HyperLynx Jak zapobiec dudnieniu 9. harmonicznej? część 2



Podobne dokumenty
WAT - WYDZIAŁ ELEKTRONIKI INSTYTUT SYSTEMÓW ELEKTRONICZNYCH ZAKŁAD EKSPLOATACJI SYSTEMÓW ELEKTRONICZNYCH

PLAN REALIZACJI MATERIAŁU NAUCZANIA Z INFORMATYKI II. Uczeń umie: Świadomie stosować się do zasad regulaminów (P).

Plan Prezentacji. Rozmieszczenie elementów Prowadzenie połączeo Prowadzenie masy Płytki wielowarstwowe Podsumowanie

Definiowanie układu - czyli lekcja 1.

Touch button module. Moduł przycisku dotykowy z podświetleniem LED

Kadry Optivum, Płace Optivum

RoHS Laminaty Obwód drukowany PCB

POLITECHNIKA WROCŁAWSKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY KATEDRA ENERGOELEKTRYKI LABORATORIUM INTELIGENTNYCH INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH

Technika Cyfrowa. Badanie pamięci

ERGODESIGN - Podręcznik użytkownika. Wersja 1.0 Warszawa 2010

Programator procesorów rodziny AVR AVR-T910

Podstawy Elektroniki dla Informatyki. Generator relaksacyjny

Projektowanie układów na schemacie

Ćw. 0: Wprowadzenie do programu MultiSIM

Politechnika Poznańska, Instytut Elektrotechniki i Elektroniki Przemysłowej, Zakład Energoelektroniki i Sterowania Laboratorium energoelektroniki

Konfiguracja podglądu obrazu z kamery IP / rejestratora BCS przez sieć LAN.

Moduł Komunikacyjny MCU42 do systemu AFS42

Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7

FlowSoft02. Przeznaczenie programu

STEROWNIK LAMP LED MS-1 Konwerter sygnału 0-10V. Agropian System

Podzespoły i układy scalone mocy część II

11. Rozwiązywanie problemów

5.2. Pierwsze kroki z bazami danych

MiniModbus 4DO. Moduł rozszerzający 4 wyjścia cyfrowe. Wyprodukowano dla. Instrukcja użytkownika

AKADEMIA MORSKA KATEDRA NAWIGACJI TECHNICZEJ

WIZUALIZER 3D APLIKACJA DOBORU KOSTKI BRUKOWEJ. Instrukcja obsługi aplikacji

1 Moduł Neuronu Analogowego SM

1. Umieść kursor w miejscu, w którym ma być wprowadzony ozdobny napis. 2. Na karcie Wstawianie w grupie Tekst kliknij przycisk WordArt.

Komputerowe projektowanie układów ćwiczenia uzupełniające z wykorzystaniem Multisim/myDAQ. Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych PŁ

Scenariusz zajęć pozalekcyjnych w ramach Innowacyjnej Szkoły Zawodowej Zespół Szkół Rolniczych w Namysłowie Prowadzący mgr Włodzimierz Kupniewski

Projektowania Układów Elektronicznych CAD Laboratorium

Rozdział ten zawiera informacje na temat zarządzania Modułem DMX oraz jego konfiguracji.

WIZUALIZER 3D APLIKACJA DOBORU KOSTKI BRUKOWEJ. Instrukcja obsługi aplikacji

Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego

Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania KOMPUTEROWE SYSTEMY STEROWANIA (KSS)

WPROWADZENIE DO ŚRODOWISKA SCICOS

S P R A W O Z D A N I E T e m a t: Projektowanie układów realizujących złożone funkcje logiczne.

Padlet wirtualna tablica lub papier w Internecie

PROGRAMOWALNE STEROWNIKI LOGICZNE

Wirtualizacja panelu HMI w systemie LOGO!

1 Moduł Neuronu Cyfrowego SM

Projektowanie instalacji centralnego ogrzewania w programie ArCADiA- INSTALACJE GRZEWCZE

Ćwiczenie 21 Temat: Komparatory ze wzmacniaczem operacyjnym. Przerzutnik Schmitta i komparator okienkowy Cel ćwiczenia

Wyjścia analogowe w sterownikach, regulatorach

BLUETOOTH INSTRUKCJA PODŁĄCZENIA I KONFIGURACJI.

