WAŁBRZYCH, 21 MAJ 2015 r.

WAŁBRZYCH, 21 MAJ 2015 r.

Lokalne źródła energii odnawialnej czyli hydroenergetyka na Dolnym Śląsku Radosław Koropis Wiceprezes TRMEW

GRUPA TRMEW 26 lat istnienia stowarzyszenia 22 rocznica rejestracji TRMEW 527 członków zwyczajnych 237 członków posiadających małe elektrownie wodne TRMEW sp. z o.o. szkolenia, konferencje, projekt EU RESTOR Hydro TRMEW Obrót sp. z o. o. spółka obrotu energią elektryczną TRMEW stowarzyszenie, legislacja, kwartalnik Energetyka Wodna

SIŁOWNIE WODNE W POLSCE Rok Liczba obiektów 1925-1935 8 100 (w tym młyny, tartaki, elektrownie) 1953 7 230 (6 330 w eksploatacji) 1982 2 131 (300 elektrowni w eksploatacji) 2006 676 2012 750 2014 756 2015 (31.03.2015) 753

POTENCJAŁ HYDROENERGETYCZNY UE

OBIEKTY PIĘTRZĄCE W POLSCE Obiekty piętrzące, będące własnością Skarbu Państwa, zinwentaryzowane przez KZGW (wysokość piętrzenia powyżej 0,7 m)* 14 420 MEW przy zinwentaryzowanych obiektach* 651 Stopień wykorzystania hydroenergetycznego zinwentaryzowanych obiektów piętrzących 4,5% *źródło: Prezentacja pt. Inwentaryzacja stopni piętrzących, M. Kowalczyk, KZGW, Konferencja Dziś i jutro energetyki wodnej. w Polsce i UE, Renexpo, Warszawa, 18.10.2012.

PROJEKT RESTOR HYDRO Projekt finansowany przez Komisję Europejską w ramach programu Inteligentna Europa Program dla Europy

POTENCJAŁ MAŁYCH ELEKTROWNI WODNYCH MEW to element systemu gospodarki wodnej (środowisko, dziedzictwo, turystyka, transport, bezpieczeństwo przeciwpowodziowe, przeciwdziałanie suszom, zabezpieczenie przeciwpożarowe) MEW to element systemu energetycznego (produkcja, obniżenie strat, lokalne bezpieczeństwo energetyczne, rozwój energetyki obywatelskiej i rozproszonej, dywersyfikacja źródeł energii) wykorzystanie naturalnego potencjału energetycznego rzek środki poniesione na rozwój pozostają w Polsce ( wszystkie elementy elektrowni są produkowane w Polsce) nowe miejsca pracy ( projektowanie, budowa, eksploatacja, agroturystyka)

SYSTEM WSPARCIA OZE - ZAGROŻENIA destabilizacja obecnego systemu zielonych certyfikatów rok 2020 likwidacja wszelkich instrumentów wsparcia dla około 350 MEW (obniżenie przychodów o 50% i brak gwarancji zakupu energii) martwe regulacje dotyczące modernizacji elektrowni wodnych w Ustawie o OZE system aukcyjny stwarzający preferencje dla technologii o niskiej żywotności instalacji kary za niewytworzenie energii zaoferowanej w aukcji w sytuacjach niezależnych od wytwórcy

PROJEKT USTAWY PRAWO WODNE - ZAGROŻENIA nacisk na osiągnięcie celów środowiskowych kosztem polityki gospodarowania wodami opłaty za pobór wody przez elektrownie wodne uprzywilejowana pozycja zarządów dorzeczy sprzeczność z zasadą uczciwej konkurencji, nieuzasadnione zwolnienia podatkowe ( np. opłata roczna za grunty pokryte wodami, podatek od nieruchomości) w zakresie produkcji energii elektrycznej brak zasady udostępniania budowli piętrzących będących własnością Skarbu Państwa na cele hydroenergetyki Groźba likwidacji 400 polskich hydroelektrowni.

