Zapraszamy Państwa do aktywnego współredagowania tego wydawnictwa. PRZEDSTAWIAMY ZAWARTOŚĆ PIERWSZEGO NUMERU KWARTALNIKA,, TRANSPORT SAMOCHODOWY Szanowni Państwo, Wśród wielu różnorodnych zadań, jakie przeszło od półwiecza Instytut Transportu Samochodowego realizuje na rzecz polskiego transportu samochodowego, istotne miejsce zajmuje działalność wydawnicza. Od wielu lat Wydawnictwa Instytutu stanowią zarówno forum wymiany myśli naukowej, jak i źródło niezbędnej, często unikalnej w skali kraju, informacji dla praktyki gospodarczej. Osiągnięty w ostatnich latach poziom rozwoju Instytutu niesie za sobą potrzebę dalszego doskonalenia wspomnianej działalności wydawniczej. Realizacją tej idei jest inicjatywa powołania kwartalnika naukowego Transport Samochodowy. Kwartalnik będący formalną kontynuacją wydawanych od wielu lat Problemów Transportu Samochodowego (poprzednio Biuletyn Informacyjny ) stanowić ma nową jakość zarówno co do formy, jak i treści publikowanych materiałów. Niezmienny pozostaje jedynie obszar tematyczny nowego wydawnictwa, obejmujący swoim zakresem całą domenę transportu samochodowego ze szczególnym uwzględnieniem problematyki organizacji i zarządzania transportem samochodowym w warunkach gospodarki rynkowej, bezpieczeństwo ruchu drogowego oraz ochronę środowiska naturalnego przed negatywnymi oddziaływaniami motoryzacji. Merytoryczną jakość publikacji zapewnić ma grono zaproszonych do współpracy w Radzie Programowej oraz w zespole recenzentów, najwyższej rangi autorytetów naukowych. Oddając w Państwa ręce pierwszy numer kwartalnika naukowego Instytutu Transportu Samochodowego Transport Samochodowy, pozwalam sobie zaprosić Państwa do aktywnego współredagowania tego wydawnictwa, zarówno poprzez konstruktywne uwagi, jak i przede wszystkim przez zgłaszanie propozycji autorskich artykułów. Romuald Bauer Dyrektor Instytutu Transportu Samochodowego
Sławomir Dorosiewicz Zakład Badań Ekonomicznych Tadeusz Dorosiewicz Zakład Badań Ekonomicznych KONIUNKTURA W TRANSPORCIE PRZEGLĄD WYNIKÓW W pracy przedstawiono definicje podstawowych wielkości charakteryzujących koniunkturę w przewozach ładunków w transporcie samochodowym. Podano wybrane wyniki kwartalnych badań koniunktury w transporcie w okresie 1997-2003r, obejmujące wartości wybranych miar statystycznych i taksonomicznych. Zbadano także podobieństwo dynamiki sektorowych wskaźników koniunktury, co stanowi wstępny krok do prognostycznego modelu koniunktury dla gospodarki Polski. BUSINESS ACTIVITY IN TRANSPORT. SELECTED RESULTS The paper provides definitions of the basic factors which characterize business activity pertaining to motor cargo transport. It presents a set of selected results of quarterly research into business activity in transport in the years 1997 2003. These results include values of selected statistic and taxonomic measurements. What also underwent research was similarity in dynamics of market conditions indicators in different economy sectors, which constitutes initial step in the prognostic model of market conditions for the Polish economy. Marek Łepkowski Zakład Badań Ekonomicznych ZDOLNOŚĆ KONKURENCYJNA I STRATEGIA DZIAŁANIA POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW TRANSPORTU SAMOCHODOWEGO I TRANSPORTOWO-SPEDYCYJNO-LOGISTYCZNYCH (TSL) Akcesja Polski do Unii Europejskiej oznacza wejście na europejski rynek polskich produktów i usług, w tym także przewozowych w ramach transportu samochodowego rzeczy i osób. Szczególnie istotne jest więc dostosowanie się polskich przedsiębiorstw transportowych i transportowo-spedycyjnologistycznych do warunków funkcjonowania w ramach ostrej walki konkurencyjnej. W tym zakresie ważną rolę spełnia państwo, które poprzez swoja politykę transportową, zgodną ze standardami i warunkami unijnymi, określa normy i zasady funkcjonowania polskich przedsiębiorstw transportu samochodowego i TSL.
