II. OPIS EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU I ODNIESIENIE DO CELÓW PRZEDMIOTU, EK DLA PROGRAMU I EK ZE STANDARDU Numer efektu kształcenia dla przedmiotu (symbol) Student, który zaliczył przedmiot wie/umie/potrafi: Odniesienie do celów przedmiotu Odniesienie do efektów kształcenia dla programu EK_W1 Określi czynniki warunkujące prawidłowy rozwój prenatalny i postnatalny dziecka. C1 PO.1.OS-NiON_W1. D.W49. EK_W2 Omawia metody oceny i kwalifikacji noworodków w zależności od dojrzałości, masy urodzeniowej, oceny stanu klinicznego po urodzeniu Odniesienie do efektów kształcenia ze standardu C3 PO.1.OS-NiON_W2. D.W50. EK_W3 Omawia zasady postępowania pielęgnacyjnego w zależności od dojrzałości noworodka i stanu klinicznego C3 PO.1.OS-NiON_W3. D.W50. EK_W4 Opisuje najczęściej występujące wady wrodzone i możliwości terapeutyczne w tym zakresie C3 PO.1.OS-NiON_W4. D.W49. EK_W5 Charakteryzuje stany przejściowe okresu noworodkowego C2 PO.1.OS-NiON_W5. D.W51. EK_W6 Określa cele i zasady wykonywania testów przesiewowych wykonywanych u noworodka C2 PO.1.OS-NiON_W6. D.W53. EK_W7 Zanalizuje zakres i technikę szczepień w okresie noworodkowym. C2 PO.1.OS-NiON_W7. D.W.50. EK_W8 Omówi kompetencje położnej w realizowaniu metody kangura. C3 PO.1.OS-NiON_W8. D.W50. EK_W9 Omawia zasady intensywnego nadzoru nad noworodkiem C3 PO.1.OS-NiON_W9. D.W54. EK_W10 Omawia badania diagnostyczne wykonywane u noworodków C2 PO.1.OS-NiON_W10. D.W50. EK_W11 Omawia sposoby podawania leków u noworodków C2 PO.1.OS-NiON_W11. D.W50. EK_W12 Omawia postępowanie w stanach zagrożenia życia noworodka C3 PO.1.OS-NiON_W12. D.W54. EK_W13 Zna zasady prowadzenia tlenoterapii C2 PO.1.OS-NiON_W13. D.W54. EK_W14 Omawia zasady profilaktyki krzywiczej oraz anemii żelazo niedoborowej C2 PO.1.OS-NiON_W14. D.W52 EK_W15 Omawia epidemiologię i etiologię zakażeń w oddziałach noworodkowych oraz zasady zapobiegania zakażeniom Omawia zasady profilaktyki krzywiczej oraz anemii żelazo niedoborowej C2 PO.1.OS-NiON_W15. D.W50. EK_W16 Zna rodzaje badan diagnostycznych i posiada wiedzę w zakresie ich zlecania. C3 PO.1.OS- NiON-W16 D.W 100. EK_W17 Zna właściwości grup leków i ich działanie na układy i narządy chorego w różnych schorzeniach w zależności od wieku i stanu zdrowia, z uwzględnieniem działań niepożądanych, interakcji z innymi lekami i dróg podania. C3 PO.1.OS- NiON_W17 D.W101. EK_U1 Rozpoznaje rodzaje czynników wpływających na rozwój prenatalny i postnatalny C1 PO.1.OS-NiON_U1. D.U44. EK_U2 Potrafi zaplanować opiekę nad noworodkiem w oparciu o najnowsze standardy postępowania w zależności od dojrzałości, masy urodzeniowej ciała i stanu klinicznego noworodka C3 PO.1.OS-NiON_U2. D.U45.
