XL JUBILEUSZOWE DNI PRZEMYSŁU MIĘSNEGO

86 XL JUBILEUSZOWE DNI PRZEMYSŁU MIĘSNEGO W dniu 5 grudnia w Warszawskim Domu Technika NOT odbyły się jubileuszowe XL obchody Dni Przemysłu Mięsnego pt. Bezpieczeństwo żywności pochodzenia zwierzęcego, na które złożyły się Sympozjum Naukowo - Techniczne pt. Postęp w technologii mięsa. Nauka praktyce 2013, a także ogłoszenie wyników Jubileuszowego XL Konkursu Produkt najwyższej jakości w przemyśle mięsnym Jesień 2013. Organizatorem konferencji był Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego im. prof. W. Dąbrowskiego Oddział Technologii Mięsa i Tłuszczu przy współpracy ze Stowarzyszeniem Naukowo-Technicznym Inżynierów i Techników Przemysłu Spożywczego oraz Fundacją Techniki Polskiej. Podczas sympozjum wygłoszono cztery referaty plenarne oraz osiem doniesień ustnych firm współpracujących z przemysłem mięsnym i drobiarskim. Na trwającej równolegle sesji naukowej zaprezentowano 40 posterów o tematyce dotyczącej m.in. jakości surowców rzeźnych, oceny jakości mięsa i przetworów oraz nowych rozwiązań z zakresu technologii produkcji i bezpieczeństwa produktów mięsnych. Pierwszy z prelegentów - Edward Pospiech z Oddziału Technologii Mięsa i Tłuszczu IB- PRS w Poznaniu omówił problematykę naukowo-badawczą poruszaną na 59. Międzynarodowym Kongresie Nauki o Mięsie i Technologii w Izmirze w Turcji. Głównym hasłem kongresu było The Power of Meat in the 21st Century tłumaczone jako Potęga Mięsa w 21 wieku. Kongres przebiegał w ramach 13 sesji, spośród których 4 toczyły się równolegle. Wygłoszono 25 referatów plenarnych, 40 prezentacji oraz zaprezentowano 240 posterów. Tematy sesji dotyczyły m.in.: nowych źródeł mięsa, etycznych i kulturowych regulacji związanych z przemysłem mięsnym, zrównoważonej produkcji mięsa, dobrostanu zwierząt i metod uboju, jakości mięsa i tusz, zagadnień mikrobiologicznej i chemicznej kontaminacji mięsa, biologii i biochemii mięsa, inżynieryjnych aplikacji w przemyśle mięsnym, szybkich metod w ocenie jakości, zaawansowanych technik utrwalania w przetwórstwie mięsa, kwestii zdrowotnych i odżywczych wynikających z konsumpcji mięsa, nowych technologii w przetwarzaniu mięsa, mięsa w gastronomii, postępów w pakowaniu mięsa, żywności funkcjonalnej opartej na mięsie oraz hot topics, czyli zagadnień związanych z mięsem, o których mówi się najczęściej. W związku ze zwiększającą się liczbą ludności na świecie rośnie zapotrzebowanie na żywność. Szacuje się, że do 2050 r. nastąpi przyrost ludności o 9 miliardów. Zapotrzebowanie na żywność wzrośnie o 70%. Żywność tę będziemy musieli pozyskać z zastosowaniem ulepszonych i wydajniejszych technologii. Podczas wykładu prelegent przedstawił innowacyjny system produkcji suchych, fermentowanych wędlin QDS (Quick-Dry-Slice). Technologia ta polega na przyspieszonym suszeniu powietrzem wyrobów plasterkowanych bezpośrednio po procesie fermentacji, dzięki czemu czas końcowego etapu suszenia ulega znacznemu skróceniu. Drugi wykład dotyczący bezpieczeństwa zdrowotnego żywności pochodzenia zwierzęcego zaprezentował Janusz Związek - Główny Lekarz Weterynarii. Prelegent omówił najważniejsze zasady i wymagania, jakie stawia obowiązujące prawo żywnościowe oraz przedstawił zmiany, jakich można spodziewać się

