasie dyskusji nad programem zgłaszane były opinie i wnioski, z których wi kszo została uwzgl dniona przy opracowaniu ostatecznej wersji programu. Były tak e głosy aby np. ograniczy działalno i mo liwo inwestowania przez firmy zewn trzne, szczególnie handlowe a preferowa firmy miejscowe. Zdaniem zespołu nie jest mo liwe zamkni cie rynku powiatowego w taki sposób nawet je eli dotyczyłoby to tylko firm handlowych gdy negatywnie odbiłoby si to na sytuacji społeczno-ekonomicznej powiatu. Ten wniosek został cz ciowo uwzgl dniony poprzez zamieszczenie zapisu dotycz cego stworzenia preferencji przy tworzeniu firm rodzinnych. Zdaniem zespołu program jest realny, a jego konsekwentna realizacja oraz monitoring wpłynie pozytywnie na popraw sytuacji na powiatowym rynku pracy oraz na popraw sytuacji gospodarczej powiatu. 5
CELE I DZIAŁANIA PROGRAMU I. Podejmowanie działa na rzecz rozwoju gospodarczego. Realizacja komunalnych zada inwestycyjnych gmin jest stymulatorem rozwoju przez inwestycje. Cele: promocja terenów gminnych przez ich wyposa enie w komunalne urz dzenia sieciowe przed sprzeda, sprzeda gminnych gruntów na rzecz nowych inwestorów i przedsi biorców zgodnie z planami zagospodarowania przestrzennego - pod osiedla mieszkaniowe (rozwój rzemiosła, chałupnictwa drobnego przemysłu, handlu i usług), - na cele rekreacyjne i turystyczne, - na cele przemysłowo-usługowe. Planowane efekty: rozszerzenie oferty gmin dotycz cej uzbrojonych terenów przeznaczonych do sprzeda y, pozyskanie nowych inwestorów, powstanie nowych miejsc pracy w budownictwie oraz nowo uruchomionych zakładach przemysłowych, usługowych i handlowych. Beneficjenci i realizatorzy programu: samorz dy lokalne, przedsi biorcy, bezrobotni. ródła finansowania: bud ety gminne, fundusze pomocowe, rodki AWRSP, rodki po yczki B przeznaczone na realizacj PAOW. Harmonogram realizacji: systematycznie przez okres obowi zywania programu 6
II. Aktywizacja rynku pracy Realizacja zadania ma na wzgl dzie ograniczenie skali bezrobocia w powiecie i złagodzenie jego skutków m.in. poprzez opracowywanie i wdra anie programów rynku pracy sprzyjaj cych podejmowaniu przez bezrobotnych pracy lub działalno ci, podejmowanie przez nich swoich kwalifikacji a tak e inne działania wpływaj ce na popraw mobilno ci zatrudnieniowej i przestrzennej klientów Urz du Pracy. II a. Działania na rzecz zwi kszenia zatrudnienia i zmniejszenie stanu bezrobocia. Cele: wiadczenie i stałe doskonalenie usług po rednictwa pracy, realizacja usług na rzecz łagodzenia skutków zwolnie grupowych, tworzenie dodatkowych miejsc pracy w ramach programów prac interwencyjnych i robót publicznych, udzielanie po yczek na podejmowanie działalno ci gospodarczej oraz na utworzenie dodatkowych stanowisk pracy, realizacja programów rynku pracy skierowanych do bezrobotnych absolwentów, w tym programu Absolwent i Pierwsza praca Planowane efekty: zmniejszenie ilo ci osób bezrobotnych i wzrost zatrudnienia, pozyskanie do współpracy nowych pracodawców, przygotowanie osób obj tych zwolnieniami grupowymi do ponownego wej cia na rynek pracy i aktywnego poszukiwania pracy, pomoc bezrobotnym w podejmowaniu działalno ci gospodarczej, zwi kszenie poziomu zatrudnienia i szkolenia bezrobotnych absolwentów, kształtowanie umiej tno ci zawodowych i zdobywania przez nich do wiadczenia zawodowego, 7
