FARMAKOTERAPIA W GERIATRII

Podobne dokumenty
ZASADY FARMAKOTERAPII GERIATRYCZNEJ

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. VICEBROL, 5 mg, tabletki. Vinpocetinum

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. VICEBROL FORTE; 10 mg, tabletki Vinpocetinum

2

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta

ANEKS III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta

Harmonogram zajęć dla kierunku: Dietetyka, studia stacjonarne, II rok, semestr IV

Konferencja SAMOLECZENIE A EDUKACJA ZDROWOTNA, POLITYKA ZDROWOTNA, ETYKA Kraków, r.

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta VICEBROL FORTE 10 mg, tabletki

Konieczność monitorowania działań niepożądanych leków elementem bezpiecznej farmakoterapii

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Halidor 100 mg, tabletki Bencyclani fumaras

LECZENIE BIOLOGICZNE CHORÓB

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach Charakterystyki Produktu Leczniczego i ulotki dla pacjenta

Apteka jako ogniwo w systemie ochrony zdrowia

Czy dieta ma wpływ na działanie leków kardiologicznych? mgr Hanna Wilska

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla Pacjenta

Dietetyka, studia stacjonarne licencjackie, II rok, semestr IV

CIBA-GEIGY Sintrom 4

BEZPIECZEŃSTWO FARMAKOLOGICZNE

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta.

Hiperglikemia. Schemat postępowania w cukrzycy

CUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM. Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska

dr hab. n. farm. AGNIESZKA SKOWRON

Rola pielęgniarki w badaniu radiologicznym i przygotowanie chorego do badań. Rola pielęgniarki w badaniu radiologicznym

VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego Etrixenal przeznaczone do wiadomości publicznej

Ulotka dla pacjenta. Alerton (Cetirizini dihydrochloridum) 10 mg, tabletki powlekane

Tyreologia opis przypadku 2

Hiperglikemia. Schemat postępowania w cukrzycy

Interakcje leków z żywnością. Prof. dr hab. n. med. Danuta Pawłowska

Dr Jarosław Woroń. BEZPIECZEŃSTWO STOSOWANIA LEKÓW PRZECIWBÓLOWYCH Krynica 11.XII.2009

Interakcje farmakologiczne

Przegląd wiedzy na temat leku Simponi i uzasadnienie udzielenia Pozwolenia na dopuszczenie do obrotu w UE


6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej

Rodzinna gorączka śródziemnomorska

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku.

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Physiotens 0,4 0,4 mg, tabletki powlekane Moxonidinum

ANEKS III POPRAWKA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO I ULOTKI DLA PACJENTA

Przedmowa... Skróty...

Depresja a uzależnienia. Maciej Plichtowski Specjalista psychiatra Specjalista psychoterapii uzależnień

ETYKIETO-ULOTKA OZNAKOWANIE OPAKOWANIA BEZPOŚREDNIEGO PRODUKTU LECZNICZEGO

Ważne informacje nie wyrzucać! Agolek. w leczeniu dużych epizodów depresyjnych u dorosłych. Broszura dla Pacjenta

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Rimantin, 50 mg, tabletki. Rymantadyny chlorowodorek

Rekomendacje dotyczące postępowania przeciwbólowego w ginekologii i położnictwie

ANEKS III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta

Rola witaminy D w praktyce lekarza rehabilitacji medycznej. dr n. med. Anna Pacholec prof. dr hab. n. med. Krystyna Księżopolska-Orłowska

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. MOLSIDOMINA WZF, 2 mg, tabletki MOLSIDOMINA WZF, 4 mg, tabletki.