87 w najbliższym czasie w prawie odnośnie bezpieczeństwa żywności. Poruszono kwestię zintegrowanego podejścia do bezpieczeństwa żywności, które umożliwia zintegrowany nadzór nad żywnością od pola do stołu. Właściwe oznaczanie i etykietowanie żywności oraz pasz ułatwia ich monitorowanie dzięki stosownym informacjom lub dokumentacji. Ponadto przedstawiono zakres zadań Inspekcji Weterynaryjnej oraz sposoby nadzoru pełnionego przez IW. W dalszej części wykładu Główny Lekarz Weterynarii przedstawił program ZERO TOLERANCJI, który został wprowadzony w kraju z dniem 5 kwietnia 2013 r., a jego celem jest wyeliminowanie podmiotów z branży mięsnej działających niezgodnie z prawem. Łącznie na terenie całej Polski w ramach programu przeprowadzono 38 526 kontroli. W przypadku 2 885 stwierdzono uchybienia. W wyniku podjętych działań ujawniono także 576 przypadków prowadzenia nielegalnej działalności. Istotnym zagadnieniem poruszonym na wykładzie był także eksport produktów pochodzenia zwierzęcego na wiodące rynki państw trzecich. Najwięcej uprawnień uzyskały zakłady na eksport do Rosji, Ukrainy oraz Chin. Wśród odbiorców polskich produktów znalazły się także Japonia, Korea Południowa, Wietnam, Argentyna, Tajwan, Hongkong, USA i wiele innych. W ostatnich latach przeprowadzono wiele kontroli i audytów w zakładach eksportujących produkty pochodzenia zwierzęcego ze strony Państw trzecich. Kolejnym zagadnieniem poruszanym podczas konferencji były problemy związane z gospodarką odpadami produkcyjnymi w przemyśle mięsnym. Omawiał je Jacek Leonkiewicz, Przewodniczący Komitetu Rady Gospodarki Żywnościowej ds. przeciwdziałania szarej strefie w gospodarce żywnościowej. Podkreślił on wagę uregulowania przepisów prawa w kwestii racjonalnego postępowania z żywnością podlegającą zwrotom lub wycofywaną z handlu w trosce o bezpieczeństwo zdrowia konsumentów. Prelegent zaznaczył również, że istnieje wiele innych problemów, na które trzeba zwrócić uwagę i podjąć konkretne działania. Kontrole Inspekcji Weterynaryjnej w ramach programu Zero tolerancji ujawniły niedostrzegany dotychczas problem postępowania ze zwierzętami, które uległy różnego rodzaju wypadkom. Została podjęta także szeroka akcja informacyjna dotycząca ubojów z konieczności. Kolejnym tematem poruszonym na wykładzie były kwestie związane z działalnością charytatywną w sektorze spożywczym i problem podatku od darowizn. Od 2007 r. producenci są zwolnieni z podatku od darowanej żywności, jeśli spełnią określone warunki. Darczyńca musi posiadać stosowną dokumentację potwierdzającą dokonanie dostawy wyłącznie na rzecz organizacji pożytku publicznego, natomiast organizacja charytatywna przejmująca żywność musi wykazać i udokumentować, że żywność ta trafiła wyłącznie na cele charytatywne, a nie na żadne inne cele komercyjne. W przypadku nie spełnienia tych warunków, należny skarbowi państwa podatek VAT zostanie pobrany z zasobów organizacji pożytku publicznego. Innym utrudnieniem dla Banków Żywności jest logistyka. Istotnym zadaniem jest stworzenie systemu, w którym żywność z krótkim terminem przydatności do spożycia zostanie przekazana bezpiecznie oraz w odpowiednim czasie do potrzebujących. W ostatniej części Sympozjum Stanisław Tyszkiewicz z Oddziału Technologii Mięsa i Tłuszczu IBPRS w Warszawie mówił o ludziach byłego Instytutu Mięsnego i Tłuszczowego. W swoim wykładzie przedstawił między innymi sylwetkę dyrektora Instytutu Biotechnologii Przemysłu Rolno Spożywczego im. prof. Wacława Dąbrowskiego, wieloletniego dyrektora Instytutu Przemysłu Mięsnego i Tłuszczowego Prof. dr hab. Andrzeja Borysa, który zmarł przedwcześnie w tym roku. Podczas konferencji wybrane firmy związane z branżą mięsną zaprezentowały swoją aktual-

