SŁOWNIK NA VI - POLSKI v. 12.971

SŁOWNIK NA VI - POLSKI v. 12.971 Tirea Aean (Corey McConlough) & Markì (Mark Miller) Compiled and Translated by Kxrekorikus, Thorinbur, Elkociak. www.learnnavi.org Ostatnia zmiana: 21.5.2013 Oto pełen słownik języka Na vi, stworzonego przez Paula Frommera na potrzeby filmu Jamesa Camerona Avatar. Słowa w nim zawarte pochodza bezpośrednio od, lub sa utworzone na podsztawie informacji, dr. Frommera. Kilka uwag: Tradycyjna transkrypcja Na vi używana przez dr. Frommera stosowana jest w całym dokumencie: zapis wymowy w IPA jest również dołaczony. Złożone, nieodmienione słowa oraz zapożyczenia zostały dodane. Niektóre słowa zostały dodane do oficjalnej części z uwzględniona lenicja. Niektóre odmienione słowa zostały dodane jeśli było to uznane za przydatne. Zauważ, że przyimki występuja samodzielnie, przed elementem opisywanym, ale staja się przyroskami po nim. Wytłuszczenie oznacza słowo w Na vi. Kursywa oznacza opis. Tekst niewyróżniony oznacza kategorię gramatyczna: nawiasy trójkatne jak «x» zaznaczaja wrostek, na pozycjach t«0»«1»ar«2»on. Uwzględnione sa kropki oznaczajace w IPA granicę sylab oraz kropki środkowe do zaznaczenia pozycji wrostków (dla poczatkuj acych), na przykład [t a.r on]. Casowniki z nieregularnymi pozycjami wrostków oznaczone sa (ii). Przechodniość jest zaznaczona jeśli jest znana: przechodniość czasownika oznaczonego cz. nie jest pewna, obie mozliwości sa dopuszczalne albo przechodniości nie da się ustalić. Znane czasowniki modalne oraz czasowniki używajace składnię modalna sa oznaczone jako cz. np. mod., cz. prz. mod. lub cz. mod. w zależności od przechodniości. Zakładana jest znajomość zasad lenicji i innych zmian fonetycznych. W przypadku słów jednosylabowych akcent nie jest w IPA zaznaczony; W przypadku dodania enklityk zakłada się, że rdzeń zachowuje akcent. Zauważ, że alomorfy, choć zaznaczone, zależa wyłacznie od upodobań osobistych i nie podlegaja zasadom składni czy morfologii. Dopisanych jest też kilka przydatnych dodatków podajacych więcej informacji. Skróty = znacznik zrostka + = znacznik zrostka powodujacego lenicję = znacznik wrostka przym. = przymiotnik przyim. = przyimek przysł. = przysłówek spój. = spójnik zł. = złożenie zaim. wsk. = zaimek wskazujacy wykrz. = wykrzyknik pyt. = pytajnik rz. = rzeczownik nl = nie o ludziach licz. = liczebnik tl = tylko odnośnie ludzi part. = partykuła zw. = zwrot zaim. = zaimek rz. wł. = nazwa własna cz. = czasownik cz. np. = stative intransitive verb cz. prz. = czasownik przechodni cz. np. = czasownik nieprzechodni cz. mod. = czasownik modalny 1

cz. np. mod. = czasownik nieprzechodni, modalny cz. prz. mod. = czasownim przechodni, modalny Słownik angielski - Na vi oraz Słownik pogupowany według części mowysa dostępne i moga być użyteczne do szukania błędów. Sa także dostępne tłumaczenia w językach: francuskim, estońskim, niemieckim, węgierskim, portugalskim i szwedzkim. Istnieja także niedokończone tłumaczenia na inne języki. Źródła Każde słowo jest sprawdzone tak dokładnie, jak tylko mogliśmy. Pochodzenie każdego słowa opisane jest w przypisie obok transkrypcji IPA. Pierwotnie słownik ten opierał się na liście około 500 słów dostarczonych przez dr. Frommera na poczatku marca 2010r. Wraz z rozwojem języka dodawane było wiecej słownictwa jak tylko pojawiało się ono w informacjach od dr. Frommera na jego blogu lub w mailach. Dr Frommer poprosił społeczność LearnNavi.org o pomoc w tworzeniu nowego słownictwa przy pomocy Lexical Expansion Project. Projekt ten jest kontynuowany i obecnie wiele zaproponowanych słów weszło w obręb kanonu przedstawionego w tym słowniku. Inne słowa sa utworzone przez dodanie niektórych zrostków i dodane tutaj jeśli tylko dr Frommer ich używał lub słowa o znaczeniu zmienionym przez dodanie zrostków. Kolejność istotności pochodzenia od najwyższej do najniższej: PF = Kanon Frommera M = Scenariusz filmowy JC = James Cameron G = Gry Avatar ASG = Tajny Raport PND = Pandorapedia.com Tajny Raport o świecie Pandory, istotne, wczesne źródło słownictwa, zawiera wiele słów błędnych - wypisanych w dodatku. Jednak pieśni i nazwy roślin pochodza od Frommera i dlatego sa uwzględnione w słowniku jako poprawne. James Cameron sam stworzył wiele słów, które później dr Frommer uwzględnił. Dr Frommer zalegalizował też kilka błędów w wymowie popełnionych podczas kręcenia filmu jak choćby oìsss, które obecnie sa uznawane za poprawne. Ostatecznie dr Frommer zaaprobował jako poprawne również kilka konstrukcji stworzonych przez osoby uczace się języka, tak więc czasami pojawiaja się słowa z innych źródeł. Ich pochodzenie jest określane wtedy jako: CP od CCH Poundera, LA od Laza Alonzo, Prr od Prrtona, RL od Richarda Littuera, SW od Sigourney a Weavera, ZS od Zoë Saldana y, CM od Carla i Mayer i Skxawng od Skxawnga. Skrót LN oznacza LearnNavi i używany jest gdy pochodzenie jest nieznane lub niepewne. Oprócz wymowy zapisanej w IPA możliwe sa też inne. W sylabach otwartych u jest zawsze wymawiane jako [u], ale w sylabach zamkniętych może być wymawiane zarówno jako [u] oraz jako [U]. Nie ma reguł określajacych konkretna wymowę. Na przykład tsun może być wymawiane jako [ > tsun] albo [ > tsun], jednak lu zawsze jako [lu] nigdy zaś [lu]. Również alternatywna metoda transkrybcji dyftongów jest stosowana [Ej], [aj], [Ew] i [aw], a [EI], [ai], [EU] oraz [au] nie sa stosowane (gdyz Frommer woli pierwsza formę). W przypadku gdy podział sylab nie został wyjaśniony przez dr. Frommera, słowa podzielono na sylaby tak by osiagn ać możliwie długi nagłos. Zwróć także uwagę, że oznaczenia akcentu i ejektywów moga być trudne do rozróżnienia. Na przykład słowo atxkxe, którego wymowa jest zapisana jako [at."k E]. 2

Zwróć uwagę na niewielka różnicę miedzy określajacym ejektyw, a "okreslajacym akcent. Słownik ten nadal jest rozwijany, więc jest wysoce prawdopodobne, że zawiera błędy. Rutxe, jeśli znajdziecie jakieś, poinformujcie tutaj lub mailowo (mark@learnnavi.org), a zostana one poprawione. Jeśli chodzi o numerowanie wersji pierwsza cyfra zmienana jest w przypadku dużych modyfikacji,.0x0 w przypadku istotnych, ale niedużych oraz.00x określa pomniejsze korekty. Dział Opis zmian zawiera szczegółowe informacjie na temat historii zmian. Przy okazji warto wspomnieć o osobach, które przyczyniły się do stworzenia i rozwoju tego słownika. Przede wszystkim należy podziękować dr. Paulowi Frommerowi za jego olbrzymi wysiłek zwiazany ze stworzeniem wspaniałego języka. Richardowi Littauerowi za stworzenie i zarzadzanie tym dokumentem. Podziękowania należa się dla Tirea Aeana (Corey Scheideman) za śledzenie słownictwa wprowadzanego przez dr. Paula Frommera. Tuiqa, który poświęcił swój czas i zdolności by zautomatyzować zarzadzanie tym dokumentem oraz tworzenie jego różnych wersji. Skrypt Tuiqa usprawnił także autorom przekładów proces aktualizacji. Na koniec podzękowania należa się wszystkim członkom społeczności Learn Na vi, którzy pomagaja językowi Na vi rozkwitać! - Mark Miller, et alia 3

