Profile zawodowe specjalizacje zawodowe na kierunku GAP zgłoszone do uruchomienia w roku akademickim 2010/2011 Spis treści: A. Idea kształcenia profilowanego... 1 B. Specjalizacje zawodowe (profile) oferowane na kierunku GAP w roku akademickim 2010/2011. 2 C. Zasady wyboru profili zawodowych... 2 D. Opis specjalizacji (profili) zawodowych na kierunku GAP zgłoszonych do uruchomienia w roku akademickim 2010/2011... 2 (I) ANALIZY W GOSPODARCE I ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ... 2 (II) AUDYT WEWNĘTRZNY W JEDNOSTKACH SEKTORA PUBLICZNEGO... 4 (III) MEDIA W GOSPODARCE I ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ... 7 (IV) ZARZĄDZANIE DZIEDZICTWEM KULTUROWYM... 8 (V) ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM LUDZKIM W ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ... 10 A. Idea kształcenia profilowanego Kształcenie profilowane nadaje studiom na GAP-ie istotny praktyczny wymiar. Przede wszystkim ma zapewnid kontakt z praktyką gospodarczą i nabycie niezbędnego doświadczenia zawodowego. Ponadto umożliwia samodzielne kształtowanie ścieżki edukacyjnej, zapewniając zdobycie specjalistycznej wiedzy zgodnie z indywidualnymi preferencjami i zainteresowaniami studentów. Kształcenie profilowane obejmuje następujące elementy: profilowane seminaria dyplomowe, bloki przedmiotów specjalizacyjnych, praktyki zawodowe. Specjalizacje zawodowe obejmują zestawy czterech przedmiotów grupy D2, logicznie powiązanych ze sobą, wykładanych na V i VI semestrze studiów. W ich ramach przekazana zostanie konkretna wiedza i umiejętności w szczególności predestynujące do wykonywania określonego zawodu w instytucjach sektora publicznego. Korzyści z kształcenia profilowanego: oznacza nową jakośd studiów umożliwia studentom kształtowanie ścieżek edukacyjnych zgodnie z indywidualnymi preferencjami i zainteresowaniami zakłada realizację zasady rzeczywistego wyboru przedmiotów w grupie D2, oznacza nową jakośd kształcenia, poprzez poszerzenie zakresu oferty dydaktycznej pochodzącej z różnych katedr do pewnego stopnie przesądza o interdyscyplinarnym charakterze studiów, nadaje studiom I stopnia zdecydowanie praktyczny (zawodowy) charakter ma zapewnid zdobycie specjalistycznej wiedzy i nabycie niezbędnego doświadczenia zawodowego, stanowi nową formę współpracy między katedrami, stanowi odejście od homogenicznej struktury specjalności na rzecz b. elastycznej i do pewnego stopnia konkurencyjnej formuły dydaktycznej, może stanowid pole doświadczalne do dalszych innowacji w sferze kształcenia w UEK, może zostad wykorzystane w działaniach promocyjnych i marketingowych Wydziału (UEK). 1
B. Specjalizacje zawodowe (profile) oferowane na kierunku GAP w roku akademickim 2010/2011 I II III IV V Analizy w gospodarce i administracji publicznej, Audyt w jednostkach sektora finansów publicznych, Media w gospodarce i administracji publicznej, Zarządzanie dziedzictwem kulturowym, Zarządzanie kapitałem ludzkim w administracji publicznej. C. Zasady wyboru profili zawodowych 1. Studenci GAP dokonują wyboru specjalizacji zawodowej pod koniec IV semestru studiów, w drodze zapisu sekretariacie Katedry GAP. Zapisy na profile zawodowe uruchamiane w roku akademickim 2010/2011 odbywają się drogą e-mailową poprzez wypełnienie i przesłanie karty zgłoszenia na adres gap@uek.krakow.pl lub osobiście w sekretariacie Katedry w dniach 24 maja 2 czerwca 2010 r. 2. Dana specjalizacja zawodowa zostaje uruchomiona w przypadku, gdy zostanie wybrana przez co najmniej 35 studentów. 3. Dokonując wyboru student zobligowany jest do wskazania co najmniej 2 specjalizacji zawodowych (wg stopnia preferencji). 4. Przypisanie do specjalizacji zawodowej nastąpi pod warunkiem jej uruchomienia i zakwalifikowania się studenta (wg średniej ocen). 5. Maksymalna liczba studentów studiujących na danej specjalizacji nie może przekroczyd 48 (decyduje kryterium średniej ocen za pierwsze trzy semestry na GAP). 6. Dziekan może wyrazid zgodę na równoczesne studiowanie przez studentów GAP maksymalnie 2 specjalizacji zawodowych. 