OPIS DOBREJ PRAKTYKI 1. Dane dotyczące podmiotu/podmiotów realizujących lub zasłużonych dla realizacji opisanych inicjatyw lub praktyk nazwa inicjatywy Od wizji do nowoczesnego zarządzania podregionem GOTANIA nazwa podmiotu Gmina Miejska Hrubieszów dokładny adres Ul. Mjr H. Dobrzańskiego Hubala 1, 22-500 Hrubieszów województwo Lubelskie telefon 84 696 23 80 adres strony internetowej www.miasto.hrubieszow.pl faks 84 696 23 80 adres e-mail burmistrz@miasto.hrubieszow.pl 2. Rodzaj(e) współpracy (zaznacz): miedzy sąsiednimi gminami między sąsiednimi gminami i powiatami miedzy województwami gmin i powiatu gmin i powiatów z województwem inne.. 3. Przedmiot współpracy Inicjatywa obejmuje współpracę partnerską 10 gmin z terenu trzech sąsiadujących powiatów i zakłada budowanie kapitału społeczno-gospodarczego poprzez budowę i promocję ponadlokalnej marki GOTANIA, kojarzącej się z regionem hrubieszowsko-tomaszowskozamojskim. Teren, na którym realizowany jest projekt GOTANIA stanowi obszar spójny i jednolity pod względem geograficznym i przyrodniczym, społeczno-gospodarczym, historycznym i kulturowym. Wykorzystanie tych walorów na potrzeby rozwoju turystyki, realizacja wspólnych działań w zakresie wdrażania i promocji stworzonej marki przynosi wymierne efekty oraz przyczynia się do rozwoju społeczno-gospodarczego. Podjęta przez gminy inicjatywa stworzenia marki GOTANIA, z zastosowaniem spójnego systemu identyfikacji wizualnej, stworzeniem kompatybilnych planów promocyjnych i inwestycyjnych przyczynia się do podniesienia atrakcyjności i konkurencyjności regionu oraz przekłada się na racjonalną i efektywną gospodarkę gmin, dając swoisty "efekt synergii". Liderem partnerstwa, które zostało zawiązane w 2008 r. jest Gmina Miejska Hrubieszów, a realizacja w partnerstwie wielu wspólnych projektów promujących i rozwijających
turystykę na terenie GOTANII, nadaje dla stworzonego podregionu nową, turystyczną tożsamość, przyciąga turystów i wpływa na podwyższenie jakości życia mieszkańców. 4. Opis działań Projekt Od wizji do nowoczesnego zarządzania podregionem Gotania jest kolejnym przedsięwzięciem realizowanym w partnerstwie samorządowym utworzonym przez 10 gmin, dla których wspólnym mianownikiem jest dziedzictwo kulturowo-historyczne z okresu II-IV wieku, związane z bytnością Gotów na terenach, na których realizowany jest projekt. Nieprzypadkowo zawarto w tytule projektu słowo Gotania. Bazując na wynikach badan historycznych i wykopaliskach archeologicznych potwierdzających, iż w dawnych czasach Goci zamieszkiwali region objęty projektem założono, że jednym z kierunków marki będą Goci ze swoim bogatym dorobkiem, który samorządy zamierzają odtworzyć i wykorzystać dla kreowania sukcesu gospodarczo- kulturowego. Instytucją Realizującą jest Gmina Miejska Hrubieszów. Parterami samorządowymi jest 9 gmin z terenu 3 powiatów: 6 gmin z terenu powiatu hrubieszowskiego Dołhobyczów, Hrubieszów, Mircze, Trzeszczany, Uchanie, Werbkowice 2 gminy z terenu powiatu tomaszowskiego - Tyszowce i Tomaszów Lubelski 1 gmina z terenu powiatu zamojskiego - Komarów-Osada Partnerem Instytucjonalnym jest Fundacja Rozwoju Lubelszczyzny. Okres realizacji projektu: 9 sierpień 2011-31 lipiec 2015 Celem głównym projektu jest wykorzystanie potencjału endogenicznego obszaru hrubieszowsko tomaszowsko zamojskiego dla rozwoju społeczno-gospodarczego, głównie poprzez rozwój turystyki. Aby osiągnąć cel główny zdefiniowano następujące cele szczegółowe projektu: Podniesienie atrakcyjności i konkurencyjności inwestycyjnej obszaru. Promocja gospodarcza i rozwój przedsiębiorczości na obszarze podregionu. Kreowanie pozytywnego wizerunku obszaru poprzez tworzenie i promocję ponadlokalnej turystycznej marki Gotania. Rozwój zasobów ludzkich, w tym wspieranie młodzieży. W ramach Projektu funkcjonują trzy główne fundusze, w ramach których wdrażane są poszczególne działania projektowe. I. Lokalny Szwajcarski Fundusz Rozwoju Zasobów Ludzkich finansujący m. innymi