Ta strona jest celowo pozostawiona pusta. 4

P a aw: ["Pa.Paw] P F przym. mało, trochę (Stosowane z rzeczownikami policzalnymi w l. pojedynczej.) akra: ["Pak.Ra] P F rz. gleba (żyzna) aku: ["P a.k u] P F cz. prz. zabierać, usunąć, zwolnić ali ä: [Pa."liP.æ] P F rz. kołnierz, naszyjnik ampi: ["P am.p i] P F cz. prz. dotykać ana: ["Pa.na] P F n. hanging vine ango: ["Pa.No] P F przym. łagodny (o dźwięku) anla: ["P an.l a] P F cz. prz. tęsknić are: ["Pa.RE] P F rz. narzuta, peleryna, szal aw: [Paw] P F licz. jeden awkx: [Pawk'] P F rz. ściana skalna, klif awlie: [Paw."li.E] P F przyim. kiedyś (o przeszłości) awlo: ["Paw.lo] P F przysł. (jeden) raz awm: [Pawm] P F rz. obóz awnìm: ["P aw.nim] P F cz. prz. unikać (złożenie ì awn pozostać i alìm daleko) awpo: ["Paw.po] P F pn. one individual awsiteng: [Paw.si."tEN] P F przysł. razem, wspólnie (złożenie aw jeden i teng taki sam) awstengyem: [Paw.stEN."j Em] P F cz. prz. łączyć / dwie lub więcej rzeczy razem (ii) (złożenie awsiteng razem i yem kłaść) awve: ["Paw.vE] P F przym. pierwszy (utworzone z aw jeden) ä : [PæP] P F wykrz. ojej änsyem: [Pæn."sjEm] P F przym. całkowity, zupełny, kompletny, cały ärìp: ["P æ.r Ip^] P F cz. prz. ruszać, przemieszczać e al: ["PE.Pal] P F przym. najgorszy efu: ["P E.f u] P F cz. prz. czuć, odczuwać, spostrzegać eko: ["P E.k o] P F cz. prz. atakować ekong: ["PE.koN] P F rz. uderzenie (rytmiczne) ekxin: [PE."k'in] P F przym. ciasny, obcisły ekxinum: [PE."k'in.um] P F rz. stopień swobody (ciasność, luźność) (złożenie ekxin ciasny i um luźny) em: [P Em] P F cz. prz. gotować emyu: ["PEm.ju] P F rz. kucharz (utworzone z em gotować) en: [PEn] P F rz. domysł, przypuszczenie, intuicja, wyczucie engeng: ["PEN.EN] P F przym. równy en si: ["PEn "s i] P F cz. np. zgadywać, strzelać (utworzone z en domysł) eoio: ["PE.o.i.o] P F przym. ceremonialny etnaw: ["PEt.naw] P F rz. bark, ramię evan: ["PE.van] P F rz. chłopak (potocznie) (utworzone z evengan chłopak) eve: ["PE.vE] P F rz. dziewczyna (potocznie) (utworzone z evenge dziewczyna) eveng: ["PE.vEN] P F rz. dziecko evengan: ["PE.vE.Nan] P F rz. chłopak (utworzone z eveng dziecko) evenge: ["PE.vE.NE] P F rz. dziewczyna (utworzone z eveng dziecko) evi: ["PE.vi] P F rz. dzieciątko (zdrobnienie eveng dziecko) ewan: ["PE.wan] P F przym. młody ewll: ["PE.wl] P F rz. roślina " eylan: ["PEj.lan] P F rz. przyjaciel eylanay: [PEj.la."naj] P F rz. znajomość (z możliwością przyjaźni) (utworzone z eylan przyjaciel) eyng: [P EjN] P F cz. odpowiadać eyt: [PEjt^] P F rz. cyfra 8 (nie wartość) i a: ["P ip. a] P F cz. np. kończyć, doprowadzać do końca ia: ["P i. a] P F cz. np. zagubić się (w sensie duchowym) ipu: ["Pi.pu] P F przym. śmieszny, zabawny, dowcipny it: [Pit^] P F rz. kawałek, cząstka itan: ["Pi.tan] JC,P F rz. syn ite: ["Pi.tE] JC,P F rz. córka itetsyìp: ["Pi.tE. tsjip^] > P F rz. córeczka (zdrobnienie) (utworzone z ite córka) ì awn: [P I."P awn] P F cz. np. zostać, pozostać ìheyu: [PI."hE.ju] P F rz. spirala ìn: [P In] P F cz. np. być zajętym ìp: [P Ip] P F cz. np. znikać llngo: ["Pl.No] P F rz. biodro " o : [PoP] P F przym. zabawny, ekscytujący, dający radość ok: [Pok^] P F rz. wspomnienie okrol: [Pok."Rol] P F rz. historia (starożytna) (utworzone z ok wspomnienie oraz rol śpiewać) okvur: [Pok."vuR] P F rz. historia (nowożytna) (złożenie ok wspomnienie i vur opowieść) 5

om: [Pom] P F przym. fioletowy, purpurowy, magenta ompin: ["Pom.pin] P F rz. fiolet, purpura, magenta (utworzone z om purpurowy) ong: [P on] P F cz. rozwijać, kwitnąć ongokx: ["P o.n ok'] P F cz. np. rodzić się (złożenie ong rozwijać i nokx urodzić) opin: ["Po.pin] P F rz. kolor ora: ["Po.Ra] P F rz. jezioro otxang: [Po."t'aN] P F rz. instrument muzyczny (termin ogólny) rrpxom: ["Pr ".p'om] P F rz. grom u: [Pu] P F rz. rzecz (przedmiot, fakt, pojęcie) ul: [P ul] P F cz. np. zwiększać uo: ["Pu.o] P F zaim. coś upe: ["Pu.pE] P F pyt. co (o rzecz) (złożenie u rzecz i pe pytajnik) upxare: [Pu."p'a.RE] P F rz. wiadomość ur: [PuR] P F rz. wygląd A a: [a] P F,LN part. który, ten a : [a] P F zrostek adjectival attribution and subordination marker akrrmaw: [a."kr.maw] P F spój. po (której to chwili) inna " forma mawkrra zł. krr czas i maw po akrrta: [a."kr.ta] P F spój. od (ktrórej to chwili) inna forma " takrra zł. krr czas i ta od akum: [a."kum] P F spój. ponieważ... tak (bardzo) (utworzone z kum wynik) następuje po zdaniu podrzędnym stopnia i miary, np.: Lu poe sevin nìftxan kuma yawne slolu oer (Zakochałem się w niej, ponieważ była tak piękna.); patrz też kuma alaksi: [a."lak.si] P F przym. gotowy alìm: [a."lim] P F przysł. daleko (utworzone z lìm być daleko) alo: ["a.lo] P F rz. raz, jedna z wielu powtarzających się czynności alu: ["a.lu] P F spój. to jest, innymi słowy (utworzone z a który oraz lu być) (Używane z przydawkami.) alunta: [a."lun.ta] P F spój. ponieważ, z tego powodu am a: [am."pa] P F rz. wątpliwość am ake: [am."pa.ke] P F przym. pewny, zaufany (złożenie am a wątpliwość i ke nie) am aluke: [am."pa.lu.ke] P F przysł. niewątpliwie (utworzone z am ake pewny, zaufany) apxa: [a."p'a] P F przym. duży nl asim: [a."sim] P F przysł. pobliski (utworzone z sim blisko) atan: [a."tan] JC rz. światło atanvi: [a."tan.vi] P F rz. promień (światła) (utworzone z atan światło) atanzaw: [a."tan.zaw] P F rz. błyskawica zygzakowata (utworzone z atan światło oraz swizaw strzała) atxar: [a."t'ar] P F przym. pachnący zywymi zwierzętami, jak przy wodopoju atxkxe: [at'."k'e] P F rz. ziemia, grunt, stały ląd atxkxerel: [at'."k'e.rel] P F rz. mapa (złożenie atxkxe ziemia i rel obraz) au: ["a.u] JC rz. bęben (zrobiony ze skóry) au: [a."u] LA wykrz. okrzyk przerażenia aungia: [a."u.ni.a] P F rz. znak, wróżba awnga: [aw."na] P F zaim. my (utworzone z ayoeng my (włączające)) ayfo: [aj."fo] or ["aj.fo] P F zaim. oni, one (utworzone z po on, ona, ono) aylaru: [aj."la.ru] P F zaim. do innychpołaczenie ay+lahe ru aynga: [aj."na] P F zaim. wy wszyscy, wy (l.mn.) (utworzone z nga ty) ayoe: [aj."o.e] P F zaim. my, nas (wyłączające) (utworzone z oe ja) ayoeng: [aj."wen] P F zaim. my, nas (włączające) (utworzone z oe ja)ayoenga baza dla sufiksów ayu: [a."ju] P F rz. rzeczy (utworzone z u rzecz)forma l. mnogiej nigdy u 6

Ä äie: [æ."i.e] P F rz. wizja (duchowa) äo : ["æ.o] P F przyim. poniżej ätxäle: [æ."t'æ.le] P F rz. prośba, żądanie ätxäle si: [æ."t'æ.le "s i] P F cz. np. prosić (zdanie podrzędne przyłączone spójnikiemtsnì) (utworzone z ätxäle prośba) E eampin: ["E.am.pin] P F rz. niebieski, zielony (utworzone z ean niebieski, zielony) ean: ["E.an] P F przym. niebieski, zielony ekxan: [E."k'an] P F rz. barykada, przeszkoda ekxtxu: [Ek'."t'u] P F przym. szorstki, nierówny eltu: ["El.tu] P F rz. mózg eltu lefngap: ["El.tu le."fnap^] P rr rz. komputer (złożenie eltu mózg i lefngap metalowy) eltur tìtxen si: ["El.tuR ti."t'en s i] P F cz. np. być interesującym, intrugującym (utworzone z eltu-r mózgowi oraz tìtxen czujność) eltu si: ["El.tu s i] P F cz. np. zwracać uwagę (utworzone z eltu mózg) emrey: [Em."R Ej] P F cz. np. przetrwać, przeżyć, ocaleć emza u: [Em."z a.p u] P F cz. prz. zdać (test, egzamin), pokonać (przeszkodę) (pochodzi od za u przyjść) eo : ["E.o] P F przysł. przed (o miejscu) ep ang: [Ep."PaN] P F przym. złożony, trudny epxang: [E."p'aN] P F rz. kamienny dzban do trzymania jadowitych pajęczaków etrìp: ["Et.RIp^] P F przym. korzystny, łaskawy, pomyślny ewktswo: ["Ewk. tswo] > P F rz. smak (zmysł) (utworzone z ewku odczuwać smak) ewku: ["E w.k u] P F cz. prz. odczuwać smak (czegoś) eyawr: [E."jawR] P F przym. poprawny, właściwy eyk: [ Ejk^] JC,P F cz. prz. przewodzić, prowadzić eyktan: ["Ejk.tan] JC rz. przywódca (utworzone z eyk przewodzić) eyktanay: [Ejk.ta."naj] JC,P F rz. zastępca wodza, delegat, poseł (utworzone z eyktan przywódca) eykyu: ["Ejk.ju] P F rz. dowódca, kapitan (najczęściej chwilowy, małej ilości osób jak grupa mysliwych) (utworzone z eyk przewodzić) F fa : [fa] P F przyim. przy pomocy fahew: [fa."hew] P F rz. zapach faoi: ["fa.o.i] P F przym. łagodny, gładki fay+: [faj] P F przedr. ci, te (złożenie fì ten, ta, to i ay+ l. mnoga) fayluta: [faj."lu.ta] P F rz. te słowa (skrócenie fay+lì u t a, forma biernika) fäkä: [fæ."k æ] P F cz. np. wejść (złożenie fäpa góra i kä iść) fäpa: ["fæ.pa] P F rz. wierzchołek, góra fäza u: [fæ."z a.p u] P F cz. np. wejść (złożenie fäpa góra i za u przyjść) fe : [fep] P F przym. zły nl fe ran: ["fep.ran] P F rz. wypaczenie, coś od początku niewłaściwego (złożenie fe zły i ran esencja, sedno) fe ranvi: ["fep.ran.vi] P F rz. skaza, wada, deformacja (utworzone z fe ran wypaczenie) fe ul: ["fe.p ul] P F cz. np. pogarszać się (złożenie fe zły i ul zwiększać) fekem: ["fe.kem] P F rz. wypadek (złożenie fe zły i kem czynność, dokonanie) few : [few] P F przyim. przez, na drugą stronę fewi: ["f E.w i] P F cz. prz. gonić fewtusok: ["few.tu.sok^] P F przym. przeciwny, znajdujący się po przeciwnej stronie (utworzone z few przez)(w mowie potocznej, fewtsok (few. tsok) fì : [fi] P F przedr. ten, ta, to fì u: [fi."pu] P F zaim. ta (rzecz) (utworzone z u rzecz) fìfya: [fi."fja] P F przysł. w ten sposób (utworzone z fya o sposób, droga) fìkem: [fi."kem] P F zaim. ten, ta, to (o czynności) (utworzone z kem czynność, dokonanie) fìpo: ["fi.po] P F zaim. ta (osoba lub rzecz) (utworzone z po on, ona, ono) fìtrr: [fi."tr] P F przysł. dziś (utworzone z trr dzień) " 7

