POWIATOWY URZĄD PRACY W LIPNIE 87-6 Lipno ul. Okrzei 7; tel : 54 288-67-, fax. 54 288 67-5 Urząd Pracy e-mail: toli@praca.gov.pl, www.puplipno.pl BEZROBOCIE W POWIECIE LIPNOWSKIM W LATACH 1992 212.
Spis Treści Spis Treści... 2 Wstęp... 3 1.POZIOM BEZROBOCIA... 5 2.Struktura Bezrobocia... 12 3.Środki finansowe przeznaczone na aktywizację osób bezrobotnych... 24 4.Wpływ środków finansowych na rynek pracy... 27 Spis tabel i wykresów... 32 2
Wstęp Bezrobocie to zjawisko braku pracy zarobkowej dla osób zdolnych do pracy i gotowych do jej podjęcia w typowych warunkach płacowych występujących w gospodarce. Bezpośrednią przyczyną bezrobocia jest z reguły niewystarczająca liczba wolnych miejsc pracy dla ubiegających się o nie, przyczynami mogą być również wadliwa organizacja rynku pracy, brak odpowiednich kwalifikacji bezrobotnych, trudności mieszkaniowe uniemożliwiające migrację zarobkową, oferowanie zbyt niskich płac. Bezrobocie nie jest problemem jedynie ludzi bez pracy, problem ten jest problemem całego paostwa. Każde paostwo stara się podejmowad kroki, które mają na celu zminimalizowad skutki bezrobocia. Działania paostwa zachodzące w tym zakresie można podzielid na aktywne i pasywne. Aktywna polityka w zakresie bezrobocia obejmuje wszelkie działania mające na celu rozwiązywad problemy związane z bezrobociem: szkolenia, dotacje na własną firmę, staż, przygotowania zawodowe, prace interwencyjne, roboty publiczne, doradztwo zawodowe, pośrednictwo pracy. Pasywne formy to udzielanie zasiłków, świadczenia przedemerytalne, wcześniejsze emerytury. Prezentowany materiał jest próbą zebrania i ujednolicenia danych statystycznych związanych z bezrobociem w powiecie lipnowskim. Dane zawarte w materiale sięgają początku badao bezrobocia w Polsce i powstawania Urzędów Pracy. Pierwsza częśd zawiera zestawienie danych odnośnie bezrobocia w powiecie lipnowskim od rok 199, z uwzględnieniem stopy bezrobocia w odniesieniu do kraju i województwa. W tej części przedstawiona jest również sytuacja bezrobocia w gminach powiatu lipnowskiego od roku 21. Najważniejszym aspektem przy badaniu bezrobocia jest zapoznanie się ze strukturą bezrobocia. Dzięki niej można tworzyd programy dostosowane do potrzeb określonych grup społecznych. W drugiej części materiału została zaprezentowana struktura bezrobocia wg płci, wieku, wykształcenia stażu pracy, oraz czasu pozostawania osobą bezrobotną. Powyższa struktura zostanie zaprezentowana od 2 roku. 3
Aby skutecznie niwelowad skutki bezrobocia potrzebne są środki finansowe. Do Urzędów Pracy kierowane są środki z Funduszu Pracy i Unii Europejskiej. Wysokośd środków jaka została przydzielona Urzędowi Pracy w latach 1994 212 zostanie przedstawiona w czwartej części materiału. W rozdziale piątym za pomocą wykresów i tabel zostanie przedstawione zależności miedzy środkami finansowymi przekazanymi na aktywizację osób bezrobotnych, a stopą bezrobocia, jak również czy środki te zmieniają strukturę bezrobocia. 4
1.POZIOM BEZROBOCIA Zjawisko bezrobocia pojawiło się w Polsce na skalę masową na początku lat dziewięćdziesiątych w wyniku głębokiej recesji gospodarczej towarzyszącej transformacji gospodarczej kraju. Spadek popytu na towary, obniżenie produkcji i zatrudnienia spowodowały szybki wzrost stopy bezrobocia. Okazało się, że nie każdy zdolny do pracy może ją otrzymać. Na poniższej tabeli zostały przedstawione dane odnośnie liczby osób zarejestrowanych wraz z liczbą uprawnionych do zasiłku, jak również udział procentowy osób z zasiłkiem do ogółu. Tabela 1.Liczba osób zarejestrowanych w Urzędzie Pracy wraz z liczbą osób uprawnionych do zasiłku w latach 1992-212. L. zarejestrowanych L. osób uprawnionych