PS. 1. 431-3-19/11[RK] PROTOKÓŁ kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Wielofunkcyjnej Placówce Opiekuńczo-Wychowawczej Towarzystwa Salezjańskiego w Szczecinie w dniach 18-20 maja 2011 r. Adres placówki: Wielofunkcyjna Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza Towarzystwa Salezjańskiego ul. Ku Słońcu 124 71-080 Szczecin Kontrolę przeprowadził zespół inspektorów w składzie: Renata Karwowska starszy inspektor wojewódzki - osoba kierująca zespołem, Janusz Modrzejewski starszy inspektor wojewódzki na podstawie Upoważnienia Nr 61/2011 z dnia 16 maja 2011 r. wydanego przez Zastępcę Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego. Przedmiot kontroli: przestrzeganie standardu opieki i wychowania w placówce, a w szczególności : 1) przestrzeganie standardów usług opiekuńczo-wychowawczych, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2007 r. w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych (Dz. U. Nr 201, poz. 1455), 2) kwalifikacje osób zatrudnionych w placówce do opieki nad dziećmi, 3) przestrzeganie praw dziecka, 4) zasadność pobytu dziecka w placówce, 5) działania placówki na rzecz powrotu wychowanków do rodziny i utrzymywania przez nich kontaktów z rodzicami, 6) warunki lokalowe, 7) zapewnienie dzieciom wyżywienia, dostępu do nauki, opieki zdrowotnej, zajęć wychowawczych, kompensacyjnych, terapeutycznych i rewalidacyjnych, 8) wyposażenie dzieci w odzież, obuwie, zabawki, środki higieny osobistej, leki, podręczniki i przybory szkolne, 9) wypłacanie drobnych kwot do dysponowania przez dziecko, 10) dostęp do produktów żywnościowych i napojów przez całą dobę, 11) pokrywanie kosztów przejazdu dziecka do uzasadnionych miejsc, 12) prawidłowość prowadzenia dokumentacji, 13) przygotowanie placówki do wypełniania zadań określonych w jej regulaminie, 14) działalność samorządu wychowanków. 1
Kontrolą objęto okres od 1 stycznia 2010 r. do 18 maja 2011 r. Przed przystąpieniem do czynności kontrolnych zapoznano dyrektora Placówki z programem kontroli, w którym określono temat i rodzaj oraz zakres kontroli. Wyjaśnień udzielali: Ksiądz Leszek Zioła - dyrektor Placówki Pani Elżbieta Szymanek z-ca dyrektora Placówki Pani Ewa Urban - pracownik socjalny Pani Adrianna Brammen - wychowawca Pani Marta Borowiec - wychowawca Pani Małgorzata Guza - wychowawca Pan Piotr Gruszka - wychowawca Pan Arkadiusz Siekierzycki - wychowawca/psycholog Pani Joanna Grzeczyńska - wychowawca/terapeuta Pani Agnieszka Melnik - wychowawca Pani Anna Licak - wychowawca Ustalenia kontroli: Ustaleń dokonano w oparciu o informacje przekazane przez dyrektora i zastępcę dyrektora placówki, pracowników pedagogicznych, ankiet przeprowadzonych wśród wychowanków i pisemnej informacji pracowników merytorycznych, dokumentacji prowadzonej w Placówce oraz losowo wybranej dokumentacji dzieci: K.S. - zał. nr 1, B.M. zał. nr 2, K.Sz. zał. nr 3. Placówka funkcjonuje od 15 września 2006 r. Dysponuje 38 miejscami opieki dla dzieci i młodzieży, w tym 12 miejscami opieki całodobowej. Dyrektorem od 18 czerwca 2009 r. jest Ksiądz Leszek Zioła, posiadający wykształcenie wyższe magisterskie na kierunku teologia, studia podyplomowe w zakresie pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej i pracy socjalnej, studia podyplomowe w zakresie organizacji pomocy społecznej oraz 15-letni staż pracy, z tego 10-letni w placówce opiekuńczo-wychowawczej. W Placówce na dzień kontroli przebywało 34 wychowanków, z tego 22 wychowanków mieszkało poza Placówka - 1 w młodzieżowym ośrodku wychowawczym, 1 w młodzieżowym ośrodku socjoterapii i 20 było wychowankami wsparcia dziennego. Dzieci umieszczone były w 3 grupach wychowawczych. Wśród wychowanków było 11 dziewczynek i 23 chłopców. Najwięcej było wychowanków w wieku 13-18 lat - 25 osób, dwoje poniżej 7 roku życia, 7 w wieku 8-12 lat i jedno powyżej 18 roku życia. Najmłodsze dziecko miało 6 lat, a najstarsze 17 lat. W Placówce na dzień kontroli nie było sierot biologicznych, 4 wychowanków było półsierotami - zał. nr 4. Na dzień kontroli w Placówce zatrudnieni byli: dyrektor, zastępca dyrektora, wychowawcy 8 etatów, terapeuta, psycholog po 0,5 etatu, pracownik socjalny, pracownicy administracyjni 2 etaty i pracownicy obsługi 1,25 etatu - zał. nr 4. 2
