LOKALNY PROGRAM INTERDYSCYPLINARNEJ WSPÓŁPRACY

LOKALNY PROGRAM INTERDYSCYPLINARNEJ WSPÓŁPRACY PROJEKT

SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie o współpracy w świetle uregulowań prawnych... 4 1.1. Sposób wypracowania LPIW... 8 1.2. Rola Powiatowego Zespołu Koordynującego Współpracę (PZKW) w opracowaniu i wdrażaniu LPIW... 10 1.3. Przesłanki wyboru instytucji tworzących PZKW... 12 1.4. Związki pomiędzy PZKW i MGI... 13 2. Diagnoza stanu zastanego... 14 2.1. Diagnoza poziomu współpracy pomiędzy instytucjami pomocy i integracji społecznej (IPiIS) i instytucjami rynku pracy (IRP)... 16 2.2. Potencjał instytucjonalny mapa zasobów... 39 2.2.1. Instytucje pomocy i integracji społecznej... 39 2.2.2. Instytucje rynku pracy... 49 2.2.3. Instytucje reintegracji społeczno-zawodowej... 62 2.2.4. Inne instytucje... 66 2.3. Identyfikacja barier utrudniających współpracę pomiędzy IPiIS, IRP i instytucjami reintegracji społeczno-zawodowej... 77 3. Program współpracy pomiędzy IPiIS i IRP... 80 3.1. Wyznaczenie mapy drogowej prowadzącej do osiągnięcia pożądanego poziomu współpracy... 80 3.2. Koszyki usług dla rodzin wielodzietnych dostępne zasoby instytucjonalne, a kompleksowość wsparcia skierowanego do rodzin wielodzietnych... 81 3.3. Harmonogram wspólnych działań IPiIS i IRP... 90 3.4. Instrumenty rozwiązywania zdiagnozowanych barier pomiędzy IPiIS i IRP... 92 3.5. Zasady wypracowywania i podejmowania decyzji przez PZKW... 93 4. Cele, rezultaty, działania i wskaźniki LPIW... 94 4.1. Cel główny LPIW... 94 4.2. Cele szczegółowe, rezultaty, działania i wskaźniki LPIW... 94 4.3. Trwałość rezultatów LPIW... 98 5. Zarządzanie LPIW... 98 6. Promocja LPIW... 100 7. Źródła finansowania LPIW... 100 8. Harmonogram wdrażania LPIW... 102 9. Monitoring i ewaluacja LPIW... 104 Załączniki... 113 Strona 2

Wykaz załączników:... 113 Załącznik nr 1 Ankieta pn. Ocena jakości współpracy instytucji pomocy i integracji społecznej z instytucjami rynku pracy.... 113 Załącznik nr 2 Ankieta pn. Ocena jakości współpracy instytucji rynku pracy z instytucjami pomocy i integracji społecznej.... 113 Załącznik nr 3 Ankieta ewaluacyjna.... 113 Strona 3

1. Wprowadzenie o współpracy w świetle uregulowań prawnych Projekt Schematom STOP! Wspólne działania instytucji pomocy społecznej i instytucji rynku pracy pilotaż zakładał rozszerzenie współpracy w realizacji usług integracji społeczno-zawodowej pomiędzy powiatowymi urzędami pracy, ośrodkami pomocy społecznej, organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami działającymi na rzecz osób zagrożonych wykluczeniem społecznym i bezrobociem. Współpraca wskazanych podmiotów miała stworzyć nową jakość świadczenia usług i umożliwić bardziej efektywne wykorzystanie potencjału, jakim dysponują oddzielnie te podmioty. Przeobrażenia w sferze społecznej związane z realizacją idei spójności społecznej i przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu wymagają jak najszerszego współdziałania wszystkich podmiotów, jednak nadal [ ] partnerstwo społeczne rozumiane jako dialog społeczny jest zbytnio zawężone i scentralizowane. Ograniczenie liczby partnerów mających realny wpływ na kreowanie rozwoju (także lokalnego) do wybranych korporacji nie znajduje uzasadnienia. Przeciwko takim ograniczeniom protestują organizacje pozarządowe, a zwłaszcza te, które bronią interesów grup zagrożonych wykluczeniem społecznym 1. Współpracę instytucji z organizacjami rządowymi i pozarządowymi regulują przepisy ustawy o pomocy społecznej z 12 marca 2004 r., z której wynika, że Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi 2. Kwestia współpracy wpisuje się również w zadania pracownika socjalnego, którego obowiązuje [ ] współpraca i współdziałanie z innymi specjalistami w celu przeciwdziałania i ograniczania patologii i skutków negatywnych zjawisk społecznych, łagodzenie skutków ubóstwa 3. W ustawie wskazuje się na możliwość zlecania, przez organy administracji rządowej lub samorządowej, zadań z zakresu pomocy społecznej organizacjom pozarządowym. W myśl ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie [ ] organizacjami pozarządowymi są: niebędące jednostkami sektora 1 S. Kantyka: Partnerstwo społeczne a rozwój lokalny. W: Konkurencyjność i innowacyjność podmiotów, Red. E. Skawińska. Poznań 2007, s. 143. 2 Art. 2 pkt 2 Ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tj. Dz.U. z 2013, poz. 182). 3 Ibid, art. 119, pkt 7. Strona 4

finansów publicznych, w rozumieniu ustawy o finansach publicznych, nieudzielające w celu osiągnięcia zysku osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, w tym fundacje i stowarzyszenia 4. Art. 5 Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie wskazuje na kilka form współpracy między administracją i organizacjami. Współpraca może mieć zasadniczo dwie formy: pozafinansową oraz finansową. Odbywa się na zasadach: pomocniczości, suwerenności stron, partnerstwa, efektywności uczciwej konkurencji oraz jawności. Ramy prawne współpracy definiuje również ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z 20 kwietnia 2004 r., wprowadzenie której skutkowało zapisem do ustawy o pomocy społecznej, mówiącym o współpracy [ ] z Powiatowym Urzędem Pracy w zakresie upowszechniania ofert pracy oraz informacji o wolnych miejscach pracy, upowszechniania informacji o usługach poradnictwa zawodowego i o szkoleniach 5. Współpracę określa się zwykle jako zdolność tworzenia więzi i współdziałania z innymi oraz umiejętność zespołowego wykonywania zadań oraz wspólnego rozwiązywania problemów. Współpraca ośrodków pomocy społecznej z publicznymi służbami zatrudnienia koncentruje się na reintegracji społecznej i zawodowej w ramach tzw. zatrudnienia socjalnego, organizowaniu programów prac społecznie użytecznych oraz rozwoju spółdzielczości socjalnej. Opiera się na udzielaniu pomocy i aktywizowaniu osób zaliczanych do grup szczególnego ryzyka na rynku pracy. Prawnym odniesieniem funkcjonowania wspomnianych instytucji stała się m.in. ustawa z 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym. Powstanie Klubów Integracji Społecznej i Centrum Integracji stworzyło nową płaszczyznę współpracy. Ponadto instytucjami łączącymi działania ośrodków pomocy społecznej i urzędów pracy w sferze edukacyjnej, informacyjnej i promocji stały się spółdzielnie socjalne. Wprowadzone zmiany w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, a uwzględnione także w ustawie o pomocy społecznej w stosunku do osób bezrobotnych będących w szczególnej sytuacji na ryku pracy, przewidują dwie formy działania: samodzielne działanie aktywizujące Powiatowego Urzędu Pracy lub aktywizację 4 Art. 3 ust. 2 Ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (tj. Dz. U. 2010, nr 234 poz. 1536 z późn. zm.). 5 Art. 17 ust. 2 pkt 5 dodany przez art. 138 pkt 2 Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dniem 1 maja 2004. Dz. U. nr 99, poz. 1001. Strona 5

