AKTUALNA SYTUACJA I PERSPEKTYWY SYSTEMU WSPARCIA WYTWARZANIA ENERGII Z OZE MARIAN MIŁEK 1
ZAKRES PROJEKTU USTAWY o OZE Zasady wykonywania działalności w zakresie wytwarzania energii elektrycznej, ciepła i chłodu, zasady wytwarzania biogazu, zasady i warunki przyłączenia OZE do sieci, mechanizmy wspierania rozwoju OZE, zasady opracowania i realizacji Krajowego Planu Działania oraz monitorowania rynku energii elektrycznej warunki i tryb akredytowania organizatorów szkoleń oraz certyfikowania instalatorów małych mikroinstalacji zasady współpracy międzynarodowej w zakresie wspólnych projektów energetycznych w OZE 2
DEFINICJE Odnawialne źródło energii energia wiatru, promieniowania słonecznego, aerotermalna, geotermalna, hydrotermalna, hydroenergia, energia otrzymywana z biomasy, z biogazu, fal, prądów i pływów morskich oraz energia otrzymywana z biopłynów. Mała instalacja instalacja OZE (z wyłączeniem biogazowej) o zainstalowanej mocy: elektrycznej od 40 kwe do 200 kwe, cieplnej lub chłodniczej od 70 kwt do 300 kwt. Mikroinstalacja instalacje OZE (z wyłączeniem biogazowej) o zainstalowanej mocy: elektrycznej do 40 kwe, cieplnej lub chłodniczej do70 kwt. 3
DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA Wytwarzanie energii elektrycznej, ciepła lub chłodu z OZE w instalacjach innych niż mikroinstalacja lub mała instalacja wymaga koncesji. MIKROINSTALACJE: Wytwarzanie z OZE energii elektrycznej, ciepła i chłodu nie stanowi działalności gospodarczej, chociaż wytwórca może nadwyżki sprzedać, wprowadzając je do sieci dystrybucyjnej. PROCEDURA: pisemne poinformowanie operatora systemu dystrybucyjnego o lokalizacji, rodzaju i mocy mikroinstalacji, obowiązek przyłączenia, OSD informuje Prezesa Urzędu Regulacji Energetycznej o przyłączonych instalacjach (w terminie 14 dni), OSD przekazuje Prezesowi URE sprawozdanie półroczne dotyczące zakupionej i wytworzonej energii elektrycznej przez podłączone do sieci mikroinstalacje. 4
MAŁA INSTALACJA Działalność gospodarcza w zakresie wytwarzania energii elektrycznej, ciepła lub chłodu z małych instalacji: PROCEDURA: pisemny wniosek wytwórcy do Prezesa ORE z potwierdzeniem tytułu prawnego do małej instalacji, dokumentacą instalacji oraz przyłączenia małej instalacji do sieci wraz z dokumentacją przekazania małej instalacji do użytkowania, wpis do rejestru wytwórców energii w małej instalacji prowadzonej przez Prezesa URE, prowadzenie dokumentacji wytworzonej energii elektrycznej oraz sprzedanej (wprowadzonej do sieci OSD), przekazanie Prezesowi URE półrocznych sprawozdań, Prezes URE sporządza roczny raport zawierający wykaz wytwórców energii, dane o energii wytworzonej i sprzedanej ; raport jest przekazywany ministrowi właściwemu ds. gospodarki. 5
WYTWORZENIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ CIEPŁA I CHŁODU Z BIOGAZU ROLNICZEGO Wytwarzanie w instalacji o rocznej wydajności do 160 tys. m 3 : nie stanowi działalności gospodarczej, może nadwyżki sprzedać wprowadzając je do sieci OSD gazowego. OSD elektroenergetycznego przekazuje Prezesowi Agencji Rynku Rolnego informacje o: mikroinstalacjach podłączonych do sieci, półroczne sprawozdania dotyczy wytworzonej i sprzedanej energii elektrycznej. Prezes ARR przekazuje roczne sprawozdania ministrowi właściwemu do spraw gospodarki oraz Prezesowi URE. MAŁE INSTALACJE działalność gospodarcza w zakresie biogazu rolniczego: wniosek do Prezesa ARR zawierający wymagane załączniki, wpis do rejestru wytwórców biogazu rolniczego Prezes ARR, 6
DWA SYSTEMY ŚWIADECTW POCHODZENIA ORAZ AUKCYJNY ŚWIADECTWA POCHODZENIA - wydaje Prezes URE na wniosek wytwórcy energii z OZE; - wniosek składa się w OSD w terminie 45 dni od dnia zakończenia wytwarzania; - OSD przekazuje Prezesowi URE wniosek w terminie 14 dni, z potwierdzoną ilością energii z OZE wprowadzonej do sieci, mierzonej na zaciskach generatora lub w miejscu przyłączenia do sieci; - świadectwo pochodzenia jest wydawane wyłącznie w formie elektronicznej i rejestrowane na TGE; staje się przedmiotem obrotu handlowego. Analogiczna procedura dotyczy świadectw pochodzenia biogazu rolniczego, z tą różnicą, że wniosek wytwórca składa przez OSD gazowego.