7. Dziekan może wyrazid zgodę na równoczesne studiowanie przez studentów GAP określonej specjalizacji zawodowej oraz maksymalnie do 4 przedmiotów wybranych z innych specjalizacji, pod warunkiem ich uruchomienia. D. Opis specjalizacji (profili) zawodowych na kierunku GAP zgłoszonych do uruchomienia w roku akademickim 2010/2011 (I) ANALIZY W GOSPODARCE I ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ Zestaw przedmiotów 1. Metody badawcze w gospodarce i administracji publicznej. 2. Narzędzia pomiaru zjawisk społecznych. 3. Badania jakościowe w administracji publicznej. 4. Modele predykcyjne i data mining w sektorze publicznym. Założenia profilu Studenci wybierający specjalnośd uzyskają konkretne umiejętności w zakresie: projektowania, prowadzenia badao i analizy rynków pracy, dóbr i usług, kapitału, rynków, instytucjonalnych oraz rynku politycznego, 2
demoskopowych badao lokalnej opinii publicznej, oceny wizerunku i strategii rozwojowych miast i regionów, ewaluacji i monitorowania polityk społecznych (badania społeczne dla administracji, badania środowisk zagrożonych wykluczeniem społecznym itp.). Umożliwiamy zdobycie umiejętności przygotowania i organizacji projektów badawczych, tworzenia narzędzi pomiaru (kwestionariuszy ankietowych i wywiadu, tworzenia standaryzowanych skal) i posługiwania się specjalistycznymi pakietami komputerowymi analizy danych ilościowych i jakościowych (SPSS, STATISTICA, SNAP, SIPINA, QDAMiner). Zdobywanie wiedzy i umiejętności będzie rozwijane w trakcie realizacji indywidualnych lub zespołowych projektów badawczych, pobudzających samodzielnośd myślenia i kreatywnośd grupy oraz pozwalających na pełną realizację wybranego projektu. Poziom i stopieo trudności materiału wykładowego jest dostosowany do poziomu wiedzy uczestników studiów, z równoczesnym uwzględnieniem wszystkich, krytycznie ważnych, metod i podejśd badawczych. Słuchacze otrzymają Certyfikat Statsoftu znajomości programu Statistica, który będzie wykorzystywany w trakcie zajęd. Przystępny sposób prezentacji wiedzy, z uwzględnieniem przykładów zaczerpniętych ze współczesnych badao, umożliwi absolwentom kursu: zdobycie narzędzi analitycznych badania rynków i sektorów, samodzielną realizację małych i średnich projektów badawczych oraz nawiązanie równorzędnej i partnerskiej współpracy z agencjami badawczymi przy realizacji dużych projektów. Ramowe treści kształcenia 1. Metody badawcze w gospodarce i administracji publicznej Proces badawczy, projekt badao, badania sondażowe, badania wzdłużne, badania panelowe, badania eksperymentalne i quasi-eksperymentalne, badania ewaluacyjne, metody metaanalizy danych, analiza danych zastanych, ilościowe i jakościowe badania terenowe, analiza treści dokumentów, analiza biograficzna, wspomaganie komputerowe analizy danych, organizacja badao społecznych, rynek badawczy w UE. Zrozumienie roli metod badawczych naukach społecznych; umiejętnośd wyboru podejśd badawczych do rozwiązywania problemów obszarze administracji publicznej; umiejętnośd wyboru metod badawczych, umiejętnośd poprawnej interpretacji wyników z poszczególnych rodzajów badao; umiejętnośd realizacji projektu badawczego. 2. Narzędzia pomiaru zjawisk społecznych Narzędzia gromadzenia danych w badaniach społecznych, metody komunikacji z badanymi, pomiar w naukach społecznych, rodzaje wskaźników społecznych, budowa wskaźników, wskaźniki lejkenowskie, skale pomiarowe, skala Likerta, skala Thurstone a, skala Guttmana, skala Stapela, dyferencjał semantyczny, ocena rzetelności skal, -Cronbacha, współczynnik odtwarzalności, model Rascha, ocena trafności skali, skale porównawcze, skalowanie wielowymiarowe, mapy percepcji i preferencji. 3
Umiejętnośd tworzenia narzędzi badawczych w naukach społecznych; umiejętnośd tworzenia skal prostych i złożonych do pomiaru konstruktów społecznych; umiejętnośd walidacji narzędzia pomiaru i oceny jego rzetelności i trafności. 3. Badania jakościowe w administracji publicznej Podejścia w badaniach jakościowych, podejście etnograficzne, podejście semiotyczne, podejście psychoanalityczne, teoria ugruntowana, metody badao jakościowych, pogłębiony wywiad indywidualny (IDI), zogniskowany wywiad grupowy (FGI), wywiady drabinkowe (laddering), analiza danych jakościowych, analiza treści, analiza studiów przypadków, indukcja analityczna, sieci przyczynowe i analiza matrycowa. Zrozumienie roli badao jakościowych dla potrzeb podejmowania decyzji w administracji publicznej; umiejętnośd zaplanowania badania jakościowego; umiejętnośd analizy i interpretacji wyników badania jakościowego; umiejętnośd przeprowadzenia analizy treści dokumentów i pogłębionej analizy jakościowej wypowiedzi badanych. 