Przedmiotowy system oceniania z biologii Opracowała: Katarzyna Banach - Kozielewska Strona 1 z 6
1.Podstawa Prawna Przedmiotowego Systemu Oceniania z biologii: Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r., w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83 poz. 562 ). Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010r., w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. Podstawa Programowa z biologii dla gimnazjum. Statut Szkoły- Wewnątrzszkolny System Oceniania (WSO). Program nauczania biologii autorstwa Anny Zdziennickiej Puls Życia 2.Przedmiotem oceniania są następujące obszary: a). wiadomości przedmiotowe: zgodne z programem nauczania i kryteriami wynikającymi z podstawy programowej b). umiejętności przedmiotowe: planowanie prostych eksperymentów analizowanie i interpretowanie wyników obserwacji i eksperymentów gromadzenie danych dostrzeganie związków przyczynowo-skutkowych porównywanie i wnioskowanie wykonywanie prostych wykresów, diagramów i ich interpretowanie korzystanie z różnych źródeł informacji c). postawa ucznia: systematyczność pilność przygotowanie do lekcji (posiadanie podręcznika, zeszytu, zadania domowego itp.) praca w grupie odpowiedzialność za podjęte działania 3.Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów: Ocenie podlegają wszystkie wymienione formy aktywności ucznia: A. Sprawdziany, testy podsumowujące poszczególne działy termin, forma i zakres podawane są uczniom i zapisywane w dzienniku lekcyjnym z tygodniowym wyprzedzeniem. Sprawdziany są obowiązkowe. W przypadku dłuższej (tygodniowej), usprawiedliwionej nieobecności ucznia na sprawdzianie, uczeń zalicza sprawdzian do dwóch tygodni od momentu pojawienia się w szkole w terminie i na zasadach ustalonych przez nauczyciela. Uczeń, który unika napisania zaległego sprawdzianu otrzymuje z niego ocenę niedostateczną, przy której nauczyciel stawia kropkę, np. (1.). Niesamodzielna praca jest równoznaczna z dyskwalifikacją oraz z otrzymaniem oceny niedostatecznej. B. Kartkówki- nie podlegają wcześniejszej zapowiedzi. Obejmują materiał z trzech ostatnich lekcji, sprawdzenie zadania domowego. Niesamodzielna praca jest równoznaczna z dyskwalifikacją oraz z otrzymaniem oceny niedostatecznej. W klasach III kartkówki ( w związku z utrwaleniem materiału przed egzaminem) mogą obejmować zakres materiału ustalony przez nauczyciela z uczniami z tygodniowym wyprzedzeniem. C. Odpowiedź ustna obejmująca materiał z trzech ostatnich lekcji, uwzględniająca swobodną wypowiedź na określony temat, charakteryzowanie procesów biologicznych, umiejętność wnioskowania przyczynowoskutkowego itp. D. Umiejętności doskonalone w domu np. praca domowa, referaty, testy utrwalające wiadomości. W przypadku nie odrobienia zadania domowego, nie oddania przez ucznia referatu lub innej formy sprawdzania wiedzy i umiejętności uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną przy której nauczyciel stawia kropkę jako informację. E. Aktywność ucznia np. kilkuzdaniowa wypowiedź, praca w grupie, praca z tekstem. Uczeń może otrzymać za aktywność + lub - + - Aktywne włączanie się w tok lekcji Propagowanie wiadomości przyrodniczych Przygotowanie pomocy dydaktycznych Dbałość o pracownię Efektywną pracę w grupach lub z podręcznikiem Brak zeszytu lub podręcznika Brak efektywnej pracy w grupie lub z podręcznikiem Brak znajomości elementarnych pojęć i terminów biologicznych Brak aktywnego włączania się w tok lekcji prowadzonej metodą dyskusji lub powtórzenia Strona 2 z 6