do zasiłku Lata Ogółem Kobiety Ogółem % 1992 5.85 2.478 3.48 6 1993 8.671 3.796 3.625 41,8 1994 8.995 3.895 4.128 45,9 1995 8.276 3.838 4.383 53 1996 7.968 3.916 3.968 49,8 1997 5.734 3.76 2.543 44,3 1998 5.245 3.145 1.461 27,8 1999 6.147 3.85 1.848 23,8 2 7.56 3.642 1.667 23,6 21 7.677 3.97 1.876 24,4 22 7.79 3.745 1.368 17,6 23 8.5 3.93 1.178 14,7 24 8.46 3.963 1.284 16 25 7.643 3.838 1.247 16,3 26 7.1 3.82 1.145 16,1 27 5.661 3.232 86 15,2 28 5.434 3.127 1.138 21 29 6.621 3.452 1.256 23,1 21 7.266 3.683 1.214 16,7 211 7.152 3.829 1.215 17 212 7.146 3623 1232 17,2 Źródło: Opracowanie na podstawie danych własnych PUP Lipno. 5
Początek lat dziewięddziesiątych to gwałtowne skoki liczby osób bezrobotnych do roku 1998 w którym to roku była najniższa liczba osób bezrobotnych 5.245. Od roku 1998 liczba osób systematycznie chod bez znacznych różnic wzrastała aż do roku 27, by rok później znacznie spaśd do 5.434. Od roku 28 następuje ponownie systematyczny powolny wzrost liczy osób zarejestrowanych w Urzędzie Pracy. Wykres 1. Liczba osób zarejestrowanych w latach 1992-212. 1 9 8 7 6 5 4 8671 8995 7968 6945 585 5734 5245 6147 7677779 85846 7643 756 71 5661 5434 6621 7266 7152 7146 3 2 1 L. zarejestrowanych W przeciwieostwie do liczby osób zarejestrowanych, krzywa prezentująca liczbę osób z prawem do zasiłku, od 1998 roku ulega tylko nieznacznym odchyleniom, utrzymuje się na stałym poziomie. W roku 1997 odnotowano znaczny spadek liczby osób posiadających prawo do zasiłku. 6
1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 Wykres 2. Liczba osób zarejestrowanych wraz z liczbą osób uprawnionych do zasiłku w latach 1992-212. 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 585 8671 8995 8276 7968 348 3625 4128 4383 3968 5734 5245 6147 2543 7677779 85846 7643 756 71 7266 5661 5434 6621 1461 1848 1667 1876 1368 1138 1214 1178 128412471145 86 1256 7146 7152 1232 1215 L. zarejestrowanych z zasiłkiem Stopa bezrobocia, odsetek siły roboczej, która nie ma pracy, ale jest zarejestrowana jako chcąca pracowad. Poniższy wykres prezentuje dane odnośnie stopy bezrobocia w latach 199 212. Na wykresie zestawione są dane w odniesieniu kraju, województwa i powiatu. Od roku 199 systematycznie wzrastała stopa bezrobocia zarówna w kraju, województwie jaki i w powiecie. Wzrost trwał do roku 1997, ponieważ rok 1998 odznaczał się spadkiem stopy bezrobocia o kilka punktów procentowych zarówna w kraju, województwie i powiecie. Tendencja spadkowa nie utrzymała się długo, gdyż rok 1999 przyniósł wzrost stopy bezrobocia aż do roku 23, przy czym stopa bezrobocia w powiecie lipnowskim w roku 24 wzrosła o 5,5 punktu procentowego. Po 25 roku w kraju, województwie, powiecie utrzymuje się tendencja spadkowa stopy bezrobocia, która najniższy poziom uzyskuje w roku 28. Po tym spadku od roku 29 do dnia dzisiejszego odnotowuje się systematyczny wzrost stopy bezrobocia w kraju, województwie oraz powiecie. Na 7
koniec grudnia 212 stopa bezrobocia w kraju wynosiła 12,9%, w województwie 17,3% a w powiecie lipnowskim 28,4%. Wykres 3. Stopa bezrobocia w latach 199-212 z podziałem na kraj, powiat, województwo. 35 3 29,7 28,6 27,2 28,9 28,4 25 2 15 1 5 7,8 6,1 21,9 21,6 22,6 22,8 22,5 21,9 23,5 22,3 2,8 21,7 22,3 21,8 22,4 23,8 24,2 24,6 24,4 22,7 21,6 19,7 19,7 19,4 17,4 16,4 18,1 18 19,1 19,3 18,2 17,6 16 16,6 14,9 15 14,9 15,2 15,8 17 16,9 16,5 17,1 16,4 15 17,3 13,6 13,6 13 13,4 11,4 11,4 11,9 12,4 12,9 1,3 1,4 12,5 9,5 2,8 28,4 Kraj woj.kujawsko - pomorskie woj.włocławski powiat lipnowski Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP Lipno, danych WUP W poniższej tabeli zestawione są dane odnośnie liczby osób zarejestrowanych w urzędzie z prawem do zasiłku a stopą bezrobocia w powiecie. Tabela 2.Liczba osób zarejestrowanych z prawem do zasiłku a stopa bezrobocia w powiecie w latach 1992-211. Lata l. zarejestrowanych z prawem Stopa bezrobocia do zasiłku 1992 3.48 15,3 1993 3.625 2,8 1994 4.128 23,3 1995 4.383 22,3 1996 3.968 21,8 1997 2.543 17,1 1998 1.461 15 1999 1.848 19,7 2 1.667 22,4 21 1.876 23,8 22 1.368 24,2 23 1.178 24,6 24 1.284 29,7 25 1.247 28,6 26 1.145 27,2 27 86 22,7 28 1.138 21,6 8
