WYMAGANIA PROGRAMOWE KONTRABAS I st. KLASA I OSM I st. Dobór instrumentu o odpowiedniej dla ucznia wielkości, zaopatrzonego w czysto brzmiące struny oraz właściwej długości smyczka. Zapoznanie ze składowymi częściami kontrabasu i smyczka. Prawidłowa postawa przy grze,trzymanie instrumentu Prowadzenie smyczka po strunach. Działanie palców lewej ręki i jej rozszerzony układ. Aplikatura w I pozycji. Nazwy dźwięków. System notacji muzycznej. Pięciolinia, linie dodane, klucz basowy, nuty Zasadnicze oznaczenia dynamiki i tempa. Oznaczenie kierunku smyczka, oznaczenie legato. Treści nauczania Ćwiczenia z zastosowaniem: Wartości rytmicznych: ćwierćnuty, półnuty, całej nuty,półnuty z kropką, ósemki, ćwierćnuty z kropką oraz odpowiadających im pauz. Artykulacji non legato, legato po 2, 3 lub 4 dźwięki Dynamiki w granicach piano mezzoforte Tempa umiarkowanego i wolnego Dźwięku czystego i płynnego Właściwego podziału smyczka Gamy dur w obrębie jednej oktawy. Znajomość budowy kontrabasu i smyczka Znajomość zasad bezpieczeństwa Poprawna postawa przy instrumencie Poprawny układ palców lewej ręki Analiza dźwięków w I pozycji Granie całym lub połową smyczka Łączenie gry z jednoczesnym czytaniem tekstu nutowego Granie z akompaniamentem Granie poprawną intonacją w ramach jednej pozycji Minimum repertuarowe Znajomość nut i dźwięków w I pozycji. Ćwiczenia ze szkół w liczbie określonej przez nauczyciela. 10 utworów solowych lub z towarzyszeniem fortepianu z pamięci. Uczniowie klasy I nie grają przesłuchania półrocznego. Koniec roku uczniowie biorą udział w koncercie.
Kryteria oceniania: W trakcie procesu edukacyjnego na nauczycielu spoczywa obowiązek stałej kontroli i oceny pracy ucznia. Ocenie powinny podlegać wszystkie elementy przyczyniające się do osiągniętych efektów przez ucznia takie jak talent, pilność i systematyczność, postępy w opanowaniu materiału, artystyczna aktywność. Zasady oceniania ocena jest jawna i uzasadniona ocena informuje o spełnieniu wymagań programowych określa poziom osiągnięć w odniesieniu do możliwości ucznia Formy kontroli obserwacja ucznia podczas lekcji indywidualnej przesłuchania techniczne, półroczne i promocyjne występy publiczne, koncerty Ocena celująca (25 pkt.): materiał opanowany przez ucznia wykracza poza program nauczania danej klasy uczeń osiągnął sukcesy na konkursach i przesłuchaniach regionalnych lub ogólnopolskich wykazuje się wirtuozerią i nienaganną techniką gry Ocena bardzo dobra (21-24 pkt.) uczeń opanował pełen zakres umiejętności i wiedzy określony programem nauczania prezentuje grę bezbłędną pod względem technicznym i intonacyjnym bez pomyłek, gra z pamięci wykazuje się wyobraźnia muzyczną i indywidualnością w interpretacji prezentuje swobodę wykonawczą i opanowanie uczeń opanował materiał nauczania gra ucznia jest poprawna pod względem technicznym i intonacyjnym i muzycznym wykazuje się pewną inwencją twórczą opanował program pamięciowo ma opanowanie estradowe Ocena dostateczna (13-15 pkt.) uczeń opanował materiał przewidziany programem w stopniu umożliwiającym dalsze postępy w nauce prezentuje grę z niedociągnięciami technicznymi lub intonacyjnymi ma problemy z koncentracją lub tremą wykonuje przygotowany program bez własnego wkładu twórczego uczeń nie opanował materiału nauczania nie realizuje wskazówek nauczyciela nie wykazuje się systematyczną i efektywną pracą ocena dopuszczająca jest oceną niepromującą. Ocena niedostateczna (0-10 pkt.) uczeń nie rokuje żadnych nadziei na dalszy rozwój nie realizuje wskazówek nauczyciela nie wykazuje się systematyczną i efektywną pracą nie spełnia założeń podstawy programowej
KLASA II OSM I st. Układ aparatu gry- dalsze doskonalenie Kształtowanie umiejętności samodzielnego ćwiczenia Wprowadzenie zmiany pozycji, granie w pozycjach I III Granie dolną i górna połową smyczka,gra całym smyczkiem detachѐ, legato ze zmianą strun, martelѐ, Gamy do dwóch znaków dur, moll w jednej oktawie, trójdźwięki Dynamika piano forte, crescendo, diminuendo Gra z akompaniamentem Rytmika jak w klasie pierwszej oraz synkopa, jakość dźwięku Rozbudzanie wrażliwości na jakość dźwięku Praca nad intonacją przy zmianach pozycji Poprawny aparat gry Granie utworów w pozycjach od I III Prawidłowe zmiany pozycji Analiza dźwięków w pozycjach, ustawienie palców Realizowanie dynamiki piano forte Gra detachѐ i legato Łączenie pracy prawej i lewej ręki Minimum repertuarowe Wszystkie problemy techniczne wg materiału nauczania. Ćwiczenia ze szkół i innych podręczników w liczbie określonej przez nauczyciela Program egzaminów ( dotyczy przesłuchania półrocznego i egzaminu promocyjnego) Wybrane gamy i trójdźwięki w obrębie jednej oktawy Etiuda Dwa utwory dowolne z towarzyszeniem fortepianu Cały program wykonany z pamięci Kryteria oceniania: W trakcie procesu edukacyjnego na nauczycielu spoczywa obowiązek stałej kontroli i oceny pracy ucznia. Ocenie powinny podlegać wszystkie elementy przyczyniające się do osiągniętych efektów przez ucznia takie jak talent, pilność i systematyczność, postępy w opanowaniu materiału, artystyczna aktywność. Zasady oceniania ocena jest jawna i uzasadniona ocena informuje o spełnieniu wymagań programowych określa poziom osiągnięć w odniesieniu do możliwości ucznia Formy kontroli obserwacja ucznia podczas lekcji indywidualnej przesłuchania techniczne, półroczne i promocyjne występy publiczne, koncerty Ocena celująca (25 pkt.): materiał opanowany przez ucznia wykracza poza program nauczania danej klasy uczeń osiągnął sukcesy na konkursach i przesłuchaniach regionalnych lub ogólnopolskich wykazuje się wirtuozerią i nienaganną techniką gry