społeczną realizowaną na wniosek Ośrodka Pomocy Społecznej 6. Zacieśnienie współpracy ośrodków pomocy i urzędów pracy stało się możliwe dzięki zmianom w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z 19 grudnia 2008 r, która weszła w życie 1 lutego 2009 r. Ważnym podmiotem działającym w obszarze pomocy społecznej są stowarzyszenia, fundacje i związki zawodowe, czyli tzw. organizacje pozarządowe, które w społeczeństwie obywatelskim stanowią tkankę łączną pomiędzy obywatelem a państwem 7. Organizacje pozarządowe jako trzeci sektor w społeczeństwie są częstym partnerem współpracującym z ośrodkami pomocy społecznej w zakresie zadań pomocowych. Pełnią funkcję innowacyjną wprowadzając w życie nowe rozwiązania, często niemożliwe do przeforsowania przez inne podmioty. Organizacje zajmujące się usługami socjalnymi oraz pomocą społeczną prowadzą zwykle działania wspomagające rodziny niewydolne wychowawczo, znajdujące się trudnej sytuacji materialnej, rodziny wielodzietne, podejmują interwencje w przypadku przemocy w rodzinie 8. Organizacje pozarządowe działają głównie na podstawie trzech ustaw: Ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach (tj. Dz.U. 1991, Nr 46, poz. 203 z późn. zm.); Ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. o stowarzyszeniach (tj. Dz.U. 2001 nr 79 poz. 855 z późn. zm.); Ustawy z dnia 23 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (tj. Dz.U. 2010 nr 234 poz. 1536 z późn. zm.). Podsumowując, jeżeli chodzi o współpracę z NGO, w tym zlecanie zadań publicznych i przekazywanie dotacji to regulują ją wspomniane wyżej: Ustawa o pomocy społecznej, Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, a także Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu niepełnosprawnych, Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii. Niemniej jednak zlecanie zadań publicznych następuje zawsze zgodnie z trybem określonym w Ustawie o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Niewątpliwym problemem polityki społecznej jest rozproszenie odpowiedzialności za osoby zagrożone wykluczeniem społecznym pomiędzy różne instytucje. W gminach 6 Art. 50 ust. 2 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 6, poz. 33). 7 M. Załuska: Społeczne uwarunkowania angażowania się w działania organizacji pozarządowych. Organizacje pozarządowe w społeczeństwie obywatelskim. Red. M. Załuska, J. Boczoń. Warszawa 1996, s.97. 8 M. Kowalska-Kantyka, S. Kantyka: Możliwości wsparcia rodzin i osób dysfunkcyjnych przez ośrodki pomocy społecznej. Warszawa 2011, s.111. Strona 6

i miastach brakuje podejścia strategicznego, długofalowego i zintegrowanych działań różnych instytucji. Gminne i powiatowe strategie rozwiązywania problemów społecznych funkcjonują najczęściej formalnie, gdyż są wymagane ustawowo. W rezultacie jednak ich się nie wykorzystuje, przez co nie spełniają swojej roli w skutecznym przeciwdziałaniu problemowi wykluczenia. Dlatego tak ważne, z punktu widzenia sprawnej realizacji strategii, powinno być zaangażowanie wszystkich instytucji, gdyż są potrzebne zintegrowane i kompleksowe działania. Współpraca samorządu lokalnego i organizacji pozarządowych pozwoli wspólnie diagnozować i adresować swoje działania do większej grupy społeczności zagrożonej wykluczenie społecznym. Zdarza się jednak tak, że to organizacje pozarządowe są częstymi wyrazicielami potrzeb i interesów grup defaworyzowanych. Organizacje non-profit, często lepiej dostrzegają potrzeby społeczne, ukazują skalę pomijanych czy marginalizowanych problemów i są bliżej problemów społeczności lokalnej. Organizacje pozarządowe bowiem skuteczniej potrafią projektować rozwiązania w tych obszarach, w których działają. We współpracy z lokalnymi instytucjami działania te będą bardziej skuteczne i nadal będą działać w interesie swoich beneficjentów. Trzeci sektor ma więc specyficzną własność, gdyż wypełnia przestrzeń między instytucjami administracji publicznej a formami życia pojedynczych obywateli. Sprawna współpraca i koordynacja działań, sprzyjać powinna lepszej diagnozie potrzeb społeczności i zastosowaniu właściwych narzędzi pracy w walce ze stale aktualnym problemem wykluczenia społecznego. Projekt Schematom Stop!... odwołuje się do rozszerzenia partnerstwa społecznego i wymagającego koordynacji współdziałania OPS, PUP oraz innych organizacji, w tym pozarządowych. Dzięki temu łatwiejsze będzie rozwiązanie problemu integralności systemu wsparcia osób i rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym dotyczy to zarówno kwestii usług opiekuńczych, i aktywizacji zawodowej i społecznej. Można bowiem jednoznacznie stwierdzić, że podmiot wchodzący w relację partnerstwa jest o wiele bardziej otwarty i gotowy na współpracę, niż taki, który korzysta tylko i wyłącznie z własnych zasobów. Strona 7

1.1. Sposób wypracowania LPIW Lokalny Program Interdyscyplinarnej Współpracy stanowi dokument, który skupia elementy systemu współpracy samorządów z organizacjami i tworzy komplementarną całość. Z działań dokonywanych podczas realizacji pilotażu wynika, że współpraca ta nie powinna być przypadkowa czy chaotyczna, a stanowić wieloaspektową, starannie przemyślaną koncepcję, wypełnioną trafnymi rozwiązaniami odpowiadającymi lokalnym potrzebom i możliwościom. Program współpracy zawiera wiele aspektów funkcjonowania samorządu i jego jednostek, i w konsekwencji dotyka całej społeczności lokalnej. Lokalny Program Interdyscyplinarnej Współpracy, miał służyć innowacyjnemu modelowi współpracy dostosowanemu do realiów funkcjonowania podmiotów działających w obszarze wykluczenia społecznego w.. Celem Programubyło wypracowani sposobów umożliwiających przezwyciężenie barier i problemów, które utrudniają rozwój partnerstwa i dialogu. LPIW w swym założeniu miał przyczynić się do poprawy skuteczności aktywizacji społeczno-zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz do osiągania wyższej kompleksowości wsparcia. Treści Programu są wynikiem spotkań członków Powiatowego Zespołu Koordynującego Współpracę, które opierały się na formule zespołowego poszukiwania nowych pomysłów i swobodnego ich wyrażania (burza mózgów).zadaniem każdego z uczestników było przygotowanie partii materiału, dotyczącego specyfiki zatrudniającej go instytucji oraz odnalezienie pożądanych informacji wykraczających poza dotychczasowy obszar działania. Przeplatające się rozmowy uczestników, wspólnie wypracowane pomysły i sposoby rozwiązania problemów stanowią cenny potencjał, który mobilizował do realizacji pilotażu. Początkowe prace nad aktualizacją Programu, tak jak to miało miejsce przy jego projekcie, miały charakter koncepcyjno-wyjaśniający biorąc zaś pod uwagę formę i charakter partycypacji uczestników Zespołu należy podkreślić, że każda osoba przygotowała partię materiału (dot. poszczególnych podrozdziałów), która posłużyła do kompilacji treści składających się nacałość dokumentu. Lokalny Program oraz jego aktualizacja zawierają część diagnostyczną opartą, zarówno na dokumentach zastanych źródłach (materiałach) zebranych od przedstawicieli Strona 8