4. Modele predykcyjne i data mining w sektorze publicznym Predykcja i postdykcja. Rodzaje modeli predykcyjnych, projekt badao predykcyjnych, analiza krzywych operacyjno-charakterystycznych ROC, metody analizy regresyjnej w predykcji zjawisk społecznych, prosta regresja logistyczna, modele ścieżkowe, analiza dyskryminacyjna, drzewa klasyfikacyjne (CART, CHAID), narzędzia data mining, analiza koszykowa, reguły asocjacyjne i sekwencyjne, wykorzystanie sieci neuronowych w sektorze publicznym, text mining, web-mining. Zrozumienie roli badao predykcyjnych; umiejętnośd stosowania metod diagnostyczno-predykcyjnych w analizie zjawisk społecznych; umiejętnośd oceny trafności predykcyjnej modelu, Zrozumienie roli zgłębiania danych w naukach społecznych; umiejętnośd analizy dużych baz danych; umiejętnośd wyboru poprawnych technik zgłębiania danych; umiejętnośd budowy modelu data mining; umiejętnośd interpretacji wyników analizy, umiejętnośd stosowania programu komputerowego w projekcie data mining; umiejętnośd automatyzacji procesu analitycznego. (II) AUDYT WEWNĘTRZNY W JEDNOSTKACH SEKTORA PUBLICZNEGO Zestaw przedmiotów 1. Audyt wewnętrzny struktury organizacyjnej jednostek sektora publicznego. 2. Audyt operacyjny w jednostkach sektora publicznego. 3. Audyt strategiczny w jednostkach sektora publicznego. 4. Audyt finansowy w jednostkach sektora publicznego. Założenia profilu Studia w ramach specjalizacji Audyt wewnętrzny w jednostkach sektora publicznego są propozycją skierowaną do studentów drugiego roku, studiujących na kierunku Gospodarka i Administracja Publiczna. Program studiów w ramach specjalizacji został ułożony w taki sposób, aby zapewnid studiującym szeroką wiedzę zawodową z zakresu audytu wewnętrznego instytucji 4
administracji publicznej, a także nabycie praktycznych umiejętności związanych ze stosowaniem audytu wewnętrznego w tych jednostkach. Studenci specjalizacji nabywają wiedzę dotyczącą takich aspektów audytu jak: funkcjonalnego polegającego na określeniu procedur realizacji audytu wewnętrznego, przedmiotowego sprowadzonego do ustalenia zadao audytu wewnętrznego, strukturalnego znajdującego wyraz w rozwiązaniach strukturalnych, poprzez które realizowane są funkcje audytu wewnętrznego, instytucjonalnego konkretyzowanego zbirem metod i technik, które wykorzystywane są w toku realizacji procedur audytu wewnętrznego. Praktyczne umiejętności związane będą z rozwiązywaniem licznych projektów (case study), poprzez który przybliżona zostanie praktyczna strona realizacji dwóch podstawowych funkcji audytu wewnętrznego funkcji kontrolnej i doradczej. Absolwenci specjalizacji mogą podjąd pracę na różnych stanowiskach w jednostkach administracji publicznej oraz są przygotowani do przeprowadzania audytów wewnętrznych. Mogą byd również zatrudnieni w firmach konsultingowych zajmujących się doradztwem organizacyjnym. Ramowe treści kształcenia 1. Audyt wewnętrzny struktury organizacyjnej jednostek sektora publicznego pojęcie struktury organizacyjnej, analiza głównych czynników determinujących strukturę organizacyjną jednostek sektora publicznego, omówienie zasad analizy, diagnozy i projektowania struktury organizacyjnej, charakterystyka podstawowych rodzajów struktury organizacyjnej, omówienie struktur organizacyjnych jednostek sektora finansów publicznych, metodyka audytu wewnętrznego struktury organizacyjnej, metody diagnozy oraz doskonalenia struktury organizacyjnej w jednostkach sektora publicznego. przyswojenie pojęd z zakresu audytu wewnętrznego struktury organizacyjnej w jednostkach sektora publicznego, przekazanie podstawowej wiedzy dotyczącej metodyki audytu struktury organizacyjnej, nabycie umiejętności dotyczących analizy, diagnozy i projektowania, jako podstawowych procesów badawczych metodyki audytu struktury organizacyjnej w jednostkach sektora publicznego, wykorzystanie metodyki doskonalenia struktury organizacyjnej do realizacji zadao audytowych w jednostkach sektora publicznego, wykorzystanie praktycznych przykładów do wskazania obszarów problemowych w istniejących rozwiązaniach strukturalnych i praktyczna realizacja audytu struktury organizacyjnej jednostek sektora publicznego. 