Zespół Szkół nr 9 we Wrocławiu Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I st. nr 2 im. F. Chopina Szkoła Muzyczna I st. nr 2 PROGRAM NAUCZANIA DLA KLAS 1-6 OGÓLNOKSZTAŁCĄCEJ SZKOŁY MUZYCZNEJ I stopnia oraz KLAS 1-6 (cykl sześcioletni) KLAS 1-4 ( cykl czteroletni) SZKOŁY MUZYCZNEJ I stopnia ( pierwszy etap edukacyjny ) SPECJALNOŚĆ - SKRZYPCE Wrocław 2011
WSTĘP Niniejszy program, opracowany zgodnie z Rozporządzeniem MKiDN z dn 9 XII 2010r w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach artystycznych w publicznych szkołach artystycznych,obejmuje kształcenie w OSM i SM I st. ( I etap edukacyjny). Program zaadresowany jest dla uczniów Zespołu Szkół nr 9 we Wrocławiu i dostosowany do ich potrzeb i zainteresowań, uwzględniając specyfikę szkoły i środowiska lokalnego. Materiał nauczania poszerzony został o nowe ciekawe publikacje, które łatwiej docierają do młodego pokolenia muzyków. Autorami programu są nauczyciele skrzypiec Zespołu Szkół nr 9 we Wrocławiu. Szkoła muzyczna I stopnia jest szkołą zarówno umuzykalniającą uczniów jak i przygotowującą ich do dalszego kształcenia na szczeblu zawodowym. Nauka gry na skrzypcach jako przedmiot główny w szkole muzycznej I-go stopnia jest najważniejszym czynnikiem i podstawowym elementem wykształcenia muzycznego. Sześcioletni okres nauczania gry na skrzypcach w szkole podstawowej jest tzw. nauczaniem początkowym, ale też najważniejszym etapem w rozwoju instrumentalnym skrzypka. Nauczyciel ma obowiązek dobrego rozeznania w możliwościach rozwojowych uczniów i indywidualnej pracy z nimi. Od uczniów zdolnych więcej wymagać, dopingować do wytężonej pracy, mniej zdolnych zachęcać, doceniać choćby najmniejszy sukces, wdrażać do czynnego udziału w życiu muzycznym szkoły, zachęcać do pracy zespołowej. Uczniowie uzdolnieni mogą realizować program z wyprzedzeniem (np. klasy wyższej), uczniowie mniej zdolni mogą kończyć edukację I st. z materiałem klasy 5. Nauczyciel powinien rzetelnie i odpowiednio wcześnie informować rodziców o postępach uczniów i szansach na dalsze kształcenie w zakresie gry na skrzypcach.
Klasa 1 Cykl sześcioletni Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I st nr 2 im F. Chopina Szkoła Muzyczna I st nr 2 I. Cele nauczania Nauczanie podstaw gry na instrumencie. Ustawienie prawidłowego aparatu gry, niedopuszczenie do powstania napięć w organizmie. Zainteresowanie ucznia muzyką i grą na skrzypcach, rozwijanie jego indywidualnych predyspozycji, uczenie systematycznej pracy. II. Treści nauczania 1. Dobranie odpowiedniej wielkości skrzypiec i smyczka. Nauka dbania o instrument. 2. Znajomość części skrzypiec i smyczka. 3. Rozśpiewywanie i umuzykalnianie ucznia. 4.Ćwiczenia przygotowawcze do gry na skrzypcach(rozluźnianie rąk, swobodna, prawidłowa postawa ciała) oraz ćwiczenia adaptacyjne i naśladujące grę.ćwiczenia na ołówku przygotowujące do właściwego chwytu smyczka -Położenie łokcia prawej ręki względem strun ( ćwiczenia na pustych strunach ). -Położenie łokcia lewej ręki względem strun ( ćwiczenia pizzicato palcem lewej ręki ). 5. Prostolinijne, równoległe do podstawka prowadzenie smyczka po strunach. artykulacja detache w środkowej części smyczka, w górnej i dolnej połowie smyczka, całym smyczkiem, podziały smyczka - portato po 2,3 i 4 nuty pod łukiem. - legato po 2, 3 i 4 nuty pod łukiem. - martele w górnej połowie smyczka. 6. Znajomość położenia nut na pięciolinii: nazywanie nut, gra z nut. Znajomość pojęć: znaki przykluczowe ( do 2 znaków ), metrum, dynamika ( forte, piano ). - umiejętność gry czterema palcami w podstawowym układzie (półton między 2 i 3 palcem) - gra z układem palców 2 blisko 1 7. Rozróżnianie wartości rytmicznych: ćwierćnuty, półnuty, ósemki, odpowiednie pauzy. -Rytm dwudzielny i trójdzielny. -Rytm sicilianowy: ćwierćnuta i ósemka.