29 1.256 24,4 21 1.214 28,9 211 1.215 28,4 212 1232 28,4 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych własnych PUP Lipno, danych WUP Poniższa tabela prezentuje szczegółowe dane odnośnie liczby osób zarejestrowanych w Urzędzie Pracy z podziałem na gminy z uwzględnieniem podziału na lata. Tabela 3. Liczba osób bezrobotnych z podziałem na gminy w latach 21-212. Lata 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 Gmina Miasto 1873 1581 1755 173 1646 1537 1154 132 1271 1398 142 1472 Lipno Gmina 1291 1587 1573 1583 1459 134 15 113 1338 147 1459 1471 Lipno MiG Skępe 895 864 913 95 896 855 678 616 772 839 88 828 MiG 885 871 875 93 94 723 67 654 828 912 861 883 Dobrzyo N/W Gmina 739 756 76 777 75 695 59 66 664 739 734 667 Wielgie Gmina 463 47 467 463 469 441 351 37 388 444 443 426 Tłuchowo Gmina Kikół 863 887 97 923 826 799 657 614 748 785 768 71 Gmina 43 451 444 438 42 385 31 322 368 399 411 425 Bobrowniki Gmina Chrostkowo 316 323 311 36 255 261 21 18 244 28 248 264 Wykres numer 4 przedstawia graficznie tendencję liczby bezrobocia w każdej gminie. Jak wskazują prezentowane dane najwięcej osób bezrobotnym w okresie 21 212 zamieszkiwało teren Miasta Lipna i gminę Lipno. Najmniej osób bezrobotnych pochodzi z gminy Chrostkowo, Bobrowniki i Tłuchowo. Analizując dane w badanym okresie można wyróżnić lata 27, 28 w których to w każdej gminie odnotowana spadek liczby osób bezrobotnych zarejestrowanych w Urzędzie Pracy. 9
Wykres 4. Liczba osób zarejestrowanych z podziałem na gminy w latach 21 212. G. Chrostkowo G. Bobrowniki G. Kikół G. Tłuchowo G. Wielgie MiGDobrzyo MiG Skępe 212 211 21 29 28 27 26 25 24 23 22 21 G. Lipno M. Lipno 2 4 6 8 1 12 14 16 18 2 Źródło: Opracowanie własne n podstawie danych PUP Lipno. Na poniższym wykresie porównywane są dwie zmienne liczbę osób uprawnionych do zasiłku w danym roku, oraz stopę bezrobocia w powicie lipnowskim w latach 1992 212. 1
W latach 1992 1996 liczba osób z uprawnionych do zasiłku plasowała się około 4., nigdy więcej w badanych latach liczba osób nie była tak wysoka. W latach, w których liczba osób pobierających zasiłek była wysoka, stopa bezrobocia wynosiła ok. 2 %, co w porównaniu z późniejszymi latami wskazywało na stosunkowo niską stopę. W roku 1998 nastąpił znaczy spadek liczby osób z zasiłkiem. Od 1999 roku liczba osób z zasiłkiem nie przekraczała często 1.5 osób i utrzymywała się raczej na stałym poziomie. Natomiast stopa bezrobocia wzrastała, najwyższy poziom uzyskała w 24 roku, po tym roku zanotowany znaczy spadek, aż do roku 29 w którym to ponownie nastąpił wzrost. Na podstawie danych można stwierdzid, iż wyższa stopa bezrobocia tym mniej osób posiada prawo do zasiłku. Wykres 5. Liczba osób uprawnionych do zasiłku a stopa bezrobocia w powiecie w latach 1992-212. 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5 3625 348 15,3 4383 4128 3968 2,8 23,3 22,3 21,8 2543 17,1 19,7 23,824,2 24,6 22,4 29,7 28,6 27,2 28,9 28,4 22,7 21,6 24,4 28,4 1848 15 1876 1667 1461 1368 1284 1178 1247 1256 1145 1138 121412151232 86 35 3 25 2 15 1 5 l.osób z zasiłkiem stopa bezrobocia 11