2. Audyt operacyjny w jednostkach sektora publicznego pojęcie i zadania audytu operacyjnego, metodyka audytu operacyjnego, realizacja audytu stanowiska pracy w oparciu o zasady tworzenia schematu opisu stanowiska pracy, jak również organizowania pracy, ekonomii ruchów, doboru narzędzi i wyposażenia, przebiegu czynności, wykorzystanie metod i technik organizowania pracy, do realizacji audytu pracy biurowej pracownika oraz audyt pracy menedżerskiej w jednostkach sektora publicznego, wykorzystanie metod i technik organizowania pracy do realizacji audytu procedur oraz audytu obiegu dokumentów obowiązujących w jednostkach sektora publicznego, w oparciu o metody wartościowania pracy omówienie i przeprowadzenie audytu wynagrodzeo w jednostkach sektora publicznego, audyt funkcjonowania systemu kontroli 5
wewnętrznej, istota, procedury i narzędzia wspomagające audyt systemów informatycznych w sektorze publicznym. przyswojenie podstawowych pojęd z zakresu audytu operacyjnego w jednostkach sektora publicznego, przekazanie wiedzy dotyczącej metodyki audytu operacyjnego, nabycie umiejętności stosowania metod i technik szczegółowych wykorzystywanych w audycie operacyjnym jednostek sektora publicznego, zwracanie uwagi na korzyści wynikające z etycznych zachowao w ramach pełnienia funkcji audytora, operacjonalizacja podstawowych pojęd z zakresu audytu operacyjnego w jednostkach sektora publicznego, praktyczne stosowanie metod i technik podczas realizacji zadao audytowych w jednostkach sektora publicznego, w oparciu o liczne praktyczne przykłady pokazywanie związku między teoretycznymi rozwiązaniami a praktyką stosowana w jednostkach sektora publicznego. 3. Audyt strategiczny w jednostkach sektora publicznego istota strategii i zarządzania strategicznego, specyfika projektowania i implementacji strategii w jednostkach sektora publicznego, metodyka audytu strategii w instytucjach publicznych, audyt misji, wizji i celów strategicznych w instytucjach sektora publicznego, audyt procesu projektowania i implementacji strategii, audyt dostosowania struktury i kultury organizacyjnej do strategii, audyt kapitału intelektualnego w jednostkach sektora publicznego. przyswojenie podstawowych pojęd z zakresu audytu strategicznego w jednostkach sektora publicznego, przekazanie podstawowej wiedzy dotyczącej metodyki audytu strategicznego, nabycie praktycznych umiejętności dotyczących wykonywania poszczególnych rodzajów audytów realizowanych w ramach audytu strategicznego instytucji publicznych, zwracanie uwagi na korzyści wynikające z etycznych zachowao w ramach pełnienia funkcji audytora, operacjonalizacja podstawowych pojęd z audytu strategicznego w jednostkach finansów publicznych, korzystanie podstawowych założeo dotyczących projektowania strategii, procesu implementacji strategii do realizacji zadania audytowego. 4. Audyt finansowy w jednostkach sektora publicznego przyswojenie podstawowych pojęd z zakresu audytu finansowego w jednostkach sektora publicznego, przekazanie podstawowej wiedzy dotyczącej metodyki rozwiązywania zadania audytowego, nabycie umiejętności dotyczących poszczególnych rodzajów zadao audytowych realizowanych w ramach uregulowao prawnych w jednostkach sektora publicznego, zwracanie uwagi na korzyści wynikające z etycznych zachowao w ramach pełnienia funkcji audytora, operacjonalizacja podstawowych pojęd z audytu wewnętrznego w jednostkach sektora publicznego, wykorzystanie podstawowych metod podczas realizacji zadania audytowego, w oparciu o liczne przykłady praktyczne pokazywanie związku rozważao teoretycznych z obecną lub przyszłą praktyka zawodową studentów. pojęcie i funkcje audytu finansowego, podstawy prawne audytu finansowego w jednostkach sektora publicznego, zasady audytu finansowego, metodyka audytu finansowego w instytucjach (etapy i procedury badania), wykorzystanie metod analitycznych w realizacji zadao audytowych, audyt środków unijnych z funduszy strukturalnych, audyt z Funduszy Spójności, ocena prawidłowości wykorzystania środków unijnych, zasady obowiązujące w trakcie korzystania z pomocy unijnej. 6