8. Flażolety naturalne w I pozycji ( 3-cim i 4-tym palcem ), oraz w III poz. (4 palcem) 9. Proste dwudźwięki z pustą struną. 10. Gamy durowe jednooktawowe rozpoczynające się od pustej struny ( A, D ). Dwuoktawowa gama G-dur od pustej struny G. Najprostsze pasaże w tych gamach ( tonika, subdominanta) ). Gama moll jednooktawowa od pustej struny ( A, D ). 11. Nauka gry zespołowej - proste duety z nauczycielem lub kolegą ( dwoje skrzypiec) oraz pracy z akompaniamentem ( II półrocze) 12. Wykonywanie utworów z pamięci i nauka prezencji scenicznej. III. Materiał nauczania 1. Gamy A. Cofalik: Skrzypcowe ABC Z. Feliński: Nauka gam i zmian pozycji, cz. I W. Krotkiewski: Gamy i pasaże na skrzypce, cz. I 2. Szkoły i ćwiczenia A. Cofalik: Skrzypcowe ABC Z. Feliński, E. Górski, J. Powroźniak: Szkoła gry na skrzypcach, cz. I Z. Jahnke: Ćwiczenia przygotowawcze J. Jarzębski: Szkoła na skrzypce, cz. I 3. Etiudy F. Wohlfahrt: Etiudy op. 45 /łatwiejsze/, Etiudy op.74 /łatwiejsze/ I. Dubiska: Wybór etiud w I pozycji /łatwiejsze/ 4. Koncerty K. Krejci: Concertino h-moll F. Kuchler: Concertino G-dur op. 11 O. Rieding: Koncert h-moll op. 35 O. Krawczuk: Koncert G-dur 5. Zbiory utworów Ch. Dancla: Mała szkoła melodii op. 123 /łatwiejsze/
K. Fortunatow: Junyj skripacz (Młody skrzypek), cz. I, Chrestomatia pedagogiczeskego repertuara czi I. Garztecka: Mały skrzypek (10 tańców i piosenek ludowych) S. Herman, W. Walentynowicz: Lubię grać /łatwiejsze/ S. Majkapar: Bagatele J. Powroźniak: Znam piosenek pięknych sto, cz. I K. Predel: Na skrzypeczkach (5 łatwych utworów) T. Zacharina: Zbiorek tańców i melodii /łatwiejsze/ D. Obijalska: Skrzypiące nutki E. Iwan : Ładnie gram na skrzypcach A. Cofalik : W Zoo IV. Sprawdzanie umiejętności i metody oceniania I półrocze- ocenę wystawia nauczyciel koncert uczniów Program : 2 utwory II półrocze ocenę wystawia nauczyciel i koncert uczniów Program: 2 utwory z towarzyszeniem fortepianu lub I cz. koncertu V. Kryteria oceniania - dbałość o właściwy aparat gry i prostolinijne prowadzenie smyczka - pamięciowe opanowanie tekstu - zgodność intonacyjna i rytmiczna Klasa 2 I. Cele nauczania Dalsza adaptacja organizmu dziecka do instrumentu oraz opanowanie układu obu rąk. Rozbudzanie zamiłowania do muzyki oraz rozwijanie uzdolnień muzycznych ucznia. Nauczanie zasad notacji w stopniu umożliwiającym samodzielne odczytywanie zapisu nutowego. Rozwijanie umiejętności muzykowania zespołowego Przygotowanie ucznia do występów scenicznych
II. Treści nauczania 1. Prawidłowy aparat gry i prawidłowa postawa wolna od napięć mięśniowych 2 Artykulacja -detache -całym smyczkiem, z zachowaniem szczególnej uwagi na zmiany smyczka przy żabce, gra dolną i górną połową smyczka, gładkie zmiany smyczka. - legato do 8 nut - portato do 8 nut - martele -podwójne detache 3. Poprawne zmiany płaszczyzny strun gładkim ruchem całej ręki, bez zaburzeń rytmicznych. 4. Opanowanie wartości rytmicznych od całej nuty do szesnastki. 5. Wprowadzenie bardziej skomplikowanych rytmów : - rytm punktowany (ćwierćnuta z kropką ósemka), ósemka dwie szesnastki, triola ósemkowa, synkopa ( ósemka ćwierćnuta ósemka ). 6. Dwudźwięki z pustą struną. 7. Gama durowa i molowa, do 3 znaków przykluczowych 8.Metrum 3/8 i 6/8. 9. Dynamika rozszerzenie pojęć dynamicznych: p, mf, f 10.Opanowanie pamięciowe większych utworów jak: koncert głównie pierwsze części. 11. Zwiększenie wymagań pod względem intonacji, brzmienia dźwięku oraz precyzji rytmicznej i utrzymania równego tempa. 12.Flażolety naturalne w wyższych pozycjach. 13. Wprowadzenie pozycji III 14. Próby wprowadzenia ruchów wibracyjnych przy pomocy ćwiczeń. 15. Nauka gry zespołowej III. Materiał nauczania 1. Gamy A. Cofalik: Skrzypcowe ABC /cd/ Z. Feliński: Nauka gam i zmian pozycji, cz. I Z. Jahnke: Studium gam W. Krotkiewski: Gamy i pasaże na skrzypce, cz. I 2. Szkoły i ćwiczenia A. Cofalik : Skrzypcowe ABC