Ocena bardzo dobra (21-24 pkt.) uczeń opanował pełen zakres umiejętności i wiedzy określony programem nauczania prezentuje grę bezbłędną pod względem technicznym i intonacyjnym bez pomyłek, gra z pamięci wykazuje się wyobraźnia muzyczną i indywidualnością w interpretacji prezentuje swobodę wykonawczą i opanowanie uczeń opanował materiał nauczania gra ucznia jest poprawna pod względem technicznym i intonacyjnym i muzycznym wykazuje się pewną inwencją twórczą opanował program pamięciowo ma opanowanie estradowe Ocena dostateczna (13-15 pkt.) uczeń opanował materiał przewidziany programem w stopniu umożliwiającym dalsze postępy w nauce prezentuje grę z niedociągnięciami technicznymi lub intonacyjnymi ma problemy z koncentracją lub tremą wykonuje przygotowany program bez własnego wkładu twórczego uczeń nie opanował materiału nauczania nie realizuje wskazówek nauczyciela nie wykazuje się systematyczną i efektywną pracą ocena dopuszczająca jest oceną niepromującą. Ocena niedostateczna (0-10 pkt.) uczeń nie rokuje żadnych nadziei na dalszy rozwój nie realizuje wskazówek nauczyciela nie wykazuje się systematyczną i efektywną pracą nie spełnia założeń podstawy programowej KLASA III OSM I st. Pozycje III- VII Dalsze ćwiczenia rozwojowe rytmiki, synkopa, rytm punktowany Tryle oraz przednutki krótkie i długie Tempo wolne i szybkie, ritenuto Dalsze ćwiczenia szybkości gry Dynamika od piano do forte, crescendo i diminuendo, dźwięki akcentowane Artykulacja: szybkie odmiany detachѐ w różnych częściach smyczka, martelѐ, wstępna nauka pizzicato, legato do sześciu dźwięków, staccato do czterech dźwięków, Ćwiczenia przygotowawcze do wibracji Gra z akompaniamentem Gra zespołowa Nauka obycia estradowego i pokonywanie tremy Rozwijanie pamięci muzycznej wzrokowej, manualnej, intelektualnej Rozwijanie umiejętności samodzielnego ćwiczenia Doskonalenie prawidłowych zmian pozycji Opanowanie gry w pozycjach I III Gamy, pasaże, etiudy Utwory z towarzyszeniem fortepianu
Minimum repertuarowe Wszystkie problemy techniczne według programu nauczania. Ćwiczenia ze szkół i innych podręczników. Gamy, pasaże według materiału nauczania. 10 etiud. 8 utworów z towarzyszeniem fortepianu. Przesłuchanie półroczne: Gama mollowa przez dwie oktawy, pasaże Etiuda o zróżnicowanej problematyce technicznej, Utwór dowolny z akompaniamentem Egzamin promocyjny: Gama dur, moll, pasaże w obrębie dwóch oktaw, Jedna etiuda, Jeden utwór dowolny z akompaniamentem, Repertuar wykonany z pamięci. Kryteria oceniania: W trakcie procesu edukacyjnego na nauczycielu spoczywa obowiązek stałej kontroli i oceny pracy ucznia. Ocenie powinny podlegać wszystkie elementy przyczyniające się do osiągniętych efektów przez ucznia takie jak talent, pilność i systematyczność, postępy w opanowaniu materiału, artystyczna aktywność. Zasady oceniania ocena jest jawna i uzasadniona ocena informuje o spełnieniu wymagań programowych określa poziom osiągnięć w odniesieniu do możliwości ucznia Formy kontroli obserwacja ucznia podczas lekcji indywidualnej przesłuchania techniczne, półroczne i promocyjne występy publiczne, koncerty Ocena celująca (25 pkt.): materiał opanowany przez ucznia wykracza poza program nauczania danej klasy uczeń osiągnął sukcesy na konkursach i przesłuchaniach regionalnych lub ogólnopolskich wykazuje się wirtuozerią i nienaganną techniką gry Ocena bardzo dobra (21-24 pkt.) uczeń opanował pełen zakres umiejętności i wiedzy określony programem nauczania prezentuje grę bezbłędną pod względem technicznym i intonacyjnym bez pomyłek, gra z pamięci wykazuje się wyobraźnia muzyczną i indywidualnością w interpretacji prezentuje swobodę wykonawczą i opanowanie uczeń opanował materiał nauczania gra ucznia jest poprawna pod względem technicznym i intonacyjnym i muzycznym wykazuje się pewną inwencją twórczą opanował program pamięciowo ma opanowanie estradowe