instytucji wchodzących w skład Powiatowego Zespołu Koordynującego Współpracę, jak i informacjach pochodzących z protokołów ze spotkań PZKW, na których omawiane były bieżące zagadnienia dotyczące realizacji pilotażu,zdiagnozowanych barier oraz zastosowanych rozwiązania. Aktualizacja LPIW opierała się także na przeprowadzonych ankietach dotyczących współpracy pomiędzy instytucjami biorącymi udział w projekcie i ich wynikach. Przeprowadzono dwie ankiety jedną mającą na celu zbadanie dotychczasowego poziomu oraz jakości współpracy międzysektorowej, identyfikację barier wewnętrznych i zewnętrznych warunkujących komunikację i udzielenie skutecznej pomocy zgłaszającym się osobom, a także wskazanie na możliwości i nowatorskie pomysły mające udoskonalić ową współpracę,drugą ewaluacyjną przeprowadzoną po zakończeniu działań realizowanych w pilotażu. Obie ankiety zostały skierowane do pracowników, partnerujących w ramach pilotażu, instytucji i organizacji. W badaniach ankietowych kluczowym zagadnieniem była specyfika koegzystencji Powiatowego Urzędu Pracy, Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, Centrów Integracji Społecznej oraz wybranych organizacji pozarządowych ze szczególnym akcentem na najpoważniejsze bariery utrudniające kooperację instytucji oraz obszary, w których współpraca układa się pomyślnie. Przygotowane narzędzia i ich wyniki zostały szczegółowo zanalizowane w rozdzialepn.monitoring i ewaluacja. Powiatowy Zespół we współpracy z Mobilną Grupą Interdyscyplinarną opracował, w oparciu o wskazane zasoby instytucji, koszyki usług. Wypracowany katalog został podzielony na cztery moduły: prozatrudnieniowy, społeczny i integracyjny, rodzinny oraz dotyczący obszaru kultury i sportu. Zespół określił cel główny i cele szczegółowe, działania i ichrezultaty, wskaźniki oraz harmonogram realizacji Lokalnego Programu Interdyscyplinarnej Współpracy.Aktualizacji Lokalnego Programu dokonano jednorazowo na zakończenie pilotażu w oparciu o prowadzone systematycznie działania podczas jego realizacji. Strona 9

1.2. Rola Powiatowego Zespołu Koordynującego Współpracę (PZKW) w opracowaniu i wdrażaniu LPIW Zadaniem PZKW było przygotowanie zasad współpracy instytucji pomocy społecznej, integracji społecznej i rynku pracy oraz opracowanie i wdrożenie programu integrującego pracowników wymienionych obszarów we wspólnych działaniach na rzecz osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Trzon Powiatowego Zespołu Koordynującego Współpracę stanowili przedstawiciele: Urzędu Miasta.., Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, Powiatowego Urzędu Pracy, Samorządowego Zakładu Budżetowego Centrum Integracji Społecznej, Fundacji Feniks prowadzącej Centrum Integracji Społecznej oraz Stowarzyszenia na rzecz pomocy rodzinie DLA RODZNY. Rolą PZKW było wyznaczenie celów programu i działań umożliwiających osiągnięcie wskaźników współpracy międzyinstytucjonalnej. Spodziewanym efektem prac Zespołu było ujednolicenie sposobu pracy z klientami w oparciu o dostępną w mieście.. infrastrukturę.dzięki porozumieniu wybranych do Zespołu specjalistów danej dziedziny, komunikacja między służbami nabrała mniej oficjalnego charakteru, skrócono drogę przekazywania informacji, generowano więcej pomysłów na strategię działania. Specyfiką pracy obu utworzonych w ramach pilotażu zespołów Mobilnej Grupy i Powiatowego Zespołu Koordynującego Współpracę było to, że zadania im przydzielone wzajemnie przenikały się. PZKW było zespołem o charakterze koncepcyjno-organizacyjnym, a jednym z jego głównych zadań byłowłączanie do wspólnych działań partnerów lokalnych oraz niwelowanie zdiagnozowanych barier w tym zakresie.istotnym było także i to, że komplementarne przyglądanie się, wybranym do pilotażu, rodzinom przez wielu specjalistów (członków PZKW)dało pełniejszy i trafniejszy obraz problemów oraz mocnych stron i zasobów poszczególnych rodzin. W związku z tym, że członkami Powiatowego Zespołu Koordynującego Współpracę byli przedstawiciele instytucji pomocowych, dysponowali informacjami o wytypowanych rodzinach historią współpracy (częstotliwością z jaką rodzina zwracała się o pomoc i w jaki sposób ją wykorzystywała, podejmowanych staraniach w zakresie poszukiwania zatrudnienia). Podczas pierwszych spotkań każdy z pracowników przedstawił szereg uzyskanych informacji o poszczególnych rodzinach, wyraził swoje zdanie i opinię dotyczącą Strona 10

możliwości podjęcia współpracy z rodziną, potencjalnych ograniczeń, zagrożeń i szans na usamodzielnienie rodziny.zasugerowali, by każdej z rodzin przyporządkowano opiekuna (członka MGI) uwzględniając jego wiedzę, kompetencje oraz pełnioną funkcję. I tak kolejno: rodzinie, która wymagała wsparcia psychologicznego wyznaczono interwenta (psychologa), tej u której niezbędnym było wzmocnienia w zakresie deficytów kompetencji zawodowych przedstawiciela Powiatowego Urzędu Pracy itd. Istotnym w zakresie i współpracy MGI i PZKW było przydzielenie przez koordynatora każdemu uczestnikowi Zespołu Koordynującego Współpracę zadania w postaci monitorowania pracy członka Mobilnej Grupy. W praktyce oznaczało to więc, że członkowie MGI mają swoich opiekunów, którzy tym samym nadzorują pracę z daną rodziną. Innowacyjnym była wspólna wizyta w środowisku klientów. Członkowie PZKW mieli okazję poznać rodziny w ich naturalnym otoczeniu, środowisku innym niż urząd ich problemy oraz oczekiwania względem pilotażu. Pracownicy MGI regularnie wypełniali, stworzone przez przedstawicieli Powiatowego Zespołu Koordynującego Współpracę, narzędzia pn.: Miesięczny raport pracy z rodziną oraz Karta uczestnictwa rodziny w zaplanowanych działaniach w ramach projektu Schematom STOP!. Wypełnione formularze przesyłali elektronicznie raz w miesiącu do swoich opiekunów PZKW oraz koordynatora pilotażu. Taka forma pracy pozwalała systematyzować wiedzę o przebiegu pilotażu, dawała możliwość członkom PZKW stałego monitorowania i nadzorowania pracy członków MGI.Ponadto zaznaczyć należy, że problemy, które pojawiały się u poszczególnych rodzin były analizowane i rozwiązywane w trakcie comiesięcznych spotkań przedstawicieli PZKW z koordynatorem pilotażu. Członkowie Zespołu opiniowali dokumenty dotyczące każdej z rodzin m.in. kontrakt rodzinny oraz jego aktualizację. W ten sposób pomagali współpracownikom w określeniu np. przyczyn występujących trudności, w ustaleniu dalszych kierunków działań oraz w stworzeniu planu naprawczego. i utrzymaniu właściwego kierunku pracy. Istotnym zadaniemczłonków Zespołu było wspólne przygotowanie ankiety dotyczącej poziomu współpracy instytucji pomocy społecznej i rynku pracy, przeprowadzeniejej wśród pracowników Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w.., Powiatowego Urzędu Pracy w, Centrum Integracji Społecznej Fundacji Feniks oraz Centrum Integracji Społecznej a następnie opracowanie i analiza otrzymanych wyników. Strona 11

