KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 8.12.2014 r. COM(2014) 721 final 2014/0345 (NLE) Wniosek DECYZJA RADY upoważniająca Austrię, Belgię i Polskę do ratyfikowania lub przystąpienia do budapeszteńskiej konwencji w sprawie umowy przewozu ładunków w żegludze śródlądowej (CMNI) PL PL
UZASADNIENIE 1. KONTEKST WNIOSKU Komisja wnioskuje, aby Rada upoważniła Austrię i Polskę do ratyfikacji lub przystąpienia do budapeszteńskiej konwencji w sprawie umowy przewozu ładunków w żegludze śródlądowej (CMNI) ( konwencja budapeszteńska ). Konwencja budapeszteńska została przyjęta przez konferencję dyplomatyczną zorganizowaną wspólnie przez Centralną Komisję Żeglugi na Renie i Komisję Dunaju we współpracy z Europejską Komisją Gospodarczą Organizacji Narodów Zjednoczonych. Konwencja budapeszteńska weszła w życie w dniu 1 kwietnia 2005 r. Okazała się być dużym sukcesem i przyczynia się do funkcjonowania rynku wewnętrznego w dziedzinie transportu. Jej celem jest zharmonizowanie norm umownych i dotyczących żeglugi śródlądowej między państwami europejskimi. Umawiającymi się stronami tej konwencji jest już jedenaście państw członkowskich Unii, a mianowicie Belgia 1, Bułgaria, Chorwacja, Republika Czeska, Francja, Luksemburg, Niderlandy, Niemcy, Rumunia, Słowacja i Węgry. Cypr, Dania, Estonia, Finlandia, Grecja, Hiszpania, Irlandia, Litwa, Łotwa, Malta, Portugalia, Słowenia, Szwecja, Włochy i Zjednoczone Królestwo poinformowały Komisję, że nie posiadają śródlądowych dróg wodnych wchodzących w zakres konwencji budapeszteńskiej. Austria i Polska wielokrotnie wyrażały chęć zostania stronami konwencji; ich udział przyczyni się do powszechnego wdrożenia tego instrumentu prawnego z korzyścią dla obywateli i przedsiębiorstw. 2. WYNIKI KONSULTACJI Z ZAINTERESOWANYMI STRONAMI ORAZ OCENY SKUTKÓW Kwestia przystąpienia Austrii i Polski do konwencji budapeszteńskiej była kilkakrotnie omawiana na forum Grupy Roboczej ds. Prawa Cywilnego (kwestie ogólne). Nawet te państwa członkowskie, które nie chcą być stronami konwencji, są gotowe wesprzeć inicjatywę Komisji mającą na celu umożliwienie Austrii i Polsce ratyfikowanie lub przystąpienie do konwencji budapeszteńskiej. Niniejszy wniosek ma również silnie wsparcie ze strony europejskich stowarzyszeń reprezentujących branżę żeglugi śródlądowej (Europejskiego Stowarzyszenia Żeglugi Śródlądowej i IVR międzynarodowego stowarzyszenia na rzecz reprezentacji wspólnych interesów żeglugi śródlądowej i ubezpieczeń oraz prowadzenia rejestru statków śródlądowych w Europie). 3. ASPEKTY PRAWNE WNIOSKU W art. 29 konwencji budapeszteńskiej znajdują się postanowienia w sprawie wyboru prawa przez strony umowy przewozu objętej zakresem konwencji. Postanowienia te mają wpływ na zasady ustanowione w rozporządzeniu (WE) nr 593/2008 w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (Rzym I) 2. W związku z tym konwencja budapeszteńska jest umową wchodzącą częściowo w zakres wyłącznych kompetencji Unii Europejskiej. Państwa 1 2 Zgodnie z informacjami na stronie EKG ONZ Belgia ratyfikowała konwencję budapeszteńską w dniu 5 sierpnia 2008 r., a zatem po wejściu w życie rozporządzenia (WE) nr 593/2008 w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (Rzym I). Dz.U. L 177 z 4.7.2008, s. 6. PL 2 PL
