Wprowadzenie do Programu LIFE

Transkrypt

1 DZIEŃ INFORMACYJNY LIFE Wprowadzenie do Programu LIFE Andrzej Muter Kierownik Wydziału ds. Programu LIFE Departament Ochrony Przyrody i Edukacji Ekologicznej

2 PLAN PREZENTACJI LIFE - Informacje ogólne Komponenty tematyczne LIFE Rola NFOŚiGW LIFE Skąd czerpać informacje?

3 LIFE WCZORAJ LIFE DZIŚ LIFE+ LIFE projektów Polska 63 projekty LIFE projekty Polska 6 projektów LIFE ??? I komponent- przyroda i różnorodność biologiczna II komponent- polityka i zarządzanie w zakresie środowiska III komponent- informacja i komunikacja LIFE 1. podprogram działań na rzecz środowiska 2. podprogram działań na rzecz klimatu

4 LICZBA SKŁADANYCH WNIOSKÓW LIFE+

5 ŁĄCZNY WSKAŹNIK SUKCESU

6 Prawne podstawy wdrażania LIFE Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1293/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie ustanowienia programu działań na rzecz środowiska i klimatu (LIFE) DECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI z dnia 19 marca 2014 r. w sprawie przyjęcia wieloletniego programu prac na lata dla programu LIFE (tekst mający znaczenie dla EOG) (2014/203/UE) OGŁOSZENIE NABORU 2014: r.

7 CELE PROGRAMU LIFE wspomaganie zmian wspierających efektywne wykorzystanie zasobów naturalnych oraz zmian w kierunku gospodarki niskoemisyjnej, odpornej na zmianę klimatu, a także działań na rzecz ochrony oraz poprawy jakości środowiska, zatrzymania i odwracania procesu utraty różnorodności biologicznej, w tym wspieranie sieci Natura 2000 oraz przeciwdziałanie degradacji ekosystemów, poprawa rozwoju, wprowadzania i realizacji polityki oraz przepisów prawnych Unii w zakresie środowiska i klimatu; podejmowania działań katalizujących, promujących, integrujących oraz włączających kwestie dotyczące środowiska i klimatu do głównego nurtu innych unijnych uregulowań oraz działań sektora publicznego i prywatnego, wspieranie lepszego zarządzania w zakresie środowiska i klimatu na wszystkich poziomach, w tym działań na rzecz większego zaangażowania społecznego, a także wspomagających podmioty regionalne i lokalne, wspieranie wdrożenia 7 unijnego programu działań w zakresie środowiska naturalnego w rozumieniu art. 3 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE Nr 1293/2013

8 LIFE PODPROGRAMY / PRIORYTETY Podprogram LIFE Działania na rzecz środowiska Priorytety Ochrona środowiska i efektywne gospodarowanie zasobami Przyroda i różnorodność biologiczna Zarządzanie i informacja w zakresie środowiska Działania na rzecz klimatu Łagodzenie skutków zmiany klimatu Dostosowywanie się do skutków zmiany klimatu Zarządzanie i informacja w zakresie klimatu

9 BUDŻET LIFE całkowity budżet programu LIFE 3.456,7 PODPROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ ŚRODOWISKA PODPROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ KLIMATU 2.592,5 (75% budżetu LIFE) 864,2 (25% budżetu LIFE) dla projektów finansowanych jako dotacje na działania oraz w zakresie instrumentów finansowych- 2.8 mld (81% całego budżetu) podprogram dla środowiska 2.1 mld na cele projektów Przyroda i biologiczna różnorodność, w tym informacja i zarządzanie 1.22 mld (ponad 55% na podprogram dla środowiska pomniejszone o instrumenty finansowe) podprogram działań na rzecz klimatu 0.69 mld na cele projektów w tym projekty zintegrowane: max 770 mln na 7 lat, w tym 604 mln na cele podprogramu dla środowiska dotacje operacyjne dla organizacji pozarządowych działających na rzecz środowiska i klimatu 63 mln