Ćw. 0 Wprowadzenie do programu MultiSIM

3.7. Wykresy czyli popatrzmy na statystyki

Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki

EN54-13 jest częścią rodziny norm EN54. Jest to norma dotycząca raczej wydajności systemu niż samych urządzeń.

Dodawanie grafiki i obiektów

WZMACNIACZ ODWRACAJĄCY.

Spis treści. Dzień 1. I Wprowadzenie do diagnostyki sieci PROFIBUS (wersja 1303) II Warstwa fizyczna sieci PROFIBUS DP (wersja 1401)

Tworzenie prezentacji w MS PowerPoint

Pracownia internetowa w każdej szkole (edycja Jesień 2007)

Adobe InDesign lab.1 Jacek Wiślicki, Paweł Kośla. Spis treści: 1 Podstawy pracy z aplikacją Układ strony... 2.

Zastanawiałeś się może, dlaczego Twój współpracownik,

Ćwiczenie 23. Temat: Własności podstawowych bramek logicznych. Cel ćwiczenia

Podział układów cyfrowych. rkijanka

6.4. Efekty specjalne

Moduł wejść/wyjść VersaPoint

BANK GOSPODARSTWA KRAJOWEGO. w systemie BGK@24BIZNES

Metody lokalizacji i redukcji zaburzeń elektromagnetycznych w obwodzie przetwornicy step-down z wykorzystaniem skanera EMC oraz oscyloskopu cz. I.

1 Moduł Neuronu Cyfrowego

ASTOR IC200ALG320 4 wyjścia analogowe prądowe. Rozdzielczość 12 bitów. Kod: B8. 4-kanałowy moduł ALG320 przetwarza sygnały cyfrowe o rozdzielczości 12

4 Adres procesora Zworkami A0, A1 i A2 umieszczonymi pod złączem Z7 ustalamy adres (numer) procesora. Na rysunku powyżej przedstawiono układ zworek dl

1 Moduł Konwertera. 1.1 Konfigurowanie Modułu Konwertera

Magistrale na schematach

Instrukcja instalacji oraz konfiguracji sterowników. MaxiEcu 2.0

Laboratorium - Monitorowanie i zarządzanie zasobami systemu Windows Vista

PTI S1 Tabele. Tabele. Tabele

Wymagania edukacyjne z informatyki dla klasy szóstej szkoły podstawowej.

LABORATORIUM PROJEKTOWANIA UKŁADÓW VLSI

Laboratorium KOMPUTEROWE PROJEKTOWANIE UKŁADÓW

Formatowanie tekstu przy uz yciu stylo w

INSTRUKCJA PROGRAMU ENARZEDZIOWNIA SPIS TREŚCI

INSTRUKCJA LABORATORYJNA

Instrukcja instalacji Zespołu Diagnostycznego Delphi w systemie Vista.

Ćwiczenie 25 Temat: Interfejs między bramkami logicznymi i kombinacyjne układy logiczne. Układ z bramkami NOR. Cel ćwiczenia

Obsługa programu Paint. mgr Katarzyna Paliwoda

DTR PICIO v Przeznaczenie. 2. Gabaryty. 3. Układ złącz

Samsung Universal Print Driver Podręcznik użytkownika

Podstawy Elektroniki dla Teleinformatyki. Generator relaksacyjny

TV LCD LED Samsung seria UE**Fxxxx

1. Przypisy, indeks i spisy.

Laboratorium - Monitorowanie i zarządzanie zasobami systemu Windows 7

Poniższy przykład przedstawia prosty sposób konfiguracji komunikacji między jednostkami centralnymi LOGO! w wersji 8 w sieci Ethernet.

Rozdział ten zawiera informacje o sposobie konfiguracji i działania Modułu OPC.

MODELOWANIE I SYMULACJA UKŁADÓW PNEUMATYCZNYCH, HYDRAULICZNYCH I ELEKTRYCZNYCH za pomocą programu komputerowego AUTOSIM 200

PX342. Driver PWM 1x10A INSTRUKCJA OBSŁUGI

1 Moduł Bramki xcomfort 3

Analiza mechanizmu korbowo-suwakowego

Politechnika Poznańska, Instytut Elektrotechniki i Elektroniki Przemysłowej, Zakład Energoelektroniki i Sterowania Laboratorium energoelektroniki

WINDOWS Instalacja serwera WWW na systemie Windows XP, 7, 8.