Ocena dostateczna (13-15 pkt.) uczeń opanował materiał przewidziany programem w stopniu umożliwiającym dalsze postępy w nauce prezentuje grę z niedociągnięciami technicznymi lub intonacyjnymi ma problemy z koncentracją lub tremą wykonuje przygotowany program bez własnego wkładu twórczego uczeń nie opanował materiału nauczania nie realizuje wskazówek nauczyciela nie wykazuje się systematyczną i efektywną pracą ocena dopuszczająca jest oceną niepromującą. Ocena niedostateczna (0-10 pkt.) uczeń nie rokuje żadnych nadziei na dalszy rozwój nie realizuje wskazówek nauczyciela nie wykazuje się systematyczną i efektywną pracą nie spełnia założeń podstawy programowej KLASA IV OSM I st. Pozycje od III-VII, Tempa wolne i szybkie Płynna zmiana metrum Dalsze doskonalenie techniki gry Frazowanie i barwa dźwięku (gra na gryfie i bliżej podstawka) Usprawnianie artykulacji detachѐ, spiccato, staccato, martelѐ Problemy interpretacji utworów Gra w zespole kameralnym lub orkiestrowym, postawa siedząca przy instrumencie Doskonalenie obycia estradowego Wdrażanie ucznia do działalności koncertowej Utrwalanie umiejętności samodzielnego ćwiczenia Poznanie popularnej literatury kontrabasowej Opanowanie gry w pozycjach I-VII Gamy, pasaże, etiudy z zastosowaniem pozycjach I-VII Utwory z towarzyszeniem fortepianu Minimum repertuarowe Wszystkie problemy techniczne według programu nauczania. Ćwiczenia ze szkół i innych podręczników. Gamy, pasaże według materiału nauczania. 10 etiud. 8 utworów z towarzyszeniem fortepianu. Przesłuchanie półroczne: Gama i pasaże dur lub moll w obrębie dwóch oktaw Etiuda
Utwór z akompaniamentem Egzamin promocyjny: Dwie etiudy i zróżnicowanej problematyce technicznej Dwa utwory z akompaniamentem Repertuar wykonany z pamięci. Kryteria oceniania: W trakcie procesu edukacyjnego na nauczycielu spoczywa obowiązek stałej kontroli i oceny pracy ucznia. Ocenie powinny podlegać wszystkie elementy przyczyniające się do osiągniętych efektów przez ucznia takie jak talent, pilność i systematyczność, postępy w opanowaniu materiału, artystyczna aktywność. Zasady oceniania ocena jest jawna i uzasadniona ocena informuje o spełnieniu wymagań programowych określa poziom osiągnięć w odniesieniu do możliwości ucznia Formy kontroli obserwacja ucznia podczas lekcji indywidualnej przesłuchania techniczne, półroczne i promocyjne występy publiczne, koncerty Ocena celująca (25 pkt.): materiał opanowany przez ucznia wykracza poza program nauczania danej klasy uczeń osiągnął sukcesy na konkursach i przesłuchaniach regionalnych lub ogólnopolskich wykazuje się wirtuozerią i nienaganną techniką gry Ocena bardzo dobra (21-24 pkt.) uczeń opanował pełen zakres umiejętności i wiedzy określony programem nauczania prezentuje grę bezbłędną pod względem technicznym i intonacyjnym bez pomyłek, gra z pamięci wykazuje się wyobraźnia muzyczną i indywidualnością w interpretacji prezentuje swobodę wykonawczą i opanowanie uczeń opanował materiał nauczania gra ucznia jest poprawna pod względem technicznym i intonacyjnym i muzycznym wykazuje się pewną inwencją twórczą opanował program pamięciowo ma opanowanie estradowe Ocena dostateczna (13-15 pkt.) uczeń opanował materiał przewidziany programem w stopniu umożliwiającym dalsze postępy w nauce prezentuje grę z niedociągnięciami technicznymi lub intonacyjnymi ma problemy z koncentracją lub tremą wykonuje przygotowany program bez własnego wkładu twórczego uczeń nie opanował materiału nauczania nie realizuje wskazówek nauczyciela nie wykazuje się systematyczną i efektywną pracą ocena dopuszczająca jest oceną niepromującą.
Ocena niedostateczna (0-10 pkt.) uczeń nie rokuje żadnych nadziei na dalszy rozwój nie realizuje wskazówek nauczyciela nie wykazuje się systematyczną i efektywną pracą nie spełnia założeń podstawy programowej KLASA V OSM I st. Pozycje VIII-X z użyciem palców 1, 2, 3, elementy przygotowawcze pozycji kciukowej Dalsze ćwiczenia rozwojowe rytmiki, synkopa, rytm punktowany Tryle oraz przednutki krótkie i długie Tempo wolne i szybkie, ritenuto Dalsze ćwiczenia szybkości gry Dynamika od piano do forte, crescendo i diminuendo, dźwięki akcentowane Artykulacja: szybkie odmiany detachѐ w różnych częściach smyczka, martelѐ, wstępna nauka pizzicato, legato do sześciu dźwięków, staccato do czterech dźwięków, Ćwiczenia przygotowawcze do wibracji Gra z akompaniamentem Gra zespołowa Nauka obycia estradowego i pokonywanie tremy Rozwijanie pamięci muzycznej wzrokowej, manualnej, intelektualnej Rozwijanie umiejętności samodzielnego ćwiczenia Doskonalenie prawidłowych zmian pozycji Opanowanie gry w pozycjach I-X Gamy, pasaże, etiudy z zastosowaniem pozycjach I-X Utwory z towarzyszeniem fortepianu Minimum repertuarowe Wszystkie problemy techniczne według programu nauczania. Ćwiczenia ze szkół i innych podręczników. Gamy, pasaże według materiału nauczania. 10 etiud. 8 utworów z towarzyszeniem fortepianu. Przesłuchanie półroczne: Gama i pasaże dur lub moll w obrębie dwóch oktaw Etiuda Utwór z akompaniamentem, lub II cz. Sonaty Egzamin promocyjny: Dwie etiudy i zróżnicowanej problematyce technicznej Dwa utwory z akompaniamentem, lub I cz. koncertu Repertuar wykonany z pamięci.