II b. Przedsi wzi cia na rzecz poprawy mobilno ci zatrudnieniowej i zatrudnialno ci bezrobotnych i innych osób poszukuj cych pracy. Cele: systematyczne organizowanie szkole i przekwalifikowa bezrobotnych, udzielanie pomocy młodzie y szkolnej w nauce zawodu oraz bezrobotnym absolwentom w zdobywaniu do wiadczenia praktycznego, wzbogacanie oferty edukacyjnej szkół oraz dostosowanie kierunków kształcenia do potrzeb rynku pracy oraz dostosowanie kierunków kształcenia do potrzeb rynku pracy, wiadczenie usług z zakresu poradnictwa zawodowego. Planowane efekty: kształtowanie aktywnej postawy osób bezrobotnych i poszukuj cych pracy, zwi kszenie ich mobilno ci zawodowej i przestrzennej, lepsze dostosowanie absolwentów szkół do potrzeb rynku pracy oraz zdobycie przez absolwentów i młodzie umiej tno ci praktycznych w czasie odbywanych praktyk i sta y, dostosowanie kwalifikacji bezrobotnych i poszukuj cych pracy do oczekiwa pracodawców, zwi kszenie ilo ci osób podejmuj cych prac. Beneficjenci i realizatorzy usług: Urz d Pracy, jednostki szkoleniowe i szkoły, samorz dy lokalne, bezrobotni i poszukuj cy pracy, młodzie szkolna. Finansowanie programu: Fundusz Pracy, bud et, 8
rodki po yczki B na realizacj PAOW, rodki AWRSP, rodki PFRON. Harmonogram realizacji: PAOW 2002-2003 pozostałe zadania sukcesywnie w czasie realizacji programu Beneficjenci i realizatorzy programu: bezrobotni, w tym absolwenci, przedsi biorcy, samorz dy, Urz d Pracy, społeczni partnerzy rynku pracy. ródła finansowania: Fundusz Pracy, rodki po yczki B przeznaczone na realizacj PAOW, bud ety samorz dów, rodki PFRON, Powiatowy Fundusz Por cze Kredytowych Harmonogram realizacji programu: PAOW 2002-2003 pozostałe zadania sukcesywnie przez cały okres realizacji programu 9
III. Podejmowanie działa lokalnych na rzecz rozwoju przedsi biorczo ci i wzrostu zatrudnienia: utworzenie Powiatowego Centrum Wspierania Przedsi biorczo ci oraz Gminnych O rodków Wspierania Przedsi biorczo ci, utworzenie Powiatowego Funduszu Por cze Kredytowych, sporz dzenie studium lokalnego potencjału gospodarczego jego bie ca aktualizacja i promocja, wspieranie rozwoju zainteresowa i wiedzy w zakresie przedsi biorczo ci i innowacyjno ci, wprowadzenie ulg i preferencji dla podmiotów tworz cych miejsca pracy dla bezrobotnych. III a. Powiatowe Centrum Wspierania Przedsi biorczo ci oraz Gminne Stanowiska Wspierania Przedsi biorczo ci. Maj one na celu wiadczy usługi na rzecz pomocy ch tnym do rozpocz cia działalno ci gospodarczej oraz na rzecz rozwoju sektora małych i rednich przedsi biorstw. Preferowane b d przedsi biorstwa rodzinne wspomagane przez O rodki Wspierania Przedsi - biorczo ci, zlokalizowane w poszczególnych gminach powiatu wałeckiego. Wdra ane b d instrumenty wspomagaj ce działania takie jak: - informacyjno-konsultacyjne dotycz ce wszystkich aspektów działalno ci gospodarczej ministerstwa finansów, podatków i rachunkowo ci, obsługi prawnej, marketingu i planowania gospodarczego, bada rynkowych oraz fachowej analizy szans i zagro e planowanego przedsi wzi cia, - szkoleniowe maj ce na celu podnoszenie kwalifikacji zawodowych, ogólnej wiedzy ekonomicznej i zawodowej osób odpowiedzialnych w poszczególnych gminach i powiecie za działalno gospodarcz (harmonogram szkole w zał czeniu), - informacyjne dostarczaj ce przedsi biorcom informacji o warunkach prowadzenia działalno ci gospodarczej, mo liwo ci korzystania z ró nych linii kredytowych, leasingu, mo liwo ci korzystania z por czenia kredytowego oraz dotycz ce pomocy w poszukiwaniu i kojarzeniu partnerów gospodarczych lub potencjalnych inwestorów, 10
