Wspólne polityki sem. I wykład 1 Zagadnienia wstępne Prowadzący: Dr K. Śledziewska
Plan zajęć Rozwój procesów integracyjnych po II Wojnie Światowej. Integracja regionalna a gospodarka światowa, definicja ekonomiczna i klasyczne etapy integracji. Światowy system regulacji polityki handlowej (GATT/WTO) a integracja regionalna, znaczenie art. XXIV GATT
Regionalizm, definicja the Dictionary of Trade Policy Terms Działania rządów mające na celu liberalizację handlu lub jego ułatwienie na bazie regionu WTO Bardziej ogólnie umowy podpisywane pomiędzy krajami niekoniecznie należącego do jednego regionu (geograficzne czy kulturalne kryterium)
Regionalizm, regionalne ugrupowania (regional trade agreements RTAs) Gwałtowny wzrost liczby ugrupowań od początku funkcjonowania WTO, 1995 Najważniejszy wyjątek od głównej zasady niedyskryminacji WTO Regionalism is in fashion. It seems that every month brings news of yet another agreement among a group of countries, or between one group and another, to strength their economic links, particularly by removing barriers to trade and investment among themselves. Frankel (1997)
World Trade Organisation (WTO), organizacja międzynarodowa siedziba w Genewie kontynuacja Układu Ogólnego w Sprawie Taryf Celnych i Handlu (GATT) powołana w 1994 w Marakeszu (Maroko) http://www.wto.org/ GATT wszedł w życie 1 stycznia 1948 roku podstawą prawną wielostronnego systemu współpracy handlowej Zasady: klauzula najwyższego uprzywilejowania (KNU), narodowe traktowanie.
WTO Klauzula Największego Uprzywilejowania (ang. MFN Most Favoured Nation clause) Artykule I GATT, Artykule II GATS Artykule IV TRIPS preferencja przyznana jednemu krajowi musi być rozciągnięta na wszystkich członków WTO raje nie mogą dyskryminować partnerów handlowych i jeśli decydują się uprzywilejować jeden z krajów na przykład niższą stawką celną, wówczas przywilej ten musi zostać rozciągnięty na pozostałe kraje członkowskie WTO
WTO Traktowanie narodowe (ang. National Treatment) podatki i inne opłaty oraz przepisy krajowe nie powinny być stosowane wobec produktów importowanych i krajowych, tak aby stwarzać ochronę produkcji krajowej. Listy koncesyjne (ang. Schedules of concessions) całość zobowiązań członków WTO przyjętych w ramach danej Rundy Negocjacyjnej dotyczących obniżek taryf celnych, wraz z okresami ich implementacji, oraz kontyngentów taryfowych. muszą być bezwzględnie przestrzegane przez członków WTO stwarza całkowitą przejrzystość daje pełną informację na temat poziomu stawek celnych członków i perspektyw ich obniżania
Rundy W ramach WTO odbywają się kilkuletnie rundy negocjacji mają na celu liberalizację handlu światowego i ew. wzmocnienie systemu WTO. Runda Rozwojowa Doha lub Nowa Runda (ang. Doha Development Agenda DDA). Główne obszary negocjacyjne Nowej Rundy to: rolnictwo dostęp do rynku, dopłaty do eksportu, wsparcie wewnętrzne sektora rolnego dostęp do rynku dla towarów nierolnych (NAMA), handel usługami, zasady WTO, ochrona praw własności intelektualnej (TRIPS), r rozstrzyganie sporów, handel a środowisko, implementacja (realizacja porozumień WTO) ułatwienia w handlu.