fìtsap: [fi." tsap^] > P F przysł. wzajemnie (złożenie fipo ta (osoba) i tsapo tamta (osoba)) fìtseng(e): [fi." tsen(e)] > P F przysł., rz. tutaj, w tym miejscu (utworzone z tseng miejsce) fìtxan: [fi."t'an] P F przysł. tak, tak badzo (utworzone z txan duży) fìtxon: [fi."t'on] P F przysł., rz. dziś w nocy, dzisiejsza noc (utworzone z txon noc) fkan: [fk an] P F cz. np. zdawać się, być odczuwanym przez zmysły fkarut: ["fk a.r ut^] P F cz. obierać fkay: [fkaj] P F przym. znienawidzony, nienawistny fkew: [fkew] P F przym. potężny fkeytok: ["fkej.t ok^] P F cz. np. istnieć (utworzone z kifkeyti tok być na świecie) fkip : [fkip^] P F przyim. pośród fko: [fko] P F pn. one, they (singular usage) (unspecified agent) fkxake: ["fk' a.k E] P F cz. swędzieć fkxen: [fk'en] P F rz. warzywo fkxile: ["fk'i.le] P F rz. kolia flawkx: [flawk'] P F rz. skóra (wyprawiona) flawm: [flawm] P F rz. policzek flä: [fl æ] P F cz. np. udać się, powieść się flew: [flew] P F rz. gardło flì: [fli] P F przym. cienki; nl flìnutx: [fli."nut'] P F rz. grubość (złożenie flì cienki i nutx gruby) flrr: [flr] P F przym. łagodny, subtelny, delikatny (odnośnie " ludzi lub rzeczy) fmal: [fm al] P F cz. prz. podtrzymywać fmawn: [fmawn] P F rz. informacja, nowina, coś do ogłoszenia fmawnta: [fmawnta] P F rz. wiadomość, która (sktócenie fmawn it a) fmetok: ["fm E.t ok^] P F cz. sprawdzać, badać fmi: [fm i] P F cz. prz. mod. próbować (z trybem łacz acym) fmokx: [fmok'] P F rz. zazdrość, zawiść fnan: [fn an] P F cz. prz. być dobrym w czymś fnawe : [fna."wep] P F przym. tchurzliwy fnawe tu: [fna."wep.tu] P F rz. tchurz (utworzone z fnawe tchurzliwy) fne : [fne] P F przedr. rodzaj, typ (utworzone z fnel rodzaj, typ) fnel: [fnel] P F rz. rodzaj, typ fnepe: ["fne.pe] P F pyt. jakiego rodzaju inna forma pefnel fnetxum: [fne."t'um] przym. uczulony (utworzone z txum trucizna) fngap: [fnap^] P F rz. metal fngä: [fn æ] P F cz. np. wypróżnić się; (na Ziemi) skorzystać z toalety fngo : [fn op^] P F cz. prz. wymagać, porzebować, żądać, fnu: [fn u] P F cz. np. być cicho fo: [fo] P F zaim. oni, one (utworzone z ay+ pominięty przedrostek l. mnogiej powodujący lenicję oraz po on, ona, ono) fpak: [fp ak^] P F cz. wstrzymywać, opóźniać fpe : [fp EP] P F cz. prz. wysłać fpeio: [fpe."i.o] P F rz. wyzwanie (ceremonialne) fpi+: [fpi] P F przyim. dla, na korzyść (czegoś) fpìl: [fp Il] P F cz. prz. myśleć fpìlfya: ["fpil.fja] P F rz. sposób myślenia (złożenie fpìl myśleć i fya o ścieżka, droga) fpom: [fpom] P F rz. dobrobyt, spokój, radość fpomtokx: [fpom."tok'] P F rz. zdrowie (złożenie fpom dobrobyt i tokx ciało) fpxäkìm: ["fp' æ.k Im] P F cz. np. wchodzić fra u: ["fra.pu] P F zaim. wsystko (utworzone z u rzecz) frafya: ["fra.fja] P F przysł. w każdy sposób (złożenie fra u wszystko i fya o sposób, droga) frakrr: ["fra.kr] P F przysł. zawsze, cały czas (utworzone z " krr czas) fralo: ["fra.lo] P F przysł. zawsze, za kazdym razem (utworzone z alo raz) frapo: ["fra.po] P F zaim. każdy (utworzone z po on, ona, ono) frato: ["fra.to] P F part. znacznik stopnia najwyższego niz wszystko (zachowuje się jak przyim.) fratrr: [fra."tr] P F przysł. codziennie, każdego dnia (utworzone " z trr dzień) fratseng: ["fra. tsen] > P F przysł. wszędzie (utworzone z tseng miejsce) fratxon: [fra."t'on] P F przysł. każdej nocy (utworzone z txon noc) frawzo: [fraw."zo] P F intj. all is well, everything is fine or OK (utworzone z fra u everything oraz zo wszystko)być w dobym stanie frìp: [fr Ip^] P F cz. prz. gryźć frrfen: ["f r.f En] P F cz. prz. odwiedzać " frrtu: ["fr.tu] P F rz. gość, odwiedzający " fta: [fta] P F rz. węzeł 8

ftang: [ft an] P F cz. np. mod. zaprzestać fta si: [fta s i] P F cz. np. wiązać (utworzone z fta węzeł) ftawnemkrr: [ftaw."nem.kr] P F rz. przeszłość (złożenie ft«awn»em minięty " i krr czas) ftär: [ftær] P F przym. lewy (nie prawy) ftärpa: ["ftær.pa] P F rz. lewa (strona) (złożenie ftär lewy i pa o strona) fte: [fte] P F spój. żeby, po to aby (z orzeczeniem w trybie łacz acym w zdaniu podrzędnym) fteke: ["fte.ke] P F spój. aby nie (złożenie fte żeby i ke nie) (z orzeczeniem w trybie łacz a- cym w zdaniu podrzędnym) ftem: [ft Em] P F cz. prz. mijać (coś) ftia: [ft i. "a] P F cz. prz. studiować, uczyć się ftu : [ftu] P F przyim. z (kierunku) ftue: ["ftu.e] P F przym. łatwy, prosty ftumfa: ["ftum.fa] P F przyim. na zawnątrz, z wewnątrz (utworzone z mìfa wnętrze, wewnątrz) ftxavang: ["ft'a.van] P F przym. gorący, żarliwy ftxey: [ft' Ej] P F cz. prz. wybierać ftxey: [ft'ej] P F spój. czy, czy też ftxì: [ft'i] P F rz. język (część ciała) ftxìlor: [ft'i."lor] P F przym. pyszny, wyśmienity (złożenie ftxì język i lor piękny) ftxìvä : [ft'i."væp] P F przym. niesmaczny (złożenie ftxì język i vä przykry) ftxozä: [ft'o."zæ] P F rz. świętowanie, święto ftxozä si: [ft'o."zæ s i] P F cz. np. świetować, obchodzić święto (utworzone z ftxozä świętowanie) ftxulì u: [ft' u."li.pu] P F cz. np. przemawiać, wygłaszać mowę (złożenie täftxu tkać i lì u słowo) ftxulì uyu: [ft'u."li.pu.ju] P F rz. mówca (utworzone z ftxulì u przemawiać) fu: [fu] P F spój. lub fuke: [fu."ke] P F spój. lub nie (złożenie fu lub i ke nie) fula: ["fu.la] P F spój. który (forma ergatywu) (złożenie fì ul ten, ta, to (forma ergatywu) i a który) furia: ["fu.ri.a] P F spój. który (jeśli chodzi o tego, którego) (złożenie fì uri ten, ta, to (jesli chodzi o tego) i a który) futa: ["fu.ta] P F spój. którego (złożenie fì u-t tego, tej i a który) fwa: [fwa] P F spój. który (złożenie fì u ten, ta, to i a który) fwang: [fwan] P F przym. savory, umami, rich fwefwi: ["fw E.fw i] P F cz. np. gwizdać fwel: [fwel] P F przym. złamany, rozbity fwem: [fwem] P F przym. tępy, stępiony fwew: [fw Ew] P F cz. prz. szukać fwi: [fw i] P F cz. np. ślizgać się, sunąć fya o: ["fja.po] P F rz. spsób, zwyczaj, scieżka fyape: ["fja.pe] P F pyt. jak inna forma pefya fyawìntxu: [fja.w In."t' u] P F cz. np. prowadzić, przewodzić (obiekt przewodzony, prowadzony w formie celownika) (złożenie fya o sposób, droga i wìntxu pokazywać) fyel: [fyel] P F cz. prz. zapieczętować, zaimpregnować fyep: [fjep^] P F cz. prz. trzymać, chwytać fyeyn: [fjejn] P F przym. dorosły, dojrzały, gotowy fyeyntu: ["fjejn.tu] P F rz. pełnoletni, dorosły (osoba dorosła) (utworzone z fyeyn dorosły, dojrzały) fyin: [fjin] P F przym. prosty fyinep ang: [fjin.ep."pan] P F rz. złożoność (złożenie fyin prosty i ep ang złożony) fyinep angpe: [fjin.ep."pan.pe] P F pyt. jak trudny (utworzone z fyinep ang złożoność) alomorf pefyinep ang fyole: ["fjo.le] P F przym. wzniosły, wspaniały H ha: [ha] P F przysł. więc, w takim razie ha : [h ap] P F cz. np. pasować, uzupełniać, dopełniać ha ngir: [hap."nir] P F rz. popołudnie hahaw: ["h a.h aw] P F cz. np. spać ham: [ham] P F przym. poprzedni hamalo: [ha."ma.lo] P F przysł. poprzedim razem (złożenie ham poprzedni i alo raz) hangham: ["h an.h am] P F cz. np. śmiać się hangvur: ["han.vur] P F rz. żart, dowcip, zabawna historia (złożenie hangham śmiać się i vur opowieść) hapxì: [ha."p'i] P F rz. część 9