Kwalifikacje osób zatrudnionych w placówce do opieki nad dziećmi: Zgodnie z 38 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2007 r. w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych (Dz. U. Nr 201, poz. 1455) w placówce oraz placówce wsparcia dziennego są wymagane następujące kwalifikacje na stanowisku: 1) wychowawcy - ukończone studia wyższe: a) na kierunku: pedagogika, pedagogika specjalna, psychologia, praca socjalna, nauki o rodzinie lub b) na innym kierunku w zakresie resocjalizacji, pracy socjalnej, pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej, albo c) na innym kierunku uzupełnione studiami podyplomowymi w zakresie psychologii, pedagogiki, nauk o rodzinie lub resocjalizacji; 2) pedagoga - ukończone wyższe studia magisterskie na kierunku pedagogika albo pedagogika specjalna, 3) psychologa - ukończone studia wyższe magisterskie na kierunku psychologia 4) terapeuty - udokumentowane przygotowanie do prowadzenia terapii o profilu potrzebnym w pracy placówki lub placówki wsparcia dziennego, 5) pracownika socjalnego -wykształcenie średnie lub wyższe uprawniające do wykonywania zawodu pracownika socjalnego, z tym, że osoby z wykształceniem średnim muszą mieć ukończoną specjalizację w zawodzie pracownik socjalny: 6) opiekuna dziecięcego - ukończoną szkołę medyczną przygotowującą do pracy w zawodzie opiekunki dziecięcej lub pielęgniarki albo studia pedagogiczne o specjalności opiekuńczo-wychowawczej; 7) lekarza i pielęgniarki - odpowiednie wykształcenie medyczne. Zgodnie z zapisami 40 ww. rozporządzenia wychowawcy w placówkach i placówkach wsparcia dziennego oraz kierownicy placówek wsparcia dziennego zatrudnieni w dniu wejścia w życie rozporządzenia na podstawie dotychczasowych przepisów zachowują uprawnienia do zajmowania tego stanowiska. Do pracy z dziećmi i ich rodzinami zatrudnionych było 8 wychowawców, psycholog, terapeuta i pracownik socjalny Wszyscy posiadali kwalifikacje adekwatne do zajmowanych stanowisk i zgodne z wymogami określonymi w obowiązujących przepisach, tj. rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2007 r. w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych (Dz. U. Nr 201, poz. 1455) - zał. nr 4. Przestrzeganie praw dziecka w placówce: W celu dokonania oceny tego obszaru kontrolujący przeprowadzili ankietę wśród wychowanków oraz poprosili pracowników merytorycznych o wypełnienie arkusza "Informacja o realizacji zadań opiekuńczo-wychowawczych w placówce". W ankiecie brało udział 10 wychowanków i również 10 pracowników udzieliło pisemnej informacji. Pytania ankietowe dotyczyły m.in. tego, jakie są podstawowe prawa dziecka, prawa do prywatności, do informacji, do kontaktów z rodzicami i innymi bliskimi osobami, swobody wyboru i decydowania, do uczestniczenia w praktykach religijnych, o stosowanie przemocy, udzielanie kar i nagród (zał. nr 5 i 6). Wychowankowie wskazywali, że mają prawo do: własnego zdania, nauki - po 5 osób, 3
życia - 4 osoby, wychodzenia na dwór, prywatności, spotkań z przyjaciółmi - po 3 osoby, wiary, jedzenia - po 2 osoby. Pojedyncze osoby powiedziały, że mają prawo do: korzystania z internetu, opieki lekarskiej, pisania i odbierania wiadomości, bawienia się, picia, słuchania muzyki, tajemnic, oglądania telewizji, korzystania z komputera, rozmowy. Odnośnie pytania dotyczącego informowania wychowanków o ich sytuacji rodzinnej i prawnej pracownicy odpowiedzieli, że informują dzieci. Na pytanie, o czym możesz decydować, dzieci odpowiadały następująco: o wyborze koleżanek i kolegów - 8 osób, wyborze odzieży i obuwia - 9 osób, wyborze szkoły - 4 osoby, tym, z kim mieszkam w pokoju - 4 osoby. Pracownicy natomiast odpowiadali, że dzieci mogą decydować o: spędzaniu czasu wolnego - 9 osób, wyborze szkoły - 6 osób, wyborze ubioru - 5 osób, kontaktach z rodziną - 4 osoby, wyborze zainteresowań - 3 osoby, dodatkowych zajęciach, wyborze