1.3. Przesłanki wyboru instytucji tworzących PZKW Różnorodność doświadczeń wnoszonych przez przedstawicieli administracji, instytucji pomocy społecznej, ryku pracy i integracji społecznej, organizacji pozarządowych, miała pozytywny wpływ na wypracowanie Programu, wzrost inicjatyw partnerskich choćby poprzez rozwój niesformalizowanych kontaktów pomiędzy uczestnikami. Jednostki organizacyjne działające w obszarze przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu na terenie Miasta.w coraz większym stopniu wykorzystują formułę partnerstwa. W skład 10-osobowego Powiatowego Zespołu Koordynującego Współpracę weszli przedstawiciele Urzędu Miasta., Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, Stowarzyszenia na rzecz pomocy dziecku i rodzinie DLA RODZINY, Powiatowego Urzędu Pracy oraz Centrum Integracji Społecznej. Wybrane osoby okazały się najlepszymi ekspertami w poszukiwaniu nowych rozwiązań, dzięki czemu możliwe było zwiększenie efektywności funkcjonowania instytucji w obszarze pomocy rodzinom zagrożonym wykluczeniem społecznym. Wytypowane przez dyrektorów poszczególnych instytucji osoby, rekrutowały się spośród pracowników stojących wyżej w hierarchii zatrudnienia niż pracownicy będący członkami Mobilnej Grupy Interdyscyplinarnej. Zarządzeniem Prezydenta zmieniono (dwukrotnie) skład Powiatowego Zespołu Koordynującego Współpracę. Powodem zmiany w obu przypadkach było zaangażowanie członków PZKW w inne działania (projekty) wykraczające ponad pracę w pilotażu. Nowo powołaneosoby - Kierownik Sekcji Obsługi Stypendiów, Usług i Ośrodków Wsparcia oraz Prezes Stowarzyszenia na rzecz pomocy dziecku i rodzinie DLA RODZINY dzięki wieloletniemu doświadczeniu, tak w pracy z klientami pomocy społecznej jak i w prowadzeniu projektów unijnych, wniosły wiele nowych pomysłów i rozwiązań. Na spotkania Zespołu zapraszani byli (choć nie tak często jak pierwotnie zakładano) liderzy lokalni, m.in. Radni Miasta., Kierownik Ośrodka JOWES ( Jurajskiego Ośrodka Wsparcia Ekonomii Społecznej). Zakładano, że spotkania Zespołu oparte będą o zasady wspólnie wypracowane i ujęte w regulaminie organizacyjnym. Odstąpiono od tego pomysłu, gdyż jego zapisy ograniczałyby pracę, bezpośrednie podejmowanie decyzji i wymagałyby stale modyfikacji. Każde spotkanie bowiem poprzedzane było informacją e mailową wysyłaną przez koordynatora na wspólny Strona 12

dla zespołu adres Internetowy G-mail. Członkowie Zespołu w zależności od możliwości czasowych związanych z pełnieniem obowiązków zawodowych ustalali dzień i dokładną godzinę spotkania. Częstą praktyką było zapraszanie na spotkanie dwóch członkiń Mobilnej Grupy, które relacjonowały przebieg pracy z rodzinami. Uczestniczką spotkań bywałarównież Pani Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, która na bieżąco śledziła przebieg pilotażu. 1.4. Związki pomiędzy PZKW i MGI Zarządzeniem Prezydenta Miasta.. zostały powołane: Powiatowy Zespół Koordynujący Współpracę i Mobilna Grupa Interdyscyplinarna. Członkowie obu zespołów zostali zobowiązani do wypracowania dwóch kluczowych dokumentów: Lokalnego Programu Interdyscyplinarnej Współpracy i Rodzinnego programu aktywizacji rodzinnej, społecznej i zawodowej. Celem nadrzędnym obu wymienionych programów było stworzenie skoordynowanego systemu współpracy instytucjonalnej wobec rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz przetestowanie innowacyjnych instrumentów rodzinnej aktywizacji i integracji społecznej. Powiatowy Zespół Koordynujący Współpracę określił w Lokalnym Programie szeroki wachlarz zasobów instytucjonalnych, wskazując tym samym możliwości ich wykorzystania (koszyki usług) w procesie przygotowania Rodzinnego programu przez Mobilną Grupę. Należy zaznaczyć, że Powiatowy Zespół Koordynujący tworzył Program na dwóch poziomach: międzyinstytucjonalnym oraz poszczególnych rodzin. Jednym z ważniejszych zadań początkowego etapu prac Mobilnej Grupy Interdyscyplinarnej była rekrutacja 10 rodzin. Ustalanie kryteriów, na podstawie których wybrano uczestników pilotażu, odbyło się w porozumieniu z Zespołem (PZKW), w myśl zasady określającej związek między PZKW a MGI zadaniem PZKW ma być nieustannie weryfikowanie i opiniowanie decyzji MGI. Zgodnie z pierwotnymi założeniami na spotkaniach Zespołu omawiane i oceniane były kolejno etapy pracy z poszczególnymi rodzinami, tj.: w jaki sposób realizowane były zapisy kontraktów rodzinnych; czy zaplanowane zadania zmierzaływ stronę osiągnięcia celu głównego, czyli wzięcia przez rodzinę odpowiedzialności za własne życie; czy pojawiła się Strona 13

potrzeba modyfikacji zapisów Programu. PZKW poprzez ocenę jakości i celowości Rodzinnego programu był odpowiedzialny za zgodność jego założeń z tendencjami rynkowymi. Poprzez stałe monitorowanie dbał o utrzymanie kierunku i poziomu zaawansowania prac oraz dopasowanie koszyka usług w celu właściwegowykorzystania oszacowanego budżetu. Powiatowy Zespół Koordynujący Współpracę stanowił ciało doradcze Mobilnej Grupy; nie tylko monitorował jej działania, ale i pomagał, doradzał w opracowywaniu instrumentów pracy z rodziną, wskazując jednocześnie na ewentualną konieczność interwencji. W celu łatwiejszego i szybszego dostępu do informacji o działaniu grupy MGI opracowano formularze do pracy z rodziną ( tj. miesięczne raporty pracy z rodziną oraz kartę uczestnictwa rodziny w projekcie), które mogły być przesyłane drogą elektroniczną do wszystkich członków grupy PZKW. Unikając powielania tych samych działań, ustalono iż każdy członek zespołu PZKW będzie wnikliwie analizował sytuację jednej rodziny, będzie w stałym kontakcie telefonicznym lub mailowym z opiekunami tej rodziny a swoje spostrzeżenia i sugestie będzie przedstawiał na spotkaniach zespołu PZKW. Działając wspólnie dla dobra rodzin uczestniczących w projekcie, Członkowie MGI oraz PZKW mieli szansę zdobyć nowe doświadczenia zawodowe oraz poznać specyfikę pracy partnerujących podmiotów, problemy z którymi borykają się na co dzień oraz sposoby ich rozwiązywania. 2. Diagnoza stanu zastanego W obszarze aktywizacji społeczno-zawodowej realizowanej przez wiele ośrodków pomocy społecznej, urzędów pracy i instytucji pozarządowe, pomimo obowiązujących przepisów prawnych, wspólne działania sprowadzają się często do podpisania formalnego porozumienia o współpracy, uwzględniającego podstawowe procedury w zakresie wymiany informacji o klientach zgłaszających się do udziału w projektach systemowych. Obserwowane schematy działań znacznie ograniczają możliwość elastycznego reagowania na zmieniające się okoliczności, co z kolei rzutuje na postawy urzędników i brak z ich strony chęci poszukiwania bardziej efektywnych rozwiązań prowadzących do zacieśnienia więzi z podmiotami funkcjonującymi w otoczeniu rodzin zagrożonych Strona 14