2.Struktura Bezrobocia Niezwykle istotną sprawą w możliwościach ograniczania bezrobocia jest nie tylko liczba bezrobotnych ale także ich struktura według różnych kryteriów. Do badanych kryteriów w strukturze bezrobocia należy: wykształcenie, wiek, doświadczenie zawodowe, czas pozostawania w rejestrach. Wykształcenie jest ważnym kryterium podziału bezrobotnych bowiem to wykształcenie często przyczynia się do podjęcia pracy bądź nie. W latach 2 212 w Urzędzie Pracy najwięcej zarejestrowanych osób posiadało wykształcenie gimnazjalne i poniżej, często liczba tych osób przekraczało 45 bezrobotnych. Najmniej osób z wykształceniem wyższym pozostaje w rejestrach urzędu ok. 2, należy jednak zwrócid uwagę na fakt, iż od 29 roku liczby tych osób wzrosła i obecnie stanowi ok. 6. W latach 29 212 zmalała również liczba osób zarejestrowanych posiadających wykształcenie zasadnicze zawodowe poniżej 3. Osoby posiadające wykształcenie średnie ogólne, średnie zawodowe stanowią przeciętnie ok. 15. Tabela 4. Struktura osób bezrobotnych wg. wykształcenia zarejestrowanych w latach 2-212. Bezrobotni wg Wykształcenia 2-212 Wyższe Średnie średnie zawodowe ogóle Zasadnicze Zawodowe Gimnazjalne i poniżej 2 55,77 911 13 382 5,4 2.449 34,7 3.259 46,2 21 86 1,1 986 12,8 399 5,2 2.738 35,6 3.468 45,2 22 141 1,8 988 12,7 382 4,9 2.765 35,5 3.514 45,1 23 142 1,8 1.148 14,3 44 5 2.697 33.7 3.614 45,1 24 183 2,27 1.177 14,6 391 4,8 2.637 32,8 3.658 45,5 25 143 1,9 1.153 15,1 45 5,9 2.49 31,5 3.488 45,6 26 185 2,6 1.136 16 546 7,7 2.93 29,5 3.14 44,2 27 165 2,9 875 15,4 411 7,3 1.664 29,4 2.546 45 28 187 3,4 875 16,1 5 9,2 1.517 28 2.355 43,3 29 272 4,1 1.51 16 693 1,5 1.88 29,4 2.725 41,2 21 318 4,4 1.171 16,1 815 11,2 2.82 28,6 2.88 39,6 211 374 5,2 1222 17,1 829 11,6 1978 27,6 274 38,3 212 425 5,9 1262 17,6 81 11,3 21 28 2648 37 12
Wykres 6. Struktura osób bezrobotnych wg wykształcenia w roku 2 i 212. 2 r.,7 5,9 13 5,4 37 46,2 212r. 17,6 11,3 34,7 28 wyższe średnie techniczne wyższe średnie techniczne średnie ogólne zas zawodowe średnie ogólne zas zawodowe gim i poniżej gim i poniżej Porównując dane odnośnie wykształcenia osób bezrobotnych zmiany zaszły przede wszystkim w 2 kategoriach. W porównaniu do roku 2 zmalała liczba osób legitymujących się wykształceniem zasadniczym zawodowym z 34,7 % do 28%, gimnazjalnym i poniżej, z 46,2% do 37%. Natomiast wzrosła liczba osób z wykształcenie wyższym z,7% do 5,9%, średnim ogólnym z 5,4% do 11,3% i średnim technicznym 13% do 17,1%. 13
Wykres 7. Liczba osób bezrobotnych wg wykształcenia. gim i poniżej 212 211 21 zas. Zaw 29 28 27 średnie ogólne 26 25 24 średnie zaw 23 22 wyższe 21 2 5 1 15 2 25 3 35 4 Uwzględnienie wieku osób bezrobotnych jest bardzo istotne ponieważ w innej sytuacji są osoby młode bez doświadczenia niż osoby starsze z doświadczenie zawodowym,bądź długą przerwą w zatrudnieniu. W rejestrach Urzędu Pracy najwięcej zarejestrowanych jest osób w przedziale wiekowy 25 34 lat, stanowią oni około 3,1 osób bezrobotnych. Osoby młode do 24 lat stanowią ok. 26 zarejestrowanych. Natomiast osoby w wieku od 45 54 to 15,1 %, w ostatnich latach liczba osób w tym przedziale wiekowy zmalała. 14
Tabela 5. Struktura osób bezrobotnych zarejestrowanych w Urzędzie Pracy wg wieku w latach 2-212. Bezrobotni wg Wieku 2-212 18-24 25-34 35-44 45-54 55-59 6-64 2 2.345 33,2 2.113 3 1.52 21,5 969 13,7 93 1,3 16,2 21 2.422 31,5 2.38 31 1.68 21 1.124 14,6 128 1,6 15,2 22 2.415 31 2.497 32 1.553 2 1.163 15 14 1,8 22,3 23 2.389 29,8 2.577 32,2 1.564 19,5 1.281 16 167 2,1 27,3 24 2.22 27,6 2.643 32,8 1.61 19,9 1.36 16,9 192 2,4 3.4 25 1.919 25,1 2.488 32,5 1.575 2,6 1.399 18,3 23 3 32,4 26 1.821 25,6 2.225 31,3 1.46 2,6 1.299 18,3 242 3,4 53,7 27 1.27 22,4 1.823 32,2 1.171 2,7 1.94 19,3 263 4,6 4,7 28 1.25 22,2 1.727 31,8 1.166 21,4 1.55 19,4 242 4,4 39,7 29 1.77 25,8 2.15 3,4 1.35 2,4 1.165 17,9 329 5 55,8 21 1.946 27 2.256 31 1.442 2 1.173 16,2 361 5 88 1,2 211 1.812 25,3 2.225 31,1 1.496 2,9 1.122 15,7 4 5,6 97 1,3 212 1.859 26 2.154 3,1 1.54 21 1.81 15,1 42 5,8 126 1,7 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych własnych PUP Lipno. 15
