Lipiec / Sierpień 2011 Nr 6-7/ 2011 Biuletyn Informacyjny Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Moskwie

Lipiec / Sierpień 2011 Nr 6-7/ 2011 Biuletyn Informacyjny Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Moskwie Źródła energii odnawialnej w Federacji Rosyjskiej 3 Obwód Swierdłowski 7 Specjalne Strefy Ekonomiczne w Rosji 12 Logistyka transportowa w Rosji 32 Obroty handlu zagranicznego Polski 42 Zmiany w taryfie celnej oraz zasadach eksportu do FR 45 Przedsięwzięcia targowo-wystawiennicze odbywające się w Moskwie w sierpniu i wrześniu 2011 r. 51 Ogłoszenia 54 Przetargi w Rosji 57

Szanowni Państwo! Polska gospodarka nie zna sezonowości, a promocja jest jej potrzebna przez okrągły rok. Dlatego, wbrew panującemu właśnie sezonowi ogórkowemu, w WPHI w Moskwie praca wre. W Wydziale trwają właśnie ostatnie przygotowania przed wyjazdem naszych przedstawicieli na Międzynarodową Wystawę INNOPROM do Jekaterynburga. Mając to na uwadze, w niniejszym Biuletynie przygotowaliśmy dla Państwa opracowania tematycznie odpowiadające wystawie. Na początek proponujemy zapoznać się ze źródłami energii odnawialnej w FR. Wielkość technicznie dostępnych źródeł tej energii w Rosji jest aktualnie szacowana na nie mniej niż 24 mld ton paliwa umownego. Kolejnym krokiem niech będzie krótka wycieczka po Obwodzie Swierdłowskim, na terenie którego leży Jekaterynburg. Obwód znajduje się 2000 km na wschód od Moskwy, na granicy Europy i Azji, na przecięciu transkontynentalnych korytarzy transportowych dla surowców, towarów i zasobów finansowych, kadrowych i informacyjnych. Jest to obszar bardzo rozwinięty pod względem gospodarczym, z dużą aktywnością biznesową, kulturalną i społeczną. Należy do najbardziej perspektywicznych podmiotów Federacji Rosyjskiej. Proponujemy również opracowanie systematyzujące Specjalne Strefy Ekonomiczne w Rosji. SSE jest to część terytorium Federacji Rosyjskiej, na której obowiązują szczególne zasady realizacji działalności gospodarczej korzystnej dla przedsiębiorcy po uzyskaniu statusu rezydenta. Warto dodać, że z przedsięwzięć wyjazdowych nasz Wydział przgotowuje się również do udziału w XIX Międzynarodowej Wystawie Specjalistycznej BUDOWNICTWO, która odbędzie się we Władywostoku oraz do XVIII Międzynarodowej Wystawy Rolniczej JUGAGRO w Krasnodarze. Z poważaniem, Radca-Minister Kierownik WPHI Marek Ociepka РОССИЯ, Twój Rynek, Nr 6-7/2011 2

opr. Andrzej Zygmunt WPHI Moskwa Źródła energii odnawialnej w Federacji Rosyjskiej Zasoby źródeł energii odnawialnej w FR Wielkość technicznie dostępnych źródeł energii odnawialnej w Federacji Rosyjskiej jest aktualnie szacowana na nie mniej niż 24 mld ton paliwa umownego. Wg ocen techniczne zasoby źródeł energii odnawialnej, przy czym największy udział posiada energia słoneczna i wiatrowa, wynoszą nie mniej niż 4,5 mld ton paliwa umownego rocznie. Łączne zasoby nowych źródeł energii i energii odnawialnej szacowane są zdecydowanie wyżej i wynoszą odpowiednio (w paliwie umownym): energia słońca 2300 mld ton, energia wiatrowa 26,7 mld, biomasa 10 mld ton, energia geotermalna 40 000 mld ton, małe rzeki 360 mld ton, energia mórz i oceanów 30 mld ton. Dla porównania rozpoznane zapasy węgla kamiennego, ropy i gazu wynoszą 8,7 mld ton, a torfu - 10 mld ton paliwa umownego. Udział energii elektrycznej wytwarzanej w Rosji z odnawialnych źródeł w 2008 r. wyniósł około 1% (bez elektrowni wodnych powyżej 25 MW), z uwzględnieniem wszystkich elektrowni wodnych - ponad 17%. W 2010 r. planowane jest osiągnięcie 1,5% udziału, do 2,5% - w 2015 r. i 4,5% do 2020 r., co odpowiada około 80 mld kwh energii elektrycznej wyprodukowanej przy wykorzystaniu energii odnawialnej w 2020 r. Z uwzględnieniem dużych elektrowni wodnych wskaźnik udziału energii z OZE szacowany jest w 2020 r. na 19-20%. Zgodnie z prognozowanymi wskaźnikami struktura zdolności wytwórczych do 2020 r. będzie zmieniała się w następujący sposób: РОССИЯ, Twój Rynek, Nr 6-7/2011 3

hydroelektrownie z 47 mln kw (20,6%) do 57-59 mln kw (18,3 19,7%), elektrownie atomowe z 24 mln kw (10,5%) do 35-41 mln kw (12,1 12,9%), elektrownie na bazie OZE (bez dużych hydroelektrowni) z 2,2 mln kw do 25,3 mln kw. Natomiast w 2030 r. produkcja energii na bazie OZE szacowana jest na 80 100 mld kwh rocznie. W strukturze zużycia paliwa przez elektrownie cieplne będzie zmniejszać się udział gazu z 69% w 2008 r. do 61-66% w 2020 r., przy intensywnym wzroście udziału węgla, odpowiednio z 26,2% do 30-35% w 2020 r. W tym przypadku bezwzględna wielkość zużycia gazu wzrośnie tylko o około 10%, natomiast węgla o 35 do 75%. Wzrost produkcji energii elektrycznej w elektrowniach wodnych powyżej 25 MW wyniesie od 168 mld kwh w 2010 r. do 284 mld kwh w 2020 r. Produkcja energii cieplnej na bazie energii odnawialnej zwiększy się z 63 mln Gcal w 2010 r. do 121 mln Gcal w 2020 r. Przepisy FR regulujące kwestie związane z odnawialnymi źródłami energii Aktualnie brak jest w Rosji jednolitej ustawy o odnawialnych źródłach energii. Przepisy regulujące kwestie prawne OZE znajdują się w wielu federalnych ustawach i rozporządzeniach rządu. Jednak w ostatnich latach podjęto w Rosji działania zmierzające do ustanowienia podstaw prawnych rozwoju energetyki odnawialnej. Przyjęcie pod koniec 2007 r. zmian do ustawy federalnej "O elektroenergetyce", ustanowiło ramy dla rozwoju energii odnawialnej oraz spowodowało w kolejnych dokumentach (na przykład rozporządzeniach Rządu FR) zatwierdzenie zasad kwalifikacji urządzenia wytwarzającego energię poprzez wykorzystanie energii odnawialnej. Dodatkowo został opracowany i przedstawiony Dumie projekt ustawy federalnej "O wykorzystaniu alternatywnych paliw silnikowych, przewidujący środki na wsparcie rozwoju produkcji tego typu paliw. Opracowywany projekt ustawy federalnej "O dostawach ciepła", przewiduje wsparcie rozwoju energii odnawialnej w ciepłownictwie. W celu poprawy podstaw prawnych dla wykorzystania odnawialnych źródeł energii przewiduje się: - opracowanie i wdrożenie działań w celu przyciągnięcia pozabudżetowych inwestycji w zakresie budowy nowych i przebudowy istniejących urządzeń generujących, które wykorzystują odnawialne źródła energii, w tym prawnych (ustawa federalna FZ-35); - dotacje na kompensatę kosztów technologicznych podłączenia do sieci elektrycznej jednostek wytwarzania, opartych na energii odnawialnej; - opracowanie kompleksowych zadań w celu wspierania rozwoju małych przedsiębiorstw działających na rynku usług energetycznych w sektorze energii elektrycznej z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii. РОССИЯ, Twój Rynek, Nr 6-7/2011 4

