REDcert. Zasady systemowe dotyczące obliczania gazów cieplarnianych

REDcert Zasady systemowe dotyczące obliczania gazów cieplarnianych zgodnie z rozporządzeniami dotyczącymi zgodności biomasy z zasadami zrównoważonego rozwoju (BioSt-NachV i Biokraft-NachV) 14 stycznia 2011 roku wersja: 02 stan: 14.01.2011 strona 1 z 30

wersja: 02 stan: 14.01.2011 strona 2 z 30

1 Definicje 1.1 Potencjał redukcji gazów cieplarnianych Potencjał redukcji gazów cieplarnianych określa w procentach oszczędność emisji gazów cieplarnianych w przypadku użycia płynnej biomasy w porównaniu z sytuacją, w której użyto paliw kopalnych. 1.2 Wartości standardowe Wartość standardowa to taka wartość, którą można zastosować na warunkach określonych w rozporządzeniu BioSt-NachV w miejsce faktycznego ustalania wartości. Tym samym potencjał redukcji gazów cieplarnianych można obliczyć na podstawie wartości standardowych, o których mowa w załączniku 2 do rozporządzenia Biokraft-NachV lub BioSt-NachV. Od 1 stycznia 2011 roku do obliczania potencjału redukcji gazów cieplarnianych nie można wykorzystywać podanych tam wartości standardowych dla czystego oleju palmowego oraz dla czystego oleju sojowego, wprowadzanych do obrotu jako biopaliwa lub mających zastosowanie przy wytwarzaniu energii elektrycznej. 1.3 Częściowe wartości standardowe Częściowa wartość standardowa to wartość określona w załączniku 2 rozporządzenia Biokraft-NachV lub BioSt-NachV, odnosząca się do części produkcji. W przypadku korzystania z częściowych wartości standardowych określone w załączniku numer 1 litera a) wartości standardowe dla uprawy e ec oraz wartości standardowe określone w załączniku 2 numer 1 litera e) rozporządzenia Biokraft-NachV lub BioSt-NachV mogą mieć zastosowanie wtedy, gdy: biomasę wytworzono w kraju trzecim lub w regionie Unii Europejskiej wymienionym na liście zgodnie z art. 19 ust. 2 Dyrektywy 2009/28/WE (lista poziomów NUTS2) lub płynną biomasę wytworzono z odpadów lub pozostałości oraz gdy takie pozostałości nie pochodzą z gospodarki rolnej, leśnej i rybnej oraz z akwakultur. W odniesieniu do wszystkich brakujących wartości lub do wartości niezgodnych z wytycznymi wskazanymi na liście wymaganej przez Dyrektywę 2009/28/WE, dana jednostka łącznikowa każdorazowo musi przeprowadzić indywidualne obliczenia emisji gazów wersja: 02 stan: 14.01.2011 strona 3 z 30

cieplarnianych. W takiej sytuacji ani dyrektywa, ani rozporządzenia Biokraft-NachV lub BioSt-NachV nie przewidują zastosowania indywidualnych wartości NUTS. Potencjał redukcji gazów cieplarnianych 2.1 Obliczanie potencjału redukcji gazów cieplarnianych Potencjał redukcji gazów cieplarnianych oblicza ostatnia jednostka łącznikowa według następującego wzoru: potencjał redukcji gazów cieplarnianych (%) przy czym E F E E F B 100 E B = oznacza całkowitą emisję przy wykorzystaniu płynnej biomasy, E F = oznacza całkowitą emisję wartości porównawczej dla paliw kopalnych. Przy obliczaniu potencjału redukcji gazów cieplarnianych płynnej biomasy w odniesieniu do paliw kopalnych przyjmuje się następujące wartości porównawcze: 91 g CO 2 eq/mj w przypadku użycia do wytwarzania energii elektrycznej, 85 g CO 2 eq/mj w przypadku użycia w elektrociepłowniach, 83,8 g CO 2 eq/mj w przypadku użycia jako paliwo, 77 g CO 2 eq/mj w przypadku użycia do wytworzenia ciepła. 2.2 Minimalne wymagania dotyczące potencjału redukcji gazów cieplarnianych Zgodnie 8 rozporządzeń dotyczących zgodności biomasy z zasadami zrównoważonego rozwoju zastosowana płynna biomasa / zastosowane biopaliwo musi wykazywać potencjał redukcji gazów cieplarnianych na poziomie nie mniejszym niż 35%. Ta wartość zwiększa się 1 stycznia 2017 roku do poziomu nie mniej niż 50% oraz 1 stycznia 2018 roku do poziomu nie mniej niż 60%, o ile do uruchomienia jednostki łącznikowej doszło po 31 grudnia 2016 roku. Płynna biomasa pochodząca ze starych instalacji będzie musiała wykazywać określony potencjał oszczędnościowy dopiero po 1 kwietnia 2013 roku. Ochrona stanu istniejącego dotyczy wyłącznie instalacji, których po 23 stycznia 2008 roku ani istotnie nie zmieniono, an też nie poszerzono. Jednakże stare instalacje mają możliwość obliczenia potencjału redukcji gazów cieplarnianych w oparciu o wartości standardowe, o których mowa w załączniku 2 do rozporządzeń Biokraft-NachV / BioSt-NachV, lub też w oparciu o faktycznie ustalone wersja: 02 stan: 14.01.2011 strona 4 z 30

wartości pomiarowe. W przypadku spełnienia kolejnych warunków wynikających z rozporządzenia BioSt-NachV producentom energii elektrycznej przysługuje prawo do zniżki na surowce odnawialne. 3 Emisje gazów cieplarnianych 3.1 Obliczanie emisji gazów cieplarnianych Co do zasady każdy uczestnik łańcucha produkcyjnego i dostawczego oblicza powstające u niego emisje gazów cieplarnianych. Obliczaniem emisji gazów cieplarnianych powstających przy pozyskiwaniu surowców, to znaczy w szczególności podczas uprawy i zbioru biomasy, może zajmować się nabywca pierwotny, korzystając w tym celu z wartości standardowych wykazanych w załączniku 2 do rozporządzenia Biokraft-NachV. W takim przypadku przedsiębiorstwo rolne musi przed / razem z dostawą potwierdzić nabywcy pierwotnemu na piśmie, że przy obliczaniu powstających emisji gazów cieplarnianych należy zastosować wartości standardowe. Każda jednostka łącznikowa, każde przedsiębiorstwo i każdy zakład obliczają emisje gazów cieplarnianych powstające na ich własnym obszarze. Do tej wartości jednostka łącznikowa dodaje emisje gazów cieplarnianych powstałe u zlokalizowanych wcześniej jednostek łącznikowych, przedsiębiorstw lub zakładów, alokuje tę wartość, a wynik przekazuje zlokalizowanej po niej jednostce łącznikowej, przedsiębiorstwu lub zakładowi. Całkowite emisje oblicza się na podstawie ogólnie wiążących wzorów, o których mowa w dalszej części. Składają się one z emisji oraz z oszczędności emisyjnych. Poszczególne składniki wzoru można wyliczyć: stosując dokładnie zmierzone dane, stosując podane w rozporządzeniu częściowe wartości standardowe dla emisji, lub w przypadku ostatniej jednostki łącznikowej / ostatniego przedsiębiorstwa prowadzącego przetwórstwo stosując podane w rozporządzeniu całkowite wartości standardowe dla emisji. Należy zauważyć, że dla składnika o nazwie zmiana wykorzystania ziemi (e l ) nie ma żadnych standardowych wartości emisji. Stosując wartości standardowe lub częściowe wartości standardowe w odniesieniu do uprawy należy zawsze dodawać do nich wartości wynikające ze zmiany wykorzystania ziemi. wersja: 02 stan: 14.01.2011 strona 5 z 30