88 ną ofertę. Były to następujące firmy: Fabryka Osłonek Białkowych FABIOS S.A. FOSS Polska Sp. z o.o. Foodimpex Sp. z o.o. P.P.H. fleisch mannschaft - Polska Sp. z o.o. POMONA Company Sp. z o.o. P.U.P.H. MONROL Sp. z o.o. P.P.H.U. MAS-POL Sp. j. FMC BioPolymer Kulinaria S.A. WIPOL Sp. z o.o. Chr. Hansen Poland Sp. z o.o. ALL SPICE TESPO Biuro Techniczno - Handlowe Wyniki Jubileuszowego XL Konkursu Wędlin - Jesień 2013 Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego im. prof. Wacława Dąbrowskiego Oddział Technologii Mięsa i Tłuszczu zorganizował po raz czterdziesty pod honorowym patronatem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi KONKURS pod tytułem Produkty najwyższej jakości w przemyśle mięsnym JESIEŃ 2013. XL JUBILEUSZOWY KONKURS JESIEŃ 2013 obejmował wędliny z grupy wędzonek, kiełbas podsuszanych i suszonych, wędliny surowe i surowe dojrzewające w ilości 151 próbek z 40 zakładów mięsnych i drobiarskich. Ocenę konkursową przeprowadzono w dniach 10 i 11 października br. w Oddziale Technologii Mięsa i Tłuszczu IBPRS w Warszawie. Przedmiotem oceny były następujące wędliny: 67 szt. próbek wędzonek; 39 szt. próbek kiełbas podsuszanych; 35 szt. próbek kiełbas suszonych; 10 szt. próbek kiełbas surowych, surowych dojrzewających i innych produktów. Spośród ocenianych produktów 32 szt. próbek wędlin były zadeklarowane przez producentów jako produkty wytwarzane metodami tradycyjnymi. Podstawą konkursowej oceny jakościowej wędlin była ocena sensoryczna wykonana przez dwa dziewięcioosobowe zespoły rzeczoznawców. I Zespół 1. Magdalena Zielińska - Zakłady Mięsne Kawiks Sp. J., Patoki 2. Rafał Olbryś - Zakłady Mięsne Pamso S.A., Pabianice 3. Marcin Kośla - Zakład Masarski "Krawczyk", Mleczków 4. Jarosław Kujawa - Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa 5. Mirosław Słowiński - Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa 6. Justyna Kilarska - Federacja Konsumentów, Warszawa 7. Elżbieta Górecka - SITSPOŻ, Zarząd Główny, Warszawa 8. Beata Rosińska - Oddział Technologii Mięsa i Tłuszczu IBPRS, Warszawa

89 9. Piotr Szymański - Oddział Technologii Mięsa i Tłuszczu IBPRS, Warszawa II Zespół 1. Emilia Drabas - Aleksandria Sp. Z o.o. Sp. K., Aleksandria 2. Mateusz Marszałek - Aleksandria Sp. Z o.o. Sp. K., Aleksandria 3. Tomasz Andrysiak - Zakład Przetwórstwa Mięsnego Grot Sp. J., Starowa Góra 4. Jan Mroczek - Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa 5. Michał Herde - Federacja Konsumentów, Warszawa 6. Stanisław Lenartowicz - SITSPOŻ, Zarząd Główny, Warszawa 7. Halina Makała - Oddział Technologii Mięsa i Tłuszczu IBPRS, Warszawa 8. Marta Apiecionek - Oddział Technologii Mięsa i Tłuszczu IBPRS, Warszawa 9. Piotr Moch - Oddział Technologii Mięsa i Tłuszczu IBPRS, Warszawa Ocenę sensoryczną wykonano