EK_U3 Modyfikuje plan opieki nad noworodkiem uwzględniając stan zdrowotny wynikający z wady wrodzonej C2 PO.1.OS-NiON_U3. D.U45. EK_U4 Planuje opiekę nad noworodkiem uwzględniając stan dziecka wynikający z okresu stanów przejściowych C2 PO.1.OS-NiON_U4. D.U45. EK_U5 Wykonuje badania przesiewowe u noworodka C2 PO.1.OS-NiON_U5. D.U46. EK_U6 Uczestniczy w badaniach diagnostycznych u noworodka C2 PO.1.OS-NiON_U6. D.U46. EK_U7 Wykonuje szczepienia ochronne u noworodka C2 PO.1.OS-NiON_U7. D.U46. EK_U8 Przygotowuje matkę do stosowania metody kangura C3 PO.1.OS-NiON_U8. D.U44. EK_U9 Ocenia stan dziecka uwzględniając aktualną sytuację zdrowotną noworodka C2 PO.1.OS-NiON_U9. D.U45. EK_U10 Stosuje różne metody monitorowania parametrów życiowych oraz ocenia stan zagrożenia zdrowia i życia noworodka C2 PO.1.OS-NiON_U10. D.U45. EK_U11 Przygotowuje noworodka do transportu C2 PO.1.OS-NiON_U11. D.U45. EK_U12 Modyfikuje sposoby postępowania zapobiegającego zakażeniom w oddziałach noworodkowych C2 PO.1.OS-NiON_U12. D.U45. EK_U13 Potrafi rozpoznawać wskazania do wykonania określonych badań diagnostycznych i posiada umiejętności umożliwiające wystawianie skierowań na określone badania diagnostyczne C3 PO. 1. S-NiON_ U13 D.U69. EK_U14 Potrafi przygotowywać i podawać leki różnymi drogami, samodzielnie lub na zlecenie lekarza C3 PO. 1. S-NiON_ U14 D.U70. EK_U15 Potrafi przygotowywać zapisy form recepturowych substancji leczniczych w porozumieniu z lekarzem, lub na jego zlecenie C3 PO. 1. S-NiON_ U15 D.U71. EK_K1 Przejawia otwartość na najnowszą wiedzę z zakresu opieki nad dzieckiem w neonatologii C2 C3 PO.1.OS-NiON_K1. D.K2. EK_K2 Komunikuje się z rodzicami udzielając im wsparcia emocjonalnego w trudnej sytuacji wynikającej ze stanu zdrowia dziecka C2 C3 PO.1.OS-NiON_K2. D.K9. EK_K3 Wykazuje świadomość własnej odpowiedzialności za wykonywanie zadań zawodowych C2 C3 PO.1.OS-NiON_K3. EK_K4 EK_K5 Uwrażliwia rodziców na możliwość wystąpienia problemów zdrowotnych wynikających ze stanu przejściowego noworodka Dokonuje wyboru właściwych zasad etycznych w podejmowanych działaniach zależnych od sytuacji zdrowotnej dziecka D.K4. D.K7. C2 C3 PO.1.OS-NiON_K4. D.K9. C2 C3 PO.1.OS-NiON_K5. EK_K6 Kształtuje pozytywny stosunek matki/ rodziców wobec problemów zdrowotnych ich dziecka C2 C3 PO.1.OS-NiON_K6. Kształtuje pozytywne postawy prozdrowotne u rodziców dzieci objętych opieką neonatologiczną C2 C3 PO.1.OS-NiON_K7. D.K1. D.K3. D.K5. D.K8. D.K4. D.K6. D.K9. D.K4. D.K6.
SYMBOL Wk1 Wk2 Wk3 Wk4 Wk5 Wk6 Wk7 Wk8 Wk9 IV. TREŚCI PRZEDMIOTU I ODNIESIENIE DO EK DLA PRZEDMIOTU WYKŁADY Czynniki warunkujące prawidłowy rozwój prenatalny i postnatalny: Zmiany adaptacyjne w organizmie kobiety ciężarnej; Prenatalny okres życia człowieka; Proces diagnostyczno terapeutyczny w przebiegu ciąży oraz przydatność poszczególnych metod w określeniu dobrostanu i dojrzałości płodu; 2. Specyfika opieki nad noworodkiem bezpośrednio po urodzeniu i w dobach późniejszych: o Ocena objawów życiowych noworodka; o Ocena dojrzałości noworodka w skali NBS /New Ballard Score/; o Postępowanie z noworodkiem dojrzałym i niedojrzałym po urodzeniu i w dobach późniejszych; 3. Stany przejściowe: o Opieka nad noworodkiem z żółtaczką fizjologiczną / skala Kramera; o Rola położnej w pielęgnacji noworodka z odczynami ciążowymi; o