koleżanek i kolegów - po 2 osoby, kieszonkowym, wyborze wyznania, formie organizowania urodzin, wyborze kosmetyków - po 1 osobie. Wychowankowie odpowiedzieli, że mają swobodny dostęp do telewizji - 9 osób, komputera - 10 osób, internetu - 9 osób. Na pytanie, do kogo zwracasz się ze swoimi problemami dzieci odpowiadały następująco: wychowawcy - 10 osób, rodziców - 6 osób, rodzeństwa, koleżanek/kolegów - po 5 osób, psychologa, wolontariusza - po 2 osoby, pedagoga, dyrektora - po 1 osobie. Pracownicy na to pytanie odpowiedzieli, że dzieci ze swoimi problemami zwracają się do: wychowawcy - 10 osób, dyrekcji - 8 osób, psychologa, terapeuty, specjalistów - po 3 osoby, pracownika socjalnego - 2 osoby, rodziny, nauczycieli - po 1 osobie. Na pytanie, co możesz robić w placówce, dzieci odpowiadały następująco: swobodnie korzystać z toalety i łazienki - 8 osób, wysyłać listy - 7 osób, dzwonić do rodziny - 9 osób, zapraszać koleżanki i kolegów - 9 osób, posiadać swoje rzeczy, do których nikt nie ma dostępu - 3 wskazało telefon komórkowy, pamiętnik, listy - po 1 osobie. Ponadto dzieci w Placówce mogą obchodzić swoje święta: urodziny - 4 osoby, bierzmowanie - 2 osoby, imieniny, I komunia święta, wszystkie - po 1 osobie. Wszyscy pracownicy powiedzieli, że dzieci mają możliwość wysyłania listów, otrzymywania korespondencji, swobodnego korzystania z toalety i łazienki, telefonowania do rodziny. Według pracowników dzieci mogły posiadać prywatne rzeczy: takie, które nie zagrażają życiu i zdrowiu - 4 osoby, telefony komórkowe - 5 osób, laptopy - 3 osoby, mp3-2 osoby, pamiątki rodzinne - 1 osoba. Na pytanie, jakie swoje święta dzieci mogą obchodzić, pracownicy odpowiadali następująco: urodziny - 9 osób, I komunia święta - 5 osób, bierzmowanie - 4 osoby, chrzest - 3 osoby, Boże Narodzenia, Wielkanoc, Dzień Kobiet, Dzień Chłopaka - po 1 osobie. Na pytanie czy masz możliwość chodzenia do Kościoła, wszystkie dzieci odpowiedziały twierdząco. Pracownicy również powiedzieli, że dzieci uczestniczą we mszach świętych - 9 osób, uczestniczą w lekcjach religii - 3 osoby, przystępują do sakramentów - 2 osoby, obchodzą święta - 1 osoba. Na pytanie czy w placówce spotyka cię przemoc 9 dzieci odpowiedziało, że nie, a jedno, że tak. Żaden z pracowników nie wskazał stosowania przemocy wobec wychowanków. Na pytanie o występowanie przemocy rówieśniczej: 4 wskazało agresję słowną, 3 kłótnie, 4
1 narzucanie swojej woli młodszym wychowankom, 2 powiedziało, że nie ma przemocy. Jako podejmowane działania wskazywano: rozmowy wychowawcze - 5 osób, rozmowy z psychologiem, zajęcia socjoterapeutyczne - po 2 osoby, kary - 1 osoba. Dzieci jako najczęściej stosowane nagrody wymieniały: wyjście do kina - 4 osoby, wyjście na kręgle, wycieczki, nie wiem, wyjazd nad morze, więcej czasu na komputer - po 1 osobie. Pracownicy natomiast wskazywali: wyjście do kina - 9 osób, pochwała, nagroda rzeczowa - po 7 osób, wyjście do KFC, więcej czasu na komputerze - po 2 osoby, wyższe kieszonkowe - 1 osoba. Najczęściej stosowane kary według dzieci to: zakaz gry na komputerze - 9 osób, zakaz oglądania telewizji - 4 osoby, zakaz wychodzenia na dwór - 3 osoby. Pracownicy natomiast wskazywali: zmniejszenie czasu na komputer - 9 osób, prace na rzecz domu - 3 osoby, rozmowa dyscyplinująca, karne krzesełko, zakaz udziału w wybranych zajęciach, upomnienie, nie stosuję kar - po 1 osobie. Na pytanie, co możesz zrobić, jeśli nie zgadzasz się z karą, dzieci odpowiadały następująco: nic - 4 osoby, nie wiem, zamienić na inną, porozmawiać - po 1 osobie. Pracownicy odpowiedzieli, że można się odwołać do dyrektora - 5 osób. Na pytanie czy możesz mieszkać ze swoim rodzeństwem w jednym pokoju, 6 dzieci odpowiedziało, że tak, 4 napisało, że nie ma tu rodzeństwa. Pracownicy natomiast na pytanie, czy dzieci mają możliwość mieszkania w jednym pokoju, pozostawać pod opieką jednego wychowawcy prowadzącego oraz jak podtrzymywane są więzi pomiędzy rodzeństwem odpowiadali następująco: dzieci mają możliwość mieszkania w tym samym pokoju, pozostają pod opieką jednego wychowawcy