wykluczeniem społecznym. Pracownicy mają często przekonanie, że współpraca z innymi podmiotami oznacza często konieczność ingerencji w obszar kompetencji danej instytucji. Wydaje się, że przedstawiciele instytucji pojęcie rzekomej współpracy definiują właśnie przez pryzmat podpisanego porozumienia o współpracy między instytucjami. Niezmiernie ważnym jest naturalnie tzw. czynnik ludzki, za którym kryje się dobra wola stron, życzliwość i nastawienie na współpracę. Pracownicy często uważają, że znajomość osoby po drugiej stronie jest znacznym ułatwieniem pracy. Jest wtedy większa odwaga i zaufanie w poszukiwaniu informacji i dzieleniu się nią. Nie wszystkie zatem elementy współpracy są możliwe do zapisania, choć wiele z nich stanowi o jakości i skuteczności wspólnych działań. Wydaje się czasem, że wiedza pracowników na temat działania, specyfiki partnerów jest niewystarczająca. Współpraca między pracownikami jest o tyle istotna, że wpływa na jakość i rodzaj udzielonego klientowi wsparcia. Wadliwa wymiana informacji prowadzi chociażby do dublowania stosowanych wobec klienta instrumentów aktywizacji społecznozawodowej (ten sam klient w ramach ścieżki reintegracyjnej odbywa rozmowę z psychologiem i doradcą zawodowym zatrudnionym w urzędzie pracy, jak i w ośrodku pomocy społecznej). Komunikowanie się pracowników dotyczy głównie podstawowych informacji dot. m.in. statusu osoby bezrobotnej, rodzaju i form zaproponowanego wsparcia. Sporadycznie praktykowane jest, by pracownicy IPiIS i pracownicyirp wspólnie dobierali instrumenty pomocy, by pomóc klientowi w sposób kompleksowy. Zarówno w ośrodkach pomocy społecznej jak i urzędach pracy współdziałanie wymaga instytucjonalnej koordynacji. W obu instytucjach korzystne będzie również zwiększenie liczby pracowników zajmujących się aktywizacją i pracą socjalną. Dostrzegane trudności powinny stanowić nieustanną motywację do poszukiwania nowych rozwiązań, zawierania partnerstw i podejmowania wspólnych inicjatyw, także z organizacjami pozarządowymi. Strona 15

2.1. Diagnoza poziomu współpracy pomiędzy instytucjami pomocy i integracji społecznej (IPiIS) i instytucjami rynku pracy (IRP) Pożądana integracja instytucji działających w obszarze przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu wokół współpracy napotyka na liczne bariery tkwiące poniekąd w samych pracownikach tworzących system. Interesującym i doskonale obrazującym poziom współpracy międzyinstytucjonalnej, a także bariery temu towarzyszące, jest materiał opracowany przez stowarzyszenie Centrum Rozwoju Inicjatyw Społecznych CRIS ( Siła i niemoc. O roli współpracy i przyczynach niewydolności aktualnych rozwiązań systemowych w obszarze integracji społecznej - publikacja podsumowująca projekt badawczy Bliźniaki i rywale. Współpraca PUP i OPS w powiatach grodzkich w obszarze zatrudnienia i integracji społecznej ). W raporcie z badań, których przedmiotem była analiza współpracy pomiędzy powiatowymi urzędami pracy a ośrodkami pomocy społecznej, autorzy wskazują, że kontakt między ww. instytucjami opiera się na mocno sformalizowanych procedurach prawnych i zwykle jest ograniczony do wymiany informacji. Instytucje zorientowane na prawidłowe wykonanie regulacji i przepisów, w praktyce koncentrują się na sobie zamiast na kliencie i przez to wykazują skłonność do odseparowania się od innych instytucji i samych klientów. W raporcie wskazano, iż do wprowadzenia zmian strukturalnych w całym systemie niezbędne jest wprowadzenie dobrych praktyk dotyczących roboczych kontaktów pracowników mających ze sobą współpracować instytucji, realizowanie wspólnie projektów i przedsięwzięć oraz budowanie systemu wymiany informacji 9. Badania z 2010 r. 10 wskazują na brak umiejętności partnerskiego porozumiewania się zarówno po stronie pozarządowej prezentującej często postawę roszczeniową jak i samorządowej mającej skłonność do instrumentalnego traktowania partnerów. Obie strony w dalszym ciągu zbyt mało wiedzą o sobie i otoczeniu oraz uwarunkowaniach prawnych wzajemnego funkcjonowania, borykają się z problemami organizacyjnymi, posiadają niskie 9 Siła i niemoc. O roli współpracy i przyczynach niewydolności aktualnych rozwiązań systemowych w obszarze zatrudnienia i integracji społecznej. Raport z badań przeprowadzonych w ramach projektu Bliźniaki czy rywale. Współpraca PUP i OPS w powiatach grodzkich w obszarze zatrudnienia i integracji społecznej. Publikacja Centrum Rozwoju Inicjatyw Społecznych CRIS. 10 E. Bogacz-Wojtanowska, M. Dudkiewcz, K. Gorniak, G. Makowski, A. Stokowska: Raport cząstkowy na temat współpracy międzysektorowej (na podstawie wstępnych badań jakościowych), Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2010. Strona 16

kompetencje w zakresie planowana strategicznego i aplikowania o środki finansowe. Mimo, iż współpraca istnieje, odbiega znacząco od pożądanego ideału. Diagnoza poziomu współpracy IPiIS oraz IRP w..oparta była na dwóch rodzajach dokumentów: - jedne dotyczą informacji płynących z badania ankietowego, które zostało przeprowadzone na przełomie marca i kwietnia 2014r. oraz pod koniec realizacji pilotażu, tj. w lutym 2015r., - drugie to informacje płynące od pracowników oraz źródła zastane (opisane) na poziomie lokalnym i ogólnopolskim (sprawozdania, raporty). W badaniu ankietowym kluczowym zagadnieniem była specyfika koegzystencji Powiatowego Urzędu Pracy, Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej oraz Centrów Integracji Społecznej ze szczególnym akcentem na najpoważniejsze bariery utrudniające kooperację instytucji oraz obszary, w których współpraca układa się pomyślnie. Celem badania była ocena jakości współpracy pomiędzy instytucjami biorącymi udział w pilotażu, poziomu na jakim znajduje się wymiana informacji oraz podejmowane są działania na rzecz aktywizacji społeczno-zawodowej osób wykluczonych i/lub zagrożonych wykluczeniem społecznym, Uwzględniając tematykę przedsięwzięcia badawczego zdecydowano na dokonanie losowego wyboru przedstawicieli instytucji współpracujących. Ankiety zostały przeprowadzone wśród pracowników lidera pilotażu, tj. w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w (MOPS) oraz wśród pracowników partnerujących instytucji - w Powiatowym Urzędzie Pracy w.. (PUP), Centrum Integracji Społecznej Fundacji Feniks, Samorządowym Zakładzie Budżetowym Centrum Integracji Społecznej (CIS). Ankiety były anonimowe. Badaniem objęto 71 osób, w tym 30 pracowników PUP oraz 41 pracowników MOPS i CIS. W badaniu brało udział 58 kobiet, co stanowiło 82% badanych oraz 13 mężczyzn stanowiących 18% respondentów. Analizując grupę osób badanych można zauważyć, iż przeważająca liczba respondentów, tj. 79% legitymowała się wykształceniem wyższym, natomiast 21% to osoby posiadające wykształcenie średnie. Uwzględniając podział grupy ze względu na zajmowane stanowiska pracy otrzymano następujące wyniki: w Powiatowym Urzędzie Pracy najwięcej ankietowanych stanowili pośrednicy pracy 27% i doradcy zawodowi 23%, natomiast najmniejszą grupę stanowili referenci. Wśród osób Strona 17