3.2 Obliczanie skumulowanych emisji gazów cieplarnianych Każda jednostka łącznikowa, każde przedsiębiorstwo i każdy zakład oblicza skumulowaną emisję gazów cieplarnianych [w kg CO 2 na tonę] pochodzących z produkcji i dostawy biomasy, powstałą na odcinku do jej przedsiębiorstwa, zanim ta biomasa zostanie przekazana do zlokalizowanych za nią jednostek łącznikowych, przedsiębiorstw lub zakładów. Obliczenia dokonuje się zgodnie z następującym wzorem: E = e ec + e l + e p + e td + e u e sca e ccs e ccr e ee 3.2.1 Znaczenie zmiennych E = emisja całkowita w przypadku użycia płynnego biopaliwa, e ec = emisja przy pozyskiwaniu surowców, w szczególności podczas uprawy i zbioru biomasy, wytworzona z płynnej biomasy e l = emisja w przeliczeniu na rok na podstawie zmian zasobów węgla na skutek zmian wykorzystania ziemi e p = emisja podczas przetwarzania, e td = emisja przy dostawie, e u = emisja w przypadku użycia płynnego paliwa, e sca = oszczędności emisyjne na skutek wzbogacenia węgla w ziemi w wyniku poprawy rolniczych praktyk zagospodarowania ziemi e ccs = oszczędności emisyjne na skutek oddzielenia i geologicznego składowania dwutlenku węgla e ccr = oszczędności emisyjne na skutek oddzielenia i zastąpienia dwutlenku węgla e ee = oszczędności emisyjne na skutek nadwyżek energii elektrycznej z elektrociepłowni. Nie uwzględnia się emisji gazów cieplarnianych związanych z produkcją instalacji i ich wyposażenia. Jednostką wyżej wymienionej zmiennej e jest [g CO 2 /MJ produktu końcowego] Przy obliczaniu wartości dla etapów pośrednich ze względu na alokację (uwzględnienie produktów ubocznych) na późniejszych etapach procesu zaleca się obliczyć emisję gazów cieplarnianych (e ) w odniesieniu do produktu pośredniego na danym etapie procesu. wersja: 02 stan: 14.01.2011 strona 6 z 30

e : Emisje gazów cieplarnianych na masę produktu pośredniego. Ta wartość nie jest jeszcze alokowana do danego etapu produkcji. g CO2 kg produktwstępny 3.2.2 Dane do obliczania emisji gazów cieplarnianych Dane niezbędne do obliczania emisji gazów cieplarnianych można podzielić na dwie kategorie: dane determinujące wynik, których pobranie jest zawsze konieczne (np. ilość nawozów azotowych) oraz pozostałe dane, które do dokonania obliczeń są wprawdzie niezbędne, ale których ustalenie jest nieproporcjonalnie pracochłonne (np. współczynnik emisji nawozów azotowych, tzn. ilość CO 2 uwalniana podczas produkcji nawozu), lub też dane, które nie mają prawie żadnego wpływu na wynik łączny (np. ilość pestycydów). Następujące dane uważa się za zmierzone dokładnie wyłącznie w przypadku pobrania ich na miejscu: ilość produktów głównych i ubocznych, ilość chemikaliów (np. pestycydów, metanolu, NaOH, HCI, heksanu, kwasu cytrynowego, Fuller S Earth, alkaliów) ilość nawozów P 2 O 5, K 2 O, CaO i N, zużycie oleju napędowego, zużycie energii elektrycznej, zużycie energii termicznej oraz źródła energii procesowej Następujące dane już uważa się za zmierzone dokładnie, jeżeli przejęto je w oparciu o uznawane źródło naukowe w formie literatury naukowej: wartość opałowa produktów głównych i ubocznych, współczynnik emisyjne np. nawozu, oleju napędowego w maszynach rolniczych, chemikaliów, energii elektrycznej, Palm Oil Mill Effluent (POME), energii termicznej oraz współczynniki emisyjny gazu rozweselającego (N 2 O). W celu umożliwienia identyfikacji obliczania emisji gazów cieplarnianych niezbędne jest udokumentowanie dokładnie zmierzonych danych. W przypadku danych pobranych ze źródeł literatury lub z baz danych należy zacytować właściwe źródło (szczególnie autorów, tytuł, czasopismo, tom, rok). wersja: 02 stan: 14.01.2011 strona 7 z 30

W celu umożliwienia identyfikacji obliczeń emisji gazów cieplarnianych niezbędna jest przejrzystość metody obliczania dokładnie zmierzonych danych. 3.2.3 Obliczenie emisji gazów cieplarnianych przy pozyskiwaniu surowców (e ec ) Nabywca pierwotny oblicza emisję gazów cieplarnianych powstających przy pozyskiwaniu surowców e ec z uwzględnieniem emisji gazów cieplarnianych powstających przy uprawie i zbiorze surowców oraz emisji gazów cieplarnianych powstających przy produkcji wkładów używanych do pozyskiwania lub do uprawy biomasy w oparciu o dokładnie zmierzone dane z wykorzystaniem następującego wzoru: e ec Em kgco2 ' kg plon nawóz kgco2 Em ha * yr Diesel kgco2 Em ha * yr zbiór produktglowny kgco2 Em ha * yr kg plon ha * yr energia elektryczna wklad kgco2 ha * yr Produktem głównym jest produkt pośredni z jednego etapu łańcucha produkcji, z którego w następnych etapach łańcucha produkcji zostanie wytworzona płynna biomasa użyta do pozyskania energii elektrycznej lub wykorzystana jako biopaliwo. Wkładem jest substancja lub energia dodana do procesu. Szczegóły składowych wzoru: Em Ef nawóz produkcja kgco2 kg nawóz * ha* yr ha* yr kgco2 Ef kg nawóz pole kgco2 kg nawóz Em Diesel kgco2 l Diesel * Ef ha * yr ha * yr Diesel kgco l 2 Em energia elektryczna kgco2 kwh energia elektryczna * Ef ha* yr ha* yr krajowykoszyk energ. kgco kwh 2 Konieczne jest uwzględnienie emisji gazów cieplarnianych powstających na następujących etapach: proces pozyskiwania i uprawy zbiór surowców oraz użyte chemikalia oraz inne produkty (np. olej napędowy) wersja: 02 stan: 14.01.2011 strona 8 z 30