Wykres 8. Struktura osób bezrobotnych wg wieku w roku 2 i 212. 21,5 2 r. 13,7 1,3,2 33,2 212 r. 15,1 5,8 1,7 26 3 21 3,1 18-24 25-34 35-44 45-54 55-59 6-64 18-24 25-34 35-44 45-54 55-59 6-64 Analizują dane związane z wiekiem osób bezrobotnych, porównując rok 2 i 212 zmiany zaszły w większości grup wiekowych. Ubyło osób od 18 24 roku życia o 7,2% oraz z grupy 35 44 o,5%. Przybyło natomiast osób w pozostałych grupach wiekowych: 45 54 lat ( 1,4%), 55 59 lat ( 4,5%), 6 64 o (1,5%). 16
Wykres 9. Liczba osób bezrobotnych wg wieku. 6-64 55-59 45-54 35-44 25-34 18-24 212 211 21 29 28 27 26 25 24 23 22 21 2 5 1 15 2 25 3 Podsumowując dane odnośnie czasu pozostawania w rejestrze w Urzędzie Pracy dominują osoby zarejestrowane powyżej 24 miesięcy. Od roku 28 odnotowano znaczny spadek osób zarejestrowanych powyżej 24 miesięcy. Analogiczna sytuacja występuje przy osobach zarejestrowanych od 12 do 24 miesiącach, od roku 28 można zaobserwować znaczny spadek udziału procentowego tych osób do ogółu bezrobotnych. Rok 211 przyniósł zmiany w strukturze osób bezrobotnych, Najliczniejszą grupę stanowią osoby, które pozostają w rejestrach osób bezrobotnych od 12 miesięcy do 24 miesięcy. W porównaniu do roku 21 liczba ich wzrosła o 6,4%, natomiast liczba osób zarejestrowanych powyżej 24 miesięcy nieznacznie spadła. 17
Tabela 6. Struktura osób bezrobotnych zarejestrowanych w Urzędzie Pracy wg czasu pozostawania bez pracy w latach 2-212. Bezrobotni wg czasu pozostawania bez pracy w miesiącach 2-2112 do 1m 1 3m 3 6m 6 12m 12 24m Pow. 24m 2 381 5,4 1.84 15,4 1.64 15,1 1.18 16,7 1.815 25,7 1.532 21,7 21 428 5,6 895 11,6 95 12,4 1.488 19,4 1.677 21,8 2.239 3 22 421 5,4 1.58 13,6 872 11,2 1.24 15,5 1.718 22 2.517 32,3 23 47 5,9 1.91 13,6 971 12,1 1.243 15,5 1.521 19 2.79 34 24 384 4,7 865 1,8 871 1,1 1.344 16,7 1.712 21,3 2.87 36 25 56 6,6 1.41 13,6 897 11,7 1.14 15 1.268 16,6 2.791 36,5 26 374 5,3 879 12,4 948 13,4 1.174 16,5 1.189 16,7 2.536 35,7 27 44 7,3 862 15,2 87 14,2 83 14,2 911 16,1 1.874 33,1 28 467 8,6 1.28 22,2 859 15,8 938 17,3 652 12 1.31 24,1 29 476 7,2 1.27 18,2 1.2 18,1 1.364 2,1 1.244 18,8 1.13 17,1 21 63 8,7 1.638 22,5 1.125 15,5 1.68 14,7 1.249 17,2 1.556 21,4 211 452 6,3 1.26 16,8 1.15 15,4 1.177 16,5 1.689 23,6 1.523 21,3 212 621 8,7 131 18,2 187 15,2 134 18,7 12 16,7 1597 22,3 18
Wykres 1. Struktura osób bezrobotnych wg czasu pozostawania w rejestrach w roku 21 i 212. 21 r. 212 r. 3 21,8 5,6 19,4 11,6 12,4 16,7 22,3 18,7 8,7 18,2 15,2 do 1 m od 1-3 m od 3-6 m od 6-12 m od 12-24 m pow 24 m do 1 m od 1-3 m od 3-6 m od 6-12 m od 12-24 m pow 24 m Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych własnych PUP Lipno. W roku 212 najliczniejszą grupę stanowią osoby zarejestrowane pow. 24 miesięcy stanowią 22,3. Wzrosła ilość osób w grupie 1-3m. o 1,4% i w grupie 6-12 m. o 2,2% w stosunku do roku 211. 19
Wykres 11. Liczba osób bezrobotnych wg czasu pozostawania bez pracy w latach 2-212. pow 24 m 212 211 12-24 m 21 29 6-12 m 28 27 3-6 m 26 25 1-3 m 24 23 do 1 22 21 5 1 15 2 25 3 35 Kolejnym kryterium w strukturze jest staż pracy. Wśród osób zarejestrowanych w urzędzie dominują osoby bez stażu pracy, to jest osoby, które nie mogą udokumentowad żadnych okresów pracy. Osoby bez stażu to 3,9 bezrobotnych. Najmniej liczną grupą są osoby, których staż pracy przekracza 3 lat stanowią oni 1,2. 2
