Nazwa przedmiotu: Prowadząca: Opis: Równość płci a polityka rozwoju w kontekście nowej demografii Europy i zmian na rynku pracy Prof. Irena E. Kotowska Wykład dotyczy stopniowej reorientacji polityki rozwoju w Europie z punktu widzenia ujęcia zagadnień równości płci w kontekście dokonujących się zmian społecznych i ekonomicznych. Uwaga zostanie skupiona na przemianach demograficznych, zmianach na rynku pracy a zwłaszcza wzroście aktywności zawodowej kobiet oraz zmianach dotyczących kulturowych ról płci. Ukazane zostaną zmiany w podejściu do równości płci zarówno w wymiarze konceptualnym (modele polityki społecznej) jak i konkretnych rozwiązań instytucjonalnych. Przedstawiona zostanie sytuacja Polski na tle innych krajów UE w zakresie instytucjonalnych, strukturalnych i kulturowych uwarunkowań polityki równości płci Cele edukacyjne przedmiotu: Po zakończeniu kursu student/ka będzie znała/wiedziała: Na czym polegają zasadnicze przemiany demograficzne i jakie są ich skutki w wymiarze indywidualnym i społecznym. Co wyróżnia współczesny rynek pracy, jakie są skutki tego w skali makro, a jakie dla jednostki i rodziny. Jak zmieniało się podejście do polityki równości płci wraz z dokonującymi się zmianami ekonomicznymi i społecznymi Jak Polska sytuuje się na tle przemian dokonujących się w innych krajach. - Po zakończeniu kursu student/ka będzie umiała: Oceniać znaczenie działań w sferze publicznej z punktu widzenia równości płci Oceniać znaczenie działań w miejscu pracy z punktu widzenia równego traktowania kobiet i mężczyzn Rozumieć znaczenie działań w sferze prywatnej na rzecz przemian kulturowych ról płci Metody prowadzania zajęć : wykład dyskusja warsztat
X X Ilość zajęć: 7 SPOTKAŃ Zajęcia 1, 2 Temat: Nowa demografia Europy Opis przemian demograficznych w Europie w kontekście ogólnych trendów rozwojowych Istota nowego porządku demograficznego w Europie i jego konsekwencje dla perspektyw rozwoju kontynentu Zmiany demograficzne a pozycja społeczna kobiet Specyfika procesów demograficznych w Polsce Literatura: Kotowska I.E., A.Giza-Poleszczuk, 2010, Zmiany demograficzno-społeczne i ich wpływ na rekonceptualizację polityki rodzinnej w kierunku równowagi w zakresie ochrony praw rodziny i poszczególnych jej członków. Polska na tle Europy, w: E.Leś, S.Bernini (red.), Przemiany rodziny w Polsce i we Włoszech i ich implikacje dla polityki rodzinnej, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 31-68. Kotowska I.E., 2009, Zmiany modelu rodziny a zmiany aktywności zawodowej kobiet w Europie, w: Kotowska I.E. (red.), 2009, Strukturalne i kulturowe uwarunkowania aktywności zawodowej kobiet w Polsce, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, 15-56. Zajęcia 3, 4 Temat: Rynek pracy zasadnicze przeobrażenia na rynku pracy, zmiany aktywności c zawodowej kobiet, rodzina a współczesny rynek pracy Przemiany współczesnego rynku pracy - zmian organizacji pracy, jej charakteru i form, dywersyfikacja form zatrudnienia, niestabilność pracy, płynność a bezpieczeństwo zatrudnienia Zmiany aktywności zawodowej kobiet, odmienność trendów w EU15 i EU10 Nierówności wobec płci na rynku pracy Ekonomiczne modele rodziny Równe traktowanie kobiet i mężczyzn w miejscu pracy
Literatura: Kotowska I.E., 2009, Zmiany aktywności zawodowej kobiet a modele rodziny w Europie, w: M.Sikorska (red.), Być rodzicem we współczesnej Polsce. Nowe wzory w konfrontacji z rzeczywistością, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 146-178. Kotowska I.E., U.Sztanderska, 2007, Zmiany demograficzne a zmiany na rynku pracy w Polsce, w: I.E.Kotowska, U.Sztanderska, I. Wóycicka (red.), Aktywność zawodowa i edukacyjna a obowiązki rodzinne w Polsce w świetle badań empirycznych, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, 2007, 13-46. Kotowska I.E., 2004, Zmiany demograficzne a przyszły rynek pracy, w: St.Borkowska (red.), Przyszłość pracy w XXI wieku, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2004, 115-138. Lisowska E. (red.), 2007, Gender Index. Monitorowanie równości kobiet i mężczyzn w miejscu pracy, EQUAL, UNDP, Warszawa. Matysiak A., T. Słoczyński, A. Baranowska. 