COMPETITION CAPACITY AND OPERATION STRATEGY OF POLISH MOTOR TRANSPORT COMPANIES AND TRANSPORT-SPEDITION-LOGISTIC COMPANIES Poland`s accession to the European Union means that Polish goods and services will enter the European market. This concerns also carrying services within the realm of motor transport of people and goods. It is thus an issue of primary importance for Polish transport companies and transportspedition-logistic companies to adjust themselves to operating in the atmosphere of fierce competition. An important role in this process can be ascribed to the transport policy adapted by the Polish state. The policy, being in compliance with the union standards and conditions, sets norms and principles of functioning of Polish motor transport companies and transport-spedition-logistic companies. Jadwiga Bąk Zakład Psychologii Transportu Drogowego PROCES SZKOLENIA W OCENIE MŁODYCH KIEROWCÓW Artykuł ten stanowi początek cyklu materiałów opartych na pracy doktorskiej dotyczącej analizy skuteczności i efektywności obecnie realizowanych w Polsce programów szkolenia kierowców. W części pierwszej omówione zostały wyniki badań opinii młodych kierowców (18-24 lat) na temat szkolenia zarówno teoretycznego jak i praktycznego na kursach prawa jazdy. Negatywne wyniki tej oceny w sposób dowodny wskazują na jedną z zasadniczych przyczyn wysokiej liczby wypadków drogowych z udziałem młodych kierowców w Polsce. TRAINING PROCESS AS EVALUATED BY YOUNG DRIVERS The following paper initiates the whole range of articles based on a doctor`s dissertation, which analises the efficiency of drivers` training programmes currently organised in Poland. The first part of the paper discusses the results of the research into young drivers' (18 24 years old) opinions on both theoretical and practical training they underwent during driving licence courses. Negative assessment of this training clearly points to one of the fundamental reasons of the big number of road accidens caused by young drivers in Poland.
dr inż. Krzysztof Olejnik Zakład Homologacji i Badań Pojazdów ANALIZA PRZYCZYN TYPOWYCH WYBRANYCH WYPADKÓW I KOLIZJI W ASPEKCIE OGRANICZEŃ WIDOCZNOŚCI Z POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH W artykule omówiono problematykę wpływu ograniczeń widoczności na bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego. Przedstawione wypadki i kolizje powstałe w wyniku braku widoczności ważnych stref otoczenia pojazdu. Analiza przyczyn powstania wskazuje, że cecha ta dotyczy przede wszystkim samochodów ciężarowych kategorii N 1, N 2 i N 3. Samochody i drogi formalnie spełniają wymagania obowiązujących w Polsce przepisów. W przedstawionych przypadkach kierujący (w wyniku ograniczeń konstrukcyjnych samochodów) nie mieli dostatecznej widoczności otoczenia pojazdu. The paper elaborates on impact of limitations in vehicle visibility has on road safety. It discusses traffic collisions that have happened due to lack of visibility in significant visibility zones that surround a vehicle. An analysis of the collisions causes show that problems are mainly goods-carrying vehicles of categories N1, N2 and N3. Both roads and vehicles comply with the Polish law, but in practise - due to vehicle construction limitations - the drivers had not have sufficient visibility around the vehicle. Dr inż. Andrzej Wojciechowski Dr inż. Krystyna Pietrzak Dr inż. Dariusz Rudnik BEZPIECZEŃSTWO UŻYTKOWANIA POJAZDÓW, A KRYTERIA OCENY CZĘŚCI I PODZESPOŁÓW SAMOCHODOWYCH, WYKONYWANYCH Z NOWOCZESNYCH METALOWYCH MATERIAŁÓW KOMPOZYTOWYCH Z punktu widzenia bezpieczeństwa użytkowania pojazdów niezbędne jest wnikliwe badanie produkowanych części i podzespołów samochodowych za pomocą technik rozpowszechnionych w obszarze inżynierii materiałowej. Tylko