10 BUDŻET LIFE całkowity budżet programu LIFE 1.80 mld dla projektów finansowanych jako dotacje na działania i z instrumentów finansowych: 1.46 mld (81% całkowitego budżetu) podprogram działań na rzecz środowiska 1.44 mld na cele projektów przyroda i biologiczna różnorodność, w tym informacja i zarządzanie 0.59 mld (55% na podprogram dla środowiska pomniejszone o instrumenty finansowe) podprogram działań na rzecz klimatu 0.36 mld na cele projektów dotacje operacyjne dla organizacji pozarządowych działających na rzecz środowiska i klimatu - 36 mln

11 BUDŻET LIFE 2014 całkowity budżet programu LIFE mln dla projektów finansowanych jako dotacje na działania oraz z instrumentów finansowych mln (81% całkowitego budżetu) podprogram działań na rzecz środowiska mln na cele projektów przyroda i biologiczna różnorodność, w tym informacja i zarządzanie mln (55% na podprogram dla środowiska pomniejszone o instrumenty finansowe ) podprogram działań na rzecz klimatu 79.2 mln na cele projektów w tym projekty zintegrowane - budżet: 61.5 mln (w całości na podprogram dla środowiska) dotacje operacyjne dla organizacji pozarządowych działających na rzecz środowiska i klimatu -9 mln

12 SKŁADANIE WNIOSKÓW Wnioskodawca Instytucja Krajowa NFOŚiGW Agencja Wykonawcza KE (ESAME) Ocena formalna Ocena merytoryczna decyzja o współfinansowaniu płatności, sprawozdawczość

13 WAŻNE W PROJEKTACH LIFE Europejska wartość dodana projektów LIFE / możliwość dalszego zastosowania/rozpowszechnienie jako istotne części projektu, nastawienie na długoterminowość uzyskanych efektów (szczególnie NAT) zielone zamówienia publiczne we wszystkich projektach raportowanie w języku angielskim

14 EPROPOSAL Tradycyjne wnioski LIFE składane jedynie poprzez eproposal

15 ZAANGAŻOWANI W PROJEKT LIFE Program LIFE może finansować podmioty publiczne i prywatne. Art. 23 Rozporządzenia ws. LIFE Każdy podmiot zarejestrowany na terytorium Wspólnoty Europejskiej 1. podmioty publiczne 2. podmioty prywatne o charakterze komercyjnym 3. podmioty prywatne o charakterze niekomercyjnym (w tym organizacje pozarządowe) Beneficjent koordynujący Współbeneficjent (-ci) Współfinansujący Podwykonawca (-cy)

16 LIFE POZIOM WSPÓŁFINANSOWANIA Poziom dofinansowania Komisji Europejskiej LIFE+ LIFE Typ projektu (z zakresie projektów analogicznych tematycznie) I WPP ( ) II WPP ( ) Projekty podprogramu na rzecz środowiska 50 % 60 % 55 % w tym dotyczące gatunków i siedlisk priorytetowych 75 % 75 % 75 % Projekty podprogramu na rzecz klimatu 50% 60 % 55 % Projekty zintegrowane, projekty przygotowawcze brak 60 % Budowanie potencjału (projekty typu capacity building ) brak 100 %

17 ZASADY FINANSOWANIA LIFE Koszty Pomocy zewnętrznej zawierającej koszty prac zlecanych na zewnątrz oraz wynajmu sprzętu lub infrastruktury nie powinny przekroczyć 35% całkowitego budżetu projektu. Kwalifikowalność kosztów zakupu Dóbr trwałych Do współfinansowania kwalifikują się jedynie koszty związane z amortyzacją dóbr trwałych w trakcie realizacji projektu (pkt II.19.2 (c) of General Conditions) Maksymalny poziom odpisów amortyzacyjnych: Infrastruktura 25% rzeczywistego kosztu nabycia Wyposażenie (urządzenia) 50% kosztu rzeczywistego zakupu WYJĄTKI: Koszty wykonania prototypów, W przypadku LIFE Przyroda i Różnorodność Biologiczna wydatki poniesione na dobra trwałe przez podmioty publiczne lub podmioty prywatne niekomercyjne, uważa się za kwalifikowane w całości.