Tabela 7. Struktura osób bezrobotnych zarejestrowanych w Urzędzie Pracy wg stażu pracy w latach 25-212. Bezrobotni wg stażu pracy 25-212 Do 1 roku 1 5 5 1 1 2 2 3 3 i powyżej Bez stażu 25 877 11,5 1.619 21,2 1.82 15,1 953 13 522 6,8 42,5 2.548 33,3 26 873 12,3 1.481 2,1 943 13,3 835 11,8 431 6,1 41,6 2.496 35,5 27 747 13,2 1.179 21 774 13,7 655 11,6 32 5,6 45,8 1.941 34,3 28 749 13,8 1.19 21,9 76 14 667 12,3 319 5,8 6 1,1 1.689 31,1 29 96 13,7 1.526 23 883 13,3 743 11,2 373 5,6 83 13,4 2.17 31,8 21 984 14 1.77 23,5 988 13,6 792 11 43 5,5 69,9 2.323 31,9 211 974 13,6 1.689 23,6 994 13,9 831 11,7 42 5,6 65,9 2.197 3,7 212 899 12,5 1712 23,9 982 13,7 87 11,2 446 6,2 9 1,2 221 3,9 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych własnych PUP Lipno. 21
Wykres 12. Struktura osób bezrobotnych wg stażu pracy w roku 25 i 212. 25 r. 33,3 11,5 21,2 212 r. 3,9 12,5 23,9,5 6,8 13 15,1 1,2 6,2 11,2 13,7 do 1 roku od 1-5 lat do 1 roku od 1-5 lat od 5 do 1 lat od 1-2 lat d 5-1 lat od 1-2 lat od 2-3 lat 3 i powyżej od 2-3 lat 3 i powyżej bez stażu bez stażu Na powyższym wykresach zestawiono dane z roku 25 i 21 według struktury staż pracy. Na podstawie danym można zaobserwować spadek liczby osób bez stażu zawodowego o 2,4%. Zwiększyła się liczba osób posiadających staż pracy do 1 roku, od 1 roku do 5 lat. Natomiast ubyło osób ze stażem od 5 do 1 lat, oraz do 1 do 2 lat. 22
Wykres 13. Liczba osób bezrobotnych wg stażu pracy w latach 25-212. 3 i powyżej 2-3 lat 1-2 lat 5-1 lat 1-5 lat do 1 roku bez stażu pracy 212 211 21 29 28 27 26 25 5 1 15 2 25 3 23
3.Środki finansowe przeznaczone na aktywizację osób bezrobotnych Powiatowy Urząd Pracy pozyskuje środki, które są przeznaczone na aktywizację osób bezrobotnych z dwóch źródeł. Środki te przed wszystkim pochodzą z Funduszu Pracy jak i Europejskiego Funduszu Społecznego. Fundusz Pracy są to środki pochodzące z budżetu państwa polskiego przeznaczone na aktywizację osób bezrobotnych, natomiast Europejski Fundusz Społeczny są to środki pochodzące z krajów członkowskich unii europejskiej również przeznaczone na aktywizacje osób bezrobotnych. W latach 1994-212 Urząd Pracy pozyskiwał środki z obu źródeł. Środki te przeznaczane były na: prace interwencyjne, roboty publiczne, prace społecznie użyteczne, staże, przygotowania zawodowe, szkolenia, dotacje na własną działalność, zwrot kosztów przejazdu, zwrot kosztów badań, stypendia na kontynuacje nauki, studia podyplomowe. Analizując dane zawarte na wykresie nr 1 można zaobserwować zmienność wysokości środków przyznawanych i pozyskiwanych przez Urząd Pracy. Znaczy wzrost środków zanotowana w roku 25, i od tego roku systematycznie środki wzrastały, aby w roku 21 uzyskać bardzo wysoki poziom 24.872,4 zł. Od 21 roku środki te spadły i pozostają na podobnym poziomie w 212r. wynosił. - 12.794.898, zł. 24
18559 2242 18 2825 412547 336743 2278145 1697662 17129 34738 34738 822756 837897 122121 1471428 14134 12794898 16658 248724 Tabela 8. Wysokośd środków finansowych wraz z liczbą osób bezrobotnych i liczbą osób zaktywizowanych w latach 1994-212. Środki finansowe przeznaczone na aktywizacje osób bezrobotnych Środki finansowe Ilośd osób zaktywizowanych Ilośd osób zarejestrowanych Udział % do ogółu 1994 1.855.9 1.285 8.995 14,3 1995 2.242. 1.194 8.276 14,4 1996 1.8. 915 7.968 11,5 1997 2.825. 1.249 5.734 21,8 1998 4.12.547 1.262 5.245 23,8 1999 3.367.43 91 6.147 14,8 2 2.278.145 823 7.56 11,6 21 1.697.662 159 7.677 2,1 22 1.712.9 592 7.79 7,6 23 3.473.8 1.49 8.5 17,6 24 3.425.5 1.21 8.46 15 25 8.22.756 2.85 7.643 27,3 26 8.378.97 1.932 7.1 27,2 27 1.212.1 2.589 5.661 45,7 28 14.13.4 2.999 5.434 55,2 29 16.65.8 2.872 6.621 43,4 21 24.872.4 4.285 7.266 59 211 1.471.428,1 1.496 7.152 2,9 212 12.794.898, 2215 7.146 3,9 Wykres 14. Ilośd środków finansowych w latach 1994-212. 25 2 15 1 5 Ilośd środków 25
