RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 163508 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 287615 Urząd Patento wy (22) Data zgłoszenia: 31.10.1990 Rzeczypospolitej Polskiej (51) IntCl5: E21D 23/16 F15B 13/02 F16K 31/12 (54)Urządzenie do regulacji ciśnienia cieczy zasilającej układy hydrauliczne a zwłaszcza do regulacji ciśnienia wstępnego górniczej obudowy zmechanizowanej (43) Zgłoszenie ogłoszono: 0 4.0 5.1 9 9 2 BUP 09/92 (76) Uprawniony i twórca wynalazku: Jan B. Gwiazda, Sosnow iec, PL Aleksander S Gw iazda, Sosnow iec, PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 2 9.0 4.1 9 9 4 WUP 04/94 PL 163508 B1 (57) 1 Urządzenie do regulacji ciśnienia cieczy zasilającej układy hydrauliczne, a zwłaszcza do regulacji ciśnienia wstępnego górniczej obudowy zmechanizowanej, składające się z zaworu redukcyjnego i zaworu zwrotnego, usytuow anych we wspólnym kadłubie, znam ienne tym, ze zawór redukcyjny (A) m a tuleję (5), zam knięta kołpakiem (14), mieszczącą trzpień (7), w którego jednym końcu znajduje się sześciokątny otwór (8), a w drugim końcu sześciokąt zewnętrzny (11) i wskaźnik (16), z których sześciokąt zewnętrzny (11) jest umieszczony w sześciokątnym otworze (10) śruby regulacyjnej (9 ), regulującej napięcie sprężyny (6) i połączony za pomocą gwintu ze wspom nianą tuleją (5) oraz kontrowanej za pomocą śruby (12) wyposażonej również w sześciokątny otwór (13), a wspomniany kołpak ( 14) jest zabezpieczony przed niepożądanym zdejmowaniem za pomocą wkręconych w jego ścianki dwu śrub (18), których końcówki są umieszczone w obwodowym rowku (19) wykonanym w tulei (5), przy czym w osi jednego przyłącza (30) urządzenia znajduje się otwór (22) łączący wysokociśnieniową część zaworu redukcyjnego (A) z komorą (27) mieszczącą kulkę (26) zaworu zwrotnego (B), a n iekociśn ieniowa część zaworu redukcyjnego (A) jest połączona otworem (23) z drugim przyłączem (29) urzą dzenia Fig. 1
Urządzenie do regulacji ciśnienia cieczy zasilającej układy hydrauliczne, a zwłaszcza do regulacji ciśnienia wstępnego górniczej obudowy zmechanizowanej Zastrzeżenia patentowe 1. Urządzenie do regulacji ciśnienia cieczy zasilającej układy hydrauliczne, a zwłaszcza do regulacji ciśnienia wstępnego górniczej obudowy zmechanizowanej, składające się z zaworu redukcyjnego i zaworu zwrotnego, usytuowanych we wspólnym kadłubie, znamienne tym, że zawór redukcyjny (A) ma tuleje (5), zamkniętą kołpakiem (14), mieszczącą trzpień (7), w którego jednym końcu znajduje się sześciokątny otwór (8), a w drugim końcu sześciokąt zewnętrzny (11) i wskaźnik (16), z których sześciokąt zewnętrzny (11) jest umieszczony w sześciokątnym otworze (10) śruby regulacyjnej (9), regulującej napięcie sprężyny (6) i połączony za pomocą gwintu ze wspomnianą tuleją (5) oraz kontrowanej za pomocą śruby (12) wyposażonej również w sześciokątny otwór (13), a wspomniany kołpak (14) jest zabezpieczony przed niepożądanym zdejmowaniem za pomocą wkręconych w jego ścianki dwu śrub (18), których końcówki są umieszczone w obwodowym rowku (19) wykonanym w tulei (5), przy czym w osi jednego przyłącza (30) urządzenia znajduje się otwór (22) łączący wysokociśnieniową część zaworu redukcyjnego (A) z komorą (27) mieszczącą kulkę (26) zaworu zwrotnego (B), a niekociśnieniowa część zaworu redukcyjnego (A) jest połączona otworem (23) z drugim przyłączem (29) urządzenia. 