18 ZASADY FINANSOWANIA LIFE Wypłaty dotacji KE: 70% (zaliczka) 30% (płatność końcowa) - < 24 miesiące, < euro z KE 30% (zaliczka) / 40% (płatność pośrednia) / 30% (płatność końcowa) 30% (zaliczka) / 20% x 2 (płatności pośrednie) / 30% (płatność końcowa) > 48 miesiące, > euro z KE Overhead (koszty ogólne): Koszty ogólne są kwalifikowalne dla finansowania stawką ryczałtową do maksymalnej wysokości 7% całkowitej kwoty faktycznie poniesionych kwalifikowalnych kosztów bezpośrednich, z wyłączeniem kosztów zakupu/dzierżawy gruntów. Nie muszą one być poparte dokumentami księgowymi. Są one kwalifikowalne jako koszty pośrednie, które mają pokryć ogólne koszty pośrednie potrzebne do zatrudnienia, zarządzania, przysposobienia i wsparcia, bezpośrednio lub pośrednio, personelu pracującego przy projekcie.

19 ZASADY FINANSOWANIA LIFE W przypadku podmiotów o wątpliwej sytuacji finansowej KE wymaga gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej na pierwszą płatność zaliczkową! Język wniosków: Formularze w języku angielskim wypełniane w j. polskim, za wyjątkiem formularza B1, który musi być wypełniony w j. angielskim. KE zachęca do składania wniosków w j. angielskim. Wartość projektu: Nie określono minimalnej wartości projektu. Komisja w przewodnikach dodaje przeciętną wartość dofinansowania KE równą ok. 1 mln euro. Patrz kryteria finansowe w przewodniku Zasady oceny wniosków.

20 TYPY PROJEKTÓW LIFE projekty pilotażowe - projekty, w których zastosowana zostaje technika lub metoda nigdzie wcześniej niestosowana lub nietestowana, zapewniająca potencjalne korzyści dla środowiska lub klimatu w porównaniu z istniejącymi najlepszymi praktykami, i która może zostać następnie zastosowana w podobnych sytuacjach na szerszą skalę, projekty demonstracyjne - projekty polegające na zastosowaniu w praktyce, testowaniu, ocenie i rozpowszechnianiu działań, metodyk lub podejść, które są nowe lub nieznane w określonym kontekście projektu, takim jak kontekst geograficzny, ekologiczny, społeczno-ekonomiczny, a które mogłyby być zastosowane w innym miejscu w podobnych okolicznościach, projekty dotyczące najlepszych praktyk - oznaczają projekty, które stosują odpowiednie, efektywne pod względem kosztów i nowoczesne techniki, metody i podejścia, biorąc pod uwagę szczególny kontekst projektu projekty informacyjne, dotyczące zwiększania świadomości i rozpowszechniania informacji - projekty, mające na celu wspieranie komunikacji, rozpowszechniania informacji i zwiększania poziomu świadomości w zakresie podprogramów działań na rzecz środowiska i klimatu w rozumieniu art. 2 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE Nr 1293/2013

21 TYPY PROJEKTÓW LIFE Podprogram LIFE Środowisko Środowisko Środowisko Klimat Klimat Klimat Obszar priorytetowy Ochrona środowiska i efektywne gospodarowanie zasobami Przyroda i różnorodność biologiczna Zarządzanie i informacja w zakresie środowiska Łagodzenie skutków zmiany klimatu Dostosowywanie się do skutków zmiany klimatu Zarządzanie i informacja w zakresie klimatu Dopuszczalne typy projektów Projekty demonstracyjne i pilotażowe Projekty dotyczące najlepszych praktyk, demonstracyjne i pilotażowe (patrz przewodnik) Projekty informacyjne, dotyczące zwiększania świadomości i rozpowszechniania informacji Projekty dotyczące najlepszych praktyk, demonstracyjne i pilotażowe (patrz przewodnik) Projekty dotyczące najlepszych praktyk, demonstracyjne i pilotażowe (patrz przewodnik) Projekty informacyjne, dotyczące zwiększania świadomości i rozpowszechniania informacji

22 PROGRAM LIFE Priorytety tematyczne / Projekty priorytetowe LIFE

23 LIFE NA RZECZ ŚRODOWISKA Każdy z obszarów priorytetowych obejmuje kilka priorytetów tematycznych, wskazanych w załączniku nr III do Rozporządzenia LIFE. Aktualny wieloletni program prac definiuje bardziej szczegółowo w ramach poszczególnych priorytetów tematycznych projekty, którym zostanie nadany status priorytetowy (project topics). Sprawdzić w Rozporządzeniu LIFE, Decyzji wykonawczej Komisji w sprawie przyjęcia wieloletniego programu prac na lata oraz we właściwym Przewodniku dla wnioskodawców.