organizację 44 szkoleń i kursów mających na celu podniesienie umiejętności i kwalifikacji mieszkańców podregionu Gotania, związanych z możliwością wykonywania zawodu poza rolnictwem (w tym zwłaszcza w branży okołoturystycznej). Uczestnicy szkoleń nabywają uprawnienia do wykonywania różnych zawodów, w tym m. innymi jako kierowcy zawodowi, spawacze, drwale, operatorzy sprzętu budowlanego, kucharze, programiści stron internetowych. Osoby, które uczestniczą w szkoleniach mają stworzone szanse praktycznej nauki nowego zawodu poprzez skorzystanie z płatnych 6-miesięcznych staży, które planowane są w 2014 roku. organizację wizyt studyjnych do tych regionów Europy, w których wykorzystano potencjał endogeniczny dla rozwoju społeczno-gospodarczego i dzisiaj dawne tereny rolnicze są miejscem odwiedzanym przez turystów, a ich obsługa stanowi doskonałe źródło dochodu mieszkańców. Z sześciu zaplanowanych wizyt odbyły się trzy. Pozostałe planowane są w roku 2014. doradztwo zawodowe dla młodzieży szkół gimnazjalnych z terenu objętego projektem pod kątem właściwego wyboru przyszłej ścieżki zawodowej. Działanie zakończono w 2013 roku. Dwugodzinnym doradztwem objęto 625 uczniów II klas gimnazjum. W efekcie doradztwa w roku szkolnym 2013/2014 naukę w szkołach zawodowych podjęło 292 uczniów z wszystkich szkół gimnazjalnych z terenu Gotanii, w których realizowano doradztwo zawodowe. II. Lokalny Szwajcarski Fundusz Rozwoju Inicjatyw Społecznych finansujący granty/ dotacje dla organizacji pozarządowych na ich rozwój oraz działania promujące podregion i markę Gotania. W ramach tego funduszu opracowano Zintegrowaną Strategię Rozwoju Gotanii, która konsultowana była z mieszkańcami reprezentującymi różny grupy społeczne podczas spotkań partycypacyjnych. Dokument zawiera analizy, potrzeby i oczekiwania mieszkańców oraz wskazuje władzom samorządowym tworzącym partnerstwo w ramach Gotanii kierunek działań na najbliższe lata. Budżet projektu zakłada udzielenie 42 dotacji w maksymalnej wysokości 50 tys. na rozwój organizacji pozarządowych, z czego po I konkursie grantowym udzielono 23 dotacje. W ramach funduszu dofinansowywane są projekty, które w rezultacie: zwiększają aktywność i zaangażowanie lokalnego społeczeństwa, pobudzają zaangażowanie lokalnych NGOs w swoim środowisku, przyczyniają się do wzrostu rozpoznawalności marki Gotania, przekładają się na wzrost ilości zawiązywanych partnerstw oraz większą integrację mieszkańców i instytucji. 23 organizacje, które uzyskały dotacje w I konkursie grantowym realizują projekty: rozwijające sieci placówek opiekuńczo-wychowawczych typu świetlice, kluby młodzieżowe, rozwijające sport, rekreację oraz promujące podregion Gotania,
rozwijające turystykę na terenie Gotanii, promujące kulturę, tradycję, rękodzieło unikalne zawody związane z lokalną tradycją, pobudzające przedsiębiorczość wśród lokalnej społeczności, przełamujące bariery społeczne, stereotypy panujące w społeczeństwie, integrujące społeczność Gotanii. W lutym 2014 r. będą podpisywane umowy na realizację podprojektów z 28 organizacjami, które złożyły wnioski w trwającym II konkursie Granty na rozwój NGO. Projekty z II naboru realizowane będą do kwietnia 2015 r. Docelowo w ramach projektu zostanie dla NGO-s udzielonych 51 dotacji na łączną kwotę ponad 2,4 mln. zł. III. Lokalny Szwajcarski Fundusz Grantowy Przedsiębiorczości ma na celu udzielanie grantów osobom fizycznym na rozpoczęcie działalności gospodarczej, której kierunki wynikają z potrzeb określonych w Zintegrowanej Strategii Rozwoju podregionu Gotania. Udzielane jest wsparcie szkoleniowe i doradcze zarówno na etapie przed złożeniem wniosku o dotacje, jak i po założeniu działalności gospodarczej. Mając na uwadze założone cele, projekt dofinansowuje działania skupiające się na osiągnięciu takich rezultatów, jak: stymulowanie rozwoju podregionu Gotania poprzez powstanie nowych firm świadczących usługi dla ludności, dzięki