2010, Kobiety i mężczyźni na rynku pracy, w: M. Bukowski (red.): Zatrudnienie w Polsce 2008. Praca w cyklu życia., Instytut Badań Strukturalnych, Warszawa. Matysiak A., 2011, Interdependencies between Fertility and Women's Labour Supply, Springer, rozdz. 2, 15-42. Zajęcia 5, 6 Temat: Wprowadzenie do polityki społecznej, polityka rodzinna Modele polityki społecznej Równość płci a modele polityki społecznej Polityka rodzinna i jej modele Praca i opieka a społeczne role kobiet i mężczyzn Poglądy, preferencje i praktyka podziału pracy i opieki między kobiety i mężczyzn Literatura: Balcerzak-Paradowska B., 2004, Rodzina i polityka rodzinna na przełomie wieków, Instytut Pracy i Polityki Społecznej, rozdz. 7, 168-191, rozdz. 8-192-217. Baranowska A., 2007, Poglądy i preferencje dotyczące ekonomicznych modeli rodziny, w: I.E.Kotowska, U.Sztanderska, I. Wóycicka (red.), 2007, Aktywność zawodowa i edukacyjna a obowiązki rodzinne w Polsce w świetle badań empirycznych, Wydawnictwo SCHOLAR, Warszawa, 404-422.
Firlit-Fesnak G., 2008, Rodziny polskie i polityka rodzinna; stan i kierunki przemian, w: G.Firlit-Fesnak, M.Szylko-Skoczny, Polityka społeczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, 187-200. Firlit-Fesnak G., 2008, Dyskryminacja a równouprawnienie; zadania dla polityki społecznej, w: G.Firlit-Fesnak, M.Szylko-Skoczny, Polityka społeczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, 263-276. Kotowska I.E, 2007, Uwagi o polityce rodzinnej w Polsce w kontekście wzrostu dzietności i zatrudnienia kobiet, Polityka Społeczna nr 8, 13-19. Kotowska I.E., Matysiak A., Pailhé A., Solaz A., Styrc M., Vignoli D., 2010, Second European Quality of Life Survey: Family Life and Work, European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, Office for Official Publications of the European Communities, Luxembourg. Kotowska I.E., U.Sztanderska, I.Wóycicka, 2009, Diagnoza kulturowych i strukturalnych uwarunkowań łączenia pracy zawodowej i aktywności rodzinnej przez kobiety w Polsce, w: Kotowska I.E. (red.), 2009, Strukturalne i kulturowe uwarunkowania aktywności zawodowej kobiet w Polsce, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, 233-260. Neyer G. (2006), Family policies and fertility in Europe: fertility policies at the intersection of gender policies, employment policies and care policies, MPiDR Working Paper WP 2006-010, April 2006. Titkow A., D.Duch-Krzysztoszek, B.Budrowska, 2004, Nieodpłatna praca kobiet mity, realia, perspektywy, Wydawnictwa IFiS PAN, Warszawa, rozdz.5, 101-158, rozdz. 6, 159-204. Wóycicka I., 2009, Model opieki w Polsce, Kotowska I.E. (red.), 2009, Strukturalne i kulturowe uwarunkowania aktywności zawodowej kobiet w Polsce, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, 99-117. Zajęcia 7 Temat: Równość płci, równowaga praca rodzina w polityce rozwoju - reorientacja podejścia w Unii Europejskiej Ewolucja podejścia do równości płci w kontekście zmian na rynku pracy i zmiany demograficznej Zmiany uregulowań prawnych Równość płci, równowaga praca rodzina w Strategii Lizbońskiej oraz strategii Europa 2020
Literatura: Kotowska I.E., 2010, Uwagi o polityce łączenia pracy zawodowej i rodziny w kontekście nowej demografii Europy i zmian na rynku pracy, w: J.Szambelańczyk, M.Żukowski (red.), Człowiek w pracy i polityce społecznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, 59-78. Lewis, J. (2009), Work-family Balance, Gender and Policy, Edward Elgar Publishing Limited, Cheltenham, UK-Northampton, USA, rozdz.1, 1-20, rozd.6, 191-203. Lisowska E., 2008, Równouprawnienie kobiet i mężczyzn w społeczeństwie, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa. Kotowska I.E., Matysiak A., Pailhé A., Solaz A., Styrc M., Vignoli D., 2010, Second European Quality of Life Survey: Family Life and Work, European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, Office for Official Publications of the European Communities, Luxembourg. Stosowne dokumenty Komisji Europejskiej