Do obliczenia e ec konieczne jest pobranie na miejscu co najmniej następujących danych, to znaczy, że odpowiednie dane ilościowe zostaną pobrane z dokumentacji zakładowej: nawóz [kg/(ha*yr)] łączna ilość zastosowanego w ciągu roku nawozu N, P 2 O 5, K 2 O, CaO na hektar w ciągu roku uprawy olej napędowy [l/(ha*yr)] łączna ilość użytego w ciągu roku oleju napędowego np. do traktorów i pomp wodnych na hektar w roku uprawy zużycie energii elektrycznej łączne zużycie energii elektrycznej np. na suszenie oraz na pompy wodne na hektar w roku uprawy plon produkt główny produkt uboczny [kg plonu/(ha*yr)] roczny zbiór produktu głównego / produktu ubocznego w kilogramach na hektar w roku uprawy. Jeżeli przeprowadzono suszenie, to należy podać masę suszonego produktu. Jeżeli powstają kolejne emisje, to pobrać należy również dane dotyczące tych emisji i uwzględnić je w dokonywanych obliczeniach. Dane należy wpisać w odpowiednie miejsca wzoru. Współczynniki emisji (np. GEMIS, GREET) służące do obliczenia wartości e ec pobrać ze źródła literatury lub z banku danych: można Ef Diesel współczynnik emisji oleju napędowego [kg CO 2 /l olej napędowy] Ef produkcja współczynnik emisji produkcji nawozów [kg CO 2 /kg nawozu N] Ef pole współczynnik emisji polowej emisji nawozu [kg CO 2 /kg nawozu N] Ef krajowy koszyk en.elektr współczynnik krajowego koszyka energii elektrycznej [kg CO 2 /kwh] Dane należy wpisać w odpowiednie miejsca wzoru. Wszystkie dane dotyczące emisji gazów cieplarnianych podawane są w jednostkach masy odnoszących się do produktu głównego (np. olej napędowy [kg]/nasiona rzepaku [kg]). Obliczanie emisji gazów cieplarnianych powstających przy uprawie możliwe jest również przez zastosowanie regionalnych wartości szacunkowych dla uprawy, o ile takie wartości zostały opublikowane. Skorzystanie z wartości szacunkowych możliwe jest w sytuacji, gdy wartości te bazują na metodyce, zgodnie z którą obliczono wartości NUTS2 i którą zaakceptowała komisja i tak np. Federalny Instytut Gospodarki Rolnej i Żywienia nie uzna wartości szacunkowych niemieckich poziomów NUTS2 dla jęczmienia, żyta i pszenżyta, w przypadku których wytyczne nie zostały zrealizowane. wersja: 02 stan: 14.01.2011 strona 9 z 30

3.2.4 Obliczenie emisji gazów cieplarnianych w wyniku zmiany wykorzystania ziemi (e l ) Ei to przeliczone w skali roku emisje na podstawie zmian zasobów węgla wynikających ze zmian wykorzystania ziemi. Zmiana wykorzystania ziemi, jaką należy uwzględnić przy obliczaniu emisji gazów cieplarnianych, występuje wtedy, gdy od dnia referencyjnego doszło do zmiany zasobów węgla danej powierzchni uprawnej. Dzieje się tak szczególnie w przypadku, gdy po dniu referencyjnym: tereny zielone niebędące użytkami zielonymi o dużej różnorodności biologicznej zostają przekształcone w uprawy jednoroczne lub wieloletnie; systematycznie zalesiane powierzchnie z osłoną drzewostanu na poziomie od 10 do 30% zostają przekształcone w powierzchnie z uprawami jednorocznymi lub wieloletnimi; powierzchnie z uprawami wieloletnimi zostają przekształcone w powierzchnie z uprawami jednorocznymi; systematycznie zalesiane powierzchnie, które ze względu na ich zagospodarowanie w formie lasów odznaczają się wysoką osłoną drzewostanu (np. >80%), w wyniku zmiany zagospodarowania zostają przekształcone w powierzchnie, które w długim terminie wykazują znacznie mniejszą osłonę drzewostanu (np. 40%) (zmiana wykorzystania ziemi wewnątrz kategorii powierzchniowej systematycznie zalesianych powierzchni z osłoną drzewostanu powyżej 30%). Znaczącą zmianą jest spadek osłony drzewostanu o ponad 20%, trwale nasiąknięte tereny podmokłe w związku z uprawą biomasy zostaną odwodnione w ten sposób, że są nasiąknięte wodą już tylko przez nieznaczną część roku. Jednostka łącznikowa, przedsiębiorstwo lub zakład ustala emisje gazów cieplarnianych powstałych na skutek zmian wykorzystania ziemi el, przeliczone na podstawie danych rocznych, dzieląc powstałe w ten sposób emisje gazów cieplarnianych równomiernie na 20 lat, wykorzystując w tym celu dane przekazane przez przedsiębiorstwo rolne, w oparciu o następujący wzór: kgco2 eec kg plon plon CS R kgc kgc CS A ha ha eb 3,664 kg AF * KF 20yr ha* yr produktglowny wersja: 02 stan: 14.01.2011 strona 10 z 30

AF, KF = specyficzny dla danego towaru współczynnik przeliczeniowy do obliczania wartości emisji gazów cieplarnianych w odniesieniu do masy e B = bonus 29 g CO 2 eq/mj płynnej biomasy w przypadku uprawy na uzdrowionych powierzchniach zdegradowanych e B żeby mieć prawo do otrzymania bonusu e B za uprawę na uzdrowionych powierzchniach zdegradowanych przedsiębiorstwo musi udokumentować, że dana powierzchnia: na dzień referencyjny nie była wykorzystywana w celach rolniczych lub w innym celu oraz że jest powierzchnią o znacznym stopniu degradacji, lub że jest powierzchnią o znacznym stopniu zanieczyszczenia. Bonus obowiązuje przez okres do lat dziesięciu licząc od daty przekształcenia powierzchni w rolne powierzchnie użytkowe, gdy: na powierzchniach o znacznym stopniu degradacji obserwuje się regularny wzrost zasobów węgla oraz istotny spadek erozji oraz na powierzchniach o znacznym stopniu zanieczyszczenia obserwuje się spadek zanieczyszczenia ziemi. Powierzchniami o znacznym stopniu zanieczyszczenia są takie powierzchnie, które ze względu na zanieczyszczenie ziemi nie nadają się do uprawy produktów żywnościowych i paszowych. Powierzchniowe zasoby węgla to masa węgla w ziemi oraz wegetacja na jednostkę powierzchni. CS R to zasoby węgla związane z powierzchnią odniesienia na jednostkę powierzchni (mierzone jako masa węgla na jednostkę powierzchni w ziemi i wegetację) na dzień referencyjny lub na 20 lat przed pozyskaniem surowca w zależności od tego, która data jest datą późniejszą. CS A to zasoby węgla związane z faktycznym wykorzystaniem ziemi na jednostkę powierzchni (mierzone jako masa węgla na jednostkę powierzchni w ziemi i wegetację). Jeżeli gromadzenie się zasobów węgla trwa dłużej niż rok, to za wartość CS A przyjmuje się szacowane zasoby węgla po 20 latach lub na dzień dojrzałości rośliny w zależności od tego, która data jest datą wcześniejszą. Powierzchnie, na których dopuszczono uprawę stosownie do 4 do 7 rozporządzeń o zrównoważonej biomasie, mogą zostać przekształcone w ten sposób, że należy obliczyć powstające przy takim przekształceniu emisje gazów cieplarnianych i dodać je do pozostałych wartości emisyjnych. Należy ustalić, do jakiej kategorii użytkowania ziemi należała powierzchnia uprawna na dzień referencyjny. wersja: 02 stan: 14.01.2011 strona 11 z 30

