Działając na podstawie zatwierdzonego przez Komendanta Wojewódzkiego Policji w Białymstoku programu kontroli l.dz. U 092 22/07/RS z dnia 15.10.2007 r. oraz upoważnienia nr 88/07, 89/07 i 90/07 z dnia 15.10.2007 r., zespół kontrolny Wydziału Kontroli Komendy Wojewódzkiej Policji w Białymstoku przeprowadził w dniu 18.10.2007 r. kontrolę problemową w Komendzie Powiatowej Policji w Mońkach w zakresie przyjmowania, rozpatrywania i załatwiania skarg i wniosków. Przed przystąpieniem do wykonywania czynności kontrolnych, zapoznano Komendanta Powiatowego Policji w Mońkach, z tematem kontroli oraz obowiązkami kierownika kontrolowanej jednostki wynikającymi z 19 ust. 1 zarządzenia nr 49 MSWiA z dnia 19 czerwca 2007 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu przeprowadzania kontroli przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz organyi jednostki organizacyjne podległe lub nadzorowane przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji (Dz. Urz. MSWiA Nr 7 poz. 30). Kontrolę przeprowadzono metodą reprezentatywną za okres od 1 stycznia 2007 roku do dnia kontroli. Celem kontroli była ocena realizacji sposobu przyjmowania, rozpatrywania i załatwiania skarg oraz wniosków w KPP w kontekście obowiązujących przepisów. Realizując wymienione zagadnienia sprawdzeniu poddano przestrzeganie procedur związanych z: 1. Przyjęciem interesantów i prowadzeniem dokumentacji. 2. Ewidencją skarg i wniosków. 3. Sposobem przeprowadzania i dokumentowania czynności wyjaśniających. 4. Sposobem udzielania odpowiedzi na skargi. 5. Nadzorem nad pracą z zakresu problematyki skargowej. Kontrolę powyższej problematyki przeprowadzono w oparciu o przepisy wymienione w programie kontroli oraz następujące dokumenty: 1. Rejestr skarg i wniosków ( TOIN-0500/06, rozpoczęty w dn. 03.01.2006 r. zakończono na poz. 12/07 z dn. 27.08.2007 r.). 2. Ewidencja przyjęć interesantów w sprawie skarg i wniosków w KPP w Mońkach (TA- 0171-21/07) założona w dn. 19.09.2005r. zakończona w dniu 27.08.2007r. na pozycji 4. 3. Regulamin Komendy Powiatowej Policji w Mońkach z dnia 02.08.2007 r. 4. Kartę opisu stanowiska pracy specjalisty Zespołu Prezydialnego, Kadr, Szkolenia i Ochrony Informacji Niejawnych. 5. Zakres czynności asystenta Zespołu ds. Ochrony Informacji Niejawnych. 6. Program zajęć dla grupy szkoleniowej łączonej ( ) z dnia 09.01.2007 r. 7. Książkę protokołów z narad i odpraw służbowych KPP w Mońkach. USTALENIA KONTROLNE Regulamin Komendy Powiatowej Policji w Mońkach z dnia 02.08.2007r. przewiduje, że prowadzenie ewidencji postępowań skargowych oraz koordynacja i nadzór nad prawidłowym ich prowadzeniem należy do zadań Zespołu Prezydialnego, Kadr, Szkolenia i Ochrony Informacji Niejawnych. Zgodnie z zakresem zadań służbowych (z dnia 27.08.2007r.) specjalisty Zespołu Prezydialnego, Kadr, Szkolenia i Ochrony Informacji Niejawnych, do jego zadań należy: 1/5
prowadzenie ewidencji postępowań skargowych oraz koordynacja i nadzór nad prawidłowym ich prowadzeniem. Kontrolą objęto postępowania w sprawach skarg, które wpłynęły do KPP w Mońkach bez pośrednictwa KWP w Białymstoku. Dokonano analizy materiałów 5 spraw. I. PRZYJĘCIA INTERESANTÓW I PROWADZENIE DOKUMENTACJI 1. Informacja o dniach i godzinach przyjęć interesantów Informację o dniach i godzinach przyjęć w sprawach skarg i wniosków umieszczono w widocznym i dostępnym dla interesantów miejscu. Jej treść jest właściwa (zgodna z art. 253 kpa). Jednostka nie posiada pokoju przyjęć interesantów. 2. Dokumentowanie przyjęć interesantów Do dnia kontroli przyjęto 4 interesantów. Wizyty tych osób, przyjmowanych przez komendanta i jego zastępcę, zostały udokumentowane w Ewidencji przyjęć interesantów (o symbolu 0084). II. EWIDENCJA SKARG I WNIOSKÓW 1. Prowadzenie podręcznych rejestrów Rejestr skarg, wniosków, listów i anonimów (Osw-1/1) jest prowadzony prawidłowo. W 2007 roku (do dnia kontroli) zarejestrowano 9 skarg. Nie odnotowano wpływu wniosków. 