Kryteria oceniania: W trakcie procesu edukacyjnego na nauczycielu spoczywa obowiązek stałej kontroli i oceny pracy ucznia. Ocenie powinny podlegać wszystkie elementy przyczyniające się do osiągniętych efektów przez ucznia takie jak talent, pilność i systematyczność, postępy w opanowaniu materiału, artystyczna aktywność. Zasady oceniania ocena jest jawna i uzasadniona ocena informuje o spełnieniu wymagań programowych określa poziom osiągnięć w odniesieniu do możliwości ucznia Formy kontroli obserwacja ucznia podczas lekcji indywidualnej przesłuchania techniczne, półroczne i promocyjne występy publiczne, koncerty Ocena celująca (25 pkt.): materiał opanowany przez ucznia wykracza poza program nauczania danej klasy uczeń osiągnął sukcesy na konkursach i przesłuchaniach regionalnych lub ogólnopolskich wykazuje się wirtuozerią i nienaganną techniką gry Ocena bardzo dobra (21-24 pkt.) uczeń opanował pełen zakres umiejętności i wiedzy określony programem nauczania prezentuje grę bezbłędną pod względem technicznym i intonacyjnym bez pomyłek, gra z pamięci wykazuje się wyobraźnia muzyczną i indywidualnością w interpretacji prezentuje swobodę wykonawczą i opanowanie uczeń opanował materiał nauczania gra ucznia jest poprawna pod względem technicznym i intonacyjnym i muzycznym wykazuje się pewną inwencją twórczą opanował program pamięciowo ma opanowanie estradowe Ocena dostateczna (13-15 pkt.) uczeń opanował materiał przewidziany programem w stopniu umożliwiającym dalsze postępy w nauce prezentuje grę z niedociągnięciami technicznymi lub intonacyjnymi ma problemy z koncentracją lub tremą wykonuje przygotowany program bez własnego wkładu twórczego uczeń nie opanował materiału nauczania nie realizuje wskazówek nauczyciela nie wykazuje się systematyczną i efektywną pracą ocena dopuszczająca jest oceną niepromującą. Ocena niedostateczna (0-10 pkt.) uczeń nie rokuje żadnych nadziei na dalszy rozwój nie realizuje wskazówek nauczyciela nie wykazuje się systematyczną i efektywną pracą nie spełnia założeń podstawy programowej
KLASA VI OSM I st. Układ aparatu gry pozycje kciukowe Zastosowanie klucza tenorowego według potrzeb materiału dydaktycznego zastosowanie klucza wiolinowego Ozdobniki, wybrane flażolety Tempa wolne i szybkie Płynna zmiana metrum Dalsze doskonalenie techniki gry Frazowanie i barwa dźwięku (gra nad chwytnią oraz bliżej podstawka) Usprawnianie artykulacji detachѐ, spiccato, staccato, martelѐ Swobodna wibracja z płynną zmianą pozycji Czytanie a` vista Problemy interpretacji utworów Gra w zespole kameralnym lub orkiestrowym, postawa siedząca przy instrumencie Doskonalenie obycia estradowego Wdrażanie ucznia do działalności koncertowej Utrwalanie umiejętności samodzielnego ćwiczenia Poznanie popularnej literatury kontrabasowej Opanowanie gry w pozycjach I-X Gamy, pasaże, etiudy z zastosowaniem pozycjach I-X Utwory z towarzyszeniem fortepianu Minimum repertuarowe Wszystkie problemy techniczne według programu nauczania. Ćwiczenia ze szkół i innych podręczników. Gamy, pasaże według materiału nauczania. 10 etiud. 2cz. sonaty lub I cz. koncertu Przesłuchanie półroczne uczeń prezentuje część programu dyplomowego Gama dur lub moll, pasaże w obrębie dwóch oktaw Etiuda Utwór z akompaniamentem Egzamin końcowy uczeń prezentuje drugą część programu dyplomowego Dwie etiudy i zróżnicowanej problematyce technicznej Dwa utwory z akompaniamentem dla uczniów bardzo zdolnych: Dwie etiudy lub jedna etiuda koncertująca, Dwie kontrastujące części sonaty, I lub II i III koncertu lub temat z wariacjami dla uczniów bardzo zdolnych, Utwór dowolny z akompaniamentem Repertuar wykonany z pamięci. Na koniec etapu edukacyjnego (podstawowego I stopnia) uczeń powinien wykonać: Gama przez 2 oktawy Etiuda
Utwór dowolny z akompaniamentem Uzależnione jest to oczywiście od ilości lat nauki i indywidualnych zdolności. Dla ucznia bardziej zaawansowanego proponuję: Gama przez 2 oktawy Etiuda Do wyboru 2 części sonaty (B. Marcelli,J. Strunc J, de Fesch) H. Bichels Concertino Egzamin może odbywać się w dwóch etapach Kryteria oceniania: W trakcie procesu edukacyjnego na nauczycielu spoczywa obowiązek stałej kontroli i oceny pracy ucznia. Ocenie powinny podlegać wszystkie elementy przyczyniające się do osiągniętych efektów przez ucznia takie jak talent, pilność i systematyczność, postępy w opanowaniu materiału, artystyczna aktywność. Zasady oceniania ocena jest jawna i uzasadniona ocena informuje o spełnieniu wymagań programowych określa poziom osiągnięć w odniesieniu do możliwości ucznia Formy kontroli obserwacja ucznia podczas lekcji indywidualnej przesłuchania techniczne, półroczne i promocyjne występy publiczne, koncerty Ocena celująca (25 pkt.): materiał opanowany przez ucznia wykracza poza program nauczania danej klasy uczeń osiągnął sukcesy na konkursach i przesłuchaniach regionalnych lub ogólnopolskich wykazuje się wirtuozerią i nienaganną techniką gry Ocena bardzo dobra (21-24 pkt.) uczeń opanował pełen zakres umiejętności i wiedzy określony programem nauczania prezentuje grę bezbłędną pod względem technicznym i intonacyjnym bez pomyłek, gra z pamięci wykazuje się wyobraźnia muzyczną i indywidualnością w interpretacji prezentuje swobodę wykonawczą i opanowanie uczeń opanował materiał nauczania gra ucznia jest poprawna pod względem technicznym i intonacyjnym i muzycznym wykazuje się pewną inwencją twórczą opanował program pamięciowo ma opanowanie estradowe Ocena dostateczna (13-15 pkt.) uczeń opanował materiał przewidziany programem w stopniu umożliwiającym dalsze postępy w nauce prezentuje grę z niedociągnięciami technicznymi lub intonacyjnymi ma problemy z koncentracją lub tremą wykonuje przygotowany program bez własnego wkładu twórczego uczeń nie opanował materiału nauczania nie realizuje wskazówek nauczyciela nie wykazuje się systematyczną i efektywną pracą ocena dopuszczająca jest oceną niepromującą. Ocena niedostateczna (0-10 pkt.) uczeń nie rokuje żadnych nadziei na dalszy rozwój
nie realizuje wskazówek nauczyciela nie wykazuje się systematyczną i efektywną pracą nie spełnia założeń podstawy programowej WYMAGANIA PROGRAMOWE KONTRABAS II st. KLASA I OSM II st. (VII) Historia instrumentu. Opis budowy kontrabasu i smyczka. Pielęgnacja instrumentu. Zachowanie bezpieczeństwa. Postawa przy instrumencie. Prowadzenie smyczka po pustych strunach. Prawidłowy układ aparatu gry lewej i prawej ręki. Nauka prawidłowych zmian pozycji. Gra w zakresie I-III pozycji, w zależności od zdolności ucznia nawet do V pozycji. Artykulacja: detachѐ całym smyczkiem, legato po 2,4 dźwięki. Tempo: wolne,umiarkowane. Nazwy nut w kluczu basowym. Kształtowanie umiejętności samodzielnego ćwiczenia i korekty błędów intonacyjnych. Strojenie pustych strun. Treści nauczania Pozycje: I, II, III, V. Zmiany pozycji. Gra z zastosowaniem: wartości rytmicznych do szesnastek włącznie (również triole ósemkowe i rytmy punktowane) Tempa wolne i umiarkowane Dynamika piano, forte, artykulacja: detaché całym smyczkiem i połową smyczka, legato do czterech dźwięków oraz portato Po pierwszym roku nauki uczeń: Zna historię i budowę kontrabasu i smyczka. Potrafi nastroić kontrabas na pustych strunach. Zna zasady bezpieczeństwa. Poprawnie stoi przy instrumencie Ma poprawny aparat gry Potrafi wykonać utwory w pozycji I-III, lub I-V Prawidłowo zmienia pozycje. Określa rytm i artykulację ( rozróżnia mocna i słabą część taktu w metrum dwu i trójdzielnym ). Potrafi grać całym, lub połową smyczka. Analizuje dźwięki w pozycjach i ustawienie palców lewej ręki.