Jeżeli wykazano, że od dnia referencyjnego nie miała miejsca żadna zmiana użytkowania ziemi, czyli jeżeli na dzień referencyjny powierzchnia uprawna należała do kategorii użytkowania ziemi pola uprawne, to e l = zero. Powierzchnie o znacznym stopniu degradacji Powierzchnie o znacznym stopniu degradacji to takie powierzchnie, które przez dłuższy okres były zasolone i wykazywały znaczny stopień obciążenia substancjami, do których doprowadzano tylko nieznaczną ilość substancji organicznych oraz powierzchnie o znacznym stopniu erozji. Do powierzchni o znacznym stopniu degradacji należą również powierzchnie, które wcześniej wykorzystywane były do celów rolniczych. Grunty zasolone w myśl rozporządzenia BioSt-NachV obejmują zasolenie i sodyfikację (wzbogacenie się sodu) i występują wtedy, gdy: poziomy genetyczne gleby, leżące na powierzchni ziemi lub na głębokości do 100 cm poniżej powierzchni ziemi i zawierające wtórnie nagromadzoną sól, rozpuszczają się lepiej niż gips i powodują przewodnictwo nasyconego ekstraktu glebowego >4DS m-1 oraz zasolone poziomy wykazują w sumie miąższość minimalną 15 cm lub gdy poziomy genetyczne gleby, leżące na powierzchni ziemi lub na głębokości do 100 cm poniżej powierzchni ziemi wykazują nasycenie sodem wymiennym (ESP) na poziomie nie mniejszym niż 15% oraz sodyfikowane poziomy wykazują w sumie miąższość minimalną 15 cm. Jeżeli na podstawie artykułu 18 ust. 4 ppkt. 4 Dyrektywy WE 2009/28/WE decyzją Komisji Wspólnoty Europejskiej powierzchnie zostaną uznane za powierzchnie o znacznym stopniu zniszczenia lub zabrudzenia, to skorzystanie z bonusa będzie możliwe również w odniesieniu do tych pozycji. 3.2.5 Obliczanie emisji gazów cieplarnianych z uwzględnieniem transportu (etd) Przedsiębiorstwo lub zakład oblicza emisje gazów cieplarnianych dla transportu e td biomasy uwzględniając przy tym wszystkie etapy transportu według następującego wzoru: d kgco2 e td ' kg zaladowany [ km]* K zaladowany l d km m pusty produktposredni [ km]* K kg pusty l Ef km * paliwo kgco2 l Nie dolicza się tutaj emisji gazów cieplarnianych, które już zostały uwzględnione na etapie pozyskiwania surowca oraz jego uprawy. Do obliczenia e td stosuje się następujące wartości: wersja: 02 stan: 14.01.2011 strona 12 z 30

d [km] odległość, na jakiej odbywa się transport biomasy (np. odległość między przedsiębiorstwem rolnym a olejarnią), oraz m[kg] masa transportowanej zmierzonej biomasy (np 40 t) oraz użyty środek transportu (np. samochód ciężarowy na olej napędowy 40 ton). Do obliczenia e td stosuje się następujące wartości: współczynnik emisji paliwo [kgco2/l], K załadowane [l/km] zużycie paliwa przez środek transportu na kilometr w stanie załadowanym, oraz K puste [l/km] zużycie paliwa przez środek transportu na kilometr podczas jazdy bez załadunku (powrót) mierzone lub pobrane z źródła literatury. Przy współczynnikach emisyjnych za źródła przyjmuje się publikacje naukowe. Dla transportu produktów pośrednich jednostką odniesienia jest kilogram produktu pośredniego. 3.2.6 Obliczanie emisji gazów cieplarnianych z uwzględnieniem przetwarzania (e p ) Każde przedsiębiorstwo zajmujące się przetwórstwem ma za zadanie zapewnić, że przy obliczaniu emisji gazów cieplarnianych uwzględnione zostaną wszystkie emisje gazów cieplarnianych powstałe na etapie procesów przetwarzania. Powyższe obejmuje emisje gazów cieplarnianych z odpadów (ścieki) oraz emisje gazów cieplarnianych przy produkcji Em kgco2 ep ' kg plon wszystkich wkładów. kgco2 Em yr kgco2 ln a Emsrodki yr kgplon plon produktglowny yr energiaelektr. energiaciep robocze kgco2 Em yr scieki kgco2 yr Znaczenie zmiennych: Em energiaelektryczna kgco2 kwh zuzycie energ elektr * Ef yr yr energiaelektr. kgco2 kwh wersja: 02 stan: 14.01.2011 strona 13 z 30

Em energiaciep lna kgco2 zuzycie yr kg paliwa * Ef yr paliwo kgco2 kg Em scieki kgco2 scieki yr l yr * Ef scieki kgco2 l Em srodki produkcji kgco2 kg zuzycie srodków produkcji * Ef yr a srodki produkcji kgco2 kg Do obliczenia emisji powstających podczas przetwarzania (ep) na miejscu pobierane są przynajmniej niżej wymienione dane. Oznacza to, że właściwe ilości pobiera się z dokumentacji zakładowej. Możliwe jest istnienie alternatywnych wielkości odniesienia (miesiąc, kg produktu głównego itp). zużycie energii elektrycznej [kwh/yr] roczne całkowite zużycie energii elektrycznej pobranej z zewnątrz (to znaczy nie z własnej elektrociepłowni), wytwarzanie energii cieplnej rodzaj paliwa użytego to wytworzenia pary, np. olej opałowy, gaz, resztki pożniwne, zużycie paliwa [kg/yr] roczne całkowite zużycie paliwa w celu wytworzenia energii cieplnej, np. olej opałowy [kg], gaz [kg], bagassa [kg], plon produktu głównego/ubocznego [kg /yr] roczny plon produktu głównego/ubocznego, np. olej rzepakowy oraz ilość ścieków [l/yr] roczna ilość ścieków (np POME). Informacje dotyczące tej pozycji znajdują się również w dziale dotyczącym łączenia metanu w olejarni. Przy obliczaniu e p ścieki. uwzględnia się również emisje gazów cieplarnianych wywołane przez Przy obliczaniu e p można skorzystać z następujących współczynników emisji, które pobrano z uznawanych źródeł literatury naukowej: Ef paliwo współczynnik emisji paliwa [kg CO 2 /kg], Ef ścieki współczynnik emisji ścieków [kg CO 2 /l], Ef energia elektryczna współczynnik emisji krajowego koszyka energii elektrycznej [kg CO 2 /kwh], oraz Ef środki produkcji współczynnik emisji środków produkcji [kg CO 2 /kg]. wersja: 02 stan: 14.01.2011 strona 14 z 30