czemu zwiększą swoje przychody, zwiększenie bazy noclegowej podregionu poprzez powstanie firm w branżach turystycznych i około turystycznych, zwiększenie zatrudnienia poprzez powstanie nowych firm zakładających stymulowanie zatrudnienia na obszarze objętym wsparciem m. innymi poprzez podjęcie samozatrudnienia przez osoby bezrobotne lub nieaktywne zawodowo. W projekcie założono przyznanie minimum 70 dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej w wysokości maksymalnie 40 tys. zł. Do chwili obecnej przyznano 57 dotacji. Obecnie trwa ocena 19 wniosków i ogłoszono dodatkowy konkurs na co najmniej 12 dotacji z oszczędności z tytułu różnic kursowych. Docelowo planuje się udzielić 88 dotacji. Podmioty gospodarcze powstałe dzięki dotacjom działające w branży okołoturystycznej stworzyły ponad 70 miejsc noclegowych. Powstały nowe lokale gastronomiczne, warsztaty samochodowe, usługi krawieckie, remontowo-budowlane i elektryczne, wypożyczalnie kajaków, quadów, porady prawne, usługi muzyczne, wytwórnia wafli gockich i inne. Ważnym elementem związanym z obsługą trzech głównych funduszy stanowią działania informacyjno promocyjne projektu. W ramach ważniejszych działań stworzono spójny system informacji turystycznej. Ustawiono przy urzędach gmin i drogach wjazdowych na teren Gotanii jednolite witcze z elementem identyfikującym podregion logotypem Gotanii. Wykonano stoisko na targi turystyczne w formie chaty gockiej i uczestniczono w 4 międzynarodowych targach turystycznych. Do końca realizacji projektu Gotania będzie promowana na dalszych 4 targach turystycznych. W ramach projektu organizowany jest Międzynarodowy Festiwal Kultury Antycznej Gotania. Odbyły się już 2 festiwale. Pozostałe zaplanowano w latach 2014 i 2015. W festiwalach uczestniczy wiele grup rekonstrukcyjnych
z kraju i zagranicy oraz turyści. Festiwal stał się cykliczną gocką imprezą przyciągającą coraz więcej uczestników i będzie kontynuowany po zakończeniu projektu. W budżecie projektu uwzględniono również wydawnictwa promocyjne i turystyczne, które obejmują wykonanie ulotek, map, folderów, itp. Wykonujemy je systematycznie, według potrzeb i wykorzystujemy do promocji podregionu Gotania podczas wizyt studyjnych, na stoisku targowym, podczas organizowanych imprez i wydarzeń. 5. Ocena efektów W rezultacie już zrealizowanych działań projektowych, w dużym stopniu osiągnięto zamierzone cele i rezultaty: zwiększyła się baza noclegowa (przedsiębiorstwa powstałe dzięki dotacji ze środków SPPW utworzyły 53 nowe miejsca noclegowe) zwiększa się oferta usług dla mieszkańców i turystów (przedsiębiorstwa powstałe dzięki dotacjom tworzą produkty turystyczne i oferują inne usługi: warsztaty samochodowe, lokale gastronomiczne, usługi krawieckie, usługi remontowobudowlane, wypożyczalnie kajaków, quadów, porady prawne, usługi muzyczne). dzięki działaniom promocyjnym w ostatnim roku o 14% wzrosła liczba turystów odwiedzających Gotanię, przez co wzrasta liczba noclegów i zwiększają się dochody przedsiębiorców działających w branży gastronomiczno-hotelarskiej dzięki wizytom studyjnym, wyjazdom na targi turystyczne, organizowanym Międzynarodowym Festiwalom Kultury Antycznej Gotania - informacja o Gotanii dociera do większej ilości odbiorców/turystów w kraju i zagranicą, przez co wzrasta liczba turystów odwiedzających region dzięki udzielanym dotacjom, organizacje pozarządowe z terenu Gotanii rozwijają swoją działalność, zwiększają zatrudnienie, nawiązują współpracę z samorządami i nabywają nowych doświadczeń, przyczyniając się do większej integracji mieszkańców dzięki organizowanym szkoleniom, zwłaszcza zawodowym, zwiększają się kompetencje mieszkańców Gotanii. Osoby bezrobotne, pozostające bez pracy, rolnicy, domownicy nabywają uprawnień do wykonywania nowych zawodów, co zwiększa szanse na otrzymanie zatrudnienia i uzyskiwanie dodatkowych, pozarolniczych dochodów dla gospodarstw domowych. 120 osób-mieszkańców Gotanii, którzy ukończyli szkolenia będzie miało możliwość nabycia 6-miesięcznej nauki zawodu w ramach organizowanych staży sfinansowanych ze środków SPPW. 6. Oszacowanie nakładów poniesionych na organizację i realizację projektu Projekt Od wizji do nowoczesnego zarządzania podregionem Gotania współfinansowany jest ze środków Szwajcarsko Polskiego Programu Współpracy. Szacowany całkowity koszt to 4 539 001 CHF (ok. 13 mln. zł). Dofinansowanie ze środków SPPW stanowi 4 138 048 CHF