2. Komputerowa ewidencja Skargi załatwiane w KPP w Mońkach zostały prawidłowo wprowadzone do komputerowej bazy danych - SRS. Podczas sprawdzania danych wprowadzonych do SRS, jednocześnie udzielono instruktażu w w/w zakresie spraw. Nie odnotowano wpływu wniosków. III. SPOSÓB PRZEPROWADZANIA I DOKUMENTOWANIA CZYNNOŚCI WYJAŚNIAJĄCYCH 1. Obiektywizm, wnikliwość i trafność wniosków We wnioskach końcowych sprawozdania z postępowania skargowego TOIN-0500-3/07 prowadzący je policjant stwierdził, że interweniujący funkcjonariusz zachował się kulturalnie. Do tej kwestii policjant, którego skarga dotyczyła, nie odniósł się w swojej 2/5
notatce służbowej z dnia 08.02.2007r.Policjant prowadzący postępowanie wytłumaczył ten fakt tym, iż taki wniosek wyciągnął z wyjaśnień policjanta. W materiałach postępowania TOIN-0500-9/07 znajduje się notatka służbowa policjanta z dnia 01.06.2007r., z rozpytania dyżurnego jednostki na okoliczności podane w skardze. Wyjaśnienia złożone przez policjanta nie zostały przez niego podpisane. Należy zauważyć, iż z przesłuchań świadków, a takim był dyżurny, winno się sporządzać protokół (art. 67 72 kpa). Wobec funkcjonariuszy mogą być stosowane protokoły przesłuchania świadka, lub inne pisemne formy złożenia przez nich wyjaśnień, np.: w postaci oświadczeń lub notatek służbowych. Z wyjaśnień policjanta prowadzącego postępowanie wynika, iż w/w czynności dokonał telefonicznie, gdyż dyżurny przebywał w tym czasie na urlopie, po którym odszedł na emeryturę. W pozostałych skontrolowanych postępowaniach nie stwierdzono przypadków tendencyjnego załatwienia skarg. 2. Sprawozdania z czynności wyjaśniających Sprawozdania z postępowań skargowych zawierały elementy opisane w wytycznych ujętych w poradniku KGP i WSPol. w Szczytnie pt.: Przyjmowanie, rozpatrywanie i załatwianie skarg oraz wniosków w Policji. 3. Terminowość załatwiania skarg i wniosków. W skontrolowanych postępowaniach nie stwierdzono zaniedbań w zakresie terminowego załatwiania skarg. IV. SPOSÓB UDZIELANIA ODPOWIEDZI NA SKARGI I WNIOSKI W odpowiedziach TOIN-0500-3/07 i TOIN-0500-9/07 uzasadniając zgodne z prawem działanie policjantów powołano się ogólnie na ustawę o Policji, nie wskazując konkretnie, zgodnie z jaki przepisami w/w aktu prawnego działali policjanci, jak też na zarządzenie Komendanta Głównego Policji, nie informując przy tym czego w/w przepis dotyczy. Nie wskazano również, gdzie w/w akty prawne zostały opublikowane. Art. 238 1 kpa obliguje do wskazania uzasadnienia faktycznego i prawnego, jako elementu o charakterze merytorycznym, w zawiadomieniu o odmownym załatwieniu skargi. Podanie w sposób niepełny uzasadnienia prawnego nie wypełnia w/w powinności. W odpowiedzi TOIN-0500-3/07 powołano się na ustalenia postępowania skargowego, dotyczące kultury zachowania się policjanta, których odzwierciedlenia brak jest w materiałach postępowania. Policjant oświadczył, iż taki wniosek wyciągnął z wyjaśnień policjanta. Treść pozostałych odpowiedzi udzielanych na skargi była zgodna z art. 238 1 kpa. V. NADZÓR NAD PRACĄ Z ZAKRESU PROBLEMATYKI SKARGOWEJ Skarga TOIN-0500-12/07 dotyczyła czynności procesowych przeprowadzonych w ramach postępowania przygotowawczego RSD-235/07 (1Ds.1653/07), w tym również wydanego przez Prokuraturę Rejonową w Sokółce postanowienia o żądaniu wydania rzeczy i przeszukaniu (sygn. akt Ds.798/07/D) z dnia 25.06.2007r. Zarzuty powyższe zostały 3/5