prowadzącego, razem spędzają czas wolny. Na pytanie, co chcesz zmienić w placówce dzieci odpowiadały: nic - 4 osoby, więcej czasu wolnego, charaktery innych osób, żeby nie zamykać kuchni na klucz, żeby nie był ograniczany czas na komputer, żeby robić co się chce, kiedy się odrobi lekcje, nic, bo mi się tu podoba - po 1 osobie. Wśród ankietowanych wychowanków 8 osób powiedziało, że otrzymuje listy zaklejone, a jedna, że nie otrzymuje listów. Zasadność pobytu dziecka w placówce: Zgodnie z 15 ust. 8 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2007 r. w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych (Dz. U. Nr 201, poz. 1455) podstawą skierowania do placówki jest orzeczenie sądu o umieszczeniu dziecka w placówce albo wniosek rodziców lub opiekunów prawnych o umieszczeniu dziecka w placówce. Zgodnie z ust. 4, placówki przyjmują bez skierowania oraz bez uzyskania zgody przedstawicieli ustawowych lub bez orzeczenia sądu każde dziecko w wieku poniżej 13 roku życia i zapewniają mu opiekę do czasu wyjaśnienia sytuacji dziecka w przypadkach wymagających natychmiastowego zapewnienia dziecku opieki na polecenie sędziego, doprowadzonego przez Policję, szkołę lub osoby stwierdzające porzucenie dziecka, zagrożenie jego życia lub zdrowia. Do skierowania do placówki powiat kierujący załącza dokumenty określone w 19 ust. 1: 5
1) odpis aktu urodzenia, a w przypadku sierot lub półsierot również odpis aktu zgonu zmarłego rodzica, 2) orzeczenie o umieszczeniu dziecka w placówce albo wniosek rodziców lub opiekunów prawnych o umieszczenie dziecka w placówce, 3) dostępną dokumentację o stanie zdrowia dziecka, 4) dokumenty szkolne, a w szczególności ostatnie świadectwo szkolne, karty szczepień, 5) kwestionariusz aktualnego rodzinnego wywiadu środowiskowego wraz ze szczegółowym opisem sytuacji dziecka oraz dokumentację dotychczasowych działań podjętych wobec dziecka i rodziny. Oceny zasadności dalszego pobytu dziecka w placówce zgodnie z 10, ust. 2, pkt 6 ww. rozporządzenia dokonuje zespół ds. okresowej oceny sytuacji dziecka, w skład którego wchodzą: 1) dyrektor placówki lub osoba przez niego wyznaczona, 2) pedagog, psycholog oraz pracownik socjalny, jeżeli są zatrudnieni w placówce, 3) wychowawca kierujący procesem wychowawczym dziecka, 4) przedstawiciele właściwego centrum pomocy rodzinie oraz ośrodka adopcyjnoopiekuńczego. Oceny stopnia realizacji tego zadania dokonano w oparciu o analizę dokumentacji: K.S. - zał. nr 1, B.M. zał. nr 2, K.Sz. zał. nr 3. Dzieci umieszczone w Placówce, objęte opieką całodobową, posiadały postanowienia sądu o objęciu ich taką opieką oraz skierowania wydane do nich przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Szczecinie - zał. nr 7. Pozostała dokumentacja była systematycznie uzupełniana. Ocena zasadności pobytu dziecka w placówce oraz modyfikacja indywidualnych planów pracy, była dokonywana przez zespół ds. okresowej oceny sytuacji dziecka nie rzadziej niż co pół roku. Opinie odnośnie zasadności dalszego pobytu dzieci w placówce były formułowane na piśmie. W skład zespołu wchodzili pracownicy Placówki, Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Szczecinie i Ośrodka Adopcyjno-Opiekuńczego SRK w Szczecinie. Działania podejmowane na rzecz powrotu wychowanków do rodziny i utrzymywania przez nich kontaktów z rodzicami: Na podstawie rozmów z pracownikami, przeprowadzonych ankiet, rozmów z dziećmi (zał. nr 5 i 6) oraz analizy dokumentacji kontrolujący stwierdzili, że Placówka podejmowała prawidłowe działania w kierunku powrotu dzieci do domów rodzinnych i utrzymywania kontaktów z rodzicami. Wszyscy pracownicy i wszystkie ankietowane dzieci potwierdzili, że rodzice mogli ich odwiedzać w Placówce. Na pytanie, w jaki sposób Placówka dba o związki emocjonalne dziecka z rodziną, pracownicy odpowiadali następująco: zapraszanie rodziców na uroczystości, zachęcanie rodziców do odwiedzin - po 6 osób, kontakt telefoniczny - 4 osoby, urlopowania do domów rodzinnych, wizyty w domach wychowanków - po 2 osoby, kontakt osobisty, odwiedziny rodziców, wspólne spacery - po 1 osobie. Jeśli nie było szans na powrót dziecka do rodziców Placówka zgłaszała wychowanka do ośrodka adopcyjno-opiekuńczego w celu pozyskania kandydatów na rodziców zastępczych lub adopcyjnych. 6