ANKIETA ANESTEZJOLOGICZNA

VI.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego LoperamideDr.Max przeznaczone do publicznej wiadomości

SEH Ulotka SOR Ryzyka związane z nadużywaniem alkoholu

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012

Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Chirurgii Urazowej, Piekary Śląskie ul. Bytomska 62, Tel

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. VICEBROL 5 mg, tabletki. Vinpocetinum

ELEMENTY FARMAKOLOGII OGÓLNEJ I WYBRANE ZAGADNIENIA Z ZAKRESU FARMAKOTERAPII BÓLU

Rola współpracy między lekarzem a pacjentem jaskrowym Anna Kamińska

Aktualizacja ChPL i ulotki dla produktów leczniczych zawierających jako substancję czynną hydroksyzynę.

Aneks II. Wnioski naukowe i podstawy do zmiany charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta przedstawione przez EMA

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. NICERGOLIN 10 mg, tabletki Nicergolinum

ULOTKA DLA PACJENTA 1

Tribux 100 mg, tabletki Trimebutini maleas

ULOTKA DLA PACJENTA 1

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Paracetamol APTEO MED, 500 mg, tabletki Paracetamolum

FORMULARZ MEDYCZNY PACJENTA

Idea opieki farmaceutycznej Idea opieki farmaceutycznej narodziła się Stanach Zjednoczonych w latach 90- tych XX w., Jest to proces w którym

Katadolon, 100 mg, kapsułki twarde Flupirtini maleas

FARMAKOKINETYKA KLINICZNA

Nieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia

Spis treści. 1. Przyczyny nadciśnienia tętniczego Bogdan Wyrzykowski... 13

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. ZYX, 5 mg, tabletki powlekane. Levocetirizini dihydrochloridum

Pytania i dopowiedzi na temat analizy nie-selektywnych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) oraz ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego.

Aneks III. Zmiany w odnośnych punktach druków informacyjnych do produktów

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta

FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO. Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB

VICEBROL 5 mg, tabletki. Vinpocetinum

ULOTKA DLA PACJENTA; INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Tizanidine Arrow, 4 mg, tabletki (Tizanidinum)

Simponi jest lekiem o działaniu przeciwzapalnym. Preparat stosuje się w leczeniu następujących chorób u osób dorosłych:

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Omacor 1000 mg, kapsułki miękkie Omega-3 acidorum esteri ethylici 90

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA

Prowadzi poradnictwo w zakresie samoopieki pacjentów w chorobach wewnętrznych

PENTHROX (metoksyfluran)

Tribux Forte 200 mg, tabletki

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Clopamid VP, 20 mg, tabletki. Clopamidum

Podsumowanie u zarządzania rzyzkiem dla produktu leczniczego Cartexan przeznaczone do publicznej wiadomości

Aneks II. Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego oraz ulotka dla pacjenta stanowią wynik procedury arbitrażowej.

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. FILOMAG B 6 40 mg jonów magnezu + 5 mg, tabletki Magnesii hydroaspartas + Pyridoxini hydrochloridum

INFORMACJE ZAMIESZCZANE NA OPAKOWANIACH BEZPOŚREDNICH

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Stymen, 10 mg, tabletki Prasteronum

Lexotan, 3 mg, tabletki Lexotan, 6 mg, tabletki. Bromazepamum

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta ERDOMED. 35 mg/ml, proszek do sporządzania zawiesiny doustnej. Erdosteinum

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Ibured żel, 50 mg/g (5%) Ibuprofenum

LECZENIE STWARDNIENIA ROZSIANEGO (ICD-10 G 35)

SPRAWNY JAK SENIOR! RZECZ O AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ WIEKU PODESZŁEGO. Mgr Radosław Perkowski

Hiperglikemia. Jak postępować przy wysokich poziomach cukru?