Zasady opieki nad noworodkiem z fizjologicznym spadkiem masy ciała; o Działania pielęgnacyjne w opiece nad noworodkiem z rumieniem przejściowym; 4. Standardy opieki noworodków uwzględniające wiek płodowy, urodzeniową masę ciała i stan zdrowia: o Standard opieki nad wcześniakiem udział położnej w zespole terapeutyczno leczniczym; o Specyfika pracy położnej w pielęgnowaniu noworodka z niską masą ciała; o Podejmowanie działań wobec noworodka z grupy ryzyka; 5. Standardy opieki pielęgniarskiej nad noworodkiem po porodzie fizjologicznym, zabiegowym, cięciu cesarskim: o Adaptacja noworodka do życia pozamacicznego; o Opieka nad noworodkiem po porodzie fizjologicznym; o Specyfika opieki nad noworodkiem po porodzie z użyciem kleszczy / VE; o Cięcie cesarskie problemy pielęgnacyjno opiekuńcze; 6. Karmienie naturalne i sztuczne: o Warunki realizacji programu 10 kroków do udanego karmienia piersią ; o Karmienia noworodka pokarmem naturalnym; o Specyfika problemów pielęgnacyjnych u noworodka karmionego sztucznie; 7. Szczepienia w okresie noworodkowym: o Program Szczepień Ochronnych; o Zasady kwalifikowania noworodków do szczepień; 8. Badania przesiewowe noworodków: o Znaczenie badań przesiewowych w opiece nad noworodkiem; o Pobieranie materiału do badań przesiewowych test na fenyloketonurię, hypotyreozę, mukowiscydozę; 9. Pedoaudiologia - niedosłuchy występujące u dzieci: o Znaczenie słuchu dla prawidłowego rozwoju noworodka; o Badanie przesiewowe w oddziale szpitalnym; LICZBA GODZIN 1 EK_W1 Odniesienie do efektów kształcenia dla przedmiotu 2 EK_W3 EK_W11 EK_W14 2 EK_W5 2 EK_W3 EK_W4 2 EK_W2 1 EK_W3 2 EK_W7 1 EK_W6 2 EK_W3
Wk10 Wk11 Wk12 Wk13 Wk14 Wk15 Wk16 Wk17 Wk18 Wk19 10. Przyczyny powstawania niedosłuchu: o Rola czynników dziedzicznych i środowiskowych w powstawaniu wad słuchu; o Działania w zakresie prawidłowej opieki przed i okołoporodowej w zapobieganiu niedosłuchom u noworodków i dzieci; 11. Metody badania narządu słuchu u dzieci i postępowanie lecznicze: o Badania w kierunku wykrywania niedosłuchu u noworodków; 12. Noworodek niedojrzały: o Badanie fizykalne noworodka ocena dojrzałości, metody i skale; 13. Metoda kangura: o Znaczenie dotyku w opiece nad noworodkiem chorym i z grupy ryzyka; o Sposoby zapewnienia poczucia bezpieczeństwa u noworodka; o Techniki, metody i sposoby pielęgnacji noworodka w oddziale patologii noworodka. 14. Noworodek z hipotrofią: o Zahamowanie wzrostu płodu w I połowie ciąży hipotrofia symetryczna; o Hipotrofia asymetryczna, jako wynik działania niekorzystnych czynników w II połowie ciąży; o Zapobieganie IUGR - znaczenie opieki nad ciężarną; 15. Standardy postępowania z noworodkiem z urazem okołoporodowym: o Uraz okołoporodowy zagadnienie interdyscyplinarne; o Przyczyny występowania urazów okołoporodowych; o Zapobieganie urazom w opiece przed -, około i poporodowej; 16. Niedotlenienie okołoporodowe: o Patofizjologia, czynniki ryzyka, postępowanie. 