Źródłami dla współczynników emisji są publikacje naukowe. 3.2.7 Redukcja gazów cieplarnianych nadwyżkami energii elektrycznej Redukcję gazów cieplarnianych, uzyskiwaną nadwyżkami energii elektrycznej pochodzącej z elektrociepłowni (e ee ), oblicza się w oparciu o następujący wzór: ' e ee kg kwh nadwyzka energii elektr. * Ef kgco2 yr produkt glowny kg plon produktglowny yr paliwo kgco kwh 2 Przy obliczeniach zakłada się, że elektrociepłownia spełnia wymagania dotyczące wielkości minimalnej, niezbędnej do dostarczenia energii cieplnej koniecznej do produkcji płynnego paliwa. Redukcja emisji gazów cieplarnianych, powstająca z nadwyżki energii elektrycznej, to ilość emisji gazów cieplarnianych, która zostałaby wyemitowana podczas wytwarzania odpowiedniej ilości energii elektrycznej w elektrowni, która do tego celu zużywa takie samo paliwo płynne jak elektrociepłownia. W celu obliczenia wartości e ee na miejscu dokonano pomiaru następujących danych: nadwyżka energii elektrycznej [kwh/yr] wytworzona w ciągu roku w elektrociepłowni i przesłana do sieci zewnętrznej energia elektryczna rodzaj paliwa zastosowanego w elektrociepłowni (np. olej grzewczy, gaz, węgiel) plon produktu głównego w ciągu roku, np. olej rzepakowy [kg/yr] oraz typ elektrociepłowni (np. elektrociepłownia blokowa, elektrociepłownia parowa, instalacja gazowo turbinowa (elektrownie mieszane) Do obliczenia e ee ze źródeł uznawanej naukowej literatury można pobrać następujące dane: Ef paliwo współczynnik emisji paliwa [kgco 2 /kwh] odpowiednio do danego typu elektrociepłowni Ewentualna redukcja gazów cieplarnianych, osiągana w drodze oddzielania i geologicznego składowania lub zastąpienia dwutlenku węgla, została uwzględniona w załączniku 1 nr 14 i 15. wersja: 02 stan: 14.01.2011 strona 15 z 30

3.2.8 Alokacja i obliczanie współczynnika alokacji Emisje gazów cieplarnianych, powstające podczas produkcji płynnego paliwa na odcinku do do danego etapu produkcji, dzieli się na dwie grupy, czyli na płynne paliwo lub jego produkty pośrednie i produkty uboczne. Produktem ubocznym jest produkt spośród większej liczby produktów będący wynikiem tego samego procesu produkcyjnego, którego dotyczy alokacja. W przypadku odpadów alokacja nie ma miejsca. Podstawę podziału stanowi zawartość energii. W tym celu należy skorzystać z następującego wzoru: e' alokowana sumagc* wspolczynnik alokacji Sumę gazów cieplarnianych ustala się na podstawie wszystkich dotychczasowych emisji gazów cieplarnianych powstających na odcinku do danego etapu produkcyjnego, to znaczy jest to narastająca wartość wszystkich emisji gazów cieplarnianych powstających we wcześniej zlokalizowanych przedsiębiorstwach (np. e l +e ec ). Jeżeli na wcześniejszym etapie procesu emisje gazów cieplarnianych już zostały przydzielone do produktów ubocznych, to przy obliczaniu sumy (suma gazów cieplarnianych) stosuje się część ułamkową tych emisji, którą na ostatnim etapie procesu przyporządkowano do danego produktu pośredniego. Wzór do obliczenia współczynnika alokacji to: wspólczynnik alokacji zawartosc energii zawartosc energii produktglowny produktglowny [ MJ] [ MJ ] zawartosc energii produktuboczny [ MJ] przy czym zawartosc energii zawartosc energii MJ MJ m kg H produkt glowny produktglowny * produktglowny kg MJ MJ m kg H podukt uboczny produktuboczny * produktuboczny kg W innych produktach ubocznych zawartość energii ustala się dzieląc energię elektryczną przez dolną wartość opałową H u i masę m. Pod pojęciem dolnej wartości opałowej określa się ilość maksymalnie użytecznej energii cieplnej w trakcie spalania, podczas którego nie dochodzi do kondensacji pary wodnej zawartej w spalinach, w odniesieniu do ilości użytego paliwa. Dokonując obliczenia uwzględnia się wszystkie produkty uboczne. wersja: 02 stan: 14.01.2011 strona 16 z 30

Przy obliczaniu nie uwzględnia się resztek pożniwnych takich jak słoma, bagasa, strączki, kolby kukurydzy i łupki orzechów. Zawartość energii produktów ubocznych, która jest wartością ujemną, przyjmuje się jako wartość zerową. Przy obliczaniu współczynnika alokacji dolne wartości opałowe, które dotyczą masy suchej, mnoży się przez plon masy suchej. Przy obliczaniu współczynnika alokacji dolne wartości opałowe dotyczące substancji oryginalnej mnoży się przez plon substancji oryginalnej. Do obliczenia współczynnika alokacji na miejscu dokonano pomiaru przynejmniej następujących danych: masa produktów głównych i ubocznych [kg] 3.2.9 Obliczanie potencjału redukcji gazów cieplarnianych przez ostatnią jednostkę łącznikową Ostatnia jednostka łącznikowa oblicza sumę wszystkich emisji gazów cieplarnianych g CO 2 /MJ i wylicza wyrażony w procentach potencjał redukcji gazów cieplarnianych w porównaniu z danym paliwem kopalnym. Jeżeli przy obliczaniu emisji gazów cieplarnianych pochodzących z przedsiębiorstw zlokalizowanych wcześniej nie skorzystano z częściowej wartości standardowej dla transportu (e td ), to ostatnia jednostka łącznikowa oblicza, do jakich regionów można transportować płynną biomasę tak, żeby nie przekroczyć odpowiedniego potencjału redukcji gazów cieplarnianych. Ostatnia jednostka łącznikowa oblicza potencjał redukcji gazów cieplarnianych według następującego wzoru: E gaz cieplarniany potencjał redukcji (%) F E E F B 100 przy czym: E B = całość emisji przy użyciu płynnej biomasy, E F = całość emisji wartości porównawczej dla paliw kopalnych. wersja: 02 stan: 14.01.2011 strona 17 z 30