W celu wyrównania warunków konkurencji dla producentów energii elektrycznej przy wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii i organicznych paliw kopalnych przewidywane jest: - opracowanie systemu konkurencyjności energii wytwarzanej z OZE na hurtowym rynku energii elektrycznej; - ustanowienie obowiązku nabycia energii wytworzonej w odnawialnych źródłach energii; - podjęcie działań mających na celu poprawę systemu prawnego dotyczącego wykorzystania zasobów naturalnych w celu budowy i eksploatacji obiektów wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii; - korzystanie z dodatkowych mechanizmów wspierania odnawialnych źródeł energii; - opracowanie zestawu dokumentów prawnych w sprawie wspierania wdrażania odnawialnych źródeł energii, w pierwszej kolejności dodatku (premii), umożliwiającego funkcjonowanie na hurtowym i detalicznym rynku energii elektrycznej. W odniesieniu do poprawy infrastruktury zapewniającej efektywną produkcję energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, przewiduje się: - zwiększenie efektywności badań naukowych i technologicznych; - racjonalne wykorzystanie potencjału przemysłu krajowego; - tworzenie i rozwój ogólnodostępnego środowiska informacyjnego; - szkolenia specjalistów; - promowanie systemu zachęt dla odbiorców energii elektrycznej. W celu realizacji określonych działań przygotowane są na poziomie rządu Federacji Rosyjskiej liczne akty prawne. Zasadniczo ważnym dokumentem jest dekret prezydenta FR "O niektórych środkach w celu poprawy efektywności energetycznej i ekologicznej gospodarki rosyjskiej, który przewiduje wydzielenie środków budżetowych na realizację projektów pilotażowych w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii i czystych technologii. Rozporządzenie Rządu FR ze stycznia 2009 r. określiło główne kierunki polityki państwa w zakresie rozwoju energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii do 2020 r. oraz wyznaczyło wskaźniki do osiągnięcia przez OZE w sektorze energetycznym. Rządowe dokumenty strategiczne bądź planistyczne w zakresie OZE W 2009 r. zostały zatwierdzone Główne kierunki polityki państwowej w zakresie efektywności energetycznej energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w okresie do 2020 roku. Skuteczne wdrożenie planowanych środków powinno РОССИЯ, Twój Rynek, Nr 6-7/2011 5

zapewnić wzrost udziału energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych do 4,5% w 2020 r. (z wyłączeniem dużych elektrowni wodnych). Nowa strategia energetyczna Rosji do 2030 roku zawiera perspektywy racjonalnego wzrostu wykorzystania różnych form energii odnawialnej do produkcji energii elektrycznej i cieplnej, jak również zwiększenie wykorzystania paliw alternatywnych w sferze transportu i energetyki. Jednym z najważniejszych elementów polityki publicznej w dziedzinie odnawialnych źródeł energii do 2030 roku jest wg Ministerstwa Energetyki FR szerokie udostępnianie informacji na temat projektów i realizacji działań na rzecz energii odnawialnej. Dane o mechanizmach wsparcia dla budowy źródeł odnawialnych W ramach programów federalnych "Narodowa baza technologiczna na lata 2007-2011" oraz "Badania i rozwój w priorytetowych kierunkach naukowo-technologicznego kompleksu Rosji na lata 2007-2012" zaangażowano środowiska biznesowe we współfinansowanie działań mających na celu opracowanie i wdrożenie wysokoefektywnych, energooszczędnych technologii oraz nowych źródeł energii. Realizowanych jest 18 projektów wykorzystujących finansowanie z funduszy pozabudżetowych na łączną kwotę ponad 10 mld rubli. W 2009 r. po zatwierdzeniu Głównych kierunków polityki państwowej w zakresie efektywności energetycznej energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w okresie do 2020 roku premier Rosji obiecał firmom produkującym energię z takich źródeł rekompensatę w wysokości 2,5 kopiejki za 1 kwh. Dane o działających funduszach i grantach kierowanych do sektora OZE W latach 2010 2020 rząd rosyjski planował zainwestować w OZE 1749 mld rubli, z czego 333 mld do 2015 r. i 1416 mld od 2010 r. Już w styczniu 2010 r. rząd FR zmienił plany. Aktualnie na rozwój OZE zaplanowano tylko 692,88 mld rubli, z czego 134,9 mld ze środków budżetowych, 8,35 mld z budżetów podmiotów Federacji i 549,63 mld ze środków pozabudżetowych. Opracowano na podstawie prasy i danych ME FR *** РОССИЯ, Twój Rynek, Nr 6-7/2011 6

Obwód Swierdłowski opr. Anna Madej WPHI Moskwa Podstawowe dane o obwodzie: Stolica: Jekaterynburg Największe miasta: Niżnij Tagił, Kamiensk-Uralski, Pierwouralsk, Sierow, Azbest Powierzchnia: 194,3 km2 Ludność: 4 394 tys. (22,1 os/km2) Okręg federalny: Uralski Gubernator: Aleksander Miszarin Strefa czasowa: UTC+6 http://sverdl-invest.midural.ru/forinvestors/ GOSPODARKA Obwód Swierdłowski leży 2000 km na wschód od Moskwy, na granicy Europy i Azji, na przecięciu transkontynentalnych korytarzy transportowych dla surowców, towarów i zasobów finansowych, kadrowych i informacyjnych. Jest to obszar bardzo rozwinięty pod względem gospodarczym, z dużą aktywnością biznesową, kulturalną i społeczną. Należy do najbardziej perspektywicznych podmiotów Federacji Rosyjskiej. Wg większości wskaźników socjoekonomicznych, znajduje się w pierwszej dziesiątce regionów Federacji Rosyjskiej. Stolica obwodu Jekaterynburg to jedno z pięciu największych miast w Rosji, centrum Uralu. Jest to jeden z najbardziej uprzemysłowionych regionów Rosji (na piątym miejscu wśród 89 podmiotów Federacji). Produkuje 100% tytanu, 40% miedzi i 17% rur stalowych w Rosji. Do głównych węzłów przemysłowych należą: Jekaterynburgski, Pierwouralsko-Rewdinski, Kamiensk-Uralski i Gornozawodskij, skupione wokół Niżnego Tagiłu, a także węzeł Północy, rozciągnięty od Nowej Liapi do Iwdelu. Do głównych gałęzi przemysłu należy wydobycie i przetwórstwo metali kolorowych i żelaznych, budowa maszyn i urządzeń, energetyka i przemysł chemiczny. РОССИЯ, Twój Rynek, Nr 6-7/2011 7

Obwód Swierdłowski jest praktycznie samowystarczalny, ma dostęp do własnych surowców, co umożliwia niezbędną restrukturyzację gospodarki regionu. Również w okresie kryzysu światowego region ten zachował pewną dynamikę rozwoju. Swierdłowskie przedsiębiorstwa są jedynymi w Rosji producentami dla ponad 50 rodzajów produkcji przemysłowej. Rozwój sektora małych przedsiębiorstw to jeden z najważniejszych warunków budowy gospodarki regionu. W 2003 roku stolica Uralu była gospodarzem spotkania na szczycie z udziałem prezydentów Federacji Rosyjskiej i Niemiec, a w 2009 roku spotkania głów państw członkowskich SOW (Szanghajska Organizacja Współpracy) i BRIC. W Obwodzie działa wiele znanych firm o światowych markach, takich jak EURAZ- Grupp, grupa SUAŁ, Uralska Kompania Górniczo-Metalurgiczna (UGMK), Urałmaszzawod, Urałwagonzawod itd. РОССИЯ, Twój Rynek, Nr 6-7/2011 8