Autorzy...5 Przedmowa...9. Wprowadzenie do pielęgniarstwa...19

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. Bendamustine Kabi, 2,5 mg/ml, proszek do sporządzania koncentratu roztworu do infuzji

Rzadkie Młodzieńcze Pierwotne Układowe Zapalenie Naczyń Krwionośnych

Maria Korzonek Wydział Nauk o Zdrowiu Pomorski Uniwersytet Medyczny Szczecin ZESPÓŁ SŁABOŚCI I JEGO WPŁYW NA ROKOWANIE CHOREGO

VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości

Transkrypt:

Interdyscyplinarne Spotkania Geriatryczne FARMAKOTERAPIA W GERIATRII mgr Teresa Niechwiadowicz-Czapka Instytut Pielęgniarstwa Zakład Podstaw Opieki Pielęgniarskiej

Wchłanianie środków farmakologicznych po 65 roku życia jest zmienione z powodu różnic biologicznych, morfologicznych i czynnościowych między organizmem starszym a dojrzałym: zmniejsza się wydolność układu krążenia, płuc, wątroby, nerek spada pojemność wyrzutowa serca, czego następstwem jest słabszy przepływ krwi przez tkanki i w konsekwencji gorszy transport leków do narządów docelowych zwiększona wrażliwości tkanek docelowych na leki (osłabiona homeostaza) zwiększona zawartość tkanki tłuszczowej i płynu międzykomórkowego, a zmniejszona wody i płynu wewnątrzkomórkowego mniejsza masa mięśniowa spada liczba komórek w narządach, głównie w OUN

zmniejszone ukrwienie skóry, tkanki podskórnej i mięśni jest powodem upośledzonego wchłaniania leków podawanych tymi drogami. mniejsze są zdolności autoregulacji i adaptacji do wszelkiego rodzaju bodźców, zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych.

Niektóre choroby uniemożliwiają starszym ludziom kojarzenie leków z chorobą. Seniorzy nie pamiętają nazw przyjmowanych medykamentów, nie są w stanie podac ich lekarzowi. Pacjent nie jest często dostatecznie informowany o możliwych działaniach niepożądanych leku. Brakuje indywidualizacji terapii w leczeniu seniorów - limity czasu!

Brak czasu uniemożliwia wypytanie pacjenta o te dane, które mają wpływ na skuteczność i bezpieczeństwo leczenia. Mniejsza sprawność, wolniejsze kojarzenie (szczególne powyżej 65 roku życia). Upośledzenie słuchu, wzroku, pamięci.

Geriatryczny zespół polekowy To dolegliwość,nowa choroba lub stwierdzone nieprawidłowości biochemiczne, które u osoby starszej wystąpiły w związku z niewłaściwie zaleconym leczeniem. Przyczyny: zbyt duże dawki toksyczność leków ich interakcje. Wraz z liczbą zażywanych leków wzrasta ryzyko działań ubocznych i niepożądanych, interakcji między lekami, także ryzyko upadków.

NA ZDROWIE?

NADUŻYWANIE LEKÓW zjawisko tolerancji automatyzm przyjmowania ( uspokajające i nasenne)

UZALEŻNIENIE OD LEKÓW Często niezauważone, ponieważ trudno wyznaczyć granicę między koniecznym stosowaniem leków a ich nadużywaniem. Uzależnienie się od leków w wieku podeszłym jest bardzo łatwe. Większość dolegliwości - zwyrodnieniowe układu ruchu, przewlekły ból,zaburzenia wegetatywne, problemy psychiczne - związane jest z przewlekłą farmakoterapią.

Kaskada zapisywania leków Przez długi czas bez kontroli stanu zdrowia seniora, bez wykonywania okresowo badań laboratoryjnych oraz dodawanie na nowe dolegliwości kolejnych medykamentów. Często pielęgniarka w gabinecie zabiegowym czy w rejestracji jest pierwszą osobą, której pacjent mówi o swoich dolegliwościach, także tych nowych.

Samoleczenie osób starszych łatwy dostęp do leków ( leki bez recepty ): NLPZ, suplementy diety czasem samoleczenie jest traktowane jako dodatek do ordynacji lekarza pacjent musi byćświadomy zagrożeń, jakie niesie zażywanie kilku medykamentów. Im więcej leków przyjmuje, tym większa konieczność edukacji, której celem jest racjonalne ograniczenie samoleczenia.