Przy obliczaniu potencjału redukcji gazów cieplarnianych płynnej biomasy wykorzystywanej do wytwarzania energii elektrycznej jako wartość porównawczą dla paliw kopalnych przyjmuje się 91 g CO 2 eq/mj. Przy obliczaniu potencjału redukcji gazów cieplarnianych płynnej biomasy wykorzystywanej do wytwarzania energii elektrycznej w elektrociepłowniach jako wartość porównawczą dla paliw kopalnych przyjmuje się 85 g CO 2 eq/mj. Przy obliczaniu potencjału redukcji gazów cieplarnianych płynnej biomasy wykorzystywanej do wytwarzania energii cieplnej, jako wartość porównawczą dla paliw kopalnych przyjmuje się 77 g CO 2 eq/mj. Przy obliczaniu potencjału redukcji gazów cieplarnianych płynnej biomasy wykorzystywanej do wytworzenia paliwa, jako wartość porównawczą dla paliw kopalnych przyjmuje się 83,8 g CO 2 eq/mj. 3.2.10 Saldowanie emisji gazów cieplarnianych Saldowanie emisji gazów cieplarnianych przed ostatnią jednostką łącznikową Przedsiębiorstwa i zakłady zlokalizowane przed ostatnią jednostką łącznikową, dokonujące mieszania zrównoważonej biomasy o różnych potencjałach redukcji gazów cieplarnianych, zgodnie z 16 ust. 2 zdanie 2 litera b rozporządzeń Biokraft-NachV / BioSt-NachV mogą wykonać saldowanie wyłącznie w sytuacji, gdy każda poszczególna ilość biomasy dodanej do mieszanki jeszcze przed jej zmieszaniem spełniała wymagania określone w tych rozporządzeniach i wykazywała wartość ustaloną dla danego etapu roboczego procesu produkcji. Wartości te ustala Komisja Wspólnoty Europejskiej lub Federalne Ministerstwo Środowiska, Ochrony Przyrody i Bezpieczeństwa Reaktorów. Komisja Wspólnoty Europejskiej publikuje te wartości w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, natomiast wspomniane wyżej ministerstwo podaje do wiadomości odpowiednie wartości w elektronicznym Monitorze Federalnym. Saldowanie emisji gazów cieplarnianych po ostatniej jednostce łącznikowej Przedsiębiorstwa i zakłady zlokalizowane po ostatniej jednostce łącznikowej, dokonujące mieszania płynnej biomasy, dla której już wydano poświadczenia zrównoważonego rozwoju, mogą przeprowadzać saldowanie wyłącznie wtedy, gdy wszystkie składniki mieszanki wykazują wymagany w rozporządzeniach Biokraft-NachV / BioSt-NachV potencjał redukcji gazów cieplarnianych. Z tego powodu przedsiębiorstwa i zakłady zlokalizowane po ostatniej jednostce łącznikowej obecnie mogą saldować wyłącznie biomasę o potencjale redukcji gazów cieplarnianych nie mniejszym niż 35%. Saldowanie przeprowadza się jako średnią ważoną potencjału redukcji gazów cieplarnianych. Biomasa niespełniająca tych wymagań wersja: 02 stan: 14.01.2011 strona 18 z 30

lub dla której nie obliczono emisji gazów cieplarnianych (np. w związku z regulacjami dotyczącymi starych instalacji 1 ) nie może być uwzględniana przy saldowaniu. 3.3 Przeliczanie między e oraz e Do przeliczania częściowo standardowych wartości (e) w (e ) przedsiębiorstwo korzysta z współczynników przeliczeniowych (UF), właściwych dla danego produktu pośredniego. Współczynniki przeliczeniowe znajdują się w tabeli nr 1. Przeliczenie odbywa się w następujący sposób: Współczynnik alokacji AF to udział emisji przyporządkowany do produktu głównego. Za pomocą współczynnika alokacji emisje, które z nasion rzepaku zostały wyalokowane na produkty uboczne późniejszych etapów procesu, ponownie doliczono do nasion rzepaku. e' kg kgco2 produkt posredni kgco2 e MJ MJ kg produkt posredni AF * KF MJ MJ Do przekształcenia wartości odniesienia MJ rafinowanego oleju rzepakowego w wartość odniesienia kg nasion rzepaku potrzebny będzie współczynnik konwersji KF. Współczynnik konwersji dla e ec podaje ilość nasion rzepaku (w kilogramach) potrzebnych do 1 MJ rafinowanego oleju rzepakowego. Zgodnie z powyższym współczynnik konwersji dla e p podaje ilość surowego oleju rzepakowanego potrzebną do 1 MJ rafinowanego oleju rzepakowego. 1 Szczególny przypadek starych instalacji opisano w zasadach systemowych REDcert dotyczących ostatniej jednostki łącznikowej. wersja: 02 stan: 14.01.2011 strona 19 z 30

Załącznik 1: Współczynniki przeliczeniowe i przykładowe dane podstawowe Tabela 1: Współczynniki przeliczeniowe wartości standardowych (w odniesieniu do MJ produktu końcowego) do odnoszących się do masy wartości produktów pośrednich biomasa częściowa wartość standardowa BioSt-NachV [g CO 2Äq./MJ] czynnik alokacji AF [MJ/MJ] czynnik konwersji KF [kg prod. pośredn./ MJ prod. końcowy] częściowa wartość standardowa e ec e p dopasowana do [g CO 2-Äq./ kg prod. pośredn.] uprawa e ec nasiona rzepaku 30 0,61 0,0714 688 przetworzenie e p olej rzepakowy 5 0,61 0,0289 283 Źródło dla AF i KF: JRC (2008) Update on Data on pathways for RED Directive.XLS wersja: 02 stan: 14.01.2011 strona 20 z 30

Tabela 2: Przykładowe dane podstawowe do ustalenia e ec, e p, e td und e ee uprawa e ec wartość jednostka źródło: E-współczynnik oleju napędowego (produkcja i użycie) E-współczynnik nawozów azotowych (produkcja) 2,1 kg CO 2-Äq./l Diesel TREMOD 6,41 kg CO 2-Äq./kg nawóz N IFEU E-współczynnik nawozów P 2O 5 (produkcja) E-współczynnik nawozów K 2O (produkcja) E-współczynnik nawozów CaO (produkcja) 1,18 kg CO 2-Äq./kg nawóz P 2O 5 0,663 kg CO 2-Äq./kg nawóz K 2O 0,297 kg CO 2-Äq./kg nawóz CaO IFEU IFEU IFEU E-współczynnik emisji pola nawozów azotowych 4,87 kg CO 2-Äq./kg nawóz N IPCC krajowy koszyk en. elektr. (D) 0,633 kg CO 2-Äq./kWh energia elektryczna IFEU/GEMIS przetworzenie e p E-współczynnik: gaz ziemny (produkcja i użycie) E-współczynnik: olej opałowy EL (produkcja i użycie) E-współczynnik: węgiel brunatny (produkcja i użycie) 0,0722 kg CO 2-Äq./MJ IFEU 0,1072 kg CO 2-Äq./MJ IFEU 0,1452 kg CO 2-Äq./MJ IFEU E-czynnik: biomasa (użycie) 0,0028 kg CO 2-Äq./MJ IFEU E-czynnik: metanol (produkcja) 1,25 kg CO 2-Äq./kg metanol IFEU E-czynnik: izobuten (produkcja) 1,27 kg CO 2-Äq./kg izobuten IFEU E-czynnik: NaOH (produkcja) 1,12 kg CO 2-Äq./kg NaOH IFEU E-czynnik: HCl (produkcja) 0,35 kg CO 2-Äq./kg HCl IFEU E-czynnik: kwas cytrynowy (produkcja) 0,43 kg CO 2-Äq./kg kwas cytrynowy E-czynnik: gleba bielicowa (produkcja) 0,24 kg CO 2-Äq./kg gleba bielicowa IFEU ECOINVENT E-czynnik ścieki (z olejarni oleju palmowego POME) krajowy koszyk ener. elektrycznej (D) 0,511 kg CO 2-Äq./kg olej palmowy 0,599 kg CO 2-Äq./kWh ener. elektryczna IFEU IFEU transport e td E-czynnik olej napędowy (produkcja i użycie) 2,1 kg CO 2-Äq./l Diesel TREMOD zużycie paliwa (pojazd załadowany) 0,49 litr / km TREMOD (zestaw z maksymalnym załadunkiem 24 tony) zużycie paliwa (pojazd pusty) 0,25 litr / km wersja: 02 stan: 14.01.2011 strona 21 z 30