2. Urządzenie do regulacji ciśnienia cieczy zasilającej układy hydrauliczne, a zwłaszcza do regulacji ciśnienia wstępnego górniczej obudowy zmechanizowanej, składające się z zaworu redukcyjnego i zaworu zwrotnego, usytuowanych we wspólnym kadłubie, znamienne tym, że zawór redukcyjny (A) ma tuleję (36), zamkniętą kołpakiem (42), mieszczącą trzpień (34) zakończony wskaźnikiem (35), przechodzącym przez sześciokątny otwór (39) śruby (38) napinającej sprężynę (37), kontrowanej za pomocą śruby (40) z wykonanym w niej również sześciokątnym otworem (41), z których kołpak (42) jest zabezpieczony przed niepożądanym zdejmowaniem za pomocą wkręconych w jego ścianki dwu śrub (43) o końcówkach umieszczonych w obwodowym rowku (44) wykonanym we wspomnianej tulei (36), a wspomniany trzpień (34) podpiera suwak (33) zaworu redukcyjnego (A), w którym znajduje się zawór zwrotny (B). * * * Przedmiotem wynalazku jest urządzenie do regulacji ciśnienia cieczy zasilającej układy hydrauliczne, a zwłaszcza do regulacji ciśnienia wstępnego górniczej obudowy zmechanizowanej. Ciśnienie cieczy zasilającej układ hydrauliczny jest bardzo ważnym parametrem mającym poważny wpływ na działanie układu. Dotychczas ciśnienie cieczy zasilającej układy hydaruliczne regulowano najczęściej znanym zaworem redukcyjnym, umieszczanym przy pompie zasilającej układ. W przypadku górniczej obudowy zmechanizowanej, regulacja taka nie rozwiązywała zagadnienia, gdyż obudowa potrzebuje jednocześnie wysokie ciśnienie cieczy dla siłowników przesuwu i korekcji oraz niskie dla układu podpornościowego. Robiono też próby zasilania obudowy dwoma magistralami o niskim i wysokim ciśnieniu cieczy. Rozwiązanie to nie dawało jednak możliwości zróżnicowania ciśnienia wstępnego w układach podpornościowych poszczególnych sekcji, w zależności od warunków stropowych. Rozwiązanie znane ze zgłoszenia patentowego P-286397 umożliwia regulację ciśnienia wstępnego w poszczególnych sekcjach obudowy, za pomocą znanych zaworów redukcyjnych i połączonych z nimi równolegle zaworów zwrotnych. Układ taki zajmuje jednak zbyt dużo
163 508 3 miejsca, a poza tym znane zawory redukcyjne nie mają wskaźników ciśnienia i zabezpieczeń przed rozregulowaniem się. Opisane trudności i niedogodności eliminuje całkowicie urządzenie do regulacji ciśnienia cieczy zasilającej układy hydrauliczne, a zwłaszcza do regulacji ciśnienia wstępnego górniczej obudowy zmechanizowanej, według wynalazku, składające się z zaworu redukcyjnego i zaworu zwrotnego, usytuowanych we wspólnym kadłubie, gdzie zawór redukcyjny ma tuleję, zamkniętą kołpakiem, mieszczącą trzpień, w którego jednym końcu znajduje się sześciokątny otwór, a w drugim końcu sześciokąt zewnętrzny i wskaźnik, z których sześciokąt zewnętrzny jest umieszczony w sześciokątnym otworze śruby regulacyjnej, regulującej napięcie sprężyny i połączonej za pomocą gwintu ze wspomnianą tuleją oraz kontrowanej za pomocą śruby wyposażonej również w sześciokątny otwór, a wspomniany kołpak jest zabezpieczony przed niepożądanym zdejmowaniem za pomocą wkręconych w jego ścianki dwu śrub, których końcówki są umieszczone w obwodowym rowku wykonanym w tulei, przy czym w osi jednego przyłącza urządzenia znajduje się otwór łączący wysokościśnieniową część zaworu redukcyjnego z komorą mieszczącą kulkę zaworu zwrotnego, a niskociśnieniowa część zaworu redukcyjnego jest połączona otworem z drugim przyłączem urządzenia. Urządzenie do regulacji ciśnienia cieczy zasilającej układy hydrauliczne, a zwłaszcza do regulacji ciśnienia wstępnego górniczej obudowy zmechanizowanej, składające się z zaworu redukcyjnego i zaworu zwrotnego, usytuowanych we wspólnym kadłubie, przy czym zawór redukcyjny ma tuleję, zamkniętą kołpakiem, mieszczącą trzpień zakończony wskaźnikiem, przechodzącym przez sześciokątny otwór śruby napinającej sprężynę, kontrolowanej za pomocą śruby z wykonanym w niej również sześciokątnym otworem, z których kołpak jest zabezpieczony przed niepożądanym zdejmowaniem za pomocą wkręconych w jego ścianki dwu śrub o końcówkach umieszczonych w obwodowym rowku wykonanym we wspomnianej tulei, a wspomniany trzpień podpiera suwak zaworu redukcyjnego, w którym znajduje się zawór zwrotny. Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony, w przykładowym wykonaniu, na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia urządzenie z zaworem zwrotnym usytuowanym równoległe do zaworu redukcyjnego, a fig. 2 - urządzenie z zaworem zwrotnym umieszczonym w suwaku zaworu redukcyjnego. Urządzenie do regulacji ciśnienia cieczy zasilającej układy hydrauliczne, a zwłaszcza do regulacji ciśnienia wstępnego górniczej obudowy zmechanizowanej składa się z kadłuba 1, w którym umieszczono zawór redukcyjny A i zawór zwrotny B. Zawór redukcyjny A składa się z suwaka 2 umieszczonego w tulei 3, zamocowanej w kadłubie 1 za pomocą śruby 4 i tulei 5 mieszczącej sprężynę 6. Sprężyna 6 naciska na trzpień 7, w którego sześciokątnym otworze 8 znajduje się końcówka suwaka 2. Śrubę regulacyjną 9, zaopatrzoną w sześciokątny otwór 10, osadzono na sześciokątnej części 11 trzpienia 7. Śruba 9 jest zabezpieczona przed samoczynnym odkręcaniem się, za pomocą śruby 12, zaopatrzonej w wewnętrzny sześciokąt 13. Tuleję 5 zamknięto kołpakiem 14, w którego otworze 15 umieszczono wskaźnik 16 wskazujący położenie suwaka 2 zaworu redukcyjnego A. Śruba 17 zabezpiecza tuleję 5, a śruba 18 kołpak 14 przed niepożądanym odkręceniem. Obie śruby 17 i 18 są zaplombowane. Końcówka śruby 18 wchodzi do obwodowego rowka 19 zabezpieczając kołpak 14 przed odkręceniem. Suwak 2 ma wzdłużny otwór 20 i promieniowe otwory 21. Zawór redukcyjny A jest połączony hydraulicznie z zaworem zwrotnym B, za pomocą otworów 22 i 23. Zawór zwrotny B składa się ze śruby 24 mieszczącej sprężynę 25, kulkę 26 i komorę 27 oraz ze spełniającej funkcję gniazda zaworu, płytki 28 i przyłącza 29. Przyłącze 30 łączy urządzenie z rozdzielaczem hydraulicznym sterującym stojakiem obudowy, a przyłącze 29 - z przyłączem stojakowego bloku zaworowego prowadzącym do przestrzeni podtłokowej stojaka. Ciśnienie cieczy zasilającej układ hydrauliczny, poprzez urządzenie według wynalazku, reguluje się za pomocą śruby 9, wkładając klucz fajkowy do sześciokątnego otworu 8 i pokręcając trzpień 7. Kręcąc w lewo napina się sprężynę 6 i podnosi ciśnienie cieczy zasilającej układ, kręcąc w prawo - zgodnie z obrotem wskazówek zegara - obniża się to ciśnienie. Dokręcając specjalnym kluczem śrubę 12 i dociskając ją do śruby 9, przy jednoczesnym
4 163 508 przytrzymywaniu kluczem fajkowym trzpień 7, zabezpiecza się urządzenie przed samoczynnym rozregulowaniem się. Urządzenie przedstawione w przykładowym wykonaniu na fig. 2 składa się również z zaworu redukcyjnego A i zaworu zwrotnego B usytuowanych współosiowo. Zawór redukcyjny A składa się z kadłuba 31 zawierającego tuleję 32, w której umieszczono suwliwie suwak 33 podparty trzpieniem 34, zakończonym wskaźnikiem 35. Od dołu tuleja 32 podparta tuleją 36 mieszczącą sprężynę 37 napinaną śrubą 38 i zaopatrzoną w sześciokątny otwór 39. Śruba 40 mająca również sześciokątny otwór 41 kontroluje śrubę 38 zabezpieczając ją przed samoczynnym odkręcaniem się. Tuleję 36 zamyka kołpak 42 zabezpieczony przed odkręcaniem się za pomocą dwu śrub 43, wkręconych w ściankę kołpaka 42, których końcówki wchodzą do obwodowego rowka 44 wykonanego w tulei 36. We łbach śrub 43 wykonano otwory, przez które przewleczono drut zabezpieczając go plombą. Uniemożliwia to zdejmowanie kołpaka 42 przez osoby niepożądane. Śruba 45 zabezpiecza tuleję 36 przed odkręcaniem