W Placówce opracowywane były plany pracy z rodziną, które uwzględniały: dane rodziców/opiekunów, dane pracowników placówki, diagnozę sytuacji rodzinnej, cele do osiągnięcia, zadania zaplanowane do realizacji wraz ze wskazaniem sposobu realizacji i dane osób odpowiedzialnych za ich realizację oraz wskazanie terminu dokonania oceny realizacji zadań określonych w planie. Zdecydowana większość zadań była zaplanowana do realizacji przez pracowników Placówki, co nie wpływało mobilizująco na rodziców. Przykładowe plany stanowią zał. 8, 9, 10 i 11. Warunki lokalowe: Zgodnie z 27 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych, placówka może znajdować się w budynku, który posiada: 1) pokoje mieszkalne 1-5 osobowe, właściwie oświetlone, o powierzchni zapewniającej przechowywanie rzeczy osobistych i swobodne korzystanie z wyposażenia, na które składają się co najmniej dla każdego dziecka: a) łóżko lub tapczan, b) szafka i lampka nocna, c) szafa lub miejsce w szafie na przechowywanie rzeczy osobistych, odzieży i obuwia dostosowanych do pory roku, d) zabawki, 2) łazienki z miejscem do prania i suszenia rzeczy osobistych i toalety, w ilości umożliwiającej korzystanie z nich w sposób zapewniający intymność i zgodność z zasadami higieny, 3) pomieszczenia do wypoczynku, wyposażone w stoliki i krzesła, telewizor, gry, zabawki, książki (nie mniej niż jedno pomieszczenie na 10 dzieci) 4) miejsce do cichej nauki, 5) kuchnię, jeżeli tego wymaga organizacja placówki, Placówka mieści się w budynku, wyposażonym zgodnie z obowiązującym standardem. Pomieszczenia są urządzone estetycznie i funkcjonalnie. W Placówce były pokoje sypialne, każdy z łazienką, pomieszczenie do wypoczynku, aneks kuchenny pełniący jednocześnie funkcję sali komputerowej. Placówka korzystała z kuchni i jadalni Szkół Salezjańskich. Liczba pomieszczeń była dostosowana do liczby dzieci przebywających w Placówce - zał. nr 12. Zapewnienie dzieciom wyżywienia, w tym dostępu do produktów żywnościowych i napojów przez całą dobę, dostępu do nauki, opieki zdrowotnej, zajęć wychowawczych, kompensacyjnych, terapeutycznych i rewalidacyjnych: Wychowankowie ocenili jedzenie jako bardzo dobre - 4 osoby, dobre - 3 osoby, takie, jakie powinno być - 1 osoba. Wśród pracowników oceny były następujące: bardzo dobre - 5 osób, dobre - 2 osoby, wysoka jakość - 1 osoba - zał. nr 5 i 6. Wszystkie dzieci realizowały obowiązek szkolny. Na dzień kontroli 18 wychowanków było uczniami szkoły podstawowej, 13 uczniami gimnazjum, 3 było uczniami szkoły zawodowej - zał. nr 13. Wśród wychowanków 2 przebywało w ośrodku dla dzieci z zaburzeniami w zachowaniu i jedno objęte było nauczaniem indywidualnym. Ośmiu wychowanków wymagało pomocy w związku z występującymi trudnościami w nauce. W stosunku do wychowanków podjęto następujące działania: zostali przebadani w poradni psychologiczno pedagogicznej, objęto ich zajęciami 7
wyrównawczymi, opieką terapeutyczną, indywidualną pomocą w nauce, umieszczono w odpowiednich ośrodkach. Część dzieci objęto kilkoma formami pomocy: 32 objętych było zajęciami wyrównawczymi na terenie Placówki, 20 poza Placówką, 24 objętych było wsparciem psychologa w Placówce, 1 poza Placówką, 32 objętych było wsparciem terapeutycznym na terenie Placówki - zał. nr 13. Placówka dbając o rozwój zainteresowań swoich podopiecznych stworzyła warunki do udziału w następujących zajęciach - nauka języka niemieckiego - 10 osób, nauka tańca - 4 osoby, lekcje muzyki - 4 osoby, grupa teatralna - 5 osób. Na pytanie, co robisz w czasie wolnym dzieci odpowiadały: gram w piłkę, gram na komputerze - po 3 osoby, chodzę na dwór, bawię się, tańczę, oglądam telewizję, czytam, spotykam się z przyjaciółmi - po 2 osoby. Pojedyncze osoby powiedziały, że: uczę się, spotykam się z dziewczyną, śpiewam, gram na gitarze, maluję, słucham muzyki, uprawiam sport, to na co mam