(III) MEDIA W GOSPODARCE I ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ Zestaw przedmiotów 1. Podstawy dziennikarstwa i produkcji telewizyjnej. 2. Dziennikarstwo w praktyce. 3. Nowoczesne media. 4. Reklama i marketing w mediach. Założenia profilu Staromodne i mało realistyczne byłoby w XXI wieku nazywanie mediów tylko czwartą władzą. Nie chodzi zresztą o miejsce na podium, a o realny wpływ na standardy życia społecznego we wszystkich jego dziedzinach w krajach demokratycznych. Środki masowego przekazu są dzisiaj niekwestionowanym liderem w kreowaniu opinii publicznej, inicjatorem lub chociaż uczestnikiem większości procesów, które zachodzą na styku gospodarki, polityki i administracji, a także społeczeostwa i kultury. Nie bez powodu chyba, wielu badaczy uważa współczesne dziennikarstwo za samodzielny podsystem społeczny. Za sprawą postępu technologicznego media zmieniają się coraz szybciej. Wraz z nimi zmieniają się środki społecznego komunikowania. Wiele tradycyjnych funkcji dziennikarstwa i mediów traci na znaczeniu w konfrontacji z tempem życia, natychmiastowym dostępem do informacji i globalizacją. W cyfrowym lub wirtualnym świecie interakcji każdy odbiorca jest panem swojego medium. A dziennikarstwo i same media stają się integralną częścią społeczeostwa zabawy i gospodarki rozrywki. Dziennikarstwo było i jest podstawowym źródłem informacji o rynku i gospodarce. Ale nie zawsze. Współczesnośd bywa nazywana epoką terroru informacji, bo media, po to by sprzedad swoje audytoria reklamie mnożą informację ponad miarę. W świecie, w którym wiemy coraz więcej, o coraz mniejszej liczbie rzeczy łatwo byd oszukanym. Celem nie jest przekazanie prawdy lecz wzbudzenie zainteresowania. Ta ekonomia uwagi chyba się opłaca, skoro udział rynku medialnego w PKB najbardziej rozwiniętych krajów świata nadal rośnie. Od 2000 roku media są najbardziej reklamującą się branżą na światowym rynku reklamy. Jak się w świecie mediów odnaleźd i jak je z pożytkiem dla siebie i całego społeczeostwa wykorzystad? Dzięki proponowanemu profilowi studenci nabędą podstawową wiedzę dziennikarską, a także dotyczącą funkcjonowania mediów, w tym zarządzania nimi i poruszania się po przepisach prawa autorskiego. Ważnym elementem kształcenia będą zajęcia z kamerą, które pozwolą na praktyczne wykorzystanie przekazywanej wiedzy i nauczą studentów jak skutecznie się komunikowad i prezentowad swoje racje. Istotnym novum proponowanym studentom w roku akademickim 2009/10 będzie przedmiot Nowoczesne media. Cyfryzacja i konwergencja powoli stają się faktem. Internet nie jest już zwykłym dystrybutorem wiadomości. Jest zarówno narzędziem, jak i miejscem pracy dla wielu milionów ludzi na świecie. Co to jest e-mail marketing, e-commerce, e-government? To tylko wybrane zagadnienia teoretyczne, które poznają studenci. Poza tym, praktyczne dwiczenia jak zaistnied w sieci jako przedsiębiorca. 7
Ramowe treści kształcenia 1. Podstawy dziennikarstwa i produkcji telewizyjnej Media masowe w życiu społecznym. Podstawy komunikacji społecznej. Historia mediów. Wolnośd słowa w Konstytucji RP i wyrokach Trybunału w Strasburgu. Prawo prasowe. Prasa drukowana a internet. Ustawa o radiu i telewizji. Prawa i obowiązki dziennikarzy. Proces produkcji programu telewizyjnego. Scenariusz, scenopis i konspekt programu telewizyjnego. Sztuka wywiadu. Elementy prawa autorskiego w praktyce. Producenci niezależni. Etyka dziennikarska sprostowania i odpowiedzi. Kreatywnośd a rzetelnośd zawodowa. 2. Dziennikarstwo w praktyce Zajęcia praktyczne z kamerą z elementami teorii z dziedzin: Komunikowanie masowe. Gatunki dziennikarskie w praktyce telewizyjnej. Elementy autoprezentacji i mowy ciała. Podstawy retoryki i erystyki. Język pisany a język mówiony pisanie dla radia i telewizji. Paralelne i kontrapunktywne obrazowanie wystąpieo. Organizacja planu zdjęciowego. Język filmu. Technika telewizyjna. Wystąpienia przed kamerą w formie konkurencji. Tworzenie konspektu i realizacja prostych felietonów. 