hapxìtu: [ha."p'i.tu] P F rz. członek (utworzone z hapxì część) hasey: [ha."sej] P F przym. zrobiony, skończony hasey si: [ha."sej "s i] P F cz. np. zrealizować, osiągnąć (utworzone z hasey zrobiony) hawl: [h awl] P F cz. prz. szykować hawng: [hawn] P F rz. nadmiar hawngkrr: ["hawn.kr] P F przysł. późno, za późno (złożenie hawng " nadmiar i krr czas) hawntsyokx: [hawn." tsjok'] > P F rz. rękawiczka (złożenie hawnu chronić, osłaniać i tsyokx ręka) hawnu: ["h aw.n u] P F cz. prz. chronić, osłaniać hawnven: [hawn."ven] P F rz. but (złożenie hawnu chronic, osłaniać i venu stopa) hawre : [haw."rep] P F rz. czapka, kapelusz (złożenie hawnu chronić, osłaniać i re o głowa) hawtsyìp: ["haw. tsjip^] > P F rz. drzemka (utworzone z hahaw spać) hay: [haj] P F przym. następny hayalo: [ha."ja.lo] P F przysł. następnym razem, innym razem (złożenie hay następny i alo raz) hefi: ["h E.f i] P F cz. prz. czuć (zapach) hefitswo: ["he.fi. tswo] > P F rz. zapach (zmysł zapachu) (utworzone z hefi czuć zapach) hek: [h Ek^] P F cz. np. być dziwnym, niezwykłym, dziwacznym, niespodziewanym, osobliwym hermeyp: [her."mejp^] P F rz. pruszenie śniegu (utworzone z herwì śnieg oraz meyp słaby) hertxayo: ["her.t'a.jo] P F n. snow field (utworzone z herwì snow oraz txayo field) herwì: ["her.wi] P F rz. śnieg herwìva: ["her.wi.va] P F rz. płatek śniegu (utworzone z herwì śnieg oraz ìlva drobina) hewne: ["hew.ne] P F przym. miękki heyn: [h Ejn] P F cz. np. siadać hifwo: ["h i.fw o] P F cz. np. uciec hiyìk: ["hi.jik^] P F przym. zabawny, dziwny hì ang: ["hi.pan] P F rz. robak, owad (złożenie hì i mały i ioang zwierzę) hì i: ["hi.pi] P F przym. mały, niewielki rozmiarem hìkrr: ["hi.kr] P F rz. chwila, sekunda (złożenie hì i mały, " nieduży i krr czas) hìm: [him] P F przym. nieliczny, mały hìmpxì: [him."p'i] P F rz. mniejszość, mała część hìmtxampe: [him."t'am.pe] P F pyt. jak dużo inna forma pìmtxan hìmtxan: [him."t'an] P F rz. ilość (złożenie hìm mały i txan duży) hìmtxew: [him."t'ew] P F rz. minimum (złożenie hìm mały i txew granica, koniec) hìmtxewvay: [him."t'ew.vaj] P F przysł. najmniej, minimalnie (utworzone z hìmtxew minimum) hìno: [hi."no] P F przym. szegółowy, dokładny, zawiły hìtxoa: [hi."t'o.a] P F wykrz. przepraszam (utworzone z hì i mały oraz txoa przebaczenie) hoet: [ho."et^] P F przym. rozległy, obszerny, wylewny, niezmierny hol: [hol] P F przym. nieliczny holpxay: [hol."p'aj] P F rz. liczba (złożenie hol kilka i pxay wiele) holpxaype: [hol."p'aj.pe] P F pyt. ile (złożenie holpxay liczba i pe jak) hona: ["ho.na] P F przym. czarujący, ujmujący, słodki hrrap: ["hr.ap^] P F rz. niebezpieczeństwo, zagrożenie " hu : [hu] P F przyim. z (o towarzyszeniu) hufwa: [hu."fwa] P F spój. chociaż, aczkolwiek, pomimo hufwe: [hu."fwe] P F rz. wiatr hufwetsyìp: [hu."fwe. tsjip^] > P F rz. wiaterek, bryza (utworzone z hufwe wiatr) hultstxem: [h ul." tst' Em] > P F cz. prz. utrudniać hum: [h um] P F cz. np. odchodzić, opuszczać 10

I i en: ["ip.en] JC rz. instrument strunowy il: [i l] P F cz. np. zginać inan: [ i."n an] P F cz. prz. czuć, rozumieć, czytać (np.: las), zdobyć wiedzę przez obserwację (akcent przesuwa się na pierwsza sylabę z wrostkiem) inanfya: [i."nan.fja] P F rz. zmysł (złożenie inan czuć i fya o sposób, droga) ingyen: ["in.jen] P F rz. poczucie tajemnicy, braku rozumienia ingyenga : ["in.je.nap] P F przym. tajemniczy, niezrozumiały, zagadkowy (utworzone z ingyen poczucie tajemnicy) ingyentsim: ["in.jen. tsim] > P F rz. tajemnica, zagadka (złożenie ingyen poczucie tajemnicy i tsim źródło) ingyentsyìp: ["in.jen. tsjip^] > P F rz. sztuczka, sposób, naciągnięcie, podstęp, chwyt (utworzone z ingyen poczucie tajemnicy) io : ["i.o] P F przyim. ponad ioang: [i."o.an] P F rz. zwierzę ioi: [i."o.i] P F rz. ozdoba lub uroczyste szaty ioi si: [i."o.i s i] P F cz. np. przyzdabiać, stroić się (utworzone z ioi ozdoba) irayo: [i."ra.jo] JC dzięki rz., wykrz. podziękowanie, irayo si: [i."ra.jo "s i] P F cz. np. dziękować (utworzone z irayo podziękowanie) Ì ìì: [I:] P F przerywnik yyy... ìlä+: ["I.læ] or [I."læ] P F przyim. przez, podążając za, zgodnie z ìley: [I."lEj] LA wykrz. okrzyk bojowy ìlva: ["Il.va] P F rz. płatek, kropla, drobina ìpxa: [I."p'a] RL,P F rz. paproć K ka : [ka] P F przyim. poprzez kakrel: [kak."rel] P F przym. ślepy (utworzone z rel obraz) kalin: [ka."lin] P F przym. słodki w smaku kaltxì: [kal."t'i] P F wykrz. cześć kaltxì si: [kal."t'i "s i] P F cz. np. pozdrowić, witać (utworzone z kaltxì cześć) kam : [kam] P F przyim. od (o czasie) kame: ["k a.m E] P F cz. prz. widzieć, rozumieć, zaglądać, wiedzieć (w sensie duchowym) kan: [k an] P F cz. prz. mod. zamierzać kan ìn: ["k an.p In] P F cz. prz. skupiać się, specjalizować się, być szczególnie zainteresowanym (utworzone z ìn być zajętym) kanfpìl: ["k an.fp Il] P F cz. np. skupać się, koncentrować się (złożenie kan zamierzać i fpìl myśleć) kangay: [ka."naj] P F przym. obowiązujący, właściwy (pochodny od ngay prawdziwy) kangay si: [ka."naj s i] P F cz. np. zatwierdzić, potwierdzić (utworzone z kangay właściwy) kanom: ["k a.n om] P F cz. prz. nabywać, zdobywać, nabierać kanu: ["ka.nu] P F przym. sprytny, inteligentny tl kar: [k ar] P F cz. prz. uczyć (kogoś) karyu: ["kar.ju] P F rz. nauczyciel (utworzone z kar uczyć) karyunay: [kar.ju."naj] P F rz. początkujący nauczyciel (utworzone z karyu nauczyciel) kato: ["ka.to] P F rz. rytm kavuk: [ka."vuk^] P F rz. zdrada kavuk si: [ka."vuk^ "s i] P F cz. np. zdradzać (utworzone z kavuk zdrada) kaw it: [kaw."pit^] P F przysł. wcale nie (patrz ke...kaw it wcale nie...) (złożenie ke aw nie jeden i it kawałek, cząstka) kawkrr: ["kaw.kr] P F przysł. nigdy (złożenie ke aw żaden i krr " czas) kawng: [kawn] P F przym. niedobry, zły kawnglan: ["kawn.lan] P F przym. nikczemny, złośliwy (złożenie kawng niedobry, zły i txe lan serce) kawngsar: ["kawn.s ar] P F cz. prz. wyzyskiwać, nadużywać kawtseng: ["kaw. tsen] > P F przysł. nigdzie (złożenie ke aw żaden i tseng miejsce) 11