Oczekiwane rezultaty: powstawanie nowych, trwałych miejsc pracy, pomoc małym firmom w sytuacjach kryzysowych. Beneficjenci i realizatorzy programu: osoby rozpoczynaj ce działalno gospodarcz, małe i rednie podmioty gospodarcze, samorz dy, bezrobotni. Efekty programu: utworzenie sieci o rodków wspierania przedsi biorczo ci, stworzenie preferencji dla rozwoju przedsi biorczo ci, - zaoferowanie osobom rozpoczynaj cym działalno gospodarcz pomocy w postaci np. zwolnie i ulg w podatkach i opłatach, - organizacja szkole z zakresu małego biznesu i doradztwa prawno-ekonomicznego. Harmonogram w latach 2002 2006 2002 rok - szkolenia dla pracowników samorz dowych - szkolenia dla osób bezrobotnych zamierzaj cych podj działalno gospodarcz, - szkolenia dla samorz dowców, stowarzysze gospodarczych w sprawie wypełniania wniosków do programów pomocowych z UE - uruchomienie OWP, wyposa enie w narz dzia niezb dne do prawidłowego wykorzystania zada 2003 2006 - realizacja zada z zakresu wspierania przedsi biorczo ci, - stałe szkolenie zatrudnionych osób, - rozwijanie działalno ci. 11
III b. Powiatowy Fundusz Por cze Kredytowych. W ramach programu powstanie Powiatowy Fundusz Por cze Kredytowych obejmuj cy swoim działaniem Powiat Wałecki, który b dzie udzielał por cze kredytów przeznaczonych na: podejmowanie przez bezrobotnych działalno ci gospodarczej, tworzenie miejsc pracy dla osób bezrobotnych przy uwzgl dnieniu preferencji dla podmiotów z obszarów wymagaj cych wsparcia a w szczególno ci na rozwój przedsi biorczo ci na obszarach wiejskich i małych miast. Benefecjenci i realizatorzy programu: bezrobotni, poszukuj cy pracy, małe i rednie firmy tworz ce nowe miejsca pracy. Planowane efekty: powstanie nowych, trwałych miejsc pracy, wzrost nakładów na inwestycje, powstanie małych firm rodzinnych. Finansowanie programu: bud et samorz dów gmin i powiatu, rodki AWRSP, wpływy z tytułu członkostwa wspieraj cego. Harmonogram: przygotowanie procedur i wyłonienie zarz dzaj cego funduszem II - III kwartał 2002 r., rejestracja stowarzyszenia III kwartał 2002 r., ustalenie przez władze stowarzyszenia zasad finansowania funduszu i udzielania por cze III IV kwartał 2002 r., realizacja działa zgodnie ze statutem Funduszu Por cze Kredytowych udzielanie por cze. 12
III c. Opracowanie studium lokalnego potencjału gospodarczego jego bie ca aktualizacja, utworzenie banku informacji gospodarczej. Cele: Poziom inwestycji bezpo rednich, szczególnie tworz cych nowe miejsca pracy w powiecie jest nie wystarczaj cy w stosunku do potrzeb. W celu poprawy sytuacji w tym zakresie winny by podj te działania koordynuj ce wysiłki wszystkich instytucji i organizacji w tworzeniu systemu wspierania i wspomagania decyzji lokalizacyjnych. Powiat nie posiada zinwentaryzowanego potencjału gospodarczego. Niezb dne jest opracowanie studium lokalnego potencjału gospodarczego oraz wypracowanie zasad jego bie cej aktualizacji i promocji. opracowanie studium potencjału gospodarczego powiatu, utworzenie banku informacji gospodarczej, bie ca aktualizacja danych, promocja lokalnego potencjału gospodarczego. Oczekiwane efekty: przyspieszenie procesu lokalizacji inwestycji, stworzenie instrumentu dla Powiatowego Centrum Wspierania Przedsi biorczo ci, wzrost dynamiki inwestowania