Z. Feliński, E. Górski, J. Powroźniak: Szkoła gry na skrzypcach, cz. I / dokończenie/ i cz. II J. Jarzębski: Szkoła gry na skrzypce, cz. I / dokończenie/, cz. II W. Krotkiewski: Ćwiczenia na prawą rękę J. Mieksin, Z. Ostalczyk: Łatwe dwudźwięki / prostsze ćwiczenia / H. Schradieck: Ćwiczenia palcowe, z. I / łatwiejsze / 3. Etiudy I.Dubiska: Wybór etiud w I pozycji /cd/ K. Fortunatow: Etiudy na zmiany pozycji H. E. Kayser: Etiudy op. 20, cz. I F. Wohlfahrt: Etiudy op. 45 /cd/, Etiudy op. 74 /cd/ P.Wójtowicz: 22 etiudy dwudźwiękowe wyd. CONTRA 2007 4. Koncerty O. Rieding: Koncert h-moll op. 35, Koncert G-dur op. 34 A. Komarowski: Concertino G-dur H. Sitt: Concertino uczniowskie nr 1 C-dur 5. Utwory biegłościowe P. Czajkowski: Zabawa w koniki W. Herman: Taniec krasnoludków W. Walentynowicz: Leśny strumyk 6. Utwory dwudźwiękowe Piosenki w układzie dwudźwiękowym B. Lully: Gawot i musette W. Krotkiewski : Polowanie 7. Utwory różne J. S. Bach: Marsz D-dur, Gawot D-dur N. Bakłanowa: Mazurka L. van Beethoven: Menuet C-dur G. B. Buononcini: Rondeau D-dur Ch. Dancla: Mała szkoła melodii Ch. W. Gluck: Wesoły korowód G-dur J. A. Hasse: Zwei Tanze: Bourre A-dur, Menuet a-moll
W. A. Mozart: Andante grazioso A-dur J. Ph. Rameau: Menuet g-moll G. Ph. Telemann: Allegretto G-dur S. Mach : Tanecek 8. Zbiory utworów Alte Meister fur junge Spieler (Budapest), z. I G. Bacewicz: Łatwe utwory, z. I Ch. Dancla: Mała szkoła melodii op. 123 H. Dunicz: Grające świerszcze, z. I K. Fortunatow: Junyj skripacz (Młody skrzypek), cz. I; Chrestomatija pedagogiczeskogo repertuara, cz. I I.Garztecka, S. Jarzębski: Utwory skrzypcowe sławnych kompozytorów, z. I I.Garztecka: Mała skrzypek ( 10 tańców i piosenek ludowych ), z. I A.Goecke: 10 utworów na skrzypce z fortepianem op. 80 S. Herman, W. Walentynowicz: Lubię grać (utwory skrzypcowe w I pozycji) W. Krotkiewski: Młody muzyk J. Powroźniak: Mały solista, z. II J. Rakowski: Z dawnych czasów W. Szut: Czastuszki T. Zacharina: Zbiorek tańców i melodii D. Obijalska: Skrzypiące nutki E. Iwan : Ładnie gram na skrzypcach A. Cofalik: W Zoo P. Wojtowicz: Magiczne drzewko czyli szuruburki na troje skrzypiec PWM 2005 P. Wojtowicz : Utworeczki na 2 skrzypiec lub skrzypce i flet CONTRA 2009 IV. Sprawdzanie umiejętności Przesłuchanie półroczne Program: 1)gama i pasaże ( jedno i dwuoktawowe) w I pozycji 2) etiuda 3) utwór Przesłuchanie promocyjne Program: 1) gama i pasaże (dwuoktawowe) 2)etiuda lub utwór 3) Koncert ( I lub III cz) Program wykonany z pamięci
V. Kryteria oceniania - zgodność intonacyjna -prostolinijne prowadzenie smyczka i prawidłowy aparat gry - zgodność metro- rytmiczna - wydobycie ładnego dźwięku - opanowanie pamięciowe Klasa 3 II. Cele nauczania Rozwijanie uzdolnień muzycznych oraz zamiłowania do muzyki poprzez czynny i bierny udział w koncertach, audycjach i popisach. Rozwijanie umiejętności technicznych i interpretacyjnych. Przygotowanie do samodzielnego opracowania krótkich i łatwych utworów. Wdrożenie do systematycznego i świadomego ćwiczenia. Rozwijanie muzykowania zespołowego Zachęcania do aktywnego uczestniczenia w życiu muzycznym II. Treści nauczania 1.Kontynuacja pracy nad aparatem gry i właściwą postawą. 2. Uwrażliwienie na jakość wydobycia dźwięku, 3. Praca nad doskonaleniem techniki smyczkowej: detaché, martelé, podwójne détaché (wprowadzenie do sautillé), legato ( po 3, 6, 8), staccato.(po 8) 4. Utrwalanie pozycji I i III Wprowadzenie pozycji II praca nad ekstensją lewej ręki ( 4zw). Łatwe wejścia do V pozycji na strunie Ai E 5.Rozwijanie biegłości lewej ręki: chromatyka i poszerzanie układu palców (wprawki), proste tryle, obiegniki, mordenty. 6. Dalsza praca nad doskonaleniem wibracji. 7. Dwudźwięki z pustą struną i pojedyncze łatwe tercje, seksty i oktawy w tempie wolnym, z przerwami i techniką przygotowawczą, 8.Wprowadzanie łatwych akordów łamanych z pustymi strunami 9.Rozszerzenie pojęć dynamicznych: pp,p, mf, f, ff 10 Utrwalanie znajomości notacji nutowej oraz umiejętność samodzielnego i bezbłędnego odczytywania tekstu nutowego. 11. Gra zespołowa