Z powodu nieprawidłowej farmakoterapii w warunkach domowych: 12% hospitalizowanych osób starszych po 70 r.ż. i 20% po 80 r.ż. Hospitalizacja często jest efektem: niezrozumienia przez pacjenta istoty leczenia przekazu, jak stosować lek: przez jaki czas, o której godzinie

Szczególnej uwagi pielęgniarki wymagają seniorzy, którzy przyjmują leki o dużym potencjale oddziaływania toksycznego i skutków ubocznych.

leki obniżające ciśnienie tętnicze - mogą powodować hypotonię ortostatyczną leki nasercowe (gł. glikozydy) zaburzenia rytmu serca, zaburzenia ze strony przewodu pokarmoweg i OU anytkoagulanty zwiększone ryzyko krwawienia hamujące OUN (neuroleptyki, benzodiazepiny) - nasilenie działania i toksyczności neuroleptyki - mogą powodować występowanie ruchów przymusowych, które mylnie są oceniane jako wyraz niepokoju pacjenta (tzw.akatyzja), objawy parkinsonizmu,zahamowanie ruchowe, senność, zaburzenia świadomości, zaburzenia widzenia, suchość błon śluzowych, zaparcia oraz zaburzenia krążeniowe.

pobudzające OUN słabsze działanie niż u osób młodszych przeciwcukrzycowe większa skłonność do hipoglikemii B-blokery słabsze działanie, bo mniejsza wrażliwość receptorów beta niesteroidowe leki przeciwzapalne większe ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego, hepato-,mielo- i nefrotoksyczności, zatrzymania płynów i wzrostu RR krwi,zaburzenia świadomości (ostre halucynozy) cholinolityki - powodują zaburzenia widzenia i zaparcia oraz ostre halucynozy morfina jest bezpiecznym i skutecznym lekiem pod warunkiem miareczkowania jej w małych dawkach (0,5-1,0 mg).

Pielęgniarka powinna... postawa pielęgniarki podającej lek - pacjent powinien czuć, że otacza go atmosfera troski o jego zdrowie: miły, zachęcający gest, ton głosu i uśmiech są niezwykle pomocne (fenomen placebo) podawanie leków we właściwej dawce: zazwyczaj ludzie starsi powinni przyjmować najmniejsze skuteczne dawki leków. Pielęgniarka na podstawie obserwacji pacjenta może przekazać lekarzowi istotne informacje. obserwacja chorego po podaniu leków - samopoczucie pacjentów, zwłaszcza po wprowadzeniu zmian w leczeniu edukowanie pacjenta: właściwe przechowywanie leków, interakcje leków z żywnością o każdej radykalnej zmianie sposobu odżywiania należy informować lekarza prowadzącego leki powinny być popijane wodą o temperaturze pokojowej

Problemem w opiece pielęgniarskiej jest podawanie leków osobom cierpiącym na zespoły otępienne. Obniżenie się poziomu funkcji kognitywnych i problemy emocjonalne stanowią czynnik utrudniający farmakoterapię. Obowiązkiem pielęgniarki jest dopilnowanie przyjęcia (i połknięcia) leku przez pacjenta

Pielęgniarka jako osoba, która ma najczęstszy kontakt z chorymi, powinna także zwracać uwagę na leczenie przez wielu specjalistów bez wzajemnego porozumienia.

Leki i alkohol Jednorazowe przyjęcie alkoholu w dużej dawce hamuje aktywność enzymów wątroby, a przewlekłe nadużywanie indukuje te enzymy. Dieta ubogobiałkowa zmniejszając aktywność enzymów wątrobowych może nasilać toksyczność metabolizowanych w wątrobie leków.

Interdyscyplinarne SpotkaniaGeriatryczne DZIEKUJĘ ZA UWAGĘ