Ćwiczenie 24 Temat: Układy bramek logicznych pomiar napięcia i prądu. Cel ćwiczenia

INSTRUKCJA OBSŁUGI ⓫ Dodatki

INTERFEJS LPG/CNG FTDI USB INSTRUKCJA INSTALACJI ORAZ KONFIGURACJI URZĄDZENIA

Rozdział 5. Administracja kontami użytkowników

Na początek: do firmowych ustawień dodajemy sterowanie wyłącznikiem ściennym.

Generatory kwarcowe Generator kwarcowy Colpittsa-Pierce a z tranzystorem bipolarnym

Transkrypt:

HyperLynx Jak zapobiec dudnieniu 9. harmonicznej? część 2 Od chwili wejścia do Unii Europejskiej wszystkie nasze wyroby wprowadzane do sprzedaży muszą posiadać znak CE. Co to oznacza dla konstruktorów urządzeń elektronicznych? Zapewne przekonał się już o tym nie jeden z nich. Te dwie niepozorne literki mogą być przyczyną głębokiej frustracji konstruktora, której dozna, gdy okaże się, że wspaniale działające na jego stole urządzenie nie spełnia norm w laboratorium. Edytor free form Popatrzmy teraz dla porównania jak podobne czynności do opisanych wyżej przebiegają przy użyciu edytora free form. Na rys. 9 widzimy schemat przykładowego układu elektronicznego wprowadzony właśnie w tym edytorze. Sposób rysowania schematu jest w tym przypadku chyba bliższy naszym przyzwyczajeniom i wydaje się być bardziej czytelny. Sama technika tworzenia schematu też jest bardzo intuicyjna. Rys. 9. Okno edytora free form Rys. 10. Badanie przesłuchów między ścieżkami PCB Polega ona na pobieraniu poszczególnych elementów z magazynku znajdującego się po lewej stronie ekranu i umiejscawianiu ich w odpowiednim miejscu na ekranie. Po 2 krotnym kliknięciu na wskazany element można wprowadzić jego wszystkie istotne dla analizy parametry. Warto zauważyć, że każde połączenie fizyczne pomiędzy podzespołami elektrycznymi jest traktowane jako linia transmisyjna o konkretnych parametrach. Linie takie symulują różne rodzaje fizycznych połączeń w układzie rzeczywistym. Nawet najmniejszy kawałek ścieżki obwodu drukowanego stanowi swego rodzaju element schematu. Zasady samego modelowania (program HyperLynx wykorzystuje modele IBIS) układu elektrycznego są w opisywanym tu przykładzie identyczne z tymi, które były omówione wcześniej. W obu przypadkach po - winien być więc osiągnięty taki sam wynik symulacji. Schemat przedstawiony na rys. 9 to fragment drivera SSTL2 współpracującego z szybką pamięcią SDRAM dołączoną za pośrednictwem konektora DIMM. Linie transmisyjne zostały odpowiednio zaterminowane. W wyniku symulacji uzyskuje się podobne oscylogramy do prezentowanych wcześniej. Modyfikując wartości elementów i ich konfigurację można uzyskać optymalne warunki pracy układu, a co najistotniejsze zlokalizować przyczyny występowania błędów. Lokalizacja przesłuchów, badanie sygnałów różnicowych To, że wokół przewodu z prądem powstaje pole elektromagnetyczne dowiadujemy się na jednej z pierwszych lekcji podstaw elektrotechniki. Czasami zjawisko to jest jak najbardziej pożądane, czasami jednak stanowi duży problem dla konstruktorów, gdyż jest przyczyną szkodliwego oddziaływania na siebie np. poszczególnych linii magistrali cyfrowej. O szkodliwym wpływie na inne urządzenia na razie nawet nie mówimy. Jednym z objawów powyższych zjawisk jest np. powstawanie a) b) Rys. 11. Wyniki analizy przesłuchów a) układ źle zaprojektowany, b) układ zaprojektowany poprawnie 64