12.Nauka umiejętności zachowań estradowych i właściwej samooceny wykonanego utworu. III. Materiał nauczania 1. Gamy Z. Feliński: Nauka gam i zmian pozycji. czi (cd) Z. Jahnke: Studium gam W. Krotkiewski: Gamy i pasaże na skrzypce, cz. II /łatwiejsze/ B. Detrekoy: Gamy w III oktawowe wyd. InfoArt 2005 2. Szkoły i ćwiczenia A. Cofalik: Skrzypcowe ABC (cz. II) Z. Feliński, E. Górski, J. Powroźniak: Szkoła gry na skrzypcach, cz. II J. Powroźniak: Szkoła gry na skrzypcach, cz. II J. Jartzębski: Szkoła gry na skrzypce, cz. III Z. Jahnke: Ćwiczenia w pozycjach W. Krotkiewski: Ćwiczenia na prawą rękę, Ćwiczenia zmian pozycji na skrzypcach J. Mieksin, Z. Ostalczyk: Łatwe dwudźwięki H. Schradieck: Ćwiczenia palcowe, z. I /cd. poz. I, II, III/ 3. Etiudy I.Dubiska: Wybór etiud w I pozycji K. Fortunatow: Etiudy na zmiany pozycji H. E. Kayser: Etiudy op. 20, cz. I i II J. F. Mazas: Etiudy op. 36, cz. I /fragmenty łatwiejsze/ F. Wohlfahrt: Etiudy op. 45 /cd/, Etiudy op. 74 /cd/ P.Wójtowicz: Etiudy dwudźwiękowe Czerwone jabłuszko wyd.contra 2007 4. Koncerty A.Huber: Concertino F-dur op. 7 A. Janszynow: Concertino op. 35 (w stylu rosyjskim) F. Kuchler: Concertino D-dur op. 15
St. Mach: Concertino A-dur op. 60 O. Rieding: Koncert D-dur op. 36 F. Seitz: Koncert uczniowski G-dur op. 13 A. Vivaldi: Koncert G-dur op. 7 nr 2, PWM, Kraków 5. Utwory biegłościowe G. Bacewicz: Preludium, Scherzino W. Herman:, W. Walentynowicz: Tarantella W. Krotkiewski: Etiuda, Strumyczek 6. Utwory dwudźwiękowe W. Krotkiewski: Polowanie 7. Utwory różne J. S. Bach: Gawot F-dur, Musette P. Czajkowski: Smutna pieśń J. Haykens: Serenada op. 21 G. F. Handel: Bourree F. Mendelssohn: Marsz weselny F. Neruda: Kołysanka słowiańska F. Schubert: Menuet B-dur G. Tartini: Sarabanda g-moll 8. Zbiory utworów Alte Meister fur junge Spieler, z. I, Budapest G. Bacewicz: Łatwe utwory, z. I H. Dunicz: Grające świerszcze, z. II I. Garztecka, S. Jarzębski: Utwory skrzypcowe sławnych kompozytorów, z. I i II K. Fortunatow: Chrestomatia pedagogiczeskego reperuara S. Herman, W. Walentynowicz: Lubię grać W. Krotkiewski: Młody muzyk M. Popławski: Łatwe utwory na skrzypce /łatwiejsze/ H. Purcell: Utwory na skrzypce z fortepianem J. Rakowski: Z dawnych czasów F. Rybicki: Suita dziecięca op. 58 D. Obijalska : Skrzypiące nutki E. Iwan : Ładnie gram na skrzypcach A. Cofalik : W Zoo
9. Duety G. Bacewicz: Łatwe duety J. Gebauer: Duety op. 10 J. F. Mazas: Łatwe duety J. Pleyel: Duety op. 8 i op. 6 R. Twardowski: Fantazja polska P. Wójtowicz: Magiczne drzewko czyli szuruburki na troje skrzypiec IV. sprawdzanie umiejętności Przesłuchanie półroczne: Program: 1) gama i pasaże dwuoktawowe z uwzględnieniem III poz 2) etiuda 3) utwór Przesłuchanie promocyjne Program: 1) gama i pasaże z wejściem do III poz. 2)etiuda 3) koncert I lub III cz) Program należy wykonać z pamięci. V. Kryteria oceniania - prawidłowa intonacja - zgodność metro- rytmiczna i tekstowa utworu - prawidłowy aparat gry - różnice dynamiczne i agogiczne - opanowanie pamięciowe
Klasa 4 I. Cele nauczania Przygotowanie ucznia do samodzielnego rozczytywania i samodzielnej pracy nad utworem (konkurs na samodzielnie przygotowany utwór II półrocze).nauka prawidłowego odczytywania tekstu nutowego i prawidłowej realizacji zapisu nutowego. Praktyczne wykorzystanie w utworach zdobytych umiejętności i poznanych technik. Rozwijanie naturalnej potrzeby ekspresji twórczej ucznia. Rozwijanie umiejętności muzykowania zespołowego. Zapoznawanie ucznia z podstawową wiedzą o muzyce. II. Treści nauczania 1.Nauka świadomego kontrolowania przez ucznia prawidłowej postawy oraz umiejętności wydobycia dźwięku przy zachowaniu swobodnego aparatu gry i czystości intonacji. 2. Samodzielne strojenie instrumentu przez uczniów 3. Znajomość notacji (do 4 znaków przykluczowych)oraz umiejętność samodzielnego i bezbłędnego odczytania tekstu nutowego- gra a`vista. 4.Przygotowanie do samodzielnego opracowania łatwego utworu pod względem techniczno wykonawczym. 5. Doskonalenie techniki skrzypcowej - legato na dwa smyczki w pochodach gamowych 3 -oktawowych - staccato na dwa smyczki w pochodach gamowych 3-oktawowych - podwójne detache po 4 w szybszym tempie jako przygotowanie do sautille - nauka łatwego spiccato ( po 1i 2 nuty) - ricochet - pizzicato prawą i lewą ręką - flażolety naturalne i sztuczne(kwartowe w I pozycji) 6. Dwudźwięki w pochodach seksty, oktawy (z techniką przygotowawczą) 7. Akordy łamane 8. Pochody chromatyczne i praca nad ekstensją lewej ręki ( 4zw, 5cz) 9. Smyczkowanie i rytmy o wyższej skali trudności ( synkopy, rytmy podwójnie punktowane) 10. Dynamika pp - ff 11. Utrwalanie pozycji I.II,III,wprowadzanie pozycji V,IV
