Program LIFE+ na rzecz rozwoju innowacji w ochronie środowiskowych Radosław Domagała Wydział ds. Funduszy UE NFOŚiGW
Początki programu LIFE Jednolity Akt Europejski (1986) + V Program Działań na Rzecz Środowiska (1993) LIFE I (1992-1995) 5 komponentów, dofinansowanie 30 100% LIFE II (1995-1999) Rozszerzenie UE, zwiększenie budżetu, 3 komponenty LIFE III (1999-2004) + 2 Rozszerzenie UE, zwiększenie budżetu LIFE + (2007-2013) Zwiększenie budżetu, zmiana komponentów LIFE? (2014-2020) Propozycja Łącznie ponad 3500 projektów / 1940 innowacyjnych lub demonstracyjnych
Okres wdrażania i budżet programu Program wdrażany w l. 2007-2013 (ostatni nabór) Projekty mogą być realizowane po 2013 r. Coroczne nabory wniosków Budżet całkowity programu działalność DG ENVI wsparcie projektów indywidualnych Alokacja dla Polski 2 143 000 000 euro 471 000 000 euro 1 671 000 000 euro Rok 2010 ok. 11 500 000 euro Rok 2011 ok. 17 626 000 euro Rok 2012 ok. 18 380 000 euro Rok 2013 ok. 19 540 000 euro Alokacja nie wykorzystana w danym roku przepada. Nabór 2009 Polska wykorzystała ok. 14 mln / 12 mln alokacji Nabór 2010 Polska wykorzystała ok. 9,5 mln / 11,5 mln alokacji
Miejsce LIFE+ w systemie instrumentów finansowych wspierających ochronę środowiska BADANIA NAUKOWE ZASTOSOWANIE WYNIKÓW BADAŃ W SZEROKIEJ SKALI 7 PR LIFE+ FS, EFRR, EFR, EFRROW, CIP PROTOTYPOWE TECHNOLOGIE NARZĘDZIA METODY INNOWACJE DEMONSTRACJA PROMOCJA SPRAWDZONE TECHNOLOGIE NARZĘDZIA METODY
Komponenty tematyczne Komponent I - Przyroda i różnorodność biologiczna ochrona gatunków lub siedlisk priorytetowych sieci Natura 2000 projekty przyczyniające się do powstrzymania procesu spadku różnorodności biologicznej Komponent II - Polityka i zarządzanie w zakresie środowiska rozwój i wdrażanie nowych podejść, technologii, praktyk w zarządzaniu środowiskiem wdrażanie polityki ochrony środowiska UE wzrost udziału społeczeństwa w zarządzaniu i ochronie środowiska Komponent III - Informacja i komunikacja kampanie mające na celu zwiększenie świadomości społecznej w kwestiach związanych z ochroną środowiska kampanie informacyjne, szkolenia ws. zapobiegania pożarom lasów
Polityka i zarządzanie w zakresie środowiska Cele instrumentu: przyczynianie się do rozwoju i demonstracji innowacyjnych strategii, technologii, metod i instrumentów; przyczynianie się do umocnienia bazy wiedzy dla celów rozwoju, oceny, monitorowania i ewaluacji polityki i ustawodawstwa w zakresie środowiska wspieranie projektowania i wdrażania metod monitoringu i oceny stanu środowiska oraz czynników, trudności i reakcji, które mają wpływ na stan środowiska; wspieranie realizacji polityki Unii Europejskiej w zakresie środowiska, szczególnie na poziomie lokalnym i regionalnym. Identyfikacja obiecujących technologii/podejść (lub metod, procesów) w zakresie środowiska oraz trudności w ich rozwijaniu w celu znalezienia rozwiązań, które pokonają te bariery. (Przewodnik dla wnioskodawców 2011)
Polityka i zarządzanie w zakresie środowiska 1. Rozwiązania dla ważnych problemów związanych ze środowiskiem i prowadzące do konkretnych, wymiernych rezultatów, zarówno pod względem jakościowym jak i ilościowym. 2. Projekty demonstracyjne i/lub innowacyjne
Projekty innowacyjne / demonstracyjne Projekt demonstracyjny wdraża, testuje, ocenia i rozpowszechnia działania/metody, które są w pewnym stopniu nowe lub nieznane w specyficznym kontekście projektu (geograficznym, ekologicznym, społeczno-ekonomicznym...) oraz które powinny być szerzej stosowane w innym miejscu, gdzie występują podobne okoliczności. Projekt powinien być tak przygotowany, aby od początku wskazywać, czy dane techniki i metody sprawdzają się w kontekście projektu.. Projekt innowacyjny polega na zastosowaniu technik lub metod, które wcześniej nie były nigdzie indziej stosowane ani badane, oferujących potencjalne korzyści dla środowiska względem najlepszych praktyk stosowanych obecnie. (Przewodnik dla wnioskodawców 2011)
Beneficjenci Finansowanie poprzez LIFE+ mogą otrzymywać jednostki, podmioty i instytucje publiczne lub prywatne. Art. 7 Rozporządzenia ws. LIFE+ Każdy podmiot zarejestrowany na terytorium Wspólnoty Europejskiej 1. podmioty publiczne 2. podmioty prywatne o charakterze komercyjnym 3. podmioty prywatne o charakterze niekomercyjnym (w tym organizacje pozarządowe)
Zasady finansowania LIFE+ Maksymalna stawka współfinansowania 50% kosztów kwalifikowalnych 60% k.k., 30 % 50 % kosztów projektu przeznaczonych jest na konkretne działania ochronne skierowane na priorytetowe gatunki i siedliska. 75% k.k., > 50 % kosztów projektu przeznaczonych na konkretne działania ochronne skierowane na priorytetowe gatunki i siedliska. Lista gatunków ptaków priorytetowych dla LIFE+: http://ec.europa.eu/environment/nature/conservation/wildbirds/action_plans/index_en.htm Obowiązkowy wkład własny: W przypadku podmiotów publicznych wkład finansowy musi przekraczać o > 2% sumę kosztów wynagrodzenia ich pracowników, pobieranego w ramach projektu. (Jako wkład własny może być traktowane wynagrodzenie pracowników oddelegowanych do realizacji projektu.)