3. Nowoczesne media Internet jako nowoczesne medium. Zarządzanie serwisem. Strategie i modele biznesu w sieci. Badanie efektywności w internecie. Człowiek a internet. Przyszłośd mediów a internet. Serwis www. Google i potęga wyszukiwarek, czyli SEO i SEM. E mail marketing. Działania promocyjne w internecie. Public relations w sieci. Podmioty działające na rynku interaktywnym w Polsce. E- commerce, czyli działania biznesowo-handlowe w internecie. E-government. 4. Reklama i marketing w mediach Współczesne społeczeostwo konsumpcyjne i jego cechy. Reguły komunikacji marketingowej. Wartośd marki w reklamie. Definicje i funkcje reklamy. Media reklamowe. Rynek mediów (nośników) reklamy w Polsce. Planowanie mediów reklamie. Podmioty i struktura branży reklamowej. Budżety reklamowe. Cechy przekazu reklamowego. Zadania agencji reklamowej. Badanie skuteczności i efektywności reklamy. Prawo i etyka w reklamie. Historia reklamy w Polsce i na świecie. Reklama społeczna. Reklama jako element współczesnej kultury. (IV) ZARZĄDZANIE DZIEDZICTWEM KULTUROWYM Zestaw przedmiotów 1. Historia kultury i sztuki 2. Miasto w cywilizacji europejskiej 3. Rewitalizacja miast 4. Polityka kulturalna i ochrona dóbr kultury Wprowadzenie do profilu Jeśli dziedzictwo kulturowe to wykorzystanie przeszłości do współczesnych celów to stanowi dziś ono z jednej strony przedmiot ochrony, z drugiej zaś potencjał, który winien zostad wykorzystany dla przyszłego rozwoju. Tylko bowiem umiejętne i harmonijne włączenie dziedzictwa do wielkiej zmiany cywilizacyjnej, jakiej jesteśmy świadkami, daje gwarancję jego skutecznej ochrony. Podkreślid przy 8
tym trzeba złożonośd i interdyscyplinarnośd problematyki ochrony zabytków w warunkach gospodarki rynkowej oraz postępującej globalizacji. Nowa sytuacja zmusza do zmiany dotychczasowej pasywnej filozofii ochrony. Do takiej zmiany zmusza także znaczne poszerzenie zakresu ochrony dziedzictwa kulturowego. Ochrona oznaczad musi przede wszystkim mądre zarządzanie zmieniającą się funkcją i zmieniającym się potencjałem. Wymaga to również zintegrowanego podejścia do zagadnienia krajobrazu kulturowego, jako niezwykle złożonego układu naczyo połączonych. Tak więc nie tylko forma do czego przyzwyczaiło nas dotychczasowe myślenie o ochronie dziedzictwa ale także funkcja zabytkowych obiektów i układów decyduje dzisiaj o skuteczności ich zachowania. Dziedzictwo to nie tylko suma zachowanych na danym obszarze obiektów zabytkowych. To z jednej strony warstwa symboliczna, związana z interpretacją dziedzictwa jako sacrum, ale to także produkt rynkowy co jest faktem ciągle dla wielu szokującym. W tym sensie skuteczne zarządzanie zasobami dziedzictwa oznacza trafną odpowiedź na pytania o jego dostępnośd, o jego konsumentów. Nowoczesna ochrona dziedzictwa musi w istocie oznaczad mądre zarządzanie potencjałem dziedzictwa i ciągłe poszukiwanie kompromisu pomiędzy doktryną konserwatorską a nieuchronną zmianą. Wymaga to od służb konserwatorskich coraz większej wiedzy w zakresie ekonomii, teorii zarządzania, marketingu, a także prawa i administracji publicznej. Ochrony zabytków nie można przy tym oderwad od szerszego kontekstu nie tylko mecenatu paostwa wobec kultury, ale i reguł polityki przestrzennej, edukacji społecznej na rzecz ochrony dziedzictwa, wreszcie zagadnieo ustrojowych. Gwarancją skutecznej ochrony dziedzictwa kulturowego miast i regionów historycznych w systemie wolnorynkowym jest więc umiejętne powiązanie dziedzictwa ze sferą gospodarczą. Koniecznością staje się stworzenie nowych ram prawnych i finansowych funkcjonowania obszarów zabytkowych. Oznacza to koniecznośd znalezienia kompromisu pomiędzy kanonami ochrony a wymogami życia i prawami ekonomii. Nie można dziś mówid o skutecznej ochronie zabytkowego obszaru bez skutecznych strategii w zakresie zarządzania. Założenia profilu Celem profilu jest kształcenie kadr, które będą przygotowane do podjęcia do pracy na stanowiskach związanych z zarządzaniem dziedzictwem kulturowym oraz prowadzeniem polityki kulturalnej, zwłaszcza na poziomie regionalnym i lokalnym: jako planujący proces inwestycyjny, menedżerowie/zarządzający obiektami i miejscami zabytkowymi oraz instytucjami kultury, w sektorze publicznym, prywatnym oraz organizacjach pozarządowych; w administracji publicznej szczebla