ochotę. Na pytanie, w jaki sposób organizowany jest czas wolny wychowanków pracownicy odpowiadali następująco: wycieczki - 6 osób, zajęcia sportowe - 5 osób, zabawy na świeżym powietrzu - 4 osoby, granie na komputerze, wyjście do kina - po 3 osoby, imprezy, zajęcia rekreacyjne - po 2 osoby, zajęcia kulinarne, plastyczne, wyjazdy nad morze, w góry, wyjścia na lody - po 1 osobie. Sposoby organizowania dzieciom czasu wolnego zostały zawarte w zał. nr 14. Wszyscy wychowankowie Placówki posiadali ubezpieczenie zdrowotne i byli zapisani do lekarza pierwszego kontaktu. Wśród wychowanków 6 wymagało leczenia w poradniach specjalistycznych zał. nr 15. W kontrolowanym okresie żadne dziecko nie było hospitalizowane w szpitalu psychiatrycznym ani na oddziale psychiatrycznym - zał. nr 16. W kontrolowanym okresie w Placówce przebywało 2 wychowanków niepełnosprawnych intelektualnie. Objęci zostali odpowiednią pomocą i wsparciem - zał. nr 17 i 18. Wyposażenie dzieci w odzież, obuwie, zabawki, środki higieny osobistej, leki, podręczniki i przybory szkolne: Na podstawie odpowiedzi pracowników - zał. nr 6, rozmów z dziećmi, oględzin wyposażenia dzieci, stwierdzono, że posiadały one odzież i obuwie w odpowiedniej ilości i adekwatne do pory roku. Dzieci i wychowawcy potwierdzili również wyposażenie w podręczniki i przybory szkolne. Recepty były realizowane na bieżąco. Podstawowe leki kupowane były zgodnie ze wskazaniami lekarza. Zgodnie z pisemną informacją - zał. nr 19, w kontrolowanym okresie na odzież i obuwie wydatkowano kwotę 15474,42 zł zł., na środki higieny osobistej kwotę 1370,80 zł. i na środki farmakologiczne kwotę 3668,93 zł. W roku 2011 r. pozyskiwano część kosmetyków (środków higieny osobistej) z darów. Pomieszczenia zajmowane przez dzieci były wyposażone w zabawki i materiały dydaktyczne. 8
Wypłacanie drobnych kwot do własnego dysponowania przez dziecko: Zgodnie z odpowiedziami udzielonymi przez wychowanków i pracowników na pytania (zał. nr 5 i 6), stwierdzono, że wychowankowie otrzymywali systematycznie kieszonkowe w zróżnicowanej wysokości od 10 do 40 zł. Na pytanie, za co może być zabrane kieszonkowe, dzieci odpowiadały, że za: złe zachowanie, zniszczenia - po 2 osoby, wagary - 3 osoby, brzydkie rzeczy, nie wiem - po 1 osobie. Pracownicy odpowiedzieli, że dziecko nie otrzymuje kieszonkowego, kiedy trzeba pokryć spowodowane przez niego zniszczenia, bywa zawieszone, zawsze otrzymuje, nie jest w stanie samodzielnie kontrolować wydatków - po 1 osobie, może być zmniejszone do 10 zł. - 4 osoby. Skontrolowano listy wypłat kieszonkowego za miesiące maj 2010 r. - zał. nr 20 i marzec 2011 r. - zał. nr 21. W Placówce opracowany był regulamin przyznawania kieszonkowego - zał. nr 22. Pokrywanie kosztów przejazdu dziecka do uzasadnionych miejsc pobytu: Udzielając odpowiedzi na pytania - zał. nr 6 pracownicy powiedzieli, że kupowane są bilety lub dzieci dowożone są samochodem służbowym. Prawidłowość prowadzenia dokumentacji: Zgodnie z 26 ust. 1 i 2 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczowychowawczych w placówce interwencyjnej, w placówce socjalizacyjnej i w placówce wielofunkcyjnej dla każdego dziecka prowadzi się: 1) indywidualny plan pracy z dzieckiem, 2) kartę pobytu, która zawiera ocenę relacji dziecka w rodzicami, funkcjonowanie społeczne dziecka w tej placówce i poza nią, nauki szkolnej dziecka, samodzielności dziecka, jego stanu emocjonalnego, stanu zdrowia dziecka oraz informację o szczególnych potrzebach dziecka i znaczących dla dziecka wydarzeniach, 3) kartę udziału w zajęciach specjalistycznych z opisem ich przebiegu, 4) arkusze badań i obserwacji psychologicznych oraz pedagogicznych. Na podstawie analizy dokumentacji K.S. - zał. nr 1, B.M. zał. nr 2, K.Sz. zał. nr 3 stwierdzono, że w Placówce prowadzona była dokumentacja określona w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2007 r. w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych (Dz. U. Nr 201, poz. 1455). Prowadzone były indywidualne plany pracy z dzieckiem, karty pobytu dziecka w placówce, arkusze badań