metodą 5-cio punktową według szczegółowych wymagań dla danego sortymentu, zawartych w normach polskich lub zakładowych. Do oceny podawano próbki zakodowane a oceniający wykonywali oceny indywidualnie. konsystencję batonu kiełbasy, wygląd przekroju na dwóch przekrojonych batonach wędzonki lub kiełbasy, smak i zapach na plastrach pochodzących co najmniej z dwóch batonów wędzonki lub kiełbasy. Próbki wędlin, które uzyskały jakość całkowitą na poziomie 4,5 do 5 punktów, a żadna z ocenianych cech jakościowych nie otrzymała noty niższej niż 4 punkty, zostały zakwalifikowane do badań chemicznych. W badaniach chemicznych oznaczano zawartość: wody, białka, tłuszczu, chlorku sodu, fosforanów dodanych jako P 2 O 5, skrobi oraz pozostałości azotynów i azotanów. Oceniano następujące cechy: wygląd zewnętrzny na całym batonie wędzonki lub kiełbasy,

90 Ocena sensoryczna wykazała, że prawie wszystkie oceniane wędliny charakteryzowały się bardzo dobrym lub dobrym poziomem jakości. Sensorycznych wymagań konkursowych nie spełniły cztery produkty: 1 szt. wędzonki drobiowej, 1 szt. kiełbasy średnio rozdrobnionej oraz 1 szt. kiełbasy rozdrobnionej suszonej, wyprodukowane według Norm Zakładowych oraz 1 szt. wędzonki wieprzowej, wyprodukowana wg PN-A-82007. Analizując otrzymane wyniki stwierdzono stosunkowo niską zawartości chlorku sodu w badanych próbkach kiełbas podsuszanych oraz w wędzonkach parzonych. Wyniki uzyskane dla kiełbas podsuszanych oscylowały od 1,7 do 3,2% przy wartości średniej 2,3% chlorku sodu w produkcie. W przypadku kiełbas podsuszanych, nieobligatoryjna już norma na przetwory mięsne PN-A-82007, dopuszczała zawartość soli do poziomu 3,5% w wyrobie gotowym. Wyniki otrzymane dla wędzonek parzonych wahały się od 1,1-3,3% przy średniej zawartości 2,1%. W przypadku wędzonek parzonych, norma na przetwory mięsne PN-A-82007 dopuszczała zawartość soli do 4,0% w produkcie. Przeprowadzona analiza chemiczna, wykazała stosunkowo niską średnią zawartość tłuszczu w kiełbasach podsuszanych. Zawartość tłuszczu dla kiełbas podsuszanych wahała się od 5,9 do 37,1% przy średniej zawartości tłuszczu 18,1% w wyrobie gotowym. W przypadku kiełbas podsuszanych, norma na przetwory mięsne PN-A-82007 dopuszczała zawartość tłuszczu do 40%. Analizowane próbki kiełbas charakteryzowały się również stosunkowo wysoką zawartością białka. Wyniki dla kiełbas suchych wahały się od 20,9-34,3% przy średniej wartości 25,6%. W przypadku kiełbas suszonych norma PN- A-82007 wprowadzała kryterium dla zawartości białka w gotowym produkcie, nie mniej niż 17,0% lub 18% w zależności od stopnia rozdrobnienia produktu. Otrzymane wyniki dla kiełbas podsuszanych oscylowały od 17,3 do 35,7% przy średniej zawartości białka 22,8%. W przypadku kiełbas podsuszanych norma PN-A-82007 wprowadzała kryterium dla zawartości białka w gotowym produkcie, nie mniej niż 15,0%. Analizując otrzymane wyniki stwierdzono również niską zawartość fosforanów dodanych w badanych próbkach wędzonek. Dla tego typu produktów zawartość fosforanów dodanych oznaczonych jako P2O5 kształtowała się od 0,6-3,4 g/ kg przy wartości średniej 1,7 g/kg. Należy podkreślić, iż na 55 próbek wędzonek poddanych analizie chemicznej w 38 nie wykryto fosforanów dodanych. Zgodnie z obowiązującymi przepisami maksymalna dopuszczalna zawartość fosforanów dodanych w przeliczeniu na P 2 O 5 w gotowym produkcie wynosi 5 g/kg. Na podstawie otrzymanych wyników stwierdzono niezgodność z wymaganiami norm dla pięciu próbek:

91 2 szt. wędzonki szynki wyprodukowanych wg normy zakładowej, w produktach tych stwierdzono zawyżoną zawartość soli w stosunku do tej dopuszczonej w nomie zakładowej, 3 szt. kiełbasy rozdrobnionej suszonej wyprodukowanych wg normy zakładowej, w produktach tych stwierdzono zawyżoną zawartość soli w stosunku do tej dopuszczonej w nomie zakładowej. W badanych produktach nie stwierdzono zawyżonych zawartości dla skrobi i fosforanów dodanych. Wyniki konkursu Wymagania konkursowe spełniło 142 próbki wędlin z 40 Zakładów Mięsnych i Drobiarskich. Wszyscy producenci zostali wyróżnieni dyplomami za najwyższą jakość produktu XL JUBILEUSZOWEGO KONKURSU JESIEŃ 2013. Następujące Zakłady Mięsne zostały dodatkowo nagrodzone: Puchar Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi za zwycięstwo w XL JUBILEUSZOWYM KON- KURSIE Produkty najwyższej jakości w przemyśle mięsnym JESIEŃ 2013 otrzymały: Zakłady Mięsne HENRYK KANIA S.A. w Pszczynie Statuetkę Dyrektora Instytutu Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego za wyróżniającą się liczbę nagrodzonych wędlin w XL JUBILEUSZOWYM KONKURSIE Produkty najwyższej jakości w przemyśle mięsnym JE- SIEŃ 2013 otrzymał: TARCZYŃSKI S.A. w Trzebnicy Specjalne wyróżnienie za najwyżej oceniony produkt zadeklarowany przez producenta jako produkt wytwarzany metodami tradycyjnymi z grupy wędzonek otrzymał: Zakład Masarski KRAWCZYK w Mleczkowie za schab staropolski. Specjalny dyplom za uzyskanie wysokich not w ocenie sensorycznej produktu zadeklarowanego przez producenta jako produkt wytwarzany metodami tradycyjnymi z grupy wędzonek otrzymał: Zakład Rzeźniczo-Wędliniarski Ernestyn Janeta w Lubomi za szynkę tradycyjną Zakłady Mięsne HENRYK KANIA S.A. w Pszczynie za szynkę z liściem Specjalne wyróżnienie za najwyżej oceniony produkt zadeklarowany przez producenta jako produkt wytwarzany metodami tradycyjnymi z grupy kiełbas otrzymał: Zakład Masarski Henryka Zychowicz w Daleszycach za kiełbasę podhalańską z jagnięciną Specjalny dyplom za uzyskanie wysokich not w ocenie sensorycznej produktu zadeklarowanego przez producenta jako produkty wytwarzane metodami tradycyjnymi z grupy kiełbas otrzymał: Zakład Masarski KRAWCZYK w Mleczkowie za kiełbasę myśliwską TARCZYŃSKI S.A. w Trzebnicy za kiełbasę geesowską Dyplomy otrzymali następujący producenci: Dwadzieścia dziewięć produktów: 1. Zakłady Mięsne HENRYK KANIA S.A. w Pszczynie za sortymenty: pierś z indyka, szynka bez konserwantów, boczek wędzo-

92 ny surowy, polędwica bez konserwantów, polędwica łososiowa, kiełbasa gospodarza, kiełbasa myśliwska, kiełbasa swojska, kiełbasa żywiecka podsuszana, Polskie Snaki kabanosy tradycyjne classic, Polskie Snaki kiełbasa myśliwska tradycyjna, kiełbasa krakowska podsuszana, kiełbasa z szynki, kiełbasa wiejska bez konserwantów, kabanos extra suchy wieprzowy, kiełbasa krakowska extra, kiełbasa żywiecka wieprzowa extra, kiełbasa żywiecka bez konserwantów, kabanoski Maestro paprykowe, kabanoski Maestro bekonowe, kabanoski Maestro Piri Piri, kabanoski Maestro