członkowskie nie mogą jej ratyfikować lub przystąpić do niej bez upoważnienia Unii (art. 2 ust. 1 TFUE). Komisja odnotowuje, że Belgia ratyfikowała konwencję budapeszteńską w dniu 5 sierpnia 2008 r., po przyjęciu i wejściu w życie rozporządzenia Rzym I w dniu 24 lipca 2008 r. W związku z tym konieczne jest skierowanie upoważnienia Unii także do Belgii, w celu skorygowania obecnego niezgodnego z prawem stanu rzeczy. Komisja zauważa również, że tylko niektóre państwa członkowskie wyraziły chęć zostania stroną konwencji. Inne państwa członkowskie nie uważają się za zainteresowane strony, ponieważ ich zdaniem nie posiadają śródlądowych dróg wodnych, które wchodziłyby w zakres konwencji budapeszteńskiej. Ponadto konwencja nie przewiduje możliwości przystąpienia do niej Unii, a Komisja nie zamierza na obecnym etapie proponować, aby konwencja była dla Unii wiążąca w jakikolwiek inny sposób. W przepisach UE dotyczących żeglugi śródlądowej nie ma jednolitej definicji śródlądowych dróg wodnych. Każdy akt prawny w inny sposób reguluje zakres stosowania niektórych dyrektyw lub rozporządzeń w odniesieniu do dróg wodnych. Na przykład dyrektywa 2006/87/WE ustanawiająca wymagania techniczne dla statków żeglugi śródlądowej 3 zawiera wykaz dróg wodnych, których dotyczy ta dyrektywa (załącznik I). Lista ta została sporządzona w oparciu o zgłoszenia państw członkowskich, które deklarują, gdzie na ich terytorium dyrektywa powinna mieć zastosowanie. Z drugiej strony, w dyrektywie 96/50/WE w sprawie harmonizacji warunków uzyskiwania krajowych patentów kapitanów łodzi do celów przewozu towarów i pasażerów śródlądowymi wodnymi drogami we Wspólnocie 4 przyjęto inny system określania, które drogi wodne są objęte zakresem stosowania dyrektywy. Zasadniczo dyrektywa ta ma zastosowanie do wszystkich dróg wodnych w UE z wyjątkiem Renu i innych dróg wodnych, o których mowa w załączniku II do dyrektywy 91/672/EWG. Unia może, w drodze wyjątku, upoważnić jedno lub kilka państw członkowskich do zostania stroną/stronami konwencji. W tym przypadku wyłączna kompetencja ogranicza się do jednego postanowienia, a upoważnienie nie stanowi przeszkody w realizacji polityki zewnętrznej Unii w dziedzinie współpracy sądowej w sprawach cywilnych i handlowych. Wniosek Austrii i Polski jest szczególnie uzasadniony, ponieważ inne państwa członkowskie zostały stronami konwencji przed przyjęciem rozporządzenia (WE) nr 593/2008. Upoważnienie to powinno pozostać bez uszczerbku dla wyłącznej kompetencji Unii i jest stosowane w bardzo szczególnej sytuacji. W związku z tym niniejsza decyzja Rady jest skierowana tylko do Austrii, Belgii i Polski. Na mocy art. 30 konwencji budapeszteńskiej umawiające się państwa mają możliwość złożenia oświadczeń w sprawie zakresu zastosowania konwencji. Odnośne państwa członkowskie, przystępując do konwencji, mogą złożyć wszelkie odpowiednie oświadczenia dopuszczone na mocy jej postanowień, jakie uznają za niezbędne. Tekst takich oświadczeń należy załączyć do decyzji Rady. [ ] 3 4 Dz.U. L 389 z 30.12.2006, s. 1-260. Dz.U. L 235 z 17.9.1996, s. 31 38. PL 3 PL
2014/0345 (NLE) Wniosek DECYZJA RADY upoważniająca Austrię, Belgię i Polskę do ratyfikowania lub przystąpienia do budapeszteńskiej konwencji w sprawie umowy przewozu ładunków w żegludze śródlądowej (CMNI) RADA UNII EUROPEJSKIEJ, uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 2 ust. 1 i art. 81 ust. 2, w związku z art. 218 ust. 6 lit. a), uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej, uwzględniając zgodę Parlamentu Europejskiego 5, a także mając na uwadze, co następuje: (1) Unia dąży do ustanowienia wspólnej przestrzeni