ROZWÓJ ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII Posiedzenie Seminaryjne Parlamentarnego Zespołu ds. Energetyki Energetyka wiatrowa fakty i mity Włodzimierz Ehrenhalt
WYKORZYSTANIE ZASOBÓW energia 80% KONSUMENCI AKTYWNI ~ 1 mld. ~ 1 mld. ropa naftowa gaz ludność: ok. 1 mld. 20% KONSUMENCI PASYWNI (NIEKONSUMENCI) zapotrzebowanie na surowce: dwukrotnie większe! węgiel ludność: ok. 4-5 mld. rudy metali XIX wiek XX wiek XXI wiek rosnące wykorzystanie zasobów naturalnych w miarę upływu czasu Po przemianach XXI wieku: gwałtowny wzrost zapotrzebowania na surowce i energię
WZROST WYDOBYCIA SUROWCÓW 1925-2000 2,7 x 5,1 x 9,0 x wydobycie węgla produkcja żelaza produkcja miedzi 24,0 x 68,0 x 133,0 x wydobycie ropy naftowej produkcja aluminium wydobycie gazu ziemnego WZROST WYDOBYCIA ODNOTOWANY NA PRZESTRZENI 75 LAT
WZROST CEN SUROWCÓW Przez 8 lat cena energii elektrycznej wzrosła o 56% głównie przez drożejące paliwa kopalne (węgiel, gaz, ropa)
MODELE WYKORZYSTANIA ZASOBÓW SCHEMAT DOTYCHCZASOWY SCHEMAT PRZYSZŁOŚCIOWY ŹRÓDŁA ENERGII WIELKA CHEMIA ropa naftowa, węgiel kamienny, inne ENERGIA atom, OZE, węgiel brunatny, gaz ropa naftowa węgiel atom gaz OZE ELEKTRYCZNOŚĆ TRANSPORT CIEPŁO produkty ELEKTRYCZNOŚĆ TRANSPORT CIEPŁO
ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ ZMIANY... przestrzeń dla innowacji nowych technologii nowych planów rozwoju Na obecnym poziomie cywilizacyjnym możliwy jest rozwój zrównoważony, to jest taki rozwój, w którym potrzeby obecnego pokolenia mogą być zaspokojone bez umniejszania szans przyszłych pokoleń na ich zaspokojenie zmiany są konieczne pierwsze zdanie raportu WCED z 1987 r. "Nasza Wspólna Przyszłość"
MOCE ZAINSTALOWANE W OZE [MW] rok 2009 725 929 rok 2010 1180 937 rok 2011 1616 fotowoltaika 951 ROK źródło OZE 2009 2010 2011 wiatr 724,66 1 180,27 1 616,36 elektrownie wodne 928,88 937,04 951,39 biomasa 252,49 356,19 409,68 biogaz 70,89 82,84 103,49 fotowoltaika 0,00 0,03 1,13 fotowoltaika wartości przedstawiono w MW; źródło: URE, wnp.pl, seo.org.pl
STAN ENERGETYKI W POLSCE konwencjonalne źródła energii prawie 40% działających bloków energetycznych w Polsce ma ponad 40 lat bloków starszych niż 30 lat jest ponad 70% do natychmiastowego wyłączenia kwalifikuje się 15% bloków energetycznych starszych niż 50 lat do roku 2018 planowane są wyłączenia z użytkowania dużej liczby użytkowanych bloków energetycznych odnawialne źródła energii - wiatr przyrost mocy elektrowni wiatrowych w 2011 r. wyniósł 436 MW (wzrost o 36,9%) do 1616 MW na koniec roku energetyka wiatrowa stanowi 57,6% mocy wszystkich zainstalowanych źródeł OZE budowa farm wiatrowych przyczynia się do rozproszenia źródeł energetyki odnawialnej i modernizacji istniejącej sieci przesyłowej
ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII Zapotrzebowanie na energię finalną brutto z OZE w podziale na rodzaje energii źródło: Polityka Energetyczna Polski do 2030 r. wiatr biomasa stała biogaz woda
ENERGETYKA WIATROWA Liczba i moc elektrowni wiatrowych wg województw Źródło danych: URE PRODUKCJA ENERGII Z FARM WIATROWYCH: 2004-142,3 GWh 2005-135,3 GWh 2006-388,4 GWh 2007-494,2 GWh 2008-790,2 GWh 2009-1029 GWh 2010-1485 GWh 2011-2348 GWh
POLSKI RYNEK ENERGETYKI ODNAWIALNEJ RANKING ATRAKCYJNOŚCI RYNKÓW ENERGETYKI WIATROWEJ Energetyka wiatrowa od 2009 roku jest technologią wiodącą wśród OZE w Polsce. Przyrost mocy elektrowni wiatrowych na 2010 rok wyniósł 382 MW (7 miejsce w Europie), wzrost o 52,3%. Bardzo duża atrakcyjność sektora produkcyjnego sprzyja otwieraniu nowych inwestycji. W Polsce w farmy wiatrowe zainwestowały już duże koncerny międzynarodowe, pojawiają się także firmy produkcyjne.