Potrafi grać program z pamięci. Potrafi grać z akompaniamentem. Łączy pracę prawej i lewej ręki. Łączy grę z jednoczesnym czytaniem tekstu nutowego. Realizuje dynamikę piano, forte. Umie grać detaché i legato do czterech dźwięków. Minimum repertuarowe Gamy i trójdźwięki w obrębie jednej oktawy do V pozycji. Ćwiczenia ze szkół do V pozycji. Łatwiejsze etiudy ze zbioru W. Gadzińskiego. Trzy drobne utwory z tow. fortepianu. Przesłuchanie półroczne Gama i trójdźwięki w obrębie do dwóch oktaw. Krótka etiuda lub ćwiczenie. Utwór z towarzyszeniem fortepianu. Cały program wykonany z pamięci. Egzamin promocyjny Krótka etiuda lub ćwiczenie. Utwór z towarzyszeniem fortepianu. Cały program wykonany z pamięci. Kryteria oceniania: W trakcie procesu edukacyjnego na nauczycielu spoczywa obowiązek stałej kontroli i oceny pracy ucznia. Ocenie powinny podlegać wszystkie elementy przyczyniające się do osiągniętych efektów przez ucznia takie jak talent, pilność i systematyczność, postępy w opanowaniu materiału, artystyczna aktywność. Podstawą oceniania stanowi Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 29 września 2004r w sprawie oceniania i klasyfikowania uczniów. Ocena celująca (25 pkt.): uczeń prezentuje grę bezbłędną pod względem technicznym i interesującą od strony muzycznej materiał opanowany przez ucznia wykracza poza program nauczania danej klasy uczeń osiągnął sukcesy na konkursach i przesłuchaniach regionalnych lub ogólnopolskich zdecydowanie wyróżnia się na tle szkoły Ocena bardzo dobra (21-24 pkt.) uczeń opanował pełen zakres umiejętności i wiedzy określony programem nauczania prezentuje grę bezbłędna pod względem technicznym i interesującą od strony muzycznej. uczeń opanował materiał nauczania w danej klasie gra ucznia wykazuje drobne niedociągnięcia techniczne lub muzyczne Ocena dostateczna (13-15 pkt.) uczeń opanował materiał przewidziany programem w stopniu umożliwiającym dalsze postępy w nauce prezentuje grę z niedociągnięciami technicznymi i muzycznymi uczeń nie opanował materiału nauczania. Ocena dopuszczająca jest oceną niepromującą.
Ocena niedostateczna (0-10 pkt.) uczeń nie spełnia minimum wymagań edukacyjnych uczeń nie rokuje żadnych nadziei na dalszy rozwój. KLASA II OSM II st. (VIII) Układ aparatu gry dalsze doskonalenie. Kształtowanie umiejętności samodzielnego ćwiczenia. Doskonalenie prawidłowych zmian pozycji i poznawanie kolejnych IV-IX. Doskonalenie prowadzenia smyczka. Zapoznanie ucznia z zasadami efektywnego zapamiętywania tekstu muzycznego. Strojenie instrumentu za pomocą flażoletów. Ćwiczenie szybkości gry, ozdobniki. Dynamika piano forte oraz crescendo - diminuendo Artykulacja jak w klasie I i portato,staccato pod łukiem Gra z akompaniamentem Próba samodzielnego czytania a vista Treści nauczania Pozycje: IV, VI, VII, VIII wg Eichstadta Rytmika jak w klasie I oraz synkopy, rytm punktowany Tempo wolne, umiarkowane i szybkie. Ćwiczenie szybkości gry. Dynamika - piano - forte oraz crescendo - diminuendo Artykulacja jak w klasie I oraz szybkie odmiany detaché. Legato do sześciu dźwięków. Praca nad intonacją Terminologia Rozbudzanie wrażliwości na jakość dźwięku Praca z akompaniamentem Początek samodzielnego rozczytywania utworów i doboru odpowiedniego opalcowania Elementy agogiki Po drugim roku nauki uczeń: Potrafi nastroić kontrabas za pomocą flażoletów. Zachowuje zasady bezpieczeństwa. Poprawnie stoi przy instrumencie. Posiada poprawny aparat gry. Potrafił wykonać utwory w pozycjach I-VIII. Prawidłowo zmienia pozycje. Zna różne układy rytmiczne -synkopy, rytm punktowany- i potrafi je poprawnie wykonać Potrafi grać całym lub połową smyczka Analizuje dźwięki w pozycjach i ustawienie palców lewej ręki. Potraf grać program z pamięci. Potrafi grać z akompaniamentem. Łączy pracę prawej i lewej ręki. Łączy grę z jednoczesnym czytaniem tekstu nutowego. Realizuje dynamikę piano i forte. Potrafi zagrać detaché i legato do sześciu dźwięków oraz staccato i portato.