24 LIFE NA RZECZ ŚRODOWISKA

25 LIFE NA RZECZ ŚRODOWISKA 1.1 Obszar priorytetowy: Ochrona środowiska i efektywne gospodarowanie zasobami PRIORYTETY: (a) woda, w tym środowisko morskie; (b) odpady; (c) efektywne gospodarowanie zasobami, w tym glebą i lasami, oraz ekologicznej i obiegowej gospodarki; (d) środowisko i zdrowie, w tym chemikalia i hałas ; (e) jakość powietrza i emisja, w tym środowisko miejskie. W każdym priorytecie lista kilku lub kilkunastu projektów o statusie priorytetowym.

26 LIFE NA RZECZ ŚRODOWISKA 1.1 Obszar priorytetowy: Ochrona środowiska i efektywne gospodarowanie zasobami priorytety tematyczne dotyczące wody, w tym środowiska morskiego: (i) podejścia zintegrowane na rzecz wdrożenia dyrektywy wodnej ; (ii) działania na rzecz wdrożenia dyrektywy powodziowej ; (iii) (iv) działania na rzecz wdrożenia dyrektywy ramowej w sprawie strategii morskiej w celu osiągnięcia dobrego stanu środowiskowego wód morskich; działania na rzecz zapewnienia bezpiecznego i wydajnego wykorzystania zasobów wodnych, poprawy ilościowego zarządzania wodą, zachowania wysokiej jakości wody oraz zapobiegania niewłaściwemu korzystaniu z zasobów wodnych i pogorszeniu ich stanu. Lista projektów o statusie priorytetowym: 13

27 LIFE NA RZECZ ŚRODOWISKA 1.1 Obszar priorytetowy: Ochrona środowiska i efektywne gospodarowanie zasobami priorytety tematyczne dotyczące odpadów: (i) zintegrowane podejścia do wdrażania planów i programów dotyczących odpadów; (ii) działania na rzecz wdrożenia i rozwoju prawa Unii w dziedzinie odpadów, ze szczególnym uwzględnieniem pierwszych stopni unijnej hierarchii sposobów postępowania z odpadami (zapobieganie, przygotowanie do ponownego użycia i recykling); (iii) działania na rzecz efektywnego gospodarowania zasobami i dotyczące wpływu cyklu życia produktów, modeli konsumpcji i dematerializacji gospodarki. Lista projektów o statusie priorytetowym: 5

28 LIFE NA RZECZ ŚRODOWISKA 1.1 Obszar priorytetowy: Ochrona środowiska i efektywne gospodarowanie zasobami priorytety tematyczne dotyczące efektywnego gospodarowania zasobami, w tym glebą i lasami, oraz ekologicznej i obiegowej gospodarki : (i) działania na rzecz symbiozy przemysłowej i transferu wiedzy, rozwoju nowych modeli przejścia na gospodarkę ekologiczną i obiegową; (ii) działania na rzecz strategii tematycznej dotyczącej gleby (komunikat Komisji z dnia 22 września 2006 r. zatytułowany Strategia tematyczna w dziedzinie ochrony gleby ), ze szczególnym uwzględnieniem łagodzenia i kompensacji zasklepiania gleby oraz poprawy gospodarki gruntami; (iii) działania na rzecz leśnych systemów monitorowania i informacji oraz zapobiegania pożarom lasów. Lista projektów o statusie priorytetowym: 12

29 LIFE NA RZECZ ŚRODOWISKA 1.1 Obszar priorytetowy: Ochrona środowiska i efektywne gospodarowanie zasobami priorytety tematyczne w dziedzinie środowiska i zdrowia, w tym chemikaliów i hałasu: (i) działania pomocnicze na rzecz wdrożenia rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) oraz rozporządzenia w sprawie produktów biobójczych, w celu zapewnienia bezpieczniejszego, bardziej zrównoważonego lub oszczędnego stosowania chemikaliów; (ii) działania pomocnicze ułatwiające wdrożenie dyrektywy w sprawie hałasu w celu osiągnięcia takich poziomów hałasu, które nie powodują poważnych negatywnych skutków ani nie stanowią zagrożenia dla zdrowia człowieka; (iii) działania pomocnicze służące uniknięciu poważnych awarii. Lista projektów o statusie priorytetowym: 5