kawtu: ["kaw.tu] P F zaim. nikt (złożenie ke aw żaden i tute człowiek, osoba) kay : [kaj] P F przyim. za, od teraz (o przyszłości) kaym: [kajm] P F rz. późne popołudnie kä: [k æ] P F cz. np. iść kä ärìp: [kæ."p æ.r Ip^] P F cz. prz. pchać (złożenie kä iść i ärìp ruszać) kämakto: [kæ."m ak.t o] P F cz. wyruszać (złożenie kä iść i makto jechać) käpxì: [kæ."p'i] P F rz. tył (złożenie kä iść i hapxì część) käsatseng: [kæ."sa. tsen] > P F przysł. daleko (złożenie kä iść i tseng miejsce) käsrìn: [kæ."sr In] P F cz. prz. pożyczać (komuś) (utworzone z srìn przenieść tymczasowo od jednej osoby do drugiej) käteng: ["k æ.ten] P F cz. np. spędzać czas ze sobą, spotykać się ke: [ke] P F przysł. nie ke aw: [ke."paw] P F przym. podzielony, rozerwany (złożenie ke nie i aw jeden) ke u: ["ke.pu] P F zaim., przysł. nic, nijak, w żaden sposób (złożenie ke nie i u rzecz) kea: ["ke.a] P F przym. żaden keftxo: [ke."ft'o] P F przym., wykrz. nieszczęśliwy, przykry, Niedobrze! kefyak: [ke."fjak^] P F,P rr part. czyż nie (złożenie kefya w inny sposób i srak pytajnik) kehe: ["ke.he] P F part., wykrz. nie kekem: ["ke.kem] P F zaim., przysł. żadna (czyność), bez (żadej czyności) (złożenie ke nie i kem czynność, dokonanie) kelfpomtokx: [kel."fpom.tok'] P F przym. niezdrowy (złożenie ke nie i fpomtokx zdrowie) kelkin: [kel."kin] P F przym. niepotrzebny, zbędny kelku: ["kel.ku] P F rz. dom kelku si: ["kel.ku "s i] P F cz. np. mieszkać (utworzone z kelku dom) kelsar: [kel."sar] P F przym. bezużyteczny, nieprzydatny (złożenie ke nie i lesar użyteczny) keltsun: [kel." tsun] > P F przym. niemożliwy (złożenie ke nie i tsun móc, być w stanie) kem: [kem] P F rz. czynność, dokonanie kemlì u: ["kem.li.pu] P F rz. czasownik (złożenie kem czynność, dokonanie i lì u słowo) 1 Polskiemu czytelnikowi zwrot nie tak jest jednak znajomy (przyp. tłum.) kemlì uvi: ["kem.li.pu.vi] P F rz. wrostek (utworzone z kemlì u czasownik) kempe: ["kem.pe] P F pyt. jaka (czynność) inna forma pehem (zł. kem czynność, dokonanie) kem si: ["kem "s i] P F cz. np. robić (utworzone z kem czynność, dokonanie) keng: [ken] P F przysł. nawet, aż kenong: ["k E.n on] or ["ke.n on] P F cz. demonstrować, reprezentować (ii) (złożenie ke nie i nong podążać) kerusey: ["ke.ru.sej] P F przym. martwy (złożenie ke nie i r«us»ey żyjący) kesran: [ke."sran] P F przym. kiepski, mierny, lichy, pośledni, taki sobie (złożenie ke nie i sran tak) (Pochodzenie tego słowa nie jest jasne 1. Możliwe, iż pierwotnie brzmiało ono kesrankekehe dosł. nie tak, nie nie w odniesieniu, że dana akcja nie została dokonana ani właściwie, ani niewłaściwie, a z biegiem czasu uległo skruceniu do kesran oraz znaczenie uległo rozszerzeniu do opisywania pośledniej jakości) keteng: ["ke.ten] P F przym. inny (złożenie ke nie i teng taki sam) ketsran: [ke." tsran] > P F przym., spój. bez znaczenia, bez względu na (złożenie ke nie i tsranten liczyć się, być istotnym) ketsuk : [ke. tsuk^] > P F przedr. niemożliwy, niewykonalny (złożenie ke nie i tsuk- móc, być w stanie) ketsuktswa : [ke. tsuk." > tswap] > P F przym. niezapominalny (utworzone z tswa zapomnieć) ketuwong: ["ke.tu.won] P F rz. obcy kew: [kew] P F licz. zero kewong: ["ke.won] P F przym. obcy key: [kej] P F rz. twarz keyawr: [ke."jawr] P F przym. niepoprawny, zły, błędny (złożenie ke nie i eyawr poprawny) keye ung: [ke."je.pun] P F rz. szaleństwo, głupota, obłęd keyrel: ["key.rel] rz. wyraz twarzy (złożenie key twarz i rel obraz) kezemplltxe: [ke.zem.pl."t'e] P F przysł. oczywiście, nie trzeba dodawać " (że) (skrócenie ke+zene+pivlltxe) ki: [ki] P F spój. ale raczej, ale zamiast kifkey: [ki."fkej] P F rz. świat (fizyczny) kilvan: [kil."van] P F rz. rzeka 12

kin: [k in] P F cz. prz. potrzebować kinam: [ki."nam] P F rz. noga kinamtil: [ki."nam.til] P F rz. kolano (złożenie kinam noga i til staw) kinä: ["ki.næ] P F licz. siedem kintrr: ["kin.tr] P F rz. tydzień (utworzone z kinä siedem " oraz trr dzień) kintrram: ["kin.tr am] P F rz. poprzedni tydzień (utworzone z " kintrr tydzień) kintrray: ["kin.tr aj] P F rz. następny tydzień (utworzone z kintrr " tydzień) kip : [kip^] P F przyim. wśród kive: ["ki.ve] P F przym. siódmy (utworzone z kinä siedem) kì ong: [ki."pon] P F przym. wolny, powolny kìm: [k Im] P F cz. prz. wirować, obracać (czymś) Pol rumit kolìm Obracał piłkę kìmar: [ki."mar] P F przym. sezonowy (o jedzeniu, roślinach lub zwierzętach) kìng: [kin] P F rz. nić, wątek kìte e: [ki.te."pe] P F rz. służba, usługa kìte e si: [ki.te."pe "s i] P F cz. np. służyć, usługiwać (utworzone z kìte e służba, usługa) kllfro : [kl."fr op] P F czas. być odpowiedzialnym kllkä: [kl."k æ] " P F cz. np. zejść (złożenie kllpa spód i " kä iść) kllkulat: [kl."k u.l at^] P F cz. prz. wykopać kllkxem: [kl "."k' Em] P F cz. np. stać kllpa: ["kl.pa] " P F rz. dno, spód kllpä: [kl "."p æ] P F cz. np. lądować, spadac na ziemię (złożenie " kllte ziemia i pähem przybywać) kllpxìltu: [kl."p'il.tu] P F rz. terytorium kllte: ["kl.te] " P F rz. ziemia, grunt klltseng: " ["kl. tsen] > P F rz. pozycja (utworzone z tseng miejsce) " klltxay: [kl."t' aj] P F cz. np. leżeć na ziemi (złożenie " kllte ziemia i txay leżeć) klltxeykay: [kl.t'ej."k aj] P F cz. prz. kłaść (coś) na ziemi " (złożenie kllte ziemia i txay kłaść)forma przechodnia klltxay kllvawm: ["kl.vawm] P F przym. brązowy (złożenie kllte " ziemia i vawm ciemny) kllwo: [kl."w o] P F cz. np. ladować (złożenie kllte ziemia " i wo sięgać) kllyem: [kl."j Em] P F cz. prz. grzebać (kogoś) (złożenie " kllte ziemia i yem kłasć) kllza u: [kl."z a.p u] P F cz. np. zejść (złożenie kllte ziemia " i za u przyjść) ko: [ko] P F part. solicit agreement koak: ["ko.ak^] P F przym. stary (o istotach żywych) koaktan: ["ko.ak.tan] P F rz. staruszek (utworzone z koak stary) koakte: ["ko.ak.te] P F rz. staruszka (utworzone z koak stary) koaktu: ["ko.ak.tu] P F rz. starzec (osoba stara) (utworzone z koak stary) kop: [kop^] P F przysł. też, również, także koren: [ko."ren] P F rz. zasada, wytyczna, wskazówka kosman: [ko."sman] P F przym. wspaniały, cudowny, fantastyczny krr: [kr] P F rz. czas krra: ["kr ".a] P F spój. kiedy, w chwili w której (utworzone " z krr czas) krrnekx: [kr."n Ek'] P F cz. np. zajmować czas (ii) (złożenie " krr czas i nekx pochłaniać) krrpe: ["kr.pe] P F pyt. kiedy inna forma pehrr (zł. krr " czas) ku up: ["ku.pup^] P F przym. ciężki (fizycznie) kulat: ["k u.l at^] P F cz. prz. odsłaniać, ujawniać, odkrywać (dosłownie i w przenośni) kum: [kum] P F rz. wynik, rezultat kuma: ["kum.a] P F spój. tak (bardzo)...,że (utworzone z kum wynik) poprzedza zdanie podrzędne stopnia i miary, np.: Lu poe sevin nìftxan kuma yawne slolu oer (Była tak piękna, że się w niej zakochałem.); patrz też akum kur: [k ur] P F cz. np. wisieć kurakx: [k u."r ak'] P F cz. prz. wypędzać 13