się. W suwaku 33 wykonano wzdłużny otwór 46 i promieniowe otwory 47. Czaszę 48 suwaka 33 połączono z zaworem zwrotnym B, składającym się z kadłuba 49 zawierającego tłoczek 50 wraz z płytką 51 i nakrętką 52 oraz sprężynę 53. W kadłubie 49 wykonano otwory 54 i 55 oraz wzdłużny otwór 56, zamykany przez tłoczek 50. Otwór 56 spełnia funkcję gniazda zaworu. Zawór zwrotny B jest zlokalizowany wewnątrz tulei 57 zakończonej przyłączem 58, łączącym urządzenie z przyłączem stojakowego bloku zaworowego obudowy, prowadzącym do przestrzeni podtłokowej stojaka. Przyłącze 59 łączy urządzenie z rozdzielaczem hydraulicznym sterującym stojakiem. Ciśnienie cieczy, zasilającej poprzez urządzenie dowolny układ hydrauliczny, lub układ podpornościowy obudowy górniczej, reguluje się napinając odpowiednio sprężynę 37, za pomocą śruby 38. W tym celu, do sześciokątnego otworu 39 śruby 38 wkłada się specjalny klucz i pokręcając nim w prawo - zgodnie z obrotem wskazówek zegara - powoduje się podniesienie ciśnienia cieczy zasilającej układ, a pokręcając w lewo, obniża się ciśnienie tej cieczy. Drugim specjalnym kluczem nałożonym na poprzedni dokręca się śrubę 40 dociskając ją do śruby 38, co zabezpiecza urządzenie przed samoczynnym rozregulowaniem się. Urządzenie do regulacji ciśnienia cieczy zasilającej układy hydrauliczne, a zwłaszcza do regulacji ciśnienia wstępnego górniczej obudowy zmechanizowanej, według wynalazku, działa w sposób następujący. Ciecz o wysokim ciśnieniu doprowadzona z rozdzielaczem do przyłącza 30, przedostaje się do otworu 20 suwaka 2 i poprzez otwory 21 oraz otwór 23 płynie do przyłącza 29 i dalej, poprzez stojakowy blok zaworowy, do przestrzeni podtłokowej stojaka obudowy. W chwili, gdy w przestrzeni podtłokowej stojaka i otworze 23 urządzenia ciśnienie cieczy osiągnie nastawioną wartość, siła działająca na suwak 2 powoduje ugięcie sprężyny 6, wciśnięcie suwaka 2 do tulei 3 i zamknięcie przepływu cieczy przez otwory 21. W chwili przestawienia rozdzielacza w położenie neutralne, ciśnienie cieczy w przyłączu 30 i otworze 23 spada do zera, a sprężyna 6 przesuwa suwak 2 w jego pierwotne położenie. W czasie rabowania obudowy ciecz z przestrzeni podtłokowej stojaka płynie do przyłącza 29, odpycha kulkę 26 od płytki 28 i dostaje się do komory 27, a stamtąd płynie dalej otworem 22 i opływając wokół tuleję 3, wypływa z urządzenia przez przyłącze 30 do rozdzielacza sterującego stojakiem obudowy. Urządzenie przedstawione w przykładowym wykonaniu na fig. 2 działa w sposób podobny. Ciecz pod wysokim ciśnieniem doprowadzona do przyłącza 59 dostaje się do otworu 46 suwaka 33 i otworami 47 wypływa do komory 60, skąd poprzez przyłącze 58 i stojakowy blok zaworowy płynie do przestrzeni podtłokowej stojaka obudowy. Gdy ciśnienie w stojaku i komorze 60 osiągnie nastawioną wartość, siła działająca na suwak 33 powoduje ugięcie sprężyny 37 i wciśnięcie suwaka 33 do tulei 32 oraz zamknięcie przepływu cieczy przez otwory 47. Wówczas wskaźnik 35 wysuwa się z kołpaka 42 sygnalizując zamknięcie przepływu cieczy przez urządzenie. Po przestawieniu rozdzielacza w położenie neutralne, ciśnienie cieczy w przyłączu 59 i komorze 60 spada do zera, a suwak 33 wraca do swego pierwotnego położenia. Jednocześnie wskaźnik 35 chowa się w kołpaku 42. W czasie rabowania, obudowy ciecz z przestrzeni podtłokowej stojaka płynie do przyłącza 58 i komory 60, a następnie otworami 54 do otworu 56, z którego wypycha tłoczek 50 i przepływa poprzez otwór 46 w suwaku 33 do przyłącza 59 i dalej do rozdzielacza sterującego stojakiem obudowy.
163 508 Fig. 2
163 508 Fig. 1 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 10 000 zł