sądowej opierającej się na zasadzie wzajemnego uznawania orzeczeń sądowych. (2) Budapeszteńska konwencja w sprawie umowy przewozu ładunków w żegludze śródlądowej (CMNI) (zwana dalej konwencją budapeszteńską ) jest ważnym instrumentem promowania żeglugi śródlądowej w Europie. (3) Unia posiada wyłączne kompetencje przynajmniej w odniesieniu do art. 29 konwencji budapeszteńskiej w sprawie umowy przewozu ładunków w żegludze śródlądowej (CMNI) w zakresie, w którym jej postanowienia mają wpływ na zasady ustanowione w rozporządzeniu (WE) nr 593/2008 w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (Rzym I) 6. (4) Konwencja budapeszteńska nie przewiduje udziału regionalnych organizacji integracji gospodarczej. W związku z tym Unia nie może być umawiającą się stroną konwencji budapeszteńskiej. (5) Państwa członkowskie, które posiadają żeglowne śródlądowe drogi wodne wchodzące w zakres konwencji budapeszteńskiej, powinny zatem zostać upoważnione do ratyfikowania lub przystąpienia do konwencji. (6) Umawiającymi się stronami konwencji budapeszteńskiej jest jedenaście państw członkowskich Unii, a mianowicie Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Republika Czeska, Francja, Luksemburg, Niderlandy, Niemcy, Rumunia, Słowacja i Węgry. (7) Belgia ratyfikowała konwencję w dniu 5 sierpnia 2008 r., zatem po przyjęciu rozporządzenia Rzym I. W związku z tym konieczne jest, aby Rada upoważniła Belgię ex post do ratyfikowania konwencji budapeszteńskiej. 5 6 Dz.U. C [ ] z [ ], s. [ ]. Dz.U. L 177 z 4.7.2008, s. 6. PL 4 PL
(8) Austria i Polska, które posiadają żeglowne śródlądowe drogi wodne wchodzące w zakres konwencji budapeszteńskiej, wyraziły chęć zostania umawiającymi się stronami. (9) Pozostałe państwa członkowskie Unii stwierdziły, że nie posiadają żeglownych śródlądowych dróg wodnych wchodzących w zakres konwencji budapeszteńskiej, w związku z czym nie są zainteresowane ratyfikacją lub przystąpieniem do konwencji. (10) Konwencja budapeszteńska umożliwia umawiającym się państwom składanie oświadczeń w zakresie stosowania konwencji. W związku z tym Austria i Polska, przystępując do konwencji, powinny złożyć wszelkie odpowiednie oświadczenia dopuszczone na mocy jej postanowień, jakie uznają za niezbędne. Tekst takich oświadczeń należy załączyć do niniejszej decyzji. (11) Zjednoczone Królestwo oraz Irlandia są związane rozporządzeniem (WE) nr 593/2008 z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (Rzym I) i w związku z powyższym biorą udział w przyjęciu niniejszej decyzji. (12) Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu nr 22 w sprawie stanowiska Danii, który załączony jest do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszej decyzji i nie jest nią związana ani jej nie stosuje, PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ: Artykuł 1 1. Niniejszym Rada upoważnia do Austrię, Belgię i Polskę do ratyfikowania lub przystąpienia do budapeszteńskiej konwencji w sprawie umowy przewozu ładunków w żegludze śródlądowej (CMNI), z zastrzeżeniem warunków określonych w art. 2. 2. Tekst konwencji jest zawarty w załączniku I do niniejszej decyzji. Artykuł 2 Niniejszym Rada upoważnia Austrię i Polskę do złożenia odpowiednich oświadczeń dopuszczonych na mocy postanowień konwencji przy ratyfikacji lub przystępowaniu do konwencji budapeszteńskiej. Niniejsza decyzja skierowana jest do Austrii, Belgii i Polski. Sporządzono w Brukseli dnia [ ] r. W imieniu Rady Przewodniczący PL 5 PL