NOWY SYSTEM WSPOMAGANIA ROZWOJU OZE AUKCJE WYKLUCZONE: - instalacje spalania wielopaliwowego (z wyjątkiem dedykowanych), - hydroelektrownie o mocy powyżej 5 MW, - instalacje OZE o mocy powyżej 5 MW, z wyjątkiem kogeneracji wysokosprawnej o mocy termicznej powyżej 150 MWt. WYKLUCZONO SPALANIE: drewna pełnowartościowego, zboża pełnowartościowego, paliw kopalnych, zanieczyszczonej w celu zwiększenia wartości opałowej biomasy. Rada Ministrów określa do 31 października każdego roku ilość energii z OZE, uwzględniając politykę energetyczną państwa, bezpieczeństwo systemu energetycznego i zobowiązania międzynarodowe. AUKCJĘ przeprowadza co najmniej raz w roku Prezes URE w kategoriach: - instalacje o mocy do 1 MW co najmniej 25% energii, - instalacje o mocy powyżej 1 MW. W przypadku modernizacji instalacji przedmiotem aukcji może być przyrost generacji gdy nakłady na modernizację wynosiły co najmniej 30% wartości instalacji.
TRYB AUKCJI Do wniosku o dopuszczenie do aukcji należy dołączyć wszystkie dokumenty warunkujące realizację instalacji (m. in. dokumentację, lokalizację plan zagospodarowania przestrzennego, wydane warunki przyłączenia, pozwolenie na budowę, decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach, harmonogram rzeczowy i finansowy itd.). Prezes URE do 30 dni wydaje zaświadczenie o dopuszczeniu do aukcji (ważne 12 miesięcy). Prezes URE określa ceny referencyjne energii różne dla różnych technologii, uzależnione od mocy źródeł oraz od przedmiotu wniosku nowa instalacja lub modernizacja. Cena energii zgłoszona na aukcji przez inwestora nie może być wyższa od ceny referencyjnej. Aukcje przeprowadza się za pośrednictwem internetowej platformy, przy minimalnej liczbie uczestników 3, zgodnie z regulaminem ogłoszonym w BIP URE.
OFERTA - nazwa i adres siedziby uczestnika aukcji, - rodzaj i moc instalacji OZE, - Ilość energii w MWh i cenę wyrażoną w zł/mwh, - wskazanie sprzedawcy zobowiązanego, - ilość energii jaką inwestor wytworzy w kolejnych latach, - miejsce przyłączenia do sieci, - termin wytworzenia pierwszej energii z OZE (np. PV do 24 miesięcy, turbiny wiatrowe na morzu do 72 miesięcy), - w przypadku gotowej instalacji pierwsze wytworzenie w terminie do miesiąca, - podpis elektroniczny. Oferta uczestnika nie jest dostępna dla pozostałych uczestników (właściwie jest to KONKURS OFERT a nie AUKCJA)
SPRZEDAWCA ZOBOWIĄZANY SPRZEDAWCA ZOBOWIĄZANY - SZ: o największej liczbie odbiorców, z obowiązkiem zakupu energii z instalacji OZE przez okres 15 lat od powstania instalacji. WYZNACZA - Prezes URE do 31.10 na następny rok. OSD lub OSP aktualizują z SZ umowę umożliwiającą zakup przez SZ energii elektrycznej wytworzonej z OZE w: mikroinstalacji, małej instalacji, z biogazu rolniczego w instalacji OZE elektrycznej do 200 kw, instalacji hydroenergetycznej o mocy do 75 kw, z energii wiatru w instalacji o mocy do 100 kw, z instalacji fotowoltaicznych do 100 kw. 11
OBOWIAZEK ZAKUPU PRZEZ SPRZEDAWCĘ ZOBOWIĄZANEGO W SYSTEMIE CEN GWARANTOWANYCH Powstaje od pierwszego dnia wprowadzenia energii do sieci, trwa 15 lat, nie dłużej niż do 31.12.2027 r., Ilość energii licznik inteligentny zainstalowany przez OSD. CENA ZAKUPU: zależy od zainstalowanej mocy, nie może być niższa od sumy ceny zakupu energii równej 198,90 zł za 1 MWh oraz opłaty zastępczej 286,74 zł za 1 MWh (waloryzowanych), wszystkie ceny ustala Minister Gospodarki w drodze rozporządzenia. 12
OPERATOR ROZLICZEŃ ENERGII ODNAWIALNEJ S.A.: Jest spółką akcyjną Skarbu Państwa (100% akcji). OREN pobiera opłatę OZE, którą przeznacza na pokrycie ujemnego salda SZ oraz kosztów działalności OREN. Płatnicy opłaty OZE OSP i OSD, pobierają opłatę OZE od odbiorców końcowych, proporcjonalnie do energii elektrycznej pobieranej z sieci. Opłatę OZE kalkuluje na dany rok kalendarzowy Prezes URE. Płatnicy opłaty OZE przekazują środki w transzach miesięcznych. W przypadku środków niewystarczających na pokrycie salda OREN zaciąga kredyt, który musi być uwzględniony w kalkulacji kolejnych lat.