Istnieją tu 92 jednostki badawczo-rozwojowe i projektowe, a także 22 instytuty Rosyjskiej Akademii Nauk. Obwód posiada 32 szkoły wyższe oraz ponad 160 dużych i średnich przedsiębiorstw innowacyjnych. Badania naukowe i wdrożeniowe prowadzone są przez ponad 30 000 osób. Władze Obwodu pracują nad stworzeniem nowoczesnej infrastruktury rynkowej dla poprawy klimatu inwestycyjnego regionu. W efekcie swoje centra handlowe otworzyli tu tacy giganci jak: IKEA, Auchan, Metro, Obi, Ramstor, grupy Accor, Residor CAC zbudowały hotele. Na terenie Obwodu działają 73 banki, w tym: Raffreisenbank Austria, KMB-Bank, Home Credit and Finance Bank, Citibank. Obecne są firmy consultingowe, takie jak: KPMG i Ernst and Young, przedstawicielstwo EBRR. W Obwodzie działa ponad 20 przedstawicielstw dyplomatycznych i handlowych różnych państw Europy i Azji. DOLINA TYTANOWA Nowa Specjalna Strefa Ekonomiczna, prace legislacyjne nad którą zostały uruchomione w 2010 roku, leży pomiędzy miastami Niżnyj Tagił i Wierchniaja Sałda. Do głównych celów utworzenia SSE należy zachęcenie producentów międzynarodowych do inwestowania w Obwodzie, zbudowanie nowoczesnych zakładów produkcyjnych, stworzenie warunków dla integracji gospodarki rosyjskiej w proces globalizacji. Pierwsza grupa projektów strategicznych do zrealizowania zakłada rozwój bazy surowcowej produkcji tytanu, m.in. organizacja produkcji ligatur zawierających wanad. Druga grupa przewiduje rozwój produkcji półproduktów tytanowych dla lotnictwa i medycyny, a także produkcji drutu spawalniczego i cienkościennych rur spawanych ze stopów tytanowych. Trzecia grupa dotyczy produkcji komponentów do samolotów i innych statków powietrznych czy kosmicznych. Czwarta grupa projektów produkcja gotowych elementów zakłada wybudowanie zakładów maszynowych produkujących sprzęt tytanowy dla maszyn i urządzeń przemysłu chemicznego, energetyki atomowej, lotnictwa, kolejnictwa, odlewnictwa etc. Dla rezydentów przewidziane są ulgi podatkowe, planowane jest także przygotowanie nowoczesnej infrastruktury dla inwestorów. Więcej informacji na:http://sverdl-invest.midural.ru/news/predlojenyainvestoram/44/ РОССИЯ, Twój Rynek, Nr 6-7/2011 9

HANDEL ZAGRANICZNY Obroty handlowe Obwodu Swierdłowskiego za 2010 rok wyniosły ok. 11 mld USD. Eksport przekroczył 8 mld USD, import osiągnął 3 mld. Ogółem obroty wzrosły o 20% w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego, są jednak nadal niższe niż przed 2008 r. Podstawą eksportu były metale i wyroby metalowe, produkty przemysłu chemicznego, a także maszyny i urządzenia. O 42% wzrosła sprzedaż metali w wyrażeniu cenowym wiąże się to ze wzrostem cen na rynkach światowych, gdyż ilość eksportowanego metalu wzrosła zaledwie o 10%. Głównymi partnerami handlowymi obwodu są USA (1 mld USD), a także Turcja, Indie, Niemcy, Francja i Kazachstan. Z Obwodu Swierdłowskiego do Polski, wg danych rosyjskich, eksportowano towary na kwotę ok. 50 mln USD, nieco więcej towarów Polacy sprzedali na Ural na kwotę 51 mln USD. Kupujemy przede wszystkim aluminium i rury stalowe, sprzedajemy opakowania, urządzenia elektryczne, silniki, obrabiarki, profile stalowe i aluminiowe. РОССИЯ, Twój Rynek, Nr 6-7/2011 10

TURYSTYKA Mimo znacznego uprzemysłowienia, region ten ma duże walory turystyczne. Łagodne, ale wymagające zbocza Uralu (najwyższy szczyt na terenie Obwodu to Konżakowskij Kamień, 1569 m n.p.m.), liczne jaskinie i groty, romantyczne jeziora, rzeki obfitujące w ryby, kolej transsyberyjska i obeliski wyznaczające granicę między Europą i Azją wszystko to może zainteresować nie tylko wytrawnego globtrotera, ale i łaknącego odmiany mieszczucha Jekaterynburg ma jedno z najnowocześniejszych lotnisk w Rosji i bogatą, niespotykaną w warunkach rosyjskich, bazę hotelową o zachodnioeuropejskim standardzie. (obrazek z www.wikipedia.org) Na podstawie: materiałów przygotowanych przez władze obwodu Swierdłowskiego. *** РОССИЯ, Twój Rynek, Nr 6-7/2011 11

opr. Andrzej Zygmunt WPHI Moskwa SPECJALNE STREFY EKONOMICZNE W ROSJI Od 27 sierpnia 2005 r. obowiązuje w Rosji Ustawa Federalna z dnia 22 lipca 2005 r. Nr 116-Ф3 O specjalnych strefach ekonomicznych w Federacji Rosyjskiej (Федеральным закон "Об особых экономических зонах в Российской Федерации"). Należy podkreślić, że powyższa ustawa nie reguluje zasad funkcjonowania Specjalnych Stref Ekonomicznych w Obwodzie Kaliningradzkim i Magadanie. Według postanowień ustawy, Specjalna Strefa Ekonomiczna (SSE) jest to część terytorium Federacji Rosyjskiej, na której obowiązują szczególne zasady realizacji działalności gospodarczej. Strefy Ekonomiczne tworzone mają być na okres 20 lat i okres ten nie podlega przedłużeniu. Według pierwotnego tekstu ustawy, miały być tworzone dwa typy stref ekonomicznych: przemysłowo-produkcyjne, każda o powierzchni nie większej niż 20km 2, techniczno-wdrożeniowe, o łącznej powierzchni do 2 km². W zmianach do ustawy 116-FZ przyjętych w następnych latach, utworzono dwie kolejne typy stref: turystyczno rekreacyjne (ustawa 76-FZ z dnia 3 czerwca 2006 r.), portowe (ustawa 240-FZ z dnia 30 października 2007 r.). oraz zmieniono maksymalną powierzchnię stref techniczno wdrożeniowych do 4 km 2. Decyzję o powstaniu SSE podejmuje Rząd FR. W momencie powstania strefy na jej terytorium nie powinny znajdować się jakiekolwiek obiekty należące do osób fizycznych lub prawnych (z wyłączeniem obiektów państwowych lub władz miejskich). Specjalny status na terytorium stref będą miały wyłącznie osoby prawne (rosyjskie i zagraniczne), które w określonym trybie zostaną zarejestrowane w charakterze rezydentów SSE. Rezydentem SSE może być osoba prawna zarejestrowana na jej terytorium, po podpisaniu z Dyrekcją SSE Porozumienia Inwestycyjnego. W przypadku strefy przemysłowo-produkcyjnej kapitał przewidziany Porozumieniem Inwestycyjnym musi przekroczyć 3 mln Euro, przy czym w pierwszym roku funkcjonowania strefy rezydent musi zainwestować co najmniej 1 mln Euro. W przypadku stref techniczno-wdrożeniowych rezydent nie będzie miał prawa do dotacji, subsydiów i subwencji z budżetu federalnego. Dla stref portowych kapitał minimalny wynosi 10 mln Euro. Ustawa przewiduje także, że na czas podpisania Porozumienia Inwestycyjnego rezydent będzie miał zagwarantowaną stabilność prawną, tzn. podstawy prawne jego działalności nie mogą być gorsze niż w momencie rejestracji (z wyjątkiem regulacji dotyczących opodatkowania towarów akcyzowych). РОССИЯ, Twój Rynek, Nr 6-7/2011 12