RPO 2014-2020 - ZAGROŻENIA finansowanie projektów tylko z listy nr 1 będącej załącznikiem do dokumentów pomostowych jakimi są Masterplany dorzeczy, które po 22 grudnia 2015 przestaną obowiązywać i zostaną zastąpione przez apgw. umożliwienie modernizacji istniejących obiektów hydroenergetycznych, ale całkowite wykluczenie możliwości współfinansowania nowych inwestycji w małą energetykę wodną

CO MOŻEMY ZROBIĆ NA RZECZ HYDROENERGETYKI? wprowadzić zmiany prawne, np. uprościć i ujednolicić zasady dzierżawy stopni wodnych należących do Skarbu Państwa, wprowadzić ciągłość pozwoleń wodno - prawnych nałożyć na właściciela istniejącego stopnia piętrzącego bezwzględny obowiązek wykorzystania potencjału hydrotechnicznego ( zgodnie z Prawem Wodnym) uwzględnić oprócz celów środowiskowych Ramowej Dyrektywy Wodnej także plany rozwoju w obszarze gospodarczego wykorzystania wód zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju uwzględnić w RPO 2014+ finansowanie nowych inwestycji w energetykę wodną

CO MOŻEMY ZROBIĆ NA RZECZ HYDROENERGETYKI? wykorzystać potencjał projektu RESTOR Hydro ujednolicić i uprościć procedury administracyjne dla mikro i małych hydroelektrowni dokumentacja środowiskowa i rozprawy wodno-prawne dla jednolitych części wód a nie dla pojedynczych piętrzeń odbudować historyczne obiekty wykorzystujące energię wody (inwentaryzacja w postaci mapy z potencjalnymi lokalizacjami na terenie Europy zawiera ponad 6000 obiektów na terenie Polski) wprowadzić strategię rozwoju EW/MEW do PEP 2050

PROGNOZA ROZWOJU ENERGETYKI WODNEJ W POLSCE PRZE ZAŁOŻENIU OSIĄGNIĘCIA 50% WYKORZYSTANIA POTENCJAŁU HYDROTECHNICZNEGO Typ Wielkość (moc zainstalowana) Orientacyjna ilość (szt.) Moc zainstalowana (MW) Docelowa produkcja (GWh/rok) Piko-EW do 10kW 6175 43 205 Nano-EW do 40/60 kw 2240 67 320 Mikro-EW do 300kW 1120 190 900 Mini-EW do 1MW 300 165 650 Małe-EW do 5 MW 120 240 925 Małe-EW (EU) do 10 MW 20 145 575 RAZEM: 9 975 850 3 575

pojawienie się nowych lokalnych producentów energii stabilny, bezpieczny i przewidywalny charakter produkcji energii w mikro i małych odnawialnych źródłach poprawa parametrów sieci energetycznej magazynowanie energii EKONOMIA redukcja kosztów utrzymania rzek i urządzeń piętrzących dla Skarbu Państwa przychody dla budżetu państwa z tytułu dzierżawy urządzeń i opłat za korzystanie z gruntów pokrytych wodami tworzenie miejsc pracy i wypoczynku

ŚRODOWISKO powierzchniowa i gruntowa retencja wody oczyszczanie rzek ze śmieci zatrzymanych na kratach elektrowni czyszczenie i konserwacja koryta rzeki w obrębie cofki, jazów budowa przepławek na już istniejących jazach umożliwiających odtworzenie dawnych kierunków migracji ryb redukcja emisji zanieczyszczeń na 1 MWh wyprodukowaną w nieemisyjnym odnawialnym źródle energii CO 2 740-1100 kg SO 2 1,3-5,2 kg NO x 1,5-5,2 kg pyły zawieszone 1-4 kg metale ciężkie nikiel, ołów, rtęć, kadm, chrom, arsen

Nowe technologie w hydrotechnice stwarzają możliwości inwestowania tam, gdzie 30 lat temu z powodów technicznych, ekonomicznych, hydrologicznych lub przyrodniczych nie było to możliwe: Technologie VLH (turbiny małych spadów np. 1 m) Śruba Archimedesa Jazy powłokowe METODY REALIZACJI CELÓW Systemy elektronicznego sterowania i optymalizacji pracy elektrowni Technologie przerzutu rumowiska, dobre praktyki w projektowaniu MEW Skuteczne przepławki dla ryb i bariery ochronne dla ryb Nowe technologie w remontach i modernizacjach łożyska smarowane wodą, oleje biodegradowalne

HYDROENERGETYKA NA DOLNYM ŚLĄSKU

MAŁE ELEKTROWNIE WODNE NA DOLNYM ŚLĄSKU Typ instalacji Ilość instalacji Moc[MW] elektrownia wodna przepływowa do 0,3 MW 60 6,754 elektrownia wodna przepływowa do 1 MW 23 12,292 elektrownia wodna przepływowa do 5 MW 12 31,480 elektrownia wodna przepływowa do 10 MW 1 9,720 elektrownia wodna przepływowa powyżej 10 MW 1 10,251 woj. dolnośląskie 96 70,497

STOPNIE PIĘTRZĄCE NA DOLNYM ŚLĄSKU *źródło: Prezentacja pt. Inwentaryzacja stopni piętrzących, M. Kowalczyk, KZGW, Konferencja Dziś i jutro energetyki wodnej. w Polsce i UE, Renexpo, Warszawa, 18.10.2012.