1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 Na poniższym wykresie zestawiono dane odnośnie ilości środków a liczby osób zaktywizowanych w danym roku. Jak można zaobserwować liczba osób zaktywizowanych systematycznie wzrasta, tak jaki i wysokość środków. Wykres 15. Liczba osób zaktywizowanych wraz z wysokością środków w latach 1992-212. 3 4282 45 25 4 35 2 2999 2872 2589 3 15 285 1932 2215 25 2 1 1285 1194 915 1249 1262 149 121 1413 15 5 91 823 159 592 1 5 L.zaktywizowanych Ilośd środków 26
1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 18559 18 2242 2825 412547 336743 2278145 1697662 17129 34738 34738 822756 837897 122121 14134 1471428 16658 12794898 248724 4.Wpływ środków finansowych na rynek pracy W poniższym rozdziale zostaną przedstawione dane na zasadzie porównania i zwrócenia uwagi na zależności zachodzące między wysokością środków na aktywizację osób bezrobotnych, a strukturą osób bezrobotny i stopą bezrobocia. Na poniższym wykresie prezentowane są dwa wskaźniki stopa bezrobocia i wysokość środków. Od roku 25 środki bardzo wyraźnie wzrosły aż do 21 roku, natomiast stopa bezrobocia od 25 roku nieznacznie zmalała do roku 28. W roku 28 ponownie stopa bezrobocia w powiecie znacznie wzrosła. Wykres 16. Ilośd środków, a stopa bezrobocia w latach 1992-212. 25 2 1 9 8 7 15 6 5 1 4 3 5 2 1 stopa bezrobocia w pow lipnowskim Ilośd środków Źródło: Opracowanie na podstawie danych własnych PUP Lipno. 27
Na poniższym wykresie przedstawiono strukturę osób bezrobotnych wg wieku, uwzględniono osoby młode do 24 roku życia, osoby od 35 do 44, oraz osoby od 45 do 54 roku życia. Dane te zostały zaprezentowane na tle środków jakimi dysponował Urząd Pracy w latach 2 212. Na podstawie wykresu można zaobserwować zależność miedzy wysokością środków a liczbą osób młodych zarejestrowanych w Urzędzie. Systematyczny wzrost środków spowodował systematyczny spadek liczby osób młodych pozostających w rejestrach. W latach 2 24 liczba osób młodych przekraczała 2 tysiące, natomiast wraz ze wzrostem środków od 25 roku liczba osób młodych spadła poniżej 1.5. Analogiczne sytuacje można zaobserwować przy pozostałych grupach wiekowych. Tendencja ta bardzo widocznie zaznaczyła się przy osobach do 54 roku życia. Wykres 147. Wpływ środków na strukturę osób bezrobotnych wg wieku w latach 2-212. 5 3 45 4 25 35 3 % 25 2 15 33,2 31,5 31 29,8 27,6 27 25,1 25,6 25,8 25,3 26 21,5 22,4 22,2 21 2 19,5 19,9 2,6 2,6 2,7 21,4 2,4 2 2,9 21 19,3 19,4 18,3 18,3 17,9 16 16,9 16,2 13,7 14,6 15 15,7 15,1 2 15 1 1 5 5 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 18-24 35-44 45-54 środki Przy badaniu wykształcenia osób bezrobotnych w porównaniu do wysokości środków finansowych wzięto pod uwagę osoby z wykształceniem wyższym, zasadniczym zawodowym 28
oraz gimnazjalne i poniżej. Według danych nie występują ścisłe zależności między poziomem wykształcenia a wysokością środków jaką dysponuje Urząd Pracy. Wykres 158. Wpływ środków na strukturę osób bezrobotnych wg wykształcenia w latach 2-212. 8 7 6 % 3 25 5 4 3 46,2 45,2 45,1 45,1 45,5 45,6 34,7 35,6 35,5 33,7 32,8 31,5 44,2 45 29,5 29,4 43,3 28 41,2 39,6 38,3 37 29,4 28,6 27,6 28 2 15 1 2 1,77 1,1 1,8 1,8 2,27 1,9 2,6 2,9 3,4 4,1 4,4 5,2 5,9 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 5 wyższe zas zaw gim i pon środki Wykres nr 19 prezentuje dane związane z powiązaniem wysokości środków w stosunku do czasu pozostawania w rejestrach Urzędu Pracy. Wraz ze wzrostem środków przeznaczonych na aktywizacje spadła liczba osób w każdym badanej grupie. Najwyższy spadek zanotowano wśród osób, które były zarejestrowane powyżej 24 miesięcy. 29