Na terytorium stref mogą prowadzić działalność firmy i osoby nie będące rezydentami SSE. Nie będą posiadały jednak żadnych ulg i preferencji udzielanych rezydentom. Rezydenci SSE mogą być zwolnieni z tej części podatku z zysku, a także od majątku firmy i podatku ziemskiego, która pozostaje w budżecie regionalnym i lokalnym. W strefach będzie istniała możliwość przyspieszonej amortyzacji oraz obowiązywał będzie specjalny tryb regulowania opłat dzierżawy ziemi i obiektów. W strefach techniczno-wdrożeniowych zmniejszono poziom składek ubezpieczeniowych (zastąpiły od 2010 r. Jednolity Podatek Socjalny) z obecnie obowiązującej stawki podstawowej 34% do 14% (przy zachowaniu zasad progresywności), jak również zwolnienie z podatków od majątku i nieruchomości na okres 5 lat. Na terytorium SSE tworzy się specjalny reżim celny wolnego obszaru celnego. Rezydenci będą mogli wwozić (bez opłat celnych i podatkowych) do strefy urządzenia i materiały konieczne dla realizacji projektu inwestycyjnego. Możliwa będzie wyłącznie dzierżawa terenu pod inwestycje. Rezydent, który na podstawie projektu inwestycyjnego wybuduje nieruchomość, po rozwiązaniu strefy będzie miał prawo do pierwokupu działki według jej wartości rynkowej. Na terytorium SSE zabronione będzie budowanie obiektów o obronnym znaczeniu. Nie będzie także możliwa działalność firm z sektora wydobywczego, elektroenergetycznego, metalurgii metali czarnych i kolorowych, a także produkcja towarów, na które obowiązuje akcyza (z wyjątkiem samochodów osobowych i motocykli) oraz sprzętu i techniki wojskowej. Rezydent nie będzie miał prawa prowadzić innej działalności gospodarczej niż przewidzianej w Projekcie Inwestycyjnym. Zarządzanie SSE Ministerstwo Rozwoju Gospodarczego Federacji Rosyjskiej określa najważniejsze aspekty polityki rozwoju specjalnych stref ekonomicznych oraz odpowiada za tworzenie regulacji prawnych dotyczących SSE. Natomiast 24 istniejącymi, w tym i nowo powstałymi SSE w FR, kieruje spółka akcyjna OAO SSE. Została założona w 2006 roku. Jej jedynym udziałowcem jest skarb państwa. Od samego początku, do 2010 r. firma działała jako zamawiający budowę infrastruktury. Od 2010 roku firma rozpoczęła także wykonywać takie funkcje jak: przyciąganie rezydentów, zarządzanie gruntami w strefach, prowadzenie istniejących projektów i usługi wobec potencjalnych inwestorów. OAO SSE przyciąga inwestorów spośród największych firm rosyjskich i międzynarodowych oraz małych i średnich przedsiębiorstw, pracuje z nimi, gromadząc doświadczenie w dziedzinie rozwoju gospodarczego specjalnych stref i zarządzania nimi. Na stronie internetowej OAO SSE można uzyskać informacje o każdej z istniejących stref, przy czym szczegółowo zostały opisane strefy, które powstały kilka lat temu. Na temat nowopowstałych stref informacji jest niewiele. Więcej informacji można uzyskać w Departamencie Specjalnych Stref Ekonomicznych i Finansowania Projektów MRG FR. РОССИЯ, Twój Rynek, Nr 6-7/2011 13

Kontakt: Ministerstwo Rozwoju Gospodarczego Federacji Rosyjskiej Departament Specjalnych Stref Ekonomicznych i Finansowania Projektów 115324, Rosja, Moskwa, Owczinnikowskaja nab. 18/1 tel.: +7 (495) 651 79 25, 651 77 58 faks: +7 (499) 651 77 07 http://www.economy.gov.ru/minec/activity/sections/sez/ OAO Specjalne Strefy Ekonomiczne 125009, Rosja, Moskwa, Twierskoj Bulwar 6 tel.: +7 (495) 645 27 77 faks: +7 (495) 691 35 60 Informacje na temat procedury rejestracji praw do ziemi można uzyskać pod numerem: + 7 (495) 645-26-90 (wew. 2085) http://www.oao-oez.ru Status prawny inwestora w SSE Inwestor, który zamierza rozpocząć działalność w Specjalnej Strefie Ekonomicznej i korzystać z preferencyjnego traktowania przyznanego przez państwo, powinien uzyskać status rezydenta. Procedura uzyskiwania takiego statusu jest dość prosta, przejrzysta i szczegółowo ustalona przez ustawodawstwo Federacji Rosyjskiej (Federalna Ustawa z dnia 22 lipca 2005 116-FZ O specjalnych strefach ekonomicznych w Federacji Rosyjskiej ). Uzyskać status rezydenta może zarówno firma rosyjska jak i inwestor zagraniczny. W tym celu należy zarejestrować spółkę (rosyjską osobę prawną), która będzie prowadzić działalność w strefie. Udział kapitału zagranicznego w spółce nie jest ograniczony. Procedura uzyskania statusu rezydenta trwa około 30 dni. Osoba prawna ubiegające się o status rezydenta składa wniosek o zawarciu porozumienia na prowadzeniu typowej działalności oraz biznes plan wg zatwierdzonego wzoru do Ministerstwa Rozwoju Gospodarczego FR. Następnie wniosek jest rozpatrywany i wydawana decyzja. Cały proces kończy się podpisaniem porozumienia z rządem Federacji Rosyjskiej. Pomocy w przygotowaniu dokumentacji w celu złożenia wniosku o przyznanie statusu rezydenta udziela Departamentu Specjalnych Stref Ekonomicznych i Finansowania Projektów Ministerstwa Rozwoju Gospodarczego FR. Ulgi celne dla rezydentów Strefa wolnego obszaru celnego (WOC), która działa na terenie SSE, umożliwia korzystne umiejscowienie nowoczesnych przedsiębiorstw, dla utworzenia których konieczne jest wwiezienie z zagranicy na terytorium Rosji drogiego sprzętu i komponentów. Zagraniczne towary (sprzęt, surowce, komponenty, materiały budowlane), przywożone są do SSE bez uiszczania cła wwozowego, podatków, jak również nie podlegają pozataryfowym regulacjom. Towary Unii Celnej (Rosja, Kazachstan i Białoruś) przywożone są w ramach systemu wolnego obszaru celnego bez РОССИЯ, Twój Rynek, Nr 6-7/2011 14

uiszczania cła wwozowego i bez stosowania zakazów i innych ograniczeń. Przed 1 stycznia 2017 r. inwestor SSE (zarejestrowany w SSE przed 1 stycznia 2012 r.) może wprowadzać na rynek Unii Celnej produkty, które zostały wyprodukowane na terenie SSE z wykorzystaniem zagranicznych towarów, bez uiszczenia należności celnych i podatków, pod warunkiem że towary zostały dostatecznie przetworzone. Ponadto, w przypadku dostawy na terytorium Unii Celnej towarów wyprodukowanych w SSE z importowanych komponentów i surowców, inwestor ma prawo wyboru stawki celnej, która w tym przypadku zostanie zastosowana tzn. stawkę celną na surowiec lub gotowy wyrób. Zagranica Brak ceł i VAT na wwożone urządzenia, surowce i komponenty Specjalna Strefa Ekonomiczna Brak ceł i VAT na produkt końcowy Ponieważ status rezydenta strefy oznacza, że ma on prawo do wwożenia towarów bez cła, informacja i wykaz takich firm znajduje się także w Komisji Unii Celnej. Lista publikowana jest pod następującym adresem: http://www.tsouz.ru/db/dta/pages/sezrf.aspx. Ulgi podatkowe dla rezydentów Wszyscy inwestorzy SSE posiadający status rezydenta korzystają z ulg podatkowych gwarantowanych przez prawo. Przedsiębiorstwa zarejestrowane w SSE, otrzymują ulgę w podatku dochodowym w wysokości 4,5%. Zatem przy średniej stawce podatkowej w Rosji wynoszącej 20%, inwestorzy SSE płacą 15,5-16%. Wakacje podatkowe przyznawane przez władze publiczne na szczeblu regionalnym, wynoszą od 5 do 10 lat Federacja Rosyjska gwarantuje ochronę inwestorów SSE w przypadku niekorzystnych dla nich zmian w ustawach podatkowych. Inwestorzy mają prawo nie płacić podatku od majątku organizacji od czasu rejestracji własności (średnia stawka tego podatku w Rosji wynosi 2,2%). Inwestorzy SSE są zwolnieni z podatku od ziemi (około 1,5%) a także całkowicie zwolnieni z płacenia podatku od środków transportu od momentu ich rejestracji (w zależności od mocy w różnych regionach Rosji stawka tego podatku wynosi od 10 do 150 rubli za 1 KM). РОССИЯ, Twój Rynek, Nr 6-7/2011 15