30 LIFE NA RZECZ ŚRODOWISKA 1.1 Obszar priorytetowy: Ochrona środowiska i efektywne gospodarowanie zasobami priorytety tematyczne dotyczące jakości powietrza i emisji, w tym środowiska miejskiego : (i) podejścia zintegrowane w odniesieniu do wdrożenia przepisów dotyczących jakości powietrza; (ii) działania pomocnicze mające na celu zapewnienie zgodności z normami Unii dotyczącymi jakości powietrza i związanymi z nimi normami emisji, w tym z dyrektywą w sprawie krajowych poziomów emisji; (iii) działania pomocnicze na rzecz lepszego wdrożenia dyrektywy w sprawie emisji przemysłowych, ze szczególnym uwzględnieniem poprawy procesu definiowania i wdrażania najlepszych dostępnych praktyk, zapewniające łatwy dostęp społeczeństwa do informacji i zwiększające wkład dyrektywy w sprawie emisji przemysłowych w innowacje. Lista projektów o statusie priorytetowym: 6

31 LIFE NA RZECZ ŚRODOWISKA Przykłady projektów priorytetowych dotyczące wody, w tym środowiska morskiego 1.1 Obszar priorytetowy: Ochrona środowiska i efektywne gospodarowanie zasobami 1. Planowanie i utworzenie na obszarach miejskich i wiejskich środków naturalnej retencji wody, które zwiększają infiltrację, magazynowanie wody oraz usuwają zanieczyszczenia przez procesy naturalne lub podobne do naturalnych, przez co przyczyniają się do osiągnięcia celów ramowej dyrektywy wodnej i dyrektywy powodziowej oraz zarządzania ryzykiem wystąpienia suszy w regionach ubogich w wodę. ( ) 7. projekty wdrażające środki na rzecz oszczędzania wody w celu zmniejszenia ilościowych i jakościowych presji na jednolite części wód w deficytowych zbiornikach wodnych na podstawie modeli hydroekonomicznych.

32 LIFE NA RZECZ ŚRODOWISKA 1.2 Obszar priorytetowy: Przyroda i Różnorodność biologiczna priorytety tematyczne dotyczące przyrody : (i) działania mające na celu poprawę zachowania stanu siedlisk i gatunków, w tym siedlisk i gatunków morskich oraz gatunków ptaków, będących przedmiotem zainteresowania Unii; (ii) działania wspierające seminaria biogeograficzne sieci Natura 2000; (iii) podejścia zintegrowane w odniesieniu do realizacji priorytetowych ram działań. Lista projektów o statusie priorytetowym: 6

33 LIFE NA RZECZ ŚRODOWISKA 1.2 Obszar priorytetowy: Przyroda i Różnorodność biologiczna priorytety tematyczne dotyczące różnorodności biologicznej: (i) działania mające przyczynić się do osiągnięcia celu 2 Strategii na rzecz różnorodności biologicznej (Utrzymanie i odbudowa ekosystemów i ich usług ); (ii) działania mające przyczynić się do osiągnięcia celu 3, 4 i 5 Strategii na rzecz różnorodności biologicznej (Zwiększenie wkładu rolnictwa i leśnictwa w utrzymanie i wzmocnienie różnorodności biologicznej, Zapewnienie zrównoważonego wykorzystania zasobów rybnych, Zwalczanie inwazyjnych gatunków obcych); Lista projektów o statusie priorytetowym: 5

34 LIFE NA RZECZ ŚRODOWISKA 1.3 Obszar priorytetowy: Zarządzanie w zakresie środowiska i informowanie priorytety tematyczne: a) kampanie informacyjne, komunikacyjne i zwiększające poziom świadomości zgodnie z priorytetami 7 programu działań w zakresie środowiska; b) działania wspierające skuteczny proces kontroli, a także środki wspierania zgodności w odniesieniu do przepisów Unii w dziedzinie środowiska, oraz wsparcie systemów i narzędzi informacyjnych dotyczących wdrażania prawa Unii w dziedzinie środowiska. Lista projektów o statusie priorytetowym: 35