SYSTEM OCHRONY ODBIORCÓW ENERGOCHŁONYCH Polega na ograniczeniu wolumeneu energii stanowiącej podstawę do określenia ilości SP. Przedsiębiorstwa które w roku poprzedzającym zużyły nie mniej niż 100 GWh energii, oraz koszt energii elektrycznej w wartości produkcji wyniósł: ponad 12%, obowiązek związany ze SP wykonują dla 20% zużytej energii, od 7% do 12%, obowiązek wykonują dla 60%, od 3% do 7%, obowiązek wykonują dla 80% zużytej energii. 14
WSPÓŁCZYNNIKI KOREKCYJNE DLA SP Art. 85 Minister właściwy do spraw gospodarki, co trzy lata, do 30.06 każdego roku określa współczynniki korekcyjne dla instrukcji wykorzystującej: biogaz rolniczy ( z rozróżnieniem mocy i wydajności), biomasę spalaną (j.w.), biopłyny, energię promieniowania słonecznego, energię wiatru na lądzie i morzu, hydroenergię, energię geotermalną - na okres kolejnych pięciu lat. 15
GWARANCJE POCHODZENIA Implementacja derektywy 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (pkt.52 preambuły: gwarancje pochodzenia służą wyłącznie jako dowód dla odbiorcy końcowego, że określona część energii została wytworzona z OZE), nie przedstawia wartości majątkowej, nie jest podstawą do korzystania z jakichkolwiek systemów wsparcia rozwoju OZE. Gwarancje pochodzenia wydaje się na pisemny wniosek wytwórcy jest ważna 12 miesięcy od zakończenia wytworzenia. Rejestr prowadzi Prezes URE. 16
KRAJOWY PLAN DZIAŁANIA W ZAKRESIE OZE Przygotowuje Minister do Spraw Gospodarki, przyjmuje Rada Ministrów - II gi przyjęły przez Radę Ministrów 7.12.2010 r. i przekazy Komisji Europejskiej 9.12.2010 r. OKREŚLA: krajowy cel w zakresie energii z OZE, cele pośrednie, wpływ działań proefektywnościowych na końcowe zużycie energii, działania w zakresie współpracy z samorządem, współpracę międzynarodową w zakresie OZE, zasady monitoringu,. 17
PUBLICZNE CZYTANIE USTAWY o OZE - odbyło się w Sejmie RP 15 września 2014r; - 129 uczestników. - WYBRANE POSTULATY: - doprecyzowanie pojęć i definicji ( np. dedykowana instalacja współspalania ); - brak promowania ciepła wytworzonego z OZE w wysokosprawnej kogeneracji; - brak zachęt do modernizacji instalacji z OZE; - rola OREO (pokrywanie ujemnego salda); - częstsze publikowanie ceny urzędowej; - restrykcyjny charakter dla współspalania; - zbyt słabe wsparcie dla elektrowni wiatrowych. Długa lista postulatów wydłuży proces legislacyjny. 18
CERTYFIKOWANI INSTOLATORZY MIKROINSTALACJI I MAŁYCH INSTALACJI Procedura zgodna z wymaganiami UE, rola Urzędu Dozoru Technicznego, akredytacje ośrodków szkoleniowych (5 lat), komisja egzaminacyjna, kursy podstawowe i przypominające. Szczegółowe regulacje rozporządzenia. 19