Dofinansowanie LIFE+ przez NFOŚiGW W ramach programu priorytetowego NFOŚiGW Współfinansowanie LIFE+ Uzupełnianie wkładu krajowego do maksymalnie 95 % kosztów kwalifikowalnych projektu [w przypadku państwowych jednostek budżetowych (pjb) do 100% kosztów kwalifikowalnych] Dofinansowanie NFOŚiGW podlega zasadom dotyczącym udzielania pomocy publicznej
Zasady finansowania LIFE+ Koszty osobowe Koszty kwalifikowalne Koszty podróży i utrzymania Koszty Pomocy zewnętrznej nie powinny przekroczyć 35% całkowitego budżetu projektu. Koszty Dóbr trwałych Do współfinansowania kwalifikują się jedynie koszty związane z amortyzacją dóbr trwałych w trakcie realizacji projektu, pod warunkiem spełnienia zapisów zawartych w Art. 25.5-25.9 Postanowień Wspólnych. - Maksymalny poziom odpisów amortyzacyjnych: Infrastruktura 25% kosztu rzeczywistego Wyposażenie (urządzenia) 50% kosztu rzeczywistego Wyjątki: - Koszty wykonania prototypów,
Zasady finansowania LIFE+ Materiały zużywalne Koszty kwalifikowalne Pozostałe koszty Overhead (koszty ogólne): - Koszty ogólne są kwalifikowalne dla finansowania stawką ryczałtową do maksymalnej wysokości 7% całkowitej kwoty faktycznie poniesionych kwalifikowalnych kosztów bezpośrednich, z wyłączeniem kosztów zakupu/dzierżawy gruntów. Nie muszą one być poparte dokumentami księgowymi. Są one kwalifikowalne jako koszty pośrednie, które mają pokryć ogólne koszty pośrednie potrzebne do zatrudnienia, zarządzania, przysposobienia i wsparcia, bezpośrednio lub pośrednio, personelu pracującego przy projekcie.
Przykładowe projekty LIFE+ w Polsce Projekt: EKOROB Ekotony dla redukcji zanieczyszczeń obszarowych Beneficjenci: Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie, Międzynarodowy Instytut PAN, Regionalne Europejskie centrum Ekohydrologii p/a UNESCO www.ekorob.pl Projekt: Rekultywacja jezior Jelonek i Winiary w Gnieźnie metodą inaktywacji fosforu w osadach dennych Beneficjenci: Miasto Gniezno www.gniezno.eu Projekt: DIM WASTE Technologia produkcji kruszywa budowlanego z osadów ściekowych i krzemionki odpadowej Beneficjenci: Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego www.dim-waste.eu
Rola NFOŚiGW we wdrażaniu LIFE+ w Polsce.
Rola NFOŚiGW we wdrażaniu LIFE+ Zadania NFOŚiGW wynikające z Porozumienia MŚ NFOŚiGW z dnia 5 września 2008 roku: Krajowy Punkt Kontaktowy LIFE+ (rola pośrednika pomiędzy wnioskodawcą a KE) Krajowa Instytucja Wdrażająca (odpowiedzialność za wdrażanie Instrumentu Finansowego LIFE+ w Polsce)
Rola NFOŚiGW we wdrażaniu LIFE+ Funkcje informacyjne: Informowanie o terminach naboru, zasadach i miejscu składania wniosków Organizowanie corocznych szkoleń dla potencjalnych Beneficjentów LIFE+; Przygotowanie artykułów do czasopism branżowych, publikowanie informacji prasowych; Prezentacja LIFE+ na konferencjach, szkoleniach tematycznych, warsztatach. Opracowywanie i rozpowszechnianie materiałów informacyjnych, podręczników. Funkcje koordynacyjne: Bieżąca współpraca z wnioskodawcami LIFE+, Przyjmowanie i ocena kompletności wniosków do LIFE+ Przygotowywanie komentarzy do wniosków LIFE+ do akceptacji Ministra Środowiska; Udział posiedzeniach Komitetu Sterującego, Grupach roboczych i innych spotkaniach dotyczących LIFE+.