wartość jednostka źródło: nadwyżka energii elektrycznej e ee elektrownia gazowa (kocioł) 0,5 kg CO 2-Äq./ kwh en. elektr. DEHSt/GEMIS/IFEU elektrownia gazowa (GuD) 0,41 kg CO 2-Äq./ kwh en. elektr. DEHSt/GEMIS/IFEU elektrociepłownia 0,71 kg CO 2-Äq./ kwh en. elektr. DEHSt/GEMIS/IFEU elektrownia na węgiel kamienny 0,87 kg CO 2-Äq./ kwh en. elektr. DEHSt/GEMIS/IFEU elektrownia na węgiel brunatny 0,88 kg CO 2-Äq./ kwh en. elektr. DEHSt/GEMIS/IFEU Tabela 3: Przykładowe dane podstawowe do ustalenia e l (źródło IPCC) typ powierzchni strefa klimatyczna zasoby węgla (biomasa naziemna i podziemna + ziemia C) [t C/ha] zasoby węgla z różnych kwestionowanych powierzchni referencyjnych CS R Busz tropikalna Afryka 94 Ameryka Płn./Pd. 99 Azja (kontynent) 87 Azja (wyspy) 110 Użytki zielone tropikalna tropikalna, sucha 39 tropikalna, wilgotna 55 tropikalna, mokra 68 umiarkowana zimna sucha 36 zimna wilgotna 92 gorąca sucha 27 gorąca mokra 70 tropikalna 265 Las (obejmuje również powierzchnie z osłoną drzewostanu 10-30%) tropikalna 265 Zasoby węgla z różnych kwestionowanych powierzchni uprawnych CS A pola uprawne wilgotna 46 jednoroczne mokra 57 umiarkowana zimna sucha 34 zimna wilgotna 79 gorąca sucha 26 gorąca mokra 60 tropikalna sucha 33 pola uprawne wieloletnie wilgotna 48 mokra 72 umiarkowana - wersja: 02 stan: 14.01.2011 strona 22 z 30

Tabela 4: Przykładowe wartości opałowe dla produktów głównych, pośrednich i ubocznych dolna granica opałowa Materiał (MJ/kg) źródło olej rzepakowy, sojowy, palmowy (surowy, rafinowany) 37 załącznik III Energia Odnawialna Dyrektywa śruta poekstrakcyjna rzepakowa 15,0 JRC śruta poekstrakcyjna sojowa 15,0 JRC makuch, owoce palmy 14,0 IFEU ziarna palmy 28,0 IFEU makuch, ziarna palmy 17,0 JRC wersja: 02 stan: 14.01.2011 strona 23 z 30

Załącznik 2: Przykładowe obliczenia Poniżej przedstawiono przykładowe obliczenie emisji gazów cieplarnianych w instalacji bioetanolu przy zastosowaniu dokładnie zmierzonych danych. Jest to instalacja bioetanolu na bazie pszenicy wytwarzanej jako produkt uboczny DDGS. Energię procesową stanowi gaz ziemny. Emisje z gospodarki rolnej (e ec oraz e l ) Dostawa 2.800 ton pszenicy. Dostawca (nabywca pierwotny) w następujący sposób wyliczył emisje gazów cieplarnianych, jakie powstały podczas uprawy: (Alternatywnie: Istnieje możliwość wyprowadzenia emisji gazów cieplarnianych powstających podczas uprawy na podstawie szacunków dokonanych w oparciu o wartości średnie, obliczane dla miejszych obszarów geograficznych niż te, które uwzględnia się przy obliczaniu wartości standardowych. Jednakże aktualnie wartości te nie są jeszcze dostępne.) a) nawóz pomiar na miejscu [kg/ha/a] wartość wg literatury [kg CO /kg nawozu] suma Em nawóz [kg CO /ha/a] nawóz N 148 produkcja: 6,41 pole: 4,87 (148*6,41)+(148*4,87) 1.669 nawóz D 48 produkcja: 1,18 57 nawóz K 40 produkcja: 0,663 27 nawóz wapienny 575 produkcja: 0,297 171 Suma wszystkich emisji nawozów Em daje wartość 1.923 kg CO2 eq /ha/a. b) Diesel (olej napędowy) pomiar na miejscu wartość wg literatury summe Em Diesel [l/ha/a] [kg CO /l] [kg CO /ha/a] Diesel 70 2,1 148 wersja: 02 stan: 14.01.2011 strona 24 z 30

c) energia elektryczna pomiar na miejscu [kwh en. elektr. /ha/a] wartość wg literatury Ef regionalny koszyk energ. [kg CO/kWh] suma Em en. elektr [kg CO/ha/a] energia elektryczna 9 0,633 6 d) Plon Zebrano 7.620 kg pszenicy/ha/a. e) Całkowita emisja z gospodarki rolnej e ec oraz e l Suma wszystkich emisji (Em nawóz + Em Diesel + Em en. elektr ) daje 2.077 kg CO/ha/a. Ta wartość zostaja powiązana z plonem: 2077 kg CO 7620 kg pszenicy kgco 0,273 kg pszenicy Następnie nabywca pierwotny przekazuje do instalacji bioetanolu wartość 0,273 kg CO /kg pszenicy. Ponieważ użytkowane powierzchnie rolne były wykorzystywane w ramach gospodarki rolnej już przed 1 stycznia 2008 roku, wartość dla e l = 0. Emisje z transportu Kolejne emisje powstały podczas transportu biomasy. Oblicza się je na podstawie następującego wzoru: e td odleglosc ' l km pusty KVpusty przewozonabiomasa kg km KV odlegosc km zaladowany l km wspolczynnik emisji Również w przypadku danych zastosowanych w powyższym wzorze część z nich to dane, które zostały dokładnie zmierzone lub zważone, a inne pochodzą ze źródeł literatury. paliwo kgco l 2 wersja: 02 stan: 14.01.2011 strona 25 z 30