Kx kxa: [k'a] P F rz. usta kxakx: [k' ak'] P F cz. np. łamać, przełamać na pół kxam: [k'am] P F rz. środek, połowa kxamlä : ["k'am.læ] P F przyim. poprzez (przez środek) (utworzone z kxam środek) kxamtrr: ["k'am.tr] P F rz. południe (złożenie kxam środek i trr " dzień) kxamtrrmaw: ["k'am.tr.maw] P F rz. wczesne popołudnie (złożenie " kxamtrr południe i maw po) kxamtseng: ["k'am. tsen] > P F rz. centrum, miejsce w środku (złożenie kxam środek i tseng miejsce) kxamtxomaw: ["k'am.t'o.maw] P F rz. po północy (złożenie kxamtxon północ i maw po) kxamtxon: ["k'am.t'on] P F rz. północ (złożenie kxam środek i txon noc) kxamyì: ["k'am.ji] P F rz. średni poziom (złożenie kxam środek i yì poziom) kxangangang: ["k'an.an.an] P F wykrz. bum (onomatopeja) kxanì: ["k'a.ni] P F przym. zabroniony kxawm: [k'awm] P F przysł. może, być może kxayl: [k'ajl] P F przym. wysoki kxaylyì: ["k'ajl.ji] P F rz. wysoki poziom (złożenie kxayl wysoki i yì poziom) kxänäng: ["k'æ.næn] P F przym. pachnący gnijącym mięsem, rozkładem kxeltek: ["k' El.t Ek] P F cz. prz. podnieść kxem: [k'em] P F cz. np. być pionowym kxemyo: ["k'em.jo] P F rz. sciana, powierzchnia pionowa (złożenie kxem być pionowym i yo powierzchnia) kxener: ["k'e.ner] P F rz. dym kxetse: ["k'e. > tse] P F rz. ogon kxeyey: ["k'e.jej] P F rz. błąd, pomyłka kxitx: [k'it'] P F rz. śmierć kxll: [k'l " ] P F rz. szarża kxll si: ["k'l " "s i] P F cz. np. szarżować (utworzone z kxll szarża) kxor: [k'or] P F rz. zespół potęznych wodospadów charakteryzujących sie olbrzymią siłą i ogłuszającym hukiem (rzadko traktowany jako policzalny) kxu: [k'u] P F rz. krzywda kxuke: ["k'u.ke] P F przym. bezpiecznie (złożenie kxu krzywda i ke nie) kxukx: [k' uk'] P F cz. prz. przełknąć kxutu: ["k'u.tu] P F rz. wróg (utworzone z kxu krzywda) L lahe: ["la.he] P F przym. inny lam: [l am] P F cz. np. wydawać się, wyglądać lapo: ["la.po] P F zaim. inny (osoba lub rzecz) (złożenie lahe inny, drugi i po on, ona, ono) laro: ["la.ro] P F przym. czysty latem: ["l a.t Em] P F cz. np. zmieniać (l«eyk»atem) cz. prz. zmieniać (coś) latsi: [l a." ts i] > LA cz. pozostawać w kontakcie law: [law] P F przym. jasny, pewny, oczywisty, wyraźny lawk: [l awk^] P F cz. prz. rozmawiać, dyskutować, rozprawiać lawr: [lawr] P F rz. melodia law si: ["law "s i] P F cz. np. wyjaśniać (utworzone z law jasny) layompin: [la."jom.pin] P F rz. czerń (utworzone z layon czarny) layon: [la."jon] P F przym. czarny lätxayn: [l æ."t' ajn] P F cz. prz. pokonać, podbić le aw: [le."paw] P F przym. jedyny le en: [le."pen] P F przym. spekulatywny, intuicyjny, oparty na domysłach (utworzone z en domysł) nl lefkrr: [le."fkr] P F przym. obecny (utworzone z fìkrr ten czas) " lefngap: [le."fnap^] P F przym. metalowy (utworzone z fngap metal) lefpom: [le."fpom] P F przym. szczęśliwy, spokojny, radosny, przyjemny (utworzone z fpom dobrobyt) nl lefpomtokx: [le."fpom.tok'] P F przym. zdrowy (utworzone z fpomtokx zdrowie) lehawng: [le."hawn] P F przym. nadmierny (utworzone z hawng nadmiar) lehawngkrr: [le."hawn.kr] P F przym. późny, spóźniony (utworzone " z hawngkrr za późno) 14

lehrrap: [le."hr.ap^] P F przym. niebezpieczny (utworzone " z hrrap niebezpieczeństwo) leioae: [le.i.o."a.e] P F rz. szacunek leioae si: [le.i.o."a.e s i] P F cz. np. szanować, darzyć szacunkiem (utworzone z leioae szacunek) lek: [l Ek^] P F cz. prz. brać pod uwagę, przestrzegać lekin: [le."kin] P F przym. potrzebny, niezbędny (utworzone z kin potrzebować) lekoren: [le.ko."ren] P F przym. prawny (utworzone z koren zasada) lekye ung: [lek."je.pun] P F przym. szalony, obłąkany (utworzone z keye ung szaleństwo) lelì fya: [le."lip.fja] P F przym. językowy, dotyczacy języka (utworzone z lì fya język) lemrey: [lem."rej] P F przym. ocalały (np.: pojedyncze jednostki z grupy, w której kilku zginęło) (utworzone z emrey przetrwać) lemweypey: [lem."wej.pej] P F przym. cierpliwy (utworzone z maweypey być cierpliwym) len: [l En] P F cz. np. stać się, zdarzyć się lena vi: [le."nap.vi] P F przym. jak Na vi, Ludzie (utworzone z Na vi Ludzie) leno: [le."no] P F przym. skrupulatny, skupiony na szczegółach (o osobie) lenomum: [le."no.mum] P F przym. ciekawski (utworzone z newomum być ciekawskim) lenrra: [le."nr.a] P F przym. dumny (utworzone z nrra duma) " lepay: [le."paj] P F przym. wodny (utworzone z pay woda) lepwopx: [lep."wop'] P F przym. pochmurny (utworzone z pìwopx chmura) lerìk: [le."rik^] P F przym. liściasty (utworzone z rìk liść) leronsrel: [le."ron.srel] P F przym. wyimaginowany, urojony (utworzone z ronsrelngop wyobrażać) lertu: ["ler.tu] P F rz. kolega, koleżanka lesar: [le."sar] P F przym. użyteczny, przydatny (utworzone z sar używać) leskxir: [le."sk'ir] P F przym. ranny (utworzone z skxir rana) lesngä i: [le."snæ.pi] P F przym. pierwotny, istniejący od oczatku, rozpoczynający (utworzone z sngä i zaczynać) lesnonrra: [le.sno."nr.a] P F przym. pyszny (pełen pychy) (utworzone " z snonrra pycha) leso ha: [le."sop.ha] P F przym. zainteresowany, zapalony, rozentuzjazmowany (utworzone z so ha emocjonować się) tl letam: [le."tam] P F przym. wystarczający (utworzone z tam wystarczać) letokx: [le."tok'] P F przym. cielesny, fizyczny (utworzone z tokx ciało) letrr: [le."tr] RL przym. dzienny (utworzone z trr dzień) " letrrtrr: [le."tr.tr] P F przym. zwykły, codzienny (utworzone " z " trr dzień) letsim: [le." tsim] > P F przym. wyjątkowy, jedyny, oryginalny, niepowtarzalny (utworzone z tsim źródło) letsranten: [le." tsran.ten] > P F przym. istotny (utworzone z tsranten liczyć się) letsunslu: [le." tsun.slu] > P F przym. możliwy (utworzone z tsunslu móc, być możliwym) letwan: [let."wan] P F przym. przebiegły, cwany (utworzone z tute osoba oraz wan chować) letxi: [le."t'i] P F przym. nagły, gwałtowny (utworzone z txi pośpiech) letxiluke: [le."t'i.lu.ke] P F przym. niespieszny (złożenie txi pośpiech i luke bez) lew: [lew] P F rz. pokrywa, wieko lewäte: [le.wæ."te] P F przym. kłótkiwy, sporny (utworzone z wäte kłócić się) lew si: ["lew "s i] P F cz. np. przykrywać (utworzone z lew przykrycie) leyapay: [le."ja.paj] P F przym. mglisty (utworzone z yapay mgła) leye krr: [le."jep.kr] P F przym. wczesny (utworzone z ye krr " wcześnie) leyewla: [le."jew.la] P F przym. rozczarowujący (utworzone z yewla rozczarowanie) leyn: [l Ejn] P F cz. prz. powtarzać lezeswa: [le."ze.swa] P F przym. trawiasty (utworzone z zeswa trawa) li: [li] P F przysł. już lie: ["li.e] P F rz. doświadczenie, praktyka lini: ["li.ni] P F rz. młode zwierząt, ptaków, ryb, owadów lisre+: ["li.sre] P F przyim. do, przed, aż do, ale nie później (złożenie li już i sre+ przed) litx: [lit'] P F przym. ostry lì fya: ["lip.fja] P F rz. język (złożenie lì u słowo i fya o sposób, droga) 15

lì fyaolo : ["lip.fja.o."lop] P F rz. grupa językowa, użytkownicy języka (złożenie lì fya język i olo klan) lì fyavi: ["lip.fja.vi] P F rz. wyrażenie (utworzone z lì fya język) lì u: ["li.pu] P F rz. słowo lì upam: ["li.pu.pam] P F rz. akcent, wymowa (złożenie lì u słowo i pam dźwięk) lì upe: ["li.pu.pe] P F pyt. jakie, które (słowo, wyrażenie, zwrot) inna forma pelì u lì uvan: ["li.pu.van] P F rz. gra słów (złożenie li u słowo i uvan gra) lìm: [l Im] P F cz. np. być daleko lìng: [l IN] P F cz. np. unosić się w powietrzu, dryfować lok: [l ok^] P F cz. prz. zbliżać się lok : [l ok^] P F przyim. blisko lom: [lom] P F przym. utęskniony (osoba za którą się tęskni) lomtu: ["lom.tu] P F rz. osoba utęskniona (utworzone z lom utęskniony) lonu: [l o."n u] P F cz. prz. uwolnić, osowobodzić lopx: [l op'] P F cz. np. panikować lor: [lor] P F przym. piękny, przyjemny dla zmysłów loran: ["lo.ran] P F rz. gracja, elegancja (złożenie lor piękny i ran esencja, sedno) lrrtok: ["lr.tok^] P F rz. uśmiech lrrtok si: " ["lr.tok^ "s i] P F cz. np. usmiechać się (utworzone " z lrrtok uśmiech) lu: [l u] P F cz. np. być (łacznik, kopula) (połaczony z rzeczownikiem w bierniku oznacza posiadanie) luke : ["lu.ke] P F przyim. bez lukpen: [luk."pen] P F przym. nagi, bez ubrań (złożenie luke bez i pen ubrania (l. mnoga)) lumpe: ["lum.pe] P F pyt. dlaczego inna forma pelun lun: [lun] P F rz. powód M ma: [ma] P F part. O! (partykuła wołacza) makto: ["m ak.t o] P F cz. prz. jechać (wierzchem) mal: [mal] P F przym. godny zaufania, wzbudzający ufność masat: ["ma.sat] P F rz. napierśnik (pancerz) maw : [maw] P F przyim. po (o czasie) mawey: [ma."wej] CM przym. spokojny maweypey: [ma."wej.p Ej] P F svin. być cierpliwym (ii) (złożenie mawey spokojny i pey czekać) maweypeyyu: [ma."wej.pej.ju] P F rz. osoba cierpliwa (utworzone z maweypey być cierpliwym) mawkrr: ["maw.kr] P F przysł. później (złożenie maw po i krr czas) " mawkrra: [maw."kr.a] P F spój. po (chwili, która) inna forma akrrmaw " zł. krr czas i maw po mawl: [mawl] P F rz. połowa may : [majp] P F cz. prz. mod. próbować, usiłować, starać się mäkxu: [m æ."k'u] P F cz. prz. przerywać, wyprowadzać z równowagi (utworzone z kxu ranić) me em: [me."pem] P F przym. harmonijny, zgodny mefo: ["me.fo] P F zaim. ta dwójka, tych dwoje (utworzone z me+ przedrostek l. podwójnej oraz po on, ona, ono) mek: [mek^] P F przym. pusty, w przenośni: bezwartościowy mekre: ["mek.re] P F rz. zaopatrzenie mektseng: ["mek. tsen] > P F rz. przerwa, szczelina (złożenie mek pusty i tseng miejsce) melo: ["me.lo] P F przysł. dwukrotnie (utworzone z me+ przedrostek l. podwójnej oraz alo raz) menari: [me."na.ri] P F rz. oczy (para) (utworzone z me+ l. podwójna oraz nari oko) meoauniaea: [me.o.a.u.ni.a."e.a] P F rz. harmonia, życie w zgodzie z naturą mesrram: [me.sr."am] P F rz., przysł. przedwczoraj (utworzone " z trr dzień) mesrray: [me.sr."aj] P F rz., przysł. pojutrze (utworzone z trr " dzień) meuia: [me."u.i.a] P F rz. honor meuianga : [me."u.i.a.nap] P F przym. honorowy (utworzone z meuia honor oraz nga zawierać) meyam: [m E."y am] P F cz. prz. tulić, obejmować, trzymac kogoś za rękę meyp: [mejp^] P F przym. słaby 16