Rys. 12. Badanie sygnałów różnicowych Rys. 13. Symulacja gotowego projektu obwodu drukowanego przesłuchów międzysygnałowych. Okazuje się, że na skutek błędnego rozprowadzenia ścieżek magistrali mogą pojawiać się w poszczególnych jej liniach ślady sygnałów z linii całkowicie niezależnych. Jeśli poziom takich przesłuchów będzie zbyt wysoki, może to doprowadzić do powstawania licznych przekłamań, a nawet całkowicie uniemożliwić pracę układu. W programie HyperLynx można przeprowadzić analizę przesłuchów i wzajemnego oddziaływania na siebie sygnałów różnicowych. Dzięki niej można określić minimalne odległości między ścieżkami na płytce, określić wymagane parametry dielektryczne laminatu, wymiary geometryczne i parametry elektryczne ścieżek, impedancje wyjściowe driverów i wiele innych. Przykładowy układ, w którym zostanie zbadany przesłuch przedstawiono na rys. 10. Będą tu analizowane trzy równolegle prowadzone ścieżki sterowane z szybkich wersji układów CMOS 3,3 V. Driver środkowej ścieżki (tzw. ofiary) w trakcie symulacji zachowuje niezmienny niski poziom logiczny, stany wyjść pozostałych dwóch driverów (tzw. napastników) będą natomiast ulegać zmianie. Przed symulacją należy dokładnie zdefiniować parametry wszystkich elementów mogących mieć wpływ na jej wyniki (typy wyjść driverów, parametry elektryczne i mechaniczne symulowanych ścieżek, itp.). Robimy to w znany już sposób przez kliknięcie na nie prawym klawiszem myszki. Na rys. 11 zostały przedstawione wyniki analizy. Zielony przebieg reprezentuje sygnał na wejściu bramki U2.2 zarejestrowany w trakcie symulacji. Jak widać, mimo że sterownik tej bramki nie zmieniał stanu, to na ścieżce zostały zaindukowane pewne napięcia (przesłuch). Parametry układu z rys. 11a zostały dobrane w sposób nieprawidłowy. Widać, że przesłuch przekracza dopuszczalną tolerancję (niebieska linia przerywana). Po zwiększeniu separacji między ścieżkami z 8 do 12 milsów przesłuch zmniejszył się do bezpiecznej wartości (rys. 11b). Na podobnej zasadzie można badać sygnały różnicowe (rys. 12). Działać pewnie będzie, ale jak? Analiza post layout Do tej pory zajmowaliśmy się badaniem płytki PCB..., której nawet projektu jeszcze nie mamy. Przedstawione przykłady zaledwie w części ukazały możliwości programu HyperLynx. Mogliśmy się przekonać, że dzięki niemu wielu szkodliwym zjawiskom w fizycznym urządzeniu można zapobiec już w fazie tworzenia schematu elektrycznego. Przyznać też trzeba, że poruszamy się w materii dosyć delikatnej, i że bez takich narzędzi jak HyperLynx wszystkie nasze działania musiałyby być w y ko n y w a n e p o o m a c ku, c o n i e wróżyłoby szybkiego osiągnięcia sukcesu. Możliwości programu są ogromne, wszak jest to 65

Rys. 14. Oko wizualizera przepustów produkt komercyjny. Trudno sobie wyobrazić, aby można było znaleźć podobny software z gatunku free. Z uwagi na to, narzędzia tego typu znajdą się raczej w kręgu zainteresowań profesjonalnych producentów sprzętu elektronicznego i to w skali masowej. Mniejsi producenci zawsze będą mieli dylemat, czy zainwestować w tak niematerialne dobro, jakim jest program, czy ryzykować wielokrotne podchodzenie do badań n i e z b ę d n y c h d o uzyskania wymaganych przepisami certyfikatów. Badań, za które jednak też trzeba zapłacić. D z i ś t r u d n o znaleźć urządzenie, nawet powszechnego użytku które nie byłoby dostosowane do zasilania bateryjnego w, którym nie byłoby zastosowanych układów cyfrowych, modułów komunikacji bezprzewodowej, itp. Oznacza to że na płytce możemy się spodziewać obecności przetwornic napięciowych, oscylatorów, magistral przesyłających szybkie sygnały cyfrowe, i wielu innych elementów generujących różnorodne zakłócenia. To czynniki, które stoją na przeszkodzie w łatwym uzyskaniu pozytywnego wyniku badań laboratoryjnych. Nasza 9 harmoniczna może zbyt mocno dudnić nawet w mikroprocesorowym sterowniku przeznaczonym do gotowania jajek. Banalne wydawać by się mogło urządzenie, a problem niemal nie do przeskoczenia. Jeśli go jednak nie rozwiążemy, na pewno nie dostaniemy unijnego certyfikatu. Wróćmy jeszcze do samego projektowania elektroniki. HyperLynx to program, który pomoże nam wykryć słabe punkty projektu, a nawet pozwoli zlikwidować lub co najmniej wystarczająco zminimalizować skutki niepożądanych zjawisk związanych z emisją zakłóceń i odpornością na nie. To nie jest jednak narzędzie, za pomocą którego wykonamy projekt płytki, choć w pewnym sensie jest w nim taka możliwość (Manhattan routes). Typowo do tego celu będą wykorzystywane raczej inne, nie mniej skomplikowane programy. Przed uruchomieniem produkcji, a nawet przed zrobieniem prototypu warto więc ocenić, czy projekt 66