12. Doskonalenie wibracji Umiejętność koncentrowania się i pokonywania tremy podczas wykonywania utworu. 13.Umiejętność obycia scenicznego i pokonywania tremy podczas wystąpień 14. Znajomość zasad czyszczenia i konserwacji skrzypiec 15. Praca w zespołach kameralnych i gra w szkolnej orkiestrze III. Materiał nauczania 1. Gamy Z. Feliński: Nauka gam i zmian pozycji, cz. I /cd/ i cz. II /łatwiejsze/ Z. Jahnke: Studium gam W. Krotkiewski: Gamy i pasaże na skrzypce, cz. II /cd/ B. Detrekoy: Gamy III - oktawowe 2. Szkoły i ćwiczenia Z. Feliński, E. Górski, J. Powroźniak: Szkoła gry na skrzypcach, cz. II /dokończenie/ J. Jarzębski: Szkoła na skrzypce, cz. III /pozycje IV i V/ Z. Jahnke: Ćwiczenia w pozycjach /pozycje IV i V/ W. Krotkiewski: Ćwiczenia na prawą rękę, Ćwiczenia zmian pozycji na skrzypcach J. Mieksin, Z. Ostalczyk: Łatwe dwudźwięki na skrzypce H. Schradieck: Ćwiczenia palcowe, z. I /cd. poz. I V/ O. Sevcik,: 40 wariacji, Doppelgriff-Vorstudien op. 9 /ćwiczenia dwudźwiękowe, najłatwiejsze/, Lagenwechsel op. 8 /zmiany pozycji I-V/ 3. Etiudy I.Dubiska: Wybór etiud skrzypcowych w I pozycji K. Fortunatow: Etiudy na zmiany pozycji H. E. Kayser: Etiudy op. 20 /cd/ W. Krotkiewski: Etiudy w II I Iv pozycji /łatwiejsze/ J. F. Mazas: Etiudy op. 36, cz. I F. Wohlfahrt: Etiudy op. 45, Etiudy op. 74 4. Koncerty
G. Bacewicz: Concertino A. Bloch: Concertino A. Komarowski: Koncert A-dur nr 2 F. Kuchler: Koncert D-dur op. 12 A. Lasoń: Concertino w dwóch częściach O. Rieding: Koncert a-moll op. 21 (w stylu węgierskim), Koncert G-dur op. 24, Koncert D-dur H. Sitt: Koncert op. 93, Koncert op. 102 5. Utwory biegłościowe A.Ariosti: Allegro C. Bohm: Perpetuum mobile G. F. Handel: Preludium G-dur D. Kabalewski: Etiuda W. Krotkiewski: Perpetuum mobile M. Popławski: Tarantela M. Rubinstein: Kołowrotek 6. Utwory dwudźwiękowe Ch. Dancla: Wariacje na temat Weigla op. 89 nr 5 A.Moffat: Bourree 7. Utwory różne A.Ariosti: Allegro Es-dur N. Bakłanowa: Allegro. Sonatina /wyd. Rosyjskie/ L. van Beethoven: Menuet Es-dur L. Boccherini: Menuet W. Boyce: Matelotte Ch. Dancla: Wariacje na temat Paciniego op. 89 nr 1 Ch. W Gluck: Gawot W. Kabalewski: Klowny W. Krotkiewski: Polonez G. B. Martini: Gawot E. Młynarski: Kołysanka I. J. Paderewski: Menuet S. Prokofiew: Gawot C. Saint-Saens: Łabędź A.Simonetti: Madrygał
8. Zbiory utworów Alte Meister fur junge Spieler, z. II, Budapest K. Fotunatow: Junyj skripacz (Młody skrzypek), cz. II I.Garztecka, S. Jarzębski: Utwory skrzypcowe sławnych kompozytorów, z. II F. Jamry, G. Bacewicz: Mała antologia skrzypcowa, z. III Mistrzowie niemieccy W. Krotkiewski: Młody muzyk M. Popławski: Łatwe utwory na skrzypce J. Powroźniak: To nietrudne, z. II J. Rakowski: Z dawnych czasów Sbornik pies sowietskich kompozytorow /wydanie rosyjskie/ Śpiewające skrzypce, z. I /opracowanie: W. Doleżał/ 9. Zespoły kameralne G. Bacewicz: Łatwe duety J. Gebauer: Duety op. 10 J. F. Mazas: Duety op. 38, z. I i II L. Kwaśnik: Miniatury klasyczne na troje skrzypiec IV. Sprawdzanie umiejętności Przesłuchanie techniczne Program: 1) gama dur- moll trzyoktawowa ze zmianą pozycji I-V Pasaże do III poz.( lub do V) Dwudźwięki dur 1 do wyboru( seksty, oktawy) do III p 2) etiuda Przesłuchanie półroczne Program: 1) utwór 2) koncert ( I lub III cz) Przesłuchanie techniczne ( II półrocze) Program: 1) gama dur- moll trzyoktawowa do V poz. Pasaże do V poz. Dwudźwięki dur 1 do wyboru do III p. 2) etiuda Przesłuchanie promocyjne Program: 1) utwór 2) koncert ( I lub III cz) Program należy wykonać z pamięci.