OBOWIĄZEK ZAKUPU ENERGII Z OZE Wysokość średniej ceny energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym oraz średnia cena zakupu przez przedsiębiorstwa obrotu w latach 2005-2011 Cena energii elektrycznej wyprodukowanej w OZE nie powinna wpływać na zwiększenie kosztów odbiorców energii, ponieważ jest zbliżona lub niższa od średnich cen zakupu energii elektrycznej przez przedsiębiorstwa obrotu Dane za 3 kwartały 2011. Źródło: Ernst&Young Marzec 2012 Wpływ energetyki wiatrowej na wzrost gospodarczy w Polsce - Raport przygotowany przez Ernst & Young we współpracy z Polskim Stowarzyszeniem Energetyki Wiatrowej oraz European Wind Energy Association
CZYSTA ENERGIA SZANSĄ DLA GMIN Jedna elektrownia wiatrowa generuje dla gminy przychody z tytułu podatku rzędu 60-100 tys. zł (w zależności od jej wielkości i mocy) KORZYŚCI Z FARM WIATROWYCH na podstawie wyników ankiety, Ernst & Young, 2012b Zatrudnienie lokalnych pracowników przy budowie farmy wiatrowej oraz świadczenie usług na rzecz farmy przez lokalne przedsiębiorstwa Świadczenia inwestora na rzecz społeczności Rozbudowa infrastruktury energetycznej i budowa nowych odcinków dróg )wzrost atrakcyjności innych terenów pod inwestycje) Wzrost zainteresowania innych inwestorów OZE - wizerunek gminy przyjaznej dla środowiska Statystyczna gmina z tytułu podatku od nieruchomości otrzymuje dochód rzędu 653 tys. PLN rocznie Zainteresowanie turystów, element wyróżniający gminę - bezpłatna promocja Obecność długoterminowego inwestora na terenie gminy
PRZYKŁADY GMIN G. WOLIN (ZACHODNIOPOMORSKIE) G. MŚCIWOJÓW (DOLNOŚLĄSKIE) G. KOBYLNICA (WIELKOPOLSKIE) Całkowity budżet gminy - 36 mln. PLN Na terenie gminy 32 elektrownie wiatrowe Przychód z podatku - 2 mln. PLN rocznie Rezultat: prowadzenie inwestycji za prawie 3 mln rocznie, związanych np. budową oczyszczalni ścieków, doprowadzeniem wody do dwóch miejscowości Uzyskane z farm wiatrowych środki zapobiegły likwidacji 7 szkół Gmina od inwestora otrzymała nieodpłatnie bus wartości 150 tys. PLN przystosowany do przewozu osób niepełnosprawnych Całkowity budżet gminy - 14 mln. PLN Na terenie gminy 23 elektrownie wiatrowe Przychód z podatku - 2 mln. PLN rocznie Rezultat: modernizacja budynku szkoły, informatyzacja urzędu, budowa kanalizacji i stacji uzdatniania wody G. KAROLINO (MAZOWIECKIE) Całkowity budżet gminy - 61 mln. PLN Na terenie gminy 51 elektrowni wiatrowych Przychód z podatku - 4 mln. PLN rocznie Całkowity budżet gminy - 53 mln. PLN Na terenie gminy 24 elektrownie wiatrowe Przychód z podatku - 2 mln. PLN rocznie 2012-2013 gmina pozyska 5 mln. na drogi gminne, uzyska współfinansowanie przedsięwzięć rozrywkowych i edukacyjnych G. POTĘGOWO (POMORSKIE) Całkowity budżet gminy - 24 mln. PLN Na terenie gminy 6 elektrowni wiatrowych Przychód z podatku - 0,5 mln. PLN rocznie G. MARGONIN (WIELKOPOLSKIE) Na terenie gminy 60 elektrowni wiatrowych, GAMESA - 2 MW Inwestor przebudował linie elektroenergetyczną na odcinku GPO Sypniewo-GPZ Piła/Krzewina - poprawiono warunki zasilania gminy Margonin i ościennych Uruchomiono zakład Fabryki Papieru - zatrudnienie 150 osób Roczny przychód z tytułu podatku od nieruchomości 5-7 mln PLN Polepszenie jakości infrastruktury komunikacyjnej drogi, na odcinku około 20 km Inwestor (właściciel) bierze też czynny udział w życiu społecznym gminy, partycypując w niektórych jej przedsięwzięciach
ZATRUDNIENIE W ENERGETYCE WIATROWEJ Obecnie w Europie sektor energetyki wiatrowej zapewnia ponad 150 tys. pełnoetatowych stanowisk pracy (średnio piętnaście pełnoetatowych miejsc pracy przypada na 1 MW mocy zainstalowanej w ciągu roku) Zatrudnienie w sektorze energetyki wiatrowej w UE w 2020 r. wzrośnie do ponad 350 tys. miejsc pracy (EWEA). Przy budowie farmy wiatrowej o mocy 30-40 MW w społeczności lokalnej pozostaje kwota 1,5-3 mln. PLN wynikająca ze zlecanych miejscowym firmom prac.