Dokładnie zmierzone dane: - przewożona ilość: 24 t (ciężar użyteczny samochodu ciężarowego) - odcinek z załadunkiem 35 km - jazda na pusto 35 km - zużycie oleju napędowego z załadunkiem 0,49 l/km - zużycie oleju napędowego na pusto 0,25 l/km Dane zaczerpnięte ze źródeł literatury: współcz. emisji Diesel : 2,1 kg CO 2 eq/l Wprowadzając powyższe dane do wzoru zostanie wyliczona wielkość emisji gazów cieplarnianych dla transportu w nieistotnej wielkości e td 35km0,49 ' l km 35km0,25 24.000 kg l km kgco 2,1 l kgco 0,0023 kg pszenicy Emisja z produkcji biopaliw e p Instalacja bioetanolu ustala własne dane dla danego okresu rozliczeniowego na podstawie dokumentacji zakładowej wkład pszenicy (przetwarzana ilość) wydajność na bioetanolu (plon w wyżej podanym okresie) wydajność na DDGS (ilość suszonego produktu ubocznego z wywaru gorzelnianego w wyżej podanym okresie) zużycie energii elektrycznej przez młyn i destylarnię zużycie paliwa do wytworzenia procesowej energii cieplnej (rodzaj i ilość) wersja: 02 stan: 14.01.2011 strona 26 z 30

Dokładnie zmierzone dane: wkład pszenicy 2.800 t wydajność na bioetanolu 790 t wydajność na DDGS 950 t zużycie energii ilość jednostka miary komentarz elektrycznej 0 kwh zużycie energii cieplnej brak poboru energii elektrycznej z sieci, ponieważ własna elektrociepłownia posiada nadwyżkę energii elektrycznej 12.000 GJ 12 GJ/m³ EtOH*790 t EtOH (=3333,33 MWh) GJ 0,79 t/m³ 3 m³ scieków /m³ EtOH* 790 ścieki 3.000 m³ m³ 0,79 t/m³ nadwyżka energii 0,5 MWh/m³ EtOH* 790 elektrycznej 500 MWh MWh 0,79 t/m³ Dane pochodzące z literatury: Współczynniki emisji dla: energii elektrycznej: 0,599 kg CO 2 -eq/kwh energii elektrycznej energii cieplnej: 0,0722 kg CO 2 -eq/mj gazu ziemnego ścieków 2 : 0 kg CO 2 -eq/l ścieków Emisje gazów cieplarnianych z instalacji bioetanolu oblicza się w oparciu o następujący wzór: emisja e ' p en.elektr kg CO emisja kg CO emisja kg CO en.cieplna wydajnosć bioetanol kg scieki Emisje dla zużycia energii oblicza się w oparciu o następujące wzory: emisja en. elektr zuzycieenerg. elektr wsp emisja en. cieplna zuzyciepaliwa l emisja scieki ilosć scieków wspol czynnik emisji kgco kwh kwh.emisji regionalnykoszyk energii kgco MJ MJ wspolczynnik emisji scieki olejopalowy kgco l 2 Wyjaśnienie dla łączonej obróbki beztlenowej i tlenowej: Z technicznego punktu widzenia beztlenowo jest szczelnie, tzn nie ma strat metanu. Biogaz wykorzystywany jest w elektrociepłowni. wersja: 02 stan: 14.01.2011 strona 27 z 30

W wyniku zastosowania danych pobranych ze źródeł w formie literatury wynika: kgco 0 kwh 0,599 e ' kwh P kgco 12.000.000 MJ0,0722 MJ 790.000 kg Bioethanol kgco 3.000.000 l0 l kgco 1,097 kg Bioethanol e ee Produkcja nadwyżki energii elektrycznej e ee kgco 2 ' kg produktu glownego nadwyzkaenerg. elektr kwh Ef uzysk kg produkt glowny paliwo kgco kwh 2 W wyniku zastosowania indywidualnych wartości wynika: 500.000 kwh nadwyzkaenerg. elektr * 0,5 kg CO/kWh en. elektr kgco 0,316 790.000 kg bioetanolu kg bioetanolu Całość emisji (przed alokacją) Połączenie poszczególnych emisji odbywa się w oparciu o następujący wzór: e suma razem e ec kgco ' kg produktwstepny ' e td kgco wklad kg produktwstepny bioetanol [kg] produktwstepny [kg] e ' - e p ee ' W wyniku zastosowania dotychczas wyliczonych wartości jednostkowych wynikają emisje gazów cieplarnianych: całałkowita emisja kgco 0,273 0,0023 2.800.000 kg pszenicy kg pszenicy kgco 1,097-0,316 1,757 790.000 kg bioetanolu kg bioetanolu Całość emisji biopaliwa po alokacji Przed przekazaniem tej wartości niezbędne jest jeszcze przeprowadzenie alokacji, ponieważ przy produkcji bioetanolu występuje również produkt uboczny DDGS. Dotychczasowe emisje zostaną podzielone stosownie do zawartości energi strumieni masy. Powyższe odbywa się zgodnie z wzorem: emisja alokacja gco calosc emisji bioetanol [kg] H kgco kgbioetano l kg bioetanol MJ bioetanol[kg] H u DDGS[kg] H bioetanol kg u bioetanol uddgs MJ kg MJ kg wersja: 02 stan: 14.01.2011 strona 28 z 30

Dokładnie zmierzone dane zakładowe to: zbiór bioetanolu 790 t zbiór DDGS 950 t całośc emisji (patrz wyżej) 1,757 kgco kg bioetanol Ze źródeł w formie literatury przejęto: dolna wartość opałowa (HU) dla bioetanolu 26,6 GJ/t dolna wartość opałowa (HU) dla DDGS 17 GJ/t Wykorzystując te wartości mamy alokację: emisja alokacja kgco GJ 1,757 790 t bioetanol 26,6 kg bioetanol t GJ GJ 790 t bioetanol x 26,6 950 t DDGSx 17 t t kgco 0,993 kg bioetanol Instalacja bioetanolu potrzebuje alokowanej wartości w wysokości 0,993 kg CO na kilogram bioetanolu, ponieważ będąc ostatnią jednostką łącznikową zobowiązana jest do podania redukcji gazów cieplarnianych. Przeliczenie w MJ bioetanolu odbywa się w następujący sposób: gco 993 kg bioe tan ol gco 37,3 MJ 26,6 MJ bioe tan ol kg Redukcja gazów cieplarnianych Wartość EB w wysokości 37,3 g CO /MJ bioetanolu prowadzi do redukcji gazów cieplarnianych zgodnie z wzorem: gco gco 83,8 37,3 MJ benzyna MJ bioe tan ol gco 83,8 MJ benzyna x100 55 % wersja: 02 stan: 14.01.2011 strona 29 z 30

Tym samym bioetanol na bazie pszenicy z energią procesową w postaci gazu ziemnego w elektrocieplowni oraz z produktem ubocznym DDGS prowadzi do oszczędności gazów cieplarnianych na poziomie 55% w stosunku do kopalnej benzyny. wersja: 02 stan: 14.01.2011 strona 30 z 30