V. Kryteria oceniania - prawidłowa intonacja - zgodność tekstowa wykonywanego utworu - różnice dynamiczne, agogiczne, artykulacyjne - prawidłowy aparat gry - interpretacja utworu - pamięciowe opanowanie Klasa 5 I. Cele nauczania Rozwijanie techniki instrumentalnej. Wprowadzenie do gry elementów wirtuozowskich i ekspresji, kształcenie wyobraźni artystycznej. Kształtowanie umiejętności interpretacyjnych z uwzględnieniem stylu, formy i charakteru utworu. Umuzykalnianie ucznia mniej zdolnego. Przygotowanie do nauki w szkole II stopnia ucznia zdolnego. II. Treści nauczania 1. Doskonalenie technik grania w V pozycjach, wprowadzanie pozycji VI, VII 2.Wyższe pozycje na strunie G. 3.Rozwój techniki prawej i lewej ręki, przy pomocy wprawek, etiud i utworów biegłościowych. 4.Doskonalenie techniki detache, legato i staccato(po 3 i 6 oraz na 2 smyczki w gamach 3-oktawowych), sautille, - spiccato pojedyncze i po 3 w szybszym tempie 5.Różnorodne smyczkowanie - sul tasto, sul ponticello, col legno 6.Flażolety sztuczne (kwartowe) w pozycjach I- III 7.Rozwój techniki dwudźwiękowej (etiudy i utwory dwudźwiękowe i wykorzystujące akordy) 8.Doskonalenie brzmienia i jakości dźwięku. 9.Prawidłowa intonacja.
10.Dobór repertuaru mający na celu zapoznanie ucznia z różnymi stylami i formami w muzyce. 11.Doskonalenie ekspresji wykonawczej poprzez zastosowanie szerokiego zakresu dynamiki, frazowanie, różnicowanie wibracji. 12.Kontynuowanie samodzielnej pracy nad utworem oraz czytania nut a vista. 13. Obycie estradowe 14. Praca w zespołach kameralnych i szkolnej orkiestrze III. Materiał nauczania 1. Gamy Z. Feliński: Nauka gam i zmian pozycji, cz. I i cz. II Z. Jahnke: Studium gam W. Krotkiewski: Gamy i pasaże na skrzypce, cz. II B. Detrekoy: Gamy III oktawowe 2. Szkoły i ćwiczenia Z. Feliński, E. Górski, J. Powroźniak: Szkoła gry na skrzypcach, cz. II Z. Jarzębski: Szkoła gry na skrzypce, cz. III /pozycje IV i V/ Z. Jahnke: Ćwiczenia w pozycjach W. Krotkiewski: Ćwiczenia na prawą rękę, Ćwiczenia zmian pozycji na skrzypcach H. Schradieck: Ćwiczenia palcowe, z. I O. Sevcik: 40 wariacji op. 3 /łatwiejsze/, Doppelgriff-Vorstudien op. 9 /ćwiczenia dwudźwiękowe/, Lagenwechsel op. 8 /zmiany pozycji/ 3. Etiudy J. Dont: Etiudy op. 27 K. Fortunatow: Etiudy na zmiany pozycji H. E. Kayser: Etiudy op. 20 R. Kreutzer: 42 etiudy J. F. Mazas: Etiudy op. 36, cz. I F. Wohlfahrt: Etiudy op. 45 4. Koncerty J. B. Accolay: Koncert a-moll Ch. Dancla: Solo koncertowe nr 1 i 2 G. Hollander: Koncert szkolny op. 62 L. Jansa: Concertino D-dur op. 54
P. Nardini: Koncert e-moll F. Seitz: Koncert uczniowski g-moll op. 12, Koncert D-dur op. 15, Koncert op. 38 A.Vivaldi: Koncert a-moll, Koncert G-dur /opracowanie Mostrasa/ 5. Sonaty A.Ariosti: Sonata D-dur nr 6 A.Corelli: Sonata e-moll op. 5 nr 8, Sonata A-dur op. 5 nr 9 G. F. Haendel: Sonata E-dur 6. Utwory biegłościowe F. Couperin: Wiatraczki N. Rakow: Molto vivace As-dur J. B. Senaille: Allegretto Fiocco Allegro 7. Utwory dwudźwiękowe C. Cui: Kobza (Wołynka) op. 50 nr 3 /wyd. rosyjskie/ Ch. Dancla: Wariacje na temat Belliniego op. 89 nr 3 R. Glier: Pastorale op. 54 nr 2 /wyd. rosyjskie/ Milandre: Menuet (Miniatury skrzypcowe PWM nr 54) J. J. Mondoville: Tamburyn /wyd. ros./ 8. Utwory różne L. van Beethoven: Menuet G-dur, Utwory /oprac. Jampolski wyd. ros./ J. Duvernoy: Bolero G. F. Handel:Aria i Rondinello J. Haydn: Menuet /wyd. ros/, Menuet D-dur K. Kurpiński, K. Sikorski: Polonez Z. Noskowski: Polonez elegijny S. Prokofiew: Bajeczka /wyd. ros./, Gawot z Symfonii klasycznej J. F. Rameau: Tamburyn ( Miniatury skrzypcowe PWM), Gawot L. Różycki: Dwie melodie J. Stasica, J. Garścia: Drobiazgi. 10 łatwych utworów na skrzypce K. Szymanowski: Pieśń kurpiowska G. F. Telemann: Sarabanda und Gavotta A. Wroński: Kołysanka, Mazurek (Moje marzenia) H. Wieniawski : Pieśń Polska