przerobionego materiału Kryteria stosowania + i - Ilość + lub - Ocena 3 + bardzo dobra 3 - niedostateczna F. Prace dodatkowe- prowadzenie hodowli drobnych zwierząt i roślin udokumentowane dzienniczkiem hodowli, gromadzenie okazów, zbiorów (np. muszli, piór ptaków, szyszek), wykonywanie zielników. Sprawdziany zapisywane są w dzienniku lekcyjnym kolorem czerwonym, karkówki, odpowiedzi ustne, zadania domowe, aktywność ucznia na lekcji zapisywane są w dzienniku kolorem niebieskim lub czarnym 4. Warunki uzyskiwania ocen cząstkowych, semestralnych i końcoworocznych: 1.Prace pisemne (sprawdziany, testy, kartkówki) są punktowane według schematu, w zależności od złożoności zagadnienia. Punkty są przeliczane na oceny według zasad pomiaru dydaktycznego: 0 29 % - niedostateczny 30 49 % - dopuszczający 50 74 % - dostateczny 75 89 % - dobry 90 99 % - bardzo dobry 100 % - celujący 2. Przy ustalaniu oceny semestralnej i rocznej nauczyciel bierze pod uwagę oceny ucznia z poszczególnych obszarów. 3. Najważniejsze są oceny ze sprawdzianów, następnie z kartkówek, odpowiedzi ustnych, zadań domowych, prac dodatkowych, aktywności. 4. Przy wystawianiu oceny semestralnej oraz końcoworocznej brane są również pod uwagę postępy ucznia, systematyczność, pilność, jak również indywidualne potrzeby psychofizyczne i edukacyjne ucznia u którego stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub specyficzne trudności w uczeniu się, uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom na podstawie opinii lub orzeczenia PPPP w tym Publicznej Poradni Specjalistycznej. 5. Ocena końcoworoczna (uwzględnia zarówno semestr I jak i semestr II, w tym postawę i postępy ucznia) wystawiana jest wg następującej pomocniczej tabeli : SEMESTR II SEMESTR I 1 2 3 4 5 6 1 1 1 2 2 3 3 2 2 2 2 3 3 3 3 2 3 3 3 4 4 4 3 3 4 4 4 4 5 3 4 4 5 5 5 6 4 4 5 5 6 6 6. Zgodnie z & 20 pkt. 7 rozporządzenia MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r., w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych Dz. U. Nr 83 poz. 562 : uczeń, który uzyskał tytuł laureata konkursu przedmiotowego o zasięgu wojewódzkim lub tytuł laureata i finalisty olimpiady przedmiotowej o zasięgu wojewódzkim, otrzymuje celującą końcową ocenę klasyfikacyjną na podstawie zaświadczenia stwierdzającego uzyskanie odpowiedniego tytułu. 7. Za wyjątkiem pkt. 6, uczniowie, którzy zajęli od 1-3 miejsca w szkolnym lub międzyszkolnym konkursie biologicznym otrzymują ocenę bardzo dobrą (wpisywaną do dziennika na czerwono). Strona 3 z 6
8. Przewidywana semestralna lub końcoworoczna ocena może zostać obniżona gdy zasób wiadomości i umiejętności ucznia pogorszy się w wyniku czego otrzyma oceny, które spowodują obniżenie oceny przewidywanej. 5. Informacja nauczyciela o sposobie kontrolowania i oceniania : 1. Uczeń ma prawo poprawić każdą ocenę niedostateczną jeden raz, poprawa jest dobrowolna, ocena z poprawy wpisywana jest do dziennika lekcyjnego. Poprawa ocen odbywa się w terminie do tygodnia od momentu uzyskania informacji o tej ocenie. Nie przewiduje się poprawy ocen innych niż niedostateczna. 2. Uczeń ma prawo do nie oceniania po dłuższej (co najmniej tygodniowej), usprawiedliwionej nieobecności. 3. Zeszyt przedmiotowy jest obowiązkowy. Powinien być prowadzony systematycznie i starannie. W przypadku nieobecności ucznia, powinien on uzupełnić notatki w zeszycie do tygodnia. 4. Wszystkie oceny, które uzyskuje uczeń są jawne i uzasadnione, przy konstruowaniu sprawdzianów, testów, kartkówek, nauczyciel uwzględnia indywidualne możliwości intelektualne ucznia w tym opinie i orzeczenia PPPP. 5. Uczeń ma prawo do zgłoszenia przed lekcją, bez żadnych konsekwencji jeden raz w ciągu semestru nieprzygotowanie do lekcji (za wyjątkiem zapowiedzianych sprawdzianów i kartkówek ). 