centralnego, regionalnego i lokalnego, w tych departamentach oraz działach, których praca związana jest z planowaniem, monitorowaniem i kontrolowaniem wykorzystania przestrzeni oraz obiektów i miejsc zabytkowych np. dla potrzeb planowania przestrzennego, tworzenia strategii rozwoju, lokalnych programów rewitalizacji, rozwoju turystyki, promocji miast i regionów itp.; w szeroko rozumianym sektorze turystyki i rekreacji (leisure industry). Studenci specjalizacji nabędą następujące umiejętności i wiedzę: podstawy wiedzy na temat historycznego kształtowania się i wartości dziedzictwa kulturowego oraz granic jego przekształceo/wykorzystania (np. ograniczenia prawne z punktu widzenia konserwatorskiego, planistyczne), znajomośd najnowszych trendów oraz sposobów wykorzystania szeroko rozumianego dziedzictwa kulturowego (zarówno materialnego tj. obiektów i miejsc zabytkowych, obiektów ruchomych, jak i niematerialnego np. tradycje i zwyczaje miejsca) jego adaptacji i przekształcania dla współczesnych potrzeb (społecznych, ekonomicznych itp.), 9
znajomośd zasad planowania, finansowania i realizacji projektów związanych z dziedzictwem kulturowym, w tym programów rewitalizacji zabytkowych dzielnic i obszarów, znajomośd międzynarodowych standardów oraz najważniejszych uregulowao prawnych w obszarze ochrony zabytków i opieki nad zabytkami, wiedza na temat polityki paostwa w tej dziedzinie i jej kształtowania. Ramowe treści kształcenia 1. Historia kultury i sztuki Historia kultury ze szczególnym uwzględnieniem dziejów cywilizacji europejskiej od antyku po współczesnośd. Zarys historii sztuki polskiej na tle najważniejszych zjawisk w sztuce europejskiej. Historia architektury ziem Polski. Najważniejsze kolekcje i muzea. Lista Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO. 2. Miasto w cywilizacji europejskiej Celem wykładu jest prezentacja fenomenu miasta jako zwierciadła cywilizacji. Miasto rozumiane: jako idea, funkcja, forma i proces jest też pretekstem do refleksji metodologicznej. Urbanologia ewokuje bowiem koniecznośd interdyscyplinarnego spojrzenia na fenomen miasta rozumianego z jednej strony jako dzieło sztuki, zaś z drugiej jako funkcja i proces. 3. Rewitalizacja miast Rewitalizacja istota procesu, jego cele i rodzaje. Rewitalizacja implantacyjna a rewitalizacja integracyjna. Wymiary rewitalizacji: przestrzeo i architektura, społecznośd, dziedzictwo kulturowe i tradycje obszaru, aspekt gospodarczy. Programy rewitalizacji. Ekonomiczne problemy rewitalizacji zdegradowanych struktur osadniczych. Europejskie doświadczenia i perspektywy rewitalizacji. 4. Polityka kulturalna i ochrona dóbr kultury Kultura jako czynnik rozwoju. Mecenat artystyczny. Polityka kulturalna i jej modele. Kultura a ekonomia. Przemysły kultury. Od pojęcia zabytku do pojęcia dziedzictwa kulturowego. Międzynarodowa ochrony dóbr kultur. System ochrony i opieki nad zabytkami w Polsce. Zarządzanie dziedzictwem kulturowym. (V) ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM LUDZKIM W ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ Zestaw przedmiotów 1. Pragmatyki służbowe w administracji. 2. Kierowanie zespołami. 3. Zarządzanie karierą zawodową w administracji. 4. Audyt personalny. Założenia profilu Profil zarządzanie kapitałem ludzkim adresowany jest do osób, które planują związad swoją karierę zawodową z pracą w działach pracowniczych jednostek finansów publicznych i urzędów administracji 10
publicznej. Posiadanie kompetencji w dziedzinie zarządzania kapitałem ludzkim staje się konieczne nie tylko z punktu widzenia osób, które zawodowo zajmowad się będą tym obszarem funkcjonowania organizacji, ale także i w innych dziedzinach, decydowad będą także o sukcesie indywidualnych osób na rynku pracy. Celem profilu zarządzanie kapitałem ludzkim w administracji jest wyposażenie słuchaczy w wiedzę i umiejętności w zakresie funkcjonowania ludzi w organizacji, w szczególności w takich obszarach jak: analiza i diagnoza kapitału ludzkiego w organizacji w kierunku wykorzystania uzyskanej informacji w profesjonalizacji zarządzania pracownikami, zarządzanie zespołami pracowniczymi, planowanie kariery, motywowanie pracowników, komunikowanie się w organizacji. Zdobycie