(ponad 11,6 mln. zł.). Pozostała kwota 400 953 CHF (ok. 1,4 mln. zł.) stanowi wkład własny (budżet samorządów) wnoszony w równej 1/10 części przez każdą gminę będącą partnerem w projekcie. W ramach całkowitych kosztów ponoszone są wydatki z tytułu zatrudnienia pracowników biura projektu, kosztów administracyjnych związanych z utrzymaniem i wyposażeniem biura 7. Czy napotkali Państwo trudności, z którymi należało się zmierzyć, aby zrealizować projekt? Problemem było przekonanie i zachęcenie mieszkańców gmin podregionu Gotania do zaangażowania i aktywnego uczestnictwa w projekcie i do skorzystania z szansy rozwoju, jakie daje projekt. Liczne spotkania partycypacyjne z mieszkańcami oraz różnymi organizacjami i grupami społecznymi, które odbywały się na początku działań projektowych, na etapie opracowywania i uzgadniania Zintegrowanej Strategii Rozwoju Gotanii przyniosły oczekiwane rezultaty. Uzgodnione wspólnie z mieszkańcami najważniejsze potrzeby oraz kierunki działań wskazane przez mieszkańców i zawarte w opracowanej strategii powodują, iż Gmina Miejska, jako Lider Partnerstwa i Instytucja Realizująca projekt nie ma problemów z rekrutacją beneficjentów ostatecznych (mieszkańców Gotanii), do których głównie skierowany jest projekt. 8. Zalecenia dla innych jednostek samorządu terytorialnego zainteresowanych wdrożeniem projektu Bazując na dotychczasowych doświadczeniach z realizacji przedsięwzięć i projektów w partnerstwie samorządowym (jest to nasz 6 projekt partnerski) potwierdzamy zalety i korzyści płynące z zawiązanego partnerstwa. Przede wszystkim łatwiej jest uzyskać dotacje z zewnętrznych źródeł, w tym zwłaszcza ze środków unijnych. Partnerstwo samorządowe rozwiązuje problem spełnienia występujących wymogów formalnych dotyczących np. minimalnej wartości projektu, która nie rzadko sięga poziomu kilku milionów złotych. Dzięki partnerstwu łatwiej jest również zabezpieczyć wymagany wkład własny do projektu, który w przypadku naszego partnerstwa stanowi zawsze równą część, przypadającą dla każdego partnera. Ważnym elementem determinującym powodzenie w funkcjonowaniu tak szerokiego partnerstwa jest odpowiednie uregulowanie w umowie partnerskiej zasad współpracy pomiędzy gminami partnerami projektu. Precyzyjne i przejrzyste określenie prawi obowiązków gmin tworzących partnerstwo niweluje ryzyko wystąpienia konfliktów i sporów. Istotnym pozostają przede wszystkim kwestie rozliczeń pomiędzy partnerami i partycypacji w kosztach realizowanych przedsięwzięć. W ramach realizowanych działań każda z gmin otrzymuje wsparcie na tym samym poziomie i ponosi takie same koszty. W praktyce oznacza to, iż ze szkoleń korzysta taka sama liczba mieszkańców z każdej gminy, każda gmina otrzymuje taką samą ilość materiałów promocyjnych itp. Istotnym przy partnerstwie jest ujednolicenie gminnych strategii rozwoju w możliwych, potencjalnych płaszczyznach współpracy. Zidentyfikowane w dokumentach planistycznych podobne problemy i założone wspólne cele rozwoju gmin gwarantują powodzenie w aplikowaniu o dotacje zewnętrzne na konkretne działania w poszczególnych obszarach. Wartością dodaną
dla mieszkańców gmin współpracujących ze sobą w ramach partnerstwa samorządowego jest możliwość większej integracji społeczności lokalnej, nie tylko na poziomie gminy, ale też powiatu. Potwierdzenie partnerstwa zawiązanego w ramach projektu znajduje odzwierciedlenie w zapisach zawartej Umowy Partnerstwa, której scan stanowi załącznik do niniejszego wniosku