orzechowe, frankfurterki, szynka z tradycyjnej wędzarni, szynka z liściem, karczek z tradycyjnej wędzarni, polędwica z pieca, kabanosy extra, kabanosy wieprzowe bez konserwantów. Siedem produktów: 2. TARCZYŃSKI S.A. w Trzebnicy za sortymenty: szynka z kotła, Fuet hiszpański, kabanos exclusive drobiowy, kiełbasa dębowa, kindziuk litewski, kabanos wieprzowy extra, kiełbasa geesowska. Sześć produktów: 3. "JAMIR" Sobieraj i Wspólnicy Sp.J. w Bechcicach za sortymenty: szynka Zagłoby, kiełbasa szynkowa Zagłoby, baleron Zagłoby, schab Zagłoby, bekon Zagłoby, kiełbasa Zagłoby. Pięć produktów: 4. Zakłady Mięsne HAGA PLUS Sp. z o.o. w Jastrzębiu Zdroju za sortymenty: szynka miodowa, szynka z tradycyjnej wędzarni, kiełbasa z beczki, kiełbasa katalońska, krakowska tradycyjna. 5. Zakłady Mięsne "Łmeat - Łuków" S.A. w Łukowie za sortymenty: szynka dojrzewająca, rostbef luksusowy, przekąska tatarska, salami łukowskie w przyprawach, salami łukowskie. 6. Zakłady Mięsne PAMSO S.A. w Pabianicach za sortymenty: szynka Jeremiego, Carpaccio, biała szynka delikatesowa, kiełbasa "Podkomorzy", kiełbasa krakowska sucha. 7. Zakłady Mięsne "KAWIKS" w Patokach za sortymenty: szynka patocka z pieca, szynka wiejska, karczek z patockiej wędzarni, kabanosy, kabanosy z patockiej wędzarni. 8. Animex Foods Sp. z o.o. S.K.A. Oddział w Starachowicach za sortymenty: szynka bez konserwantów, kiełbasa żywiecka ekstra, kabanosy morlińskie wyborne, kabanosy morlińskie z pieprzem, kabanosy morlińskie chili. 9. Zakłady Mięsne "BYSTRY" Sp. z o.o. Sp. kom. w Swarzędzu za sortymenty: szynka Mistrza Andrzeja, szynka dojrzewająca w przyprawach, polędwiczki łososiowe, kiełbasa górska, kabanosy Mistrza Andrzeja. Cztery produkty: 10. Zakłady Mięsne SZUBRYT Zbigniew Szubryt w Chełmcu za sortymenty: golonka tradycyjna, szynka swojska tradycyjna, szynka chłopska tradycyjna, kiełbasa starowiejska. 11. Zakład Rzeźniczo-Wędliniarski Ernestyn Janeta w Lubomii za sortymenty: szynka wołowa, szynka tradycyjna, kiełbasa chłopska, kiełbasa Szefa. 12. Zakład Masarski KRAWCZYK w Mleczkowie za sortymenty: schab staropolski, kabanosy, szynka chłopska, kiełbasa myśliwska. 13. Zakład Mięsny "POLIWCZAK" Sp. J. Celina Poliwczak, Piotr Poliwczak w Mysłowicach za sortymenty: szynka mysłowicka krucha, baleron marynowany, tradycyjna sucha, kiełbasa jałowcowa.

93 Trzy produkty: 14. ALEKSANDRIA Sp. z o.o. Sp.k. w Aleksandrii za sortymenty: kiełbasa góralska pieczona, kiełbasa rzeszowska, szynka z rusztu. 15. Zakłady Mięsne "SKIBA" Andrzej Skiba w Chojnicach za sortymenty: szynka rubinowa, szynka krucha, kiełbasa krucha. 16. Zakład Przetwórstwa Mięsnego DWOREC- KI Sp. J. w Golejewie za sortymenty: schab z wędzarni, żywiecka wieprzowa, krakowska podsuszana z indyka. 17. Zakład Przetwórstwa Mięsa Sp. J. Roman Aniołkowski i Ewa Aniołkowska w Grudziądzu za sortymenty: wędzonka dworska, kiełbasa Bohuna, beskidzka. 18. Zakład Mięsny BEKON Zbigniew Niedbalski w Jabłowie Pałuckim za sortymenty: szynka Prezesa, boczek Prezesa, schab Prezesa. 19. Zakład Mięsny "BUKAT" Sp. J. Kołodzińscy w Jarocinie za sortymenty: szynka tradycyjna, metka luksusowa, kiełbasa spichrzówka. 20. Zakład Przetórstwa Mięsnego HENRYK KOŁDRAS w Proszówkach za sortymenty: szynka tradycyjna, boczek z piekarnika, krakowska sucha. 