Inwestorzy w strefach produkcyjno - przemysłowych oraz turystyczno rekreacyjnych mogą stosować przyspieszoną amortyzację. Dodatkowe ulgi podatkowe otrzymują inwestorzy - rezydenci w strefach techniczno wdrożeniowych. Firmy powyższe płacą składki ubezpieczeniowe, obliczone według stawki niższej niż na całym terytorium Rosji. Rodzaj podatku SSE Rosja Podatek dochodowy* 15,5-16% 20% Podatek od majątku 0% 2,2% Podatek od ziemi 0% 1,5% Podatek od środków transportu (rubli/1 KM) 0 10-150 Składki ubezpieczeniowe** 14% 34% * zależy od SSE (w SSE Togliatti i Tytanowa dolina 13,5%) ** stosowany w stosunku do inwestorów wyłącznie w strefach techniczno - wdrożeniowych Jednak zgodnie z Ustawą Federalną 272-FZ z dnia 16.10.2010 r. stawka 14% będzie obowiązywała do 2017 r. i w 2018 r. wzrośnie do 21%, a w 2010 r. do 28% zgodnie z poniższą tabelą. Nazwa funduszu 2011 2012-2017 2018 2019 Fundusz emerytalny FR 8,0 % 8,0 % 13,0 % 20,0 % Fundusz Ubezpieczenia Socjalnego 2,0 % 2,0 % 2,9 % 2,9 % Federalny Fundusz Obowiązkowego 2,0 % 4,0 % 5,1 % 5,1 % Ubezpieczenia Medycznego Regionalne Fundusze Obowiązkowego Ubezpieczenia Medycznego 2,0 % 0,0 % 0,0 % 0,0 % Ponieważ ulgi podatkowe w poszczególnych strefach mogą się różnić (w szczególności dotyczy to wakacji podatkowych) pełną informację o rodzaju ulg i okresie obowiązywania można uzyskać na stronie Ministerstwa Rozwoju Gospodarczego (bezpośredni link: http://www.economy.gov.ru/minec/activity/sections/sez/preferences/taxconcession) lub w spółce OAO Specjalne Strefy Ekonomiczne, a także w administracji każdej ze stref. Średnie zmniejszenie łącznych obciążeń podatkowych dla rezydenta strefy wynosi około 30%. TYPY SPECJALNYCH STREF EKONOMICZNYCH SSE PRZEMYSŁOWO - PRODUKCYJNE Dotychczas powstały cztery strefy tego typu, przy czym SSE Togliatti i SSE Tytanowa dolina dopiero niedawno. W związku z tym nie został zarejestrowany jeszcze żaden rezydent na ich terytorium. РОССИЯ, Twój Rynek, Nr 6-7/2011 16

Zasadą powstawania tego typu stref jest umiejscowienie ich w najważniejszych przemysłowych regionach kraju z dostępem do surowców materialnych (np. SSE Tytanowa dolina ), dostęp do istniejącej infrastruktury (np. SSE Togliatti ) i głównych arterii transportowych. W związku z tym lokalizacja produkcji w SSE może zwiększyć konkurencyjność produktów na rynku rosyjskim także poprzez redukcję kosztów. SSE typu przemysłowo-produkcyjnego powstały w czterech podmiotach FR: Obwodzie Lipieckim, Republice Tatarstan, Obwodzie Samarskim i Swierdłowskim. 1. Republika Tatarstan, SSE Ałabuga SSE Ałabuga została utworzona Uchwałą Rządu FR nr 784 z dnia 21 grudnia 2005 r. Położona jest w samym centrum priwołożskiego klastra samochodowego, w którym znajdują się m.in. takie firmy jak: Avtowaz, Gaz, Sollers, Kamaz oraz klastra petrochemicznego (OAO Niżękamsknietechim, OAO Kazanorgsintez, OAO Ufachimprom, OAO Salavatnefteorgsintez ). Priorytetowe kierunki działalności: produkcja samochodów i części samochodowych, petrochemia, РОССИЯ, Twój Rynek, Nr 6-7/2011 17

produkcja materiałów budowlanych, produkty konsumpcyjne. Powierzchnia strefy 1997,34 ha. Zaplanowane państwowe inwestycje w infrastrukturę strefy mają wynieść ponad 20 mld rubli, z czego zrealizowano już ponad połowę. Na terenie strefy status rezydenta uzyskało 15 firm. Dane teleadresowe SSE Ałabuga : Strefą zarządza spółka OAO SSE PPT Ałabuga, która jest spółką - córką OAO SSE. http://alabuga.oao-oez.ru 2. Obwód Lipiecki, SSE Lipieck РОССИЯ, Twój Rynek, Nr 6-7/2011 18 SSE Lipieck została utworzona Uchwałą Rządu FR nr 782 z dnia 21 grudnia 2005 r. Znajduje się w europejskiej części Rosji w centrum dużego klastra obróbki metali. W niewielkiej odległości od strefy znajduje się Nowolipiecki Kombinat Metalurgiczny jedna z największych na świecie firm z pełnym cyklem metalurgicznym. SSE "Lipieck", przylega do dróg federalnych Don, i Moskwa - Wołgograd. W regionie strefy są dwa węzły kolejowe - stacja Lipieck i Griazi Woroneżskije. Bezpośrednie połączenie z SSE poprzez stację kolejową Kazinka. W odległości 25 km od SSE w Lipiecku znajduje się lotnisko. Na terenie SSE "Lipieck" dostępna jest niezbędna infrastruktura linia kolejowe, drogi dojazdowe, stacja energetyczna, gaz, oczyszczalnia ścieków, zaopatrzenie w wodę, sieć kanalizacyjna. Budowane są nowe stacje transformatorowe. Priorytetowe kierunki działalności SSE: produkcja wyrobów gotowych z metalu, budowa maszyn, produkcja środków transportu, urządzeń i komponentów, produkcja materiałów budowlanych. Powierzchnia strefy 1024,34 ha. Zaplanowane państwowe inwestycje w infrastrukturę ponad 17 mld rubli (zrealizowano dotychczas ponad 5 mld rubli). Status rezydenta uzyskało 18 firm. Dane teleadresowe SSE Lipieck : Strefą zarządza spółka OAO SSE PPT Lipieck, która jest spółką - córką OAO SSE. http://lipetsk.oao-oez.ru