KORZYŚCI EKOLOGICZNE ENERGII WIATROWEJ redukcja emisji gazów cieplarnianych, w tym dwutlenku węgla (CO2) - przeciwdziałanie dalszym zmianom klimatu poprawa jakości powietrza, uniknięcie emisji dwutlenku siarki (SO2), NOx i pyłów do atmosfery brak powstawania odpadów stałych ani gazowych, ścieków, brak zanieczyszczenia wód ani gleby, brak degradacji terenu i strat w obiegu wody, które mają miejsce przy produkcji energii w konwencjonalnych elektrowniach i elektrociepłowniach Farma wiatrowa zbudowana z 20 największych turbin wiatrowych i wytwarzająca taką samą ilość energii jak bieżące źródła zasilane paliwem w każdym roku swojego działania pozwoliłaby zredukować emisję gazów cieplarnianych w ilości równej wykluczeniu z ruchu drogowego 27 000 samochodów Źródło: Korzyści ekonomiczno-społeczne dla lokalnej wspólnoty samorządowej w związku z uruchomieniem farmy wiatrowej Prof. dr hab. Kazimierz Pająk. Prof. zw. UEP wiatr stanowi niewyczerpalne i odnawialne źródło energii, jego wykorzystanie pozwala na oszczędność ograniczonych zasobów paliw kopalnych wykorzystanie wiatru nie powoduje spadku poziomu wód podziemnych, które towarzyszy wydobyciu surowców kopalnych (węgla, ropy naftowej czy gazu ziemnego) technologia nie wymaga dużych powierzchni, w przeciwieństwie do technologii konwencjonalnych (tereny zajmowane przez kopalnie, elektrownie, linie transportowe do przewozu surowca)
KORZYŚCI SPOŁECZNE I GOSPODARCZE niski koszt eksploatacyjnypozyskiwania energii wiatru brak kosztów paliwa (źródło pozbawione ryzyka wahań cen paliw, pozwalające na wyeliminowanie wpływu wahań cen paliw na gospodarkę) rozwój nowych sektorów i generowanie przychodów dla państwa, samorządów lokalnych (podatki lokalne) i przedsiębiorstw, oraz właścicieli gruntówtrowniach i elektrociepłowniach nowe miejsca pracy, szczególnie pożądanych na terenach niezurbanizowanych i umniejszania bezrobocia na terenach wiejskich wpływ na rozwój i aktywizację regionów rozwój nowych technologii i innowacji dywersyfikacja źródeł energii i zmniejszaniu uzależnienia od importu energii, w szczególności od importu surowców, a przez to wzrost bezpieczeństwa energetycznego zabezpieczenie przed nadmiernym wzrostem cen energii wytwarzanej przez konwencjonalne źródła zmniejszenia kosztów i strat przesyłu poprzez przybliżenie wytwórcy do odbiorcy Turbina wiatrowa o mocy 1,5 MW może wytworzyć energię potrzebną do zaopatrzenia 400 gospodarstw domowych przez cały rok; farma wiatrowa o mocy 100 MW działająca przez 20 lat zastępuje zapotrzebowanie na blisko milion ton węgla lub 600 miliardów metrów sześciennych gazu ziemnego Źródło: Korzyści ekonomiczno-społeczne dla lokalnej wspólnoty samorządowej w związku z uruchomieniem farmy wiatrowej Prof. dr hab. Kazimierz Pająk. Prof. zw. UEP
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Włodzimierz Ehrenhalt