badanych w Instytucji Pomocy i Integracji Społecznej większość stanowili pracownicy socjalni. Ankieta obejmowała trzy obszary,tj.: Ogólna ocena jakości współpracy. Instytucja Rynku Pracy ( samoocena oraz ocena IRP przez IPiIS ). Instytucje Pomocy i Integracji Społecznej (samoocena oraz ocena IPiIS przez IRP). Ogólna ocena jakości współpracy - analiza wyników. Tabela 1. Ogólna ocena współpracy 1.1. Czy w ostatnich 12 miesiącach Pana(-i) instytucja współpracowała z partnerami IRP lub IPiPS a) Przy tworzeniu nowych rozwiązań prawnych, programów lub strategii (np. udział w konsultacjach)? Tak Nie Nie wiem IRP 53 30 17 IPiIS 63 17 20 b) Przy realizacji zadań publicznych (np. wdrażanie projektów finansowanych przez partnerów)? c) Korzystając ze wsparcia niefinansowego przez partnerów (np. szkolenia, doradztwo udostępnianie pomieszczeń, )? d) Opracowując system pomocy dla wspólnego klienta / klientki posiadającego status osoby bezrobotnej (w tym członków rodzin wielodzietnych zagrożonych wykluczeniem społecznym)? e) Informując o planowanych działaniach wobec osoby bezrobotnej będącej jednocześnie klientem / klientką partnerów? IRP 66 7 27 IPiIS 71 2 27 IRP 37 20 43 IPiIS 42 24 34 IRP 67 13 20 IPiIS 64 24 12 IRP 60 13 27 IPiIS 56 12 32 Źródło: badanie własne (dane w %). Analizując powyższe dane zawarte w tabeli 1 można zauważyć, że w ostatnich 12 miesiącach, według ankietowanych, współpraca pomiędzy Instytucjami IRP oraz Strona 18

IPiISkształtowała się na zadawalającym poziomie. Ponad 50% badanych pracowników zarówno z PUP jak i z IPiIS deklaruje wzajemną współpracę. Zdaniem 71% respondentów z IPiIS obszarem najwyżej ocenianym jest współpraca w zakresie realizacji zadań publicznych np. wdrażanie projektu. Podobny procent ankietowanych pracowników IRP, tj. 66% deklaruje współpracę przy realizacji zadań publicznych. Biorąc pod uwagę powyższe dane można wnioskować, że w Mieście. realizowanych jest wiele projektów na rzecz klienta przy wdrażaniu, których IRP i IPiIS oraz NGO są partnerami. Jedynie 2% badanych ze strony IPiIS i 7% pracowników PUP nie dostrzega wspólnych działań w tym zakresie. Obszarem wysoko ocenionym przez respondentów z IRP jest system pomocy dla wspólnego klienta tak ocenia 67% ankietowanych. Współpracę w tym zakresie pracownicy IPiIS również oceniają średnio tj. 64%. Można wnioskować, że sytuacja ta wynika z funkcjonowania na terenie miasta.. wspólnej platformy informatycznej SEPI. Upowszechnienie systemu SEPI jest z pewnością atutem współpracy umożliwiającym sprawniejszą wymianę danych. Zawierają one formalne dane o kliencie (adres zamieszkania, dochody miesięczne rodziny, rodzaj dysfunkcji społecznej, informację określającą status osoby, przyznane świadczenia i zasiłki, kwalifikacje zawodowe członków rodziny itp.) choć zdarza się, że wymagane jest nadal od pracowników sporządzanie zaświadczeń o kliencie. Platforma SEPI to kompleksowe rozwiązanie informatyczne umożliwiające podmiotom administracji publicznej bezpieczny i natychmiastowy dostęp do niezbędnych informacji. Funkcjonująca w instytucjach miasta. platforma cyfrowa, zapewniająca dostęp do usług publicznych świadczonych drogą elektroniczną jest jednym z ważniejszych zadań jednostek administracji publicznej naszego miasta. 24% badanych ze strony IPiIS wskazuje na brak współpracy w systemie pomocy dla wspólnego klienta, co może wynikać z braku podobnej platformy działającej w obrębie instytucji pożytku publicznego. Z analizy przeprowadzonych badań wynika, że obszarem, w którym respondenci wykazali brak współpracy pomiędzy IRP i IPiIS jest sfera niefinansowego wsparcia tj. przy organizacji szkoleń, doradztwa, udostępniania pomieszczeń oraz braku informacji o udzielanych formach pomocy wspólnemu klientowi. Strona 19

1. 1. Czy w ostatnich 12 miesiącachpana (- i ) instytucja współpracowała z lokalnymi partnerami 120 100 80 60 40 20 17 20 27 27 30 17 7 2 63 66 71 53 43 20 37 34 24 42 12 20 24 13 67 64 27 13 60 32 12 56 Niewiem Nie Tak 0 IRP IPiIS IRP IPiIS IRP IPiIS IRP IPiIS IRP IPiIS a) Przytworzeniunowych rozwiązańprawnych, programów lubstrategii ( np. udział w konsultacjach)? b ) Przyrealizacjizadań publicznych ( np. wdrażanie projektówfinansowanychprzez IPiIS)? c ) Korzystajączewsparcia niefinansowegoipiis (np. szkolenia, doradztwo udostępnianiepomieszczeń, )? d ) Opracowując system pomocy dlawspólnegoklienta / klientki posiadającego status osoby bezrobotnej ( w tymczłonków rodzinwielodzietnych zagrożonychwykluczeniem społecznym )? e ) Informując o planowanych działaniachwobecosoby bezrobotnejbędącejjednocześnie klientem / klientką IRP? Wykres nr 1 obrazujący współpracę pomiędzy instytucjami Tabela 2 Intensywność i jakość współpracy IRP i IPiIS 1.2. Jak Pan(-i) ocenia intensywność współpracy swojej instytucji z partnerami w ostatnich 12 miesiącach? 1.3. Jak ogólnie ocenia Pan(i) jakość współpracy z partnerami w ostatnich 12 miesiącach? Bardzo Duża Średni Mała Brak duża a IRP 26 17 40 7 10 IPiIS 3 49 41 2 5 Bardzo dobrze Dobrze Ani dobrze, ani źle Źle Bardzo źle IRP 20 47 30 0 3 IPiIS 3 63 34 0 0 Źródło: badanie własne (dane w %). Biorąc pod uwagę dane zawarte w tabeli nr 2 można zauważyć, że intensywność współpracy pomiędzy instytucjami została oceniona przez respondentów na poziomie średnim. Nieco wyżej oceniona została jakość współpracy, która kształtuje się na poziomie Strona 20