3. Obwód Samarski, SSE Togliatti Specjalna Strefa Ekonomiczna Togliatti została utworzona Uchwałą Rządu FR nr 621 z dnia 12 sierpnia 2010 r. Znajduje się bezpośrednio w sąsiedztwie takich firm jak: m.in. Avtowaz i Gaz. W Obwodzie Samarskim znajdują się także przedsiębiorstwa przemysłu chemicznego, np.: TogliattiAzot (produkcja amoniaku), Kujbyszewazot (produkcji nawozów mineralnych), Togliattikauchuk (produkcja syntetycznego kauczuku). Priorytetowe kierunki działalności w strefie: przemysł samochodowy i produkcja części zamiennych, produkcja materiałów budowlanych, produkcja dóbr konsumpcyjnych. Powierzchnia strefy 660 ha. Zaplanowane państwowe inwestycje w infrastrukturę ponad 7,9 mld rubli. Ponieważ strefa powstała stosunkowo niedawno na razie tylko 3 firmy zarejestrowały się na terenie strefy, co w dalszej kolejności może skutkować uzyskaniem statusu rezydenta. Na dzień dzisiejszy prowadzone są prace przygotowawcze. Dane teleadresowe SSE Togliatti : Filia OAO SSE w Obwodzie Samarskim Togliatti, ul. Frunze 8, biuro 508 tel.: +7 8482 555-179 faks: +7 8482 555-178 http://www.oao-oez.ru/ 4. Obwód Swierdłowski, SSE Tytanowa Dolina Specjalna Strefa Ekonomiczna Tytanowa Dolina została utworzona Uchwałą Rządu FR nr 1032 z dnia 16 grudnia 2010 r. w celu przyciągnięcia inwestycji, tworzenia nowych gałęzi przemysłu, poprawy rozwoju społecznogospodarczego miast Wierchnaja Sałda i Niżnij Tagił oraz regionu jako całości. Początkowo powierzchnia SSE miała wynosić 721 ha z możliwością zwiększenia w razie potrzeby. Aktualnie planowane jest powiększenie do 1800 ha. Do zalet powstania SSE w tym miejscu można zaliczyć: dostęp do surowców, wyspecjalizowanych zasobów ludzkich i wyspecjalizowanych instytucji naukowych i badawczych, dostępność dostawców części i usług pokrewnych, niezbędną infrastrukturę, rozwiniętą sieć logistyczną. РОССИЯ, Twój Rynek, Nr 6-7/2011 19

Inicjatorem projektu utworzenia SSE i jego głównym inwestorem jest korporacja OAO VSMPO-AVISMA - największy na świecie producent tytanu. Jej produkty są wykorzystywane w ponad 1000 firmach w Federacji Rosyjskiej i krajach WNP oraz ponad 350 firmach z 45 krajów świata, w tym także w dużych korporacjach lotniczych, takich jak: Boeing, Airbus, Embraer, Goodrich, Rolls-Royce, Pratt & Whitney. Korporacja uczestniczy w projektowaniu praktycznie wszystkich nowych samolotów na świecie - Boeing 787, Boeing 777LR, Airbus 380, Airbus 350, Sukhoy Super JET 100, samolotów i silników piątego pokolenia. Udział firmy w projektach nie dotyczy tylko komponentów z tytanu, ale także nowych technologii. Cele i zadania SSE Tytanowa Dolina : 1. zwiększenie roli w światowym rynku produktów lotniczych i kosmicznych poprzez zwiększenie stopnia przetwarzania tytanu w SSE; 2. rozszerzenie stosowania tytanu w rosyjskim sektorze przemysłowym; 3. zabezpieczenie potrzeb rosyjskiego przemysłu lotniczego w produktach ze stopów tytanu; 4. tworzenie nowych miejsc pracy; 5. poprawa atrakcyjności inwestycyjnej Obwodu Swierdłowskiego. Budowa podstawowych obiektów infrastruktury transportowej i socjalnej będzie prowadzona ze środków budżetu regionalnego oraz ze źródeł pozabudżetowych. Ponieważ strefa powstała stosunkowo niedawno na razie żadna z firm nie uzyskała jeszcze statusu rezydenta. Dane teleadresowe SSE Tytanowa Dolina : Spółka córka OAO SSE zarządzająca SSE Tytanowa dolina nie została jeszcze zarejestrowana. W związku z powyższym szczegółową informację o strefie i warunkach zostania rezydentem można uzyskać w Departamencie Specjalnych Stref Ekonomicznych i Finansowania Projektów Ministerstwa Rozwoju Gospodarczego Federacji Rosyjskiej: 115324, Rosja, Moskwa, Owczinnikowskaja nab. 18/1 tel.: +7 (495) 651 79 25, 651 77 58 faks: +7 (499) 651 77 07 http://www.economy.gov.ru/minec/activity/sections/sez/ lub w OAO SSE : http://www.oao-oez.ru SSE TECHNICZNO WDROŻENIOWE Tego typu strefy lokalizowane są zwykle w miasteczkach naukowych i parkach naukowo-przemysłowych dając tym samym duże możliwości prowadzenia badań. Zestaw preferencji państwowych (szczególnie zmniejszenie składek społecznych z 34% do 14%), wykwalifikowany personel oraz rosnące potrzeby w zapotrzebowaniu na wysokie technologie sprawiają, że SSE typu techniczno - wdrożeniowego są szczególnie atrakcyjne dla funduszy venture capital, jak również projektantów i producentów produktów wysokich technologii. Dotychczas powstały 4 tego typu strefy. Wszystkie zostały utworzone jednego dnia 21 grudnia 2005 r. Stworzenie dość atrakcyjnych warunków inwestowania РОССИЯ, Twój Rynek, Nr 6-7/2011 20

i prowadzenia prac badawczych zaowocowało zarejestrowaniem w każdej po kilkudziesięciu rezydentów. 1. Moskwa, SSE Zielenograd SSE Zielenograd została utworzona Uchwałą Rządu FR nr 779 z dnia 21 grudnia 2005 r. Zielenograd, administracyjnie włączony do Moskwy, położony w północno zachodniej części stolicy FR jest znanym centrum rosyjskiego przemysłu elektronicznego. W miasteczku skoncentrowane są naukowoprodukcyjne przedsiębiorstwa o wysokim potencjale naukowym i technologicznym. Priorytetowe kierunki działalności: mikroelektronika, optoelektronika, nanotechnologia, technologie informacyjne, biotechnologia. Powierzchnia strefy 207 ha. Zaplanowane państwowe inwestycje w infrastrukturę strefy wynoszą ponad 28 mld rubli, przy czym do czerwca 2011 r. zrealizowano z tej kwoty ponad 10 mld rubli. Status rezydenta strefy uzyskało dotychczas 35 firm. Dane teleadresowe SSE Zielenograd : РОССИЯ, Twój Rynek, Nr 6-7/2011 21

Filia OAO SSE w Moskwie tel.: + 7 (495) 739-41-25 (wew.123) http://zelenograd.oao-oez.ru/ 2. Sankt Petersburg, SSE Sankt Petersburg SSE Sankt Petersburg została utworzona Uchwałą Rządu FR nr 780 z dnia 21 grudnia 2005 r. Sankt Petersburg od dawna jest uznawany w Rosji za centrum oprzyrządowania precyzyjnego i elektronicznego. Rozwój powyższych badań jest możliwy dzięki m.in. miejscowemu naukowemu kompleksowi, w skład którego wchodzi dwanaście instytutów naukowo - badawczych, instytuty Rosyjskiej Akademii Nauk, centra naukowe i instytucje edukacyjne. Priorytetowe kierunki działalności strefy: technologie informacyjne i telekomunikacyjne, technologie medyczne, nanotechnologia, mechanika precyzyjna. Powierzchnia strefy 129 ha. Zaplanowane państwowe inwestycje w infrastrukturę strefy wynoszą ponad 14 mld rubli, przy czym do czerwca 2011 r. zrealizowano z tej kwoty ponad 3 mld rubli. Status rezydenta strefy uzyskało dotychczas 36 firm. Dane teleadresowe SSE Sankt Petersburg : Filia OAO SSE w Sankt Petersburgu + 7 (812) 380-49-29 (wew. 4700) http://spb.oao-oez.ru/ 3. Obwód Moskiewski, SSE Dubna SSE Dubna została utworzona Uchwałą Rządu FR nr 781 z dnia 21 grudnia 2005 r. Dubna jest znanym na świecie centrum badań jądrowych. Na terytorium miasta znajduje się m.in. Zjednoczony Instytut Badań Jądrowych, Centrum Łączności Kosmicznej oraz Instytut Fizyki Jądrowej im. Łomonosowa. Priorytetowe kierunki działalności: РОССИЯ, Twój Rynek, Nr 6-7/2011 22