WTO i preferencyjne układy handlowe Artykuł XXIV GATT Article XXIV: Territorial Application Frontier Traffic Customs Unions and Free-trade Areas Interpretacja Artykułu XXIV GATT Enabling Clause GATT (Klauzula upoważniająca) dotyczy krajów rozwijających się tekst GATT z roku 1979 decyzja pozwalająca na powstawanie preferencyjnych umów handlowych pomiędzy krajami rozwijającymi się GATS Article V określa warunki potrzebne do spełnienia przy dyskryminacyjnej liberalizacji usług
Artykuł XXIV WTO Par.4 cele unii celnej ułatwienie handlu pomiędzy terytoriami tworzącymi ugrupowanie, a nie wznoszenie barier wobec handlu z innymi układającymi się stronami Par. 8 definicja zniesienie ceł i innych restrykcyjnych regulacji handlowych w stosunku do praktycznie biorąc całej wymiany. Kraje winny stosować w zasadzie te same cła i inne regulacje handlowe w stosunku do krajów trzecich Par. 5 tworzenie wspólnej taryfy celnej nie może naruszać koncesji handlowych krajów trzecich. cła i inne środki handlowe w wymianie z innymi członkami GATT nie mogą być w całości wyższe lub bardziej restrykcyjne niż poziom ceł i rozmiary przepisów handlowych przed utworzeniem Par. 7 wymogi przejrzystości. Zawarte porozumienie musi być niezwłocznie notyfikowane z innymi członkami WTO Zbadanie zgodności nowo utworzonego porozumienia z art. XXIV grupa robocza (akceptacja, 2/3 głosów)
Kontrowersje Par.8: praktycznie biorąc całej wymiany WTO przyznaje, że brak kryterium EU - 90% handlu i znaczący sektor nie powinien być pominięty. Ale jak mierzyć? Faktyczny handel czy potencjalny? 1996 Komitet do Regionalnych Umów Handlowych badanie umów handlowych i ich wpływu na multilateralny system handlowy brak konsensusu brak raportów
2000 2004 1996 Liczba ugrupowań według daty wejścia w życie 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 1948 1952 1956 1960 1964 1968 1972 1976 1980 1984 1988 1992 Źródło: WTO Secretariat
Preferencyjne umowy integracyjne według regulacji WTO Wejścia Nowe ugrupowania Razem WTO Art. XXIV (strefy wolnego handlu) 4 113 117 WTO Art. XXIV (unie celne) 5 6 11 Klauzula upoważniająca 1 20 21 GATS Art. V 2 29 31 Razem 12 168 180
Udział w umowach dot. handlu dobrami, dane do końca 2006 roku Źródło: http://www.wto.org/english/res_e/booksp_e/discussion_papers12a_e.pdf
Planowane umowy, dot. dóbr Źródło: http://www.wto.org/english/res_e/booksp_e/discussion_papers12a_e.pdf
Udział w umowach dot. usług, do końca 2006 roku Źródło: http://www.wto.org/english/res_e/booksp_e/discussion_papers12a_e.pdf
Planowane umowy, dot. usług Źródło: http://www.wto.org/english/res_e/booksp_e/discussion_papers12a_e.pdf
Między-regionalne umowy handlowe Źródło: http://www.wto.org/english/res_e/booksp_e/discussion_papers12a_e.pdf
Wewnątrz i między regionalne umowy w Europie Źródło: http://www.wto.org/english/res_e/booksp_e/discussion_papers12a_e.pdf
Wewnątrz regionalne umowy w Amerykach Źródło: http://www.wto.org/english/res_e/booksp_e/discussion_papers12a_e.pdf
Między regionalne umowy Ameryk Źródło: http://www.wto.org/english/res_e/booksp_e/discussion_papers12a_e.pdf
Wewnątrz regionalne umowy w Azji i Australii Źródło: http://www.wto.org/english/res_e/booksp_e/discussion_papers12a_e.pdf
Między regionalne umowy Azji i Australii Źródło: http://www.wto.org/english/res_e/booksp_e/discussion_papers12a_e.pdf
Wewnątrz regionalne umowy w Afryce Źródło: http://www.wto.org/english/res_e/booksp_e/discussion_papers12a_e.pdf
Między regionalne umowy Afryki Źródło: http://www.wto.org/english/res_e/booksp_e/discussion_papers12a_e.pdf
Przyszłość układów Źródło: http://www.wto.org/english/res_e/booksp_e/discussion_papers12a_e.pdf