dobrym takiej odpowiedzi udzieliło 47% badanych pracowników IRP oraz 63% IPiIS. Powyższe dane przedstawia wykres nr 2 oraz 3. Trudno ustosunkować się do wyników badań w tym zakresie z powodu braku informacji dotyczących przyczyn takiej oceny. Wskazane byłoby uszczegółowienie pytania w tym zakresie w kolejnej ankiecie. 1.2. Jak Pan(-i) ocenia intensywność współpracy swojej instytucji z partnerami w ostatnich 12 miesiącach? 50 49 45 40 40 41 35 30 26 25 20 17 IRP IPiIS 15 10 5 3 7 2 10 5 0 Bardzo duża Duża Średnia Mała Brak INTENSYWNOŚĆ WSPÓŁPRACY Wykres nr 2 obrazujący intensywność współpracy 1.3. Jak ogólnie ocenia Pan(i) jakość współpracy z partnerami w ostatnich 12 miesiącach? 70 63 60 50 47 40 34 30 30 IRP IPiIS 20 20 10 0 3 3 0 0 0 Bardzo dobrze Dobrze Ani dobrze, ani źle Źle Bardzo źle OCENA JAKOŚCI WSPÓŁPRACY Wykres nr 3 obrazujący jakość współpracy Strona 21

1.4. Jakie elementy we wspólnych relacjach IRP oraz IPiIS uważa Pan (i) za: (a) największą zaletę/szansę; (b) największą wadę/problem? Zadaniem respondentów Instytucji Rynku Pracy i Instytucji Pomocy i Integracji Społecznej było wskazanie dwóch zalet i dwóch wad obecnie działającego systemu. Zarówno badani z IRP jak i z IPiIS najczęściej wymieniali działającą platformę informacyjną SEPI jako zaletę w relacjach pomiędzy instytucjami. Ponadto wymienianą zaletą działającego systemu wśród badanych z IPiIS jest profesjonalizm i kompetencja urzędników IRP. Za najczęściej wymieniany problem we wzajemnych relacjach respondenci IPiIS i IRP uznali zbyt wolny przepływ informacji oraz rozbudowane procedury biurokratyczne. Z analizy udzielanych odpowiedzi osób badanych z w/w instytucji wynika, iż wskazują oni te same elementy jako zalety i wady w obecnie funkcjonujących relacjach w ramach prowadzonej współpracy. Faktem jest, iż potencjalnym obszarem współpracy między Instytucjami Rynku Pracy oraz Pomocy i Integracji Społecznej są działania na rzecz tego samego klienta. Naturalną, zatem wydaje się być potrzeba wymiany informacji na temat poszczególnych klientów, czy organizacji szkoleń a wspólne skoordynowanie działań umożliwi instytucjom przeciwdziałanie ubóstwu i wykluczeniu społecznemu. Instytucja Rynku Pracy analiza wyników Tabela 3 Aktywność IRP w sferze aktywizacji społecznej i zawodowej mieszkańców Miasta. 1.5. Jak ocenia Pan(-i) aktywność IRP w sferze aktywizacji społecznej i zawodowej mieszkańców Miasta? Bardzo dobrze Dobrze Ani dobrz e, ani źle Źle Bardz o źle IRP (samoocena) Ocena IRP przez IPiIS 26 47 27 0 0 3 56 29 12 0 Źródło: badanie własne (dane w %) Strona 22

Na podstawie danych zawartych w tabeli nr 3 można zauważyć, że aktywność IRP w sferze aktywizacji społecznej i zawodowej mieszkańców jest oceniana na poziomie dobrym takiej odpowiedzi udzieliło 47% ankietowanych z PUP oraz 56% z IPiIS. Natomiast 12% ankietowanych z IPiIS ocenia aktywność podejmowanych działań przez IRP źle. 1.5. Jak ocenia Pan(-i) aktywność IRP w sferze aktywizacji społecznej i zawodowej mieszkańców Gminy? 120 100 80 56 60 Ocena IRP przez IPiIS IRP (samoocena) 40 20 0 29 3 47 26 27 12 0 0 Bardzo dobrze Dobrze Ani dobrze, ani źle Źle Bardzo źle Wykres nr 4 obrazujący aktywność IRP w sferze aktywizacji społecznej i zawodowej mieszkańców Miasta Tabela 4 Podejście przedstawicieli IRP do współpracy. 1.6. Jak ocenia Pan(i) podejście przedstawicieli IRP do współpracy z instytucjami pomocy i integracji społecznej Bardzo dobrze Dobrze Źle Bardz o źle a) Wole współdziałania przy realizacji zadań publicznych IRP (samoocena) Ocena IRP przez IPiIS Ani dobrz e, ani źle 30 53 17 0 0 3 51 46 0 0 Strona 23

b) Poszanowanie zasady partnerstwa IRP (samoocena) c) Stosowanie jawnych i przejrzystych procedur decyzyjnych Ocena IRP przez IPiIS IRP (samoocena) Ocena IRP przez IPiIS 26 57 17 0 0 30 41 22 5 2 23 40 37 0 0 27 41 27 5 0 Źródło: badanie własne (dane w %). Zarówno wola współdziałania przy realizacji zadań publicznych jak i poszanowanie zasady partnerstwa, stosowanie jawnych i przejrzystych procedur decyzyjnych w opinii badanych kształtuje się na poziomie dobrym. Tylko nieliczni ankietowani z IPiIS ocenili podejście przedstawicieli IRP do współpracy z IPiIS źle (5%). 1.6. Jak ocenia Pan(i) podejście przedstawicieli IRP do współpracy z instytucjami pomocy i integracji społecznej Bardzo dobrze Dobrze Ani dobrze, ani źle Źle Bardzo źle 60 50 53 51 46 57 40 41 40 37 41 30 20 30 17 26 17 30 22 23 27 27 10 0 0 0 IRP (samoocena) 3 0 0 Ocena IRP przez IPiIS a) Wole współdziałania przy realizacji zadań publicznych 0 0 IRP (samoocena) 5 2 Ocena IRP przez IPiIS b) Poszanowanie zasady partnerstwa 0 0 IRP (samoocena) 5 0 Ocena IRP przez IPiIS c) Stosowanie jawnych i przejrzystych procedur decyzyjnych Wykres nr 5 obrazujący podejście IRP do współpracy z IPiIS Strona 24

Tabela 5 Ocena sposobu działania IRP 1.7. Jak Pan(-i) ocenia sposób, w jaki IRP: a) Diagnozuje problemy i potrzeby mieszkańców? b) Informuje instytucje pomocy i integracji społecznej o swoich planach i działaniach? c) Uwzględnia opinie IPiIS przy tworzeniu prawa, programów i strategii? IRP (samoocena) Ocena IRP przez IPiIS IRP (samoocena) Ocena IRP przez IPiIS IRP (samoocena) Ocena IRP przez IPiIS Bardzo dobrze Dobrze Ani dobrz e, ani źle Źle Bardz o źle 23 40 27 10 0 0 22 68 10 0 17 43 40 0 0 0 29 49 17 5 7 30 63 0 0 0 27 63 10 0 d) Pomaga IPiIS w pozyskaniu zewnętrznego finansowania? e) Wspiera (niefinansowo) funkcjonowanie IPiIS? f) Współpracuje z IPiIS na rzecz przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu mieszkańców powiatu (w tym członków rodzin wielodzietnych)? IRP (samoocena) Ocena IRP przez IPiIS IRP (samoocena) Ocena IRP przez IPiIS IRP (samoocena) Ocena IRP przez IPiIS 3 47 50 0 0 2 17 56 20 5 10 47 43 0 0 2 29 59 10 0 17 50 33 0 0 0 46 39 15 0 Źródło: badanie własne (dane w %). Strona 25