Minimum repertuarowe Gamy i pasaże do czterech znaków w obrębie dwóch oktaw Ćwiczenia ze szkół do VIII pozycji Odpowiednie etiudy ze zbiorów W. Gadzińskiego zeszyt I i II oraz J. Hrabe - Etiudy. Trzy utwory z towarzyszeniem fortepianu. Przesłuchanie półroczne Wybrane gamy i trójdźwięki w obrębie dwóch oktaw Etiuda. Dwa utwory dowolne z towarzyszeniem fortepianu lub II cz. sonaty Cały program wykonany z pamięci. Egzamin promocyjny Etiuda I cz. koncertu Utwór dowolny Kryteria oceniania: W trakcie procesu edukacyjnego na nauczycielu spoczywa obowiązek stałej kontroli i oceny pracy ucznia. Ocenie powinny podlegać wszystkie elementy przyczyniające się do osiągniętych efektów przez ucznia takie jak talent, pilność i systematyczność, postępy w opanowaniu materiału, artystyczna aktywność. Podstawą oceniania stanowi Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 29 września 2004r w sprawie oceniania i klasyfikowania uczniów. Ocena celująca (25 pkt.): uczeń prezentuje grę bezbłędną pod względem technicznym i interesującą od strony muzycznej materiał opanowany przez ucznia wykracza poza program nauczania danej klasy uczeń osiągnął sukcesy na konkursach i przesłuchaniach regionalnych lub ogólnopolskich zdecydowanie wyróżnia się na tle szkoły Ocena bardzo dobra (21-24 pkt.) uczeń opanował pełen zakres umiejętności i wiedzy określony programem nauczania prezentuje grę bezbłędna pod względem technicznym i interesującą od strony muzycznej. uczeń opanował materiał nauczania w danej klasie gra ucznia wykazuje drobne niedociągnięcia techniczne lub muzyczne Ocena dostateczna (13-15 pkt.) uczeń opanował materiał przewidziany programem w stopniu umożliwiającym dalsze postępy w nauce prezentuje grę z niedociągnięciami technicznymi i muzycznymi uczeń nie opanował materiału nauczania. Ocena dopuszczająca jest oceną niepromującą. Ocena niedostateczna (0-10 pkt.) uczeń nie spełnia minimum wymagań edukacyjnych uczeń nie rokuje żadnych nadziei na dalszy rozwój.
KLASA III OSM II st. (IX) Wdrażanie ucznia do działalności koncertowej, doskonalenie obycia estradowego. Granie w szkolnej orkiestrze. Czytanie a vista prostych utworów. Rozwijanie umiejętności samodzielnej pracy nad utworem. Doskonalenie muzykowania grupowego poprzez granie utworów z akompaniamentem nauczyciela. Studia orkiestrowe, utwory z repertuaru orkiestry szkolnej. Treści nauczania Doskonalenie aparatu gry Zapoznanie z aparatem gry w pozycji siedzącej Pozycje: IX, X, XI, XII z użyciem palców 1, 2, 3 Wchodzenie i schodzenie z pozycji kciukowej Gra smyczkiem bliżej podstawka Gama chromatyczna w obrębie oktawy Nauka wibracji Uwrażliwienie na jakość dźwięku Poszerzenie wartości rytmicznych do trzydziestodwójek Dalsze doskonalenie intonacji Sprawne wykonywanie tryli i przednutek krótkich i długich. Tempo wolne i szybkie. Dalsze ćwiczenia szybkości gry. Dynamika jak poprzednio oraz crescendo i diminuendo. Artykulacja: szybkie odmiany detaché w różnych częściach smyczka, martéle, marcato, staccato do sześciu dźwięków. Frazowanie za pomocą dynamiki i artykulacji. Umiejętność współpracy w zespole (orkiestra, zespół kameralny). Rozwijanie umiejętności czytania a vista. Po trzecim roku nauki uczeń: Potrafi wchodzić (i schodzić) w pozycję kciukową; Rozwinął umiejętności rytmiczne i artykulacyjne (synkopy, rytm punktowany, trzydziestodwójki ); Rozwinął szybkość gry Posługuje się w miarę swobodnie wibracją Umie operować smyczkiem (bliżej gryfu, przy podstawku), Umie grać z dynamiką crescendo, diminuendo Zaczyna grę w orkiestrze szkolnej; Potrafi samodzielnie rozczytać partie orkiestrowe z uwzględnieniem rytmu i tempa Potrafi grać program z pamięci; Potrafi grać z akompaniamentem; Minimum repertuarowe Gamy i pasaże Fis-fis, G-g, As-as w obrębie dwóch oktaw Ćwiczenia ze szkół do XII pozycji Wybrane etiudy ze zbioru W. Gadzińskiego (3 do 5) Trzy utwory o różnej problematyce z towarzyszeniem fortepianu Jedna część koncertu Dwie części sonaty
Przesłuchanie półroczne Wybrane gamy i trójdźwięki w obrębie dwóch oktaw Etiuda. Dwa utwory dowolne z towarzyszeniem fortepianu lub II cz. sonaty Cały program wykonany z pamięci. Egzamin promocyjny Etiuda Koncert cz. I Utwór dowolny Cały program wykonany z pamięci. Kryteria oceniania: W trakcie procesu edukacyjnego na nauczycielu spoczywa obowiązek stałej kontroli i oceny pracy ucznia. Ocenie powinny podlegać wszystkie elementy przyczyniające się do osiągniętych efektów przez ucznia takie jak talent, pilność i systematyczność, postępy w opanowaniu materiału, artystyczna aktywność. Podstawą oceniania stanowi Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 29 września 2004r w sprawie oceniania i klasyfikowania uczniów. Ocena celująca (25 pkt.): uczeń prezentuje grę bezbłędną pod względem technicznym i interesującą od strony muzycznej materiał opanowany przez ucznia wykracza poza program nauczania danej klasy uczeń osiągnął sukcesy na konkursach i przesłuchaniach regionalnych lub ogólnopolskich zdecydowanie wyróżnia się na tle szkoły Ocena bardzo dobra (21-24 pkt.) uczeń opanował pełen zakres umiejętności i wiedzy określony programem nauczania prezentuje grę bezbłędna pod względem technicznym i interesującą od strony muzycznej. uczeń opanował materiał nauczania w danej klasie gra ucznia wykazuje drobne niedociągnięcia techniczne lub muzyczne Ocena dostateczna (13-15 pkt.) uczeń opanował materiał przewidziany programem w stopniu umożliwiającym dalsze postępy w nauce prezentuje grę z niedociągnięciami technicznymi i muzycznymi uczeń nie opanował materiału nauczania. Ocena dopuszczająca jest oceną niepromującą. Ocena niedostateczna (0-10 pkt.) uczeń nie spełnia minimum wymagań edukacyjnych uczeń nie rokuje żadnych nadziei na dalszy rozwój. KLASA IV OSM II st. (X) Nazwy nut w kluczu tenorowym i wiolinowym Pozycje kciukowe Doskonalenie wibracji łączenie dźwięków za jej pomocą, wibrato w pozycjach kciukowych Znajomość i wykorzystanie naturalnych flażoletów Zapoznawanie się z literaturą orkiestrową