35 LIFE NA RZECZ KLIMATU 2.1 Obszar priorytetowy: Łagodzenie skutków zmiany klimatu PRZYCZYNIENIE SIĘ DO REDUKCJI EMISJI GAZÓW CIEPLARNIANYCH!!! Projekty przyczyniające się do łagodzenia skutków zmian klimatu wdrażające ustanowione unijne, krajowe lub regionalne plany mitygacyjne (patrz Rozporządzenie LIFE i WPP ) Projekty pilotażowe małej skali (=innowacyjne, ale nie badania naukowe!), demonstracyjne i dotyczące najlepszych praktyk; W naborze 2014 r nacisk na zarządzanie gruntami i rolnictwo

36 LIFE NA RZECZ KLIMATU 2.1 Obszar priorytetowy: Łagodzenie skutków zmiany klimatu PRZYKŁADOWE PROJEKTY PRIORYTETOWE 2014 Obszar zarządzania gruntami: - np.: strategie zarządzania krajobrazem i gruntami oraz praktyki ograniczające emisję, szczególnie na obszarach z dużą emisją glebową; - np.: projekty tworzące lokalne, regionalne i ponadregionalne koncepcje utrzymania i zwiększania potencjału gleb do magazynowania węgla; Rolnictwo - np.: projekty wdrażające niskoemisyjne praktyki rolne; - np.: projekty skupiające się na wdrażaniu nowych systemów zarządzania niskowęglowym użytkowaniem terenów leśnych (new low-carbon woodland land use management systems);

37 LIFE NA RZECZ KLIMATU 2.2 Obszar priorytetowy: Adaptacja do zmian klimatu WSPIERANIE WYSIŁKÓW NA RZECZ ZWIĘKSZONEJ ODPORNOŚCI NA ZMIANY KLIMATU! Projekty przyczyniające się do dostosowywania się do skutków zmiany klimatu, np.: wdrażające ustanowione unijne, krajowe lub regionalne plany adaptacyjne (patrz Rozporządzenie LIFE i WPP ) Projekty pilotażowe małej skali (=innowacyjne, ale nie badania naukowe!), demonstracyjne i dotyczące najlepszych praktyk; W naborze 2014 r nacisk na wdrażanie Strategii Adaptacyjnej UE

38 LIFE NA RZECZ KLIMATU 2.2 Obszar priorytetowy: Adaptacja do zmian klimatu PRZYKŁADOWE PROJEKTY PRIORYTETOWE 2014 Przygraniczne zarządzanie powodziami Transgraniczne zarządzanie wybrzeżem, z naciskiem na gęsto zaludnione delty rzek i miasta przybrzeżne Wprowadzenie działań adaptacyjnych do planowania przestrzennego w miastach Obszary górskie i wyspy, z naciskiem na zrównoważone i odporne na zmiany klimatu sektory: rolny, leśny i turystyczny Zrównoważone zarządzenie wodą, przeciwdziałanie pustynnieniu i pożarom lasów w obszarach narażonych na susze Zielona infrastruktura i podejście ekosystemowe do adaptacji

39 LIFE NA RZECZ KLIMATU 2.3 Obszar priorytetowy: Zarządzanie w zakresie klimatu i informowanie Cele a) działania na rzecz zwiększania poziomu świadomości zagadnień dotyczących klimatu, w tym ; b) wspieranie komunikacji, zarządzania i rozpowszechniania informacji w dziedzinie klimatu oraz ułatwianie dzielenia się wiedzą o udanych rozwiązaniach i praktykach dotyczących klimatu, w tym ; c) działania na rzecz i wspieranie bardziej efektywnego przestrzegania i egzekwowania unijnych przepisów dotyczących klimatu, w szczególności poprzez promowanie opracowywania i rozpowszechniania najlepszych praktyk i podejść do zagadnień politycznych; d) działania na rzecz lepszego zarządzania klimatem przez zwiększanie zaangażowania zainteresowanych podmiotów, w tym organizacji pozarządowych, w konsultacje polityki i jej wdrażanie.