17. Intensywna terapia noworodka - monitorowanie stanu noworodka: o Najczęstsze przyczyny poważnych zaburzeń stanu zdrowia; o Rozpoznanie noworodków z grupy ryzyka; o Zasady resuscytacji i reanimacji noworodka; o Zasady monitorowania noworodka; o Postępowanie pielęgnacyjne położnej wobec noworodków z grupy ryzyka; 18. Transport noworodka: o Wady rozwojowe wymagające natychmiastowej interwencji; o Transport in utero; o Transport wewnątrzszpitalny; o Transport do ośrodka nadrzędnego; 19. Epidemiologia i etiologia zakażeń w oddziałach noworodkowych - zapobieganie zakażeniom: o Kolonizacja noworodka drobnoustrojami egzo i endogennymi; o Pozytywne i negatywne skutki kolonizacji noworodka; o Czynniki etiologiczne zakażeń wewnątrzszpitalnych; o Przyczyny występowania zakażeń w oddziale noworodkowym; o Znaczenie standardów opieki w zapobieganiu zakażeniom; Łącznie 30 1 EK_W3 1 EK_W10 1 EK_W2 1 EK_W8 2 EK_W2 EK_W3 EK_W12 2 EK_W2 EK_W3 EK_W12 2 EK_W2 EK_W3 EK_W12 2 EK_W9 EK_W12 EK_W13 2 EK_W9 1 EK_W15
SYMBOL ĆWICZENIA LICZBA GODZIN Odniesienie do efektów kształcenia dla przedmiotu Ćw1 1. Specyfika opieki nad noworodkiem bezpośrednio po urodzeniu i w dobach późniejszych: o Ocena objawów życiowych noworodka; o Ocena dojrzałości noworodka w skali NBS /New Ballard Score/; o Postępowanie z noworodkiem dojrzałym i niedojrzałym po urodzeniu i w dobach późniejszych; 3 EK_U1 EK_U2 EK_U4 Ćw2 Ćw3 Ćw4 2. Karmienie naturalne i sztuczne: o Warunki realizacji programu 10 kroków do udanego karmienia piersią ; o Karmienia noworodka pokarmem naturalnym; o Specyfika problemów pielęgnacyjnych u noworodka karmionego sztucznie; 3. Badania przesiewowe noworodków: o Znaczenie badań przesiewowych w opiece nad noworodkiem; o Pobieranie materiału do badań przesiewowych test na fenyloketonurię, hypotyreozę, mukowiscydozę; 4. Pedoaudiologia - niedosłuchy występujące u dzieci: o Znaczenie słuchu dla prawidłowego rozwoju noworodka; o Badanie przesiewowe w oddziale szpitalnym; 4 EK_U13 EK_U14 3 EK_U5 3 EK_U5 Ćw5 5. Metody badania narządu słuchu u dzieci i postępowanie lecznicze: o Badania w kierunku wykrywania niedosłuchu u noworodków; 2 EK_U5 EK_U6 Ćw6 Ćw7 Ćw8 6. Noworodek niedojrzały: o Badanie fizykalne noworodka ocena dojrzałości, metody i skale; 7. Metoda kangura: o Znaczenie dotyku w opiece nad noworodkiem chorym i z grupy ryzyka; o Sposoby zapewnienia poczucia bezpieczeństwa u noworodka; o Techniki, metody i sposoby pielęgnacji noworodka w oddziale patologii noworodka. 8. Intensywna terapia noworodka - monitorowanie stanu noworodka: o Najczęstsze przyczyny poważnych zaburzeń stanu zdrowia; o Rozpoznanie noworodków z grupy ryzyka; o Zasady resuscytacji i reanimacji noworodka; o Zasady monitorowania noworodka; o Postępowanie pielęgnacyjne położnej wobec noworodków z grupy ryzyka; 2 EK_U9 2 EK_U8 4 EK_U3 EK_U10 EK_U12
Ćw9 9. Transport noworodka: o Wady rozwojowe wymagające natychmiastowej interwencji; o Transport in utero; o Transport wewnątrzszpitalny; o Transport do ośrodka nadrzędnego; 2 EK_U11 Łącznie 25 SYMBOL Z1 Z2 ZAJĘCIA PRAKTYCZNE Kompetencje położnej w ocenie czynników warunkujących prawidłowy przebieg ciąży. Położna w opiece przedporodowej nad matką i dzieckiem. Rola położnej w zapewnieniu prawidłowego przebiegu porodu. Kompetencje położnej w badaniu noworodka i ocenie stanu bezpośrednio po porodzie / skala Apgar, odruchy fizjologiczne. Obserwacja i pielęgnacja noworodka w kolejnych dobach w warunkach szpitalnych. Ocena stanów przejściowych. LICZBA GODZIN Odniesienie do efektów kształcenia dla przedmiotu 10 EK_W1 EK_U1 10 EK_W2 EK_U2 EK_U9 EK_K1 Z3 Kompetencje położnej w zapewnieniu prawidłowego żywienia noworodków. Karmienie naturalne i sztuczne. 