powyższych umiejętności gwarantuje udział w przedmiotach specjalistycznych realizowanych w ramach wyżej wymienionego profilu. Zajęcia z przedmiotów określonych w profilu realizowane będą przez pracowników Katedry Zarządzania Kapitałem Ludzkim Uniwersytetu Ekonomicznego, posiadających zarówno wiedzę teoretyczną, jak i duże doświadczenie praktyczne. Ramowe treści kształcenia 1. Pragmatyki służbowe w administracji Istota prawa urzędniczego status prawny pracowników administracji publicznej. Korpus służby cywilnej w systemie administracji publicznej organizacja służby cywilnej. Nawiązanie, zmiana i ustanie stosunku pracy z pracownikami administracji publicznej. Zakres uprawnieo i obowiązków pracowników administracji rządowej i samorządowej. Wynagradzanie i czas pracy pracowników administracji publicznej. Urlopy pracownicze. system ocen pracowników. Zasady prawa pracy dotyczące pracowników administracji publicznej: kodeks pracy i tzw. pragmatyki służbowe; równe traktowanie; zakaz dyskryminacji i mobbingu; podnoszenie kwalifikacji zawodowych; rozstrzyganie sporów na tle stosunków pracy pracowników administracji. Odpowiedzialnośd porządkowa, dyscyplinarna i karno-administracyjna pracowników administracji publicznej. Rodzaje kar porządkowych i dyscyplinarnych; rozstrzyganie sporów przez sąd pracy; odpowiedzialnośd karnoadministracyjna. Europejski Kodeks Dobrej Administracji. 2. Kierowanie zespołami Istota pracy zespołowej, klasyfikacja zespołów i ich charakterystyka. Budowa skutecznego zespołu. Cykl życia zespołu a zagrożenia w pracy zespołowej. Warunki i zasady kierowania zespołem. Kultura organizacji w kierowaniu zespołem pracowniczym. Warunki skutecznego wykorzystania kultury organizacyjnej w kierowaniu zespołem. Komunikowanie się w zespole. Istota i znaczenie komunikowania się. Proces komunikowania się, formy komunikacji grupowej i organizacyjnej. Motywowanie do działania zespołowego. Główne sposoby podejścia do motywacji pracowników. Role w pracy zespołowej. Znaczenie przywództwa w kierowaniu zespołami. Style przywództwa oraz determinanty ich wyboru. Zespoły a proces wprowadzania zmian. 3. Audyt personalny Kapitał ludzki jako źródło konkurencyjności firmy. Kontrola, samokontrola, controlling, audyt charakterystyka pojęd. Pojęcie i zakres audytu personalnego. Metodyka audytu personalnego. Dokumentowanie działao audytorskich. Identyfikowanie ryzyk personalnych. Uwarunkowania i rodzaje ryzyk personalnych. Metody zarządzania ryzykiem. Audyt personelu badanie stanu i struktury zatrudnienia. Audyt systemu zarządzania zasobami ludzkimi. Audyt systemu wynagradzania pracowników. Analiza produktywności i kosztów pracy. Analiza organizacji i wykorzystania czasu pacy. 11
4. Zarządzanie karierą zawodową w administracji Pojęcie kariery i kariery zawodowej. Rodowód terminu i ewolucja koncepcji. Miejsce problematyki kariery w rozwoju jednostki: koncepcje Junga, Freuda, Loevinger, Levinsona, Piageta i van Gennepa. Kariera w organizacji i jej związki z obszarami funkcjonalnymi zarządzania zasobami ludzkimi. Koncepcje osobowości zawodowej E. Scheina i D. Halla. Modele rozwoju kariery w ujęciu D. Supera. Przebieg kariery zawodowej: charakterystyka typowych faz i ich cech wyróżniających. Proces oceny możliwości i kierunków rozwoju własnej kariery: wyznaczniki kariery, wartości związane z życiem jednostki i jej karierą. Poszukiwanie pracy: sposoby prezentacji, analiza i wybór ofert pracy, negocjowanie oferty. Planowanie ścieżki rozwoju kariery w wymiarze organizacyjnym i pozaorganizacyjnym. Realizacja kariery: decyzje podejmowane w poszczególnych stadiach rozwoju kariery. Organizacja jako miejsce rozwoju kariery: możliwości i ograniczenia wynikające z formy organizacji i kształtu struktury organizacyjnej. Instrumenty rozwoju karier w organizacji: plany sukcesji, macierze transakcyjne, profile kwalifikacyjne, ścieżki awansu itp. Ocena pracownika w kontekście rozwoju jego kariery (osiągnięcia, uzdolnienia, zainteresowania): kompetencje pracownika i ich prognostyczna wartośd. Międzynarodowy kontekst kariery zawodowej: zmiana wzorców rozwoju kariery w rozszerzającym się otoczeniu. Kierunki rozwoju koncepcji kariery zawodowej: kariera bez granic i akcja ja. 12