Rys. 15. Analiza multiboard został wykonany prawidłowo, czy urządzenie ma szanse poprawnego działania. Do analizy pracy kompletnie zaprojektowanej PCB służy moduł post layout programu Hyper- Lynx. Moduł ten działa w sposób podobny, jak to było w przypadku analizy pre layout. Tym razem jednak wszystkie dane, takie jak typ elementów, rodzaj i parametry połączeń pobierane są z projektu PCB. W wyniku analizy uzyskujemy oscylogramy na wirtualnym oscyloskopie oraz charakterystyki widmowe na wirtualnym spektrometrze. Możemy również korzystać z wykresów oczkowych (tylko GHz level). Podstawowym problemem w przeprowadzeniu analizy post layout jest translacja danych opisujących płytkę z oryginalnego programu, w którym ją stworzono, na postać zrozumiałą dla programu HyperLynx. Dopuszczalne są wszelkie formaty stosowane w programach firmy Mentor Graphics i innych producentów, np.: Accel EDA, Cadence Allegro, Mentor Graphics Board Station, Mentor Graphics Expedition, PADS Layout, SPECCTRA DSN, Valor ODB++, Zuken CR 3000, Zuken CR 5000 Board Designer, Zuken Visula/CADSTAR for Windows. Jeśli dysponujemy projektem wykonanym w innych programach, to interfejs z HyperLynx em może być zrealizowany poprzez format Spectra dostępny w większości programów służących do projektowania PCB. Badanie płytki może być przeprowadzone kompleksowo w trybie wsadowym. Taka metoda pozwala jednym kliknięciem uruchomić analizę płytki i przeprowadzić symulację jej działania. Służący do tego Batch Wizard udostępnia dwie opcje: szybkiej analizy i analizy dokładnej. W wyniku badania post layout uzyskujemy podobnie jak w pre layout ocenę integralności sygnałów, przesłuchów oraz zakłóceń EMC. Możemy przy tym do badań wskazywać konkretne, interesujące na miejsca na PCB. Analiza dokładna pozwala jednocześnie badać kilka węzłów sieci elektrycznej, wykrywać przepięcia, przekraczanie dopuszczalnych progów napięciowych, wykrywać przesłuchy. Jako pierwsza zostanie przedstawiona szybka analiza płytki pokazanej na rys. 13. Zastosowano w niej tradycyjny montaż przewlekany wraz z elementami SMD. Po uruchomieniu czarodzieja i przejściu przez kilka okienek wyboru parametrów i opcji analizy rozpocznie się test. W chwilę po tym na ekranie zostanie wyświetlone okno z raportem (widać go w prawej części rys. 13). Jest to zwykły plik tekstowy. Konstruktora najbardziej będą oczywiście interesowały wszelkie ostrzeżenia. Mechanizmy wyszukiwania zawarte w podręcznej przeglądarce raportów pozwalają szybko dotrzeć do opisu podejrzanych punktów. Taki rodzaj symulacji wykorzystuje uniwersalne modele układów scalonych, których parametry można wprawdzie określić, ale są one uogólnione dla całej płytki. Jeśli w badanej płytce znajdują się układy różnych typów, to celowe będzie zastosowanie dokładnej analizy, która pozwoli nam zróżnicować parametry poszczególnych podzespołów. Zasada postępowania jest bardzo podobna, trochę więcej jest tylko opcji do ustawienia. Najbardziej zaawansowana analiza jaką możemy przeprowadzić za pomocą programu HyperLynx to GHZ level. Oprócz określania mikrofalowych właściwości płytki, jednym z najbardziej spektakularnych jej zastosowań jest badanie efektów elektromagnetycznych związanych z istnieniem przepustów w mozaice obwodu drukowanego. Przepusty wprowadzają dodatkowe pojemności i in- 67