6. Uczeń może zgłosić przed lekcją brak zadania domowego, zeszytu, dwa razy w semestrze, fakt ten odnotowywany jest w dzienniku lekcyjnym jako (.). Trzeci brak i każdy następny oceniany jest oceną niedostateczną. 7. W przypadku kłopotów z opanowaniem wiadomości i umiejętności uczeń powinien uczestniczyć w zajęciach wyrównawczych z biologii. Nauczyciel uczący typuje uczniów, którzy powinni uczestniczyć na zajęcia wyrównawcze. 6.Zasady informowania o postępach w nauce: 1. Wszystkie oceny są jawne i podawane na bieżąco. 2. Prace kontrolne otrzymuje uczeń do wglądu na lekcji, a rodzice w kontaktach indywidualnych i na zebraniach. 3. Prace kontrolne są przechowywane przez nauczyciela do 31 sierpnia danego roku szkolnego 4. O zagrożeniu oceną niedostateczną nauczyciel informuje ucznia i wychowawcę, a ten na miesiąc przed klasyfikacją przekazuje informację rodzicom. 7. Warunki i tryb uzyskiwania wyższej niż przewidywana rocznej (semestralnej) oceny klasyfikacyjnej z biologii. 1. Uczeń może ubiegać się o wyższą niż przewidywana ocena semestralna lub roczna jeśli spełnia następujące warunki: przystąpił do napisania wszystkich obowiązkowych sprawdzianów klasowych. wszelkie nieobecności ucznia na lekcji biologii są usprawiedliwione i nie jest ich więcej niż 51% postawa ucznia wobec obowiązku szkolnego nie budzi większych zastrzeżeń tzn. uczeń systematycznie odrabiał zadania domowe, posiadał na lekcjach podręcznik, prowadził zeszyt przedmiotowy, przestrzegał zasad panujących w pracowni. 2. Uczeń lub jego rodzice (prawni opiekunowie) składają u dyrektora szkoły wniosek w terminie nie dłuższym niż 5 dni od otrzymania informacji o przewidywanej dla ucznia ocenie. Wniosek musi zawierać uzasadnienie oraz stopień o jaki ubiega się uczeń. 3. Wniosek zostanie rozpatrzony negatywnie gdy: uczeń nie spełnia wszystkich warunków wymienionych w pkt. 1 wniosek zostanie złożony po terminie wniosek nie będzie zawierał uzasadnienia lub oceny o jaką ubiega się uczeń 4. Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku, nauczyciel przygotowuje sprawdzian pisemny (czas trwania sprawdzianu: 45minut), który zawiera umiejętności i wiadomości na wskazaną przez ucznia ocenę. Uczeń, aby uzyskać wyższą ocenę musi z punktowanego sprawdzianu uzyskać minimum 90% punktów). 5. Stopień trudności zadań odpowiada kryteriom stopnia o który ubiega się uczeń. Strona 4 z 6
6. Jeżeli uczeń lub jego rodzice (prawni opiekunowie) wnioskują o uzyskanie wyższej od przewidywanej oceny końcoworocznej uczeń pisze sprawdzian z całego roku. 7. O terminie sprawdzianu zostają poinformowani rodzice (prawni opiekunowie) oraz uczeń. 8. Z przeprowadzonej przedklasyfikacyjnej poprawy oceny sporządza się protokół, który zawiera: -datę poprawy oceny, -nazwisko i imię ucznia, klasę (semestr) - nazwę zajęć edukacyjnych - nazwisko nauczyciela przeprowadzającego poprawę, - pisemne pytania sprawdzające, - wyniki poprawy ocen. 8. Wymagania edukacyjne: Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: -opanował wiadomości i umiejętności w stopniu bardzo dobrym, będące efektem jego samodzielnej pracy, -wybiera odpowiednie terminy i pojęcia do opisu zjawisk, właściwości, zachowań, obiektów i organizmów -potrafi stosować zdobyte wiadomości w sytuacjach nietypowych, -odczytuje informacje przedstawione w formie: tabel, wykresów, schematów, rysunku, fotografii -selekcjonuje, porównuje, analizuje, przetwarza i interpretuje informacje -stosuje zintegrowaną wiedzę do objaśniania zjawisk przyrodniczych: -formułuje problemy i rozwiązuje je w sposób twórczy: formułuje i sprawdza hipotezy, kojarzy różnorodne fakty, obserwacje, wyniki doświadczeń i wyciąga wnioski, analizuje sytuację problemową, dostrzega i formułuje problem, określa wartości dane i szukane (określa cel), -dokonuje analizy lub syntezy zjawisk i procesów biologicznych, -wykorzystuje wiedzę zdobytą na innych przedmiotach, -potrafi samodzielnie korzystać z różnych źródeł informacji, -bardzo aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym, -wykonuje twórcze prace, pomoce naukowe i potrafi je prezentować na terenie szkoły i poza nią, -w pracach pisemnych osiąga 100% punktów możliwych do zdobycia -bierze udział w konkursach biologicznych na terenie szkoły i poza nią. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: -opanował w pełnym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem nauczania, -wykazuje szczególne zainteresowania biologią, -samodzielnie interpretuje zjawiska biologiczne potrafi bronić swych poglądów -potrafi stosować zdobytą wiedzę do samodzielnego rozwiązywania problemów w nowych sytuacjach, -bez pomocy nauczyciela korzysta z różnych źródeł informacji, -potrafi planować i bezpiecznie przeprowadzać doświadczenia i hodowle przyrodnicze, -sprawnie posługuje się mikroskopem i lupą oraz sprzętem laboratoryjnym, -potrafi samodzielnie wykonać preparaty mikroskopowe i opisać je, -prezentuje swoją wiedzę posługując się poprawną terminologią biologiczną, -aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym, -w pisemnych sprawdzianach wiedzy i umiejętności osiąga od 90% do 99% punktów możliwych do zdobycia. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: -opanował wiadomości i umiejętności bardziej złożone i mniej przystępne, przydatne i użyteczne w szkolnej i pozaszkolnej działalności, -potrafi stosować zdobytą wiedzę do samodzielnego rozwiązywania problemów typowych, w przypadku trudniejszych korzysta z pomocy nauczyciela, -właściwie stosuje terminologię przedmiotową -stosuje wiedzę do objaśniania prostych zjawisk przyrodniczych: -potrafi planować i bezpiecznie przeprowadzać doświadczenia i hodowle przyrodnicze, - posługuje się mikroskopem i zna sprzęt laboratoryjny, -wykonuje proste preparaty mikroskopowe, -udziela poprawnych odpowiedzi na typowe pytania, -jest aktywny na lekcji, Strona 5 z 6
- w pracach pisemnych osiąga od 75% do 89% punktów. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: -opanował wiadomości i umiejętności przystępne, niezbyt złożone, najważniejsze w nauczaniu biologii, oraz takie które można wykorzystać w sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych, -rozwiązuje typowe problemy o średnim stopniu trudności, -analizuje podstawowe zależności, próbuje porównywać, wnioskować i zajmować określone stanowisko. -wykazuje się aktywnością na lekcji w stopniu zadowalającym, -w przypadku prac pisemnych osiąga od 50% do 74% punktów. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: -ma braki w opanowaniu wiadomości i umiejętności określonych programem, ale nie przekreślają one możliwości dalszego kształcenia, -wykonuje proste zadania i polecenia o bardzo małym stopniu trudności, -z pomocą nauczyciela wykonuje proste doświadczenia biologiczne, -wiadomości przekazuje w sposób nieporadny, nie używając terminologii biologicznej, -jest mało aktywny na lekcji, - w pisemnych sprawdzianach wiedzy i umiejętności osiąga od 30% do 49% punktów. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: -nie opanował wiadomości i umiejętności określanych podstawami programowymi, koniecznymi do dalszego kształcenia, -nie potrafi posługiwać się przyrządami biologicznymi, -wykazuje się brakiem systematyczności w przyswajaniu wiedzy i wykonywaniu prac domowych, -nie podejmuje próby rozwiązania zadań o elementarnym stopniu trudności nawet przy pomocy nauczyciela, -wykazuje się bierną postawą na lekcji, -w przypadku prac pisemnych osiąga od 0% do 29% punktów. Strona 6 z 6