POTENCJAŁ HYDROTECHNICZNY DOLNEGO ŚLĄSKA

WARUNKI ROZWÓJU HYDROENERGETYKI NA DOLNYM ŚLĄSKU Studium przestrzennych uwarunkowań rozwoju energetyki wodnej na Dolnym Śląsku, obejmujące: uwarunkowania rozwoju energetyki wodnej. ocena zasobów energii wodnej. uwarunkowania środowiskowe, krajobrazowo-kulturowe, techniczne i ekonomiczne wytwarzania hydroenergii. energetyka wodna w lokalnych dokumentach planistycznych. rekomendacje i kierunki rozwoju energetyki wodnej. Uczestnicy: Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego; Instytut Rozwoju Terytorialnego; RZGW Wrocław; RDOŚ Wrocław; Dyrekcja Lasów Państwowych we Wrocławiu; TRMEW.

WARUNKI ROZWOJU HYDROENERGETYKI NA DOLNYM ŚLĄSKU RPO 2007 2013 - Priorytet 5.1 - Odnawialne źródła energii Preferowane projekty - wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych ze szczególnym uwzględnieniem elektrowni wodnych. Efekt: budowa nowych instalacji (wzrost moc 0,52 MW): MEW Miedzianka, MEW Nowogrodziec 5 276 tyś zł modernizacja instalacji (przyrost mocy ok. 0,6 MW) 9 MEW 7 615 tyś zł RPO 2014 2020 Działanie 3.1 Produkcja i dystrybucja energii ze źródeł odnawialnych Preferowane projekty - energii spadku wody (wyłącznie na już istniejących budowlach piętrzących, wyposażonych w hydroelektrownie, przy jednoczesnym zapewnieniu pełnej drożności budowli dla przemieszczeń fauny wodnej; poniżej 5 MW)

WARUNKI ROZWÓJU HYDROENERGETYKI NA DOLNYM ŚLĄSKU RPO 2014 2020 wykorzystanie innych niż 3.1 działań w celu realizacji funkcji nie związanych bezpośrednio z OZE agroturystyka, regionalne centra edukacyjne OZE. Plany energetyczne gmin oraz plany gospodarki niskoemisyjnej jako źródła planistyczne do rozwoju energetyki rozproszonej. Gminne centra energetyczne wykorzystanie zasobów naturalnych oraz własnej sieci przesyłowej do zwiększenia efektu wykorzystania źródeł OZE. Rozwój energetyki prosumenckiej.

ELEKTROWNIE WODNE DOLNEGO ŚLĄSKA

CZY OZE, A ZWŁASZCZA HYDROENERGETYKA POTRZEBUJE DODATKOWYCH SYSTEMÓW WSPARCIA?

REGULACJE NA RYNKU ENERGII

ŁAŃCUCH WARTOŚCI NA RYNKU ENERGII Źródło: Konferencja Przyszłość przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej Katowice 1.06.2010 r.

ODBIORCY KOŃCOWI STRUKTURA CEN ceny energii elektrycznej oraz przesyłu dla odbiorców końcowych posiadających umowy kompleksowe w przedsiębiorstwach obrotu wg taryf Średnie ceny energii elektrycznej dla odbiorców końcowych Źródło: ARE S.A. prezentacja M. Kulesa TOE

SPRZEDAŻ ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRZEZ WYTWÓRCĘ OZE Sprzedaż do sprzedawcy z urzędu (sprzedawcy zobowiązanego)- obowiązek zakupu energii elektrycznej na podstawie upe art. 9 a ust 6 po średniej cenie sprzedaży energii elektrycznej w poprzednim roku kalendarzowym o której mowa w art. 23 ust 2 pkt 18 lit. b. cenie Sprzedaż do spółek obrotu Sprzedaż do spółek obrotu organizatorów grup zakupowych Sprzedaż na rynku giełdowym - sprzedaż za pośrednictwem domów maklerskich minimalny pakiet oferowany na TGE 1MWh. Konieczność agregacji wolumenu dla mniejszych wytwórców. Sprzedaż bezpośrednia do odbiorcy końcowego Zużycie na potrzeby własne Zużycie na potrzeby własne prosument Magazynowanie energii