w powiecie, pozyskanie wiedzy na temat faktycznych zasobów maj tku w powiecie, okre lenie na terenie poszczególnych gmin w powiecie bran owych preferencji gospodarczych, lokalizacja wydzielonych obszarów produkcyjnych, zindenyfikowanie narz dzi i zach t dla inwestorów tworz cych nowe i dodatkowe miejsca pracy. Beneficjenci i realizatorzy usług: samorz d powiatowy, samorz dy gminne, przedsi biorcy, bezrobotni. ródła finansowania: rodki po yczki Banku wiatowego na realizacj PAOW, bud et samorz du województwa, bud ety samorz dów powiatu i gmin. 13
III d. Wspieranie rozwoju zainteresowa i wiedzy w zakresie przedsi biorczo ci i innowacyjno ci. Cele: Działania z tego zakresu skierowane b d do młodzie y szkół ponadgimnazjalnych. Ich celem jest przekazanie tej młodzie y wiedzy i poj dotycz cych gospodarki rynkowej i promocj postaw przedsi biorczych. kształcenie postaw przedsi biorczych i proinnowacyjnych w ród młodzie y, promocja systemu i przygotowanie kadr realizuj cych program na poziomie lokalnym. Planowane efekty: wykształcenie i upowszechnienie postaw przedsi biorczych w ród młodzie y, wykształcenie wzorców sprzyjaj cych przedsi biorczo ci, uwzgl dnienie w programach nauczania młodzie y szkół ponadgimnazjalnych wiedzy z zakresu gospodarki rynkowej i rozwoju przedsi biorczo ci, Beneficjenci i realizatorzy programu: samorz d powiatowy, samorz dy gmin, placówki o wiatowe, młodzie i absolwenci szkół ponadgimnazjalnych. ródła finansowania: bud et samorz du województwa, bud ety samorz du powiatu i samorz dów gmin, rodki subwencji o wiatowej. Harmonogram realizacji zada : opracowanie programów II kwartał 2002 r. i w ka dym roku szkolnym, realizacja programów systematycznie do 2006 r. 14
Harmonogram: 2002/2003 opracowanie studium lokalnego potencjału gospodarczego i materiałów promocyjnych, II kwartał 2002 r. seminarium mi dzynarodowe dla inwestorów, III kwartał 2002 r. na bazie wydziału promocji stworzenie stanowiska obsługi inwestorów, II kwartał 2003 r. organizacja imprez dla inwestorów (targi), III kwartał 2003 r. do IV kwartał 2004 r. projektowanie i realizacja działa zmierzaj cych do poszukiwania rynków zbytu dla towarów produkowanych w regionie, aktywne poszukiwanie inwestorów. 15
IIIe. Wprowadzenie ulg i preferencji dla podmiotów tworz cych miejsca pracy dla bezrobotnych. Realizacja zadania winna by zach t dla podmiotów do inwestowania w tworzenie stanowisk pracy dla bezrobotnych i zatrudnianie bezrobotnych. Cele: wprowadzenie przez rady gmin mo liwych w wietle prawa zwolnie i ulg dla podmiotów tworz cych nowe miejsca pracy, stosowanie ulg i konsekwentne badania efektów w postaci zatrudnienia, Planowane efekty: wzrost tempa rozwoju gospodarczego w powiecie, wzrost ilo ci miejsc pracy dla bezrobotnych, zmniejszenie ilo ci bezrobotnych. Beneficjenci i realizatorzy programu: przedsi biorcy, bezrobotni, samorz dy gminne. Harmonogram realizacji zada : okre lony przez samorz dy gmin w ramach ich mo liwo ci i kompetencji. ZARZ DZANIE I MONITOROWANIE PROGRAMU Za zarz dzanie i monitorowanie Programu odpowiedzialny jest Zarz d Powiatu Wałeckiego. Bezpo rednim koordynatorem podejmowanych działa b dzie Pełnomocnik ds. działalno ci gospodarczej i promocji Starostwa Powiatowego w Wałczu przy cisłej współpracy z Powiatowym Urz dem Pracy w Wałczu. Planuje si sporz dzanie informacji i analiz z zada obj tych Programem w okresach półrocznych. Zał. 4 16