40 LIFE NA RZECZ KLIMATU 2.2 Obszar priorytetowy: Adaptacja do zmian klimatu PRZYKŁADOWE PROJEKTY PRIORYTETOWE 2014 Zwiększenie świadomości w zakresie zrównoważonej produkcji biomasy w uwzględniające kwestie różnorodności biologicznej, lasów i innych gruntów; Zwiększenie zdolności władz lokalnych, regionalnych i krajowych do włączania kwestii monitoringu potencjału magazynowania węgla lub kwestii ograniczenia emisji do np.: planowania przestrzennego Stworzenie i rozpropagowanie najlepszych praktyk z zakresu oceny polityki klimatycznej w celu wsparcia stworzenia efektywnych kosztowo działań na rzecz klimatu. W zakresie adaptacji projekty takie powinny uwzględniać wskaźniki, komunikowanie ryzyk i zarządzanie ryzykami

41 PROGRAM LIFE Rola NFOŚiGW

42 Rola NFOŚiGW Pomoc w aplikowaniu o środki LIFE i we wdrażaniu projektów LIFE w Polsce Informowanie; Szkolenie i konsultowanie; Dofinansowanie (unikalny system w Europie);

43 Rola NFOŚiGW Dostępne tłumaczenia 5 zeszytów LIFE+ Focus: Wersje pdf:

44 liczba wniosków Liczba wniosków LIFE+ z Polski

45 Alokacja i zapotrzebowanie środków KE (mln ) mln [euro] ,4 85,6 74,2 48,1 36,1 22,1 17,9 18,7 18,5 8,9 9,8 11,9 11,5 4, alokacja zapotrzebowania

46 mln [EUR] Wykorzystanie alokacji (mln )

47 mln [PLN] Budżety narastająco (mln zł) 650,0 600,0 322,5 619,9 550,0 500,0 450,0 262,1 502,8 400,0 206,2 392,7 350,0 300,0 250,0 128,4 236,6 259,1 200,0 150,0 89,4 159,5 161,1 208,5 100,0 50,0 0,0 35,2 60,8 91,6 57,1 0,8 1,6 17, dofinansowanie z NFOŚiGW dofinansowanie z KE budżet wdrażanych projektów

48 LIFE Skąd czerpać informacje?

49 Skąd czerpać informacje?

50 Skąd czerpać informacje?

51 Skąd czerpać informacje?

52 Skąd czerpać informacje?

53 Project database

54 Skąd czerpać informacje? Life FOCUS zeszyty tematyczne

55 Skąd czerpać informacje? Life FOCUS zeszyty tematyczne Life BEST PROJECTS najlepsze projekty

56 Skąd czerpać informacje? Life FOCUS zeszyty tematyczne Life BEST PROJECTS najlepsze projekty Life COMPILATIONS coroczne zestawienia projektów

57 Skąd czerpać informacje? Life FOCUS zeszyty tematyczne Life BEST PROJECTS najlepsze projekty Life COMPILATIONS coroczne zestawienia projektów Przewodniki dla wnioskodawców dostępne w jedynie w j. angielskim

58 HARMONOGRAM NABORU Nabór wniosków do programu działań na rzecz środowiska i klimatu (LIFE) Nabór wniosków o współfinansowanie projektów LIFE ze środków krajowych NFOŚiGW 16 czerwca 2014 r. Termin ogłoszenia naboru do Programu LIFE przez KE 28 lipca 2014 r. do godz. 15:00 Termin nadsyłania wniosków do NFOŚiGW o dofinansowanie przedsięwzięć LIFE w ramach Programu priorytetowego "Współfinansowanie programu LIFE" 15 września 2014 r. do godz. 15:00 Termin nadsyłania wniosków LIFE (w formie drukowanej lub elektronicznej) do Krajowego Punktu Kontaktowego (NFOŚiGW) przez Wnioskodawców, którzy chcieliby, aby NFOŚiGW dokonał weryfikacji formalnej wniosku LIFE (po walidacji) 16 października 2014 r. Termin przekazania do KE wniosków tradycyjnych (za pośrednictwem eproposal)

59 WIĘCEJ INFORMACJI Komisja Europejska- LIFE Krajowy Punkt Kontaktowy Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Wydział ds. Programu LIFE projekty przyrodnicze tel. (22) projekty środowiskowe tel. (22) , 552 projekty informacyjne tel. (22) , 444