dukcyjności pasożytnicze. Mimo ich niewielkich wartości mogą być one przyczyną powstawania znacznych zniekształceń sygnałów przesyłanych ścieżkami, mogą też generować istotne dla pracy układu opóźnienia sygnałów. Jest to szczególnie ważne w przypadku szybkich sygnałów cyfrowych. W programie HyperLynx przepusty mogą być modelowane na podstawie określenia ich parametrów elektrycznych (typowa indukcyjność pasożytnicza jest równa 200 ph, pojemność zaś 250 ff). Do podglądu przepustu służy specjalny wizualizer przepustów (rys. 14). Matka z córkami Żarty się skończyły. Przed nami poważne zadanie. Dwie substancje trujące połączone w jeden związek nie muszą być trucizną choćby nasza sól kuchenna (NaCl), która zdrowa wprawdzie nie jest, ale do trucizn zaliczyć jej raczej nie można. Może więc okaże się, że dwie siejące wokół siebie jak diabli płytki połączone w jeden system będą jako całość zachowywały się poprawnie. No nie. Spodziewajmy się prędzej efektu odwrotnego tego, że to dwie dobrze zaprojektowane płytki połączone ze sobą nagle przestają spełniać wszelkie normy. Po poznaniu dotychczasowych możliwości programu HyperLynx nie będzie chyba zaskoczeniem, gdy odkryjemy jego jeszcze jedną, ciekawą własność. Jest nią analiza multiboard. Przykład takiego badania został pokazany na rys. 15. Mamy tu jedną płytę główną i dwie płytki córki dołączone za pomocą przewidzianych do tego złączy. Dla zwiększenia czytelności, rysunek został w programie spłaszczony. Parametry połączeń definiuje się w specjalnym edytorze. Jest z tym trochę pracy, ale nie ma innego wyjścia, czynność tę trzeba wykonać. W teście badana była propagacja tylko jednego sygnału z nadajnika na płycie głównej do odbiorników na płytkach córkach, ale tak jak w każdym z wcześniej omawianych modułów do dyspozycji mamy całe bogactwo metod analizowania układu. Jeśli jednak trzeba leczyć, to jak? Z dużym prawdopodobieństwem można przewidzieć, że pierwszy test nowej płytki wykaże sporo błędów. Co wtedy robić? Przypomnijmy, że program HyperLynx nie wykrywa błędów logicznych projektu (te są eliminowane w zupełnie innych symulatorach), tylko modeluje cyfrowo zjawiska fizyczne związane np. z propagacją sygnałów, oddziaływaniem na siebie podzespołów, itp. oraz bada w jakim stopniu zjawisk tych będzie się można spodziewać w rzeczywistym urządzeniu. Można więc przyjąć, że tworzenie schematu elektrycznego zostało zakończone z chwilą przystąpienia do projektowania PCB. Skoro tak, to jak eliminować nieprawidłowości działania urządzenia wykryte przez HyperLynx? Nie zawsze jest to możliwe tylko poprzez zmianę wartości elementu istniejącego już na płytce (np. zwiększenie lub zmniejszenie pojemności kondensatora). Jeśli okaże się wystarczające np. tylko rozsunięcie ścieżek lub zmiana ich szerokości, to problemu właściwie nie ma, taka poprawka będzie stosunkowo łatwa do wykonania. Gorzej, gdy konieczne będzie dołożenie nowych elementów, których potrzeby stosowania konstruktor nie przewidział wcześniej. Niestety taka właśnie metoda jest w praktyce najczęściej jedyną skuteczną. Przykładowo w wyniku testów płytki z rys. 13 otrzymujemy zalecenie dołożenia terminatorów w kilku wybranych punktach. Dla upewnienia się o skuteczności takiego rozwiązania można przeprowadzić powtórnie test z użyciem wirtualnych elementów, wstawionych przez Hyper- Lynx. Teraz pozytywny wynik testu będzie dla nas wiadomością dobrą i złą jednocześnie. Dobrą dlatego, że znaleźliśmy metodę na poprawienie działania układu, złą dlatego, że wstawienie terminatorów niestety będzie się wiązało z koniecznością przeprojektowania PCB. Lepiej to jednak zrobić teraz po symulacji, niż po wyjściu z laboratorium z podobną diagnozą i nieco cieńszym portfelem. Jarosław Doliński, EP jaroslaw.dolinski@ep.com.pl 68