Rozwijanie czytania a vista z uwzględnieniem dynamiki Poznawanie problemów interpretacyjnych utworu Rozwijanie umiejętności samodzielnej pracy nad utworem Doskonalenie umiejętności koncentrowania się i pokonywania tremy Treści nauczania Układ ręki w pozycjach kciukowych. Postawa przy instrumencie w pozycji kciukowej Tempa wolne i bardzo szybkie. Dalsze ćwiczenie biegłości gry. Barwa dźwięku (gra nad chwytnią i bliżej podstawka). Artykulacja: usprawnienie detaché, martelé, staccato i spiccato oraz arpeggio Wibrato w pozycjach kciukowych. Zastosowanie sforzato Czytanie a vista. Nauka nut w kluczu tenorowym i wiolinowym Zapoznawanie się z literaturą orkiestrową. Problemy interpretacji utworów. Frazowanie i elementy wyrażania ekspresji Umiejętność kształtowania dźwięku Rozwijanie pracy zespołowej Doskonalenie współpracy z akompaniatorem Poznanie naturalnych flażoletów Uczeń po czwartym roku nauki: Zna nuty w kluczu tenorowym i wiolinowym Gra w pozycjach kciukowych Posługuje się wibracją w pozycjach kciukowych Potrafi odszukać flażolety naturalne Potrafi odczytać utwór stosując odpowiednią artykulację i realizując dynamikę Realizuje partię kontrabasu w orkiestrze szkolnej Gra z towarzyszeniem fortepianu Gra w zespole kameralnym lub w duecie kontrabasowym Potrafi wyrazić ekspresję i temperament w utworach Potrafi umiał operować barwa dźwięku (gra przy gryfie i bliżej podstawka) Minimum repertuarowe Cztery gamy jednoimienne, pasaże w obrębie dwóch, trzech oktaw Fr. Simandl wybrane etiudy (3 do 6) Fragmenty studiów orkiestrowych Sonata lub koncert Dwa utwory dowolne Przesłuchanie półroczne Gamy i pasaże dur-moll wybrane z dwóch par gam trzyoktawowych Etiuda. Fragment ze studiów orkiestrowych. Utwór dowolny. Dwie kontrastujące części sonaty.
Egzamin promocyjny Etiuda. Koncert cz. I lub II i III Utwór dowolny Cały program wykonany z pamięci. Kryteria oceniania: W trakcie procesu edukacyjnego na nauczycielu spoczywa obowiązek stałej kontroli i oceny pracy ucznia. Ocenie powinny podlegać wszystkie elementy przyczyniające się do osiągniętych efektów przez ucznia takie jak talent, pilność i systematyczność, postępy w opanowaniu materiału, artystyczna aktywność. Podstawą oceniania stanowi Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 29 września 2004r w sprawie oceniania i klasyfikowania uczniów. Ocena celująca (25 pkt.): uczeń prezentuje grę bezbłędną pod względem technicznym i interesującą od strony muzycznej materiał opanowany przez ucznia wykracza poza program nauczania danej klasy uczeń osiągnął sukcesy na konkursach i przesłuchaniach regionalnych lub ogólnopolskich zdecydowanie wyróżnia się na tle szkoły Ocena bardzo dobra (21-24 pkt.) uczeń opanował pełen zakres umiejętności i wiedzy określony programem nauczania prezentuje grę bezbłędna pod względem technicznym i interesującą od strony muzycznej. uczeń opanował materiał nauczania w danej klasie gra ucznia wykazuje drobne niedociągnięcia techniczne lub muzyczne Ocena dostateczna (13-15 pkt.) uczeń opanował materiał przewidziany programem w stopniu umożliwiającym dalsze postępy w nauce prezentuje grę z niedociągnięciami technicznymi i muzycznymi uczeń nie opanował materiału nauczania. Ocena dopuszczająca jest oceną niepromującą. Ocena niedostateczna (0-10 pkt.) uczeń nie spełnia minimum wymagań edukacyjnych uczeń nie rokuje żadnych nadziei na dalszy rozwój. KLASA V OSM II st. (XI) Czytanie a vista o wyższym stopniu trudności z uwzględnieniem oznaczeń dynamicznych i artykulacyjnych. Literatura orkiestrowa. Poznawanie interpretacji znanych sobie utworów w wykonaniu mistrzów. Umiejętność analizowania interpretacji w celu wykonania utworu w duchu epoki. Umiejętność doboru właściwych metod pracy. Treści nauczania Flażolety naturalne i sztuczne. Gama chromatyczna w obrębie trzech oktaw. Dalsze ćwiczenie biegłości gry, rytmiki właściwego tempa.
Czytanie a vista o wyższym stopniu trudności z uwzględnieniem oznaczeń dynamicznych i artykulacyjnych. Praca nad studiami orkiestrowymi. Usprawnianie poznanych form artykulacji smyczkowej. Doskonalenie vibrata również na flażoletach. Dwudźwięki w tercjach. Uwrażliwienie na barwę dźwięku i jego intonację Granie arpeggio. Granie akordów. Rozwijanie świadomej ekspresji. Podnoszenie wymagań dotyczących interpretacji granych utworów.. Uczestnictwo w koncertach symfonicznych i kameralnych. Ćwiczenie opanowania tremy. Uczeń po ukończeniu klasy piątej: Potrafi poprawnie przechodzić z pozycji kciukowych i flażoletów w oba kierunki w miarę sprawnie Łączy wibrację w pozycjach zasadniczych i kciukowych Gra nuty w kluczu tenorowym i wiolinowym Realizuje flażolety naturalne i sztuczne Potrafi grać akordy i dwudźwięki w tercjach Potrafi grać arpeggio Potrafi samodzielnie odczytać utwór realizując tempo,rytmikę i artykulację Swobodnie realizował partię kontrabasu w orkiestrze szkolnej i innych zespołach kameralnych Zna ćwiczenia pomagające w zwalczaniu tremy Potrafi grać z ekspresją Minimum repertuarowe Cztery gamy jednoimienne pasaże przez 3oktawy, gama chromatyczna Cztery etiudy z dziewięciu dużych Fr. Simandla, lub sześć etiud innych kompozytorów Dwa utwory ze studiów orkiestrowych Sonata Koncert Dwa utwory dowolne Przesłuchanie półroczne Gamy i pasaże dur-moll wybrane z dwóch par gam trzy oktawowych Etiuda. Fragment ze studiów orkiestrowych. Utwór dowolny. Dwie kontrastujące części sonaty. Egzamin promocyjny Etiuda. Koncertu cz. I lub II i III Utwór dowolny Cały program wykonany z pamięci. Kryteria oceniania: W trakcie procesu edukacyjnego na nauczycielu spoczywa obowiązek stałej kontroli i oceny pracy ucznia. Ocenie powinny podlegać wszystkie elementy przyczyniające się do osiągniętych efektów przez ucznia takie jak talent, pilność i systematyczność, postępy w opanowaniu materiału, artystyczna aktywność.