ŚREDNI KOSZT KRAŃCOWY W WĘZŁACH SIECI NN DLA OBCIĄŻEŃ PODCZAS SZCZYTU WIECZORNEGO W OKRESIE ZIMOWYM ŹRÓDŁO : MGR INŻ. Andrzej Tymorek - PRACA DOKTORSKA pt.: ANALIZA TARYF PRZESYŁOWYCH JAKO ELEMENTU BEZPIECZNEGO I EFEKTYWNEGO KIEROWANIA PRAC SYSTEMU ELEKTROENERGETYCZNEGO POLTECHNIKA WROCŁAWSKA

ŚREDNI KOSZT KRAŃCOWY W WĘZŁACH SIECI NN DLA OBCIĄŻEŃ PODCZAS SZCZYTU RANNEGO W OKRESIE LETNIM ŹRÓDŁO : MGR INŻ. Andrzej Tymorek - PRACA DOKTORSKA pt.: ANALIZA TARYF PRZESYŁOWYCH JAKO ELEMENTU BEZPIECZNEGO I EFEKTYWNEGO KIEROWANIA PRAC SYSTEMU ELEKTROENERGETYCZNEGO POLTECHNIKA WROCŁAWSKA

ZMIANA SYSTEMU OPŁAT DYSTRYBUCYJNYCH W Polsce istnieje regulowany rynek usług przesyłowych i dystrybucyjnych ciągły wzrost taryf zatwierdzanych przez Prezesa URE. Na świecie istnieją systemy opłat przesyłowych i dystrybucyjnych bezpośrednio związane z czasem, ilością oraz odległością na jaką jest przesyłana energia elektryczna. W związku z likwidację od 2020 r. systemu wsparcie dla OZE starszych niż 15 lat, należy rozważyć możliwość wprowadzenia taryf dystrybucyjnych opartych na rozliczeniach węzłowych realizowanych po sn i nn. Efektem zmian powinny być dodatkowe korzyści finansowe ujawniające się u wytwórcy i odbiorcy znajdujących się w nieznacznej odległości w stosunku do siebie. Rozpływ mocy w węźle oraz odległość przesyłu energii to decydujący czynnik wyliczenia rzeczywistego kosztu jej przesyłu.

SPÓŁDZIELNIE ENERGETYCZNE Duży potencjał spółdzielni energetycznych, które ma docelowo wspierać rozwój mikrogeneracji w zakresie wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych. W UE funkcjonowanie spółdzielni energetycznych Wielka Brytania, Francji, Holandii, Szwecja, Danii, Szwecji, Niemcy ponad 850 spółdzielni. Pierwsza polska spółdzielnia energetyczna Spółdzielnia Nasza Energia to inicjatywa prywatno - samorządowa, której celem jest wybudowanie na terenie czterech gmin powiatu zamojskiego kompleksu 12 elektrowni biogazowych. Analiza mająca na celu wdrożenie instytucji spółdzielni energetycznej do polskiego systemu prawa w oparciu o najlepsze praktyki państw Unii Europejskiej na zlecenie Ministerstwa Gospodarki.

TRMEW OBRÓT Sp. z o.o. - STRUKTURA WŁAŚCICIELSKA 33,84% TRMEW 66.16% Wytwórcy (74)

TRMEW OBRÓT Sp. z o. o. - STRUKTURA KLIENTÓW W 2015 ROKU ENERGIA ELEKTRYCZNA 42 MEW 3 Biogaz 1 PV 62 GWh/rocznie ok.8 MWh/godz.

TRMEW OBRÓT Sp. z o. o. - STRUKTURA KLIENTÓW W 2015 ROKU PRAWA MAJATKOWE 125 MEW 12 Biogaz 7 Wiatr 144 GWh

Dziękuję za uwagę Radosław Koropis Towarzystwo Rozwoju Małych Elektrowni Wodnych ul. Królowej Jadwigi 1 86-300 Grudziądz telefon: +48 (056) 46 49 644 fax: +48 (056) 46 49 643 e-mail: biuro@trmew.pl