mi: [mi] P F przysł. jeszcze, ciągle, nadal miktsang: ["mik. tsan] > P F rz. kolczyk (w uchu) (złożenie mikyun ucho i tsang przekłucie) mikyun: ["mik.jun] JC rz. ucho mip: [mip^] P F przym. nowy mì+: [mi] P F przyim. w, na mìfa: ["mi.fa] or [mi."fa] P F rz., przysł. wnętrze, wewnątrz mìftxele: [mi."ft'e.le] P F przysł. odnosnie, w stosunku do mìkam : [mi."kam] P F przyim. między mìn: [m In] P F cz. np. skręcać, obracać Mìn ne ftärpa Skręć w lewo mìnyu: ["min.ju] P F rz. tokarz (utworzone z mìn obracać) mìso: [mi."so] P F przysł. daleko (utworzone z mì w) mll an: [m l."p an] P F cz. prz. akceptować mllte: [m l."t E] " P F cz. np. zgadzać się mo: [mo] " P F rz. otawrta przestrzeń moe: ["mo.e] P F zaim. nas dwoje, nasza dwójka (exclusivus) (utworzone z me+ l. podwójna oraz oe ja) mok: [m ok^] P F cz. prz. sugerować mokri: ["mok.ri] P F rz. głos mong: [m on] P F cz. prz. zalezeć od, polegać na, ufać mowan: [mo."wan] P F przym. przyjemny, miły (fizycznie, seksualnie) mrr: [mr] P F licz. pięć mrrtrr: ["mr ".tr] P F rz. tydzień roboczy (pięciodniowy) (utworzone " " z mrr pięć oraz trr dzień) mrrve: ["mr.ve] P F przym. piąty (utworzone z mrr pięć) " muiä: [mu."i.æ] P F przym. właściwy, poprawny, odpowiedni, sprawiedliwy mun i: [m un."p i] P F cz. ciąć mune: ["mu.ne] P F licz. dwa munge: ["m u.n E] P F cz. prz. brać, zabierać mungwrr : [mun."wr] P F przyim. z wyjątkiem " munsna: ["mun.sna] P F rz. para (utworzone z mune dwa oraz sna o zbiór, grupa) munsna : [mun.sna] P F przedr. dołączany do rzeczowników by zaznaczyć pare elementów (utworzone z munsna para) muntrr: ["mun.tr] P F rz. weekend (utworzone z mune dwa oraz " trr dzień) muntrram: ["mun.tr.am] P F rz. poprzedni weekend (utworzone " z muntrr weekend) muntrray: ["mun.tr.aj] P F rz. nastepny weekend (utworzone z muntrr " weekend) muntxa: [mun."t'a] P F przym. żonaty, zamężna, związany z kimś muntxa si: [mun."t'a "s i] P F cz. np. zwiazać się (z kimś), ożenić się, wyjść za mąż (utworzone z muntxa żonaty, zamężna) muntxatan: [mun."t'a.tan] P F rz. mąż (utworzone z muntxatu współmałżonek) muntxate: [mun."t'a.te] P F rz. żona (utworzone z muntxatu współmałżonek) muntxatu: [mun."t'a.tu] P F rz. współmażonek (utworzone z muntxa żonaty, zamężna) muve: ["mu.ve] P F przym. drugi (utworzone z mune dwa) muwìntxu: [mu.w In."t' u] P F cz. prz. przedstawiać, prezentować (utworzone z wìntxu pokazywać) N na : [na] P F przyim. jak na rìng: ["nap.rin] P F rz. las naer: [na."er] P F rz. napój, coś dającego się wypić nafì u: [na.fi."pu] P F przym. taki (złożenie na jak i fì u to) nam ake: [nam."pa.ke] P F przysł. pewnie (utworzone z am ake pewny, zaufany) nang: [nan] P F part. zaskoczenie, wykrzyknik, zachęta (tryb wyrażajacy zaskoczenie) nari: ["na.ri] P F rz. oko nari si: ["na.ri s i] P F cz. np. uważać (utworzone z nari oko) natkenong: [nat."ke.non] P F spój. przykładowo, na przykład (złożenie na jak i tìkenong przykład) nawm: [nawm] P F przym. wielki, szlachetny nawmtu: ["nawm.tu] P F rz. wielka osoba (utworzone z nawm wielki, szlachetny) nayn: [najn] P F rz. cyfra 9 (nie wartość) näk: [n æk^] P F cz. prz. pić nän: [n æn] P F cz. np. zmniejszać ne : [ne] P F przysł. do, w kierunku ne ìm: [ne."pim] P F przysł. wstecz nefä: [ne."fæ] P F przysł. w górę 17

nekll: [ne."kl] P F przysł. w dół " nekx: [n Ek'] P F cz. prz. palić, pochłaniać nemfa : ["nem.fa] P F przyim. do, do wewnątrz (złożenie ne do, w kierunku i mìfa wnętrze, wewnątrz) nemrey: [nem."rej] P F przysł., wykrz. jak walcząc o życie (utworzone z emrey przetrwać) neto: [ne."to] P F adv. away (direction) (utworzone z ne to) netrìp: ["net.rip^] P F przysł. szczęśliwie, wesoło new: [n Ew] P F cz. prz. mod. chcieć newomum: [n Ew."o.mum] P F svin. być ciekawskim (złożenie new chcieć i omum wiedzieć) neympin: ["nejm.pin] P F rz. jasny kolor (utworzone z neyn jasny, jasnokolorowy) neyn: [nejn] P F przym. jasnokolorowy, odcień białego niä: [n i. "æ] P F cz. prz. chwytać nikre: ["nik.re] P F rz. włosy nikroi: [nik."ro.i] P F rz. ozdoba włosów (złożenie nikre włosy i ioi ozdoba) nim: [nim] P F przym. nieśmiały, wstydliwy ninan: ["ni.nan] P F przysł. czując, dzięki wyczuciu (utworzone z inan czuć) ningyen: ["nin,jen] P F przysł. tajemniczo, w niezrozumiały sposób (utworzone z ingyen poczucie tajemnicy) nitram: [nit."ram] P F przym. radosny (o ludziach) nì : [ni] P F adverbial zrostek słowotwórczy nì aw: [ni."paw] P F przysł. jedynie (utworzone z aw jeden) nì awtu: [ni."paw.tu] P F przysł. samotnie (w pojedynkę) (złożenie aw jeden i tute człowiek, osoba) nì awve: [ni."paw.ve] P F przysł. najpierw (utworzone z awve pirwszy) nì en: [ni."pen] P F przysł. intuicyjnie, na podstawie wyczucia (utworzone z en domysł) nì eng: [ni."pen] P F przysł. równo, identycznie, tak samo (utworzone z engeng równy) nì eoio: [ni."pe.o.i.o] P F przysł. ceremonialnie (utworzone z eoio ceremonialny) nì eveng: [ni."pe.ven] P F przysł. niedojrzale, jak dziecko (utworzone z eveng dziecko) nì eyng: [ni."pejn] P F przysł. w odpowiedzi (utworzone z eyng odpowiadać) nì i a: [ni."pip.a] P F przysł. w końcu (utworzone z i a kończyć) nì it: [ni."pit^] P F przysł. odrobina, mała ilość (utworzone z it kawałek, cząstka) nì o : [ni."pop] P F przysł. przyjemnie, w sposób dający przyjemność (utworzone z o ekscytujący) nì ul: [ni."pul] P F przysł. więcej nì ul ul: [ni."pul.pul] P F przysł. zwiększająco, coraz więcej i więcej (utworzone z ul zwiększać) nìawnomum: [ni.aw."no.mum] P F przysł. w znany sposób, tak ajk jest znany (utworzone z «awn» wrostek imiesłowu przymiotnikowego biernego oraz omum wiedzieć) nìayoeng: [ni.aj."wen] P F przysł. jak my, po naszemu (w wymowie potocznej[naj."wen]) (utworzone z ayoeng my (właczające)) nìfe : [ni."fep] P F przysł. źle (utworzone z fe zły) nìfkrr: [ni."fkr] P F przysł. obecnie, ostatnio (utworzone z " fìkrr ten czas) nìflrr: [ni."flr] P F przysł. łagodnie, delikanie (utworzone " z flrr łagodny) nìfmokx: [ni."fmok'] P F przysł. zazdrośnie, zawistnie (utworzone z fmokx zazdrość) nìfnu: [ni."fnu] P F przysł. cicho (utworzone z fnu być cicho) nìfrakrr: [ni."fra.kr] P F przysł. jak zawsze (utworzone z frakrr " zawsze) nìftue: [ni."ftu.e] P F przysł. łatwo (utworzone z ftue łatwy) nìftxan: [ni."ft'an] P F przysł. tak, tak bardzo (utworzone z fìtxan tak, tak badzo) nìftxavang: [ni."ft'a.van] P F przysł. żarliwie, całym sercem (utworzone z ftxavang żarliwy) nìfwefwi: [ni."fwe.fwi] P F przysł. gwiżdżąc (utworzone z fwefwi gwizdać) nìfya o: [ni."fja.po] P F przysł. w sposób (utworzone z fya o ścieżka, droga) nìfyeyntu: [ni."fjejn.tu] P F przysł. dojrzale, dorośle (utworzone z fyeyntu pełnoletni) nìhawng: [ni."hawn] P F przysł. nazbyt, nadmiernie (utworzone z hawng nadmiar) nìhay: [ni."haj] P rr przysł. następnie (utworzone z hay następny) nìhek: [ni."hek^] P F przysł. dziwne (utworzone z hek być dziwnym, niezwykłym) (wyzraża 18