9. Zbiory utworów Alte Meister fur junge Spieler, z. II, Budapest I.Garztecka, S. Jarzębski: Utwory skrzypcowe sławnych kompozytorów, z. II F. Jamry, G. Bacewicz: Mała antologia skrzypcowa: - Dawni mistrzowie włoscy - Dawni mistrzowie francuscy - Dawni mistrzowie niemieccy - Dawni mistrzowie polscy i czescy Klassiczeskije piesy, wyd. 2 /wyd. ros./ N. Rakow: Piesy w 24 tonalnostiach /wyd. ros./ J. Rakowski: Z dawnych czasów Śpiewające skrzypce, z. I, II, III /oprac. W. Doleżał/ E. Iwan Ładnie gram na skrzypcach 10. Zespoły J. Gebauer: Duety op. 10 /trudniejsze/ J. Pleyel: Duety op. 24 /do wyboru/, Duety op. 48 /do wyboru/ L. Kwaśnik: Miniatury klasyczne /na troje i czworo skrzypiec/ IV. Sprawdzanie umiejętności Przesłuchanie techniczne Program: 1) gama dur- moll ( do V poz) Pasaże do V poz. Dwudźwięki 2 do wyboru ( do III poz.) 2) etiuda Przesłuchanie półroczne Program: 1) utwór 2) koncert( I lub III cz.) albo II cz. Sonaty Przesłuchanie techniczne ( II półrocze) Program: 1) gama dur moll ( do V poz) Pasaże(do V poz) Dwudźwięki 2 do wyboru ( do III Poz) 2) etiuda techniczna lub dwudźwiękowa 3) czytanie nut a`vista Przesłuchanie promocyjne Program: 1) utwór 2) I lub II i III cz. koncertu
Pogram należy wykonać z pamięci. V. Kryteria oceniania - prawidłowa intonacja - zgodność tekstowa wykonywanego utworu - zróżnicowania agogiczne, dynamiczne - prawidłowy aparat gry - interpretacja utworu - prezencja sceniczna - opanowanie pamięciowe Klasa 6 I. Cele nauczania Utrwalanie i rozwijanie umiejętności zdobytych w poprzednich latach. Prawidłowa postawa i aparat gry ucznia. Wymaganie samodzielnego rozczytania zadanego utworu, świadoma realizacja wskazówek nauczyciela podczas ćwiczenia w domu. Kształtowanie wrażliwości estetycznej i poczucia piękna. Kształtowanie umiejętności prawidłowej oceny swojego występu podczas koncertów i przesłuchań. Zachęcanie ucznia do słuchania muzyki ( koncertów i nagrań )oraz udziału w koncertach w Filharmonii, Operze Przygotowanie absolwentów do dalszego kształcenia w szkole muzycznej II stopnia. II. Treści nauczania 1.Wymaganie świadomego i aktywnego udziału ucznia w procesie nauki oraz umiejętności samodzielnego, efektywnego ćwiczenia w domu. 2. Rozwijanie wrażliwości i muzykalności poprzez różnicowanie stylów właściwa interpretacja utworów. 3.Prawidłowa intonacja w grze. 4.Doskonalenie umiejętności czytania nut a`vista.
5.Znajomość pojęć: dynamika, artykulacja, agogika, aplikatura; znajomość określeń włoskich występujących w wykonywanych utworach 6.Różne sposoby smyczkowania i artykulacji: detache, martele, legato, staccato, spiccato, sautille, arpeggio,ricochet, pizzicato lewą i prawą ręką, akcenty. Prawidłowy podział smyczka. 7. Różne kombinacje rytmów 8.Doskonalenie techniki biegłościowej, wymaganie dość dużej biegłości w grze. 9.Umiejętność gry w pozycjach ( I- VII ), prawidłowe zmiany pozycji, skoki do wysokich pozycji 10.Prawidłowe wykonywanie ozdobników i tryli. 11.Różne rodzaje wibracji (przedramieniowa, kiściowa) 12.Flażolety naturalne i kwartowe. 13.Wykorzystanie dwudźwięków i akordów w utworach. 14. Doskonalenie gry zespołowej oraz świadoma współpraca z akompaniatorem. 15. Umiejętność zaprezentowania się na scenie. III. Materiał nauczania 1. Gamy Z. Feliński: Nauka gam i zmian pozycji, cz. II Z. Jahnke: Studium gam W. Krotkiewski: Gamy i pasaże na skrzypce, cz. II E. Umińska: Studium gam i pasaży na skrzypce /układy łatwiejsze/cz.i 2. Ćwiczenia Z. Jahnke: Ćwiczenia w pozycjach, Dwudźwięki. S. Korgujew: Ćwiczenia w dwudźwiękach na skrzypce W. Krotkiewski: Ćwiczenia na prawą rękę, Ćwiczenia zmian pozycji na skrzypcach, Ćwiczenia w dwudźwiękach H. Schradieck: Ćwiczenia palcowe, z. I O. Sevcik: 40 wariacji op. 3, Doppelgriff-Vorstudien op. 9 /ćwiczenia dwudźwiękowe/, Lagenwechsel op. 8 /zmiany pozycji/ 3. Etiudy J. Dont: Etiudy op. 37 F. Fiorillo: 36 etiud K. Fortunatow: Etiudy na zmiany pozycji H. Kayser: Etiudy op. 20 R. Kreutzer: 42 etiudy