oprogramowanie, technologie informacyjne i telekomunikacyjne, nanotechnologia, badania i technologie jądrowe, biotechnologia. Powierzchnia strefy 187,7 ha. Zaplanowane państwowe inwestycje w infrastrukturę strefy wynoszą ponad 17 mld rubli, przy czym do czerwca 2011 r. zrealizowano z tej kwoty ponad 7 mld rubli. Status rezydenta strefy uzyskało dotychczas 74 firm. Dane teleadresowe SSE Dubna : OAO SSE TWT Dubna tel.: + 7 (496) 219-04-69 (wew. 2403) http://dubna.oao-oez.ru/ 4. Obwód Tomski, SSE Tomsk SSE Tomsk została utworzona Uchwałą Rządu FR nr 783 z dnia 21 grudnia 2005 r. Tomsk - to jeden z najstarszych w Rosji centrów edukacyjnych i naukowych, miejsce pierwszych badań naukowych i rozwoju rosyjskiej nanotechnologii. Miasto jest na pierwszym miejscu w Rosji pod względem procentowego udziału wysoko wykwalifikowanej kadry naukowej. Na terenie miasta znajdują się: Naukowe Centrum Rosyjskiej Akademii Nauk, 14 instytutów naukowo badawczych oraz 24 wyższych uczelni. Priorytetowe kierunki działalności: technologie informacyjne i elektronika, medycyna i biotechnologia, nanotechnologie i nanomateriały, technologie energooszczędne. Powierzchnia strefy 207 ha. Zaplanowane państwowe inwestycje w infrastrukturę strefy wynoszą ponad 19 mld rubli, przy czym do czerwca 2011 r. zrealizowano z tej kwoty ponad 4 mld rubli. Status rezydenta strefy uzyskało dotychczas 45 firm. Dane teleadresowe SSE Tomsk : OAO SSE TWT Tomsk tel.: + 7 (3822) 70-14-30 http://tomsk.oao-oez.ru/ РОССИЯ, Twój Rynek, Nr 6-7/2011 23

PORTOWE SSE Zasadą tworzenia specjalnych stref ekonomicznych typu portowego jest umiejscowienie ich w pobliżu głównych szlaków komunikacyjnych i portów (morskich, lotniczych). Tego typu strefy mogą stać się platformą dla organizacji budowy i remontów statków, świadczenia usług logistycznych, a także bazą dla nowych tras transportowych. 1. Obwód Ulianowski SSE Ulianowsk Wschodni (ОЭЗ «Ульяновск- Восточный») SSE Ulianowsk Wschodni została utworzona Uchwałą Rządu FR nr 1163 z dnia 30 grudnia 2009 r. Strefa znajduje się w bliskiej odległości do korytarzy transportowych, przez które przechodzi 19% światowego przewozu towarów drogą lotniczą. Innymi powodami powstania strefy w tym miejscu są m.in.: dostęp do rynku usług dla konserwacji i naprawy samolotów, w tym produkcji zagranicznej, dostęp do dość dobrze rozwiniętej infrastruktury transportu lotniczego, dostęp do wykwalifikowanej siły roboczej, obecność w pobliżu klastra produkcji części zamiennych do samolotów, druga na świecie długość pasa startowego do użytku cywilnego. Aktualnie powierzchnia strefy wynosi 120 ha, przy czym zaplanowano stopniowe jej powiększenie do 640 ha. Zaplanowane państwowe inwestycje w infrastrukturę ponad 1 mld rubli. Ponieważ strefa powstała stosunkowo niedawno na razie brak jeszcze zarejestrowanych rezydentów. РОССИЯ, Twój Rynek, Nr 6-7/2011 24

Dane teleadresowe: Filia OAO SSE w Obwodzie Ulianowskim 432072, Obwód Ulianowski, Ulianowsk, ul. 40 let Pobiedy, d. 29. tel. :+7 (8422) 50-24-68 2. Kraj Chabarowski, SSE Sovietskaja Gawań («Советская Гавань») SSE Sovietskaja Gawań została utworzona Uchwałą Rządu FR nr 1185 z dnia 31 grudnia 2009 r. na bazie portu morskiego. Położona jest w końcowym odcinku Bajkalsko Amurskiej Magistrali Kolejowej. Projekt strefy jest w fazie realizacji. W maju 2011 r. został wstępnie zatwierdzony przez Rząd Kraju Chabarowskiego. Powierzchnia strefy 290 ha (z późniejszą rozbudową do 450 ha). Utworzenie strefy w tym miejscu spowodowane było m.in.: dostępem do Cieśniny Tatarskiej, która jest naturalnym schronieniem dla statków, niezależnie od kierunku wiatru, bliskością światowych szlaków handlowych, dostępem do Bajkalsko Amurskiej Magistrali Kolejowej - korytarza transportowego Wschód-Zachód, dostępem do szybkiej trasy tranzytowej z wyjściem na wybrzeże Pacyfiku w USA i Kanadzie. Planowana specjalizacja SSE Sovietskaja Gawań usługi portowe, logistyka, przeładunek towarów, obsługa techniczna statków, remont statków, przetwórstwo owoców morza, giełda towarowa. Zaplanowane inwestycje państwowe w infrastrukturę ponad 3,74 mld rubli. Dane teleadresowe: Wydział do pracy z rezydentami OAO SSE - tel.: +7 (495) 645-27-77 3. Obwód Murmański, SSE Murmańsk SSE Murmańsk została utworzona Uchwałą Rządu FR nr 800 z dnia 12 października 2010 r. na terytorium Kolskiego Rejonu i miasta Murmańsk. Powierzchnia 3050 ha. Kierunki działalności w SSE: przeładunek rudy żelaza, produktów naftowych i drobnicowych, remont statków, przetwórstwo ryb i owoców morza. Ponieważ strefa powstała zaledwie kilka miesięcy temu prace związane z uruchomieniem działalności są dopiero we wstępnej fazie realizacji. РОССИЯ, Twój Rynek, Nr 6-7/2011 25

Dane teleadresowe: Wydział do pracy z rezydentami OAO SSE - tel.: +7 (495) 645-27-77 SSE TURYSTYCZNO - REKREACYJNE SSE typu turystyczno rekreacyjnego projektowane są w najbardziej malowniczych i popularnych regionach turystycznych w Rosji. Oferują korzystne warunki dla organizacji zajmujących się turystyką, sportem i rekreacją. Aktualnie funkcjonuje 13 stref tego typu, przy czym 6 zgrupowanych jest w tzw. Północno - Kaukaski Klaster Turystyczny znajdujący się na terenie 6 podmiotów Federacji Rosyjskiej. Do końca czerwca 2011 r. tylko na terenie 3 stref zostały zarejestrowane firmy na prawach rezydenta. Do 13 października 2010 r. funkcjonowała jeszcze jedna strefa tego typu w Kraju Krasnodarskim (na terenie miast Anapa, Gelendżik, Soczi i Tuapsinskiego Rejonu administracyjnego). Kierunki działalności tego typu stref są w całości związane z turystyką i działalnością uzdrowiskową. W szczególności obejmują: budowę kompleksów hotelowych, eko-turystykę, turystykę sportową i ekstremalną, turystykę rekreacyjną, turystykę biznesową, turystykę wodną, SPA, balneologię. РОССИЯ, Twój Rynek, Nr 6-7/2011 26