zaskoczenie mówiacego, nie służy do opisywania czynności) nìhoet: [ni."ho.et^] P F przysł. wylwnie, wnikliwie (utworzone z hoet rozległy, obszerny) nìhol: [ni."hol] P F przysł. nielicznie (utworzone z hol nieliczny) nìhona: [ni."ho.na] P F przysł. uroczo, czarująco (utworzone z hona czarujący) nìk ärìp: [nik."æ.rip^] P F przysł. statycznie (utworzone z ke ärìp nie ruszać) dosł. nie ruszajac nìk ong: [nik."pon] P F przysł. powoli (utworzone z kì ong wolny) nìkanu: [ni."ka.nu] P F przysł. sprytnie, inteligentnie (utworzone z kanu sprytny, inteligentny) nìkeftxo: [ni.ke."ft'o] P F przysł. nieszczęśliwie, przykro (utworzone z keftxo nieszczęśliwy) nìkelkin: [ni.kel."kin] P F przysł. niepotrzebnie, zbednie (utworzone z kelkin niepotrzebny) nìklonu: [nik.lo."nu] P F pszysł. solidnie, trwale, dokładnie (utworzone z ke lonu nie uwolnić) dosł.: nie wypuszczajac nìkmar: [nik."mar] P F przysł. dogodnie, w odpowiedniej porze (utworzone z kìmar sezonowy) nìksman: [nik."sman] P F przysł. wspaniale, cudownie, fantastycznie (utworzone z kosman wspaniały) nìksran: [nik."sran] P F przysł. miernie, licho, kiepsko, nie tak (utworzone z kesran kiepski) nìktungzup: [nik.tun."zup^] P F przysł. ostrożnie (utworzone z ke tungzup nie upuszczać) dosł. nie pozwalajac spaść nìkxem: [ni."k'em] P F przysł. pionowo (utworzone z kxem być pionowym) nìlam: [ni."lam] P F przysł. widocznie, chyba, najwyraźniej (utworzone z lam wydawać się) nìlaw: [ni."law] P F przysł. jasno, wyraźnie (utworzone z law jasny) nìli: [ni."li] P F przysł. z góry (utworzone z li już) nìlkeftang: [nil.ke."ftan] P F przysł. ciągle, nieustannie, bez przerwy (złożenie luke bez i ftang zaprzestać) nìltsan: [nil." tsan] > P F przysł. dobrze, porządnie (utworzone z sìltsan dobry) nìlun: [ni."lun] P F przysł. logicznie, sensownie nìmal: [ni."mal] P F przysł. ufnie, bez wahania (utworzone z mal godny zaufania) nìmeyp: [ni."mejp^] P F przysł. słabo, luźno (utworzone z meyp słaby) nìmun: [ni."mun] P F przysł. znów, znowu nìmwey: [nim."wej] P F przysł. spokojnie, pokojowo (utworzone z mawey spokojny) nìmweypey: [nim."wej.pej] P F przysł. cierpliwie (utworzone z maweypey być cierpliwym) nìn: [n In] P F cz. prz. patrzeć na, spoglądać nìna vi: [ni."nap.vi] P F przysł. jak Na vi, Na vijsko (utworzone z Na vi Lud) nìnäk: [ni."næk^] P F przysł. płynnie, w stanie ciekłym (utworzone z näk pić) nìnän: [ni."næn] P F przysł. mniej (utworzone z nän zmniejszać) nìnänän: [ni."næn.æn] P F przysł. coraz mniej (utworzone z nän zmniejszać) nìngay: [ni."naj] P F przysł. naprawdę, rzeczywiście (utworzone z ngay prawdziwy) nìngong: [ni."non] P F przysł. apatycznie, ospale (utworzone z ngong leniwy) nìno: [ni."no] P F przysł. szczegółowo, gruntownie, wylewnie nìnrra: [ni."nr.a] P F przysł. dumnie (utworzone z nrra duma) " nìnu: [ni."nu] P F przysł. bez powodzenia, zawodnie, bez osiągnięcia zamierzonych lub oczekiwanych rezultatów (utworzone z nui zawieść, pnieść porażkę) nìolo : [ni."o.lop] P F przysł. (razem) jak członkowie klanu (utworzone z olo klan) nìprrte : [ni."pr.tep] P F przysł. przyjemnie, z radością, z przyjemnością " (utworzone z prrte przyjemny) nìpxay: [ni."p'aj] P F przysł. licznie, głównie (utworzone z pxay wiele) nìpxi: [ni."p'i] P F przysł. dokładnie, jednoznacznie (utworzone z pxi dokładny) nìpxim: [ni."p'im] P F przysł. właściwie, poprawnie (utworzone z pxim właściwy, poprawny) nìran: [ni."ran] P F przysł. zasadniczo, podstawowo, przede wszystkim (utworzone z ran esencja, sedno) nìrangal: [ni."ra.nal] P F przysł. gdyby tylko(wyrażenie nierealnych marzeń, poprzedza czasownik w trybie łączącym) (utworzone z rangal mieć nadzieję) 19

nìronsrel: [ni."ron.srel] P F przysł. w wyobraźni, w sposób urojony (utworzone z ronsrelngop wyobrażać) nìsìlpey: [ni.sil."pej] P F przysł. z nadzieją, ufnie (utworzone z sìlpey mieć nadzieję) nìslele: [ni."sle.le] P F przysł. wpław (utworzone z slele płynąć) nìsngä i: [ni."snæ.pi] P F przysł. pierwotnie, na początku (utworzone z sngä i zaczynać) nìsngum: [ni."snum] P F przysł. niepokojąco, niespokojnie (utworzone z sngum obawa) nìso ha: [ni."sop.ha] P F przysł. z zapałem, entuzjastycznie (utworzone z so ha emocjonować się) nìsoaia: [ni.so."a.i.a] P F przysł. rodzinnie, razem jako członkowie jednej rodziny (utworzone z soaia rodzina) nìsteng: [ni."sten] P F przysł. podobnie (utworzone z steng podobny) nìsti: [ni."sti] P F przysł. gniewnie (utworzone z sti gniewać się) nìsung: [ni."sun] P F przysł. dodatkowo (utworzone z sung dodać) nìswey: [ni."swej] P F przysł. najlepiej, optymalnie (utworzone z swey najlepszy) nìsyayvi: [ni."sjaj.vi] P F przysł. przypadkiem, przez przyadek (utworzone z syayvi szczęście) nìsyen: [ni."sjen] P F przysł. na koniec, wreszcie (utworzone z syen ostatni) nìsyep: [ni."sjep^] P F przysł. w potrzasku (utworzone z syep łapać) dosł. jak w pułapce nìtam: [ni."tam] P F przysł. dostatecznie (po przym.) (utworzone z tam wystarczać) nìteng: [ni."ten] P F przysł. też, tak samo, podobnie (utworzone z teng taki sam) nìtengfya: [ni."ten.fja] P F przysł. równie, jak, tak jak, tak samo (utworzone z tengfya jak, tak jak, równie, tak samo (spój.)) nìtkan: [nit."kan] P F przysł. celowo, świadomie (utworzone z tìkan cel, zamiar) nìtkanluke: [nit."kan.lu.ke] P F przysł. przypadkiem, nieświadomie (złożenie nìtkan celowo, świadomie i luke- bez) nìtrrtrr: [ni."tr.tr] P F przysł. codziennie, regularnie (utworzone " " z trr dzień) nìtsim: [ni." tsim] > P F przysł. wyjątkowo, jedynie, oryginalnie, niepowtarzalnie (utworzone z tsim źródło) nìtsìsyì: [ni." tsi.syi] > P F przysł. szeptem (utworzone z tsìsyì szeptać) nìtsyìl: [ni." tsjil] > P F przysł. wspinając się (utworzone z tsyìl wspinać się) nìtut: [ni."tut^] P F przysł. ciągle, nieustannie (utworzone z tut oznaczenie kontynuacji) nìtxan: [ni."t'an] P F przysł. bardzo, dużo (utworzone z txan duży) nìtxay: [ni."t'aj] P F przysł. płasko, poziomo, horyzontalnie (utworzone z txay być poziomym) nìtxi: [ni."t'i] P F przysł. nagle, gwałtownie (utworzone z txi pośpiech) nìtxiluke: [ni."t'i.lu.ke] P F przysł. niespiesznie (złożenie txi pośpiech i luke bez) nìvingkap: [ni."vin.kap^] P F przysł. przy okazji, a propos, nawiasem mówiąc (utworzone z vingkap przyjść do głowy) nìwan: [ni."wan] P F przysł. tajemniczo, sekretnie, w tajemnicy (utworzone z wan chować) nìwawe: [ni.wa."we] P F przysł. istotnie, znacznie (utworzone z wawe znaczenie, istotność) nìwä: [ni."wæ] P F przysł. przeciwnie, odwrotnie nìwäte: [ni.wæ."te] P F przysł. kłótliwie (utworzone z wäte kłócić się) nìwin: [ni."win] P F przysł. szybko (utworzone z win szybki) nìwok: [ni."wok^] P F przysł. głośno (utworzone z wok głośny) nìwotx: [ni."wot'] P F przysł. całkowicie, zupełnie, w całości, w ogóle (utworzone z wotx całość) nìyewla: [ni."jew.la] P F przysł. rozczarowująco, powodując zawód (utworzone z yewla rozczarowanie) nìyll: [ni."jl] P F przysł. razem, wspólnie (utworzone z yll " wspólny) nìyo : [ni."yop^] P F przysł. doskonale (utworzone z yo być doskonałym) nìyol: [ni."yol] P F przysł. krótko, zwięźle (utworzone z yol krótki (o czasie)) nìyrr: [ni."jr] P F przysł. naturalnie, bez dodatków czy zmiany " natury (utworzone z yrr naturalny) nìzawnong: [ni."zaw.non] P F przysł. bezpiecznie (utworzone z «awn» wrostek imiesłowu przymiotnikowego biernego oraz zong bronić, ratować) nokx: [n ok'] P F cz. prz. urodzić 20