Podstawą oceniania stanowi Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 29 września 2004r w sprawie oceniania i klasyfikowania uczniów. Ocena celująca (25 pkt.): uczeń prezentuje grę bezbłędną pod względem technicznym i interesującą od strony muzycznej materiał opanowany przez ucznia wykracza poza program nauczania danej klasy uczeń osiągnął sukcesy na konkursach i przesłuchaniach regionalnych lub ogólnopolskich zdecydowanie wyróżnia się na tle szkoły Ocena bardzo dobra (21-24 pkt.) uczeń opanował pełen zakres umiejętności i wiedzy określony programem nauczania prezentuje grę bezbłędna pod względem technicznym i interesującą od strony muzycznej. uczeń opanował materiał nauczania w danej klasie gra ucznia wykazuje drobne niedociągnięcia techniczne lub muzyczne Ocena dostateczna (13-15 pkt.) uczeń opanował materiał przewidziany programem w stopniu umożliwiającym dalsze postępy w nauce prezentuje grę z niedociągnięciami technicznymi i muzycznymi uczeń nie opanował materiału nauczania. Ocena dopuszczająca jest oceną niepromującą. Ocena niedostateczna (0-10 pkt.) uczeń nie spełnia minimum wymagań edukacyjnych uczeń nie rokuje żadnych nadziei na dalszy rozwój. KLASA VI OSM II st. (XII) Studiowanie literatury orkiestrowej Współczesne notacje muzyczne Przygotowanie do dyplomu i związanym z tym występem scenicznym Przygotowanie do egzaminów do Akademii Muzycznej Treści nauczania Doskonalenie techniki smyczkowej i palcowej. Dwudźwięki: tercje legato. Doskonalenie gry w wysokich pozycjach kciukowych Doskonalenie grania flażoletów Doskonalenie szybkości gry Podnoszenie wymagań dotyczących interpretacji utworów poprzez stosowanie poznanych środków kolorystycznych i wyrazowych Doskonalenie artykulacji Współczesne notacje muzyczne Rozwijanie wyobraźni muzycznej poprzez słuchanie nagrań wybitnych kontrabasistów Uczestniczenie w wydarzeniach muzycznych koncerty znakomitych solistów, orkiestr, Uczestniczenie w koncertach klasowych i szkolnych Ćwiczenie opanowania tremy, obycie estradowe Rozszerzanie poznawania literatury orkiestrowej Uczeń ukończeniu klasy szóstej:
Gra biegle w pozycjach zasadniczych i wysokich pozycjach kciukowych Łączy swobodnie dźwięki za pomocą wibracji we wszystkich Potrafi posługiwać się flażoletami naturalnymi i sztucznymi Realizuje dynamikę i odpowiednią artykulację Potrafi samodzielnie przygotować utwór realizując dokładny zapis nutowy Potrafi czytać a vista z uwzględnieniem tempa, dynamiki i artykulacji Potrafi zagrać program dyplomowy z pamięci Swobodnie gra za akompaniamentem Potrafi grać z ekspresją Panuje nad jakością dźwięku Swobodnie operuje barwą dźwięku Potrafi poradzić sobie z tremą Potrafi poprowadzić grupę w orkiestrze szkolnej Będzie dobrze przygotowany do egzaminu do Akademii Muzycznej Minimum repertuarowe Pozostałe gamy przez trzy oktawy Etiuda koncertowa Sonata Koncert Dowolny utwór wirtuozowski J. S. Bach lub H. Fryba jedna część suity wiolonczelowej Dwa fragmenty studiów orkiestrowych I Przesłuchanie repertuarowe oraz egzamin techniczny (listopad lub grudzień zaliczenie). Gama i pasaże w obrębie trzech oktaw dur i moll. Artykulacje detaché, legato, staccato, spiccato. I część egzaminu dyplomowego (cz. techniczna - ocena) Studia orkiestrowe (przygotowane fragmenty 3-5). II część egzaminu dyplomowego recital dyplomowy Etiuda lub kaprys z towarzyszeniem fortepianu Suita na kontrabas solo wybrany fragment 3. Sonata dwie kontrastujące części 4. Koncert**** 5. Utwór dowolny Cały program wykonany z pamięci. ****Koncerty, które należy wykonywać w całości: A. Capuzzi Koncert G dur I. Geisel Konzerstück na kontrabas E. Stein - Konzerstück na kontrabas Pozostałe koncerty: do wyboru cz. I lub II i III. Kryteria oceniania: W trakcie procesu edukacyjnego na nauczycielu spoczywa obowiązek stałej kontroli i oceny pracy ucznia. Ocenie powinny podlegać wszystkie elementy przyczyniające się do osiągniętych efektów przez ucznia takie jak talent, pilność i systematyczność, postępy w opanowaniu materiału, artystyczna aktywność. Podstawą oceniania stanowi Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 29 września 2004r w sprawie oceniania i klasyfikowania uczniów.
Ocena celująca (25 pkt.): uczeń prezentuje grę bezbłędną pod względem technicznym i interesującą od strony muzycznej materiał opanowany przez ucznia wykracza poza program nauczania danej klasy uczeń osiągnął sukcesy na konkursach i przesłuchaniach regionalnych lub ogólnopolskich zdecydowanie wyróżnia się na tle szkoły Ocena bardzo dobra (21-24 pkt.) uczeń opanował pełen zakres umiejętności i wiedzy określony programem nauczania prezentuje grę bezbłędna pod względem technicznym i interesującą od strony muzycznej. uczeń opanował materiał nauczania w danej klasie gra ucznia wykazuje drobne niedociągnięcia techniczne lub muzyczne Ocena dostateczna (13-15 pkt.) uczeń opanował materiał przewidziany programem w stopniu umożliwiającym dalsze postępy w nauce prezentuje grę z niedociągnięciami technicznymi i muzycznymi uczeń nie opanował materiału nauczania. Ocena dopuszczająca jest oceną niepromującą. Ocena niedostateczna (0-10 pkt.) uczeń nie spełnia minimum wymagań edukacyjnych uczeń nie rokuje żadnych nadziei na dalszy rozwój.