Rola NFOŚiGW we wdrażaniu LIFE+ Program priorytetowy NFOŚiGW Współfinansowanie LIFE+ Program obejmujący wszystkie komponenty LIFE+; Koszty kwalifikowane identyczne jak dla programu LIFE+ (Infrastruktura i wyposażenie finansowane po kosztach amortyzacji); Budżet programu na lata 2010-2014: blisko 230 mln zł Dofinansowanie NFOŚiGW (uzupełnienie do 95 % (100 % pjb) kk): do 45% (50% pjb) kosztów kwalifikowanych (dla przedsięwzięć dofinansowywanych przez LIFE+ na poziomie 50%), do 35% (40% pjb) kosztów kwalifikowanych (dla przedsięwzięć dofinansowywanych przez LIFE+ na poziomie 60%), do 20% (25% pjb) kosztów kwalifikowanych (dla przedsięwzięć dofinansowywanych przez LIFE+ na poziomie 75%);
Naboru wniosków LIFE+ 2012 Kalendarium naboru wniosków w roku 2012 Data 13 03. 2012 r. 06.08.2012 r. 07.09.2012 r. 26.09.2012 r. Działanie Publikacja zaproszenia do składania wniosków dotyczących instrumentu LIFE+ na 2012 rok Ostateczny termin nadsyłania wniosków o dofinansowanie projektu LIFE+ ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. (Załącznikiem jest wniosek LIFE+) Termin przesłania wniosków LIFE+ do KPK dla wnioskodawców, którzy nie będą występować o środki z dotacji z NFOŚiGW, ale chcieliby aby NFOŚiGW dokonał weryfikacji formalnej wniosków do LIFE Ostateczny termin nadsyłania wniosków LIFE+ do Krajowego Punktu Kontaktowego (NFOŚiGW) (eproposal) 02.10.2012 r. Ostateczny termin przekazania wniosków LIFE+ do KE (eproposal) 01.07.2013 r. Najwcześniejsza data rozpoczęcia projektu
Nowa perspektywa finansowa LIFE 2014-2020
Nowa perspektywa finansowa LIFE 2014-2020 Budżet: 3.2 mld EUR LIFE na rzecz ochrony środowiska (sub-programme for Environment) - Środowisko i efektywne wykorzystanie zasobów (Environment & Resource Efficiency) - Bioróżnorodność (Biodiversity) - Polityka i Informacja w zakresie środowiska (Environmental Governance & Information) LIFE na rzecz zmian klimatu (sub-programme for Climate Action) - Łagodzenie skutków zmian klimatu (Climate Mitigation) - Adaptacja do skutków zmian klimatu (Climate Adaptation) - Polityka i Informacja w zakresie zmian klimatu (Climate Governance & Information)
Nowa perspektywa finansowa LIFE 2014-2020 Promocja projektów zintegrowanych mających na celu wdrożenia strategii lub programów działań o dużym zasięgu terytorialnym zakresie środowiska lub zmian klimatycznych, mobilizujących wykorzystanie innych funduszy pomocowych. Głównie w obszarach przyroda, woda, odpady, powietrze, łagodzenie i przystosowanie do skutków zmian klimatycznych Bardziej precyzyjna definicja priorytetów działań. Priorytety będą weryfikowane mniej więcej co dwa lata.
O czym należy pamiętać!!! Nabory 2012-2013 Polska ma do dyspozycji blisko 40 mln euro w ramach Instrumentu finansowego LIFE+ Można liczyć na wyższą kwotę, jeśli Polska będzie przygotowywała dobre projekty! Program LIFE będzie kontynuowany po 2013 r.
LIFE + Skąd czerpać informacje?
Skąd czerpać informacje? http://ec.europa.eu/life http://www.nfosigw.gov.pl/life
Skąd czerpać informacje? Przewodniki dla wnioskodawców (także: Zasady oceny wniosków LIFE+) Life FOCUS zeszyty tematyczne Life BEST PROJECTS najlepsze projekty Life COMPILATIONS coroczne zestawienia projektów 26
Krajowy Punkt Kontaktowy LIFE+ Chrońmy aleje!! Departament Ochrony Przyrody Wydział ds. Projektów UE NFOŚiGW tel. Komponent I (22) 45-90-288 Komponent II (22) 45-90-435 (22) 45-90-167 Komponent III (22) 45-90-552 fax. (22) 45 90 193 e-mail. life@nfosigw.gov.pl Jesienna aleja kolo Swignajna http://www.sadyba.free.ngo.pl/aleje.html www.nfosigw.gov.pl/life 27