i obserwacji pedagogicznych i psychologicznych, karty udziału w zajęciach specjalistycznych wraz z opisem ich przebiegu. Niewielkich korekt wymagała część kart pobytu (zbyt ogólnikowe informacje o dziecku), indywidualnych planów pracy i kart modyfikacyjnych (zbyt ogólne terminy realizacji zadań) Prowadzone były arkusze badań i obserwacji psychologicznych i pedagogicznych oraz karty udziału w zajęciach specjalistycznych - zał. nr 23-28. W Placówce była prowadzona księga ewidencji wychowanków, która zwierała: lp., imię i nazwisko dziecka, datę urodzenia, imiona i nazwiska rodziców oraz adres ich zamieszkania, krótka informację o dziecku, datę przyjęcia, datę odejścia z Placówki, wskazanie miejsca, do którego wychowanek odszedł - zał. nr 29. 9
Nie było konieczności prowadzenia rejestru ucieczek, ponieważ dzieci nie przebywały wcześniej na ucieczkach. Jeden przypadek zdarzył się w marcu 2011 r. - zał. nr 30. Sprawowanie nadzoru bezpośredniego przez dyrektora: Dyrektor Placówki dbał o właściwy dobór kadry. Osoby zatrudnione w Placówce, posiadały kwalifikacje adekwatne do zajmowanych stanowisk. Specjaliści byli zatrudnieni w Placówce w liczbie zapewniającej dzieciom poczucie bezpieczeństwa. Pracownicy doskonalili swoje umiejętności i podnosili kwalifikacje przez udział w różnych formach dokształcania. W kontrolowanym okresie dwie osoby ukończyły długoterminowe kursy doskonalące, 3 osoby - krótkie formy doskonalące i odbyło się jedno spotkanie szkoleniowe na terenie Placówki zał. nr 31. W Placówce był opracowany harmonogram hospitacji, który określał terminy hospitacji u poszczególnych pracowników - zał. nr 32. Przykładowy arkusz hospitacji - Pani A.L. - zał. nr 33, Pani J.G. - zał. nr 34. W kontrolowanym okresie przeprowadzono 10 hospitacji - zał. nr 31. W kontrolowanym okresie nie dokonywano ocen pracy. Przygotowanie placówki do wypełniania zadań określonych w regulaminie: Placówka działa na podstawie statutu zatwierdzonego przez Inspektora Salezjańskiej Prowincji Św. Wojciecha w Pile zał. nr 35 oraz regulaminu opracowanego przez dyrektora jednostki wspólnie z dyrektorem Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Szczecinie zał. nr 36. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych można stwierdzić, że Placówka przygotowana jest do realizowania zadań określonych w regulaminie. Zatrudniona kadra jest w stanie zapewnić właściwą opiekę dzieciom również z deficytami rozwojowymi. Wśród wychowawców są osoby, które posiadają odpowiednie przygotowanie do pracy z dziećmi z zaburzeniami w zachowaniu oraz z deficytami rozwojowymi - zał. nr 4. Pracownicy posiadali zakresy czynności: przykładowy zakres czynności wychowawcy zał. nr 37, psychologa - zał. nr 38, terapeuty - zał. nr 39 i pracownika socjalnego - zał. nr 40 uwzględniające szeroko pojętą opiekę i wychowanie oraz współpracę z rodzinami wychowanków. Prawidłowo zabezpieczona była opieka w ciągu dnia i godzinach nocnych. W kontrolowanym okresie Placówka nie korzystała ze wsparcia wolontariuszy - zał. nr 41. Jednym z podstawowych zadań placówki jest przygotowanie dzieci do dorosłego, samodzielnego, odpowiedzialnego życia. Zgodnie z odpowiedziami zawartymi w ankietach (zał. nr 5 i 6) zarówno dzieci jak i pracownicy stwierdzili, że podejmowane były działania w celu realizacji tego zadania. Należy jednak zwrócić większą uwagę na to zagadnienie, bo wychowankowie nie potrafili wskazać, w jaki sposób przygotowuje się ich do samodzielnego życia. W kontrolowanym okresie nie był usamodzielniany żaden wychowanek - zał. nr 42. W Placówce pracuje się nad utrzymywaniem więzi pomiędzy rodzeństwem i podejmuje się działania, aby nie rozdzielać rodzeństwa. W kontrolowanym okresie, w odniesieniu do dzieci umieszczonych w opiece całodobowej, nie rozdzielano rodzeństw po umieszczeniu w Placówce - zał. nr 43. W Placówce nie funkcjonuje samorząd wychowanków - zał. nr 44. 10