Analiza danych zawartych w tabeli nr 5 wskazuje, iż większość respondentów nie potrafi ocenić ani dobrze ani źle realizowanych działań. Ankietowani pracownicy współpracujących instytucji realizują zadania wynikające z zakresu ustawowych działań, nadmiar obowiązków służbowych nie pozwala jednak na zapoznanie się z realizowanymi oraz wdrażanymi projektami przez partnerów. Najwięcej ankietowanych wskazuje na dobrą współpracę na rzecz przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu mieszkańców powiatu ( w tym członków rodzin wielodzietnych). Wykres nr 6 obrazujący sposób realizacji zadań przez IRP Strona 26

Instytucje Pomocy i Integracji Społecznej analiza wyników badań. Tabela 6 Aktywność w zakresie przeciwdziałaniu wykluczeniu społecznemu członkom rodzin wielodzietnych 1.8. Jak ocenia Pan(i) poziom aktywności IPiIS w zakresie przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu członkom rodzin wielodzietnych? Ocena IPiIS przez IRP Bardzo dobrze Dobrze Ani dobrz e, ani źle Źle Bardz o źle 7 70 23 0 0 Źródło: badanie własne (dane w %). IPiIS (samoocen a) 9 59 32 0 0 Blisko 60% badanych pracowników IPiIS i 70% ankietowanych pracowników PUP ocenia poziom aktywności IPiIS w zakresie przeciwdziałaniu wykluczeniu społecznemu członkom rodzin wielodzietnych jako dobry. Powyższe wyniki przedstawia wykres nr 7 Wykres nr 7 obrazujący aktywność partnerów w zakresie przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu członkom rodzin wielodzietnych Strona 27

Tabela 7 Współpraca z lokalnymi partnerami z uwzględnieniem lokalnego środowiska. 1.9. Znając lokalne środowisko, jak ocenia Pan(-i) podejście IPiIS do współpracy z lokalnymi partnerami? Bardzo dobrze Dobrze Źle a) Wole współdziałania przy rozwiązywaniu lokalnych problemów Ocena IPiIS przez IRP Ani dobrz e, ani źle Bardz o źle 7 70 23 0 0 b) Stosowanie zasady partnerstwa w relacjach z innymi podmiotami IPiIS (samoocena) Ocena IPiIS przez IRP IPiIS (samoocena) c) Jawność i przejrzystość w działaniu Ocena IPiIS przez IRP IPiIS (samoocena) Źródło: badanie własne (dane w %). 5 80 15 0 0 7 63 23 7 0 15 63 22 0 0 7 60 33 0 0 8 63 29 0 0 Uwzględniając dane zawarte w tabeli nr 7 można zaobserwować, iż ponad 60% respondentów ocenia zaangażowanie IPiIS do współpracy z lokalnymi partnerami na poziomie dobrym. Wola współdziałania przy rozwiązywaniu lokalnych problemów oceniona została najwyżej tj. 80% ankietowanych IPiIS oraz 70 % badanych IRP. Blisko 24% badanych uwzględniając lokalne środowisko ocenia współpracę ani dobrze, ani źle. Strona 28

1.9. Znając lokalne środowisko, jak ocenia Pan(-i) podejście partnerów do współpracy z lokalnymi partnerami? Bardzodobrze Dobrze Anidobrze, aniźle Źle Bardzoźle 90 80 80 70 60 70 63 63 60 63 50 40 30 20 10 0 23 7 0 0 OcenaIPiIS przez IRP 15 23 5 7 7 0 0 0 IPiIS (samoocena) OcenaIPiIS przez IRP a) Wolewspółdziałaniaprzy rozwiązywaniulokalnych problemów 15 22 7 0 0 0 0 IPiIS (samoocena) OcenaIPiIS przez IRP b) Stosowaniezasady partnerstwa w relacjach z innymipodmiotami 33 8 29 0 0 IPiIS (samoocena) c) Jawność i przejrzystość w działaniu Wykres nr 8 obrazujący podejście IPiIS do współpracy z lokalnymi partnerami Tabela 8 Ocena sposobu działania IPiIS na rzecz wspólnego klienta 1.10. Jak Pan(-i) ocenia sposób, w jaki znane Panu (-i) Instytucje Pomocy i Integracji Społecznej a) Diagnozują problemy i potrzeby swoich klientów? b) Informują lokalnych partnerów o swoich planach i działaniach? Ocena IPiIS przez IRP IPiIS (samoocena) Ocena IPiIS przez IRP Bardzo dobrze Dobrze Ani dobrz e, ani źle Źle Bardz o źle 7 53 40 0 0 15 54 24 7 0 3 43 47 7 0 c) Angażują się w tworzenie nowego prawa, programów i strategii? IPiIS (samoocena) Ocena IPiIS przez IRP IPiIS (samoocena) 5 59 29 7 0 6 37 57 0 0 2 59 32 7 0 Strona 29

d) Pozyskują finansowanie na realizacje swoich działań? Ocena IPiIS przez IRP IPiIS (samoocena) 7 30 57 7 0 7 56 37 0 0 e) Korzystają z mechanizmów niefinansowego wspierania partnerów społecznych? Ocena IPiIS przez IRP IPiIS (samoocena) 7 53 40 0 0 2 61 37 0 0 f) Działają na rzecz integracji społecznej? Źródło: badanie własne (dane w %). Ocena IPiIS przez IRP IPiIS (samoocena) 6 57 37 0 0 12 66 20 2 0 Ogólna ocena podejmowanych działań przez IPiIS została oceniona jako dobra przez większość respondentów. Najwyżej oceniane są działania IPiIS na rzecz integracji społecznej tj.: 57% respondentów IRP oraz 66% IPiIS. Nieco niżej oceniana jest diagnoza problemów i potrzeb klientów. Dość liczna grupa respondentów ocenia sposób działania ani dobrze, ani źle. 120 1.10. Jak Pan(-i) ocenia sposób, w jaki znane Panu (-i) Instytucje Pomocy i Integracji Społecznej 100 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 20 7 7 7 7 7 20 80 60 40 24 47 29 57 32 57 37 40 37 37 Bardzo źle 40 20 53 54 43 59 37 59 30 56 53 61 57 66 Źle Ani dobrze, ani źle Dobrze Bardzo dobrze 0 7 Ocena IPiIS przez IRP 15 IPiIS Ocena IPiIS (samoocena) przez IRP a) Diagnozują problemy i potrzeby swoich klientów? 3 5 6 IPiIS Ocena IPiIS (samoocena) przez IRP b) Informują lokalnych partnerów o swoich planach i działaniach? 2 IPiIS Ocena IPiIS (samoocena) przez IRP c) Angażują się w tworzenie nowego prawa, programów i strategii? 7 7 7 IPiIS Ocena IPiIS (samoocena) przez IRP d) Pozyskują finansowanie na realizacje swoich działań? 2 IPiIS Ocena IPiIS (samoocena) przez IRP e) Korzystają z mechanizmów niefinansowego wspierania partnerów społecznych? 6 12 IPiIS (samoocena) f) Działają na rzecz integracji społecznej? Wykres nr 9 obrazujący sposób realizacji zadań przez IPiIS Strona 30