Wykorzystanie biomasy leśnej w celach energetycznych Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych
Rynek energii podlega dynamicznym zmianom politycznym i technologicznym, co stawia przed gospodarką leśną liczne wyzwania. 2 Odpowiedzią sektora leśnego na te oczekiwania są nowe technologie optymalizujące wykorzystanie drewna do celów energetycznych.
Blisko połowa globalnego pozyskania drewna, użytkowana jest na cele energetyczne. 3
Podstawowym źródłem energii odnawialnej (OZE) jest biomasa, w której istotny udział ma biomasa leśna. 4
Surowiec energetyczny pozostający niegdyś na marginesie procesów pozyskania drewna, jest obecnie pozyskiwany w ramach technologii, zaprojektowanych wyłącznie w tym celu. 5
Należy jednak pamiętać, że każda technologia ma swoje ograniczenia, a co za tym idzie wymaga dokładnego planowania oraz ścisłego zsynchronizowania składających się na nią operacji, gdyż właśnie te czynniki kształtują jej wydajność i koszty jednostkowe. Według tych zasad Lasy Państwowe realizują projekt rozwojowy pn. Drewno dla samowystarczalności energetycznej samorządów oraz dla bezpieczeństwa energetycznego państwa. 6
Realizowany przez Lasy Państwowe projekt obejmuje stworzenie narzędzia umożliwiającego sprawne wprowadzenie drewna energetycznego na rynek poprzez organizację systemu 17 składnic biomasy drzewnej. System ten obejmuje kwestie pozyskania, transportu, przechowywania (suszenia) i przygotowania (standaryzacji) surowca drzewnego. 7
Realizowany przez Lasy Państwowe projekt obejmuje wyznaczenie technologii optymalnego przetwarzania biomasy drzewnej w energię elektryczną i cieplną oraz opracowanie analizy przedsięwzięcia w oparciu o stosunek kosztów do korzyści, uwzględniającą jego ekonomiczny, społeczny i ekologiczny aspekt, a zarazem realizację misji Lasów Państwowych. 8
9 Cechą charakterystyczną leśnego surowca energetycznego, szczególnie pozostałości pozrębowych, jest niska koncentracja na jednostce powierzchni, a także znaczne rozproszenie na powierzchni cięć.
Opłacalność ekonomiczną pozostałości zrębowych warunkuje ich wilgotność. Składowanie biomasy obniża 10 jej wilgotność oraz zasadniczo podwyższa wartość opałową.
Składowanie drewna energetycznego na składnicach spełnia rolę magazynu węgla z pochłoniętego przez lasy CO 2. 11
Drewno mające dotychczas zastosowanie w energetyce przemysłowej: 1. Drewno stosowe energetyczne, przemysłowe sortyment o niskich parametrach jakościowych, pozyskiwany np. z terenów po klęskowych. 2. Drewno stosowe ogólnego przeznaczenia dawniej S4 dla przemysłu, wyselekcjonowane drewno o niskich parametrach jakościowych. 3. Drobnica przeznaczona na cele energetyczne. 12
Lasy Państwowe dysponują zasobami drewna energetycznego na poziomie 5,5 mln m 3, które w przyszłości mogą zostać zwiększone do poziomu 7 mln m 3. Od 2017 roku w Lasach Państwowych zostanie wyodrębniony sortyment o nazwie drewno energetyczne. Będzie on sprzedawany w drodze publicznych negocjacji, w oparciu o wieloletnie umowy na dostawy surowca 13 drzewnego.
14 Pozyskanie biomasy leśnej do celów energetycznych
Procesy pozyskania biomasy leśnej do celów energetycznych Schemat przedstawia przykład technologii ze zrębkowaniem w miejscu wykorzystania biomasy, z użyciem balociarki. 15
Opracowano na podstawie: 1. Developing technology for large-scale production of forest chips, Wood Energy Technology Programme 1999 2003, Final Report, Pentti Hakkila, VTT Processes, Helsinki (Finlandia) 2004; 2. Forest Energy Portal, www.forestenergy.org; 3. Zasobów Biura Marketingu Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych; 4. Biblioteczka leśniczego zeszyt 377, SITLiD, Warszawa 2016. Wykorzystano materiały graficzne pochodzące z opracowań: Pentti Hakkila, www.forestenergy.org oraz portalu www.shutterstock.com następujących autorów: mickyso, Peshkova, violetkaipa, Billion Photos, Mopic, Ostrid, Panacea Doll, Nerthuz, Taina Sohlman, ImageFlow, Kletr, Cienpies Design, Tupungato, ponsulak, Dusit, kirillov alexey, Jon Nightingale, 16 kirillov alexey.
Drewno. Odnawialne źródło energii. Centrum Informacyjne Lasów Państwowych Ul. Grójecka 127 02-124 Warszawa Tel.: +48 22 18 55 353 E-mail: cilp@cilp.lasy.gov.pl 17