Wykres 19. Wpływ środków na strukturę osób bezrobotnych wg czasu pozostawania bez pracy w latach 2-212. 6 3 % 5 25 4 3 2 32,3 3 25,7 21,7 21,8 22 19 34 36 36,5 35,7 33,1 21,3 16,6 16,7 16,1 24,1 23,6 21,4 21,3 22,3 18,8 17,1 17,2 16,7 2 15 1 1 5,4 5,6 5,4 5,9 4,7 6,6 5,3 7,3 12 8,6 7,2 8,7 6,3 8,7 5 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 do 1 m 12-24 m pow 24m środki Wykres nr 2 porównuje dane odnośnie stażu pracy jaki posiadają osoby bezrobotne zarejestrowane w Urzędzie Pracy a wysokością środków przeznaczonych na aktywizację. Struktura wg stażu pracy nie uległa zmianie, co oznacza iż wysokośd środków nie miała wpływu na staż pracy osób bezrobotnych. 3
Wykres 2. Wpływ środków na strukturę osób bezrobotnych wg stażu pracy w latach 25-212. 6 3 5 25 4 3 33,3 35,5 34,3 31,1 31,8 31,9 3,7 3,9 2 15 2 1 13 11,5 12,3 13,2 13,8 13,7 14 13,6 11,6 12,3 12,5 11,2 11 11,7 11,2 11,8 1 5 25 26 27 28 29 21 211 212 do 1 r 1-2 lat bez stażu środki Źródło: Opracowanie na podstawie danych własnych PUP Lipno. 31
Spis tabel i wykresów Wykres 1. Liczba osób zarejestrowanych w latach 1992-212.... 6 Wykres 2. Liczba osób zarejestrowanych wraz z liczbą osób uprawnionych do zasiłku w latach 1992-212.... 7 Wykres 3. Stopa bezrobocia w latach 199-212 z podziałem na kraj, powiat, województwo.... 8 Wykres 4. Liczba osób zarejestrowanych z podziałem na gminy w latach 21 212.... 1 Wykres 5. Liczba osób uprawnionych do zasiłku a stopa bezrobocia w powiecie w latach 1992-212.... 11 Wykres 6. Struktura osób bezrobotnych wg wykształcenia w roku 2 i 212... 13 Wykres 7. Liczba osób bezrobotnych wg wykształcenia.... 14 Wykres 8. Struktura osób bezrobotnych wg wieku w roku 2 i 212.... 16 Wykres 9. Liczba osób bezrobotnych wg wieku.... 17 Wykres 1. Struktura osób bezrobotnych wg czasu pozostawania w rejestrach w roku 21 i 212. 19 Wykres 11. Liczba osób bezrobotnych wg czasu pozostawania bez pracy w latach 2-212.... 2 Wykres 12. Struktura osób bezrobotnych wg stażu pracy w roku 25 i 212.... 22 Wykres 13. Liczba osób bezrobotnych wg stażu pracy w latach 25-212.... 23 Wykres 14. Ilośd środków finansowych w latach 1994-212.... 25 Wykres 15. Liczba osób zaktywizowanych wraz z wysokością środków w latach 1992-212.... 26 Wykres 16. Ilośd środków, a stopa bezrobocia w latach 1992-212.... 27 Wykres 17. Wpływ środków na strukturę osób bezrobotnych wg wieku w latach 2-212.... 28 Wykres 18. Wpływ środków na strukturę osób bezrobotnych wg wykształcenia w latach 2-212... 29 Wykres 19. Wpływ środków na strukturę osób bezrobotnych wg czasu pozostawania bez pracy w latach 2-212.... 3 Wykres 2. Wpływ środków na strukturę osób bezrobotnych wg stażu pracy w latach 25-21.. 29 Tabela 1.Liczba osób zarejestrowanych w Urzędzie Pracy wraz z liczbą osób uprawnionych do zasiłku w latach 1992 212.... 5 Tabela 2.Liczba osób zarejestrowanych z prawem do zasiłku a stopa bezrobocia w powiecie w latach 1992-212.... 8 Tabela 3. Liczba osób bezrobotnych z podziałem na gminy w latach 21-212.... 9 Tabela 4. Struktura osób bezrobotnych wg. wykształcenia zarejestrowanych w latach 2-211.. 12 Tabela 5. Struktura osób bezrobotnych zarejestrowanych w Urzędzie Pracy wg wieku w latach 2-212.... 15 Tabela 6. Struktura osób bezrobotnych zarejestrowanych w Urzędzie Pracy wg czasu pozostawania bez pracy w latach 2-212.... 18 Tabela 7. Struktura osób bezrobotnych zarejestrowanych w Urzędzie Pracy wg stażu pracy w latach 25-212.... 21 Tabela 8. Wysokośd środków finansowych wraz z liczbą osób bezrobotnych i liczbą osób zaktywizowanych w latach 1994 212..23 32