10 EK_W3 EK_U2 EK_U3 EK_U4 Z4 Z5 Z6 Kompetencje położnej w realizacji badań przesiewowych u noworodka. Rodzaje badań przesiewowych. Zasady pobierania materiału i wykonywania badań. Kompetencje położnej w badaniu fizykalnym noworodka dojrzałego i niedojrzałego. Klasyfikowanie noworodków do grup ryzyka. Kompetencje położnej w zapewnieniu prawidłowej opieki i pielęgnacji noworodka chorego. Kangurowanie jako element prawidłowej interakcji matka/ rodzice i dziecko; 10 EK_W6 EK_U5 EK_U6 EK_K1 10 EK_W2 EK_U6 EK_U9 EK_K1 10 EK_W3 EK_W8 EK_U6 EK_U7 EK_U8 EK_U10
Z7 Z8 Kompetencje położnej w zapewnieniu prawidłowego transportu noworodka. Przygotowanie noworodka do transportu. Kompetencje położnej w zapobieganiu zakażeniom wewnątrzszpitalnym w oddziale noworodkowym. Znaczenie standardów opieki nad noworodkiem. 10 EK_W9 EK_U11 10 EK_W15 EK_U12 Łącznie 80 SYMBOL PRAKTYKA ZAWODOWA LICZBA GODZIN Odniesienie do efektów kształcenia dla przedmiotu P1 Postępowanie z noworodkiem dojrzałym i niedojrzałym; 20 EK_U2 EK_U5 EK_U7 EK_U9 EK_U12 EK_K1 P2 Ocena morfologiczna i neurologiczna noworodka; 20 EK_U1 EK_U5 EK_U6 EK_K1 P3 Rozpoznawanie stanów zagrożenia życia u noworodka i podjęcie resuscytacji; 20 EK_U9 EK_U11 EK_U10 EK_K1 P4 Przygotowania rodziców do opieki nad dzieckiem. 20 EK_U3 EK_U4 EK_U8 EK_K1 Łącznie 80 ŁĄCZNA LICZBA GODZIN Z PRZEDMIOTU 190
VI. ZALECANA LITERATURA PODSTAWOWA 1. Bałanda A.: Opieka nad noworodkiem. PZWL Warszawa 2009. 2. Bartusek M., Wylęgała E.: Wybrane aspekty pielęgniarstwa epidemiologicznego. Od teorii do praktyki. ŚAM Katowice 2006. 3. Bień A.M. (red): Opieka nad kobietą ciężarną. PZWL Warszawa 2009. 4. Borkowski W.: Opieka pielęgniarska nad noworodkiem. Medycyna Praktyczna Kraków 2007 5. Czyżewska M.: Neonatologia. Podręcznik dla studentów Wydziału Zdrowia Publicznego. AM Wrocław 2007. 6. Freesner A. Raff. B.: Pielęgniarstwo w położnictwie. PZWL Warszawa 1980. 7. Kirpalani H.: Podręcznik neonatologii. Medipage Warszawa 2009. 8. Łepecka-Klusek C.: Pielęgniarstwo we współczesnym położnictwie i ginekologii. Wyd. Czelej Lublin 2003. 9. Łozińska D. Twarowska I.: Neonatologia. PZWL Warszawa 1993 10. Makara-Studzińska M., Iwanowicz-Palus G.: Psychologia w położnictwie i ginekologii. PZWL Warszawa 2009. 11. Opala T.: Ginekologia. Podręcznika dla położnych, pielęgniarek i fizjoterapeutów. PZWL Warszawa 2006 12. Pilewska Kozak A.: Opieka nad wcześniakiem. PZWL Warszawa 2009. 13. Pisarski T.: Położnictwo i ginekologia. PZWL. Warszawa 2002. 14. Pschyrembel W., Dudenhausen J. Położnictwo praktyczne i operacje położnicze. PZWL Warszawa 2002. 15. Steciwko A., Pirogowicz I.: Dziecko i jego środowisko. Noworodek przedwcześnie urodzony trudności i satysfakcje. Continuo, Wrocław 2008. 16. Świetliński J., Neonatologia i opieka nad noworodkiem Tom 1, PZWL, Warszawa 2016. 17. Świetliński J., Neonatologia i opieka nad noworodkiem Tom 2, PZWL, Warszawa 2017,. 18. Szczapa J.: Podstawy neonatologii. PZWL 2008. 19. Wojnarowska B.: Edukacja zdrowotna. PWN Warszawa 2007. UZUPEŁNIAJĄCA 1. Agrawal P.: Odkrywam macierzyństwo. Wydanie Autorki Wrocław 2007. 2. Dobrzańska A., Ryżko J.: Pediatria. Urban i Partner Wrocław 2005. 3. Chołuj I.: Urodzić razem i naturalnie. Źródła Życia, Mszczonów 2008. 4. Kirschnick O.: Pielęgniarstwo. Urban&Partner Wrocław 2001.