takie podejście do oceny elementów bezpośrednio odpowiedzialnych za bezpieczeństwo kierującego i współuczestników ruchu drogowego jest w stanie sprostać wymaganiom dotyczącym powtarzalności i odtwarzalności właściwości produkowanych części, których spełnienie stanowi warunek niezbędny dla zapewnienia bezpieczeństwa na drodze. W miarę pojawiania się nowych materiałów konstrukcyjnych wytwarzanych w oparciu o innowacyjne technologie, wystąpiła potrzeba określenia sposobów oceny części wykonanych z takich materiałów z uwagi na niezawodność funkcjonowania i właściwości użytkowe dla potrzeb obligatoryjnych badań na znak bezpieczeństwa. Doświadczenia zdobyte dzięki prowadzeniu prac badawczo-rozwojowych oraz opracowane metody oceny upoważniają do stwierdzenia, że jest w stanie wykonywać badania części i podzespołów pojazdów samochodowych dla celów certyfikacji na znak
bezpieczeństwa wyrobów wykonanych z metalowych materiałów kompozytowych w szczególności na bazie ze stopów aluminium. THE SAFETY OF USING VEHICLES AND CRITERIA OF EVALUATION OF AR COMPONENTS AND SUB-ASSEMBLIES MADE OF MODERN METAL COMPOSITE MATERIALS As new construction materials continue to appear, it is now essential to decide how They should be evaluated as far as functioning reliability and exploitation properties are concerned. The above mentioned evaluation is required for obligatory research into vehicles safety. Due to the experience MTI has gained carrying out research and development activity, And due to evaluation methods it has devised, it is fair to state that this institution is capable of conducting examination of motor vehicles elements and sub-assemblies, which are made of metal composite materials. Jerzy Merkisz Zakład Pokładowych Systemów Informatycznych Stanisław Mazurek Zakład Pokładowych Systemów Informatycznych Wojciech Gis Zakład Homologacji i Badań Pojazdów Andrzej Damm Zakład Procesów Diagnostyczno-Obsługowych Marcin Ślęzak Zakład Pokładowych Systemów Informatycznych SYSTEM DIAGNOSTYKI POKŁADOWEJ OBD W POJAZDACH SAMOCHODOWYCH W artykule przedstawiono podstawowe zasady działania systemu diagnostyki pokładowej w pojazdach samochodowych. Zaprezentowano przepisy w zakresie toksyczności spalin dotyczące OBD, klasyfikację elementów emisyjnych, główne (oraz dodatkowe) monitory zaimplementowane w systemie OBD, a także scharakteryzowano czytniki informacji diagnostycznej.
ON-BOARD DIAGNOSTICS SYSTEM IN AUTOMOTIVE VEHICLES The paper illustrates basic principles of On-board Diagnostics (OBD) system functioning in automotive vehicles. It presents OBD regulations concerning toxicity of exhaust gas, classification of emission elements, main (and additional) monitors implemented in OBD system and characterises diagnostic information reading apparatus. Stanisław W. Kruczyński Politechnika Warszawska Instytut Pojazdów KATALITYCZNE OGRANICZANIE EMISJI TLENKÓW AZOTU W SILNIKACH SPALINOWYCH W pracy dokonano klasyfikacji katalitycznych metod usuwania tlenków azotu ze spalin silników tłokowych. Omówiono zagadnienia rozkładu NO x i redukcji NO x metodami NH 3 -SCR i HC-SCR w spalinach zawierających duże ilości tlenu. Opisano również metody wspomagające procesy katalityczne takie jak elektrokataliza i zimna plazma. CATALYTIC ELIMINATION OF NITRIC OXIDES FROM EXHAUST GAS OF COMBUSTION ENGINES The present paper gives an general classification of catalytic methods of NO x elimination from exhaust gas of piston engines. Problems connected with NO x decomposition and reduction are discussed, as well as research problems appearing at realization of these processes using NH 3 -SCR and HC-SCR methods, in exhaust gas with high oxygen contents. Methods supporting and enhancing catalytic processes, such as electro-catalysis and cold plasma.