1. Kraj Ałtajski, SSE Turkusowa Katuń («Бирюзовая Катунь») Strefa została utworzona Uchwałą Rządu FR nr 69 z dnia 3 lutego 2007 r. na terytorium rejonu ałtajskiego Kraju Ałtajskiego. W Kraju Ałtajskim można zaobserwować wszystkie odmiany syberyjskiej przyrody - od lustrzanych jezior i rzek do suchych stepów i równin, od dziewiczych lasów tajgi po alpejskie łąki i wysokie szczyty pokryte lodowcami. Terytorium kraju jest także bogate w lecznicze źródła mineralne. Rozbudowa infrastruktury turystycznej w regionie spowoduje, że będzie on coraz bardziej atrakcyjny dla turystów decydujących się odwiedzić ten zakątek Rosji. Powierzchnia strefy - 3328,11 ha. Na terenie strefy na prawach rezydenta zostało zarejestrowanych 9 firm. Dane teleadresowe SSE Turkusowa Katuń : Strefą zarządza OAO «ОЭЗ ТРТ «Бирюзовая Катунь», spółka córka OAO SSE. http://katun.oao-oez.ru/ 656049, Ałtajski Kraj, Barnauł, Krasnoarmiejski prospekt 16A tel: +7 (3852) 65-97-47, + 7 (3852) 65-97-42. 2. Republika Ałtaj, SSE Ałtajska Dolina («Алтайская долина») Strefa została utworzona Uchwałą Rządu FR nr 67 z dnia 3 lutego 2007 r. na terenie majminskiego i czemalskiego rejonu Republiki Ałtaj. Republika Ałtaj jest regionem bardzo atrakcyjnym pod względem turystycznym. Klimat jest umiarkowany, ale z krótkim i gorącym latem oraz długą i mroźną zimą. Powierzchnia kraju jest bardzo zróżnicowana. Charakterystyczne są wysokie góry Ałtaj z przecinającymi je głębokimi dolinami. Czyste powietrze, majestatyczne góry, liczne rzeki, jeziora i wodospady stwarzają warunki dla rozwoju wszystkich rodzajów turystyki. Brak jest jednak dostatecznej infrastruktury. РОССИЯ, Twój Rynek, Nr 6-7/2011 27

Powierzchnia strefy - 856,86 га Na terenie strefy na prawach rezydenta zostało zarejestrowanych 9 firm. Dane teleadresowe: Wydział do pracy z rezydentami OAO SSE - tel.:+7 (495) 645-27-77 Filia OAO SSE w Republice Ałtaj: 649002, Republika Ałtaj, Gorno-Ałtajsk, Kommunisticzeskij prospekt 182, biuro 411. tel.: +7 (38822) 64679 http://altai.oao-oez.ru/ 3. Republika Buriatia, Bajkalska Przystań («Байкальская гавань») Strefa została utworzona Uchwałą Rządu FR nr 68 z dnia 3 lutego 2007 r. na terenie dwóch działek Turka i Piaski Pribajkalskiego Rejonu Republiki Buriatia. Działka Turka Działka Piaski Łączna powierzchnia strefy - 3282,60 га Działki na których została utworzona strefa znajdują się bezpośrednio nad jeziorem Bajkał (od strony południowo - wschodniej) - najgłębszym i największym na świecie naturalnym zbiornikiem słodkiej wody. Region oferuje warunki dla rozwoju wszystkich rodzajów turystyki. Przyjeżdża tu co roku ponad 800 tysięcy turystów z całego świata. Dotychczas na prawach rezydenta zostało zarejestrowanych 9 firm. Dane teleadresowe: Filia OAO SSE w Republice Buriatia 670034, Republika Buriatia, Ułan - Ude, Prospekt 50 lecia października 13 tel.: +7 (3012) 45-45-05, +7 (3012) 45-45-13 faks: +7 (3012) 46-51-09 e-mail: oez-bur@burnet.ru РОССИЯ, Twój Rynek, Nr 6-7/2011 28

4. Obwód Kaliningradzki, SSE Mierzeja Kurońska («Куршская коса») Strefa została utworzona Uchwałą Rządu FR nr 73 z dnia 3 lutego 2007 r. na terenie Mierzei Kurońskiej. Mierzeja Kurońska jest wąskim, długim i częściowo piaszczystym półwyspem w południowowschodniej części wybrzeża Morza Bałtyckiego. Część północna mierzei należy do Litwy, część południowa do Rosji. Znajdują się na niej drugie pod względem wysokości (ponad 50 m) kompleksy wydm w Europie. Od 2000 r. Mierzeja Kurońska znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Mierzeja posiada unikalne walory turystyczne i niepowtarzalne piękno krajobrazu - lasy sosnowe przeplatane są plażami z białym piaskiem z piasku kwarcowego i wydmami. Korzystne warunki klimatyczne pozwalają odpocząć na mierzei w okresie od maja do listopada. Rocznie Mierzeję Kurońska odwiedza około 450 tysięcy turystów. Powierzchnia strefy - 282 ha Na koniec czerwca 2011 r. na prawach rezydenta strefy nie została zarejestrowana żadna firma. Dane teleadresowe: Wydział do pracy z rezydentami OAO SSE - tel.: +7 (495) 645-27-77 5. Kraj Stawropolski, SSE Grand Spa Yuca («Гранд Спа Юца»). Strefa została utworzona Uchwałą Rządu FR nr 71 z dnia 3 lutego 2007 r. na terytorium miast kurortów: Essentuki, Zeleznowodsk, Kisłowodsk, Lermontow, Piatigorsk oraz Minerałowodskiego i Predgornovo rejonu administracyjnego. Kraj Stawropolski słynie z wód mineralnych i błota leczniczego. Zasoby naturalne spowodowały, że region należy do najlepszych ośrodków balneologicznych w Rosji. Natomiast potencjał rozwoju kurortów i ośrodków balneologicznych nie jest w pełni wykorzystany. РОССИЯ, Twój Rynek, Nr 6-7/2011 29

Projekt specjalnej strefy ekonomicznej realizowany jest w sercu Kaukaskich Wód Mineralnych u stóp góry Yuca, około 10 km od Piatigorska i 35 km od lotniska w Mineralnych Wodach. Głównym celem SSE "Grand Spa Yuca" jest stworzenie nowoczesnego ośrodka balneologii i poprawy jakości usług oraz umożliwienie szerokiej gamy usług rekreacyjnych dla odwiedzających i rozwój różnych form turystyki. Łączna kwota środków budżetowych na budowę infrastruktury wewnętrznej, "Grand Spa Yuca" wyniesie około 2,7 mld rubli. Koncepcja "Grand Spa Yuca" opracowana została przez niemiecką firmę Roland Berger. Głównym obiektem będą termy, otwarte dla publiczności, znajdujące się na wschodnim stoku wzgórza, gdzie rozciąga się panoramiczny widok na okolicę. Łączna powierzchnia strefy wynosi 843 ha. Na koniec czerwca 2011 r. na prawach rezydenta strefy nie została zarejestrowana żadna firma. Dane teleadresowe: Wydział do pracy z rezydentami OAO SSE - tel.: +7 (495) 645-27-77 Filia OAO SSE w Kraju Stawropolskim: 357500, Kraj Stawropolski, Piatigorsk, ul. Krajnievo 49, biuro 1312 Tel./fax: +7 (8793) 363730 6. Obwód Irkucki, SSE Wrota Bajkału («Ворота Байкала») Strefa została utworzona Uchwałą Rządu FR nr 72 z dnia 3 lutego 2007 r. Powierzchnia strefy - 1590 га Na terytorium strefy planowana jest budowa kilku centrów, których architektura ma harmonijnie zintegrować się z otaczającym krajobrazem. Jednym z ośrodków kompleksu będzie "Przygodowa Wioska" z małymi hotelami, zaprojektowanymi dla turystów, którzy wolą aktywny odpoczynek na świeżym powietrzu - jazdę konną, jazdę psim zaprzęgiem, itp. РОССИЯ, Twój Rynek, Nr 6-7/2011 30