F. Wohlfahrt: Etiudy op. 45 4. Koncerty J. S. Bach: Koncert a-moll Ch. Beriot: Koncert a-moll nr 9, Koncert G-dur nr 7 Ch. Dancla: Solo koncertowe nr 3 A.Komarowski: Koncert e-moll R. Orthmans: Koncert a-moll nr 12 H. Sitt: Koncert C-dur op. 70 G. B. Viotti: Koncert D-dur nr 20, Koncert G-dur nr 23 A. Vivaldi: Koncert g-moll G. F. Haydn Koncert G- dur 5. Sonaty A.Corelli: Sonaty nr 3 i 10 G. F. Haendel: Sonata F-dur A.Krzanowski: Mała partita na skrzypce solo G. B. Pergolesi: Sonata G-dur H. Purcell: Sonata g-moll O. Walentini: Sonata a-moll 6. Utwory biegłościowe N. Clerambault: Preludium i Allegro R. Glier: U źródła, Etiuda A. Janszynow: Kołowrotek op. 26 nr 3 (Priałka) G. Pugnani: Kumoszki Fr. Schubert: Pszczółka 7. Utwory dwudźwiękowe Ch. Beriot: Temat z wariacjami d-moll op. 1 J. Brahms: Walc A-dur C. Cui: Wschodnia melodia op. 50 /wyd. ros/ F. Drdla: Wspomnienie (Souvenir) M. Garlicki: Etiuda Fugato /wyd. ros/ A. Krzanowski: Chaconna i Gigue z Małej partity na skrzypce solo J. Raff: Cavatina op. 85 nr 3 C. M. Weber: Walzer nr 2 /oprac. W. Burmester/
8. Utwory różne J. S. Bach Ch. Gounod: Ave Maria J. S. Bach: Siciliana g-moll G. F. Haendel: Wariacje A-dur /wyd. Ros/ W. A. Mozart: Menuet D-dur A. Dvorak: Humorewska J. Ph. Rameau: Wariacje a-moll /oprac. Mostras wyd. ros/ M. Rimski-Korsakow: Pieśń hinduska R. Schumann: Marzenie G. Swiridow: Moment muzyczny /wyd. ros/ H. Wieniawski : Dudziarz, Kujawiak, Obertas 9. Zbiory utworów F. Jamry, G. Bacewicz: Mała antologia skrzypcowa: - Dawni mistrzowie francuscy - Dawni mistrzowie włoscy - Dawni mistrzowie niemieccy - Dawni mistrzowie polscy i czescy Śpiewające skrzypce, z. I, II, III /oprac. W. Doleżał/ E. Umińska: Album miniatur na skrzypce i fortepian IV. Sprawdzanie umiejętności Przesłuchanie techniczne Program:1) gama dur- moll ( do V poz) Pasaże ( do V poz) Dwudźwięki tercje, seksty, oktawy( do III lub V poz) 2) etiuda Przesłuchanie półroczne Program: 1) utwór 2) 2 części sonaty Przesłuchanie techniczne ( II półrocze) 1) gama dur moll ( do V poz) pasaże( do V poz ) dwudźwięki tercje, seksty, oktawy 2) etiuda techniczna 3) etiuda dwudźwiękowa Przesłuchanie promocyjne na zakończenie szkoły muzycznej I st. 1) utwór 2) koncert ( I lub II i III cz) Program należy wykonać z pamięci
V. Kryteria oceniania - prawidłowa intonacja - zgodność tekstowa i metro-rytmiczna - opanowanie pamięciowe - interpretacja utworu i ekspresja wykonawcza - prawidłowy aparat gry - obycie sceniczne i prezencja
OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW NA ZAKOŃCZENIE I ETAPU EDUKACYJNEGO - Znajomość podstawowych wiadomości z historii instrumentu oraz umiejętność nazwania poszczególnych części skrzypiec i smyczka - znajomość zasad czyszczenia i konserwacji instrumentu - opanowanie właściwej postawy i prawidłowego aparatu prawej i lewej ręki - umiejętność wydobycia ładnego, czystego dźwięku przy swobodnym ułożeniu obu rąk - opanowanie podstaw techniki instrumentalnej i wrażliwości intonacyjnej - umiejętność frazowania i interpretacji utworów zgodnie z budową formalną - znajomość notacji w kluczu wiolinowym i basowym ( nauka gry na fortepianie w V klasie) - czytanie nut a`vista i samodzielne przygotowanie utworu z uwzględnieniem precyzji metro- rytmicznej. Świadome ćwiczenie i korekta własnych błędów -umiejętność koncentracji i pokonywania stresu podczas występów- obycie estradowe - umiejętność gry w zespole ( duet, trio, orkiestra szkolna, praca z akompaniamentem) - opanowanie literatury skrzypcowej o zróżnicowanej problematyce technicznej ( gamy, etiudy ) i muzyczno- wykonawczej( koncerty, sonaty, utwory)