W Placówce opracowana jest procedura opiniowania rodzin zaprzyjaźnionych - zał. nr 45. W kontrolowanym okresie placówka nie korzystała ze wsparcia rodzin zaprzyjaźnionych - zał. nr 46. W celu polepszenia swojej pracy Placówka przystąpiła do Projektu innowacyjnej pomocy psychoedukacyjnej dla dzieci i młodzieży zagrożonej wykluczeniem - zał. nr 47. Ocena kontrolowanej działalności placówki: Pracownicy zatrudnieni do opieki nad dziećmi posiadali kwalifikacje adekwatne do zajmowanych stanowisk. Prawa dziecka były w znacznej części przestrzegane: dzieci miały zaspokojone prawo do prywatności, informacji, swobód religijnych, kontaktów z rodzicami, decydowania i wyboru. Wszystkie dzieci objęte w Placówce opieką całodobową, umieszczone były na podstawie postanowień sądu i skierowań do tych postanowień. Nie w każdym przypadku do skierowania był dołączany komplet dokumentów, ale wtedy Placówka podejmowała prawidłowe działania w celu ich pozyskania. Pracownicy podejmowali prawidłowe działania w celu powrotu dzieci do rodziców biologicznych bądź umieszczenia w rodzinie zastępczej lub adopcyjnej. Dbali również o utrzymywanie kontaktów dzieci z rodzicami i innymi członkami rodziny. Ocena zasadności dokonywana była przez zespół ds. okresowej oceny sytuacji dzieci nie rzadziej niż co pół roku. Skład zespołu był zgodny z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Warunki lokalowe były dobre, dostosowane do liczby dzieci przebywających jednocześnie w Placówce. Placówka zapewniała dzieciom całodzienne wyżywienie, które zostało ocenione przez wychowanków pozytywnie. Dzieci miały dostęp do jedzenia i picia przez całą dobę. Wszystkie dzieci w wieku szkolnym objęte były nauczaniem w odpowiednich typach szkół. Dzieci, u których występowały opóźnienia szkolne miały zapewnioną pomoc zarówno na terenie Placówki jak i poza nią. Placówka dbała również o rozwój zainteresowań swoich podopiecznych, proponując im różne formy zajęć w Placówce i poza nią. Wszystkie dzieci objęte były ubezpieczeniem zdrowotnym i zapisane do lekarza pierwszego kontaktu. Dzieci wymagające leczenia specjalistycznego otrzymywały taką pomoc. Dzieci niepełnosprawne otrzymywały odpowiednią pomoc i wsparcie. Placówka prawidłowo realizowała wyposażenie dzieci w odzież, obuwie, zabawki, środki higieny osobistej, leki, podręczniki i przybory szkolne. Dzieci otrzymywały kieszonkowe w wysokości zgodnej z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Placówka pokrywała koszty dojazdu dzieci do szkół i innych uzasadnionych miejsc pobytu. 11
W Placówce systematycznie prowadzona była obowiązująca dokumentacja. Niewielkich korekt wymagały karty pobytu, indywidualne plany pracy z dzieckiem i karty modyfikacyjne, co zostało uzupełnione w trakcie kontroli. Prawidłowo realizowane było sprawowanie nadzoru bezpośredniego. Dbano o dobór właściwej kadry, dokonywano systematycznych hospitacji, ocen pracy, zapewniano pracownikom dostęp do obowiązujących przepisów prawa. Stwierdza się, że zagadnienia objęte kontrolą realizowane są prawidłowo, w związku z czym nie zachodzi konieczność wydawania zaleceń pokontrolnych. Pouczono jednak Dyrektora, że należy: 1) stosować pełną nazwę karty udziału w zajęciach specjalistycznych - "karta udziału w zajęciach specjalistycznych wraz z opisem ich przebiegu" 2) w planach pracy z rodziną położyć główny nacisk na zadania dla rodziców. Przedstawicielowi kontrolowanej jednostki, po zapoznaniu z treścią protokołu, przysługują następujące uprawnienia: 1. Przed podpisaniem protokołu kontroli kontrolowany może zgłosić umotywowane zastrzeżenia na piśmie co do jego treści w ciągu 7 dni od dnia otrzymania do podpisu. 2. Prawo odmowy podpisania protokołu powinno być poprzedzone złożeniem pisemnych przyczyn odmowy, co nie stanowi przeszkody do wszczęcia postępowania pokontrolnego. Dokonano wpisu w książce kontroli pod pozycją 7. Protokół sporządzono 17 czerwca 2011 r. w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, które otrzymują: - Wielofunkcyjna Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza Towarzystwa Salezjańskiego w Szczecinie egzemplarz nr 1 - a/a - egzemplarz nr 2 kierownik jednostki kontrolowanej: kontrolujący: Szczecin, dnia czerwca 2011 r. Protokół otrzymałem dnia,.. 12