21. Zakład Przetwórstwa Mięsnego "GROT" J.Grot Sp. J. w Starowej Górze za sortymenty: wędzonka z beczki, kiełbasa myśliwska, kiełbasa żywiecka. 22. Zakład Masarski "JÓZEF KAROLCZAK" w Topoli Szlacheckiej za sortymenty: żywiecka, szynka wędzona parzona, baleron wędzony parzony. Dwa produkty: 23. Zakład Usługowo-Handlowy "WOJCIE- CHOWSKI" Zdzisław Wojciechowski w Bukowcu Opoczyńskim za sortymenty: szynka wieprzowa gotowana, baleron skałka. 24. Zakład Masarski Henryka Zychowicz w Daleszycach za sortymenty: szynka biała ekstra, kiełbasa podhalańska z jagnięciną. 25. "DUBIMEX" Zakład Przetwórstwa Mięsa Sp. J. Zygmunt Dubielak w Gostyninie za sortymenty: boczek z komina, żywiecka. 26. Zakłady Mięsne "HERMAN" Sp. z o.o. w Hermanowej za sortymenty: schab z watry, kiełbasa z kija. 27. Zakład Przetwórstwa Mięsa "MATTHIAS" Sp. z o.o. w Koloni Zamek za sortymenty: szynka szlachecka, szynka Zbycha. 28. SHARMAN Sp. z o.o. Zakład Produkcji Wędlin Manufaktoria w Pyrzycach za sortymenty: rostbef wędzony, kiełbasa wykwintna. 29. POLISH FARM MEAT Zakłady Mięsne "STANISŁAWÓW" Sp. z o.o. w Stanisławowie za sortymenty: szynka żubrowa, kiełbasa jałowcowa. 30. Masarnia Ubojnia "ZEMAT" Zdzisław Trościańczyk i S-ka Sp.J. w Wohyniu za sortymenty: kiełbasa swojska "Zdzicha", kiełbaski "Miłoszki". 31. Gminna Spółdzielnia "Samopomoc Chłopska" w Żukowie za sortymenty: kiełbasa mazurska z ziołami, kiełbasa krakowska drobiowa delikatesowa. Jeden produkt: 32. Zakład Wędliniarski i Ubojnia GRZEGORZ KĘPA w Czestkowie za kiełbasę polską wę-

94 dzoną. Zakład Mięsny "SMAK - GÓRNO" Sp. z o.o. w Górnie za suchą pieczoną z Górna. 33. GRZEGORZ PYKA Skup, Przetwórstwo i Sprzedaż Artykułów Mięsnych w Jemielnicy za kiełbasę cysterską podsuszaną. 34. "AR-KOS" Sp. z o.o. w Jordanowie za kiełbasę myśliwską. 35. AGRO-HANDEL Sp. z o.o. w Mościszkach za polędwicę Boryny. 36. Bell Polska Sp. z o.o. w Niepołomicach za ogonówkę brandenburską. 37. Zakład Mięsny "KONARCZAK" Sp. J. w Pogorzeli za smakoszki. 38. Zakład Przetwórstwa Mięsnego Małgorzata Kuś w Rudzie Śląskiej za kiełbasę Szefa. 39. Zakłady Mięsne "OLEWNIK - BIS" Sp. z o.o. w Świerczynku za szynkę ze starej wędzarni. Nagrodzone w Konkursie produkty mogą być znakowane znakiem towarowym Produkty najwyższej jakości JESIEŃ 2013. Z okazji Jubileuszowego 40. Konkursu dyrekcja Instytutu za wyróżniającą się liczbę nagrodzonych wędlin przyznała wybranym zakładom mięsnym zaszczytny tytuł LIDERA JAKOŚCI KONKURSU Produkty najwyższej jakości w przemyśle mięsnym. W tej kategorii liderami okazali się Zakłady Mięsne "Łmeat - Łuków" S.A. w Łukowie oraz Zakłady Mięsne HENRYK KANIA S.A. w Pszczynie. Piśmiennictwo: 1. Materiały konferencyjne z XL Jubileuszowych Dni Przemysłu Mięsnego pt. Bezpieczeństwo żywności pochodzenia zwierzęcego oraz Sympozjum Naukowo- Technicznego pt. Postęp w Technologii Mięsa. Nauka - Praktyce 2013 2. Sprawozdanie z wyników Jubileuszowego XL Konkursu Wędlin pt. Produkty najwyższej jakości w przemyśle mięsnym JE- SIEŃ 2013. 3. Zdjęcia wykonał Jerzy Zakrzewski z Oddziału Technologii Mięsa i Tłuszczu IBPRS. Beata Rosińska Oddział Technologii Mięsa i Tłuszczu IBPRS Piotr Szymański Przewodniczący Komisji Konkursowej Oddział Technologii Mięsa i Tłuszczu IBPRS