wyjaśnione w ramach postępowania skargowego, sprawa nie została przekazana do prokuratury. Należy zauważyć, iż zażalenie na czynność lub zaniechanie czynności przez prowadzącego postępowanie przygotowawcze, rozpoznaje prokurator sprawujący nadzór nad tym postępowaniem wynika to z Rozdziału 50 kodeksu postępowania karnego stąd też naturalnym wydaje się przesłanie przyjętej skargi do organu uprawnionego do jej rozpatrzenia. Taki tryb postępowania wynika również z przepisów art. 233 235 i 240 kpa, zgodnie z którymi pierwszeństwo mają przepisy procedury administracyjnej lub sądowej przed postępowaniem skargowym. Poza przypadkami wskazanymi w niniejszym protokole, brak jest zastrzeżeń do pozostałych spraw. Z uzyskanych informacji wynika, że problematyka skargowa była wykorzystywana w procesie szkoleniowym jak również była omawiana podczas odpraw służbowych jednostki. Wpisu do książki kontroli dokonano w dniu 18 października 2007 r. Wnioski: Wyniki kontroli zostały przekazane w protokole kontroli, podpisanym, bez zastrzeżeń, przez kierownika jednostki w dniu 28 grudnia 2007r. Zespół kontrolny nie miał zastrzeżeń do: 1. prowadzenia dokumentacji dotyczącej przyjęć interesantów, 2. prowadzenia ewidencji skarg i wniosków (rejestr podręczny i komputerowa ewidencja), 3. sprawozdań sporządzanych z czynności wyjaśniających skargi, 4. terminowości załatwiania skarg. Pozytywną ocenę obniżają stwierdzone uchybienia: 1. w postępowaniu skargowym TOIN-0500-3/07 dokonano oceny kultury zachowania się policjanta na podstawie jego wyjaśnienia, w którym brak było jednak relacji odnoszącej się do w/w kwestii. W udzielonej odpowiedzi powołano się na powyższe ustalenia. 2. w postępowaniu skargowym TOIN-0500-9/09 wyjaśnienia uzyskane od policjantów nie miały właściwej formy ich złożenia, np.: protokołu ich przesłuchania w charakterze świadków, sporządzonych przez policjantów notatek służbowych (wyjaśnień). 3. w odpowiedziach TOIN-0500-3/07 i TOIN-0500-9/07 uzasadnienie prawne odmownego załatwienia skargi podano w sposób niepełny, tzn., powołano się ogólnie na ustawę o Policji, nie precyzując przepisu świadczącego o zgodnym z prawem postępowaniu policjantów, jak też na zarządzenie Komendanta Głównego Policji nie informując przy tym, czego w/w przepis dotyczy. Nie wskazano również miejsca ich publikacji. 4. wyjaśnienie zarzutów skargi TOIN-0500-12/07, dotyczącej czynności procesowych przeprowadzonych w ramach postępowania przygotowawczego RSD-235/07 (1Ds.1653/07), w tym również wydanego przez Prokuraturę Rejonową w Sokółce postanowienia o żądaniu wydania rzeczy i przeszukaniu, dokonano w ramach postępowania skargowego, nie przekazano skargi do prokuratury. Na konieczność wyeliminowania takich sytuacji w przyszłości, winien Pan Komendant zwrócić szczególną uwagę. Powyższe uchybienia nie mogą jednak negatywnie rzutować na ocenę jednostki w zakresie kontrolowanego zagadnienia. 4/5
W celu wyeliminowania powyższego Komendant Wojewódzki Policji w Białymstoku polecił Komendantowi Powiatowemu Policji: w Mońkach zobowiązać policjantów wyjaśniających skargi do: 1. bezwzględnego przestrzegania uregulowań zawartych w art. 238 1 kpa, 2. stosowania przepisów art. 233 235 i 240 kpa, zgodnie z którymi pierwszeństwo mają przepisy procedury administracyjnej lub sądowej przed postępowaniem skargowym, 3. stosowania wobec funkcjonariuszy protokołów przesłuchania świadka, zgodnie z art. 67 72 kpa, lub innych pisemnych form złożenia przez nich wyjaśnień, np.: w postaci oświadczeń lub notatek służbowych. 4. przestrzegania obowiązujących przepisów działu VIII kpa, rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 08 stycznia 2002r. w sprawie organizacji przyjmowania i rozpatrywania skarg i wniosków oraz wytycznych zawartych w materiałach dydaktycznych pt. Przyjmowanie, rozpatrywanie i załatwianie skarg oraz wniosków w Policji wyd. Szczytno 2007. 5/5